Του Δημήτρη Τσίρκα
Το fact checking στο Facebook, ξεκίνησε το 2016, μετά το «σκάνδαλο» Russiagate, τη ρωσική, δηλαδή, παρέμβαση, στις εκλογές των ΗΠΑ, που καθόρισε, υποτίθεται, το αποτέλεσμά υπέρ του Τραμπ.
Η Κλίντον δεν έχασε επειδή ήταν μια μισητή εκπρόσωπος του κατεστημένου, αλλά γιατί 300 τρολ από τη Ρωσία κατέκλυσαν με fake news τα ΜΚΔ και παρέσυραν τους Αμερικανούς να ψηφίσουν υπέρ του αντιπάλου της. Αυτό υποστήριζαν το Δημοκρατικό Κόμμα και τα φιλικά του ΜΜΕ.
Φυσικά, η εν λόγω θεωρία δεν άντεξε σε κανένα σοβαρό έλεγχο και πλέον έχει εγκαταλειφθεί ακόμα και από τους πιο φανατικούς θιασώτες της, ιδίως μετά τη δεύτερη νίκη του Τραμπ.
Η ιδρυτική, επομένως, αφορμή για το fact checking των fake news ήταν ένα… fake news - όχι από κάποιους συνωμοσιολόγους του διαδικτύου, αλλά από το βαθύ κράτος και τα κορυφαία ΜΜΕ των ΗΠΑ!
Εξαρχής, λοιπόν, οι fact checkers δεν ήταν οι αμερόληπτοι διακριβωτές των γεγονότων, όπως δηλώνουν, αλλά στρατιώτες στην υπηρεσία μιας συγκεκριμένης πολιτικής.
Ο ίδιος, άλλωστε, ο Ζάρκεμπεργκ, ομολόγησε ότι η Meta ακολουθούσε αυστηρές εντολές από την κυβέρνηση Μπάιντεν λογοκρίνοντας κάθε διαφορετική, από την επίσημη, θέση για τη διαχείριση της πανδημίας και την προέλευση του κορωνοϊού, ακόμα και κορυφαίων επιστημόνων του Χάρβαρντ, καθώς και για τα σκάνδαλα του υιού Μπάιντεν, τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Γάζα.
Ασφαλώς, δεν έχει να κάνει μόνο με την πολιτική/ιδεολογική τοποθέτηση των fact checkers, αλλά και με την ίδια την έννοια του fact checking, ως λειτουργία.
Όπως ανέλυσε ο Νίκλας Λούμαν, τα μέσα δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα, αλλά τη διαμορφώνουν, λειτουργώντας ως ένα αυτόνομο σύστημα επικοινωνίας που φιλτράρει τι θεωρείται «πληροφορία» και τι όχι, με βάση τη δική του λογική.
Αν αυτό ισχύει μία φορά για τα μέσα, ισχύει δέκα για τους fact checkers. Το ποια fake news ξεχωρίζουν κάθε φορά για να καταρρίψουν και ποια αφήνουν να περάσουν, δεν είναι μια ουδέτερη και αμερόληπτη επιλογή, αλλά πηγάζει ευθέως από την ιδεολογία τους.
Τα ellinika hoaxes, για παράδειγμα, επιδεικνύουν μια ιδιαίτερη ευαισθησία στην κατάρριψη αντικυβερνητικών ισχυρισμών, αλλά απολύτως καμία στην αποδόμηση των συστηματικών ψεμάτων και fake news της κυβέρνησης, για τα Τέμπη, το Predator, την ακρίβεια, τα καρτέλ κλπ. Μάλλον τυχαίο θα είναι.
Ακόμα χειρότερο είναι το ιστορικό τους σε πιο σύνθετα ζητήματα που αποτελούν αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης (η διαχείριση της πανδημίας, της κλιματικής αλλαγής, του μεταναστευτικού κλπ.).
Αναπόφευκτα, σε τέτοια θέματα οι τοποθετήσεις διαφέρουν ανάλογα με την ιδεολογική αφετηρία και το αξιακό σύστημα του καθενός και δεν μπορούν να «κλείσουν» με την επίκληση κάποιων υποτιθέμενων αδιάσειστων στοιχείων.
Τα ellinika hoaxes «χτίζουν» κεφάλαιο καταρρίπτοντας ορισμένους αστείους μύθους, όπως αν η παντόφλα του Παϊσιου έκανε το τάδε θαύμα ή αν δάκρυσε η δείνα εικόνα αγίου και μετά προσπαθούν να το εξαργυρώσουν σε πολιτικά φορτισμένα επίδικα, εμφανιζόμενα ως η φωνή της επιστήμης και των στοιχείων που θα δώσουν την «οριστική» απάντηση.
