Με αφορμή το κείμενο του Γιώργου Καραμπελιά, το οποίο κατά τη γνώμη του "περιγράφει με συντομία όσο κανένα άλλο την νεοελληνική μεταπολιτευτική πολιτικοανθρωπολογία συνάμα κάνοντας αναφορές σε κάποιες ρίζες τάσεων και ρευμάτων", ο Π Ήφαιστος, Καθηγητής Πανεπιστημίου σχολιάζει:
Από την δική μου σκοπιά θεωρώ ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα –όχι μόνο για τους νεοέλληνες– είναι το (μοντερνιστικό) ιδεολογικό φαινόμενο όπως προσπάθησα να το περιγράψω στα κεφάλαια 4 και 5 του «Κοσμοθεωρία των Εθνών» και στην συνέχεια με συντομότερες παρεμβάσεις. Όλα τα μοντερνιστικά ιδεολογικά δόγματα –όπως σωστά λέει ο Κονδύλης είναι μορφικά πανομοιότυπα– εντάσσονται σε μια ιστορική αλληλουχία γεγονότων πολλά εκ των οποίων είναι και «ιστορικά πολιτικοπνευματικά ατυχήματα» με πρώτιστο την σχεδόν καθολική αντί-Αριστοτελική ροπή της μοντερνιστικής σκέψης (βασικά εξαρχής δεν τον ήξεραν και σε κάθε περίπτωση οι περισσότεροι λανθασμένοι τον θεώρησαν θεοκρατικό ενώ ισχύει το αντίθετο, είναι ανθρωποκεντρικός). Παραπέμπω αμέσως μετά σε κάποιες παρεμβάσεις όπου θίγεται το πώς γεννήθηκαν τα ιδεολογικά δόγματα.
Σχηματικά και συντομογραφικά συμπληρώνω μόνο ότι όσοι πριν και σήμερα εμπλέκονται σε ιδεολογικές διαμάχες παραβλέπουν το γεγονός πως ήδη εδώ και ενάμιση αιώνα –όπως αναλύθηκε αριστουργηματικά από τον Κονδύλη στο «Η Παρακμή του Αστικού Πολιτισμού»– οι δομικές και λειτουργικές αλλαγές
α) Είχαν ως αποτέλεσμα ο μοντερνισμός να είναι πλέον παρελθόν καθότι εισήλθαμε στην μεταμοντέρνα εποχή (ο εθνομηδενισμός είναι μια τάση αυτής της εποχής).
β) Τα ιδεολογικά δόγματα με κλασικό τρόπο (περί αυτού βλ. Ε.Η.Carr, «Η Εικοσαετής κρίση») έγιναν μεταμφιέσεις των αξιώσεων ισχύος των συγκυριακών ηγεμονικών δυνάμεων (της ΕΣΣΔ ήδη από την δεκαετία του 1920 όταν προσχώρησε στην Κοινωνία των Εθνών και αυτή ήταν η κύρια αιτία σύγκρουσης Τρόσκι-Στάλιν).
γ) Η πνευματικά στερημένη δημόσια σφαίρα που ποτέ δεν υπήρξε ως αποκλειστικά υλική προκάλεσε απέραντο πολιτικοοικονομικό ανορθολογισμό του οποίου οι συνέπειες γίνονται πλήρως αισθητές μόλις σήμερα. «Χωρίς σύμμειξη και μέθεξη πνευματικών και αισθητών» (Αριστοτέλης) τι αλήθεια και τι τρόπο ζωής και ποιοι τα ορίζουν; [βέβαια η απάντηση είναι ακαριαία: τα ορίζουν τα κατασκευαστικά ιδεολογικά δόγματα εξ ου και το επιχείρημα για πολιτικοοικονομικό ανορθολογισμό]
δ) Μετά τη εξέγερση των μετά-Μεσαιωνικών δουλοπαροίκων στο Παρίσι η ιστορική απάτη της έμμεσης αντιπροσώπευσης και των «δικαιωμάτων» δημιούργησαν τις προϋποθέσεις ούτως ώστε οικειοποιούμενοι τον όρο «δημοκρατία» τα ολιγαρχικά ελίτ να εξελιχθούν σε μια συμμορία (Σ. Κοντογιώργης) τρωκτικών που λεηλάτησαν την οικονομική πρόοδο λόγω τεχνολογίας και με τους διεθνικούς κερδοσκόπους και τοκογλύφους ασκούν σχεδόν ανεξέλεγκτη εξουσία (ακόμη και τυφλοί το βλέπουν πλέον).
ε) Όλα αυτά συν πολλά άλλα αν γίνουν κατανοητά γίνονται αντιληπτοί οι λόγοι για τους οποίους η αποτυχία μετά την Ελληνική Επανάσταση να συνδυαστεί ένα ισχυρό νεοελληνικό κράτος με την Δημοκρατία των Ελληνικών κοινοτήτων οδήγησε στην δημιουργία ενός ξεπεσμένου κρατιδίου που καταπλάκωσε τις Ελληνικές Κοινότητες και κατέστρεψε τους εκτός νεολληνικού κράτους Έλληνες (σήμερα αυτό το κρατίδιο απλά έφτασε τα έσχατα όρια της κατάντιας του)Το στοίχημα χάθηκε όταν όχι μόνο είχαμε τον εμφύλιο πόλεμο (παντού και πάντοτε είναι ότι χειρότερο μπορεί να πάθει μια κοινωνία) αλλά και μας βύθισε σε αδιέξοδες «ιδεολογικές» συζητήσεις που καλά κρατάνε. Θα μπορούσε μετά το 1974 να δούμε την μόνη διέξοδο: Ειρηνική πολιτική επανάσταση, Συνταγματική διασφάλιση ανακλητής εξουσίας και κάθε άλλο που καθιστά τον πολίτη και την κοινωνία εντολείς και τη εξουσία ανακλητή και εντολοδόχο. Αυτή είναι η πολιτική μας παράδοση. Θα μπορούσε να γίνει και μετά το 2010 όταν πλέον όλοι έπρεπε να δούμε τι ακριβώς συνέβη. Αντί αυτών τα μέλη του ίδιου συστήματος εγχώριων μεταπρατών ολιγαρχών εναλλάσσονται στις καρέκλες της ντροπής, εκτελώντας εντολές ξένων, εκμηδενίζοντας κάθε δημοκρατική αξίωση και εξοντώνοντας τους νεοέλληνες τον ένα μετά τον άλλο.Για την διαδρομή του μοντερνισμού, των ιδεολογιών και του μεταμοντερνισμού τους Νέους Χρόνους:
ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΈΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΎ ΚΑΙ Η ΚΑΤΆΛΗΞΉ ΤΟΥ: ΚΑΤΕΞΟΥΣΙΑΣΜΟΣ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΩΝ,ΤΟΚΟΓΛΥΦΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΚΡΑΤΩΝ http://wp.me/p3OqMa-138
Π. Ήφαιστος, ΤΑ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑ ΣΟΔΟΜΑ ΚΑΙ ΓΟΜΟΡΡΑ, Η «ΚΟΣΜΟΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ» και συνθήκες που την κατεδαφίζουν.
http://wp.me/p3OlPy-1bQ – http://wp.me/p3OqMa-15l
ΟΛΙΓΑΡΧΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ, ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ, ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ, ΔΕΣΠΟΤΕΙΑ VERSUS ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ / ΙΣΧΥΡΕΣ… http://wp.me/p3OlPy-10O
«ΔΕΝΔΡΟ-ΦΟΒΙΑ», «ΦΥΛΛΟ-ΦΟΒΙΑ», «ΦΥΣΗ-ΦΟΒΙΑ» ΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗΣ http://wp.me/p3OlPy-ZS
Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΟΝΔΥΛΕΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ ΠΑΛΗΣ ΠΟΥ ΠΑΓΙΔΕΥΣΕ ΤΗ ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΤΟΝ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟ http://wp.me/p3OlPy-ZB
Μοντερνισμός, το ιδεολογικό φαινόμενο και η μεταμοντέρνα διολίσθηση προς τα ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα. http://wp.me/p3OlPy-Zv
Η ΑΒΑΣΤΑΚΤΗ ΕΛΑΦΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΤΕΧΝΟΣΦΑΙΡΑΣ http://wp.me/p3OlPy-134
ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΜΠΕΡΔΕΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΘΝΙΚΟΎ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣhttp://wp.me/p3OlPy-Vv
ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΑΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ. ΤΟ ΑΒΑΣΤΑΚΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΧΑΟΣhttp://wp.me/p3OlPy-OE
Tο εθνοκρατοκεντρικό διεθνές σύστημα και η διαδρομή της ανθρωποκεντρικής πολιτικής θεμελίωσης http://wp.me/p3OlPy-No
ΖΙΑΚΑΣ: «ΤΖΟΓΑΔΟΡΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΠΛΕΟΝ ΣΤΟ ΤΙΜΟΝΙ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ. ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ Η ΤΡΕΧΟΥΣΑ ΜΕΓΑΛΗ ΚΡΙΣΗ ΤΟ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΕ… http://wp.me/p3OlPy-I4
Οι Έλληνες “μπουμπουνοκέφαλοι προοδευτικοί” http://wp.me/p3OlPy-BD
«Πελατειακές σχέσεις» (patron-clientrelations) μεταξύ ισχυρών και λιγότερο ισχυρών κρατών στο σύγχρονο… http://wp.me/p3OlPy-wB
ΟΙ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΣΤΟ ΓΕΡΟΜΟΡΙΑ:
[Ακολουθεί μια σύντομη, απλή, γραμμική περιγραφή των Νέων Χρόνων, τους βασικούς σταθμούς και τον προσανατολισμό των πνευματικών και πολιτικών πραγμάτων από το τέλος του Μεσαίωνα μέχρι τις μέρες μας. Γίνεται αναφορά και σύντομες περιγραφές κύριων σταθμών και ιστορικών φάσεων της μοντερνιστικής διαδρομής. Ολοκληρώνεται με αναφορά στην Ελληνική Επανάσταση και την διαδρομή του νεοελληνικού κράτους. Κύριο επιχείρημα είναι ότι το φαινόμενο της ιδεολογίας κυριάρχησε με αποτέλεσμα να επηρεαστούν δραστικά οι κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις και οι διακρατικές σχέσεις.
Ήφαιστος Παναγιώτης https://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/
Power families have also prospered from big, and welcome, social and economic shifts. Their prominence reflects the increasing prosperity of Asia, where families traditionally play a large role. The emancipation of women is doubling the talent pool. In an earlier age political chauvinism would have excluded Park Geun-hye, Keiko Fujimori—and Mrs Clinton. Likewise women have successfully taken the reins at Spain’s Santander bank, Australia’s Hancock Prospecting, and even Saudi Arabia’s Olayan Financing Company.
οικογένειες εξουσία έχουν, επίσης, άκμασε από τις μεγάλες, και ευπρόσδεκτη, κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές. εξέχουσα θέση τους αντανακλά την αυξανόμενη ευημερία της Ασίας, όπου οι οικογένειες που παραδοσιακά παίζουν μεγάλο ρόλο. Η χειραφέτηση των γυναικών είναι ο διπλασιασμός της συγκέντρωσης ταλέντου. Σε μικρότερη ηλικία πολιτικού σωβινισμού θα αποκλείονται Παρκ Γκέουν-χε, Keiko Φουτζιμόρι, και η κα Κλίντον. Ομοίως, οι γυναίκες έχουν λάβει με επιτυχία τα ηνία στην ισπανική Santander τράπεζας, της Αυστραλίας Χάνκοκ διασκόπησης, και Olayan Financing Company, ακόμη και της Σαουδικής Αραβίας.
Έφυγαν από τους παραδείσους και τώρα βασικά φυλακισμένοι μέσα σε άχαρα, άχρωμα και άοσμα διαμερίσματα η αισθητική τους διαστρέφεται. Οι προτιμήσεις τους, η θέασή τους και δυστυχώς συχνά και η ψυχή τους δεν θέλουν το φυσιολογικό, το ωραίο και το αισθητικά υψηλό.
Δεν αποκλείεται σύντομα ακόμη και να αναζητηθεί τρόπος να σταματήσουν οι άνεμοι ούτως ώστε οι αστικοποιημένοι, φυλακισμένοι και ανθρωπολογικά συρρικνωμένοι να μην κινδυνεύουν από κανένα φύλλο των λιγοστών δέντρων που «θα το πάρει ο άνεμος» όπως λέμε και θα το ρίξει στο κεφάλι τους ή στην αυλή τους (και τι δυστυχία θα αναγκαστούν να το μαζέψουν). Ξεριζώστε λοιπόν τα δέντρα, μην φυτέψετε στην αυλή σας, μην αφήσετε τίποτα να αναρριχηθεί στους τοίχους και στις ταράτσες.
Οι φωτογραφίες που παρατίθενται εμβόλιμα στο παρόν κείμενο δεν είναι παρά ενδεικτικές ενός πολύ μεγάλου πλέον κινήματος των αστικοποιημένων ανθρώπων που δεν θέλουν να αποκοπούν από την φυσιολογική ζωή. Όσοι δεν επιστρέφουν στην φύση –το καλύτερο εάν υπάρχουν οι προϋποθέσεις ευημερίας, υγείας και παιδείας– σε όλο τον πλανήτη οι άνθρωποι παλεύουν να ξαναβρούν την φύση τους και να δημιουργήσουν στοιχειώδεις έστω, προϋποθέσεις φυσιολογικής ζωής. Ταράτσες, πλευρικά τείχη, ανοίγματα μεταξύ κτιρίων και κάθε γωνιά των αστικών τόπων γίνεται προσπάθεια να μετατραπούν σε οάσεις πρασίνου, φρούτων και λαχανικών. Ανάλογη και αντίστοιχη είναι η αντίσταση στα πεδία του πολιτισμού, της τέχνης, των γραμμάτων και της οργάνωσης της συλλογικής ζωής για να θωρακιστούν οι άνθρωποι κατά της απομόνωσης και τις κοινωνικές σχέσεις.
Δεν είναι του παρόντος να επεκταθούμε για αυτά τα ζητήματα καθότι οι ανθρωπολογικές συνέπειες της μεταμοντέρνας κατάστασης αναλύονται σε εκτενέστερα κείμενα και σε μερικές πρόσφατες παρεμβάσεις (βλ. πχ Μοντερνισμός, το ιδεολογικό φαινόμενο και η μεταμοντέρνα διολίσθηση προς τα ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα. http://wp.me/p3OlPy-Zv) σε άλλες σελίδες με σύντομες παρεμβάσεις και αποσπάσματα από τα εν λόγω εκτενέστερα κείμενα δίνω κάποιες πτυχές της αξιοθρήνητης μεταμοντέρνας κατάστασης.
Ασφαλώς αυτά λέγοντας δεν κάνουμε κάποιες αξιολογικού χαρακτήρα επισημάνσεις κατά οποιουδήποτε. Είμαι ο τελευταίος που θα προσωποποιήσω την ανθρωπολογική καταστροφή και την συχνά ανεπίγνωστη δυστυχία που προκάλεσε η μαζικοπαραγωγή, η μαζικοκατανάλωση και η αστικοποίηση συν όλα τα συμπαρομαρτούντα που έβλαψαν την φύση και το περιβάλλον και που εξ αντικειμένου και εξόφθαλμα υποβάθμισαν την ποιότητα της ζωής των ανθρώπων.
Ούτε αφορούν οι πιο πάνω επισημάνσεις, βέβαια, κάποιο θεολογικής έμπνευσης προσδιορισμό «καλών τρόπων ζωής» ή κακών τρόπος ζωής, κάποια υποκειμενική τοποθέτηση για το τι δίνει «ευχαρίστηση» ή προκαλεί απέχθεια και κάποια υπόδειξη για τα «είδη της ηδονής» ή τους «τρόπους απόλαυσης» των υλικών και των πνευματικών.
Γιατί μέσα σε ένα πολιτικά πολιτισμένο βίο από καταβολής κόσμου οι άνθρωποι επιδίδονται στο κυνήγι υψηλότερων ποιοτικών βαθμίδων, αναζήτησης του αισθητικά ωραίου –διαφορετικά δεν θα κτιζόταν ο Παρθενώνας, δεν θα τον αναπαρήγαν χιλιάδες, δεν θα είχαμε τους πίνακες του Ελ Γκρέκο, δεν θα διαβάζαμε Ελύτη και δεν θα μας άρεσε ο Μόζαρτ ή ο Μπετόβεν με τα αναρίθμητα μελωδικά κύματα γεμάτα πνεύμα, ουσίες και νοήματα.
Θα κατηφορίζαμε για να συνοψίσουμε παραστατικά, μέσα στα βρομόνερα του μεταμοντερνισμού στην απόληξη του οποίου βρίσκεται ο μηδενισμένος Μαρκήσιος deSade.
Είναι ο προσανατολισμός η ωραία Ιθάκη του κόσμου μας, των πολιτισμικών παραδόσεων, της οικογένειας, των πολιτικών παραδόσεων, των μνημών, των ουσιών και των νοημάτων; Είναι η φυσιολογική ζωή και το διαφυλαγμένο φυσικό περιβάλλον; Ή μήπως αντίστροφα η «Ιθάκη» είναι τα Σόδομα και τα Γόμορρα του Μαρκήσιου deSade.
Αυτό για το οποίο μιλάμε, εν τέλει, είναι η ποιότητα ζωής με εξόφθαλμα αντικειμενικά κριτήρια. Τρως σταφύλι από τον κήπο σου ή βιολογικό ή εξίσου βιολογικό από την βεράντα σου; Μήπως προτιμάς να τρως σταφύλι από βιομηχανοποιημένο και με χημικά βομβαρδισμένο χωράφι χιλιάδων στρεμμάτων μαζικής παραγωγής!Είναι αυτά δίλημμα, ανάγκη ή επιλογή; Τι αντικειμενικό υπάρχει, εν τέλει, σε αυτή την άκρως ουσιαστική και βαθύτατων προεκτάσεων συζήτηση.
Τουτέστιν, το ζήτημα που τίθεται δεν είναι ένα θα πει κανείς: «Εμένα κύριε μου αρέσουν τα Σόδομα και τα Γόμορρα εσένα τι σε νοιάζει!». Με γειά του με χαρά του αυτού του κυρίου πάνω στην κεφαλή του οποίου θα επιπέσουν αργά ή γρήγορα φωτιές και όχι κατ’ ανάγκη με την βιβλική έννοια του όρου. Το ίδιο ισχύει εάν αυτός ο ιδιώτης ή κάποιος άλλος κραυγάσει:«εμένα κύριε μου αρέσει η διαστροφή και τα βρομόνερα όχι τα ωραία δέντρα, τα ωραία λουλούδια και η φυσιολογική τροφή!».
Το ζήτημα μπορείς να του αντιτάξεις δεν είναι υποκειμενικό αλλά αντικειμενικό: Τον φυσιολογικό άνθρωπο δεν τον ενδιαφέρει να βουλιάζει μέσα στα Σόδομα και τα Γόμορρα και δυστυχία του εάν λόγω ατυχίας ή άγνοιας πάθει κάτι τέτοιο όπως δυστυχώς σε πολλούς συμβαίνει στην μεταμοντέρνα εποχή.
Ναι εκεί είμαστε. Στην μια πλευρά είναι η φύση και το φυσιολογικό στην άλλη το αφύσικο και το διεστραμμένο. Με καθαρά αντικειμενικούς όρους της ιστορικής διαχρονίας για τους οποίους εν τούτοις πρέπει να παλέψουμε συζητώντας ή γράφοντας κείμενα όπως το παρόν.
Ο ένας βλέπει τα δέντρα και τα φύλλα και έντρομος ψάχνει τρύπα να κρυφτεί και ο άλλος … μιλάει στα δέντρα γιατί πιστεύει ότι διαχρονικά και αιώνια μόνο και μόνο η θέασή τους είναι αισθητικά ωραία. Τα κλαδεύει «ερωτευμένος» μαζί τους, κόβει από το νερό του για να τα ποτίσει και ψηλώνει ψυχικά όταν τα βλέπει να μεγαλώνουν και να επιβιώνουν εις πείσμα των καιρών.
Επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι πλέον ζουν μέσα σε πόλεις τα ζητήματα που τίθενται δεν αφορούν λίγους αλλά πολλούς. Οι επιλογές αφορούν όχι μερικούς αλλά όλους. Έτσι, η πιο πάνω συζήτηση θα μπορούσε να επεκταθεί ενδεικτικά για να μπορούμε ευκολότερα εντός των πόλεων να επιλέγουμε … στρατόπεδα.
Είναι διαφορετικό να έχεις άχρωμους και άοσμους εισαγμένους παλιόθαμνους που καμιά σχέση δεν έχουν με το ελληνικό περιβάλλον από το να έχεις φρουτοπαραγωγικά δένδρα σε κάθε γωνιά του μικρού σου κήπου.
Και τα λοιπά μύρια που θα μπορούσαν να γραφτούν για να περιγράψουν το μίζερο και αξιοθρήνητο μεταμοντέρνο άτομο το οποίο βασικά εκδιώχθηκε από την φύση και τους πατροπαράδοτους τρόπους ζωής λόγω μαζικής παραγωγής και μαζικής κατανάλωσης που έφερε την κατασταλτική αστικοποίηση, την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, την υποβάθμιση των ποιοτικών βαθμίδων της ανθρώπινης ζωής και την ανθρωπολογική εκμηδένιση του ατόμου.
Ισόρροπη ανάπτυξηπου θα διαφύλασσε το περιβάλλον, δεν θα έπληττε την ανθρώπινη υπόσταση, δεν θα μαζικοποιούσε προϊόντα και μαζί ανθρώπους, δεν θα καταπολεμούσε πατροπαράδοτους τρόπους ζωής, τον πολιτισμό των εθνών και τις πολιτικές τους παραδόσεις, δεν θα εκδίωκε τους ανθρώπους από τα φυσικά τους λίκνα, δεν θα διέστρεφε ψυχές πλήττοντας την αισθητική των ανθρώπων και δεν θα τους συρρίκνωνε από άποψη πολιτισμού, γνωστικής ανάπτυξης και πολιτισμικών ενασχολήσεων.
Έτσι αντί να μελετήσουν για την Πόλη, τις προϋποθέσεις του πολιτισμένου πολιτειακού βίου και την γνωσιολογία σύγχρονων πολιτικών στοχαστών για την Κλασική εποχή, την Βυζαντινή Οικουμένη και την σύγχρονη εποχή αποχαυνώνονται διαβάζοντας συνταγές-οδηγίες εκμηδενισμένου βίου του ενός ή άλλου μηδενιστή Νίτσε ή Μαρκήσιου deSade (δεν γνωρίζουν ίσως πως εάν ακολουθήσουν με συνέπεια τις μηδενιστικές συνταγές του τελευταίου ή και μερικών ακόμη πιο σύγχρονων πλην πολύ διαδεδομένων θα πρέπει για να είναι συνεπείς και να είναι κοπρομανείς και να κολυμπάνε μέσα στα περιττώματα αντί μέσα σε γαλάζια και πεντακάθαρα νερά). Συγνώμη εάν με το τελευταίο πλήττω την αισθητική των πολλών αλλά ας ρωτήσουν να μάθουν πόσα αντίτυπα τέτοιων ρυπογόνων βιβλίων πωλούνται σε κεντρικά βιβλιοπωλεία.
Ακριβώς, ένας τρόπος για να δούμε τον μοντερνισμό, όπως ήδη υποστηρίξαμε, είναι ως έναν υλιστικό προσανατολισμό που προκλήθηκε εξ αιτίας της Ρωμαιοκαθολικής θεοκρατικής ακρότητας. Είναι τραύμα ψυχικό και συνάμα πολιτικό που τροχοδρόμησε τις κυρίαρχες τάσεις της νεοτερικότητας προς αντιπνευματικές κατευθύνσεις. Είναι ένα μέγιστο ανθρωπολογικό ελάττωμα που εμπεριέχεται σε κάθε ιδεολογία, επειδή παραβλέπει έτσι τις διακριτές ανθρωπολογικές προϋποθέσεις –και τις πολιτικές προεκτάσεις– απόρροια της ανθρωπολογικής ετερότητας κάθε κοινωνικής οντότητας. Είναι ένα τεράστιο ελάττωμα, το οποίο διαμορφώθηκε σταδιακά στο μυαλό πολλών κυοφορώντας την τερατώδη-απάνθρωπη επινόηση της επιδίωξης ενόςΚοινωνικού αποστειρωμένου από το ανθρώπινο πνεύμα, μιας δηλαδή υλιστικής δημόσιας σφαίρας, που πρεσβεύει κάθε συνεπής υλιστική ιδεολογία.
