Πέμπτη 30 Ιανουαρίου 2025

Αποχαιρετισμός στον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο


Διονύσιος Σκλήρης

Εφημ. ΒΗΜΑ

 Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος (Γιαννουλάτος) ενσάρκωσε με μοναδικό τρόπο χαρίσματα, που απαιτεί η πνευματική ηγεσία, όπως πραότητα, αλλά και επιμονή, φυσική ευφυία, διαλογικότητα, οργάνωση, αλλά και εποικοδομητικό μακρόπνοο όραμα. Συνδύασε τις ιδιότητες του ιεραποστόλου, του ακαδημαϊκού διδασκάλου στη θρησκειολογία, την εθνολογία και την ιεραποστολική, και του εκκλησιαστικού προκαθημένου. Με την έμφασή του στην αξία του διαλόγου συνέβαλε στη διαλογική συνάντηση της Ελλάδας τόσο με λαούς της Αφρικής και της Ασίας «έως εσχάτου της γης», κατά τον τίτλο έργου του, όσο και με τη Δυτική Ευρώπη, διά του πρωτοποριακού έργου του για την αξία του πλουραλισμού και της ανεκτικότητας. 

Γεννημένος στον Πειραιά το 1929, δραστηριοποιήθηκε από πολύ νεαρή ηλικία στο κατηχητικό έργο. Από το 1959 ίδρυσε το περιοδικό Πορευθέντες, που ήταν το πρώτο ιεραποστολικό περιοδικό στην Ελλάδα, και από το 1962 το ομώνυμο ιεραποστολικό κέντρο, το οποίο σηματοδότησε την κυρίως φάση της ελληνικής ιεραποστολής κατά τον 20ο αιώνα. Το 1981 ίδρυσε το εμβληματικό ιεραποστολικό περιοδικό Πάντα τα Έθνη. 
Από τη δεκαετία του 1960 άσκησε ιεραποστολικό έργο κυρίως στην Ουγκάντα. Χαρακτηριστικό του Αναστασίου ήταν το γνήσιο ενδιαφέρον και η πολύπλευρη μελέτη των πολιτισμών στις χώρες όπου δρούσε ιεραποστολικά, με σκοπό το χριστιανικό κήρυγμα να συντονίζεται με αιτήματα των τοπικών πολιτισμών. Ακολουθώντας τη μεθοδολογία μιας ιεραποστολής «από τα κάτω», φρόντιζε να μαθαίνει τις τοπικές διαλέκτους και να μοιράζεται τη ζωή των ντόπιων.

 Στο έργο "Τα πνεύματα M’μπάν’ντουα και τα πλαίσια της λατρείας τους". Θρησκειολογική διερεύνηση πλευρών της αφρικανικής θρησκείας (1970) μελέτησε την τιμή προς τους προγόνους κατά την αφρικανική θρησκευτικότητα, με τρόπο που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και από τους χριστιανούς, λόγω της έμφασης σε συγκεκριμένες και εντοπισμένες σχέσεις αγάπης, που επιβιώνουν του θανάτου. 

Ήταν, επίσης, ειδικός στο Ισλάμ, έχοντας γράψει το επιδραστικό έργο "Ισλάμ: Θρησκειολογική Επισκόπηση (1975)", ενώ έχει συγγράψει ανάλογα βιβλία για τον Ινδουισμό και τον Βουδισμό.

 Ακολούθησε την αρχέγονη ιεραποστολική μεθοδολογία του Κυρίλλου και Μεθοδίου να στηρίζονται οι νέες εκκλησίες σε ντόπιους κληρικούς με χρήση των τοπικών γλωσσών. Χειροτόνησε έτσι 62 αφρικανούς κληρικούς και καθιέρωσε τη μετάφραση της Θείας Λειτουργίας σε 4 αφρικανικές γλώσσες. 

Υπήρξε ακαταπόνητος, παρά την ευάλωτη υγεία του, με άσθμα και άλλες ασθένειες. Η προσβολή του από ελονοσία σηματοδότησε μία προσωρινή επιστροφή του στην Ευρώπη και στον κόσμο της ακαδημαϊκής μελέτης. Από το 1972 υπηρέτησε την Εκκλησία της Ελλάδος ως Επίσκοπος Ανδρούσης.

 Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, είχε μεταβεί τον Φεβρουάριο του 1973 στην κατάληψη της Νομικής Σχολής στην Αθήνα και είχε συμπαρασταθεί με μεταφορά τροφίμων στους φοιτητές, οι οποίοι αγωνίζονταν εναντίον της χούντας. Είχε, επίσης, κάνει έκκληση στην ΕΣΑ, για να βελτιωθούν οι συνθήκες κράτησης.

