Ἄκρως ἐπίκαιρος ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης, ἀδελφὸς τοῦ Μεγάλου Βασιλείου ποὺ ἔζησε τὸν 4ο μ.Χ. αἰώνα. Ἀναδεικνύει πολλὲς διαστάσεις τοῦ κοινωνικοῦ μηνύματος τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας.
- Χωρὶς περιστροφὲς τονίζει ὅτι ἡ ἀνισότητα εἶναι τὸ βασικὸ αἴτιο τῶν δεινῶν τῆς ἀνθρωπότητας: «Ἡ δέ κατά πενίαν τε καί πλοῦτον ἀνισότης τοῦ βίου τό γενικώτατόν ἐστιν αἴτιον τῆς ποικίλης τε καί πολυειδοῦς τῶν ἐν ἀνθρώποις πραγμάτων ἀνωμαλίας». Δηλαδή: «Ἡ ἀνισότητα στὴ ζωὴ μὲ τὸν διαχωρισμὸ σὲ πλούσιους καὶ φτωχοὺς εἶναι τὸ βασικὸ αἴτιο τῆς ποικίλης καὶ πολύμορφης ἀνωμαλίας στὶς ὑποθέσεις τῶν ἀνθρώπων». «Εἰς τήν ἐπιγραφήν τῶν Ψαλμῶν» 2, 12, PG 44, 557C.
- Ἀναδεικνύει τὶς συνέπειες τῆς «τυραννίδας τῆς πλεονεξίας», ἡ ὁποία, « Ἀφοῦ ὑποδουλώσει τὴν ἄθλια ψυχή, συνεχῶς τὴν ἀναγκάζει νὰ ἐκπληρώνει τὶς ἄπληστες ἐπιθυμίες της, χωρὶς ποτὲ νὰ ἱκανοποιεῖται, σὰν κάποιο πολυκέφαλο θηρίο, ποὺ τρώει μὲ χιλιάδες στόματα καὶ ποτὲ τὴν κοιλιά του δὲν γεμίζει. Ἔτσι καὶ μὲ τὸ κέρδος, ὅσο κι ἂν εἶναι, δὲν ὑπάρχει κορεσμός, ἀφοῦ τὸ λαμβανόμενο, γίνεται καύσιμη ὕλη τῆς ἐπιθυμίας γιὰ περισσότερα.» Εἰς τούς Μακαρισμούς 5, PG 44, 1260A.
- Μιλᾶ γιὰ τὴν τεχνητὴ διόγκωση τῶν ἀναγκῶν σὲ σχέση μὲ ὅσα ὁ ἄνθρωπος χρειάζεται γιὰ νὰ ζήσει: «Ὁ δέ ὑπηρέτης τῶν ἡδονῶν, ἔκανε τὶς βασικὲς ἀνάγκες ὀχήματα ἱκανοποίησης παθῶν: Ἀντὶ γιὰ τροφή, τρυφὴ ἐπιζητώντας, ἀντί περιβολῆς τόν καλλωπισμό, ἀντί γιὰ τ’ ἀναγκαῖα τοῦ νοικοκυριοῦ τήν πολυτέλεια, ἀντί τῆς παιδοποιΐας τὶς παράνομες καὶ ἀπαγορευμένες ἡδονές. Γι’ αὐτὸ καὶ διάπλατα ἄνοιξε ὁ δρόμος γιὰ νὰ εἰσβάλουν στὴν ἀνθρώπινη ζωὴ ἡ πλεονεξία, ἡ μαλθακότητα, ἡ ἀλαζονεία, ἡ χαυνότητα, ἡ πολύμορφη ἀσωτία. Αὐτὰ κι ἄλλα παρόμοια, ξεφύτρωσαν σὰν διογκώσεις τῶν βασικῶν ἀναγκῶν, προκειμένου νὰ δημιουργηθεῖ ὄρεξη μεγαλύτερη ἀπὸ τὴν ἀπαραίτηττη καὶ νὰ ἐπιδιώκονται πράγματα ἐντελῶς ἄχρηστα.» Πρός τούς πενθοῦντας, PG 46, 528CD….
- «Ἡ κακὴ τοῦ διαβόλου ἀγορά», ποὺ προάγει τὴν ὑπερκατανάλωση καὶ διογκώνει τεχνητὰ τὶς ἀνάγκες, «εὔκολα καθιστᾶ ἐλεγχόμενες τὶς πιθηκώδεις ψυχές». «Περί τι τό χριστιανῶν ὄνομα ἤ ἐπάγγελμα», PG 46, 241Β
Γιὰ μιὰ δίκαιη διακυβέρνηση
Ὅσον ἀφορᾶ τὰ πρόσωπα ποὺ εἶναι ἁρμόδια νὰ κατανέμουν χρηματικοὺς πόρους, λέγεται δίκαιος αὐτὸς ἐκπληρώνει τὰ ἑξῆς δύο κριτήρια, ὅσον ἀφορᾶ τὴν ἀντιμετώπιση τῶν «μετεχόντων τὴν δόσιν»:
Ὁ «πρός τό ἴσον βλέπων», ποὺ ἀντιμετωπίζει ἰσότιμα τοὺς πολίτες. Μιὰ διατύπωση ποὺ ἔρχεται πολὺ πρὶν οἱ σύγχρονοι συνταγματολόγοι διατυπώσουν τὴν «ἀρχὴ τῆς ἰσότητας»
Ὁ «συμμετρῶν τῇ χρείᾳ», ποὺ ἀφοῦ τηρήσει τὸ προηγούμενο κριτήριο τῆς ἰσότιμης καὶ ἀπροκατάληπτης ἀντιμετώπισης τῶν πολιτῶν, κατανέμει τοὺς πόρους σύμφωνα μὲ τὶς ἀνάγκες τους.
