Αγιου Ιωάννου του Χρυσοστόμου,

Του Ανδρέα Μοράτου

Στο απολυτίκιο του σήμερα εορταζομένου μεγάλου αγίου της Εκκλησίας μας, του αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου, υπάρχουν δύο χαρακτηριστικές αντιθέσεις, που αντανακλούν πολύ σημαντικές πτυχές του βίου του. Συγκεκριμένα, αναφέρεται: "[Η χάρη του στόματός σου] ἀφιλαργυρίας τῷ κόσμῳ θησαυροὺς ἐναπέθετο, τὸ ὕψος ἡμῖν τῆς ταπεινοφροσύνης ὑπέδειξεν...".

Η πρώτη αντίθεση αναφέρεται στο ότι η χάρη του χρυσοστομικού στόματος άφησε πίσω για τον κόσμο θησαυρούς αφιλοχρηματίας, θησαυρούς δωρεάν προσφοράς -- σε τελική ανάλυση, θησαυρούς απάρνησης των... θησαυρών (ή αυτών που η συνήθης ανθρώπινη λογική θεωρεί ως θησαυρούς). Εδώ είναι σαφής, νομίζουμε, η παραπομπή στο γνωστό αγιογραφικό χωρίο (Ματθ. 6:19-20): "Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσι καὶ κλέπτουσι· θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν" ("Μη συσσωρεύετε για σας θησαυρούς στη γη, όπου ο σκόρος και η φθορά (τούς) (εξ)αφανίζουν και όπου οι κλέφτες τρυπούν (τους τοίχους) και τούς κλέβουν. Αντιθέτως, να θησαυρίζετε για σας θησαυρούς στον ουρανό, όπου ούτε ο σκόρος ούτε η φθορά (τούς) (εξ)αφανίζουν και όπου οι κλέφτες δεν τρυπούν (τοίχους) και δεν κλέβουν").

Η δεύτερη αντίθεση βρίσκεται μεταξύ ταπεινοφροσύνης και ύψους. Ο "ταπεινός" στην αρχική του σημασία είναι ο χαμηλός, εκείνος που βρίσκεται πολύ κοντά στη γη, που εφάπτεται με αυτήν, ο πεσμένος στο έδαφος, και κατ' επέκταση ο εξευτελισμένος, ο ταπεινωμένος (με τις παραπλήσιες αυτές έννοιες, στα χωρία Ψαλμ. 9:14, Ψαλμ. 24:18, αλλά και στο γνωστό απόσπασμα από την ακολουθία της Θείας Μεταλήψεως "ἴδε τὴν ταπείνωσίν μου...", που επαναλαμβάνει κατά λέξη τη φρασεολογία των δύο παραπάνω ψαλμικών χωρίων, ιδίως του δευτέρου εξ αυτών). 

Με δεδομένα τα προηγούμενα, ως ταπεινός νοείται στην εκκλησιαστική αυτοσυνειδησία αυτός που, όχι απλώς είναι πεσμένος, αλλά κυρίως εκείνος που ΕΧΕΙ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ, ΕΠΙΓΝΩΣΗ της κατάστασής του, δηλ. της πτώσης του, και επομένως ζητάει να "αναστηθεί", να σηκωθεί, να σταθεί στα πόδια του, "στο ύψος του" (και, κατ' επέκταση, στο Ύψος του Ουρανού, μετά την Ανάσταση του Χριστού). Φυσικά, εδώ αυθόρμητα μας έρχεται στον νου και πάλι η Καινή Διαθήκη, και συγκεκριμένα η κατάληξη της Παραβολής του Τελώνου και του Φαρισαίου: "πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται" (Λουκ. 18:14).

Αυτό λοιπόν το "ύψος της ταπεινοφροσύνης" μάς υπέδειξε (δεν μας επέβαλε) η χάρη του χρυσού στόματος του αγ. Ιωάννου, η βιοτή του οποίου (πρέπει να) αποτελεί υπόδειγμα για όλους, ιδίως δε για τους ομόβαθμούς του αρχιερείς...

ΠΗΓΗ: Ανδρέας Μοράτος fb

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com