ΣΥΡΙΖέικη ανθρωπολογία (φύλλο 230)

Είδα μια ανακοίνωση εκπροσώπου του ΠΑΜΕ ότι οι εργάτες της ΒΙΟΜΕ είναι, λέει, καπιταλιστές επειδή ανέλαβαν τη διαχείριση του εργοστασίου. Στο επόμενο Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ αναμένεται και καταγγελία του… τυχοδιώκτη Μαρίνου Αντύπα που ήθελε να μετατρέψει τους εργάτες γης της Θεσσαλίας σε τσιφλικάδες…

Να αποφασίσουμε τι σόι σύνθημα είναι το «Tσακίστε τους φασίστες». Γενικού διαχωρισμού με τον πασιφισμό; Σύνθημα άμεσης δράσης και άρα να αναμένουμε ανάλογες πρωτοβουλίες; Προϊόν μιας επιτυχημένης εμπειρίας για το πώς σταμάτησε η ανάπτυξη του φασισμού στη χώρα; Και έπειτα να ερμηνεύσουμε ή να καταγγείλουμε και το -όντως άστοχο ως σύνθημα- «Mορφώστε τους ναζί». Αυτά με αφορμή την αντιπαράθεση που έγινε στην πρόσφατη συναυλία για τον Παύλο Φύσσα και όσα γράφτηκαν στη συνέχεια.

Γιάννης Μηλιός στα Νέα: «Όλοι όσοι μιλούν σήμερα για “γερμανική Ευρώπη”, ηθελημένα ή αθέλητα προσφέρουν συγχωροχάρτι στην εγχώρια οικονομική ολιγαρχία που έφερε την κοινωνική πλειοψηφία μέχρι εδώ. Η σύγκρουση είναι πρώτα απ’ όλα στο εσωτερικό κάθε χώρας και αυτό πρέπει να το συνειδητοποιήσουν οι εργαζόμενοι το συντομότερο».

Τι ακριβώς θέλει να πει αυτή η άποψη; Ότι δεν υπάρχει γερμανική επικυριαρχία στη σημερινή Ευρώπη; Ότι οι καπιταλιστικές σχέσεις εκμετάλλευσης περιορίζονται μόνο στο εσωτερικό κάθε χώρας και δεν αντανακλούνται στις διεθνείς σχέσεις οι οποίες είναι ισότιμες ή καθορίζονται αντικειμενικά; Ότι η σημερινή Ε.Ε. είναι αποτέλεσμα μιας αντικειμενικής διαδικασίας διεθνοποίησης; Κι έπειτα, από πού προκύπτει η «συνεπαγωγή» ότι επειδή η Ευρώπη είναι γερμανική αθωώνεται η εγχώρια ολιγαρχία;

Το πρόβλημα με αυτές τις απόψεις είναι ότι ενώ εμφανίζονται ως πολύ σκληρά «ταξικές» και συγκρουσιακές, θα μπορούσαν, αθέλητα όπως λέει και ο σύντροφος, να αξιοποιηθούν για ένα συμβιβασμό με τους ισχυρούς διεθνείς κύκλους. Κάτι τέτοιο μάλλον έχουν στο νου τους και Τα Νέα που έσπευσαν να βάλουν ακριβώς αυτό το απόσπασμα του άρθρου στο πρωτοσέλιδό τους.

Είχα σχολιάσει προηγούμενο άρθρο του Ε. Τσακαλώτου, όπου παρουσίαζε την άποψή του για τις ρίζες του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ. Εκεί, ο μαρξισμός, αναφέρονταν ως ρίζα που σχετίζεται με την έμφαση στο θέμα της παραγωγής, ενώ η σοσιαλδημοκρατική παράδοση συνδέονταν με την αναδιανομή του πλούτου. Τώρα, σε άρθρο του Χ. Λάσκου, η φορολογία, και η αναδιανομή μέσω αυτής, εμφανίζονται σαν η πεμπτουσία του μαρξισμού. Επιστρατεύονται, μάλιστα, το Κομμουνιστικό Μανιφέστο, το Πρόγραμμα της Ερφούρτης και άλλα. Μπερδέψαμε τις… ρίζες μας.

Επί της ουσίας, τώρα. Η άποψη που διατυπώνεται λέει ότι η κυβέρνηση της Αριστεράς θα επιχειρήσει μια μεγάλη αναδιανομή πλούτου μέσω της φορολόγησης και αυτό θα οδηγήσει στη συσπείρωση των πιο φτωχών και λαϊκών στρωμάτων γύρω από την κυβέρνησή «τους». Η άποψη αυτή εμπεριέχει πλήθος αφαιρέσεων και απλουστεύσεων. Τα βασικά της προβλήματα είναι δύο. Πρώτον ότι, επί της ουσίας, δεν βλέπει τον ίδιο το λαό ως υποκείμενο της αλλαγής αλλά ως καταναλωτή κυβερνητικών προγραμμάτων. Δεύτερον, ότι αντιμετωπίζει την κατάσταση στη χώρα σαν να βρίσκεται σε μια φάση «φυσιολογικής καπιταλιστικής ανάπτυξης» και όχι σε κατάσταση μνημονιακών ερειπίων.

Μια ακόμα σχετική παρατήρηση. Αν υπάρχει ένα πράγμα σίγουρο για το μαρξισμό είναι ότι από την εποχή της εμφάνισής του ως θεωρία των Μαρξ-Ένγκελς, έχει πέσει θύμα πλήθους διαστρεβλώσεων, υπεραπλουστεύσεων, εκλεκτικιστικών αναγνώσεων. Τόσο που ο ίδιος ο Μαρξ είχε έγκαιρα σπεύσει να διευκρινίσει ότι… δεν είναι μαρξιστής. Ο μαρξισμός, λοιπόν, ως θεωρία που δίνει βάρος στις παραγωγικές δυνάμεις, ο μαρξισμός ως στρατηγική αναδιανομής του πλούτου κ.λπ. κ.λπ. Αν είναι να κάνουμε απλουστεύσεις, θα διάλεγα αυτή που έλεγε ότι αν θέλουμε να συμπυκνώσουμε το μαρξισμό σε μια μόνο φράση, αυτή θα ήταν: «Είναι δίκαιο να εξεγείρεσαι!». Καλύτερο και πιο κοντά στην «ψυχή» του μαρξισμού…

Αναδημοσίευση από: http://www.e-dromos.gr