«Επίσης, όταν από την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους ως τις μέρες μας οι εξωελληνικές δυνάμεις παίζουν πρωτεύοντα ρόλο στη ρύθμιση της μοίρας του Ελληνισμού, όχι μόνο στην εθνική του ολοκλήρωση, αλλά και στην εσωτερική του πολιτική και κοινωνική εξέλιξη, σε σημείο που η επίσημη πολιτική της Ελλάδας δίνει συχνά την εντύπωση ότι ανελίσσεται εν απουσία των Ελλήνων, η παρουσία του ελληνικού λαού εκδηλώνεται με συνεχή κινήματα διαμαρτυρίας, έστω και αν τα κινήματα αυτά δεν παίρνουν πάντα συγκεκριμένες πολιτικές μορφές, που κορυφώνονται με την εθνική και αντιφασιστική αντίσταση του 1940-1945»
Νίκος Σβορώνος, Επισκόπηση της Νεοελληνικής Ιστορίας, εκδ. Θεμέλιο, 1976, σελ. 13
Τα τελευταία χρόνια, από το 2015 και μετά, κάθε Οκτώβριο, πραγματοποιούνται ποικίλες εκδηλώσεις με διάφορες θεματικές, αναδεικνύοντας την 12η Οκτωβρίου, ημέρα απελευθέρωσης της Αθήνας, με τίτλο «Αθήνα ελεύθερη». Ήμουν (και είμαι) απολύτως θετικός στις εκδηλώσεις ανάδειξης της μνήμης, ειδικά μέσα από ιστορικούς περιπάτους, εκθέσεις, δημιουργία σχετικών Μουσείων κλπ. Πιστεύω μάλιστα ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν και μία βάση περαιτέρω συλλογής υλικού εμπειρικού και πρωτογενών στοιχείων που να συμβάλουν στον αγώνα για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών, ένα ζήτημα που αρχίζει πλέον να αποκτά μαζικά και κινηματικά χαρακτηριστικά, κυρίως χάρις στις άοκνες προσπάθειες του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα και των πρωτεργατών του, τον διαρκή αγώνα του Μανώλη Γλέζου, του τελευταίου (αλλά και πρώτου) παρτιζάνου της Ευρώπης, στη διαμόρφωση μιας αντιφασιστικής πατριωτικής δημοκρατικής συνείδησης και μνήμης. Επίσης θα μπορούσαν να επεκταθούν και σε άλλες θεματικές για άλλα ζητήματα, που έχουν να κάνουν λ.χ. με την εξέλιξη των πόλεων, τις διαρκείς πολεοδομικές καταστροφές στο κυρίαρχο μεταπολεμικό οικιστικό πρότυπο κλπ
Δεν έβλεπα ανταγωνισμό ανάμεσα στην 12η Οκτωβρίου και την 28η Οκτωβρίου. Διάβαζα κείμενα φίλων και συντρόφων που το επεσήμαιναν – είχα κάνει και εγώ ένα σχόλιο πριν από δύο χρόνια νομίζω- καθώς υπήρχαν κάποιες σποραδικές αναφορές από κυβερνητικά στελέχη ή κάποιους διανοούμενους φίλα προσκείμενους στην κυβέρνηση, αλλά το θεωρούσα μια υπερβολή. Ίσως, γιατί πιστεύω ότι το να θέτει κανείς σε αντιπαράθεση τις δύο συγκεκριμένες ημερομηνίες-γεγονότα είναι απολύτως ανιστόρητο, ανιστορικό και τελικά ανόητο.
Φέτος, όμως, παρατήρησα μια ποιοτική αλλαγή. Είδα αναφορές ορισμένων βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος να κινούνται στην κατεύθυνση της αντιπαράθεσης των δύο επετείων, άκουσα σε πρόσφατη συνέντευξη κορυφαίου κυβερνητικού αυτοδιοικητικού στελέχους να αναφέρεται στο θέμα στην ίδια κατεύθυνση, θυμάμαι παλαιότερη σχετική γραπτή παρέμβαση κυβερνητικού στελέχους του υπουργείου δικαιοσύνης να αναφέρεται στο ζήτημα. Το κεντρικό μότο που συνοδεύει αυτές τις ανιστόρητες προσεγγίσεις αναπαράγεται μέσα από το στερεότυπο «Είμαστε η μόνη χώρα που εορτάζει την αρχή και όχι το τέλος του πολέμου». Τείνει να μετατραπεί πλέον σε μια φράση κλισέ που αναπαράγεται δεξιά-αριστερά.
