Ο Διαφωτι(ζ)μός και οι Διαφωτι(ζ)μένοι

Γράφουν οι: Σοφία Ζήση και Γιώργος Κουτσαντώνης

Κυκλοφορεί, από ιδρύσεως ελληνικού κράτους, από στόμα σε στόμα και από συνείδηση σε συνείδηση, ο μύθος ότι εμείς οι Έλληνες, δεν ήμασταν παρά ένα μάτσο αγροίκοι και αμόρφωτοι χωρικοί, ώσπου κάποια στιγμή, οι πιο διεθνείς από εμάς, δηλαδή οι έμποροι και οι ναυτικοί, «δραστηριοποιήθηκαν στην Ευρώπη, έγιναν φορείς της Γαλλικής Επανάστασης», και ύστερα ήρθαν για να «διαχύσουν τις ιδέες του Διαφωτισμού» στα καθ’ ημάς.

 Τουτέστιν, χρειαστήκαμε τους Δυτικούς για να μας ανοίξουν τα μάτια. 

Αν και δεν είναι σίγουρο ότι τα ανοίξαμε και τόσο, παρά τις διαφωτιστικές μαλάξεις, και για τούτο φταίμε, και πάλι εμείς, που δεν είμαστε και τόσο ορθολογικοί.

 Σχεδόν κάθε βιβλίο ιστορίας, μάθημα από καθέδρας ή αφήγημα που κυκλοφορεί στην επικράτεια, αναπαράγει αυτό το χυδαίο ψεύδος, με τελευταίο παράδειγμα το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ της Cosmote «Ιωάννης Καποδίστριας», όπου εμφανίζονται οι ίδιοι οι απόγονοι του Κυβερνήτη, τους οποίους ακούμε, με λύπη και αγανάκτηση, να επαναλαμβάνουν το ίδιο αφήγημα.

Γιατί είναι μύθος και ψεύδος ο εκ Δύσεως ερχόμενος Διαφωτισμός; 

Για έναν βασικό λόγο: γιατί οι Έλληνες δεν πάψαμε, ούτε μια στιγμή, να είμαστε διαφωτισμένοι, κυριολεκτικά αυτόφωτοι, από ιδρύσεως ελληνικού Έθνους. Όταν λέμε Έθνος, εννοούμε το αρχαίο, πολυχιλιετές, συνεχές Έθνος που πραγματικά είμαστε, όχι το τυχαίο συνονθύλευμα από βαλκανικούς λαούς που μιλάει κάτι σαν Ελληνικά και που κάποιοι θέλουν να πιστέψουμε πως είμαστε.

 Κατά την περίοδο του ευρωπαϊκού Μεσαίωνα, εμείς δημιουργήσαμε τον Βυζαντινό πολιτισμό και η μόνη γνωστή και καταγεγραμμένη περίοδος στην ιστορία μας, που μπορεί να χαρακτηριστεί ως «μεσαιωνική», είναι αυτή της Τουρκοκρατίας, όπου μεγάλο μέρος του λαού λεηλατήθηκε και σμικρύνθηκε από όλες τις απόψεις.

 Η τιτάνια αναγεννητική προσπάθεια, κατά την περίοδο που προηγήθηκε της Ελληνικής Επανάστασης, υπήρξε τρανή απόδειξη ότι οι Έλληνες είχαν επίγνωση της πνευματικής τους ανωτερότητας σε σχέση με τους κατακτητές και γνώριζαν το βάθος της ελληνικής διαχρονίας. Η έκρηξη της ίδρυσης σχολείων κατά την εποχή είναι μία μόνο ένδειξη αυτής της αλήθειας. Τεράστια υπήρξε η συμβολή της Εκκλησίας στην διαιώνιση της γλώσσας και της ελληνικής συνείδησης. Η φλόγα δεν έσβησε ποτέ, οι Έλληνες αισθάνονταν ότι μπορούν να κερδίσουν ξανά την ελευθερία τους, να επαναστατήσουν.

Όσο λοιπόν εμείς αναγεννιόμασταν, παρά δίπλα οι Δυτικοί, έχοντας χωνέψει μέρος των ιδεών και των γνώσεων που είχαν λάβει, ως επί το πλείστον, από εμάς κατά την φυγή μας από την καταρρέουσα Βυζαντινή Οικουμένη, έκαναν την δική τους προσπάθεια να διαφωτιστούν και να βγουν από την φεουδαλική τους χαβούζα, για να αναφωνήσουν: εν αρχή ην το άτομο!

 Αναπόφευκτο ήταν να ακούσουμε την κραυγή τους και να αναγνωρίσουμε σε αυτή κάποιες ομοιότητες με την δική μας: ελευθερία, ανεξαρτησία, δικαιοσύνη! 