 Μετά τη βελτίωση της υγείας του, μετέβη εκ νέου στην Αφρική και από το 1981 θα δράσει ως Μητροπολίτης Ανατολικής Αφρικής στην Κένυα, την Ουγκάντα και την Τανζανία. Υπήρξε επίσης Γενικός Διευθυντής της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, ενώ ο τομέας της ιεραποστολής δραστηριοποιήθηκε έντονα κατά την περίοδο της διακονίας του εκτός από την Αφρική, και στην Κορέα και την Ινδία.  

Εκπληρώνοντας τις επαγγελίες του ονόματός του, το 1992 ανέστησε την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας, ύστερα από αποστολή που του ανέθεσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η Εκκλησία της Αλβανίας είχε σταματήσει να υπάρχει θεσμικά ύστερα από διωγμό δεκαετιών από ένα καθεστώς, που είχε το σπάνιο χαρακτηριστικό ότι ήταν επισήμως «αθεϊστικό».

 Χαρακτηριστική έκφρασή του: «Αν σας πετάνε πέτρες, να χτίζετε με αυτές εκκλησίες». Η Εκκλησία της Αλβανίας έπρεπε να ανασυσταθεί εξαρχής και υπό την επίβλεψή του ιδρύθηκαν πάνω από 400 ενορίες, καθώς και Θεολογική Σχολή στο Δυρράχιο και Εκκλησιαστικό Λύκειο στο Αργυρόκαστρο. 

Κατά την κρίση του Κοσόβου, ανέπτυξε ανθρωπιστική δράση για τη βοήθεια σε δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες, που κατέφυγαν στην Αλβανία. Βοήθησε με πολλούς τρόπους στη σύσφιξη των σχέσεων του αλβανικού και του ελληνικού στοιχείου. Έχει επίσης υπάρξει Πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών το 2006. Ενσάρκωσε με παρόμοιους τρόπους μια συμπεριληπτική ανθρωπιστική δράση. 

Είναι, ωστόσο, σημαντική και η θεολογική του σκέψη για τη συνάντηση της Ελλάδας με την Ευρώπη. Το 2000 συνέγραψε το εμβληματικό έργο Παγκοσμιότητα και Ορθοδοξία (Ακρίτας), όπου ανέπτυξε με πρωτότυπο τρόπο έναν στοχασμό περί της χριστιανικής πίστης στην πολλαπλότητα των προσώπων στην Αγία Τριάδα, ως βάση για την προώθηση του πολυφωνικού διαλόγου και του πλουραλισμού. Διατύπωσε μια Θεολογία όπου η συνύπαρξη ισοτιμίας, αγάπης και προσωπικής ετερότητας στην Αγία Τριάδα μπορεί να αποτελέσει μία χριστιανική συμβολή στη συζήτηση για τον οραματισμό του πώς θα μπορούσε να συναρθρωθεί μία παγκοσμιοποιημένη ανθρωπότητα. Το βιβλίο μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες. Έγραψε, εξάλλου, εκτενώς για το ποια θα μπορούσε να είναι η παρουσία των Χριστιανών σε μια πολυθρησκευτική Ενωμένη Ευρώπη, αλλά και για τα ιδανικά τα οποία θα μπορούσαν να εμπνεύσουν την πνευματική οικοδόμηση και συνοχή της. Στο έργο αυτό ασχολήθηκε συστηματικά με τις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης, την οποία συνέκρινε με τις αντίστοιχες προκλήσεις που η αρχέγονη Εκκλησία είχε αξιοποιήσει κατά την περίοδο της ρωμαϊκής οικουμένης. 

Λόγω της εύθραυστης υγείας του είχε βρεθεί ενίοτε κοντά στον θάνατο στους τόπους της ιεραποστολής του και είχε παρομοιάσει τις εμπειρίες αυτές με τα φαράγγια της αγαπημένης του Αλβανίας, τα οποία διερχόταν με ταπεινή εμπιστοσύνη. Συνήθιζε να λέει σε παρόμοιες συνθήκες τη φράση του αποστόλου Παύλου «εάν τε ζώμεν, εάν τε αποθνήσκωμεν, του Κυρίου εσμέν», επιμένοντας ότι η εμβέλεια της πραγματικής αγάπης διαπερνάει και τον θάνατο, όπως κάθε άλλη δυσκολία και περίσταση.

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/p/163MubTN1F/
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.