ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΑΠΙΣΜΟΣ;

Ενρίκο Ντάντολο (Enrico Dandolo, 1107 – Μάιος 1205)

Η μαρμάρινη πλάκα που φυλασσόταν τα οστά του Δόγη της Βενετίας, Ενρίκου Δάνδολου, στο δεξιό κλίτος του γυναικωνίτη της Αγίας Σοφίας, όπως τον φωτογραφίσαμε στην πρόσφατη επίσκεψή μας.

Φεύγοντας οι σταυροφόροι μετέφεραν και τα οστά.
Ο Ενρίκο Ντάντολο πέθανε 97 ετών και τάφηκε στον ναό της Αγίας Σοφίας (Ιούνιο 1205), ήταν το μοναδικό πρόσωπο που τάφηκε εκεί.

____****____

Απόσπασμα:

«Στὴ συνέχεια, ἄρχισε ἡ λεηλασία τῆς πόλης. Τὸ αὐτοκρατορικὸ θησαυροφυλάκιο καὶ ὁ ναύσταθμος τέθηκαν ὑπὸ φρούρηση, ἀλλὰ, μὲ ἐξαίρεση αὐτὰ τὰ δύο, οἱ στρατιῶτες καὶ οἱ ναῦτες εἶχαν δικαίωμα νὰ λαφυραγωγήσουν ὅ,τι ἤθελαν χωρὶς διάκριση. Ποτὲ στὴν Εὐρώπη δὲν εἶχε πραγματοποιηθεῖ μία τόσο συστηματικὴ καὶ ἀνελέητη λεηλασία. Ποτὲ ὁ στρατὸς ἑνὸς χριστιανικοῦ κράτους δὲν εἶχε λεηλατήσει μία πόλη μὲ τόσο βάρβαρο τρόπο, ὅσο ἐκεῖνος μὲ τὸν ὁποῖο λεηλάτησαν τὴν πόλη ἐκεῖνοι οἱ στρατιῶτες τοῦ Χριστοῦ, πού εἶχαν ὁρκιστεῖ νὰ παραμείνουν ἁγνοί, εἶχαν ὑποσχεθεῖ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ νὰ μὴ χύσουν χριστιανικὸ αἷμα κι ἔφεραν πάνω τους τὸ ἔμβλημα τοῦ Πρίγκιπα τῆς Εἰρήνης.

Περιγράφοντας τὰ ἐγκλήματα ποὺ διέπραξαν οἱ Σταυροφόροι, ὁ Χωνιάτης γράφει μὲ ὀργή: «Πήρατε τὸ Σταυρὸ καὶ ὁρκιστήκατε πάνω σ' αὐτὸν καὶ στὰ ἱερὰ εὐαγγέλια, ὅτι θὰ περνούσατε ἀπὸ τὴν ἐπικράτεια τῶν χριστιανῶν χωρὶς νὰ χύσετε αἷμα καὶ χωρὶς νὰ στραφεῖτε πρὸς τὰ δεξιὰ ἤ πρὸς τὰ ἀριστερά. Μᾶς εἴπατε ὅτι εἴχατε πάρει τὰ ὅπλα μόνο ἐναντίον τῶν Σαρακηνῶν καὶ θὰ πνίγατε μόνο ἐκείνους στὸ αἷμα τους. Ὑποσχεθήκατε νὰ παραμείνετε ἁγνοὶ ἐνόσω φέρατε τὸ Σταυρό, ὅπως ἅρμοζε σὲ στρατιῶτες ποὺ ὑπηρετοῦν τὴ σημαία τοῦ Χριστοῦ. Ἀντὶ νὰ ὑπερασπιστεῖτε τὸν τάφο Του, βιαιοπραγήσατε σὲ βάρος τῶν πιστῶν ποὺ εἶναι μέλη του. Φερθήκατε στοὺς χριστιανοὺς χειρότερα ἀπ' ὅ,τι οἱ Ἄραβες φέρονται στοὺς Λατίνους γιατὶ οἱ πρῶτοι, σέβονται τοὐλάχιστον τὶς γυναῖκες».

