«Μα τι γίνεται στην Ουκρανία; Είχαν οι Ρώσοι δικαίωμα να εισβάλουν; Ποιος ευθύνεται για την αιματηρή σύγκρουση; Και τελικά τι θα γίνει; Μήπως βρισκόμαστε στο κατώφλι ενός Γ’ Παγκόσμιου Πόλεμου; Και εάν ο πόλεμος αυτός γίνει με πυρηνικά;» Ακούγοντας και ξανακούγοντας κανείς γύρω του αυτές τις ερωτήσεις και τις συνακόλουθες συζητήσεις, άθελά του θυμάται τον αείμνηστο Δημήτρη Χατζή, που γλαφυρώς και με λίγες λέξεις περιέγραψε την κατάσταση, στην οποία αενάως βρίσκεται ο μέσος άνθρωπος: «Αλέθεται κανείς με τούτο και μ’ εκείνο, με το σήμερα και το αύριο και δεν προλαβαίνει να καταλάβει τι πραγματικά συμβαίνει γύρω του». Πολύ περισσότερο όταν μιλάμε για τις “τρεις Ρωσίες”.

Πέρα, όμως, από τον Δημήτρη Χατζή υπάρχει και ο Πολύβιος (ο αρχαίος) που ευφυώς εντόπισε το αίτιο της αδυναμίας της συντριπτικής πλειονότητας των ανθρώπων να κατανοήσουν το ιστορικό γίγνεσθαι: Η αιτία ενός σημαντικού γεγονότος συχνά βρίσκεται τόσο βαθιά βυθισμένη μέσα στο παρελθόν, ώστε οι άνθρωποι αδυνατούν να κατανοήσουν τη σύνδεση των πραγμάτων και ευρύτερα τη σχέση αιτίου και αιτιατού. Αυτά εκών άκων αναθυμάται κανείς, καθώς ακούει τα τωρινά γεγονότα στην Ουκρανία και τα σχόλια που τα περιβάλλουν. Η αρχή του ζητήματος, πράγματι, εντοπίζεται πολύ πίσω στο παρελθόν. Κατά συνέπεια, καλό είναι να φέρει κανείς κατά νου τους βασικούς σταθμούς της εξέλιξής του.

Η συνέχεια εδώ... Ουκρανία: Οι “τρεις Ρωσίες” και οι “Λαοί της Θάλασσας”