Για να επιτύχει η εκπνευμάτωση-επιπεδοποίηση της προσωπικότητας που θα επιτρέψει να είναι οι άνθρωποι αντικαταστάσιμοι, μετακινήσιμοι και ανταλλάξιμοι μέσα στις ανθρωπολογικά στενόχωρες υλιστικές θεσμικές κατασκευές, απαιτείται να μεταλλάξει τον ανθρωπολογικό πυρήνα του πολιτικού όντος. Τις ηθικές του αντιλήψεις, τη θρησκεία του, τις εν γένει πνευματικές του ιδιότητες, τις καταναλωτικές του συνήθειες, τα συλλογικά νοήματα και τις ποιοτικές προτεραιότητες που είναι συνδεδεμένες με το πολιτισμικό του υπόβαθρο. Όλα αυτά και πολλά άλλα, όπως γνωρίζουμε, αφορούν στις κοινωνικοπολιτικές ιεραρχίες και στην εν γένει οργάνωση του κοινωνικοπολιτικού βίου καθώς επίσης και στη διανεμητική δικαιοσύνη.
Η ελευθεριότητα στο εσωτερικό περιφρουρημένων ατομιστικών φρουρίων δημιουργεί επίφαση ελευθερίας αντί αξιώσεων κοινωνιοκεντρικά σμιλευμένης πολιτικής ελευθερίας: Το άτομο απομακρύνεται από την εξουσία με αντίτιμο την ελευθεριότητα στην ιδιωτική σφαίρα, τον ηδονισμό και την ικανοποίηση κάθε μύχιας θηριώδους ορμής. Ενώ υπό συνθήκες δημοκρατίας ο μετασχηματισμός του ατόμου από «θηριώδες ζώο» σε πολιτισμένο «πολιτικό ον» επιτυγχάνεται στο πλαίσιο του πολιτικού βίου, ο μεταμοντερνισμός υπόσχεται ζωώδη ελευθεριότητα στην ιδιωτική σφαίρα για να διασφαλίσει επίπεδες ωφελιμοκρατικές και χρησιμοθηρικές συμπεριφορές. Αμφότερα θέλουν ομαλότητα, πλην όμως διαφορετική: Η δημοκρατία συγκροτεί μία ανθρωπολογία πνευματικά σμιλευμένη, ενώ ο μεταμοντερνισμός μία ανθρωπολογία ευθύγραμμη και ισοπεδωμένη. Το άτομο στην ιδιωτική του σφαίρα, λέγεται, μπορεί να είναι πνευματώδες, θρήσκο ή οτιδήποτε άλλο θέλει. Ένας τέτοιος ισχυρισμός, όμως, είναι ηχηρή υπεραπλούστευση και ύβρις κατά της λογικής. Η διαδρομή του υλισμού τους τελευταίους αιώνες και ιδιαίτερα την ύστερη εποχή, όταν έγινε φορέας των μεγάλων ηγεμονικών δυνάμεων, προκάλεσε τη δημιουργία διανοουμένων-δολιοφθορέων του ανθρωπολογικού πυρήνα, που σκοπό έχουν να τον εκμηδενίσουν όχι μόνο στη δημόσια αλλά και στην ιδιωτική σφαίρα.
(Βρίσκεται στο «Κοσμοθεωρία των Εθνών» σημείωση τέλους αρ. 50) «Το κατά Κονδύλη μαζικοποιημένο άτομο. «Δεν υπάρχουν ουσίες ή πάγια πράγματα, παρά μονάχα έσχατα συστατικά στοιχεία, τα οποία εντοπίζονται με τη συνεπή ανάλυση, σημεία ή άτομα των οποίων η υφή και η ύπαρξη συνίσταται απλώς και μόνο στη λειτουργία τους, δηλαδή στην ικανότητά τους να σχηματίζουν διαρκώς νέους συνδυασμούς μαζί με άλλα σημεία ή άτομα». Οι σχέσεις δεν μπορεί να είναι σταθερές, συνεχίζει, αλλά να συνδυαστικές: «Τα πάντα μπορούν και επιτρέπεται να συνδυαστούν με τα πάντα, γιατί τα πάντα βρίσκονται πάνω στο ίδιο επίπεδο και δεν υπάρχουν οντολογικές προϋποθέσεις που θα εξασφάλιζαν το προβάδισμα ορισμένων συνδυασμών απέναντι σε άλλους». Πιο κάτω, εξηγεί, γιατί η μαζική κοινωνία απαιτεί ισοπέδωση του αστικού ιδεώδους, εκμηδένιση των οντολογιών που στηρίζουν τις εθνικοαστικές ανθρωπολογικές προϋποθέσεις και απέραντη κινητικότητα που επιτυγχάνει διαρκείς αναδιανομές ρόλων και ανεβοκατεβάσματα στις κλίμακες των εξουσιαστικών ιεραρχιών: Απαιτείται να είναι ανά πάσα στιγμή επιτεύξιμοι «άπειροι συνδυασμοί των οποίων η ποικιλομορφία και συνάμα η παροδικότητα παραμερίζει ολοκληρωτικά την ιδέα της ουσίας και στη θέση της βάζει λειτουργικά κριτήρια και μόνον», Η παρακμή του αστικού πολιτισμού, ό.π. σ. 64, 65.
Αποσπάσματα από το κεφ. 4 του Π. Ήφαιστος, «Κοσμοθεωρία των Εθνών. Συγκρότηση και συγκράτηση των κρατών, της Ευρώπης και του κόσμου» περί Παναγιώτη Κονδύλη
Κοντολογίς όπως έχουμε εξηγήσει και σε άλλες περιπτώσεις ο Κονδύλης δεν προσφέρεται για ζήλεια ή άσκοπη αντιπαράθεση μαζί του (όσοι το έκαναν καταβυθίστηκαν ενώ τα συμπλέγματα κατωτερότητας … αυξήθηκαν). Αφού υπογραμμιστεί ότι Ο ΠΚ είναι ένα μοναδικό φαινόμενο μεγάλων επιδόσεων στο άθλημα των περιγραφικών-αξιολογικά ελεύθερων θεωρήσεων της ανθρώπινης κατάστασης, ο ωκεανός γνώσης που μας κληροδότησε προσφέρεται α) για να κολυμπάς μέσα σε αυτό, β) για να αντλείς όσο πιο προσεκτικά γίνεται (από άποψη μεθοδολογική και επιστημολογική) και να εντάσσεις τόσο τις περιγραφές των προσανατολισμών όσο και τις αναρίθμητες περιγραφές των προϋποθέσεων της ανθρώπινης κατάστασης εντός αυτών των προσανατολισμών και γ) για να απορείς όταν διαφωνείς μαζί του γιατί ο ίδιος εύστοχα και όχι ανυποψίαστα δήλωσε «εκπλήσσομαι εάν κανείς συμφωνεί ή διαφωνεί μαζί μου». Αυτή η «δήλωση» είναι μια πρόκληση για όσους δεν κατανοούν την περιγραφική του προσέγγιση την οποία διαφύλαξε με πολύ μεγάλη συνέπεια. Εάν κανείς με επιπολαιότητα αρχίζει να τον πετροβολεί είναι σαν να πετάει χαλικάκια κατά ενός στοχαστικού Έβερεστ τρέφοντας την ψευδή ελπίδα ότι κάτι θα κατορθώσει.
Πριν επανέλθουμε στον μεταμοντέρνο μηδενισμό ως το κύριο δεσπόζων πρόβλημα των δυτικών καθεστώτων, θα εστιάσουμε την προσοχή μας στο κυριότερο ζήτημα του μοντερνισμού, που είναι η σχέση του με τη Θεότητα. Από την αρνητική, θετική ή ενδιάμεση σχέση προσδιορίζεται όλο το φάσμα και οι ενδιάμεσες αποχρώσεις της νεοτερικής πολιτικής σκέψης. Η διαδρομή της αντιμεταφυσικής πάλης από τον 16ο μέχρι τον 20ό αιώνα, που κατέστησε τον μοντερνισμό πολύ πιο μεταφυσικό και υπερεμπειρικό σε σύγκριση με τη θεοκρατία, θα μας επιτρέψει να φωτίσουμε και την «μεγάλη εικόνα» των Νέων Χρόνων.
Π. Ήφαιστος https://www.facebook.com/groups/TholoVasileioEU/
Τον αρχικό υπερ-ενθουσιώδη φεντεραλισμό τον διαδέχθηκε την δεκαετία του 1950 η παράκρουση της συγχωνεύσεως των ευρωπαϊκών εθνών μέσα σε ένα ανθρωπολογικό ακταρμά που θα επιτύγχανε μια υπερεθνικότητα στην βάση μιας οικονομικής ανθρωπολογίας. Πολύ εύστοχα ο Κονδύλης σημείωσε ότι «οι φιλελεύθεροι πολιτικοί και οικονομολόγοι, οι οποίοι παρά τις συνεχείς έμπρακτες διαψεύσεις των τριών τελευταίων αιώνων, εξακολουθούν να διατείνονται ότι το εμπόριο θα υποκαταστήσει τον πόλεμο, υποπίπτουν σ’ ένα τεράστιο λογικό και ιστορικό σφάλμα. Μόνον όποιος ενστερνίζεται ένα οικονομιστικό ντετερμινισμό, δηλαδή μόνο όποιος αποδίδει τους πολέμους σε οικουμενικούς ανταγωνισμούς και μόνον, δικαιούται λογικά να πιστεύει ότι η οικονομική συνεργασία θα καταργήσει τους πολέμους. Στο κρίσιμο αυτό σημείο, όπως και σε άλλα ακόμη, ο οικονομικός φιλελευθερισμός δεν είναι τίποτα άλλο παρά χυδαίος μαρξισμός με αντεστραμμένα πρόσημα».
Ο Θόδωρος Ζιάκας περιγράφοντας το κράτος ως θεσμό υποστασιοποίησης των πολιτικών παραδόσεων και αναλύοντας τις προϋποθέσεις της ποικιλόμορφης εθνικής ετερότητας κάθε κοινωνικής οντότητας, ταυτόχρονα, δεν παραλείπει να συνδέσει και αυτός την πολιτική με τους παράγοντες που την ροκανίζουν. Δηλαδή, τον μεταμοντέρνο μηδενισμό (εξ ου και το έργο του «ολοκληρωμένος μηδενισμός»)
Ο Γιώργος Κοντογιώργης με την απέραντη γνωσιολογία του με τους πολλούς κρίκους της ιστορικής αλυσίδας περιγράφει τα πάνω και τα κάτω του πολιτικού πολιτισμού. Με την εξαιρετική εξάλλου τυπολογία των ειδών εξουσίας προσφέρει σταθερά κριτήρια στάθμισης και εκτίμησης των πραγμάτων για το προς τα πού κινούμαστε. Αναμφίβολα, στα πολλά και ανεκτίμητα κείμενά του, προσφέρονται τεκμηριώσεις που θεμελιώνουν ότι δεν υπάρχει συλλογική ευθύνη για τα λάθη των δεσποτικών «συστημάτων». Αυτό που απαιτείται είναι πολιτική ανασυγκρότηση για να καθίσταται ο πολίτης εντολέας της εξουσίας και κάτοχος της Πολιτείας. Αυτός είναι ο προσανατολισμός και όχι τα κόμματα, οι κομματάρχες και οι ολιγάρχες.
Πολίτες επίσης που δεν είναι πολιτικοπνευματικά σχιζοφρενείς. Η καταστατική κοσμοθεωρητική αφετηρία που εάν κατακτηθεί –σχεδόν αν όχι πάντοτε μετά από ένα αγώνα ελευθερίας–, εφεξής προσφέρει πλέον τις προϋποθέσεις μιας σταθερής ανοδικής φοράς κίνησης, είναι η στιγμή κατάκτησης της εθνικής ανεξαρτησίας.
Μόνο εθνοκράτη ανθρωπολογικά ζωντανά, δυναμικά και στρατηγικά προσανατολισμένα μπορούν να έχουν εθνικούς σκοπούς και έσχατα εθνικά συμφέροντα και να συγκροτούν στρατηγικές εκπλήρωσης αυτών των σκοπών. Για να το επιτύχουν πρέπει να υπάρχουν οι προϋποθέσεις συσπείρωσης των πολιτών γύρω από τα εθνικά συμφέροντα και να συνδυάζονται με βέλτιστο τρόπο τα μέσα που διαθέτουν. Όποια κράτη στερούνται αυτών των προϋποθέσεων παραπαίουν ή και αποθνήσκουν. Υπέρτατο και έσχατο εθνικό συμφέρον όλων των εθνοκρατών είναι η εθνική επιβίωση μέσα σε ένα ως εκ της φύσεώς του άκρως ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα.
Βοηθούσης και της μεταμοντέρνας ανθρωπολογικά εκμηδενιστικής λαίλαπας, έχουμε βασικά ένα μεταψυχροπολεμικό πολιτικοπνευματικό χάος. Πολλοί συχνά καλών προθέσεων άνθρωποι, ζουν ακόμη στο κόσμο των ιδεολογικών ψεμάτων του Ψυχρού Πολέμου όταν μεταμφιεσμένες αξιώσεις ισχύος τους παραμύθιαζαν όπως είπαμε με παρωχημένα κατασκευαστικά ιδεολογικά δόγματα της εποχής των δουλοπαροίκων.
Χθες ακριβώς ανέτρεξα σε αρκετά βιβλία μου για να θυμηθώ τι ακριβώς γράφω για τους διεθνικούς δρώντες. Τους διεθνικούς δηλαδή δρώντες που ορίζονται «ως άτομα ή ομάδες που διαφεύγουν εν μέρει ή ολοκληρωτικά των ελέγχων της κρατικής κυριαρχίας και των διακρατικών θεσμών». Είναι αυτοί οι δρώντες τους οποίους τις δύο τελευταίες δεκαετίες τα αριστεροδεξιοφασιστικά ορφανά του παρωχημένου μοντερνισμού –έχουμε από καιρό εισέλθει σε μια άλλη εποχή όπου ο μεταμοντερνισμός βρίσκεται σε μια θανάσιμη αναμέτρηση με τις κρατικές οντότητες– αφού υπηρέτησαν οικουμενικές δήθεν ιδεολογίες κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου (ψευδεπίγραφων ιδεολογημάτων που αποτελούσαν μεταμφίεση των αξιώσεων ισχύος πρώτα του ναζισμού και στην συνέχεια του διεθνιστικού-ηγεμονικού φιλελευθερισμού και του αλήστου μνήμης κομμουνισμού), προσπάθησαν στην συνέχεια να μας πείσουν ότι διαμέσου της «παγκοσμιοποίησης» θα φέρουν την … ενότητα του πλανήτη. Πολιτικά αδιάφοροι, δήθεν, ΜΚΟ, έλεγαν και έγραφαν, θα αυξηθούν, αναιρώντας έτσι την κρατική κυριαρχία (δηλαδή την εθνική ανεξαρτησία-ελευθερία των κοινωνιών). Πλήθος εντεταλμένων και ποικιλότροπα πληρωμένων ή ημιμαθών και φανατισμένων απάτριδων που εκπαιδεύτηκαν –αυτοί και οι δάσκαλοί τους– στον Ψυχρό Πόλεμο, τους είδαμε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου να στηρίζουν νέους ψευτο-οικουμενικισμούς.
[Παρενθετικά, υπογραμμίζουμε πως οι φιλομαθείς γνωρίζουν ότι αυτά τα ζητήματα έχουν αναλυθεί και έχουν δοθεί έγκυρες επιστημονικές απαντήσεις από πλήθος διεθνολόγων και κυρίως από τον αξεπέραστο ιστορικό και θεμελιωτή-πατέρα της σύγχρονης επιστημονικής μελέτης των διεθνών σχέσεων Edward H. Carr. Παραθέτω εκτενή αποσπάσματα καθότι τα θεωρώ καίριας σημασίας για κάθε σοβαρή συζήτηση για την διεθνή πολιτική: «Η “διεθνής τάξη πραγμάτων” και η “διεθνής αλληλεγγύη” θα είναι πάντοτε τα συνθήματα εκείνων που αισθάνονται αρκετά ισχυροί ώστε να τα επιβάλουν στους άλλους. [Αναφορικά με αφηρημένες, διεθνιστικές, κοσμοπολίτικες ή άλλες οικουμενικές αρχές που πολλοί επικαλούνται κατά καιρούς] … αυτό που έχει σημασία είναι ότι αυτές οι δήθεν απόλυτες και οικουμενικές αρχές δεν συνιστούσαν καν αρχές αλλά υποσυνείδητες σκέψεις μιας εθνικής πολιτικής, η οποία βασιζόταν σε μια συγκεκριμένη ερμηνεία του εθνικού συμφέροντος σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. … Μόλις όμως γίνει προσπάθεια να εφαρμοστούν αυτές οι αρχές σε μια συγκεκριμένη πολιτική κατάσταση, αποδεικνύονται ότι είναι τα διαφανή προσωπεία των εγωιστικών κεκτημένων συμφερόντων. Η χρεοκοπία της ουτοπικής θεωρίας έγκειται όχι στην αποτυχία της να ανταποκριθεί στις αρχές της, αλλά στην αποκάλυψη της ανικανότητάς της να παράσχει κάποιο απόλυτο και ανιδιοτελές κριτήριο για τον χειρισμό των διεθνών υποθέσεων» (Edward H. Carr, Η εικοσαετής κρίση (Ποιότητα 2000) σ. 127. Για το θέμα της «ισότητας», ενώ στο εσωτερικό ενός κράτους θεωρείται δεδομένη έστω και αν δεν τηρείται πλήρως, στις διακρατικές σχέσεις υπεισέρχεται με σφοδρότητα ο παράγοντας της δυνάμεως ο οποίος και καταστρατηγεί αυτή την αρχή. Η συνεχής και άνευ δυνατότητας οποιουδήποτε αποτελεσματικού ελέγχου εκδήλωση αυτού του φαινομένου σε παγκόσμια κλίμακα, ιδιαίτερα στις σχέσεις μεταξύ ισχυρών και λιγότερο ισχυρών κρατών, καθιστούν προβληματική την εφαρμογή της αρχής της ισότητας μεταξύ των μελών της διεθνούς κοινότητας κρατών. Ως αποτέλεσμα αυτής της πραγματικότητας, παρατηρούνται δύο προσεγγίσεις αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος. Η πρώτη, αυτή του Χίτλερ, ο οποίος δανείζεται την Δαρβινιστική άποψη για τον καλύτερο και τον πιο υγιή του οποίου το συμφέρον και η ηθική ταυτίζεται με αυτή όλων των υπολοίπων. Η δεύτερη, αυτή του Woodrow Wilson, Lord Cecil και Toynbee, των οποίων το δόγμα, όπως κάθε δόγμα «διεθνούς αρμονίας συμφερόντων» ταυτίζει το καλό του συνόλου με την ασφάλεια αυτών που έχουν επάρκεια ασφάλειας. Κατά συνέπεια, τονίζει ο Carr, «όταν ο Woodrow Wilson δήλωνε πως τα αμερικανικά συμφέροντα ήταν οι αρχές της ανθρωπότητας, ή ο καθηγητής Toynbee ότι η ασφάλεια της Βρετανικής αυτοκρατορίας ήταν το “ανώτατο συμφέρον όλου του κόσμου”, ουσιαστικά διεκδικούσαν το ίδιο πράγμα με τον Χίτλερ, ότι δηλαδή η χώρα τους είναι “η έκφραση του υψηλότερου ήθους”. (…) Σε κάθε προσπάθεια κατανόησης της διεθνούς ηθικής αμφότερες οι προσεγγίσεις αποδεικνύονται μοιραίες. (…) «Στην εθνική τάξη πραγμάτων η αρμονία επιτυγχάνεται με ένα μείγμα ηθικής και ισχύος. Στην διεθνή τάξη, ο ρόλος της δυνάμεως είναι μεγαλύτερος και αυτός της ηθικής μικρότερος. (…) Κάθε έννοια διεθνούς ηθικής τάξης εξ ανάγκης εδράζεται σε κάποιου είδους ηγεμονική δύναμη. Αλλά αυτή η ηγεμονική θέση, όπως η υπεροχή της άρχουσας τάξης εντός των κρατών, είναι πρόκληση γι’ αυτούς που δεν την κατέχουν. Για να επιβιώσει [αυτή η ηθική και κανονιστική τάξη] στον διεθνή χώρο, πρέπει να υπάρχουν [αντίστοιχα και ανάλογα με την ενδοκρατική τάξη] τα στοιχεία του πάρε-δώσε και της αυτοθυσίας εκ μέρους αυτών που υπερέχουν, γεγονός που θα καθιστά την υπεροχή τους ανεκτή στα υπόλοιπα μέλη της παγκόσμιας κοινότητας. (…) Αλλά είναι αναγκαίο να ξεκαθαρίσουμε ένα ακόμη σημείο το οποίο προκαλεί μεγάλες αυταπάτες. Στην εθνική κοινωνία, υποθέτουμε πως στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας αυτοθυσίας και πάρε-δώσε το παρεχόμενο πρέπει να προέρχεται από τους αυτούς οι οποίοι κερδίζουν τα περισσότερα από την κρατούσα τάξη. Στην διεθνή κοινότητα, ο ισχυρισμός γίνεται εκ μέρους των πολιτικών των ικανοποιημένων δυνάμεων [των οποίων οι θέσεις δεν υποδηλώνουν κάτι τέτοιο, γεγονός που καθιστά αναγκαία την εξέταση θεμάτων δικαίου και προϋποθέσεων αλλαγής στην διεθνή πολιτική]» «Όλα τα [ανθρώπινα] ζητήματα περιέχουν όχι μόνο νομική αλλά και ηθική διάσταση. Ο μύθος της ομάδας-ανθρώπων, η οποία έχει ηθικά δικαιώματα και υποχρεώσεις και επομένως είναι ικανή ηθικής συμπεριφοράς είναι ένα απαραίτητο εργαλείο της μοντέρνας κοινωνίας. Και το πιο απαραίτητο από αυτές τις ομάδες-ανθρώπων είναι το κράτος. (…) Σχέσεις μεταξύ Βρετανών και Γάλλων δεν είναι συνώνυμο με τις σχέσεις μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και Γαλλίας. (…) Η υποχρέωση του κράτους δεν ταυτίζεται με την υποχρέωση ενός ή περισσοτέρων ιδιωτών. Το υποκείμενο της διεθνούς ηθικής είναι το κράτος» ό.π. σελ. 190. Η ηθική, υπογραμμίζει σε άλλο σημείο ο Carr υπενθυμίζοντας τον Μακιαβέλλι, είναι προϊόν πολιτικής. Δηλαδή για να οριστεί η πολιτικά συναφής ηθική για την πολιτική οργάνωση των ανθρώπων απαιτείται κοινωνία και κοινωνικοπολιτικό σύστημα, κατιτί που όπως σημειώνω και σε άλλο σημείο, όχι μόνο απουσιάζει αλλά ποτέ δεν υπήρξε και εξ αντικειμένου είναι ανέφικτο να υπάρξει στο μέλλον]
Π. ΉΦΑΙΣΤΟΣ, ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΈΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΎ ΚΑΙ Η ΚΑΤΆΛΗΞΉ ΤΟΥ: ΚΑΤΕΞΟΥΣΙΑΣΜΟΣ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΩΝ,ΤΟΚΟΓΛΥΦΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΚΡΑΤΩΝ
BY IFESTOSEDU on ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 17, 2015
[Ακολουθεί μια σύντομη, απλή, γραμμική περιγραφή των Νέων Χρόνων, τους βασικούς σταθμούς και τον προσανατολισμό των πνευματικών και πολιτικών πραγμάτων από το τέλος του Μεσαίωνα μέχρι τις μέρες μας. Γίνεται αναφορά και σύντομες περιγραφές κύριων σταθμών και ιστορικών φάσεων της μοντερνιστικής διαδρομής. Ολοκληρώνεται με αναφορά στην Ελληνική Επανάσταση και την διαδρομή του νεοελληνικού κράτους. Κύριο επιχείρημα είναι ότι το φαινόμενο της ιδεολογίας κυριάρχησε με αποτέλεσμα να επηρεαστούν δραστικά οι κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις και οι διακρατικές σχέσεις.