Τεράστιοι θησαυροὶ βρέθηκαν στὰ αὐτοκρατορικὰ ἀνάκτορα, καθὼς καὶ σὲ ἐκεῖνα τῶν εὐγενῶν. Κάθε βαρόνος κατέλαβε ἕνα κάστρο ἤ ἀνάκτορο ποὺ τοῦ παραχωρήθηκε καὶ τοποθέτησε μία φρουρὰ στὸ θησαυρὸ ποὺ βρῆκε ἐκεῖ. «Ποτὲ ἀπὸ τὴ δημιουργία τοῦ κόσμου», γράφει ὁ μαρεσάλος, «δὲν ὑπῆρξαν τόσα πολλὰ λάφυρα σὲ μία πόλη. Καθένας πῆρε τὸ σπίτι ποὺ τοῦ ἄρεσε καὶ ὑπῆρχαν ἀρκετὰ γιὰ ὅλους. Ἐκεῖνοι ποὺ ἦταν φτωχοί, βρέθηκαν ξαφνικὰ νὰ εἶναι πλούσιοι. Κατελήφθησαν τεράστιες ποσότητες χρυσοῦ καὶ ἀργύρου, ἐπίχρυσων σκευῶν καὶ πολύτιμων λίθων, μεταξωτῶν καὶ σατέν, γουναρικῶν καὶ κάθε εἴδους πλούτου πού βρίσκεται ἐπὶ τῆς γῆς». 

Ἡ λεηλασία τῆς πλουσιότερης πόλης τῆς Χριστιανοσύνης, ποὺ ἦταν τὸ δέλεαρ ποὺ εἶχε προσφερθεῖ στοὺς Σταυροφόρους, προκειμένου νὰ παραβοῦν τοὺς ὅρκους τους, πραγματοποιήθηκε ὑπὸ τὸ πνεῦμα ἀνθρώπων οἱ ὁποῖοι, ἔχοντας ἅπαξ παραβεῖ τὶς δεσμεύσεις τους, καθίστανται πλέον ἀχαλίνωτοι. Ἅπαξ καὶ ἐγκατέλειψαν τὴν ἀποχὴ καὶ τὴν ἁγνότητά τους, οἱ τελευταῖοι ἐπιδόθηκαν σὲ κάθε εἴδους ὄργια. 

Ὁ Ἕλληνας αὐτόπτης μάρτυρας συμπληρώνει τὴν εἰκόνα τοῦ Βιλλεαρδουίνου. Ἡ λαγνεία τῶν στρατιωτῶν δὲν φείσθηκε οὔτε τῶν κοριτσιῶν οὔτε τῶν ἀφιερωμένων στὸ Θεὸ παρθένων. Ἡ βία καὶ ἡ ἀκολασία ἦταν παροῦσες παντοῦ. Οἱ κραυγές, οἱ θρῆνοι καὶ τὰ βογγητὰ τῶν θυμάτων ἀντηχοῦσαν σὲ ὁλόκληρη τὴν πόλη καὶ παντοῦ ἡ λεηλασία ἦταν ἀπεριόριστη καὶ ἡ λαγνεία ἀχαλίνωτη. Ἡ πόλη εἶχε περιέλθει σὲ χάος. Εὐγενεῖς, γέροντες, γυναῖκες καὶ παιδιὰ ἔτρεχαν ἐδῶ κι ἐκεῖ προσπαθώντας νὰ σώσουν τὸν πλοῦτο, τὴν τιμὴ καὶ τὴ ζωή τους. Ἱππότες, πεζικάριοι καὶ Ἐνετοὶ ναῦτες ἀνταγωνίζονταν ὁ ἕνας τὸν ἄλλο σὲ ἕνα τρελὸ ἀγώνα λεηλασίας. Οἱ ἀπειλὲς κακοποίησης καὶ οἱ ὑποσχέσεις ἀσφάλειας, ἂν ἀποκαλύπτονταν τὰ σημεῖα ἀπόκρυψης τῶν θησαυρῶν, ἀναμειγνύονταν μὲ τὶς κραυγὲς τῶν βασανιζομένων. 

Αὐτοὶ οἱ εὐσεβεῖς ληστές, ὅπως τοὺς ἀποκαλεῖ προσφυὼς ὁ Γκούντερ, ἐνεργοῦσαν σὰν νὰ εἶχαν ἄδεια νὰ διαπράξουν ὁποιοδήποτε ἔγκλημα. Κράδαιναν τὰ ξίφη τους καὶ λεηλατοῦσαν κατοικίες κι ἐκκλησίες. Ἡ θρησκεία τῶν ἡττημένων ὑφίστατο κάθε εἴδους προσβολή. Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ μοναστήρια ἦταν τὰ μέρη ὅπου εἶχαν ἐναποτεθεῖ τὰ μεγαλύτερα πλούτη καὶ ὡς ἐκ τούτου, τὰ πρῶτα ποὺ λεηλατήθηκαν.