Πρόκειται για προσεγγίσεις που είτε βρίσκονται σε ιδεολογική σύγχυση, είτε κινούνται εκτός τόπου και χρόνου, εκτός δηλαδή ελληνικού χωροχρόνου και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών, τα οποία προφανώς δεν τον καθιστούν μοναδικό, αλλά ιδιαίτερο και συγκεκριμένο τμήμα (όπως κάθε εθνικό κοινωνικό σχηματισμό) της ευρύτερης ιστορικής κίνησης των κοινωνιών μέσα από τις συγκρούσεις τους κοινωνικές και εθνικές, είτε αισθάνονται μειονεκτικά και επαρχιώτικα έναντι μιας φαντασιακής ευρωπαϊκής κανονικότητας, μια κλασική μορφή ψευδούς συνείδησης, είτε αποτελούν συγκεκριμένες εκφάνσεις της τάσης αποδόμησης των εθνικών ιδιαιτεροτήτων και χαρακτηριστικών (ιδίως των εθνικο-λαϊκών αντιστασιακών πρακτικών) προς την απρόσκοπτη κατεύθυνση των διαδικασιών περιφερειακής καπιταλιστικής ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης υπεριμπεριαλιστικού χαρακτήρα.
Σε κάθε περίπτωση είτε από άγνοια, είτε από πολιτικό σχέδιο, με την έννοια της κατεύθυνσης (όχι του σχεδιασμού κάποιου επιτελείου), οι απόψεις αυτές κινούνται σε απόλυτη ρήξη με την κυρίαρχη παράδοση της αριστεράς, που έβλεπε ως απόλυτη συνέχεια (και όχι ως ασυνέχεια) τον εθνικο-αμυντικό αγώνα 40-41 και τον αγώνα της εθνικής αντίστασης 41-44, όπου και στις δύο φάσεις του το κοινό χαρακτηριστικό ήταν η μαζική και η έμπρακτη λαϊκή βούληση αντίστασης στον εισβολέα. Η αριστερά δεν αισθανόταν ποτέ αμήχανα απέναντι στην 28η Οκτωβρίου (είναι χαρακτηριστικά τα εξεγερσιακά επεισόδια σε όλη τη χώρα κατά την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου το 2011). Τουλάχιστον η αριστερά ως ανατρεπτική, μαζική και αντιστασιακή δύναμη, που διεκδικεί την ηγεσία του έθνους. Αυτό επισημαίνει ο Νίκος Σβορώνος στο ανωτέρω απόσπασμα. Το ίδιο αναφέρει ο Ανδρέας Παπανδρέου στην ιστορική ομιλία του στη Βουλή κατά τη συζήτηση του ν/σ για την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης το 1982. Αυτή είναι η αριστερά του Μανώλη Γλέζου και του Μίκη Θεοδωράκη. Αυτή ήταν η κίνηση της αριστεράς της δεκαετίας του ’40 στις πλέον επαναστατικές της εκδοχές. Αυτό αναφέρει ο Άρης Βελουχιώτης στον περίφημο Λόγο της Λαμίας τον Οκτώβριο του 1944. Στις 28 Οκτωβρίου 1941, είναι η πρώτη δημόσια εμφάνιση-κινητοποίηση του ΕΑΜ για να εορτάσει την 1η επέτειο της 28ης Οκτωβρίου. Την 28η Οκτωβρίου επιλέγει ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας και το ΚΚΕ το 1946, για να την ορίσει ως ημερομηνία ίδρυσής του. Και μάλλον όχι τυχαία.