[Στο τέλος ένα ρεπορτάζ για την «πολιτική ως παρωδία» ή κωμική τραγωδία στην Βουλή των νεοελλήνων στις 17.10.2015.]
- Το μεγάλο κα
κό του Σύγχρονου κόσμου αρχίζει από την «Σταυροφορία» των πραιτοριανών της Ρωμαιοκαθολικής Θεοκρατίας στην αποδυνάμωση της εδραίας ανθρωποκεντρικής μετακρατοκεντρικής Βυζαντινής Οικουμένης και στην Άλωσή της Βασιλεύουσας Πόλης το 1453 …
- Στην συνέχεια από σκοτεινό Θεοκρατικό Ρωμαιοκαθολικό Μεσαίωνα στην μετά-Μεσαιωνική κρατική εξουσία των ηγεμόνων, των φεουδαρχών, των γεωκτημόνων και των τραπεζιτών (πολλοί από τους οποίους, «ακούγεται», θεμελίωσαν οικονομικές αυτοκρατορίες από την λεηλασία της Βασιλεύουσας Πόλης) ….
- Από τους ηγεμόνες και τους αστούς και αστικοφιλελεύθερους που αναζητούσαν πολίτες γιατί έβρισκαν την μάζα των μετά-Μασαιωνικών δουλοπαροίκων φθάνουμε στην «εξέγερση των μαζών» στην Γαλλία και στο καθεστώς της λαϊκής κυριαρχίας στην Ευρώπη το οποίο έδωσε «δικαιώματα» και ψηφοφορίες εδώ και εκεί κατά τακτά διαστήματα αλλά και με μεγάλα … διαλείμματα …. Στις μέρες μας τα δικαιώματα αυτά τα πήραν πάλι, οι ολιγάρχες συμπεριφέρονται στους πολίτες ως «μάζες δουλοπαροίκων» και η διάρκεια αυτού του «διαλείμματος» είναι άγνωστη.
- Η προσπάθεια να συγκροτηθούν κράτη απαιτούσε πολίτες. Η μετά-Μεσαιωνική Ευρώπη, όμως, δεν είχε πολίτες με υπόσταση αλλά δύσμοιρους και κακόμοιρους ανυπόστατους μετά-Μεσαιωνικούς δουλοπάροικους. Επέμεναν, όμως, μελετώντας τις κλασικές πηγές. Να θυμηθούμε ότι στην κλασική εποχή ο συλλογικός κατ’ αλήθειαν βίος για την διαμόρφωση των συλλογικών σκοπών, των ηθικών επιταγών που τους νομιμοποιούν και τις δομές εξουσίας και κοινωνίας, πρώτον, αφορούσε πολίτες με πολιτική υπόσταση και δεύτερον, να προσέρχονται μέσα στον Δήμο της Δημοκρατίας όχι με υλικά μόνο κριτήρια αλλά με το πνεύμα και τα αισθητά: Πολιτειακή συγκρότηση προϋποθέτει «σύμμειξη και μέθεξη αισθητών με τα πνευματικά» και όχι ατομιστές, ωφελιμιστές, ηδονιστές και πολιτικά αδιάφορους που προσανατολίζονται προς τα Σόδομα και Γόμορρα του συνεπούς υλιστή Μαρκήσιου de Sade.
- Επειδή το «απείθαρχο πνεύμα» δεν μπορούσε να κινηθεί γραμμικά μέσα στην μετά-Μεσαιωνικές κρατικές σφαίρες, έχουμε έναρξη της τραγωδίας επινόησης υλιστικών ιδεολογικών δογμάτων πειθάρχησης των ανυπάκουων ανθρώπων της μετά τους δουλοπάροικους εποχής … Παρανόηση του Αριστοτελισμού για το περί πολιτειακής συγκρότησης δημοκρατικό άθλημα, εξοστρακισμός βασικά του Αριστοτέλη και στοχοποίησή του (δεν κατανοούσαν οι Μεσαιωνικοί «φιλόσοφοι» ότι ο Αριστοτέλης δεν ήταν θεοκρατικός αλλά ανθρωποκεντρικός), πλατωνισμοί εκτός τόπου και χρόνου, ψευτοπλατωνίζοντα δόγματα κάθε είδους και κάθε απόχρωσης που συνεχίζονται μέχρι και σήμερα, μεγάλες ιδέες μέσα σε μικρά μυαλά για κατασκευή κοινωνιών και ανθρώπων … Μεγάλα νεκροταφεία …
- Τα μοντερνιστικά ιδεολογικά δόγματα που έτσι γεννήθηκαν αφού προγραμματικά θεωρήσουν τους ανθρώπους ανυπόστατους και μηδενικά επιδιώκουν να κατασκευάσουν κοινωνίες και ανθρώπους «βάσει δόγματος» επινοημένου στο εγ
κέφαλο κάποιων ιδιωτών. Δεν χρειάζεται πολιτική, μας λένε βασικά. Κάποιου άλλου είδους πολιτική θα έχουμε αλλά όταν φτάσουμε στον έσχατο χλοερό τόπο που κάθε ιδεολογικό δόγμα υπόσχεται (χωρίς ποτέ κανείς να τον δει μέχρι σήμερα). Μέχρι τότε θα έχουμε πολλά «έμμεσα» συστήματος και όταν δεν υπάρχει πειθαρχία υπάρχει τιμωρία …
- Προηγήθηκε η έναρξη της σκοτεινότερης περιόδου της ιστορίας των ανθρώπων όταν καταλήφθηκε ο πλανήτης από τις ευρωπαϊκές ηγεμονίες, την επί αιώνες καταλήστευση των εθνών με την αποικιοκρατία (συνέχισαν να το κάνουν και μετά τον … «διαφωτισμό» καθότι στην Ευρώπη τα δόγματά του οδήγησαν σε γενοκτονίες στον δε υπόλοιπο πλανήτη στον «εκπολιτισμό» ακόμη και εθνών με γιγαντιαία υπόσταση πολιτισμού και πολιτικών παραδόσεων)
- Από την εξέγερση των «μαζών» στο Παρίσι και την λαϊκή κυριαρχία σιγά-σιγά καθιερώνεται η «έμμεση αντιπροσώπευση» (πατέντα για να ψιλοδίνουν και πιο συχνά να παίρνουν πίσω κάτι «δικαιώματα» που δικαιολογούν έτσι την ονομασία έμμεση «δημοκρατία» που «παραχωρούν» στις «μάζες») …
- Από την έμμεση αντιπροσώπευση οδηγούμαστε ταχύρρυθμα σε κάτι παράλληλο και πιο σημαντικό, στην οπισθοδρόμηση προς την πρό-πολιτική εποχή της δημιουργίας συμμοριών των μετά-Μεσσαιωνικών ελίτ που ονομάστηκαν «κόμματα» και που βρίσκονται στην υπηρεσία των νέων ολιγαρχών οι οποίοι ανεβοκατεβάζουν αυτές τις συμμορίες (στις χώρες τους αλλά και σε πιο υποτελή κράτη) ανάλογα από το πόσο επιδέξια τα ψευτοπατριωτικά «όχι» στον φασισμό είναι προσχηματική κοροϊδία που με δεξιοτεχνία γίνονται «ναι», μετά το «ναι» ακόμη πιο προσχηματικό «ψευτοόχι», στην συνέχεια το λεγόμενο «δεξιό» γίνεται αριστεροδεξιοεξωθενεξαρτώμενο, το λεγόμενο αριστερό γίνεται δεξιοαριστερίζων ειδικευμένο να γίνεται δεξιότερο του δεξιού, και πάει λέγοντας μέσα σε μια δίνη και ένα φαύλο κύκλο χειραγώγησης των «μαζών» (ακόμη είμαστε στην Ευρώπη, δεν φτάσαμε στην Ελλάδα, γιατί στην Εσπερία είναι η πηγή πολλών αιτιών πολλών δεινών τωρινών και επερχόμενων) … [μπορούμε εν τούτοις να μνημονεύσουμε και όχι κατ’ ανάγκη σε αναφορά μόνο σε αναφορά με την Ελλάδα τους μνημονιακούς, αντί-μνημονιακούς και τούμπαλιν σύμφωνα με τις διαταγές των κερδοσκόπων-τοκογλύφων και της τεχνόσφαιράς τους]
- Συνοψίζουμε λοιπόν υπογραμμίζοντας ότι μετά την «εξέγερση των μαζών» στο Παρίσι, έχουμεσταδιακή ανάπτυξη του αριστερό-δεξιού συστήματος ιδεολογικών δογμάτων κατασκευής κοινωνιών και ανθρώπων εντός της «δημόσιας» σφαίρας …
- [όπως θα λέγαμε από τον Δήμο της Δημοκρατίας δύο χιλιετίες μετά μέσα σε ένα σφαγείο με πολλούς δήμιους όπου όποιος δεν συμμορφωνόταν με τα ΔυτικοΑνατολικά ιδεολογικά δόγματα σφαζόταν ή στελνόταν στο μέτωπο των περιοδικών πολέμων]
- Τα ιδεολογικά δόγματα γεννήθηκαν, επαναλαμβάνουμε και υπογραμμίζουμε, απόρροια απελπισίας και απόγνωσης για να γίνει δήθεν εφικτή η ανακατασκευή των μετά-Μεσαιωνικών δουλοπαροίκων σε πολίτες και μάλιστα τύπου Αθήνας (που αντί Δήμου θα είχε κάτι περίεργους πλατωνίζοντες εντεταλμένους εντολοδόχους των ολιγαρχών).
- Αποτελεί βέβαια ιστορικό μυστήριο εάν σκεφτούμε ότι δισεκατομμύρια άνθρωποι πείστηκαν (ακόμη και στις μέρες μας) με αποτέλεσμα να ταλαντεύονται μπερδεμένα αριστεροδεξιά εκφέροντας συγκεχυμένα ιδεολογικά προστάγματα τα οποία τους δύο τελευταίους αιώνες αλλά και σήμερα μεταμφιέζουν την μια ή άλλη αξίωση ηγεμονικ
ής ισχύος για να κατασκευαστεί δήθεν μια παγκόσμια ανθρωπολογία του ενός ή άλλου αριστεροδεξιού είδους. - Η γένεση των κατασκευαστικών ιδεολογικών δογμάτων της αριστεράς ή δεξιάς και στην συνέχεια αριστεροδεξιάς εκδοχής είχε ως μεγάλη συνέπεια να ξεχαστεί ότι δημοκρατία είναι ο έλεγχος της εντολοδόχου εξουσίας από τους εντολείς πολίτες και όχι η δημιουργία συμμοριών έμμεσης αντιπροσώπευσης που είναι εντολείς των αναπτυγμένων πλέον κοινωνιών (πλην και παραμυθιασμένων μιας και πολλά μέλη τους μουρμουρίζουν διάφορα περί «δεξιών», «αριστερών», «κομμουνιστών», «νέο-ναζιστών» κτλ, όλη δηλαδή την πολιτικά ανυπόστατη παραφιλολογία της μετά την δουλοπαροικία «κατασκευαστικής εποχής).
- [Δημοκρατία σημαίνει:
- φορά κίνησης που οδηγεί σε ΟΛΟΕΝΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΡΟΛΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ,
- κατοχή του κράτους από τον πολίτη,
- ολοένα μεγαλύτερο έλεγχο της εντολοδόχου εξουσίας από τον πολίτη,
- κατάκτηση της ατομικής, κοινωνικής και πολιτικής ελευθερίας και
- κατοχύρωση της εθνικής ανεξαρτησίας ως κοσμοθεωρητικού θεσφάτου που διασφαλίζει την συλλογική ελευθερία των πολιτών μιας οποιασδήποτε κοινωνίας]
- Κατά την διάρκεια της μοντερνιστικής διαδρομής, επίσης, έχουμε την σταθεροποίηση του κράτους σε εθνοκράτος. Δεν έγινε ανθόσπαρτα καθότι η «κρατική συνοχή» νοηματοδοτήθηκε, τελικά, ρατσιστικά. Μέσα από κολοσσιαίες γενοκτονίες, εθνοκαθάρσεις και μεγάλα νεκροταφεία απανωτών πολέμων. Ακολούθησε η σταδιακή συρρίκνωση των αποικιοκρατικών δυνάμεων τους δύο τελευταίους αιώνες. Προς τα μέσα του 20ου
αιώνα εισήλθαμε στον Ψυχρό Πόλεμο όπου δύο υπερδυνάμεις μεταμφίεσαν τις αξιώσεις ισχύος με τα ιδεολογικά δόγματα … Αν και παρωχημένα καθότι δημιουργήθηκαν για απογόνους των δουλοπαροίκων και τους είλωτες της πρώτης φάσης του καπιταλισμού, τα ιδεολογικά δόγματα τάχιστα και κλασικά έγιναν η μεταμφίεση των ηγεμονικών σκοπών: «Η “διεθνής τάξη πραγμάτων” και η “διεθνής αλληλεγγύη” θα είναι πάντοτε τα συνθήματα εκείνων που αισθάνονται αρκετά ισχυροί ώστε να τα επιβάλουν στους άλλους. [Αναφορικά με αφηρημένες, διεθνιστικές, κοσμοπολίτικες ή άλλες οικουμενικές αρχές που πολλοί επικαλούνται κατά καιρούς] … αυτό που έχει σημασία είναι ότι αυτές οι δήθεν απόλυτες και οικουμενικές αρχές δεν συνιστούσαν καν αρχές αλλά υποσυνείδητες σκέψεις μιας εθνικής πολιτικής, η οποία βασιζόταν σε μια συγκεκριμένη ερμηνεία του εθνικού συμφέροντος σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. … Μόλις όμως γίνει προσπάθεια να εφαρμοστούν αυτές οι αρχές σε μια συγκεκριμένη πολιτική κατάσταση, αποδεικνύονται ότι είναι τα διαφανή προσωπεία των εγωιστικών κεκτημένων συμφερόντων. Η χρεοκοπία της ουτοπικής θεωρίας έγκειται όχι στην αποτυχία της να ανταποκριθεί στις αρχές της, αλλά στην αποκάλυψη της ανικανότητάς της να παράσχει κάποιο απόλυτο και ανιδιοτελές κριτήριο για τον χειρισμό των διεθνών υποθέσεων» (Edward H. Carr, Η εικοσαετής κρίση, Ποιότητα 2000)
- Αντί πολιτικής θεωρίας για την ανάπτυξη (μετά την πτώση της Βασιλεύουσας Πόλης) μετά-κρατοκεντρικών δημοκρατικών δομών που δεν αναιρούν την ιστορικά διαμορφωμένη πολιτικοανθρωπολογική ετερότητα των εθνών, έχουμε γιγάντωση της πολιτικής θεολογίας: Γραμμικό «μετακρατικό» διεθνιστικό υλισμό της Ανατολής και γραμμικότερο διεθνιστικό υλισμό των ωφελιμιστών εμπόρων και των πολιτικά αδιάφορων διακινητών ενοποιητικών πραγμάτων στην Ευρώπη καθότι δεν χρειάζονται πλέον έθνη και πολιτικοανθρωπολογικές υποστάσεις. Αρκεί η διακίνηση αγγουριών, ντομάτων, πατατών, ελεύθερα διακινούμενων μαζών (που έχουν δικαίωμα να κάνουν και τουρισμό μιας και η καμπούρα των κλεμμένων της αποικιοκρατίας καλά κρατά), υπηρεσιών, πραγμάτων και κεφαλαίου …
- Δεν χρειάζεται να αναφερθεί καν το καταμαρτυρούμενο καθημερινά: Την εξουσία ανέλαβαν τεχνοκράτες, οι αριστεροδεξιοί κομματάρχες των ολιγαρχών έγιναν εντολοδόχοι των κερδοσκόπων και των τοκογλύφων και οι «μάζες» υποκείμενα μεταμοντέρνας εκμηδένισης κάθε είδους.
- Δεν χρειάζεται επίσης να αναφερθεί ότι ο Ψυχρός Πόλεμος τερματίστηκε εδώ και ένα τέταρτο του αιώνα, γεγονός εν τούτοις που δείχνει να μην υπέπεσε στην αντίληψη π
ολλών ορφανών των ιδεολογικών δογμάτων οι οποίοι συνεχίζουν να παραμιλούνασυνάρτητα διάφορες κατασκευαστικές αριστεροδεξιές ανοησίες της εποχής των δουλοπαροίκων. Αντί να αξιώνουν δημοκρατία.
- Πίσω τώρα σε κάποια άλλα μεγάλα γεγονότα τα οποία υπό κάποιες προϋποθέσεις θα μπορούσαν να ήταν κοσμογονία αλλά τελικά δεν ήταν. Από την Επανάσταση του μεγάλου Έθνους των Ελλήνων περάσαμε στις τραγωδίες της δεκαετίας του 1830 που θεμελίωσαν την εξάρτηση, τον κρατικό κατήφορο (και την ανηφόρα των νοικοκυριών των Ελλήνων). Νοικοκυριά κάθε είδους, κάθε υπόστασης και κάθε οικονομικής εκδοχής τα οποία επειδή διέθεταν ανθρωπολογική υπόσταση και επειδή ήταν εξασκημένα να επιβιώνουν επί χιλιάδες χρόνια μέσα σε πολύ αντίξοες συνθήκες, τους δύο τελευταίους αιώνεςκατάφεραν να επιβιώσουν του εξαρτημένου νεοελληνικού μορφώματος που πιθήκιζε διάφορα ψευτο-ιδεολογικά πρότυπα και συνθήματα των πατρώνων-κρατών.
- Χωρίς ως εκ τούτου να μπορέσουν οι Έλληνες να κάνουν αυτό που τους συμφέρει:
- Να κολυμπήσουν μέσα στον ωκεανό του πολιτισμού και των πολιτικών παραδόσεων Δημοκρατίας και Ελευθερίας της Ελληνικότητας.
- Να μην δημιουργήσουν «κόμματα» ή όταν έγιναν να τα καταργήσουν και με μια καταστατική πράξη να ιδρύσουν Εθνοσυνέλευση ανακλητών μελών να πάρουν την εξουσία και το κράτος στα χέρια τους
- Να θεμελιώνουν καθημερινά μέσα στο δημοκρατικό πολιτειακό άθλημα φορά κίνησης προς την Πολιτική ελευθερία
- Σαν μια γροθιά και σαν ένα σώμα να περιφρουρήσουν την εθνική ανεξαρτησία με το να καταστήσουν το νεοελληνικό κράτος. Να το καταστήσουν:
- Κοσμοθεωρητικά πανίσχυρο με άξονα τις υψηλές κοσμοθεωρητικές αρχές της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της εθνικής ανεξαρτησίας. Ως προς τούτου, Σπάρτη: Ένα ενιαίο κοινωνικό σώμα γύρω από την Εθνική Ανεξαρτησία
- οικ
ονομικά ανταγωνιστικό, - φυτώριο οικουμενικού πολιτισμού δημοκρατίας και ελευθερίας,
- στρατιωτικά πανίσχυρο σε βαθμό που να μπορούν να επιβάλουν τεράστιο κόστος κατά όποιου τους απειλεί ή θέλει να αγγίξει ακόμη και μια τρίχα ενός Έλληνα πολίτη (ή Έλληνα όπου και να βρίσκεται)
- Να διαιωνίσει τα ερείσματα εκεί τουλάχιστον που η διεθνής νομιμότητα των Συμβάσεων και των συμφωνιών το επιτρέπει όπως για παράδειγμα των Ελλήνων της Ανατολής και της Μέσης Ανατολής μετά το 1922, τους Έλληνες των Βαλκανίων και ιδίως της Βόρειας Ηπείρου (υπάρχουν και κάποια ξεχασμένα πρωτόκολλα), τους Έλληνες της μεγάλης Ελληνικής διασποράς και ασφαλώς τους Έλληνες στο σημαντικότερο γεωπολιτικό σημείο του πλανήτη, την Μεγαλόνησο Κύπρο, στην οποία, πέραν όλων των άλλων, είναι και … εγγυήτρια.
Σταματούμε όμως εδώ γιατί στα μέσα της δεκαετίες του 2010 βρισκόμαστε σε καμπή/μεταίχμιο/σταυροδρόμι. Μας διοικούν οι τοκογλύφοι, οι κερδοσκόποι και οι τεχνοκράτες οι οποίοι αφού φρόντισαν να μας βά
λουν να κάνουμε απανωτές εκλογές με το πιστόλι στον κρόταφο (δεν μιλώ για το ΟΧΙ αυτό είναι ζήτημα άλλης τάξης όπου κατορθώσαμε να μην πειθαρχήσουμε στην θέληση ακόμη και … αυτών που το πρότειναν), αφού οι εραστές της καρέκλας μας είπαν μετά από αυτά ότι «αποφάσισαν οι μάζες», επίσης «ότι αποφασίζουν οι μάζες με το πιστόλι στον κρόταφο είναι νόμιμο» και πολύ χειρότερα «ότι έτσι αποφασίζεται είναι και … ηθικό».
Αφού εισήλθαμε σε κατήφορο απαιτείται να δείξουμε αντοχές. Να έχουμε επίγνωση: Ποτέ εμφύλιο ξανά. Να μετρούμε τους ανάλγητους και να μην τους ξεχνούμε και να καιροφυλαχτούμε. Να καιροφυλαχτούμε για να αρπάξουμε το κράτος μας από τα χέρια των τοκογλύφων και των αντιπροσώπων τους. Και αφού το εξορθολογίσουμε προς την κατεύθυνση της δημοκρατίας και της ελευθερίας να αρχίσουμε την ανηφόρα για να το κάνουμε ανταγωνιστικό, δυνατό και πρωτίστως δικό μας. Δύσκολο το ξέρουμε. Αλλά στην ζωή δεν υπάρχουν ανέφικτα πράγματα παρά μόνο δύσκολα.
Τέλος, φίλος με ρώτησε πρόσφατα. «Γιατί τα γράφεις όλα αυτά δεν βλέπεις τι γίνεται γύρω σου». Εννοούσε την σταθερή επισήμανση του γεγονότος ότι η ιδεολογία ως κατασκευαστική σαπουνόφουσκα της εποχής των δουλοπαροίκων έχει μπει κάτω από το πετσί αναρίθμητων με αποτέλεσμα αντί να αξιώνουν και να παλεύουν για δημοκρατία, πολιτική ελευθερία και εθνική ανεξαρτησία μουρμουρίζουν όλα αυτά τα περί δεξιών, αριστερών, προοδευτικών, συντηρητικών κτλ. Του απάντησα ότι αργά ή γρήγορα θα το δουν. Το καθήκον όποιου στα πεδία της πολιτικής θεωρίας του διεθνούς συστήματος είναι περιγραφικός και αξιολογικά ελεύθερος –δηλαδή έχοντας επίγνωση ότι ε
ίναι μεταξύ ελάχιστων άλλων φωνών–, φωνή στην έρημο της επιστημονικά μεταμφιεσμένης προπαγάνδας, δεν τον ενδιαφέρουν οι συμφωνίες ή οι διαφωνίες (Κονδύλης: «εκπλήσσομαι εάν κάποιος συμφωνεί ή διαφωνεί μαζί μου») ούτε θέλει να γίνει ιεραπόστολος, πολιτικός αναρριχητής πάνω σε πασαρέλες κατασκευαστής ανθρώπων. Αυτό που κάνει είναι να περιγράφει όσο καλύτερα μπορεί και να ερμηνεύει όσο καλύτερα μπορεί τις προϋποθέσεις της Οδύσσειας των ανθρώπων, των κρατών και του κόσμου. Κύριο είναι εάν το ταξίδι είναι προσανατολισμένο προς την Ιθάκη ή προς κάπου αλλού. Σίγουρο είναι λοιπόν ότι τα παρωχημένα αριστεροδεξιά ιδεολογικά δόγματα όσοι τα παπαγαλίζουν είναι προσανατολισμένοι όχι προς την Ιθάκη της ελευθερίας τους αλλά προς την μετά-Μεσαιωνική εποχή των δουλοπαροίκων. Για να ένα ακόμη λόγο, σε πολλά κείμενά μας, έχουμε εδραιώσει ότι η Ελευθερία νοούμενη ως πολιτική κυριαρχία για να υπάρχει δυνατότητα να απολαμβάνει την ετερότητά της μιας κοινωνία, είναι έσχατη κοσμοθεωρητική παραδοχή η οποία κείται πέραν υποκειμενικών αξιολογήσεων. Η υπεράσπισή της δεν παραβιάζει την αξιολογική ελευθερία.