Οἱ μοναχοὶ καὶ οἱ ἱερωμένοι ὑπέστησαν προσβλητικὴ μεταχείριση. Οἱ Σταυροφόροι τοποθετοῦσαν τὰ ἄμφια τῶν ἱερέων στὶς ράχες τῶν ἀλόγων τους. Οἱ εἰκόνες ἀποσπώνταν ἀνελέητα ἀπὸ τὰ πλαίσιά τους ἤ θρυμματίζονταν. Τα ἱερὰ οἰκήματα διερευνήθηκαν ἐπιμελῶς γιὰ τὰ ἱερὰ κειμήλια ἤ τὶς πολύτιμες σαρκοφάγους τους. Τὰ δισκοπότηρα ἀπογυμνώθηκαν ἀπὸ τοὺς πολύτιμους λίθους τους καὶ μεταβλήθηκαν σὲ κρασοπότηρα. Οἱ ἱεροὶ δίσκοι γέμισαν μὲ λάφυρα. Τὰ καλύμματα τῶν Ἁγίων Τραπεζῶν καὶ τὰ χρυσοκέντητα καὶ πλούσια διακοσμημένα μὲ πολύτιμους λίθους παραπετάσματα ἀποσπάστηκαν ἀπὸ τὶς θέσεις τους, τεμαχίστηκαν καὶ διαμοιράστηκαν μεταξὺ τῶν στρατευμάτων ἤ καταστράφηκαν γιὰ χάρη τοῦ χρυσοῦ καὶ τοῦ ἀργύρου μὲ τὸν ὁποῖο εἶχαν κεντηθεῖ. Οἱ Ἅγιες Τράπεζες τῆς Ἁγίας Σοφίας, ποὺ τὶς θαύμαζε ὅλη ἡ οἰκουμένη, τεμαχίστηκαν, προκειμένου νὰ προσποριστοῦν οἱ Σταυροφόροι τὰ πολύτιμα ὑλικά τους. Ἄλογα καὶ μουλάρια ὁδηγήθηκαν στὸ ναὸ γιὰ νὰ μεταφέρουν τὰ φορτία τῶν ἱερῶν σκευῶν, τῶν χρυσῶν καὶ ἀργυρῶν πλακῶν τοῦ θρόνου, τῶν ἀμβώνων καὶ τῶν θυρῶν καὶ τῶν ὄμορφων διακοσμήσεών του.

Οἱ στρατιῶτες βεβήλωσαν τὸ μέγιστο ναὸ τῆς Χριστιανοσύνης. Μία πόρνη κάθισε στὴν πατριαρχικὴ καθέδρα καὶ χόρευε καὶ τραγουδοῦσε ἕνα ἄσεμνο τραγούδι πρὸς τέρψη τῶν στρατιωτῶν. Ἀναφερόμενος στὴ βεβήλωση τοῦ Μεγάλου Ναοῦ, ὁ Χωνιάτης ὁμιλεῖ μὲ ἀπέραντη ὀργὴ γιὰ τοὺς βαρβάρους, οἱ ὁποῖοι ἦταν ἀνίκανοι νὰ ἐκτιμήσουν καὶ ὡς ἐκ τούτου, νὰ σεβαστοῦν τὴν ὀμορφιὰ τῆς. Γιὰ ἐκεῖνον ἡ Ἁγία Σοφία ἦταν «ἕνας ἐπίγειος παράδεισος, ἕνας θρόνος θείας μεγαλοπρέπειας, μία εἰκόνα τοῦ ἀπείρου πού εἶχε δημιουργήσει ὁ Παντοδύναμος». 

Ἡ λεηλασία τοῦ ἴδιου ναοῦ τὸ 1453 ἐκ μέρους τοῦ Μωάμεθ Β', δὲν ἦταν τόσο ἐκτεταμένη ὅσο ἐκείνη ἐκ μέρους τῶν Σταυροφόρων τὸ 1204.». 

Edwin Pears, «Ἡ Ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης τὸ 1204», μτφ: Ἰωσὴφ Κασσετιὰν – Χριστίνα Κασσετιάν, σ. 354-379, ἐκδ. Στοχαστής, Ἀθήνα, 2005

ΠΗΓΗ:https://www.facebook.com/share/1Bwu8qWRKQ/

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com