Ἅγιος Ἰωάννης Βατάτζης ὁ ἐλεήμων

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης Βατάτζης ὁ ἐλεήμων, ἡ μνήμη τοῦ ὁποίου τιμᾶται, ὑπῆρξε ὁ βασικὸς ἀνορθωτὴς τοῦ Μεσαιωνικοῦ Ἑλληνισμοῦ, μετὰ τὸ πλῆγμα τῆς 1ης ἅλωσης τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Φράγκους. Μιὰ φυσικὴ ἐξέλιξη τῆς παρακμῆς τῆς Ρωμανίας μετὰ τὸ θἀνατο τοῦ Βασιλείου Β’ τὸ 1025. Τῆς ἐγκατάλειψης τῆς πολιτικῆς γιὰ στήριξη τῶν ἀδυνάτων μὲ ἀντίστοιχη συγκέντρωση τῆς γῆς καὶ τῆς δύναμης στὰ χέρια τῶν “δυνατῶν” μεγαλογαιοκτημόνων, τῆς ἐπικράτησης τῆς χρήσης μισθοφορικοῦ στρατοῦ ἔναντι τῶν ἀκριτικῶν σωμάτων, τῆς διείσδυσης τῶν ἰταλικῶν πόλεων ποὺ ἀπέκτησαν τὸν ἔλεγχο τοῦ ἐμπορίου μὲ ἀντάλλαγμα τὴν παροχὴ ναυτικῆς στήριξης.

Ὁ Ἰωάννης Γ΄, διάδοχος τοῦ πρώτου Λασκαρίδη αὐτοκράτορα τῆς Νικαίας Θεόδωρου Α’, συνέχισε τὴν πολιτική του καὶ ἐνέτεινε τὴν ἐνίσχυση τῶν ἀγροτῶν καὶ ἐμπόρων, μὲ ἀντίστοιχη ἐπιρροὴ στὴ διοίκηση ἔναντι τῶν ἀριστοκρατῶν γαιοκτημόνων. Ἀποκατέστησε τὴν ἄμυνα μὲ τὰ ἀκριτικὰ σώματα, βασισμένα σὲ ἀνεξάρτητους ἀγρότες στὰ ὅρια τῆς αὐτοκρατορίας. Διπλασίασε τὶς κτήσεις σε σχέση μὲ αὐτὲς ποὺ παρέλαβε.

Ἔθεσε τὶς βάσεις γιὰ τὴν ἀνόρθωση τοῦ Μεσαιωνικοῦ Ἑλληνισμοῦ, μὲ ἄξονα τὴν κοινωνικὴ δικαιοσύνη καὶ τὴ μεταρρύθμιση τῆς κοινωνίας μὲ τὴν παροχὴ περισσότερων δικαιωμάτων στις λαϊκές τάξεις. Στὴ βάση τῆς ἀρχῆς ὅτι ἡ δικαιοσύνη εἶναι προϋπόθεση καὶ γιὰ τὴ διασφάλιση τῆς πολιτικῆς έλευθερίας καὶ ἀνεξαρτησίας. «Ἐμεῖς, ἂν καὶ ἀναγκαστήκαμε βίαια νὰ μετακινηθοῦμε, κατέχουμε ἀμετακίνητα καὶ ἀμετάπτωτα τὸ δικαίωμα στὴν ἀρχὴ καὶ τὸ κράτος, μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ˙ διότι αὐτὸς ποὺ βασιλεύει, ἔθνους καὶ λαοῦ καὶ πλήθους λέγεται ὅτι ἄρχει καὶ ἐξουσιάζει καὶ ὄχι λίθων καὶ ξύλων, αὐτῶν ποὺ συνιστοῦν τὰ τείχη καὶ τοὺς πύργους.»