Υστερόγραφο
Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ανατρέξει για αναλύσεις που αφορούν το αναδυόμενο πολυπολικό σύστημα του 21 αιώνα βλ. για παράδειγμα J. Mearsheimer, Η τραγωδία της πολιτικής των μεγάλων δυνέμεων και Π. Κονδύλης, «από τον 20ο αιώνα στον 21ο αιώνα». Στο πρώτο περιγράφεται το γεγονός ότι οι δυτικές μοντερνιστικές δυνάμεις και πρώην αποικιακές δυνάμεις έχασαν την διεθνή πρωτοκαθεδρία και στο δεύτερο δίνεται μια συγκλονιστική εικόνα του πω
ς μέσα στον επερχόμενο 21 αιώνα εισρέει ροκανιστικά ο ανθρωπολογικά εκμηδενιστικός μεταμοντερνισμός. Στο δικό μου κείμενο Κοσμοθεωρία των Εθνών ιδ. κεφάλαιο 4 και 5 όπου και παραπομπές αξιόπιστες δευτερογενείς αναλύσεις δίνεται τόσο μια προσανατολιστική ανάλυση για το γεγονός πως στο αναδυόμενο πολυπολικό σύστημα έχουμε πολλά πλέον μεγάλα έθνη με μεγάλες υποστάσεις πολιτισμού και πολιτικών παραδόσεων. Εξηγούνται επίσης οι διαδρομές που ανέφερα πιο πάνω.
Καλό είναι να επισημανθεί επίσης ότι στο βιβλίο Κοσμοθεωρία των Εθνών αναλύονται οι ειδοποιοί διαφορές, αποχρώσεις και σύνθετες διαδρομές που δεν συμπεριλήφθηκαν στο συντομογραφικό κείμενο που προηγήθηκε εδώ, πιο πάνω. Γίνεται για παράδειγμα διάκριση μεταξύ Νεοτερικότητας ως ένας φαρδύς δρόμος μέσα στον οποίο αναπτύχθηκαν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες με τον μοντερνισμό που αποτελούσε μεν το κυρίαρχο ρεύμα (τα ιδεολογικά βασικά δόγματα του φιλελευθερισμού και του μαρξισμού με τον φασισμό να διακινείται διαμέσου τους) αλλά δεν εξέφραζε (και συνεχίζει να μην εκφράζει) την πραγματική κατάσταση όσον αφορά την εξέλιξη των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Όπως και να το κάνουμε Ανατολικά και Δυτικά τα ιδεολογικά επινοημένα Εποικοδομήματα ή επιφάσεις επιβράδυναν ή ανέστειλαν ή και προκάλεσαν οπισθοδρομήσεις στην εθνική ανάπτυξη των Ευρωπαϊκών κοινωνιών όταν πλέον άφησαν πίσω τους εποχή της μετά-Μεσαιωνικής δουλοπαροικίας αλλά, όπως σωστά έλεγε ο Πρόεδρος ντε Γκολ, «τελικά τα πάντα επισκιάζονται από το Έθνος» (αναφερόταν στην πρώην ΕΣΣΔ την πτώση της οποίας με αυτή ακριβώς την αιτιολόγηση πρόβλεψε το τέλος της). Οι εθνικές πολιτικές παραδόσεις και πολιτισμοί μιας κοινωνικής οντότητας σε όποιο στάδιο και να βρίσκονται συντριπτικά υπερέχουν μονοσήμαντων υλιστικών ιδεολογημάτων και θεωρημάτων για το κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι.
Κάποιες σύντομες παρεμβάσεις, μεταξύ άλλων που είναι αναρτημένες στο διαδίκτυο τα πέντε τελευταία χρόνια και παραπέμπουν ή αναφέρονται στην συντρέχουσα κρίση
- Η ΜΕ
ΓΑΛΗ ΚΟΝΔΥΛΕΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ ΠΑΛΗΣ ΠΟΥ ΠΑΓΙΔΕΥΣΕ ΤΗ ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΤΟΝ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟ http://me/p3OlPy-ZB
- ΟΛΙΓΑΡΧΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ, ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ, ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ, ΔΕΣΠΟΤΕΙΑ VERSUS ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ / ΙΣΧΥΡΕΣ… http://me/p3OlPy-10O
ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΑΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ. ΤΟ ΑΒΑΣΤΑΚΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΧΑΟΣhttp://me/p3OlPy-OE
Π. Ήφαιστος, ΤΑ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑ ΣΟΔΟΜΑ ΚΑΙ ΓΟΜΟΡΡΑ, Η «ΚΟΣΜΟΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ» και συνθήκες που την κατεδαφίζουν. http://wp.me/p3OlPy-1bQ – http://wp.me/p3OqMa-15l
Π. Ήφαιστος, ΗΘΙΚΗ και ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ, Η μη θεσπισμένη ισχύς στην διεθνή πολιτική. Πολιτική θεολογία versus πολιτική θεωρία και η σημασία της αξιολογικά ελεύθερης περιγραφής και ερμηνείας των διεθνών φαινομένων – http://wp.me/p3OlPy-1bH – http://wp.me/p3OqMa-13c
Π. Ήφαιστος, Μοντερνισμός, το ιδεολογικό φαινόμενο και η μεταμοντέρνα διολίσθηση προς τα ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα. http://wp.me/p3OlPy-Zv
Π. Ήφαιστος, ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΈΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΎ ΚΑΙ Η ΚΑΤΆΛΗΞΉ ΤΟΥ: ΚΑΤΕΞΟΥΣΙΑΣΜΟΣ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΩΝ,ΤΟΚΟΓΛΥΦΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΚΡΑΤΩΝ http://wp.me/p3OqMa-138
Π. Ήφαιστος, ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΜΠΕΡΔΕΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΘΝΙΚΟΎ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ http://wp.me/p3OlPy-Vv
Π. Ήφαιστος – P. Ifestos
Στρατηγική Θεωρία–Κρατική Θεωρία https://www.facebook.com/groups/StrategyStateTheory/
Διεθνής πολιτική 21ος αιώνας https://www.facebook.com/groups/InternationalPolitics21century/
Ελλάδα-Τουρκία-Κύπρος: Ανισόρροπο τρίγωνοhttps://www.facebook.com/groups/GreeceTurkeyCyprusImbalance/
Διαχρονική Ελληνικότητα https://www.facebook.com/groups/Ellinikotita/
Άνθρωπος, Κράτος, Κόσμος–Πολιτικός Στοχασμόςhttps://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/
Κονδυλης Παναγιώτης– https://www.facebook.com/groups/Kondylis.Panagiotis/
Θολό βασίλειο της ΕΕ https://www.facebook.com/groups/TholoVasileioEU/
Θουκυδίδης–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/thucydides.politikos.stoxasmos/
Μέγας Αλέξανδρος–Ιδιοφυής Στρατηγός και Στρατηλάτης https://www.facebook.com/groups/M.Alexandros/
Εκλεκτά βιβλία που αξίζουν να διαβαστούν https://www.facebook.com/groups/eklektavivlia/
Ειρηνική πολιτική επανάσταση https://www.facebook.com/groups/PolitPeacefulRevolution/
Προσωπική σελίδα https://www.facebook.com/p.ifestos
Πολιτισμός, Περιβάλλον, Φύση, Ψάρεμα https://www.facebook.com/Ifestos.DimotisBBB
«Κοσμοθεωρία των Εθνών» https://www.facebook.com/kosmothewria.ifestos
Προσωπικό προφίλ https://www.facebook.com/panayiotis.ifestos
Παραθέτουμε το ρεπορτάζ που αναφέραμε στην αρχή για την συνεδρία της Βουλής στις 17.10.2015
Μνημονιακοί ψηφίζουν το Μνημόνιο, οι μνημονιακοί όχι…
Ολομέλειας της Βουλής. ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΛΑΧΟΣ
17.10. 2015
Η έγκριση του πακέτου των μεταρρυθμίσεων από τη Βουλή των Ελλήνων και η άρνηση της αντιπολίτευσης να το υπερψηφίσει απασχολούν τα εξειδικευμένα στα ευρωπαϊκά θέματα, μέσα ενημέρωσης του Βελγίου.
«Ο Τσίπρας αναζητά την υποστήριξη των βουλευτών για τις μεταρρυθμίσεις του σχεδίου διάσωσης», αναφέρει η ιστοσελίδα Politico, τονίζοντας ότι «ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν μπορεί πια να βασίζεται σε όλες τις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις της αντιπολίτευσης».
Το δημοσίευμα αναφέρεται στη σημερινή, πρώτη μεγάλη δοκιμασία της κυβέρνησης Τσίπρα στη Βουλή, μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, λόγω της ψήφισης του πακέτου των ασφαλιστικών και φορολ
ογικών μεταρρυθμίσεων – και στις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης, η οποία αίρει ως ένα βαθμό την υποστήριξη που είχε παράσχει στον πρωθυπουργό τον περασμένο Ιούλιο, όταν ο τελευταίος έκανε στροφή 180 μοιρών και αποδέχτηκε το τρίτο πακέτο διάσωσης. Στη συνέχεια, περιγράφει κάποια από τα μέτρα και τις μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνει το πολυνομοσχέδιο, ενώ σχολιάζει ότι οι διαμαρτυρίες του κόσμου είναι σχετικά χλιαρές και αντανακλούν μια διάθ
εση παραίτησης μεγάλου μέρους του Ελληνικού λαού, ο οποίος φαίνεται πως έχει κουραστεί μετά από ένα χρόνο εκλογών, ελέγχων κεφαλαίων και σκληρών συζητήσεων για το χρέος, οι οποίες έφθασαν τη χώρα πολύ κοντά στην έξοδο από την ευρωζώνη. Στο σημείο αυτό μάλιστα, παρατίθεται και η άποψη του Γκρέγκορι Κλας, ερευνητή μιας δεξαμενής σκέψης που εδρεύει στις Βρυξέλλες, ότι «προς το παρόν φαίνεται πως η κυβέρνηση και ο λαός διανύουν το μήνα του μέλιτος» και ότι παρατηρείται ένα αίσθημα παραίτησης του κόσμου, δεδομένου ότι η αντιπολίτευση που κα
τηγορεί τώρα την κυβέρνηση για τα υφεσιακά μέτρα, ακολουθούσε τις ίδιες πολιτικές όταν ήταν στην εξουσία και ο ΣΥΡΙΖΑ που εναντιωνόταν στην πολιτική λιτότητας είναι τώρα κυβέρνηση. Ο Κλας παρατηρεί, ωστόσο, ότι η μικρότερη πολιτική αβεβαιότητα θα μπορούσε να αντισταθμίσει τις υφεσιακές συνέπειες των νέων πολιτικών λιτότητας.
Ως μια παράδοξη εξέλιξη αντιμετω
πίζει και η ολλανδική εφημερίδα Trouw – σε ανάλυση με τίτλο «Τώρα στην Αθήνα η αριστερά πρόκειται να υπερψηφίσει μέτρα λιτότητας τα οποία όμως θα καταψηφίσει η δεξιά» – τηνπροοπτική σήμερα το βράδυ ο Α. Τσίπρας να φέρει προς ψήφιση ενώπιον της Βουλής ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων, το οποίο θα εγκριθεί με την υποστήριξη του ΣΥΡΙΖΑ, ενός κόμματος που, όπως υπογραμμίζεται, μέχρι πρότινος τις απέρριπτε κατηγορηματικά.
Εξίσου μεγάλη απορία προκαλεί στην εφημερίδα και το ενδεχόμενο καταψήφισης των εν λόγω μέτρων από τα παλαιά κόμματα (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ). Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι οι Έλληνες που δεν παρακολούθησαν τους πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα τους τελευταίους τρεις μήνες, θα πρέπει τώρα «να τσιμπιούνται» για να βεβαιωθούν ότι δεν ονειρεύονται. Και τούτο διότι θα δουν τον Α. Τσίπρα να υπερασπίζεται μέτρα λιτότητας τα οποία θα στηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ και θα καταψηφίζει στο μεγαλύτερο μέρος τους το παλαιό καθεστώς, όπως εκφράζεται από κόμματα όπως η κεντροδεξιά ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. «Πρόκειται για την ελληνική πολιτική σε όλο της το μεγαλείο», παρατηρεί η εφημερίδα.
Μ. ΣΠΙΝΘΟΥΡΑΚΗΣ, ΑΠΕ-ΜΠΕ, Βρυξέλλες
Π. Ήφαιστος, ΤΑ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑ ΣΟΔΟΜΑ ΚΑΙ ΓΟΜΟΡΡΑ, Η «ΚΟΣΜΟΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ» και συνθήκες που την κατεδαφίζουν.
BY ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ on 29/11/2015
Στα αποσπάσματα που ακολουθούν μετά το εισαγωγικό σημείωμα δεν συμπεριλαμβάνονται παραπομπές στις πηγές και οι επεξηγηματικές σημειώσεις τέλους. Τα περισσότερα εντός εισαγωγικών είναι από τον Παναγιώτη Κονδύλη – Η έμφαση με υπογράμμιση μερικών λέξεων ή φράσεων προστέθηκε για τις ανάγκες του παρόντος
Σύντομη εισαγωγή. Ακολουθούν μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο «Κοσμοθεωρία των Εθνών». Υπάρχει κίνδυνος τα αποσπάσματα αυτά να δώσουν μια πολύ ελλειμματική εικόνα των αναλύσεων που γίνονται εκεί όπου επιχειρείται μια προσανατολιστική ανάλυση (Το Θουκυδίδειο «Παράδειγμα» της επιστημονικής μελέτης της διεθνούς πολιτικής και οι «επιστημονικές επαναστάσεις» http://wp.me/p3OlPy-Lb) για τις τάσεις που αναπτύσσονται διαχρονικά υπογραμμίζοντας τις ειδοποιούς διαφορές του περάσματος από τον μοντερνισμό στον μεταμοντερνισμό. Στο τέλος παρατίθενται τα περιεχόμενα του βιβλίου.
Η έμφαση δίνεται στην Νεοτερικότητα (με «ο» και όχι «ω»): Η Νεοτερικότητα παρά το ότι σε σύγκριση με τον Θεοκρατικό Μεσαίωνα αποτελεί πρόοδο είναι οπισθοδρόμηση εάν συγκριθεί με την κλασική εποχή ή και δημοκρατικά συγκροτημένα κοσμοσυστήματα όπως η Βυζαντινή Οικουμένη. Η Νεοτερικότητα είναι ο ευρύτερος φαρδύς δρόμος των Νέων Χρόνων μέσα στον οποίο οι κοινωνικές οντότητες αυτό-θεσπίζονται ερήμην ή κόντρα στα μοντερνιστικά διοικητικά εποικοδομήματα (μοντερνισμός: ο στενότερος αντί-πνευματικός δρόμος που κυριάρχησε ως ιδεολογική προσέγγιση πρόταξης «θεσμών» που κατασκευάζουν την πολιτική ανθρωπολογία αντί τού αντίστροφου, δηλαδή δημοκρατικές προσεγγίσεις που ορίζουν τους θεσμούς κάθε κοινωνίας σύμφωνα με την κοινωνική τους ετερότητα). Αυτά τα έτσι κατασκευασμένα διοικητικά εποικοδομήματα που ονομάστηκαν «κράτη» ορθά νοούμενα δεν είναι Πολιτείες σύμφωνα με την κλασσική έννοια του όρου.
Εξ ου και υιοθετώ, σύμφωνα και με το σκεπτικό του Γιώργου Κοντογιώργη, το Νεοτερικότητα με «ο», δηλαδή «νέο» και όχι με «ω» που παραπέμπει σε μια δήθεν πολιτική κοσμογονία όπου οτιδήποτε υπήρξε πριν τον 16 αιώνα ήταν, δήθεν, «προ-πολιτικό». Αυτό κατά βάση διατείνονται αυτάρεσκα όσοι γνωρίζουν μερικά μόνο και δογματικά διατυπωμένα μοντερνιστικά μονοπάτια των Νέων Χρόνων παραβλέποντας τόσο τον ευρύτερο φαρδύ δρόμο της Νεοτερικότητας όσο και τον απέραντο ανοδικά κινούμενο πολιτικό πολιτικό πολιτισμό που αρχίζει από τα Ομηρικά χρόνια, διασχίζει την πρώιμη κλασική, κλασική, Ελληνιστική και Ρωμαϊκή εποχή για να ανέλθει στα υψηλά δώματα της μετακρατοκεντρικής (όχι μετακρατικής) κοσμοσυστημικής πολιτικής συγκρότησης, πρωτίστως δε την χιλιετή Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Ο μοντερνισμός, βασικά, κάνει ένα γιγαντιαίο άλμα από τα Ομηρικά χρόνια στην ιδεολογική εποχή. Έτσι, ουκ ολίγοι οι οποίοι καταστέλλονται από κοινωνικά ανεξέλεγκτες τεχνόσφαιρες ελέω μνημονίων που προσδιορίζουν κερδοσκόποι και τοκογλύφοι (το αντίστοιχο της πρό-πολιτικής βαρβαρότητας που «δικαιολογείται» με Δαρβινιστικούς όρους «αποτελεσματικότητας») δεν αντιλαμβάνονται το γιγαντιαίο πολιτικό έλλειμμα. Καταπνιγμένοι δηλαδή μέσα στον συνεχιζόμενο ιδεολογικό δογματισμό δεν αντιλαμβάνονται ότι οπισθοδρομούμε πιο πίσω από την προ-πολιτική εποχή. Εμμένουν έτσι αυτοκτονικά στα παρωχημένα κατασκευαστικά μοντερνιστικά ιδεολογικά δόγματα αναζητώντας διεξόδους που δεν υπάρχουν. Στις αναπτυγμένες πλέον κοινωνίες μια διέξοδος υπάρχει: Φορά κίνησης προς δημοκρατία / πολιτική ελευθερία υπό συνθήκες εθνικής ανεξαρτησίας.
Έστω και συντομογραφικά και για να γίνουν πιο αντιληπτές αυτές οι συνοπτικά διατυπωμένες προσανατολιστικές θεωρήσεις, απαιτείται να γίνει κατανοητό ότι στο εσωτερικό της Νεοτερικότητας, κυριάρχησε ο αντί-πνευματικός υλισμός του μοντερνισμού. Μια δηλαδή απέλπιδα, ατελέσφορη και αδιέξοδη προσπάθεια να εκτοπιστεί από την κρατική σφαίρα οτιδήποτε είναι πνεύμα (θρησκείες, ταυτότητες, καταστατικές ιστορικές μνήμες, καταστατικά θεωρητικά θέσφατα, πολιτικές παραδόσεις, κοσμοθεωρίες κτλ). Αυτή ήταν μια ιδεολογική προσέγγιση μορφικά πανομοιότυπη για όλα τα μοντερνιστικά ιδεολογικά δόγματα, όταν επιχειρούσαν τους πρώτους μετά-Μεσαιωνικούς αιώνες να κατασκευάσουν μια πολιτική ανθρωπολογία μιμούμενοι ή καλύτερα πιθηκίζοντας την κλασική εποχή.
Δηλαδή, πριν νοηματοδοτήσουν την κοινωνική συνοχή ρατσιστικά: Όταν έγινε αντιληπτό ότι η μετά-Μεσαιωνική ανθρωπολογία δεν ήταν επιδεκτική «ταχύρρυθμης ομοιογενοποίησης» τα πράγματα οδηγήθηκαν στις λογικές τους απολήξεις. Στις εθνοκαθάρσεις και στις γενοκτονικές ομοιογενοποιήσεις- επιχειρήθηκε η σταθεροποίηση της «δημόσιας» σφαίρας με εκδίωξη, όπως έγραψε εύστοχα ο Παναγιώτης Κονδύλης, του «ταραχοποιού πνεύματος».
Η διαφορά του μοντερνισμού ως ιδεολογίας και του μεταμοντερνισμού ως ιδεολόγημα είναι ότι ο τελευταίος δεν προσπαθεί πλέον να μόνο να εκδιώξει το πνεύμα έξω από την «δημόσια» σφαίρα για να είναι υλιστική, αλλά και να μηδενίσει ανθρωπολογικά τον πολίτη μέσα στην ιδιωτική του σφαίρα. Αυτό καθότι για να απουσιάζει το «ταραχοποιό πνεύμα» όταν το άτομο εισέρχεται μέσα στην κρατική σφαίρα (όπου αναμενόμενα εξουσιάζει μια τεχνόσφαιρα και μηδενίζεται κάθε αξίωση δημοκρατίας (αν θέλετε πες το «μνημόνια» γιατί θυμίζει κάτι σήμερα), το άτομο θα πρέπει να είναι επίπεδο, άνευρο, υπάκουο, μηχανιστικά «αποτελεσματικό», ηδονιστικό, ωφελιμιστικό και στις λογικές απολήξεις σύμφωνο με τις μηδενιστικές διαστροφές του Μαρκήσιου de Sade. Αυτά αναλύονται σε έκταση στα κεφάλαια 4 και 5 του «Κοσμοθεωρία των Εθνών» και η προσανατολιστική ανάλυση των τάσεων αντλεί πρωτίστως από τις μοναδικές και άφθαστες συν αξιολογικά ελεύθερες προσανατολιστικές περιγραφές του ωκεανού γνώσης που ονομάζεται Παναγιώτης Κονδύλης.
Ο ημέτερος νεοελληνικός εθνομηδενισμός δεν είναι παρά μόνο ένας πάμπτωχος συγγενής αυτών των τερατωδών τάσεων της μεταμοντέρνας δίνης μέσα στην οποία άλλοι βυθίζονται και άλλοι παλεύουν να διασωθούν. Πολύ σύντομα αξίζει να πούμε μερικά ακόμη λόγια για αυτές τις καίριες διακρίσεις που αφορούν το μέλλον μας όπως προβάλλεται στον 21 αιώνα.
Για τον μοντε
ρνισμό λοιπόν οι πνευματικές ιδιότητες του ανθρώπου έπρεπε να περιοριστούν μέσα στην «ιδιωτική σφαίρα»και ο άνθρωπος προσερχόμενος μέσα στην δημόσια σφαίρα να είναι περίπου στήλη ύλης μηχανικά, ωφελιμιστικά και ηδονιστικά κινούμενος.
Τα ιδεολογικά δόγματα, «αριστερά», «δεξιά» και «κεντρώα» δεν είναι τίποτα περισσότερο από ποικίλες ευφάνταστες συνταγές κατασκευής πολιτών μέσα στην υλιστική δημόσια σφαίρα. Γεννήθηκαν, βασικά, υπογραμμίζεται ξανά, όταν μετά τους πρώτους μετά-Μεσαιωνικούς αιώνες κάθε προσπάθεια να κατασκευαστεί η δημόσια σφαίρα προσέκρουε πάνω στο τραγικό γεγονός ότι οι δύσμοιροι και κακόμοιροι δουλοπάροικοι που αποτελούσαν την συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων (και που μετά «εξεγέρθηκαν» στο Παρίσι) δεν συγκροτούσαν μια συνεκτική πολιτική ανθρωπολογία. Ο πολίτης όμως όπως ξέρουμε, για να μπορεί να αναπτυχθεί η δημοκρατία καθιστώντας τον εντολέα της εξουσίας απαιτείται να είναι, πολιτικά καλλιεργημένος. Να διαθέτει ανθρωπολογική υπόσταση που του επιτρέπει να είναι εντολέας της εξουσίας.
