Του Δημήτρη Τσίρκα
Ο Τσίπρας χθες είπε ότι η Ελλάδα χρειάζεται ένα επενδυτικό σοκ αντίστοιχο της περιόδου Τρικούπη ή Βενιζέλου. Σωστή θέση, πλην όμως κοινότοπη.
Είναι γνωστό το τεράστιο ετήσιο επενδυτικό χάσμα 10 ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ που χωρίζει την ελληνική οικονομία από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Κάποιες μελέτες υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα χρειάζεται 60 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιπλέον επενδύσεις για να αρχίσει να συγκλίνει με την Ευρώπη, άλλες τα ανεβάζουν στα 90.
Από πού όμως θα μπορούσαν να προκύψουν αυτές οι επενδύσεις;
Τρεις είναι οι πιθανές πηγές: από τις εγχώριες αποταμιεύσεις, από ξένες άμεσες επενδύσεις και από δανεισμό (ιδιωτικό και δημόσιο). Ας τις δούμε μία προς μία.
Πρώτον, η ακαθάριστη εθνική αποταμίευση στην Ελλάδα, η διαφορά δηλαδή ανάμεσα στο εθνικό προϊόν και στη συνολική κατανάλωση είναι η χαμηλότερη στον ανεπτυγμένο κόσμο, γύρω στο 10% του ΑΕΠ, ενώ ο ευρωπαϊκός μ.ο. πλησιάζει το 28%.
Η δε καθαρή αποταμίευση είναι αρνητική (-3,1% του ΑΕΠ το 2022), δηλαδή δεν αρκεί να αποσβέσει ούτε το πάγιο κεφάλαιο που καταναλώθηκε σε έναν παραγωγικό κύκλο.
Ο λόγος είναι απλός: το μεγάλο και διαχρονικό εμπορικό έλλειμμα της χώρας, που αντανακλά τη χαμηλή διεθνή ανταγωνιστικότητά της. Άρα, εγχώρια αποταμίεση δεν υπάρχει.
Δεύτερον, ιστορικά η Ελλάδα ουδέποτε ήταν χώρα υποδοχής σημαντικών ξένων επενδύσεων, για δύο λόγους. Αφενός είναι μικρή αγορά, αφετέρου, είναι γεωγραφικά απομακρυσμένη από τις μεγάλες αγορές της Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης.
Ούτε η Tesla, ούτε η κινεζική BYD θα ανοίξουν εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Ελλάδα για να καλύπτουν τις ανάγκες της Ευρωπαϊκής αγοράς. Θα πάνε στην Ουγγαρία ή την Πολωνία.
Από τις λίγες ξένες επενδύσεις που έρχονται στη χώρα, αυτές κατευθύνονται κυρίως στο real estate (αγορά ακινήτων) και την αγορά τουριστικών υποδομών, δεν είναι δηλαδή παραγωγικές επενδύσεις.
Ούτε τα data centers της Microsoft είναι τέτοιες. Εκτός του ότι καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες ενέργειας, οι θέσεις εργασίας που δημιουργούν είναι ελάχιστες. Άρα ξένες άμεσες επενδύσεις δεν πρόκειται να έρθουν.
Τέλος, όσον αφορά τον δανεισμό, ο δημόσιος αποκλείεται λόγω του Συμφώνου Σταθερότητας και της μεταμνημονιακής υποχρέωσης για πρωτογενή πλεονάσματα άνω του 2% μέχρι το 2060.
Ο ιδιωτικός δανεισμός δεν υφίσταται επίσης ως δυνατότητα, λόγω της πολιτικής των τραπεζών να δίνουν δάνεια με το σταγονόμετρο και με ιδιαιτέρως υψηλά επιτόκια.
Αλλά ακόμα και αν έδιναν, τι θα διασφάλιζε ότι αυτά τα δάνεια θα κατευθύνονταν σε παραγωγικές επενδύσεις και όχι στην κατανάλωση ή το real estate, όπως στον προηγούμενο κύκλο πιστωτικής επέκτασης 1995 – 2010 που οδήγησε στη χρεοκοπία;
Ποιες, επομένως, πηγές μένουν για επενδύσεις στη χώρα;
Μόνο τα ευρωπαϊκά κονδύλια, είτε από το Ταμείο Ανάκαμψης, είτε από το ΕΣΠΑ. Σήμερα, οι ευρωπαϊκοί πόροι αποτελούν το 80% των δημόσιων επενδύσεων, και έμμεσα, ένα σημαντικό ποσοστό των ιδιωτικών.
Αυτά τα κονδύλια ωστόσο, είναι, αφενός, περιορισμένα, συγκριτικά με τις επενδυτικές ανάγκες της οικονομίας. Αφετέρου, έρχονται με αυστηρές προϋποθέσεις, ώστε να μη "στρεβλώνουν" τον ενδοκοινοτικό ανταγωνισμό.
Άρα δεν μπορούν να επενδυθούν απευθείας στους πιο παραγωγικούς τομείς, όπως η βιομηχανία. Κάτι τέτοιο θα ήταν κρατική ενίσχυση που εν πολλοίς απαγορεύεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Αντ’ αυτού, κατευθύνονται σε υπερκοστολογημένες υποδομές - τη χαρά των μεγαλοεργολάβων, σε έργα βιτρίνας και κοινωνικά προγράμματα αμφιβόλου αποτελεσματικότητας.
Παράλληλα, με αυτά τα κονδύλια συντηρείται ένα ολόκληρο παρασιτικό οικοσύστημα (μη) παραγωγικών επιχειρήσεων και δραστηριοτήτων, συμβούλων και μεσαζόντων πάσης φύσεως.
Και φυσικά, τα πελατειακά δίκτυα των κομμάτων σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο.
Επιπλέον, για τη διάθεσή τους έχει παγιωθεί μια εκτεταμένη γραφειοκρατία στο κράτος, σε κάθε υπουργείο και δημόσιο φορέα, που είναι οργανικά και ιδεολογικά προσδεδεμένη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και διάκειται ενστικτωδώς εχθρικά απέναντι σε κάθε ιδέα οποιασδήποτε εθνικής βιομηχανικής πολιτικής.
Πού λοιπόν θα βρεθούν τα κεφάλαια για το επενδυτικό σοκ που ευαγγελίζεται ο Τσίπρας και η υπόλοιπη Αριστερά; Πώς θα γίνει η περιβόητη παραγωγική ανασυγκρότηση που πιπιλίζουν όπου βρεθούν και όπου σταθούν;
Με ποιες κοινωνικές συμμαχίες; Με τους μικρομεσαίους που η πλειονότητά τους δηλώνει αρνητικό ετήσιο εισόδημα (ζημιές) ή κάτω από 5.000 ευρώ, για λόγους φοροδιαφυγής;
Με ποιο κράτος, το υποστελεχωμένο, πελατειακό και ευρωδιαβρωμένο ελληνικό κράτος;
Αυτά είναι ερωτήματα που όχι μόνο δεν τα απαντά ο Τσίπρας και η Αριστερά, δεν τα θέτουν καν, δεν τα έθεσαν ούτε όταν ήταν κυβέρνηση.
Για αυτό αναλώνονται σε κοινοτοπίες και ευχολόγια, όπως «επενδυτικό σοκ» και «αλλαγή παραγωγικού υποδείγματος». Άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε, δηλαδή…
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.