Γιὰ τὴν ἀπροκατάληπτη ἀπονομὴ τῆς Δικαιοσύνης
Ὁ «τοῦ κρίνειν ἐξουσίαν λαβών», ὅποιος ἔχει ἐξουσία νὰ ἀπονέμει Δικαιοσύνη, λεγεται ἐπίσης δίκαιος ἐφόσον:
Δὲν ἀποφασίζει μὲ βάση τὴ συμπάθεια ἢ τὴν ἀπέχθεια πρὸς τον κρινόμενο
Ἀλλὰ ἀποφασίζει τὴν τιμωρία ὅσων τὸ ἀξίζουν καὶ ἀπαλλάσσει τοὺς ἀνεύθυνους, μὲ βάση τὰ πραγματικὰ περιστατικὰ («τῇ φύσει τῶν πραγμάτων ἑπόμενος»).
Γιὰ τὴ δίκαιη φορολογία
«Καί ὁ τούς φόρους τοῖς ὑποχειρίοις τάσσων», λέγεται ἐπίσης δίκαιος ὅταν:
Ἐπιβάλλει τὸν κάθε φόρο «σύμμετρον τῇ δυνάμει», ζητεῖ ἀπὸ τοὺς φορολογούμενους νὰ συνεισφέρουν σύμφωνα μὲ τὶς δυνατότητές τους. Ἡ ἔκφραση «σύμμετρον» ἐμπεριέχει τὴν «Ἀρχὴ τῆς ἀναλογικότητας» τοῦ σύγχρονου Συνταγματικοῦ Δικαίου.
Ὅποιος ἀσκεῖ ἐξουσία σὲ ἄλλους
Εἴτε εἶναι ἀρχηγὸς τῆς οἰκογένειας («οἰκείας δεσπότης»), εἴτε δημοτικὸς ἄρχοντας («πόλεως ἄρχων»), εἴτε κυβερνήτης κράτους («ἐθνῶν βασιλεύς») πρέπει
Νὰ ἀσκεῖ ἡγεσία μὲ τὸν κατάλληλο τρόπο, χωρὶς νὰ παρασύρεται ἀπὸ τὴν ἀλαζονεία τῆς ἐξουσίας («μή ὁρμαῖς ἀλόγοις ὑπ’ ἐξουσίας κινούμενος»), κρίνοντας μὲ εὐθύτητα καὶ λαμβάνοντας ὑπόψη τὶς προτιμήσεις τῶν ἐξουσιαζομένων/διοικουμένων («καί πρός τάς προαιρέσεις τῶν ὑποχειρίων τῇ γνώμῃ συναρμοζόμενος». )
Εἰς τούς Μακαρισμούς 4, PG 44, 1233D-1236A
Ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ «δικαιοσύνη» τῶν ἀνθρώπων
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ἐπικαλεῖται τὸ παράδειγμα τοῦ φτωχοῦ Λαζάρου τῆς παραβολῆς, γιὰ νὰ ἀποδείξει ὅτι ἀπὸ μόνο τὸ γεγονὸς ὅτι κάποιος ἀσκεῖ ἐξουσία ἢ εἶναι οἰκονομικὰ ἰσχυρός, τοῦτο δὲν σημαίνει ὅτι εἶναι δίκαιος. Διερωτᾶται: ἂν εἶναι ἔτσι, τότε πῶς γίνεται ἕνας ἄνθρωπος ποὺ μετὰ θάνατον δικαιώθηκε ἀπὸ τὸ Θεό, νὰ μὴν ἔχει ἀπολαύσει τίποτε ἀπολύτως ἀπὸ τὴ «δικαιοσύνη» τῶν ἀνθρώπων;
Σὰν νὰ ἀπαντᾶ προκαταβολικά, αἰῶνες πρίν, σὲ ὁρισμένες μορφὲς προτεσταντικῆς ἠθικῆς, ποὺ θεωροῦν τὴν οἰκονομικὴ ἰσχὺ ἔνδειξη εὐλογίας Θεοῦ καὶ τὴ φτώχεια τιμωρία λόγω ἀναξιότητας…..
Εἰς τούς Μακαρισμούς 4, PG 44, 1236ΒC
[Ἐφημερίδα ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ 10.1.2019-Στήλη Τὰ τοῦ Καίσαρος]
ΦΩΤΟ: Ἀπὸ capital gr
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.