Συντομεύουμε τονίζοντας μια πασίδηλη πλέον και στους πολιτικά τυφλούς ιστορική παρατήρηση, ότι δηλαδή οι ιδεολογίες κανένα νόημα ή πρακτική σημασία δεν είχαν ή έχουν, παρά μόνο εκπλήρωναν και συνεχίζουν να εκπληρώνουν αξιώσεις ισχύος που βαίνουν κόντρα στην δημοκρατική-πολιτική συγκρότηση των ανεξαρτήτων κοινωνιών.
Μετά την Γαλλική εξέγερση των «sans-culottes» -των δύσμοιρων δηλαδή μετά-Μεσαιωνικών δουλοπαροίκων-, οι «διοικητές» των κρατών -καθότι τα μετά-Μεσαιωνικά κράτη δεν ήταν κάτι περισσότερο από διοικητικοί μηχανισμοί των μετά-Μεσαιωνικών ηγεμόνων, Φεουδαρχών και γεωκτημόνων – επιχειρούσαν να διαιωνίσουν τις ολιγαρχικές δομές των μετά-Μεσαιωνικών εξουσιών. Αντί δημοκρατικής φοράς κίνησης είχαμε έμμεση άσκηση λαϊκής κυριαρχίας και «παραχώρηση» κάποιων «δικαιωμάτων» τα οποία έκτοτε άλλοτε παραχωρούν «μεταλόψυχα» είτε ανάλογα με τις περιστάσεις και τις «ανάγκες αποτελεσματικότητας» ανακαλούν και τα μισό-ξαναφέρνουν στην μέσα στην «δημόσια σφαίρα». Τον 18 και 19 αιώνα σε ένα τέτοιο μοντερνιστικό περιβάλλον τα ισχυρότερα κράτη καθιστούσαν την αναδυόμενη έννοια «ιδεολογία» σε κατασκευαστικά δόγματα ποικίλων δήθεν αντίπαλων εκδοχών και αποχρώσεων. Στην συνέχεια τα δόγματα αυτά χρησίμευσαν ως μεταμφιέσεις των αξιώσεων ισχύος των μεγάλων δυνάμεων. Αποκορύφωση είχαμε όταν οι εκατέρωθεν υπερδυνάμεις του Ψυχρού Πολέμου μεταμφίεσαν τις αξιώσεις ισχύος με αντίπαλα ιδεολογικά δόγματα τα οποία όμως, κατ’ ουσίαν, ήταν και συνεχίζουν να είναι μορφικά πανομοιότυπα. Δεν μιλάμε για κάτι «καινούργιο». Η μεταμφίεση των ηγεμονικών αξιώσεων ισχύος με οικουμενικά δόγματα είναι ένα πολύ γνωστό φαινόμενο στην ιστορική διαδρομή των ανθρώπων.
Οι εκατέρωθεν ιθαγενείς του Ψυχρού Πολέμου, τώρα, του δήθεν διαφορετικού πλην επαναλαμβάνουμε μορφικά πανομοιότυπου ιδεολογικού φάσματος, όφειλαν, για το συμφέρον τους, να γνωρίζουν πως οι ιδεολογίες ήταν μια πνευματική και πολιτική σαπουνόφουσκα (το δράμα βέβαια είναι ότι πολλοί ούτε και τώρα το κατανοούν με αποτέλεσμα να φωνασκούν ότι είναι αριστεροί, δεξιοί κτλ). Ότι επίσης γι’ αυτό τον λόγο δεν έπρεπε να εισέλθουν σε εμφύλιες διαμάχες. Επαναλαμβάνουμε και υπογραμμίζουμε την ουσία: Όλα τα ιδεολογικά δόγματα δεν ήταν κάτι περισσότερο από συνήθεις στην ιστορική διαδρομή οικουμενικιστικές μεταμφιέσεις ισχύος των εκάστοτε ηγεμονικών δυνάμεων.
Το βιβλίο «Κοσμοθεωρία των Εθνών» στο σύνολό του –κατ’ κάποιο τρόπο – αποτελεί προοίμιο κειμένων που επέρχονται και που κτίζουν πάνω σε αυτά τα κεντρικά ζητήματα που χάραξαν την πορεία των ανθρώπων τους τελευταίους αιώνες και που προδιαγράφουν τις τάσεις στον 21 αιώνα. Η δημοσίευση αποτέλεσε καμπή για ένα νέο προσανατολισμό που συνεχίζεται και κατέστησε άξονες τρία κύρια ζητήματα που θα αποτελέσουν και τους άξονες της διεθνούς πολιτικής τον 21 αιώνα. Τον ολοένα βαθύτερο εθνοκρατοκεντρικό χαρακτήρα του διεθνούς συστήματος, την ανάδυση του πολυπολικού συστήματος που ως διεθνής δομή θα είναι το κύριο χαρακτηριστικό του 21 αιώνα και την παράλληλη βαθύτατων προεκτάσεων μετάβαση από τον μοντερνισμό στον μεταμοντερνισμό. Μερικές σύντομες επισημάνσεις γύρω από αυτά τα τρία ζητήματα.
ΠΡΏΤΟΝ, παρά τα αντί-πνευματικά και μηδενιστικά ιδεολογικά οικοδομήματα οι πολιτικές παραδόσεις των κρατών όχι μόνο διαιωνίστηκαν αλλά αντιστεκόμενες δυνάμωσαν σταδιακά μετατρέποντας το διεθνές σύστημα από «κρατοκεντρικό» σε «εθνοκρατοκεντρικό», τάση η οποία ασφαλώς πάει κόντρα σε κάθε ανθρωπολογικά εξομοιωτική και πολιτικά εξισωτική διεθνιστική και κοσμοπολίτικη ιδεολογική αντίληψη του κόσμου. [Πρόσφατα αυτό συνοψίστηκε στο ΗΘΙΚΗ και ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ Η μη θεσπισμένη ισχύς στην διεθνή πολιτική. Πολιτική θεολογία versus πολιτική θεωρία και η σημασία της αξιολογικά ελεύθερης περιγραφής και ερμηνείας των διεθνών φαινομένων http://wp.me/p3OlPy-1bH]. Πάντως, όταν γίνονται τέτοιες προσανατολιστικές (των τάσεων) περιγραφές, είναι πάντα αναγκαίο να τονίζεται ότι τα πριν τον 16 αιώνα κοσμοσυστήματα (πριν την Συνθήκη της Βεστφαλιας του 1648) και ανεξαρτήτως βαθμίδων κοσμοσυστημικής δημοκρατίας ή αντίστροφα δεσποτείας, η κοσμοσυστημική διακυβέρνηση δεν καθιστούσε δόγμα την ανθρωπολογική εξομοίωση. Στην Βυζαντινή Οικουμένη, μάλιστα, αυτό ήταν ο κανόνας καθότι η ετερότητα των Πόλεων που την συνέθεταν ήταν δεδομένη. Αυτή είναι και η ουσιώδης διαφορά μεταξύ των όρων μετακρατοκεντρικό και μετακρατικό που έγινε πιο πάνω. Στην πρώτη περίπτωση η αναίρεση της ανθρωπολογικής ετερότητας των κοινωνικών οντοτήτων δεν είναι προαπαιτούμενο. Στην δεύτερη περίπτωση αξιώνεται η ανθρωπολογική εξομοίωση (άλλοτε ρατσιστικά και άλλοτε υλιστικά) και επιχειρείται η πολιτική εξίσωση.
Βέβαια, υπογραμμίζεται, ότι είναι σχεδόν αστείο και σίγουρα κωμικοτραγικό να επιμένει κανείς σε εξομοίωση και εξίσωση όταν έχουμε δύο εκατέρωθεν μορφικά πανομοιότυπα εξισωτικά και εξομοιωτικά εγχειρήματα, την Σοβιετική Ένωση και την διαδικασία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, τα οποία πλέον προσφέρουν ωκεανούς μαρτυριών για τον ανυπόστατο και επίπλαστο χαρακτήρα κάθε ανθρωπολογικά εξομοιωτικού και πολιτικά εξισωτικού εγχειρήματος. Για το γεγονός, δηλαδή, ότι τα έθνη δεν πειθαρχούνται στις επιταγές των ιδεολογικών δογμάτων των διεθνιστικών εποικοδομημάτων και ότι αξιώνουν εθνική ανεξαρτησία και πολιτικό βίο σύμφωνα με τα ανθρωπολογικά τους χαρακτηριστικά και σύμφωνα με τις πολιτικές τους παραδόσεις. Για εμάς, το στρίμωγμα των εθνών μέσα σε επίπλαστα διοικητικά εποικοδομήματα που ονομάστηκαν κράτη αποτέλεσε αντιστροφή της ανοδικής πορείας του πολιτικού πολιτισμού.
Σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να έχουμε επίγνωση του γεγονότος ότι υπάρχει μεγάλη κεκτημένη ταχύτητα της εκατέρωθεν ιδεολογικής κατήχησης («πολιτικών στοχαστών» φορέων επιστημονικών τίτλων κατασκευαστικά προσανατολισμένων) και της γαλούχησης πολλών γενεών που έμαθαν να σκέφτονται και να λειτουργούν «αριστερά», «δεξιά», «κεντρώα» κτλ, στην βάση δηλαδή αντιλήψεων παντελώς πολιτικά ανυπόστατων. Παρά το ότι αυτό δεν αντιστρέφεται εύκολα δεν μπορεί παρά να αποτελεί στο μέλλον το μεγαλύτερο αίτιο πολιτικού ανορθολογισμού.
ΔΕΎΤΕΡΟΝ, η κατεδάφιση της υπερκρατικής Σοβιετικής Ένωσης το 1990 οδήγησε σε πολλές πλέον μεγάλες δυνάμεις. Το διεθνές σύστημα είναι πλέον ανελέητα πολυπολικό και απείρως πιο συγκρουσιακό σε σύγκριση είτε με το σύστημα ισορροπίας δυνάμεων (1648-1917) είτε μετά κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου (όταν υπήρξε μια σχετική σταθερότητα λόγω (πυρηνικής) ισορροπίας του τρόμου). Η κα
λύτερη κατανόηση που μπορεί κανείς να έχει για το θέμα αυτό είναι αφενός το βιβλίο του Κονδύλη «Από τον 20 στον 21 αιώνα» (Εκδόσεις Θεμέλιο) όπου είναι προσανατολισμένο στην περιγραφή και ερμηνεία των ανθρωπολογικών δομών και τάσεων του 21 αιώνα (ένα κυριολεκτικά τιτάνιο εγχείρημα) και αφετέρου το διεθνολογικό αριστούργημα του John Mearsheimer «Τραγωδία της πολιτικής των μεγάλων δυνάμεων» (Εκδόσεις Ποιότητα). Ο John Mearsheimer θεμελίωσε πέραν κάθε αμφισβήτησης αυτό που καθημερινά πλέον καταμαρτυρείται όπως προχωρούμε στον 21 αιώνα, το ποια είναι δηλαδή η τυπολογία και τα βαθύτερα αίτια των συμπεριφορών των μεγάλων ηγεμονικών δυνάμεων. Όπως προχωρούμε στον 21 αιώνα, προσθέτω, ο πολίτης κάθε κράτους έχει ανάγκη να πηγαίνει κατευθείαν στην ουσία και όχι να αναλώνεται με τα ιδεολογήματα και τα θεωρήματα του κάθε ημιμαθή, του κάθε προπαγανδιστή ή του κάθε φαντασιόπληκτου. Τα ιδεολογήματα αυτά, πλέον, είναι κάτι περισσότερο από θανατηφόρα. Το ότι πολλοί ακόμη τα καλλιεργούν είναι και η μεγάλη ασθένεια της πολιτικής σκέψης, ιδιαίτερα όταν αυτό καθιστά λιγότερο ισχυρά κράτη αναλώσιμα και υποψήφια να τεθούν πάνω στην κλίνη του Προκρούστη των στρατηγικών παιγνίων.
Τουτέστιν, τα ιδεολογικά δόγματα δεν είναι μόνο πολιτικά ανυπόστατα αλλά και ως τρόπος πολιτικής σκέψης είναι επικίνδυνα για την ασφάλεια των πολιτών ενός κράτους και ευρύτερα όλων των κρατών της διεθνούς πολιτικής. Αυτό γιατί υπονομεύουν και αντιπαλεύονται τον ενδοκρατικό και διακρατικό πολιτικό ορθολογισμό. Μονολεκτικά διατυπωμένο, πολιτικός ορθολογισμός σημαίνει στέρεα εθνοκράτη δημοκρατικά συγκροτημένα (και όχι ιδεολογικά με όρους δογμάτων-σαπουνόφουσκων) και διεθνές σύστημα μέσα στο οποίο τα κράτη και οι κοινωνίες τους θα επιζητούν ισορροπία και όχι να κηρύττουν κάποια μυστήρια … ένωση του πλανήτη. Όταν δε η ισορροπία λείπει όλες οι ευγενείς προσδοκίες που τα ίδια τα κράτη σταθεροποίησαν στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ το 1945 αποδεχόμενοι τις Υψηλές Αρχές της διακρατικής ισοτιμίας, της μη επέμβασης στο εσωτερικό άλλων κρατών και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών, απλά μηδενίζονται.
Ως ζήτημα στοιχειώδους πολιτικού ορθολογισμού οι πολίτες κάθε κράτους έχουν συμφέρον να μεριμνούν για την πολιτικοοικονομική ισχύ της πολιτείας τους, να μην υποτιμούν τι σημαίνει να έχεις ή να μην έχεις επαρκή ισχύ για να αποτρέπονται οι απειλές ή για να συνομιλούν ισότιμα ή να συναλλάσσονται ισότιμα με τα άλλα κράτη, να κατανοούν την σημασία της κοινωνικής συνοχής και της νομιμοποιητικής υπό-θεμέλιας διανεμητικής δικαιοσύνης και ασφαλώς να θεωρούν τις εθνικές πολιτικές παραδόσεις και τα κοσμοθεωρητικά τους θέσφατα ως έσχατες λογικές της συλλογικής τους ύπαρξης.
Στο ίδιο πλαίσιο τίθεται το ζήτημα της έννοιας «Δημοκρατία»: Δημοκρατία έχουμε όταν ο πολίτης είναι ολοένα και περισσότερο εντολέας της διακυβέρνησης και κάτοχος του κράτους και αυτό δεν είναι («ιδεολογικό») δόγμα αλλά άθλημα εθνικού κατ’ αλήθειαν βίου που για να επιτυγχάνει απαιτείται να είναι σωστά προσανατολισμένο προς την κατεύθυνση Πολιτική Ελευθερία και την Εθνική Ανεξαρτησία (Σε αυτά παραπέμπει και ο τίτλος του βιβλίου από το οποίο αντλούνται τα εδάφια που ακολουθούν).
ΤΡΊΤΟΣ άξονας του «Κοσμοθεωρία των Εθνών» και κειμένων που επέρχονται είναι οι μεταμοντέρνες τάσεις στις οποίες ήδη αναφερθήκαμε συγκριτικά και συντομογραφικά πιο πάνω. Ακολουθούν μερικά αποσπάσματα κυρίως από τα κεφάλαια 4 και 5 με κίνδυνο να μην αποδίδουν επαρκώς τους άξονες τις εκτενέστερης ανάλυσης. Εν τέλει, δική μου εκτίμηση είναι ότι η κατανόηση του τι ακριβώς σημαίνουν έννοιες όπως μηδενισμός, εθνομηδενισμός, ανθρωπολογική εκμηδένιση κτλ, και κυρίως κατανόηση ως προς το ποιες είναι οι πολιτικές προεκτάσεις τους, αποτελεί προϋπόθεση επιβίωσης κάθε κοινωνίας και κάθε κράτους. Οι άνθρωποι και ευρύτερα τα μέλη των συλλογικών οντοτήτων που ονομάζονται εθνοκράτη απαιτείται να έχουν πολιτικοανθρωπολογική υπόσταση. Διαφορετικά, εν δυνάμει, αποτελούν αποπροσανατολισμένες συλλογικές οντότητες οι οποίες λογικά θα αποδυναμωθούν, εκμηδενιστούν και ενδεχομένως εξαφανιστούν.
Ακολουθούν τα αποσπάσματα, κυρίως από τα κεφάλαια 4 και 5
(…) σελ. 17 Στη συνέχ
εια, ανατρέχοντας σε συνεπείς υλιστές, όπως οι La Mettrie και de Sade, αναδεικνύονται όχι μόνο οι κεντρικοί άξονες του μοντερνισμού και του μεταμοντερνισμού, αλλά και καταδεικνύεται το γεγονός ότι η συνεπής οντολογική ανατίμηση της ύλης αναπόδραστα οδηγεί σε ολοκληρωτικό εκμηδενισμό του πνεύματος και της ανθρώπινης ετερότητας όχι μόνο από τη δημόσια αλλά και από την ιδιωτική σφαίρα. Κοντολογίς, εκμηδενίζει την ανθρώπινη ετερότητα ολοκληρωτικά και σε όλα τα επίπεδα. Οι θέσεις που θα υιοθετηθούν στην ανάλυση που ακολουθεί θα ενσωματωθούν σε μία γνωσιολογική και πραγματολογική περιγραφή και ερμηνεία και των τριών επιπέδων ανάλυσης, δηλαδή του ανθρώπου, του κράτους και του διεθνούς συστήματος.
Θα αποδομηθεί αυτό που θεωρούμε ως τη μεγαλύτερη πολιτική και στοχαστική διαστροφή όλων των εποχών, δηλαδή η ιδεολογία ως όρος, ως πολυσχιδής πολιτική έννοια και ως εργαλείο έμπρακτης πολιτικής. Κυρίως θα αναδειχθεί το γεγονός ότι η οντολογική αναβάθμιση της ύλης και ο εκμηδενισμός του πνεύματος από τη δημόσια σφαίρα είναι βαθύτατων προεκτάσεων. (….)
Σελ. 19 (…) Ο μεταμοντερνισμός αποτελεί μία συνεπή για τον υλισμό επιστροφή στα Σόδομα και Γόμορρα υλιστών, όπως οι La Mettrie και de Sade. Έτσι, θα αναδειχθεί και τονιστεί το γεγονός ότι ίσαμε τις έσχατες λογικές του συνέπειες ο δυτικός μηδενισμός οδηγεί στη μεταμοντέρνα αποσύνθεση: Οδηγεί στον μηδενισμό, στον φιλοτομαρισμό, στη φιλαυτία, στον χρησιμοθηρικό βίο, στην ιδιωτεία, στην ασωτία, στη διάλυση της οικογένειας, στην εξίσωση βιολογικών ιδιοτήτων της ανθρώπινης φύσης, στην ηδονιστική αντίληψη της ζωής, κοντολογίς στα «Σόδομα και Γόμορρα», έννοια που ορίζεται ιδεοτυπικά για να περιγράψει τη διαδρομή και την κατάληξη του μεταμοντερνισμού ίσαμε τις έσχατες συνέπειές του, που προϋποθέτουν μία ισοπεδωμένη και εκμηδενισμένη ανθρωπολογία. Στον βαθμό που το επιτρέπει ο χώρος, επίσης, θα τονιστεί ότι μπορεί πολλοί να κατηφορίζουν προς το μεταμοντέρνο τέλμα, πλην όμως, στα θεμέλια του κόσμου (ακόμη και της νεοτερικής Ευρώπης) συγκροτούνται τα έθνη και κτίζονται οι εθνικές τους κοσμοθεωρίες.
Σελ. 161-3 (…) Κυρίως, απαιτείται να αναζητηθούν οι προϋποθέσεις της υλικότητας ως δημόσιας παραδοχής και να περιγραφούν οι ιδιότητες και οι συμπεριφορές του «συνεπούς υλιστή». Θα εστιάσουμε την προσοχή σε δύο νεοτερικούς στοχαστές, οι οποίοι, παρά το γεγονός ότι δεν είναι οι μόνοι συνεπείς υλιστές της πολυδαίδαλης νεοτερικότητας, σκέφτηκαν και έγραψαν τις θεμελιώδεις ιδιότητες του υλισμού και έσπρωξαν τα επιχειρήματα στα έσχατα και λογικά όριά τους.133 Είναι οι La Mettrie και μαρκήσιος de Sade.
Μπορεί κανείς να συμπαθεί, να αντιπαθεί ή και να αηδιάζει τα ανθρωπολογικά πρότυπα του La Mettrie και του de Sade, αλλά ο μελετητής των διεθνιστικών-υλιστικών φαινομένων απαιτείται να ερμηνεύσει σωστά τα πορίσματά τους και να εκτιμήσει επακριβώς τις προεκτάσεις της επιστημονικής τους συνέπειας στη διαδρομή του μοντερνισμού και του μεταμοντερνισμού.
Μιας και όποιος είναι συνεπής υλιστής είναι συνεπακόλουθα συνεπής διεθνιστής και συνάμα συνεπής μηδενιστής, αυτό που ενδιαφέρει έναν σοβαρά σκεπτόμενο πολιτικό επιστήμονα αλλά και κάθε σκεπτόμενο πολίτη είναι, ακριβώς, η λογική απόληξη του υλισμού και οι ενδιάμεσοι σταθμοί του. Θα λέγαμε ότι η έσχατη κατάληξη του μηδενισμού είναι ο de Sade και ο προτελευταίος σταθμός είναι ο La Mettrie. Εκεί στον προτελευταίο σταθμό, ή μερικούς σταθμούς πιο πίσω, ανεπίγνωστα ή
συνειδητά στέκονται αμήχανα πολλοί συγκαιρινοί υλιστές προσπαθώντας να δικαιολογήσουν εύθραυστες και επισφαλείς ιδεολογικές κατασκευές.
«Δεν ηθικολογώ, δεν κηρύσσω, ούτε ρητορεύω. Εξηγώ», 134 γράφει ο La Mettrie. Εξηγώντας λοιπόν τους ανελέητα συνεπείς υλιστικούς λογισμούς του δεν μένει καμία αμφιβολία ότι από τη μηδενιστική παραδοχή στην ανθρωπολογική εκμηδένιση η απόσταση είναι πολύ κοντά. Ένα ον που εκμηδενίζει το πνεύμα και αναβαθμίζει την ύλη για να είναι συνεπές με τις νέες του ιδιότητες εχθρεύεται τη θρησκεία, τις εθνικές κοσμοθεωρίες και τα πνευματικά επιτεύγματά τους, κάθε κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένη ηθική αντίληψη και την πολιτικά οργανωμένη ζωή, δηλαδή το κράτος. Η μισανθρωπία είναι μια ακόμη λογικότατη απόληξη των υλιστικών ιδεολογιών. Ο La Mettrie θεωρεί τους ανθρώπους εκ γενετής κακούς, ανήθικους, ίδιους με τους σκύλους, μηχανές, άκρατα φίλαυτους και ατομιστές. Όπως και deSade, ο LaMettrie δεν θέλει να εξαφανίσει τους ζώντες οργανισμούς. Θέλει να τους καταστήσει συνεπείς με την υλιστική τους φύση. Γράφει: «Ξέρετε γιατί δεν έχω ακόμη ξεγράψει τους ανθρώπους; Επειδή στα σοβαρά τους θεωρώ μηχανές. Αν δεν ήταν έτσι, ελάχιστους γνωρίζω που θα άξιζε η συντροφιά τους. Ο υλισμός είναι το αντίδοτο της μισανθρωπίας».135
Ο Κονδύλης, αναφερόμενος στην απελπισμένη προσπάθεια των μαρξιστών να διασώσουν αυτή την εκμηδενιστική ανθρωπολογία του υλιστή La Mettrie, επισημαίνει σωστά ότι ο συνεπής υλισμός και η συνεπής αφαίρεση του πνεύματος δεν μπορεί να αμφισβητηθεί εύκολα: «Από τον υλισμό και τη φυσιοκρατική ανθρωπολογία θα μπορούσαν να προκύψουν μηδενιστικές συνέπειες, και μάλιστα με τρόπο λογικά άψογο».136
Εδώ θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε ότι οι πιο πάνω λογικά άψογες θέσεις του La Mettrie ενσαρκώνουν τις παραδοχές του μεταμοντερνισμού ίσαμε τις λογικές του συνέπειες, όταν κατοπτρίζοντας την ολοένα και πιο μηχανοποιημένη συγκαιρινή εποχή της μαζικής παραγωγής και της μαζικής κατανάλωσης παλεύει να εκτοπίσει από τη δημόσια πολιτική τα στοιχεία εκείνα που συγκροτούν την ανθρωπολογική ετερότητα: Τη μεταφυσική πίστη, τον πατροπαράδοτο τρόπο ζωής, τα εθνικά πολιτισμικά πρότυπα, τις ιστορικές μνήμες, τις εθνικές ταυτότητες, τα ιστορικά σύμβολα, τα διαχρονικά εθνικά πνευματικά κτίσματα, τις εθνικές κοσμοθεωρίες, τις οικογενειακές παραδόσεις και κάθε τι άλλο, το οποίο οικοδομεί και συγκροτεί την εθνική κοινωνία στην ιστορική διαχρονία.