Και τι να κάνουμε τώρα; Η απόφαση για αντίσταση στον εισβολέα το 1940 αποτελεί μια ιδιαιτερότητα σε σχέση με πολλές ευρωπαϊκές χώρες απέναντι στις δυνάμεις του άξονα εκείνη την εποχή. Δεν ήταν ο κανόνας στα ευρωπαϊκά κράτη και τις ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Το καθεστώς της βασιλομεταξικής δικτατορίας της 4ης Αυγούστου, ήταν περισσότερο φιλοαγγλικό (είχε υπογράψει το 1938 διμερές σύμφωνο εγγύησης της ανεξαρτησίας της χώρας με την Αγγλία σε περίπτωση εισβολής τρίτου) παρά φιλογερμανικό (μέσα από εσωτερική σύγκρουση ανάμεσα στις δύο τάσεις-κλίκες την αγγλόφιλη και τη γερμανόφιλη, οι οποίες διαπερνούσαν και την κίνηση της ελληνικής αστικής τάξης, όπως αναλύει με πληρότητα ο Ελεφάντης στην Επαγγελία της αδύνατης επανάστασης), ίσως γιατί η κυρίαρχη τάση ήταν ο Γεώργιος ο Β΄ και όχι ο Μεταξάς στους διεθνείς προσανατολισμούς της χώρας. Αλλά και ο ίδιος ο δικτάτορας Μεταξάς, φανατικός εχθρός της δημοκρατίας, γερμανόφιλος και ιστορικά αντιβενιζελικός (ήταν και ο ουσιαστικός επικεφαλής του αποτυχημένου κινήματος-αντεπανάστασης του 1923 απέναντι στις προκηρυχθείσες εκλογές, την κυοφορούμενη τότε Αβασίλευτη Δημοκρατία και τις δυνάμεις του αριστερού βενιζελισμού που κινούνταν μαχητικά στην κατεύθυνση αυτή) μέσα από τα δικά του αναλυτικά -στρατιωτικού τύπου- σχήματα αντιλαμβανόταν ότι η Ελλάδα πρέπει να είναι με τις ναυτικές δυνάμεις (Αγγλία), αναγνωρίζοντας και τις ιστορικές ευθύνες του για τη στάση που τήρησε την περίοδο του Εθνικού Διχασμού (1915) όντας κεντρικό στέλεχος των φιλοβασιλικών-γερμανόφιλων επιτελικών στελεχών του στρατού.
Μα και ο ιστορικός Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ, Νίκος Ζαχαριάδης, έγκλειστος από τις φυλακές της Κέρκυρας στέλνει το περίφημο γράμμα για συστράτευση στον αμυντικό πόλεμο ενάντια στον εισβολέα, υπερβαίνοντας ή και ανατρέποντας το πλαίσιο που υπαγόρευε στα Κομμουνιστικά Κόμματα το από τον Αύγουστο 1939 γερμανο-σοβιετικό σύμφωνο Ρίμπερτροπ-Μολότωφ (ουσιαστικά τακτικός διπλωματικός ελιγμός-απάντηση στη συμφωνία του Μονάχου μεταξύ Αγγλο-γάλλων και Γερμανών, που είχε προηγηθεί τον Σεπτέμβριο 1938).
Μα πάνω απ’ όλα η αποφασιστικότητα του ελληνικού λαού να αντισταθεί στον εισβολέα, μια γενιά που οι τελευταίοι πια επιζώντες διανύουν τη δέκατη δεκαετία της ζωής τους, του φωτεινού αυτού διαστήματος ανάμεσα στις δύο σκοτεινές αβύσσους όπως γράφει ο Καζαντζάκης. Αυτή λοιπόν, η αντιστασιακή διάσταση, το συνεχές του 1940-1944, μας επιβάλλει να εορτάζουμε την 28η Οκτωβρίου (και να τιμούμε και την 12η Οκτωβρίου). Αυτή η τιμητική ιδιαιτερότητα, που είναι η δόξα του λαού μας που γράφτηκε στο πεδίο του αγώνα, μας οδηγεί να εορτάζουμε την έναρξη του πολέμου -την έμπρακτη απόφαση αντίστασης δηλαδή και υπεράσπισης της εθνικής ανεξαρτησίας της πατρίδας- και να τιμούμε την λήξη του.
Καλή αυριανή
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.