Στὴν ἐπιστολή του αὐτὴ πρὸς τὸν Πάπα, τονίζεται ἡ ἀντίληψη τῶν Λασκαριδῶν γιὰ τὴν ἄσκηση ἐξουσίας, ἡ ὁποία ἦταν πολὺ διαφορετικὴ ἀπὸ αὐτὴ τῆς ἰθύνουσας τάξης τῶν εὐγενῶν, ποὺ ἔβλεπε ἀνθρώπους καὶ γῆ ὡς ἰδιοκτησία της, ἀντιγράφοντας τὴ δυτικὴ φεουδαρχικὴ τάξη. Στὴν ἀμφισβήτηση τοῦ Πάπα, ἀνταπαντᾶ ὅτι ἀντλεῖ τὴν πολιτική του νομιμοποίηση ἀπὸ τὸ Λαὸ τὸν ὁποῖο κυβερνᾶ.

Παράλληλα, ἀποδέχεται ὅτι ἀπὸ καιρὸ ἡ Πόλη κυβερνιόταν ἀπὸ ἑλληνικὲς δυναστίες, οἱ ὁποῖες ὅμως νόμιμα διαδέχθηκαν τὸν Μέγα Κωνσταντίνο.

Ὁ γιός του ποὺ τὸν διαδέχθηκε, ὁ Θεόδωρος Β’, ἦταν φιλάσθενος καὶ πολὺ πιὸ ἀδύναμος ἀπὸ τὸν πατέρα του. Ὅμως, βρῆκε τὴ δύναμη, προσφεύγοντας στὴν Παναγία, πρὸς τὴν ὁποία συνέγραψε τὸν Μεγάλο Παρακλητικὸ Κανόνα, νὰ κάνει τὴν ὑπέρβαση καὶ νὰ ἀναδειχθεῖ κυβερνήτης τὸ ἴδιο ἰσχυρὸς καὶ ἀποτελεσματικός.

Ἡ τάξη τῶν ἀριστοκρατῶν μὲ ὀργὴ ἔβλεπε νὰ παραμερίζεται ἀπὸ τὴν ἐξουσία. Ὅμως, δὲν ἀντιδροῦσε ὅσο ἀνἐμενε νὰ ιαμορφωθοῦν οἱ κατάλληλοι συσχετισμοὶ γιὰ τὴν ἀνάκτηση τῆς Πόλης. Ἐκμεταλλευόμενοι τὸν πρόωρο θάνατο τοῦ Θεοδώρου Β’, ἐπέβαλαν τὸν ἐκφραστή τους Μιχαὴλ Παλαιολόγο, ἀρχηγὸ τῶν ξένων μισθοφόρων, στὴ θέση τοῦ κηδεμόνα τοῦ ἀνήλικου γιοῦ τοῦ Θεόδωρου, Ἰωάννη Δ’ τὸν ὁποῖο παραμέρισαν καὶ στὴ συνέχεια τύφλωσαν. Γιὰ νὰ ἀνέλθει στὸ θρόνο ἡ μοιραία δυναστεία τῶν Παλαιολόγων, ἡ ὁποία κατέφυγε στὴ γνώριμη συνταγή: τὴν ἐξάρτηση ἀπὸ τοὺς ξένους μισθοφόρους καὶ τὶς ξένες δυνάμεις. Μὲ τραγικὴ κατάληξη τὴν 2η Ἅλωση. Ἡ τελευταία εὐκαιρία τοῦ Μεσαιωνικοῦ ἑλληνισμοῦ νὰ ἐπιβιώσει μὲ ἀνεξάρτητο κράτος εἶχε χαθεῖ.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης συνδέθηκε μὲ πολλὰ θαύματα καὶ ἡ μνήμη του ἔμεινε ζωντανὴ στοὺς πληθυσμοὺς τῆς Μικρασίας, μέχρι καὶ τὴ μικρασιατικὴ καταστροφή.

ΠΗΓΗ:https://xristianiki.gr/%e1%bc%85%ce%b3%ce%b9%ce%bf%cf%82-%e1%bc%b0%cf%89%ce%ac%ce%bd%ce%bd%ce%b7%cf%82-%ce%b2%ce%b1%cf%84%ce%ac%cf%84%ce%b6%ce%b7%cf%82-%e1%bd%81-%e1%bc%90%ce%bb%ce%b5%ce%ae%ce%bc%cf%89%ce%bd/?fbclid=IwAR16v2h5bIZFR0W4P-GM5DhGOhuvHc_8L7E4Hp2xRWOGF9LAi9h_WKcyD4M
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com