Τη συνεπή εκμηδενιστική φύση των υλιστικών παραδοχών εκφράζουν συχνά οι συνεπέστεροι «κριτικοί κονστρουκτιβιστές» (ή οι πιο αφελείς εξ αυτών), όταν θέλουν όχι μόνο να κατεδαφίσουν και να αποδομήσουν τον πολίτη από τις πνευματικές του ιδιότητες, αλλά επιπλέον να κατακερματίσουν τις πολιτειακές του δομές.137 Στο εκκρεμές των υλιστικών ταλαντώσεων σημασία έχει όχι η βαθμίδα υλιστικών παραδοχών αλλά ο προσανατολισμός προς τον οποίο κινούνται. Για να είναι συμβατές με τη συνεπή υλιστική κοσμοθέαση και τις θεμελιώδεις υλιστικές παραδοχές ο λογικός προσανατολισμός οδηγεί στην πλήρη εκμηδένιση του πνεύματος και στην απόληξη σ’ ένα ανθρωπολογικά εκμηδενισμένο τέλμα, στα ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα. (….).
Σελ. 168 (…) Η απόλυτη υλιστική συνέπεια του de Sade τον οδηγεί να εγκαταλείψει τα μισόλογα της πρώιμης φάσης της νεοτερικότητας, να υποστηρίξει την πλήρη οντολογική ανατίμηση της φύσης και των αισθητών και την αποκοπή από κάθε ηθική ή κανονιστική κρίση. Όπως επισημαίνει ο Κονδύλης, στο πλαίσιο της μηδενιστικής κατάργησης του χωρισμού ανάμεσα στο Όν και Επίφαση, χάρη της οποίας η Επίφαση γίνεται μοναδικό Ον, ο de Sade προσυπογράφει τη θέση ότι ο άνθρωπος είναι Φύση. «Σημαίνει πρώτα-πρώτα ότι και ο άνθρωπος είναι αμιγής ύλη, που το πιο εκλεπτυσμένο μέρος της αποτελεί η ψυχή. (…) Έτσι, δίνει έκφραση στα πιο βαθιά σαλέματα της ανθρώπινης ύλης, ως κινητήρια δύναμη της δραστηριότητας των ανθρώπων και συγκρίνει τη λειτουργία τους αυτή με τη λειτουργία της κίνησης στη φυσική. Η ανθρώπινη δραστηριότητα απορρέει από τον φυσικό νόμο, γιατί μπαίνει σε κίνηση χάρη στην ορμή της αυτοσυντήρησης και στην αρχή της ηδονής».148
Υπό αυτό το υλιστικά συνεπέστατο πρίσμα του de Sade, η νοηματοδότηση της ζωής και της πολιτικής με όρους ισχύος και συνάμα ανθρωπολογικής αποδόμησης του πνεύματος είναι μονόδρομος. Μία φυσιολογική τροχιά που είναι συνεπής με τις εσώτερες λογικές του υλισμού παραμερίζει όλα τα άλλα θέτοντας ως κύριο σκοπό της ανθρώπινης ύπαρξης την αυτοσυντήρηση, τον ευδαιμονισμό και την ηδονή που αφήνει τον εγωισμό του αχαλίνωτο και αδιαφορώντας για τη ζημιά των άλλων.149 Έπεται η αχόρταγη επιδίωξη της ισχύος, της διεύρυνσης της ισχύος και της συμβατής με αυτή θέση για την «πρωταρχική σημασία της αρχής της ηδονής και για τη φιλαρχία και την αγάπη της ισχύος ως τα βαθύτερα κίνητρα της ανθρώπινης δράσης».150
Όλα αυτά, όπως θα δούμε στη συνέχεια, είναι πολύ συναφή με μερικές ανθρωπολογικές διαμορφώσεις των μεταμοντέρνων τάσεων στις δυτικές κοινωνίες. Χωρίς, βέβαια, να υπεισέλθουμε στις γνωστές και με κάθε κριτήριο φυσιολογικού ανθρώπου αντιαισθητικές έκλυτες επιδόσεις του μαρκήσιου de Sade σε διάφορους τομείς, ο συνεπής αυτός υλιστής δεν αφήνει ανέγγιχτη τη σεξουαλικότητα, μιας και θεωρεί πως δεσπόζει όλων των άλλων ενστίκτων και πως συνυφαίνεται άρρηκτα με την ισχύ και με την κυριαρχία. Το ίδιο ισχύει όταν υποστηρίζει το δίκαιο του ισχυρότερου, τη φυσική αιτιολογική εκλογίκευσή του για τον αφανισμό των άλλων για σκοπούς αυτοσυντήρησης και τη συστηματική υποστήριξη του εγκλήματος ως φυσιολογικής εκδίπλωσης της φυσικής νομοτέλειας, που μπορεί το έγκλημα να παράγει ακόμη και τέρψη.151
Για ευνόητους λόγους κανείς δεν θα προσέλθει στη δημόσια σφαίρα με τέτοιες αιτιολογήσεις που θίγουν βαθύτατα τις ωραιοποιημένες ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις του δυτικού «ορθολογισμού» και των μορφικά πανομοιότυπων αντίπαλων ορθολογισμών. Αυτό που μας ενδιαφέρει καίρια εδώ, όμως, είναι οι λογικές προεκτάσεις τους.
Πρώτον, το γεγονός ότι οι αιτιολογήσεις αυτές βρίσκονταν στον σκληρό πυρήνα των υλιστικών και αντιπνευματικών εκλογικεύσεων του μοντερνισμού και ότι επηρεάζουν τη νοηματοδότηση της πολιτικής με όρους ισχύος.
Δεύτερον, το γεγονός ότι η λογική εκδίπλωση του υλισμού οδηγεί στην εκδίωξη των πνευματικών από τη δημόσια σφαίρα και ότι αυτό οδηγεί στο μηδενιστικό αδιέξοδο του μεταμοντερνισμού, όπου πλέον οι ανθρωπολογικές παραδοχές συνεπών υλιστών, όπως οι La Mettrie και de Sade βρίσκουν εξαιρετικά πρόσφορο έδαφος.152
Τρίτον, το γεγονός ότι ο εξοστρακισμός των πνευματικών και η ανατίμηση των υλιστικών παραδοχών, παρά το γεγονός ότι στην πράξη εφαρμόζονται πάντοτε ημιτελώς και αντιφατικά, αποτελούν την επίσημη κανονιστική προσέγγιση πολλών δυτικών κρατών.
Τέταρτον, το γεγονός ότι στον χώρο της διανόησης, ιδιαίτερα στις λεγόμενες «κοινωνικές επιστήμες», οι κυρίαρχες προσεγγίσεις δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τις πιο ακραίες τάσεις των υλιστικών παραδοχών των τελευταίων αιώνων. Για τις αντιφάσεις, τα σφάλματα, τα άλματα, την άγνοια και τις ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις των «μετριοπαθών υλιστών» δεν αξίζει καν να ασχοληθεί κανείς. Καλύτερα να μελετήσει τον de Sade, γιατί αυτός τουλάχιστον ήξερε για τι (…)
Σελ. 239 – 241 (…) Η αποδόμηση των ουσιών, των νοημάτων και των ιεραρχιών του παρελθόντος, για να προσαρμοστεί ο μαζικοπαραγωγικός και μαζικοκαταναλωτικός ανθρωπότυπος, προϋποθέτει αναίρεση πάγιων διαμορφωτικών παραγόντων της ανθρώπινης προσωπικότητας. Ίσαμε τις λογικές συνέπειες το άτομο δεν σκέφτεται σύμφωνα με κάποια ανθρώπινη ετερότητα, αλλά κουρδίζεται, για να λειτουργεί ορθολογιστικά σύμφωνα με τις ρευστές μηχανιστικές αντιλήψεις του ωφελιμισμού, του λειτουργισμού και της αποτελεσματικότητας. Αν συνεπείς υλιστές όπως οι La Mettrie και de Sade που εξετάσαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο ζούσαν, θα αισθάνονταν πολύ δικαιωμένοι.
Ο λειτουργικά νοούμενος χώρος όπου ζει και εργάζεται το αποδομημένο άτομο πρέπει να αποδυναμώσει την προϊστορία των προσώπων, τις ιστορικές μνήμες, την προσωπική ταυτότητα, τη μεταφυσική ενόραση, την οικογενειακή παράδοση και κάθε άλλο στοιχείο που υποστασιοποιεί την ανθρώπινη ετερότητα. Η διάταξη του χώρου έπρεπε να γίνει «δίχως μέριμνα για τον χρόνο ως χρόνο ιστορικό και υποκειμενικό και σκόπευε να τσακίσει τον αστικό ατομικισμό και συνάμα το προπύργιό του, δηλαδή τον οίκο ως κρυστάλλωση και ως φορέα μια οικογενειακής παράδοσης».218
Ο μεταμοντερνισμός, περαιτέρω προκαλεί συγκλίνοντα μορφολογικά χαρακτηριστικά σ’ όλο το φάσμα της λογοτεχνίας και της τέχνης με τρόπο που αποδιαρθρώνονται ιεραρχίες και παραδοσιακά νοήματα και που εξυπηρετούν ένα υλιστικό-λειτουργικό Όλο. Έτσι, αισθητικές τάσεις, αρχιτεκτονική, μουσική, ζωγραφική, γλυπτική, κινηματογράφος, γλωσσική πολυπλοκότητα και γραμματική, λογοτεχνία, προσαρμόστηκαν όλα ανάλογα και αντίστοιχα με τις υλιστικές-λειτουργικές ανάγκες και την προαναφερθείσα πολιτική και οικονομική ορθότητα. Η μαζική κοινωνία απαιτούσε «χωροποίηση του κόσμου και της αίσθησης του κόσμου που συντελέστηκε με την κατάτμηση του κάποτε ιεραρχημένου συνθετικού Όλου σε έσχατα και ισότιμα στοιχεία, τα οποία ακολούθως απλώθηκαν σε μια ιδεατή επιφάνεια για να (μπορούν να) συνδυαστούν μεταξύ τους».219
Είναι ιλαροτραγικό να βλέπει κανείς ταλαντούχους και επιδέξιους τεχνίτες της λειτουργιστικής αποδόμησης να κορδώνονται υπερήφανα σε στολισμένα ατελιέ για τη μεταμοντέρνα ζωγραφική τους, τη μηχανοποιημένη αρχιτεκτονική τους, τα μονοδιάστατα μουσικά μουγκρητά τους και τη διαλυτική κινηματογραφική τους ιδιοφυία. Κατά το πλείστον, ανεπίγνωστα, ρίχνουν την τέχνη τους στον μεγάλο χείμαρρο της ανθρωπολογικής αποδόμησης όσων κοινωνιών γευτούν το διαλυτικό χυλό τους. Ο χυλός αυτός έχει συγκεκριμένο στόχο: την καταπολέμηση των εθνικών κοσμοθεωριών, την ανθρωπολογική αποσύνθεση και την πολιτική διάλυση. Έτσι εκπληρώνονται οι ιδεολογικοϋλιστικοί σκοποί και έτσι εξυπηρετούνται όσοι δρώντες ωφελούνται. Θύματα δεν είναι όλοι οι άνθρωποι και όλα τα κράτη.Είναι όσοι δεν προσέχουν και γίνονται θύματα του ιδεολογικού φαινομένου και αυτών που κατά συγκυρία εξυπηρετούνται.
Οι αξιώσεις προσαρμογής του ατόμου στη μαζική κοινωνία ενός υλικού κόσμου δεν αφήνουν ανέπαφο τον ηθικό τομέα. Κύριος στόχος πάντοτε είναι οι παραδοσιακές ηθικές διαμορφώσεις και ο βαθύτερος ανθρωπολογικός πυρήνας του ατόμου, δηλαδή η ερωτική του υπόσταση και η σεξουαλική του συμπεριφορά. Πρέπει και αυτά να αποδομηθούν και να προσαρμοστούν στις προϋποθέσεις λειτουργικότητας της μαζικής κοινωνίας. Αυτό σημαίνει επιπεδοποίηση, εξίσωση και εξομοίωση. Η μαζική παραγωγή, η μαζική κατανάλωση και οι λειτουργικές δομές που την εξυπηρετούν πιέζουν προς βραχυπρόθεσμες στάσεις ζωής, εφήμερες ερωτικές σχέσεις, φιλίες και κοινωνικές περαστικές συναντήσεις.
Η ερωτική ποιότητα που πηγάζει από την ανθρώπινη ετερότητα, τα ψυχόρμητα και τα αστάθμητα ένστικτα, γίνονται στόχος. Όλα, καλύτερα να είναι στηριγμένα στην ιδέα της «σύμβασης», να αποτελούν δηλαδή μέρος των εφήμερων και προσαρμόσιμων αξιώσεων, σ’ έναν ισοπεδωμένο υλικό κόσμο. Αυτό εξυπηρετεί την κατανάλωση, την κινητικότητα, την ανταλλαξιμότητα, και κυρίως την κύρια προϋπόθεση του μαζικοποιημένου ατόμου: Τα θηριώδη ηδονιστικά του ένστικτα, που τον εκμαυλίζουν και που αποστειρώνουν τις αντιστάσεις του.
Αυτό, γιατί η παραγωγική και καταναλωτική κινητικότητα απαιτεί ναρκισσισμό και αναπτυγμένα ηδονιστικά ένστικτα και ηθικιστική προσαρμογή σε υλιστικές αντιλήψεις αυτοπραγμάτωσης των παροδικών σχέσεων, των στιγμιαίων ηδονών και των ναρκισσιστικών συμπεριφορών. «Το καθαρό αποτέλεσμα όλων αυτών μπορεί να είναι η αναλγησία, η υποκρισία ή η καιροσκοπία».220 Ακόμη πιο σημαντικό, «το εσωτερικά διαλυμένο πρόσωπο ως μέλος μιας κοινωνίας αποτελεί ένα αδύναμο, στερημένο ταυτότητας και ανώνυμο σημείο, το οποίο χάνεται μέσα στην αχρωμία και στην ανωνυμία απρόσωπων δομών, ενώ τα ατομικά γνωρίσματα του προσώπου συρρικνώνονται σε απλά σημεία. Η εσωτερική διάλυση του προσώπου μεταπίπτει σε κατάτμηση της κοινωνικής ζωής σε άτομα –και τότε έρχεται η στιγμή όπου το διαλυμένο πρόσωπο αισθάνεται ως απλό σημείο ή ως παίγνιο στα χέρια ανεξέλεγκτων και αδιάγνωστων δυνάμεων».221
Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και το ζήτημα του φύλου. Η εξίσωση και η εξομοίωση ως θεμελιώδης αντίληψη της μαζικής κοινωνίας και η ανάγκη εναλλαξιμότητας και αντικαταστασιμότητας των συντελεστών της παραγωγής και της κατανάλωσης απαιτεί επιπεδοποίηση και αναίρεση ακόμη και σταθερών βιολογικών ιδιοτήτων σύμφυτων με τον άνθρωπο: Απαιτεί εναλλαξιμότητα των ατόμων και ρόλων η οποία «καθιστά δυνατή και υποβαστάζει την κοινωνική ισότητα.
Φτάνει σε σημείο όπου μπορεί να καταργήσει διαφορές ίσαμε τώρα θεωρούμενες ως δεδομένες από τη φύση» «αναγωγή της έννοιας του άνδρα και της έννοιας της γυναίκας σε έννοιες, οι οποίες δεν μπορούν και δεν επιτρέπεται πια να κατανοηθούν βιολογικά παρά μόνο κοινωνικά και πολιτικά». Η ερωτική ποιότητα αντικαθίσταται από την σεξουαλική ορθότητα η οποία πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στον μαζικοποιημένο ανθρωπότυπο. Συντελείται επίσης μια «παράλληλη πορεία της ισότητας των φύλων και της διάλυσης της οικογένειας, η οποία βέβαια δεν μπορεί να είναι τυχαία»222 και μια καθιέρωση της αντίληψης πως «η γενετήσια ορμή στη βάση της ισότητας των φύλων δεν υπηρετεί πρωταρχικά την αναπαραγωγή του είδους, αλλά την αυτοπραγμάτωση» και τον ευδαιμονιστικό ηδονισμό.223
Το ροκάνισμα του Κοινωνικού παραδοσιακά νοούμενου, εξάλλου, προϋποθέτει ότι η γενετήσια ικανοποίηση πρέπει να γίνεται πλέον αντιληπτή «ως σύντομη και ευκολοαπόκτητη μορφή ηδονής, την οποία μπορεί να απολαύσει κανείς ανεξάρτητα από άλλους, μακροπρόθεσμους παράγοντες», ότι το ερωτικό στοιχείο γίνεται πιο διάχυτο και ρευστό και ότι καλλιεργείται μια αναβίωση του ανδρογυνισμού και μια νέα αποτίμηση της ομοφυλοφιλίας ως κριτήριο εξίσωσης και ανταλλαξιμότητας.224 Η υποκείμενη ανθρωπολογική δομή κτίζεται, έτσι, ούτως ώστε να εξυπηρετεί τις προϋποθέσεις ενός ρευστού, υλιστικού, λειτουργιστικού και αποτελεσματικού συστήματος υλιστικής διακυβέρνησης και μαζικής παραγωγής και κατανάλωσης πλανητικών προεκτάσεων.
Αυτές είναι, συντομογραφικά διατυπωμένες, οι λογικές συνέπειες λόγω της μοντερνιστικής αφαίρεσης των πνευματικών από τη δημόσια σφαίρα, τις οποίες ο μεταμοντερνισμός εξωθεί τώρα ίσαμε τις έσχατες ανθρωπολογικές και πολιτικές συνέπειες.
Είναι ιλαροτραγικό, βεβαίως, το γεγονός ότι αν και πολλοί μοντέρνοι αστικοφιλελεύθεροι ποτέ δεν είχαν φανταστεί πως ο δρόμος που χάραξαν θα οδηγούσε σε ένα τέτοιο μεταμοντέρνο τέλμα, δημιούργησαν εν τούτοις μια τεράστια δεξαμενή υλιστικών θεωρημάτων μέσα από την οποία αντλούν τα μεταμοντέρνα ιδεολογήματαπου ακυρώνουν ακόμη και τον αστικοφιλελευθερισμό.
Μια δομή η οποία, όπως είπαμε, πάντα παράπαιε, η οποία ποτέ δεν είχε μια συνεκτική μορφή, η οποία δέχτηκε βαριά αδελφοκτόνα πλήγματα από τον δίδυμο αδελφό της, τον μαρξισμό (….).
Σελ. 243-44 (…) Προσθέτω μερικές ανάλογες ποιοτικές διαβαθμίσεις που μπορεί κανείς να κάνει σε πολλά άλλα επίπεδα της δημόσιας και ατομικής σφαίρας ενός μεταμοντέρνα κυλιόμενου κόσμου:
α) Ο πολυπράγμων και ευρυμαθής αστικοφιλελεύθερος πολιτικός στοχαστής αντικαθίσταται από τον ημιμαθή ή παντελώς αγράμματο, αλλά στολισμένο με τίτλους, ακαδημαϊκό.
β) Ο προσε
κτικός και βαθύτατα καταρτισμένος ιστοριογράφος-κατασκευαστής του αστικού και αστικοφιλελεύθερου εθνικισμού που πληρωνόταν από το κράτος αντικαθίσταται από τον ιδεολογικά μανιασμένο ειδικό της ιστοριογραφικής ανεκδοτολογίας που πληρώνουν διεθνικοί κερδοσκόποι όπως ο George Soros.
γ) Ο πολιτικός ηγέτης συρρικνώθηκε σε σπιθαμιαίου αναστήματος διαχειριστή του υλιστικού κράτους που άγεται και φέρεται από επιστημονικά μεταμφιεσμένους διεθνικούς ανεκδοτολόγους, από ειδικούς στη φτηνή προπαγάνδα, από εθνικά διαμεσολαβούντα συμφέροντα και από διεθνικά κινούμενους κερδοσκόπους.
δ) Ο νοικοκύρης επιχειρηματίας που στήριζε τα προνόμιά του στην ευρωστία της οικονομίας και του αστικού του έθνους, για την οποία και αυτός συνεισέφερε, και ο οποίος νοιαζόταν για την οικογένειά του και τους υπαλλήλους του, αντικαταστάθηκε από τον κερδοσκόπο ή τον αεριτζή ειδικό της χρηματοοικονομικής φούσκας.
ε) Οι ασκητικοί ακαδημαϊκοί του 18ου ή 19ου αντικαθίστανται από ακαδημαϊκά μεταμφιεσμένους γυρολόγους δουλειά των οποίων είναι η συσκότιση της αλήθειας, η ωραιοποίηση του μακάβριου, η συγκάλυψη της αμάθειας ή ημιμάθειας και το σερβίρισμα με τον πιο εξεζητημένο και εκλεπτυσμένο τρόπο της ιδεολογικοπολιτικής προπαγάνδας που εκμισθωμένα εκ πεποιθήσεως ή ανεπίγνωστα υπηρετούν.
Και τα λοιπά και τα λοιπά που ο καθείς βλέπει παρατηρώντας την καθημερινότητα των τελευταίων δεκαετιών. Όπως εύστοχα το έθεσε ένας μεγάλος επιστήμονας που γνώριζε όσο κανείς άλλος την πολιτικοστοχαστική πορεία των Νέων Χρόνων, το αποτέλεσμα μιας γνήσιας στοχαστικής προσπάθειας γίνεται κατανοητό με την απάντηση στο ερώτημα «πόσο και πόσα σημαντικά εμπειρικά φαινόμενα, πόση ζωντανή ιστορία κατάφερα να κάνω πιο κατανοητή. Το ερώτημα τούτο, μπορεί να ηχεί αφελές στα άκρως εκλεπτυσμένα αυτιά των σύγχρονων επιστημολόγων και μεθοδολόγων, όμως εγώ θα επιθυμούσα να κρατηθώ σε ερωτήματα αφελή και στοιχειώδη».227
Η μεταμοντέρνα διολίσθηση προς τα ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα είναι κάτι το οποίο ο καθένας βιώνει ή βλέπει στην αστικοποιημένη ζωή του, στον ολοένα και πιο αποσυντιθέμενο οικογενειακό θεσμό, στην ολοένα και πιο έκλυτη και αντιαισθητική σεξουαλική συμπεριφορά, στην ολοένα και μεγαλύτερη υπερίσχυση εξωπολιτικών και εξωκοινωνικών διαμεσολαβούντων ιδιοτελών συμφερόντων, στη γελοιοποίηση των πολιτικών θεσμών, στην ολοένα και μεγαλύτερη αύξηση των καιροσκόπων ή νεφελοβατούντων κοσμοπολιτών, στην ολοένα και μεγαλύτερη έχθρα των διανοητικών ελίτ στα επιτεύγματα των εθνικών κοσμοθεωριών, στην ολοένα και πιο έντονη διολίσθηση της νεολαίας σε μία άσκοπη ζωή, στην ολοένα και μεγαλύτερη συρρίκνωση του ρόλου των εντολέων στα πολιτικά δρώμενα, στην ολοένα και μεγαλύτερη καταστροφή του περιβάλλοντος και στην ολοένα και μεγαλύτερη φτώχεια μεγάλου αριθμού ανθρώπων. (….)
