Ξαναγυρίζουμε στο «1984».Οι πρόσφατες Ευρωεκλογές, πέραν των άλλων, έδειξαν και κάτι που δεν επισημάνθηκε δεόντως.
Εκατομμύρια άνθρωποι, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη στην Ευρώπη, δείχνουν να μην έχουν συνειδητή επαφή, ζώσα, ουσιαστική και αληθινή, με την αφόρητη σημερινή κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Ενός καπιταλισμού που φαίνεται καθαρά πως έχει πάρει διαζύγιο ακόμη και από τις πιο θεμελιώδεις δημοκρατικές αξίες και αρχές, που παλαιότερα με θέρμη υποστήριζε.
Οι άνθρωποι αυτοί ζούνε σε μια συνειδησιακή απενεργοποίηση και εθελοτυφλία. Σε μια κατάσταση συνειδησιακής αφασίας.
Η εξέλιξη αυτή δεν είναι τυχαία. Είναι αποτέλεσμα μιας τεράστιας ηθικής, πολιτικής και κοινωνικής παρακμής, η οποία προέκυψε, μέσα από μια διεθνή καλοδουλεμένη και συστηματική προσπάθεια, που ξεκίνησε προς τα τέλη της δεκαετίας του 1980, με το πνεύμα του καταναλωτισμού και της αποπολιτικοποίησης Η προσπάθεια αυτή, που αποδείχθηκε επιτυχημένη, αποσκοπούσε στην οικοδόμηση και παγίωση ενός νέου πολιτικοοικονομικού μοντέλου για τον δυτικό κόσμο.
Στο σημερινή χρηματοπιστωτική και τεχνοπωλιακή κυριαρχία η ηθική (που δόλια, όσο και περιφρονητικά, συκοφαντείται ως «ηθικολογία») θεωρείται βαρίδι. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον είναι φυσικό και η συνείδηση να κρίνεται επιζήμια, και να αντιμετωπίζεται σαν ένα άχρηστο ψυχοπνευματικό βασανιστήριο, που δεν οδηγεί σε ορθολογικές λύσεις.
Πίσω από τις προαναφερόμενες αντιλήψεις βρίσκονται όσοι δεν πιστεύουν στην ηθικό-λειτουργική διάσταση της συνείδησης, δηλαδή όσοι, σύμφωνα με τους όρους του Orwell, είναι θιασώτες αυτού που ο συγγραφέας- στο έργο του «1984»- περιγράφει ως «ύψιστη πανουργία», δηλαδή το να χρησιμοποιείται μόνο μια «γνωστική» διάσταση της συνείδησης εναντίον της παραδοσιακά δεσπόζουσας «ηθικής» διάστασης αυτής.
Για να το πούμε πιο απλουστευτικά είναι η περίπτωση που κάποιος επιδιώκει, συνειδητά, να μην υπάρχει ( ούτε στον εαυτό του, αλλά ούτε και στους άλλους) αυτό που επί αιώνες είχε επικρατήσει να εννοείται με την λέξη συνείδηση.
Είναι όσοι επιδοκιμάζουν απόλυτα και επιδιώκουν ανεπιφύλακτα αυτό που συμβαίνει σήμερα στον κόσμο και αγωνίζονται για την εδραίωση του. Όλοι τους αποτελούν το θεμέλιο και την αναπνοή του νεοφιλελευθερισμού.
Εδώ όμως δεν μιλάμε γι αυτούς. Μιλάμε για όσους ζουν σε μια λανθάνουσα κατάσταση συνειδησιακής απενεργοποίησης και αδράνειας, που δεν έχει φτάσει τα επίπεδα της ανυπαρξίας. Μιλάμε, ιδίως, για όσους, κατά βάθος, δεν έχουν κανένα λόγο να συμφωνούν με την σημερινή πραγματικότητα.
Αυτών των ανθρώπων η κοιμισμένη συνείδηση είναι που πρέπει να αφυπνιστεί, έστω και ως απλή εσωτερική και μύχια διεργασία, ανεξάρτητα από το αν θα οδηγήσει ή όχι σε κάποιες συνηθισμένες εξωτερικευμένες εκφράσεις ή μορφές περαιτέρω αγωνιστικότητας ή δραστηριοποίησης ( π.χ. διαμαρτυρίες ή διαδηλώσεις).
Για να ξυπνήσει η συνείδηση γύρω από την σημερινή πραγματικότητα δεν χρειάζονται σύνθετα ερεθίσματα, ούτε απαιτούνται φοβερές προσπάθειες. Άλλωστε η πραγματικότητα είναι τόσο απροκάλυπτη. Καθένας μπορεί να καταλάβει τι περίπου γίνεται γύρω του.
Ξαναγυρίζουμε στο «1984». Στο έργο αυτό ο Winston Smith ορθώνει το ανάστημα της ατομικής ηθικής του απέναντι σε ένα πανίσχυρο ολοκληρωτικό καθεστώς. Μολονότι το σύστημα, μέσα από την τεράστια και συστηματική παραχάραξη της ιστορίας, γλώσσας και την χρήση αδιάκοπης καθημερινής προπαγάνδας, έχει αλλοιώσει πλήρως την πραγματικότητα ο Smith (που μάλιστα είναι και επίσημος υπάλληλος, άρα και εκπρόσωπος του καθεστώτος) δεν παραπλανάται. Αντίθετα συνειδητοποιεί, μόνος του και χωρίς την βοήθεια κανενός, το συμβαίνει γύρω του, για ποιο λόγο γίνεται, ποιον εξυπηρετεί. Δεν πείθεται, δεν εθελοτυφλεί, αλλά αντιστέκεται.
Μα πρόκειται για μυθοπλασία θα έλεγε κάποιος. Δεν είναι όμως μόνο η λογοτεχνία.
Στην σημερινή εποχή ο Edward Snowden, που γαλουχήθηκε μέσα στο λίκνο του πολιτικού συστήματος της μεγαλύτερης παγκόσμιας υπερδύναμης και μετατράπηκε σε γρανάζι του συστήματος αυτού, άφησε, ξαφνικά, μια επικερδέστατη και πολλά υποσχόμενη επαγγελματική καριέρα και επέλεξε, μόνος του, να ζήσει σε όλη του την ζωή μακριά από την πατρίδα του, μέσα στην οικονομική αβεβαιότητα, με τον διαρκή φόβο των σοβαρότερων και πιο εκδικητικών διώξεων, κυρώσεων και απειλών, μόνο και μόνο επειδή ξύπνησε η συνείδηση του, όταν κατάλαβε την εφιαλτική πραγματικότητα, στην οποία και ο ίδιος συμμετείχε.
Μπροστά σε τέτοια «υπεράνθρωπα» παραδείγματα, το να υπάρχει μια ζωντανή συνείδηση της σημερινής πραγματικότητας, φαντάζει ως η ελαχίστη στοιχειώδης υποχρέωση των πολιτών. Μια υποχρέωση που είναι απαραίτητη για να διορθωθεί η κατεύθυνση που έχει πάρει το μέλλον (;) της Ευρώπης.
Θεολ. Μιχαηλίδης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.