Πέμπτη 3 Φεβρουαρίου 2022

“Καταστροφές και Θρίαμβοι”: Ένας αντίλογος – Περίοδος 1923-1950


Από Ασημακόπουλος Βασίλης

Στα τρία προηγούμενα άρθρα παρουσίασα κριτικά το 1ο2ο και 3ο επεισόδιο της τηλεοπτικής σειράς “Καταστροφές και Θρίαμβοι”, που επιμελείται ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης Στάθης Καλύβας και που καλύπτουν την περίοδο 1821-1923. Στο παρόν άρθρο θα αναλύσω το κριτικά το 4ο επεισόδιο. Tίτλος του τέταρτου επεισοδίου: “Από τη διχόνοια στο θαύμα, 1923-1950”.

Το επεισόδιο ξεκινά με μια εκτενή αναφορά στην αφετηρία του Εθνικού Διχασμού, το 1915. Αναφέρεται στις διαφορετικές κατευθύνσεις των δύο παρατάξεων σε σχέση με τη συμμετοχή ή όχι στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με την βενιζελική παράταξη να τάσσεται υπέρ της εισόδου της Ελλάδας στον πόλεμο με την πλευρά των δυνάμεων της Εγκάρδιας Συνεννόησης (Αντάντ) και την αντιβενιζελική παράταξη να τάσσεται υπέρ της ουδετερότητας, που ουσιαστικά ήταν στάση υπέρ των Κεντρικών Αυτοκρατοριών (κάτι που δεν αναφέρεται).

Αμέσως μετά δηλώνεται ως αφετηριακή στιγμή της ρήξης η στάση του κόμματος των Φιλελευθέρων και του Βενιζέλου για αποχή στις εκλογές της 6ης Δεκεμβρίου 1915. Επιπλέον δεν αναφέρεται σε κανένα σημείο της αφήγησης στο ποια ήταν τα διακυβεύματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ειδικώς για το ελληνικό κράτος, αλλά και για τον κεντρικό λόγο ύπαρξης του, δηλαδή την Μεγάλη Ιδέα, όπως υλοποιούνταν.

Αλλά και σημαντικές εκδηλώσεις αυτής της διάστασης αποσιωπούνται στο πλαίσιο της υποστήριξης του αντιβενιζελικού αφηγήματος, που αποτελεί μια σταθερά της σειράς. Η ρήξη δεν ξεσπά το 1915 ως κεραυνός εν αιθρία. Κυοφορείται ήδη από το 1909-1910. Ο Βενιζέλος επιτυγχάνει έναν προωθητικό συμβιβασμό με τον θρόνο, προκειμένου να επιτύχει την ενότητα στην κορυφή του κράτους για την ευόδωση των εθνικών και μεταρρυθμιστικών-προοδευτικών του στόχων, όχι όμως χωρίς παραχωρήσεις, τις οποίες θα βρει μπροστά του.

Ρήξη Βενιζέλου-Βασιλιά και Αντάντ

Μια πρώτη εκδήλωση είναι η διάσταση με τον βασιλιά Κων/νο για την άμεση κατάληψη (που επεδίωκε ο Βενιζέλος) ή όχι (που ήταν η θέση του Κων/νου ο οποίος προτιμούσε να κινηθεί προς Μοναστήρι) της Θεσσαλονίκης (Οκτώβριος 1912). Αμέσως μόλις ξεσπάσει ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Βενιζέλος, πέραν του ότι κινείται ιδεολογικο-πολιτικά εγγύτερα στα δημοκρατικά καθεστώτα της Αγγλίας και της Γαλλίας, συνειδητοποιεί την κομβική σημασία του, τόσο για την παγίωση των επιτυχιών των Βαλκανικών Πολέμων, όσο και την ολοκλήρωση της Μεγάλης Ιδέας και ζητά να συμμετάσχει η Ελλάδα στον Πόλεμο.

Ακόμα και οι δυνάμεις της Αντάντ αρχικά αρνούνται την πρόταση Βενιζέλου. Όταν όμως η Οθωμανική Αυτοκρατορία θα ταχθεί με το μέρος των Κεντρικών Αυτοκρατοριών, η εκτίμηση του Βενιζέλου αποδεικνύεται απολύτως βάσιμη, ενώ οι δυνάμεις της Αντάντ αρχίζουν να προσφέρουν σημαντικά εδαφικά ανταλλάγματα προκειμένου η Ελλάδα να συμμετάσχει στον Πόλεμο ως σύμμαχός τους. Μεταξύ των ανταλλαγμάτων η Αγγλία προσφέρει την Κύπρο (1915).

Η συνέχεια εδώ...“Καταστροφές και Θρίαμβοι”: Ένας αντίλογος – Περίοδος 1923-1950

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.