Ζούμε στον αιώνα του κυνισμού, όχι του ρομαντισμού.

Του Δημήτρη Τσίρκα 

Σαν σήμερα ο Ιησούς εισήλθε στα Ιεροσόλυμα, όπου τον υποδέχτηκαν με βάγια – κλαδιά από φοίνικα, μυρτιά και δάφνη. 

Εμάς, πάλι, μόνο κάτι φτωχές παπαρούνες μας υποδέχτηκαν. Δηλαδή δεν μας υποδέχτηκαν ακριβώς, εμείς πήγαμε και τις βρήκαμε. 

Σαν τη Βιρτζίνια Γουλφ που ξεκινά το μυθιστόρημά της βάζοντας την Κυρία Νταλογουέι να λέει ότι θα αγοράσει μόνη της τα λουλούδια – μια καθημερινή τελετουργία που παραπέμπει στο εφήμερο της ζωής.

Μήπως όμως και στον Σαίξπηρ, τα λουλούδια δεν γίνονται μια συμβολική γλώσσα που σωματοποιεί τη σιωπή και τον πόνο; 

Η Οφηλία (Άμλετ) στη σκηνή της τρέλας μοιράζει άνθη στους παρόντες για να μεταφέρει τα συναισθήματά της, τα οποία η ψυχική ταραχή δεν της επιτρέπει να εκφράσει με λόγια:

Δενδρολίβανο για τη μνήμη, μαργαρίτες για την αθωότητα, βιολέτες για την πίστη, ραδίκια και μαϊντανό για την πικρία και το πένθος. Παπαρούνες δεν είχε.

Στον Μπωντλέρ, από την άλλη, τα λουλούδια μετουσιώνονται σε Άνθη του Κακού. 

Αντί για μετωνυμίες της ομορφιάς, της αγνότητας και της χάρης, γίνονται αλληγορίες της μελαγχολίας, της παρακμής και των εμμονών της επιθυμίας. 

Ακόμα και οι γυναίκες εμφανίζονται σαν λουλούδια του πάθους και της καταστροφής - Femmes damnées – γυναίκες καταραμένες.

Η επιθυμία είναι το κίνητρο και του Γκρενουίγ, στο Άρωμα του Πάτρικ Ζύσκιντ. Εδώ τα λουλούδια μεταμορφώνονται σε εργαλεία αποπλάνησης και κυριαρχίας. 

Τα ροδοπέταλα, τα γιασεμιά, τα κρίνα, όλα διαλύονται στην απόσταξη για την κατασκευή μιας υπερβατικής επιθυμίας – το τέλειο άρωμα που θα του δώσει εξουσία πάνω στους ανθρώπους. 

Όπως ο αλχημιστής μεταστοιχειώνει τον σίδηρο σε χρυσό, έτσι και ο Γκρενουίγ μεταστοιχειώνει την ομορφιά σε δύναμη. 

Η απόσταξη είναι μια μεταφορά εξανδραποδισμού – η ζωντανή μορφή καταργείται για να παραχθεί η καθαρή ουσία. Τα λουλούδια συμβολίζουν την εμμονή του δυτικού πολιτισμού να υποτάσσει τη φύση σε συστήματα, τάξεις, σημασίες.

Ο Γκρενουίγ τα καταφέρνει και φτιάχνει το τέλειο άρωμα που μαγεύει τους πάντες. Αλλά ο ίδιος δεν νιώθει τίποτα, παραμένει ανίκανος να αγαπήσει και να αγαπηθεί σαν κανονικός άνθρωπος. 

Σαν τον καλλιτέχνη που φτάνει στην τελειότητα και καταρρέει, ο ήρωας του Ζύσκιντ αντιλαμβάνεται πως η εξουσία χωρίς αγάπη είναι κενή. 

Στο τέλος, περιλούζεται με το άρωμά του και αφήνει τους ζητιάνους του Παρισιού να τον κατασπαράξουν από… αγάπη. 

Τίποτα από όλα αυτά δεν συνέβη σε μας και τις παπαρούνες. 

Η εποχή μας δεν προσφέρεται για υψηλές αναζητήσεις πάνω στη ρευστότητα της μνήμης ή την αισθητική εμπειρία που γίνεται διαστροφή όταν αποσυδέεται από την αγάπη. 

Ζούμε στον αιώνα του κυνισμού, όχι του ρομαντισμού. Απλώς φωτογραφίσαμε τις παπαρούνες με το αλλοτριωτικό, πλην όμως, βολικό επίτευγμα της τεχνοεπιστήμης και τις ανεβάσαμε στο Facebook, ελπίζοντας, ίσως, σε μια προσομοίωση νοήματος ή έστω αρώματος.

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/p/1Bh7Up7Q8P/

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com