Οι μεγάλες προσωπικότητες της εποχής, ο Βελεστινλής, ο Καποδίστριας, ο Νεόφυτος Δούκας, ο Άνθιμος Γαζής γνώρισαν αναμφίβολα την Δυτική σκέψη, και την μετέφρασαν, όπως κατά κόρον αναφέρουν τα ιστορικά μας εγχειρίδια, για να την μεταφέρουν και στα καθ’ ημάς, με σκοπό να την γνωρίσουμε, όχι όμως για να διαφωτιστούμε. Εδώ ξεκινά το τρομακτικό πραγματολογικό λάθος.

Από ΠΟΥΘΕΝΑ δεν προκύπτει ότι η ελληνική σκέψη είχε ανάγκη την συμβολή, τις ευλογίες ή την πατρωνία της δυτικής σκέψης για να καταφέρει να φωτιστεί, να αναγεννηθεί, δηλαδή να καταλάβει οτιδήποτε για την ελευθερία και τη δημοκρατία. 

Αυτό που προσέφερε η δυτική σκέψη, κυρίως στον εαυτό της, ήταν η ζωτική για εκείνους στροφή από την φεουδαλική απολυταρχία και την καταπόντιση της αξίας του ατόμου, στα ατομικά δικαιώματα, στον (ψυχρό) ορθολογισμό, στην (προβληματική κατ’ εμάς) πίστη στην ατέρμονη πρόοδο, και στον εκδικητικό αντικληρικαλισμό. 

Και αυτό που προσφέρει σήμερα σε εμάς, είναι μια σύγχυση ανάμεσα στις δύο αντικρουόμενες έννοιες, του Π ρ ο σ ω π ι κ ο ύ και του Α τ ο μ ι κ ο ύ, κάνοντάς μας να πιστεύουμε πως αυτό που χρειαζόμαστε είναι απλώς περισσότερα ατομικά δικαιώματα. Μακράν κείται το αφήγημα αυτό από τις ελληνικές αξίες της πνευματικότητας, της ανθρωπιστικής παιδείας, της αυτοθυσίας, της πίστης στην αναγέννηση του Έθνους.

Διαιωνίζεται ωστόσο η εύπεπτη πλάνη της μετάγγισης του θνήσκοντος Έθνους μας με δυτικό αίμα, που μας μετέτρεψε σε έθνος-υβρίδιο.

 Ποιους εξυπηρετεί όμως αυτός ο μύθος; 

Μα αυτούς που τον εγκαθίδρυσαν! Όλη την κοραϊκή τάξη διανοουμένων της εποχής των αρχών του 19ου αιώνα, συμπεριλαμβανομένων, εκτός του Κοραή, και των Ι. Κωλέττη και Ν. Μαυροκορδάτου, πρωτεργατών της προσπάθειας μαϊμουδισμού δυτικότροπων μανιέρων. 

Εκείνων, των ίδιων που υποστήριζαν ότι οι Έλληνες δεν ήταν ακόμη έτοιμοι για ελευθερία. Ακόμη 30 χρόνια ήθελαν οι Έλληνες, σύμφωνα με τον Κοραή, για να καταλάβουν την έννοια της ελευθερίας. Ο Κοραής, που στα 73 του τότε διαφώνησε με την έναρξη της επανάστασης και αν τότε είχε εισακουστεί η άποψη του «πνευματικού αρχηγού» σήμερα μπορεί να είχαμε τουρκόφωνη κυβέρνηση. Δεν ήμασταν βλέπεις, έτοιμοι για τον καναπεδάτο φιλόλογο του Παρισιού, έπρεπε να ρωτήσουμε έναν δουλικό των Γάλλων να μας πει εκείνος τί είναι η ελευθερία.

Αυτή η ίδια κλίκα έφτασε στην δολοφονία του Ι. Καποδίστρια, για να φέρει στη χώρα την καταστροφική, απόλυτη μοναρχία, να κάνει δηλαδή τα θελήματα των δυνάμεων που ακόμη πιστεύουν ότι διαφώτισαν τους Έλληνες, ενώ με την επανάσταση του 1821 έγινε ακριβώς το αντίθετο:

ξεστραβώθηκαν και εμπνεύστηκαν, ώστε να κάνουν το πρώτο βήμα απελευθέρωσης από τον φεουδαλισμό, τη μοναρχία και την δεσποτεία. 

Ακόμη και σήμερα η ίδια οικοφοβική κλίκα, αποτυφλωμένη από τον ανθελληνικό κομπλεξισμό, συνεχίζει να μισεί τον Καποδίστρια, γιατί εκείνος αγαπούσε τους Έλληνες, είχε όραμα και την εθνική αυτοπεποίθηση να το υλοποιήσει.

*οι φωτογραφίες που συνοδεύουν το κείμενο είναι από τα γυρίσματα της ταινίας «Καποδίστριας» του Γιάννη Σμαραγδή.


ΠΗΓΗ:https://www.respublica.gr/2025/04/post/translucent-fallacies/?fbclid=IwY2xjawJuuL9leHRuA2FlbQIxMQABHjl_Tl2nler_JfmLscYKYrm8ZjAmMLgxVzvVS26PCOI7SY56_rq9aBfm33dY_aem_mN87nnf0wBnTWEI0iLwmVQ
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com