Το κάνουν, μάλιστα, χωρίς καν να το αντιλαμβάνονται, όπως προκύπτει από τα γραφόμενά τους, τα οποία προδίδουν έναν αφελή εμπειρισμό, του τύπου: οι θέσεις μας δεν εμπεριέχουν καμία ιδεολογία ή αξιολόγηση, στηρίζονται αποκλειστικά στα γεγονότα!
Ή ότι η αντίθεση σήμερα δεν είναι ανάμεσα στην Αριστερά και τη Δεξία αλλά ανάμεσα στο ψέμα και την αλήθεια, την οποία υπηρετούν εκείνοι! Δεν θέλει πολύ ο άνθρωπος να καβαλήσει το καλάμι...
Φυσικά δεν πείθουν κανένα, πέρα από τους ήδη πεισμένους που ακολουθούν την ίδια ιδεολογία με αυτούς. Όλοι οι άλλοι καταλαβαίνουν ότι δεν είναι παρά ένας μηχανισμός προπαγάνδας στην υπηρεσία των συστημικών πολιτικών, που συγχρόνως, λογοκρίνει, τις διαφορετικές απόψεις.
Μα, τα ellinika hoaxes δεν λογοκρίνουν αναρτήσεις, ούτε ρίχνουν λογαριασμούς, αυτό το κάνει το Facebook, αντιτείνει ο επικεφαλής τους.
Πράγματι, δεν λογοκρίνουν απευθείας αναρτήσεις αλλά όταν «σημαδέψουν» κάποια ως αναληθή, εξαφανίζεται από την ορατότητα των υπόλοιπων χρηστών και ο λογαριασμός μπαίνει υπό επιτήρηση. Μισή αλήθεια, ολόκληρο ψέμα…
Επιπλέον, το fact checking είναι μια σύνθετη και κοπιώδης πρακτική, σχεδιασμένη για τη δημοσιογραφία και τα ΜΜΕ που ο σκοπός τους είναι (υποτίθεται) η ενημέρωση, αλλά όχι για τα social media που η λειτουργία τους είναι εντελώς διαφορετική.
Οι χρήστες στα ΜΚΔ δεν είναι δημοσιογράφοι, ώστε να υποχρεούνται να διπλοτσεκάρουν τις πηγές και τα γραφόμενά τους.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι άνθρωποι μοιράζονται τις απόψεις και τα συναισθήματά τους, πράγματα που είδαν ή φωτογραφίες που τράβηξαν. Σχολιάζουν, κάνουν like και αναρτήσεις που προκαλούν ευχαρίστηση ή αγανάκτηση, χωρίς να τους απασχολούν ιδιαίτερα οι επιπτώσεις στους άλλους.
Σε κάθε περίπτωση, είναι πρακτικά αδύνατο να ελεγχθεί και να αξιολογηθεί όλος αυτός ο τεράστιος όγκος περιεχομένου - μιλάμε για εκατοντάδες εκατομμύρια αναρτήσεις και δισεκατομμύρια σχόλια, σε καθημερινή βάση.
Αν δεν μπορεί να ελεγχθεί, τότε ποιος είναι ο ρόλος των fact checkers; Διπλός, Αφενός να δίνουν άλλοθι στη Meta ότι δήθεν καταπολεμά το επιζήμιο περιεχόμενο στις πλατφόρμες της.
Αλλά πρωτίστως, να ενισχύει έμμεσα την κυρίαρχη ιδεολογία, λογοκρίνοντας αποκλίνουσες φωνές, με πρόσχημα τη γνώση, την αμεροληψία και την αντικειμενικότητα. Ό,τι περίπου συνέβη και με την επίκληση της επιστήμης κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Τώρα το ότι βρέθηκαν ουκ ολίγοι άνθρωποι στην Αριστερά και την Αναρχία που διαμαρτύρονται για την απόσυρση του fact checking από το Facebook, δηλαδή για τον περιορισμό της λογοκρισίας, δείχνει πόσο πολύ έχουν και οι ίδιοι προσχωρήσει στην κυρίαρχη ιδεολογία.
Όπως τότε που ζητούσαν αυστηρότερη λογοκρισία και καταστολή των «ψεκασμένων» κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά αμέσως μετά κλαίγονταν όταν οι πλατφόρμες λογόκριναν τους ίδιους γιατί δεν πειθαρχούσαν στη «γραμμή» για την Ουκρανία ή τη Γάζα.
Από πεφωτισμένοι ακόλουθοι της επιστήμης, μετατράπηκαν εν μία νυκτί, σε ψεκασμένοι εχθροί της Δύσης. Παραμένουν, όμως, σταθερά, οι χρήσιμοι ηλίθιοι του συστήματος.
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.