Σελ. 247 (…) Κοινωνικές οντότητες στερούμενες εθνικών-ανθρωπολογικών προϋποθέσεων δημιουργούν ένα κατακερματισμένο, ασυνάρτητο και ανορθολογικό κόσμο. Αυτή ήταν μια γενικευμένη κατάσταση σε προπολιτικές εποχές. Ίσαμε τις εσχατιές του και ανεξαρτήτως οικονομικίστικων ή άλλων αιτιολογήσεων ο μεταμοντερνισμός αποτελεί, ακριβώς, αντιστροφή σε προπολιτικές εποχές.
Η μεταμοντέρνα ανθρωπολογία προϋποθέτει ένα συνονθύλευμα ισοπεδωμένων ατόμων, απροσάρμοστων, νοηματικά εκμηδενισμένων και πολιτικά απαίδευτων. Το αόρατο χέρι που θα ρυθμίζει τις σχέσεις των συναλλασσόμενων ατόμων θα υποκινείται από τέλειους κερδοσκόπους, τέλειους άθεους, φιλοτομαριστές και εγωπαθείς που θα επιδίδονται στο κυνήγι της ηδονής και του ευδαιμονισμού.
Επειδή, σε μια τέτοια υποθετική πολιτική και ανθρωπολογική εσχατιά, κυριαρχεί η ιδιωτεία και εκμηδενίζεται το κοινωνικοπολιτικό γεγονός, κλασικά νοούμενο, μιλάμε για εθνοκρατική και διεθνή σήψη. Αν ποτέ φθάναμε σε ένα τέτοιο τέλμα, νομικοτεχνικές ρυθμίσεις τεχνικού χαρακτήρα θα ρύθμιζαν τους «ανθρώπους-μηχανές», κατάσταση με την οποία όπως είδαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο οι La Mettrie και de Sade θα θεωρούσαν ως δικαίωση του δικού τους μηχανοποιημένου και ανθρωπολογικά εκμηδενισμένου κόσμου. Αν και σίγουρα δεν είμαστε κοντά σε μια τέτοια κατάσταση μερικοί προς τα εκεί κινούνται: Όσο περισσότερο εκπληρώνονται οι μεταμοντέρνες προσδοκίες τόσο περισσότερο απομακρυνόμαστε από τις δυνατότητες εθνοκρατικού και εθνοκρατοκεντρικού πολιτικού ορθολογισμού και ορθολογιστικής διεθνούς διακυβέρνησης. Θα κυριαρχούν η ασυναρτησία, ο αποσυντονισμός, η αναρχία και οι συγκρούσεις στοιχειακού υπαρξιακού χαρακτήρα.228
Στον αντίποδα μιας τέτοιας περιγραφής βρίσκεται η θεώρηση ενός συγκροτημένου εθνοκρατοκεντρικού κόσμου, ορθολογιστικού, οργανωμένου και (…).
Υστερόγραφο:
Το κεφάλαιο 4 του «Κοσμοθεωρία των Εθνών» περιγράφει την αντί-Αριστοτελική διαδρομή του μοντερνισμού (της υλιστικής σφαίρας ενός ευρύτερου δρόμου, της Νεοτερικότητας) ως ιστορικό στοχαστικό ατύχημα που κατέληξε στα ιδεολογικά δόγματα τα οποία, κατ’ ουσίαν, δεν στρέφονται μόνο κατά της μεταφυσικής και της θρησκευτικής πίστης αλλά και κατά του πνεύματος που θέλουν εκτός δημόσιας σφαίρας. Η λογική και συνεπής κατάληξη αυτών των ιδεολογικών τάσεων είναι ο μεταμοντερνισμός και οι ισχυρές δυνάμεις που αναπτύσσει για την ανθρωπολογική συρρίκνωση ή και εκμηδενισμό των πολιτών. Ο τίτλος του είναι «Ο μεταμοντερνισμός ίσαμε τις έσχατες συνέπειές του: Πορεία προς τη βαρβαρότητα των Σοδόμων και Γομόρρων ή ταξίδι προς την Ιθάκη; …»
Π. Ήφαιστος, ΤΑ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑ ΣΟΔΟΜΑ ΚΑΙ ΓΟΜΟΡΡΑ, Η «ΚΟΣΜΟΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ» και συνθήκες που την κατεδαφίζουν
BY IFESTOSEDU on ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 29, 2015
Στα αποσπάσματα που ακολουθούν μετά το εισαγωγικό σημείωμα δεν συμπεριλαμβάνονται παραπομπές στις πηγές και οι επεξηγηματικές σημειώσεις τέλους. Τα περισσότερα εντός εισαγωγικών είναι από τον Παναγιώτη Κονδύλη – Η έμφαση με υπογράμμιση μερικών λέξεων ή φράσεων προστέθηκε για τις ανάγκες του παρόντος
Σύντομη εισαγωγή. Ακολουθούν μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο «Κοσμοθεωρία των Εθνών». Υπάρχει κίνδυνος τα αποσπάσματα αυτά να δώσουν μια πολύ ελλειμματική εικόνα των αναλύσεων που γίνονται εκεί όπου επιχειρείται μια προσανατολιστική ανάλυση (Το Θουκυδίδειο «Παράδειγμα» της επιστημονικής μελέτης της διεθνούς πολιτικής και οι «επιστημονικές επαναστάσεις» http://wp.me/p3OlPy-Lb) για τις τάσεις που αναπτύσσονται διαχρονικά υπογραμμίζοντας τις ειδοποιούς διαφορές του περάσματος από τον μοντερνισμό στον μεταμοντερνισμό. Στο τέλος παρατίθενται τα περιεχόμενα του βιβλίου.
Η έμφαση δίνεται στην Νεοτερικότητα (με «ο» και όχι «ω»): Η Νεοτερικότητα παρά το ότι σε σύγκριση με τον Θεοκρατικό Μεσαίωνα αποτελεί πρόοδο είναι οπισθοδρόμηση εάν συγκριθεί με την κλασική εποχή ή και δημοκρατικά συγκροτημένα κοσμοσυστήματα όπως η Βυζαντινή Οικουμένη. Η Νεοτερικότητα είναι ο ευρύτερος φαρδύς δρόμος των Νέων Χρόνων μέσα στον οποίο οι κοινωνικές οντότητες αυτό-θεσπίζονται ερήμην ή κόντρα στα μοντερνιστικά διοικητικά εποικοδομήματα (μοντερνισμός: ο στενότερος αντί-πνευματικός δρόμος που κυριάρχησε ως ιδεολογική προσέγγιση πρόταξης «θεσμών» που κατασκευάζουν την πολιτική ανθρωπολογία αντί τού αντίστροφου, δηλαδή δημοκρατικές προσεγγίσεις που ορίζουν τους θεσμούς κάθε κοινωνίας σύμφωνα με την κοινωνική τους ετερότητα). Αυτά τα έτσι κατασκευασμένα διοικητικά εποικοδομήματα που ονομάστηκαν «κράτη» ορθά νοούμενα δεν είναι Πολιτείες σύμφωνα με την κλασσική έννοια του όρου.
Εξ ου και υιοθετώ, σύμφωνα και με το σκεπτικό του Γιώργου Κοντογιώργη, το Νεοτερικότητα με «ο», δηλαδή «νέο» και όχι με «ω» που παραπέμπει σε μια δήθεν πολιτική κοσμογονία όπου οτιδήποτε υπήρξε πριν τον 16 αιώνα ήταν, δήθεν, «προ-πολιτικό». Αυτό κατά βάση διατείνονται αυτάρεσκα όσοι γνωρίζουν μερικά μόνο και δογματικά διατυπωμένα μοντερνιστικά μονοπάτια των Νέων Χρόνων παραβλέποντας τόσο τον ευρύτερο φαρδύ δρόμο της Νεοτερικότητας όσο και τον απέραντο ανοδικά κινούμενο πολιτικό πολιτικό πολιτισμό που αρχίζει από τα Ομηρικά χρόνια, διασχίζει την πρώιμη κλασική, κλασική, Ελληνιστική και Ρωμαϊκή εποχή για να ανέλθει στα υψηλά δώματα της μετακρατοκεντρικής (όχι μετακρατικής) κοσμοσυστημικής πολιτικής συγκρότησης, πρωτίστως δε την χιλιετή Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Ο μοντερνισμός, βασικά, κάνει ένα γιγαντιαίο άλμα από τα Ομηρικά χρόνια στην ιδεολογική εποχή. Έτσι, ουκ ολίγοι οι οποίοι καταστέλλονται από κοινωνικά ανεξέλεγκτες τεχνόσφαιρες ελέω μνημονίων που προσδιορίζουν κερδοσκόποι και τοκογλύφοι (το αντίστοιχο της πρό-πολιτικής βαρβαρότητας που «δικαιολογείται» με Δαρβινιστικούς όρους «αποτελεσματικότητας») δεν αντιλαμβάνονται το γιγαντιαίο πολιτικό έλλειμμα. Καταπνιγμένοι δηλαδή μέσα στον συνεχιζόμενο ιδεολογικό δογματισμό δεν αντιλαμβάνονται ότι οπισθοδρομούμε πιο πίσω από την προ-πολιτική εποχή. Εμμένουν έτσι αυτοκτονικά στα παρωχημένα κατασκευαστικά μοντερνιστικά ιδεολογικά δόγματα αναζητώντας διεξόδους που δεν υπάρχουν. Στις αναπτυγμένες πλέον κοινωνίες μια διέξοδος υπάρχει: Φορά κίνησης προς δημοκρατία / πολιτική ελευθερία υπό συνθήκες εθνικής ανεξαρτησίας.
Έστω και συντομογραφικά και για να γίνουν πιο αντιληπτές αυτές οι συνοπτικά διατυπωμένες προσανατολιστικές θεωρήσεις, απαιτείται να γίνει κατανοητό ότι στο εσωτερικό της Νεοτερικότητας, κυριάρχησε ο αντί-πνευματικός υλισμός του μοντερνισμού. Μια δηλαδή απέλπιδα, ατελέσφορη και αδιέξοδη προσπάθεια να εκτοπιστεί από την κρατική σφαίρα οτιδήποτε είναι πνεύμα (θρησκείες, ταυτότητες, καταστατικές ιστορικές μνήμες, καταστατικά θεωρητικά θέσφατα, πολιτικές παραδόσεις, κοσμοθεωρίες κτλ). Αυτή ήταν μια ιδεολογική προσέγγιση μορφικά πανομοιότυπη για όλα τα μοντερνιστικά ιδεολογικά δόγματα, όταν επιχειρούσαν τους πρώτους μετά-Μεσαιωνικούς αιώνες να κατασκευάσουν μια πολιτική ανθρωπολογία μιμούμενοι ή καλύτερα πιθηκίζοντας την κλασική εποχή.
Δηλαδή, πριν νοηματοδοτήσουν την κοινωνική συνοχή ρατσιστικά: Όταν έγινε αντιληπτό ότι η μετά-Μεσαιωνική ανθρωπολογία δεν ήταν επιδεκτική «ταχύρρυθμης ομοιογενοποίησης» τα πράγματα οδηγήθηκαν στις λογικές τους απολήξεις. Στις εθνοκαθάρσεις και στις γενοκτονικές ομοιογενοποιήσεις- επιχειρήθηκε η σταθεροποίηση της «δημόσιας» σφαίρας με εκδίωξη, όπως έγραψε εύστοχα ο Παναγιώτης Κονδύλης, του «ταραχοποιού πνεύματος».
Η διαφορά του μοντερνισμού ως ιδεολογίας και του μεταμοντερνισμού ως ιδεολόγημα είναι ότι ο τελευταίος δεν προσπαθεί πλέον να μόνο να εκδιώξει το πνεύμα έξω από την «δημόσια» σφαίρα για να είναι υλιστική, αλλά και να μηδενίσει ανθρωπολογικά τον πολίτη μέσα στην ιδιωτική του σφαίρα. Αυτό καθότι για να απουσιάζει το «ταραχοποιό πνεύμα» όταν το άτομο εισέρχεται μέσα στην κρατική σφαίρα (όπου αναμενόμενα εξουσιάζει μια τεχνόσφαιρα και μηδενίζεται κάθε αξίωση δημοκρατίας (αν θέλετε πες το «μνημόνια» γιατί θυμίζει κάτι σήμερα), το άτομο θα πρέπει να είναι επίπεδο, άνευρο, υπάκουο, μηχανιστικά «αποτελεσματικό», ηδονιστικό, ωφελιμιστικό και στις λογικές απολήξεις σύμφωνο με τις μηδενιστικές διαστροφές του Μαρκήσιου de Sade. Αυτά αναλύονται σε έκταση στα κεφάλαια 4 και 5 του«Κοσμοθεωρία των Εθνών» και η προσανατολιστική ανάλυση των τάσεων αντλεί πρωτίστως από τις μοναδικές και άφθαστες συν αξιολογικά ελεύθερες προσανατολιστικές περιγραφές του ωκεανού γνώσης που ονομάζεται Παναγιώτης Κονδύλης.
Ο ημέτερος νεοελληνικός εθνομηδενισμός δεν είναι παρά μόνο ένας πάμπτωχος συγγενής αυτών των τερατωδών τάσεων της μεταμοντέρνας δίνης μέσα στην οποία άλλοι βυθίζονται και άλλοι παλεύουν να διασωθούν. Πολύ σύντομα αξίζει να πούμε μερικά ακόμη λόγια για αυτές τις καίριες διακρίσεις που αφορούν το μέλλον μας όπως προβάλλεται στον 21 αιώνα.
Για τον μοντε
ρνισμό λοιπόν οι πνευματικές ιδιότητες του ανθρώπου έπρεπε να περιοριστούν μέσα στην «ιδιωτική σφαίρα» και ο άνθρωπος προσερχόμενος μέσα στην δημόσια σφαίρα να είναι περίπου στήλη ύλης μηχανικά, ωφελιμιστικά και ηδονιστικά κινούμενος.
Τα ιδεολογικά δόγματα, «αριστερά», «δεξιά» και «κεντρώα» δεν είναι τίποτα περισσότερο από ποικίλες ευφάνταστες συνταγές κατασκευής πολιτών μέσα στην υλιστική δημόσια σφαίρα. Γεννήθηκαν, βασικά, υπογραμμίζεται ξανά, όταν μετά τους πρώτους μετά-Μεσαιωνικούς αιώνες κάθε προσπάθεια να κατασκευαστεί η δημόσια σφαίρα προσέκρουε πάνω στο τραγικό γεγονός ότι οι δύσμοιροι και κακόμοιροι δουλοπάροικοι που αποτελούσαν την συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων (και που μετά «εξεγέρθηκαν» στο Παρίσι) δεν συγκροτούσαν μια συνεκτική πολιτική ανθρωπολογία. Ο πολίτης όμως όπως ξέρουμε, για να μπορεί να αναπτυχθεί η δημοκρατία καθιστώντας τον εντολέα της εξουσίας απαιτείται να είναι, πολιτικά καλλιεργημένος. Να διαθέτει ανθρωπολογική υπόσταση που του επιτρέπει να είναι εντολέας της εξουσίας.
Συντομεύουμε τονίζοντας μια πασίδηλη πλέον και στους πολιτικά τυφλούς ιστορική παρατήρηση, ότι δηλαδή οι ιδεολογίες κανένα νόημα ή πρακτική σημασία δεν είχαν ή έχουν, παρά μόνο εκπλήρωναν και συνεχίζουν να εκπληρώνουν αξιώσεις ισχύος που βαίνουν κόντρα στην δημοκρατική-πολιτική συγκρότηση των ανεξαρτήτων κοινωνιών.
Μετά την Γαλλική εξέγερση των «sans-culottes» -των δύσμοιρων δηλαδή μετά-Μεσαιωνικών δουλοπαροίκων-, οι «διοικητές» των κρατών -καθότι τα μετά-Μεσαιωνικά κράτη δεν ήταν κάτι περισσότερο από διοικητικοί μηχανισμοί των μετά-Μεσαιωνικών ηγεμόνων, Φεουδαρχών και γεωκτημόνων – επιχειρούσαν να διαιωνίσουν τις ολιγαρχικές δομές των μετά-Μεσαιωνικών εξουσιών. Αντί δημοκρατικής φοράς κίνησης είχαμε έμμεση άσκηση λαϊκής κυριαρχίας και «παραχώρηση» κάποιων «δικαιωμάτων» τα οποία έκτοτε άλλοτε παραχωρούν «μεταλόψυχα» είτε ανάλογα με τις περιστάσεις και τις «ανάγκες αποτελεσματικότητας» ανακαλούν και τα μισό-ξαναφέρνουν στην μέσα στην «δημόσια σφαίρα». Τον 18 και 19 αιώνα σε ένα τέτοιο μοντερνιστικό περιβάλλον τα ισχυρότερα κράτη καθιστούσαν την αναδυόμενη έννοια «ιδεολογία» σε κατασκευαστικά δόγματα ποικίλων δήθεν αντίπαλων εκδοχών και αποχρώσεων. Στην συνέχεια τα δόγματα αυτά χρησίμευσαν ως μεταμφιέσεις των αξιώσεων ισχύος των μεγάλων δυνάμεων. Αποκορύφωση είχαμε όταν οι εκατέρωθεν υπερδυνάμεις του Ψυχρού Πολέμου μεταμφίεσαν τις αξιώσεις ισχύος με αντίπαλα ιδεολογικά δόγματα τα οποία όμως, κατ’ ουσίαν, ήταν και συνεχίζουν να είναι μορφικά πανομοιότυπα. Δεν μιλάμε για κάτι «καινούργιο». Η μεταμφίεση των ηγεμονικών αξιώσεων ισχύος με οικουμενικά δόγματα είναι ένα πολύ γνωστό φαινόμενο στην ιστορική διαδρομή των ανθρώπων.
Οι εκατέρωθεν ιθαγενείς του Ψυχρού Πολέμου, τώρα, του δήθεν διαφορετικού πλην επαναλαμβάνουμε μορφικά πανομοιότυπου ιδεολογικού φάσματος, όφειλαν, για το συμφέρον τους, να γνωρίζουν πως οι ιδεολογίες ήταν μια πνευματική και πολιτική σαπουνόφουσκα (το δράμα βέβαια είναι ότι πολλοί ούτε και τώρα το κατανοούν με αποτέλεσμα να φωνασκούν ότι είναι αριστεροί, δεξιοί κτλ). Ότι επίσης γι’ αυτό τον λόγο δεν έπρεπε να εισέλθουν σε εμφύλιες διαμάχες. Επαναλαμβάνουμε και υπογραμμίζουμε την ουσία: Όλα τα ιδεολογικά δόγματα δεν ήταν κάτι περισσότερο από συνήθεις στην ιστορική διαδρομή οικουμενικιστικές μεταμφιέσεις ισχύος των εκάστοτε ηγεμονικών δυνάμεων.
Το βιβλίο «Κοσμοθεωρία των Εθνών» στο σύνολό του –κατ’ κάποιο τρόπο – αποτελεί προοίμιο κειμένων που επέρχονται και που κτίζουν πάνω σε αυτά τα κεντρικά ζητήματα που χάραξαν την πορεία των ανθρώπων τους τελευταίους αιώνες και που προδιαγράφουν τις τάσεις στον 21 αιώνα. Η δημοσίευση αποτέλεσε καμπή για ένα νέο προσανατολισμό που συνεχίζεται και κατέστησε άξονες τρία κύρια ζητήματα που θα αποτελέσουν και τους άξονες της διεθνούς πολιτικής τον 21 αιώνα. Τον ολοένα βαθύτερο εθνοκρατοκεντρικό χαρακτήρα του διεθνούς συστήματος, την ανάδυση του πολυπολικού συστήματος που ως διεθνής δομή θα είναι το κύριο χαρακτηριστικό του 21 αιώνα και την παράλληλη βαθύτατων προεκτάσεων μετάβαση από τον μοντερνισμό στον μεταμοντερνισμό. Μερικές σύντομες επισημάνσεις γύρω από αυτά τα τρία ζητήματα.
ΠΡΏΤΟΝ, παρά τα αντί-πνευματικά και μηδενιστικά ιδεολογικά οικοδομήματα οι πολιτικές παραδόσεις των κρατών όχι μόνο διαιωνίστηκαν αλλά αντιστεκόμενες δυνάμωσαν σταδιακά μετατρέπονταςτο διεθνές σύστημα από «κρατοκεντρικό» σε «εθνοκρατοκεντρικό», τάση η οποία ασφαλώς πάει κόντρα σε κάθε ανθρωπολογικά εξομοιωτική και πολιτικά εξισωτική διεθνιστική και κοσμοπολίτικη ιδεολογική αντίληψη του κόσμου. [Πρόσφατα αυτό συνοψίστηκε στοΗΘΙΚΗ και ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ Η μη θεσπισμένη ισχύς στην διεθνή πολιτική. Πολιτική θεολογία versus πολιτική θεωρία και η σημασία της αξιολογικά ελεύθερης περιγραφής και ερμηνείας των διεθνών φαινομένωνhttp://wp.me/p3OlPy-1bH]. Πάντως, όταν γίνονται τέτοιες προσανατολιστικές (των τάσεων) περιγραφές, είναι πάντα αναγκαίο να τονίζεται ότι τα πριν τον 16 αιώνα κοσμοσυστήματα (πριν την Συνθήκη της Βεστφαλιας του 1648) και ανεξαρτήτως βαθμίδων κοσμοσυστημικής δημοκρατίας ή αντίστροφα δεσποτείας, η κοσμοσυστημική διακυβέρνηση δεν καθιστούσε δόγμα την ανθρωπολογική εξομοίωση. Στην Βυζαντινή Οικουμένη, μάλιστα, αυτό ήταν ο κανόνας καθότι η ετερότητα των Πόλεων που την συνέθεταν ήταν δεδομένη. Αυτή είναι και η ουσιώδης διαφορά μεταξύ των όρων μετακρατοκεντρικό και μετακρατικό που έγινε πιο πάνω. Στην πρώτη περίπτωση η αναίρεση της ανθρωπολογικής ετερότητας των κοινωνικών οντοτήτων δεν είναι προαπαιτούμενο. Στην δεύτερη περίπτωση αξιώνεται η ανθρωπολογική εξομοίωση (άλλοτε ρατσιστικά και άλλοτε υλιστικά) και επιχειρείται η πολιτική εξίσωση.
Βέβαια, υπογραμμίζεται, ότι είναι σχεδόν αστείο και σίγουρα κωμικοτραγικό να επιμένει κανείς σε εξομοίωση και εξίσωση όταν έχουμε δύο εκατέρωθεν μορφικά πανομοιότυπα εξισωτικά και εξομοιωτικά εγχειρήματα, την Σοβιετική Ένωση και την διαδικασία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, τα οποία πλέον προσφέρουν ωκεανούς μαρτυριών για τον ανυπόστατο και επίπλαστο χαρακτήρα κάθε ανθρωπολογικά εξομοιωτικού και πολιτικά εξισωτικού εγχειρήματος. Για το γεγονός, δηλαδή, ότι τα έθνη δεν πειθαρχούνται στις επιταγές των ιδεολογικών δογμάτων των διεθνιστικών εποικοδομημάτων και ότι αξιώνουν εθνική ανεξαρτησία και πολιτικό βίο σύμφωνα με τα ανθρωπολογικά τους χαρακτηριστικά και σύμφωνα με τις πολιτικές τους παραδόσεις. Για εμάς, το στρίμωγμα των εθνών μέσα σε επίπλαστα διοικητικά εποικοδομήματα που ονομάστηκαν κράτη αποτέλεσε αντιστροφή της ανοδικής πορείας του πολιτικού πολιτισμού.
Σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να έχουμε επίγνωση του γεγονότος ότι υπάρχει μεγάλη κεκτημένη ταχύτητα της εκατέρωθεν ιδεολογικής κατήχησης («πολιτικών στοχαστών» φορέων επιστημονικών τίτλων κατασκευαστικά προσανατολισμένων) και της γαλούχησης πολλών γενεών που έμαθαν να σκέφτονται και να λειτουργούν «αριστερά», «δεξιά», «κεντρώα» κτλ, στην βάση δηλαδή αντιλήψεων παντελώς πολιτικά ανυπόστατων. Παρά το ότι αυτό δεν αντιστρέφεται εύκολα δεν μπορεί παρά να αποτελεί στο μέλλον το μεγαλύτερο αίτιο πολιτικού ανορθολογισμού.
ΔΕΎΤΕΡΟΝ, η κατεδάφιση της υπερκρατικής Σοβιετικής Ένωσης το 1990 οδήγησε σε πολλές πλέον μεγάλες δυνάμεις. Το διεθνές σύστημα είναι πλέον ανελέητα πολυπολικό και απείρως πιο συγκρουσιακό σε σύγκριση είτε με το σύστημα ισορροπίας δυνάμεων (1648-1917) είτε μετά κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου (όταν υπήρξε μια σχετική σταθερότητα λόγω (πυρηνικής) ισορροπίας του τρόμου). Η κα
λύτερη κατανόηση που μπορεί κανείς να έχει για το θέμα αυτό είναι αφενός το βιβλίο του Κονδύλη «Από τον 20 στον 21 αιώνα» (Εκδόσεις Θεμέλιο) όπου είναι προσανατολισμένο στην περιγραφή και ερμηνεία των ανθρωπολογικών δομών και τάσεων του 21 αιώνα (ένα κυριολεκτικά τιτάνιο εγχείρημα) και αφετέρου το διεθνολογικό αριστούργημα του John Mearsheimer «Τραγωδία της πολιτικής των μεγάλων δυνάμεων» (Εκδόσεις Ποιότητα). Ο John Mearsheimer θεμελίωσε πέραν κάθε αμφισβήτησης αυτό που καθημερινά πλέον καταμαρτυρείται όπως προχωρούμε στον 21 αιώνα, το ποια είναι δηλαδή η τυπολογία και τα βαθύτερα αίτια των συμπεριφορών των μεγάλων ηγεμονικών δυνάμεων. Όπως προχωρούμε στον 21 αιώνα, προσθέτω, ο πολίτης κάθε κράτους έχει ανάγκη να πηγαίνει κατευθείαν στην ουσία και όχι να αναλώνεται με τα ιδεολογήματα και τα θεωρήματα του κάθε ημιμαθή, του κάθε προπαγανδιστή ή του κάθε φαντασιόπληκτου. Τα ιδεολογήματα αυτά, πλέον, είναι κάτι περισσότερο από θανατηφόρα. Το ότι πολλοί ακόμη τα καλλιεργούν είναι και η μεγάλη ασθένεια της πολιτικής σκέψης, ιδιαίτερα όταν αυτό καθιστά λιγότερο ισχυρά κράτη αναλώσιμα και υποψήφια να τεθούν πάνω στην κλίνη του Προκρούστη των στρατηγικών παιγνίων.
Τουτέστιν, τα ιδεολογικά δόγματα δεν είναι μόνο πολιτικά ανυπόστατα αλλά και ως τρόπος πολιτικής σκέψης είναι επικίνδυνα για την ασφάλεια των πολιτών ενός κράτους και ευρύτερα όλων των κρατών της διεθνούς πολιτικής. Αυτό γιατί υπονομεύουν και αντιπαλεύονται τον ενδοκρατικό και διακρατικό πολιτικό ορθολογισμό. Μονολεκτικά διατυπωμένο, πολιτικός ορθολογισμός σημαίνει στέρεαεθνοκράτη δημοκρατικά συγκροτημένα (και όχι ιδεολογικά με όρους δογμάτων-σαπουνόφουσκων) καιδιεθνές σύστημα μέσα στο οποίο τα κράτη και οι κοινωνίες τους θα επιζητούν ισορροπία και όχι να κηρύττουν κάποια μυστήρια … ένωση του πλανήτη. Όταν δε η ισορροπία λείπει όλες οι ευγενείς προσδοκίες που τα ίδια τα κράτη σταθεροποίησαν στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ το 1945 αποδεχόμενοι τις Υψηλές Αρχές της διακρατικής ισοτιμίας, της μη επέμβασης στο εσωτερικό άλλων κρατών και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών, απλά μηδενίζονται.
Ως ζήτημα στοιχειώδους πολιτικού ορθολογισμού οι πολίτες κάθε κράτους έχουν συμφέρον να μεριμνούν για την πολιτικοοικονομική ισχύ της πολιτείας τους, να μην υποτιμούν τι σημαίνει να έχεις ή να μην έχεις επαρκή ισχύ για να αποτρέπονται οι απειλές ή για να συνομιλούν ισότιμα ή να συναλλάσσονται ισότιμα με τα άλλα κράτη, να κατανοούν την σημασία της κοινωνικής συνοχής και της νομιμοποιητικής υπό-θεμέλιας διανεμητικής δικαιοσύνης και ασφαλώς να θεωρούν τις εθνικές πολιτικές παραδόσεις και τα κοσμοθεωρητικά τους θέσφατα ως έσχατες λογικές της συλλογικής τους ύπαρξης.
Στο ίδιο πλαίσιο τίθεται το ζήτημα της έννοιας «Δημοκρατία»: Δημοκρατία έχουμε όταν ο πολίτης είναι ολοένα και περισσότερο εντολέας της διακυβέρνησης και κάτοχος του κράτους και αυτό δεν είναι («ιδεολογικό») δόγμα αλλά άθλημα εθνικού κατ’ αλήθειαν βίου που για να επιτυγχάνει απαιτείται να είναι σωστά προσανατολισμένο προς την κατεύθυνση Πολιτική Ελευθερία και την Εθνική Ανεξαρτησία (Σε αυτά παραπέμπει και ο τίτλος του βιβλίου από το οποίο αντλούνται τα εδάφια που ακολουθούν).
ΤΡΊΤΟΣ άξονας του «Κοσμοθεωρία των Εθνών» και κειμένων που επέρχονται είναι οι μεταμοντέρνες τάσεις στις οποίες ήδη αναφερθήκαμε συγκριτικά και συντομογραφικά πιο πάνω. Ακολουθούν μερικά αποσπάσματα κυρίως από τα κεφάλαια 4 και 5 με κίνδυνο να μην αποδίδουν επαρκώς τους άξονες τις εκτενέστερης ανάλυσης. Εν τέλει, δική μου εκτίμηση είναι ότι η κατανόηση του τι ακριβώς σημαίνουν έννοιες όπως μηδενισμός, εθνομηδενισμός, ανθρωπολογική εκμηδένιση κτλ, και κυρίως κατανόηση ως προς το ποιες είναι οι πολιτικές προεκτάσεις τους, αποτελεί προϋπόθεση επιβίωσης κάθε κοινωνίας και κάθε κράτους. Οι άνθρωποι και ευρύτερα τα μέλη των συλλογικών οντοτήτων που ονομάζονται εθνοκράτη απαιτείται να έχουν πολιτικοανθρωπολογική υπόσταση. Διαφορετικά, εν δυνάμει, αποτελούν αποπροσανατολισμένες συλλογικές οντότητες οι οποίες λογικά θα αποδυναμωθούν, εκμηδενιστούν και ενδεχομένως εξαφανιστούν.
Ακολουθούν τα αποσπάσματα, κυρίως από τα κεφάλαια 4 και 5
(…) σελ. 17 Στη συνέχ
εια, ανατρέχοντας σε συνεπείς υλιστές, όπως οι La Mettrie και de Sade, αναδεικνύονται όχι μόνο οι κεντρικοί άξονες του μοντερνισμού και του μεταμοντερνισμού, αλλά και καταδεικνύεται το γεγονός ότι η συνεπής οντολογική ανατίμηση της ύλης αναπόδραστα οδηγεί σε ολοκληρωτικό εκμηδενισμό του πνεύματος και της ανθρώπινης ετερότητας όχι μόνο από τη δημόσια αλλά και από την ιδιωτική σφαίρα. Κοντολογίς, εκμηδενίζει την ανθρώπινη ετερότητα ολοκληρωτικά και σε όλα τα επίπεδα. Οι θέσεις που θα υιοθετηθούν στην ανάλυση που ακολουθεί θα ενσωματωθούν σε μία γνωσιολογική και πραγματολογική περιγραφή και ερμηνεία και των τριών επιπέδων ανάλυσης, δηλαδή του ανθρώπου, του κράτους και του διεθνούς συστήματος.
Θα αποδομηθεί αυτό που θεωρούμε ως τη μεγαλύτερη πολιτική και στοχαστική διαστροφή όλων των εποχών, δηλαδή η ιδεολογία ως όρος, ως πολυσχιδής πολιτική έννοια και ως εργαλείο έμπρακτης πολιτικής. Κυρίως θα αναδειχθεί το γεγονός ότι η οντολογική αναβάθμιση της ύλης και ο εκμηδενισμός του πνεύματος από τη δημόσια σφαίρα είναι βαθύτατων προεκτάσεων. (….)
Σελ. 19 (…) Ο μεταμοντερνισμός αποτελεί μία συνεπή για τον υλισμό επιστροφή στα Σόδομα και Γόμορρα υλιστών, όπως οι La Mettrie και de Sade. Έτσι, θα αναδειχθεί και τονιστεί το γεγονός ότι ίσαμε τις έσχατες λογικές του συνέπειες ο δυτικός μηδενισμός οδηγεί στη μεταμοντέρνα αποσύνθεση: Οδηγεί στον μηδενισμό, στον φιλοτομαρισμό, στη φιλαυτία, στον χρησιμοθηρικό βίο, στην ιδιωτεία, στην ασωτία, στη διάλυση της οικογένειας, στην εξίσωση βιολογικών ιδιοτήτων της ανθρώπινης φύσης, στην ηδονιστική αντίληψη της ζωής, κοντολογίς στα «Σόδομα και Γόμορρα», έννοια που ορίζεται ιδεοτυπικά για να περιγράψει τη διαδρομή και την κατάληξη του μεταμοντερνισμού ίσαμε τις έσχατες συνέπειές του, που προϋποθέτουν μία ισοπεδωμένη και εκμηδενισμένη ανθρωπολογία.Στον βαθμό που το επιτρέπει ο χώρος, επίσης, θα τονιστεί ότι μπορεί πολλοί να κατηφορίζουν προς το μεταμοντέρνο τέλμα, πλην όμως, στα θεμέλια του κόσμου (ακόμη και της νεοτερικής Ευρώπης) συγκροτούνται τα έθνη και κτίζονται οι εθνικές τους κοσμοθεωρίες.
Σελ. 161-3 (…) Κυρίως, απαιτείται να αναζητηθούν οι προϋποθέσεις της υλικότητας ως δημόσιας παραδοχής και να περιγραφούν οι ιδιότητες και οι συμπεριφορές του «συνεπούς υλιστή». Θα εστιάσουμε την προσοχή σε δύο νεοτερικούς στοχαστές, οι οποίοι, παρά το γεγονός ότι δεν είναι οι μόνοι συνεπείς υλιστές της πολυδαίδαλης νεοτερικότητας, σκέφτηκαν και έγραψαν τις θεμελιώδεις ιδιότητες του υλισμού και έσπρωξαν τα επιχειρήματα στα έσχατα και λογικά όριά τους.133 Είναι οι La Mettrie και μαρκήσιος de Sade.
Μπορεί κανείς να συμπαθεί, να αντιπαθεί ή και να αηδιάζει τα ανθρωπολογικά πρότυπα του La Mettrie και του de Sade, αλλά ο μελετητής των διεθνιστικών-υλιστικών φαινομένων απαιτείται να ερμηνεύσει σωστά τα πορίσματά τους και να εκτιμήσει επακριβώς τις προεκτάσεις της επιστημονικής τους συνέπειας στη διαδρομή του μοντερνισμού και του μεταμοντερνισμού.
Μιας και όποιος είναι συνεπής υλιστής είναι συνεπακόλουθα συνεπής διεθνιστής και συνάμα συνεπής μηδενιστής, αυτό που ενδιαφέρει έναν σοβαρά σκεπτόμενο πολιτικό επιστήμονα αλλά και κάθε σκεπτόμενο πολίτη είναι, ακριβώς, η λογική απόληξη του υλισμού και οι ενδιάμεσοι σταθμοί του. Θα λέγαμε ότι η έσχατη κατάληξη του μηδενισμού είναι ο de Sade και ο προτελευταίος σταθμός είναι ο La Mettrie. Εκεί στον προτελευταίο σταθμό, ή μερικούς σταθμούς πιο πίσω, ανεπίγνωστα ή
συνειδητά στέκονται αμήχανα πολλοί συγκαιρινοί υλιστές προσπαθώντας να δικαιολογήσουν εύθραυστες και επισφαλείς ιδεολογικές κατασκευές.
«Δεν ηθικολογώ, δεν κηρύσσω, ούτε ρητορεύω. Εξηγώ», 134 γράφει ο La Mettrie. Εξηγώντας λοιπόν τους ανελέητα συνεπείς υλιστικούς λογισμούς του δεν μένει καμία αμφιβολία ότι από τη μηδενιστική παραδοχή στην ανθρωπολογική εκμηδένιση η απόσταση είναι πολύ κοντά. Ένα ον που εκμηδενίζει το πνεύμα και αναβαθμίζει την ύλη για να είναι συνεπές με τις νέες του ιδιότητες εχθρεύεται τη θρησκεία, τις εθνικές κοσμοθεωρίες και τα πνευματικά επιτεύγματά τους, κάθε κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένη ηθική αντίληψη και την πολιτικά οργανωμένη ζωή, δηλαδή το κράτος. Η μισανθρωπία είναι μια ακόμη λογικότατη απόληξη των υλιστικών ιδεολογιών. Ο La Mettrie θεωρεί τους ανθρώπους εκ γενετής κακούς, ανήθικους, ίδιους με τους σκύλους, μηχανές, άκρατα φίλαυτους και ατομιστές. Όπως και deSade, ο LaMettrie δεν θέλει να εξαφανίσει τους ζώντες οργανισμούς. Θέλει να τους καταστήσει συνεπείς με την υλιστική τους φύση. Γράφει: «Ξέρετε γιατί δεν έχω ακόμη ξεγράψει τους ανθρώπους; Επειδή στα σοβαρά τους θεωρώ μηχανές. Αν δεν ήταν έτσι, ελάχιστους γνωρίζω που θα άξιζε η συντροφιά τους. Ο υλισμός είναι το αντίδοτο της μισανθρωπίας».135
Ο Κονδύλης, αναφερόμενος στην απελπισμένη προσπάθεια των μαρξιστών να διασώσουν αυτή την εκμηδενιστική ανθρωπολογία του υλιστή La Mettrie, επισημαίνει σωστά ότι ο συνεπής υλισμός και η συνεπής αφαίρεση του πνεύματος δεν μπορεί να αμφισβητηθεί εύκολα: «Από τον υλισμό και τη φυσιοκρατική ανθρωπολογία θα μπορούσαν να προκύψουν μηδενιστικές συνέπειες, και μάλιστα με τρόπο λογικά άψογο».136
Εδώ θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε ότι οι πιο πάνω λογικά άψογες θέσεις του La Mettrie ενσαρκώνουν τις παραδοχές του μεταμοντερνισμού ίσαμε τις λογικές του συνέπειες, όταν κατοπτρίζοντας την ολοένα και πιο μηχανοποιημένη συγκαιρινή εποχή της μαζικής παραγωγής και της μαζικής κατανάλωσης παλεύει να εκτοπίσει από τη δημόσια πολιτική τα στοιχεία εκείνα που συγκροτούν την ανθρωπολογική ετερότητα: Τη μεταφυσική πίστη, τον πατροπαράδοτο τρόπο ζωής, τα εθνικά πολιτισμικά πρότυπα, τις ιστορικές μνήμες, τις εθνικές ταυτότητες, τα ιστορικά σύμβολα, τα διαχρονικά εθνικά πνευματικά κτίσματα, τις εθνικές κοσμοθεωρίες, τις οικογενειακές παραδόσεις και κάθε τι άλλο, το οποίο οικοδομεί και συγκροτεί την εθνική κοινωνία στην ιστορική διαχρονία.
Τη συνεπή εκμηδενιστική φύση των υλιστικών παραδοχών εκφράζουν συχνά οι συνεπέστεροι «κριτικοί κονστρουκτιβιστές» (ή οι πιο αφελείς εξ αυτών), όταν θέλουν όχι μόνο να κατεδαφίσουν και να αποδομήσουν τον πολίτη από τις πνευματικές του ιδιότητες, αλλά επιπλέον να κατακερματίσουν τις πολιτειακές του δομές.137 Στο εκκρεμές των υλιστικών ταλαντώσεων σημασία έχει όχι η βαθμίδα υλιστικών παραδοχών αλλά ο προσανατολισμός προς τον οποίο κινούνται. Για να είναι συμβατές με τη συνεπή υλιστική κοσμοθέαση και τις θεμελιώδεις υλιστικές παραδοχές ο λογικός προσανατολισμός οδηγεί στην πλήρη εκμηδένιση του πνεύματος και στην απόληξη σ’ ένα ανθρωπολογικά εκμηδενισμένο τέλμα, στα ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα. (….).
Σελ. 168 (…) Η απόλυτη υλιστική συνέπεια του de Sade τον οδηγεί να εγκαταλείψει τα μισόλογα της πρώιμης φάσης της νεοτερικότητας, να υποστηρίξει την πλήρη οντολογική ανατίμηση της φύσης και των αισθητών και την αποκοπή από κάθε ηθική ή κανονιστική κρίση. Όπως επισημαίνει ο Κονδύλης, στο πλαίσιο της μηδενιστικής κατάργησης του χωρισμού ανάμεσα στο Όν και Επίφαση, χάρη της οποίας η Επίφαση γίνεται μοναδικό Ον, ο de Sade προσυπογράφει τη θέση ότι ο άνθρωπος είναι Φύση. «Σημαίνει πρώτα-πρώτα ότι και ο άνθρωπος είναι αμιγής ύλη, που το πιο εκλεπτυσμένο μέρος της αποτελεί η ψυχή. (…) Έτσι, δίνει έκφραση στα πιο βαθιά σαλέματα της ανθρώπινης ύλης, ως κινητήρια δύναμη της δραστηριότητας των ανθρώπων και συγκρίνει τη λειτουργία τους αυτή με τη λειτουργία της κίνησης στη φυσική. Η ανθρώπινη δραστηριότητα απορρέει από τον φυσικό νόμο, γιατί μπαίνει σε κίνηση χάρη στην ορμή της αυτοσυντήρησης και στην αρχή της ηδονής».148
Υπό αυτό το υλιστικά συνεπέστατο πρίσμα του de Sade, η νοηματοδότηση της ζωής και της πολιτικής με όρους ισχύος και συνάμα ανθρωπολογικής αποδόμησης του πνεύματος είναι μονόδρομος. Μία φυσιολογική τροχιά που είναι συνεπής με τις εσώτερες λογικές του υλισμού παραμερίζει όλα τα άλλα θέτοντας ως κύριο σκοπό της ανθρώπινης ύπαρξης την αυτοσυντήρηση, τον ευδαιμονισμό και την ηδονή που αφήνει τον εγωισμό του αχαλίνωτο και αδιαφορώντας για τη ζημιά των άλλων.149 Έπεται η αχόρταγη επιδίωξη της ισχύος, της διεύρυνσης της ισχύος και της συμβατής με αυτή θέση για την «πρωταρχική σημασία της αρχής της ηδονής και για τη φιλαρχία και την αγάπη της ισχύος ως τα βαθύτερα κίνητρα της ανθρώπινης δράσης».150
Όλα αυτά, όπως θα δούμε στη συνέχεια, είναι πολύ συναφή με μερικές ανθρωπολογικές διαμορφώσεις των μεταμοντέρνων τάσεων στις δυτικές κοινωνίες. Χωρίς, βέβαια, να υπεισέλθουμε στις γνωστές και με κάθε κριτήριο φυσιολογικού ανθρώπου αντιαισθητικές έκλυτες επιδόσεις του μαρκήσιου de Sade σε διάφορους τομείς, ο συνεπής αυτός υλιστής δεν αφήνει ανέγγιχτη τη σεξουαλικότητα, μιας και θεωρεί πως δεσπόζει όλων των άλλων ενστίκτων και πως συνυφαίνεται άρρηκτα με την ισχύ και με την κυριαρχία. Το ίδιο ισχύει όταν υποστηρίζει το δίκαιο του ισχυρότερου, τη φυσική αιτιολογική εκλογίκευσή του για τον αφανισμό των άλλων για σκοπούς αυτοσυντήρησης και τη συστηματική υποστήριξη του εγκλήματος ως φυσιολογικής εκδίπλωσης της φυσικής νομοτέλειας, που μπορεί το έγκλημα να παράγει ακόμη και τέρψη.151
Για ευνόητους λόγους κανείς δεν θα προσέλθει στη δημόσια σφαίρα με τέτοιες αιτιολογήσεις που θίγουν βαθύτατα τις ωραιοποιημένες ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις του δυτικού «ορθολογισμού» και των μορφικά πανομοιότυπων αντίπαλων ορθολογισμών. Αυτό που μας ενδιαφέρει καίρια εδώ, όμως, είναι οι λογικές προεκτάσεις τους.
Πρώτον, το γεγονός ότι οι αιτιολογήσεις αυτές βρίσκονταν στον σκληρό πυρήνα των υλιστικών και αντιπνευματικών εκλογικεύσεων του μοντερνισμού και ότι επηρεάζουν τη νοηματοδότηση της πολιτικής με όρους ισχύος.
Δεύτερον, το γεγονός ότι η λογική εκδίπλωση του υλισμού οδηγεί στην εκδίωξη των πνευματικών από τη δημόσια σφαίρα και ότι αυτό οδηγεί στο μηδενιστικό αδιέξοδο του μεταμοντερνισμού, όπου πλέον οι ανθρωπολογικές παραδοχές συνεπών υλιστών, όπως οι La Mettrie και de Sade βρίσκουν εξαιρετικά πρόσφορο έδαφος.152
Τρίτον, το γεγονός ότι ο εξοστρακισμός των πνευματικών και η ανατίμηση των υλιστικών παραδοχών, παρά το γεγονός ότι στην πράξη εφαρμόζονται πάντοτε ημιτελώς και αντιφατικά, αποτελούν την επίσημη κανονιστική προσέγγιση πολλών δυτικών κρατών.
Τέταρτον, το γεγονός ότι στον χώρο της διανόησης, ιδιαίτερα στις λεγόμενες «κοινωνικές επιστήμες», οι κυρίαρχες προσεγγίσεις δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τις πιο ακραίες τάσεις των υλιστικών παραδοχών των τελευταίων αιώνων. Για τις αντιφάσεις, τα σφάλματα, τα άλματα, την άγνοια και τις ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις των «μετριοπαθών υλιστών» δεν αξίζει καν να ασχοληθεί κανείς. Καλύτερα να μελετήσει τον de Sade, γιατί αυτός τουλάχιστον ήξερε για τι (…)
Σελ. 239 – 241 (…) Η αποδόμηση των ουσιών, των νοημάτων και των ιεραρχιών του παρελθόντος, για να προσαρμοστεί ο μαζικοπαραγωγικός και μαζικοκαταναλωτικός ανθρωπότυπος, προϋποθέτει αναίρεση πάγιων διαμορφωτικών παραγόντων της ανθρώπινης προσωπικότητας. Ίσαμε τις λογικές συνέπειες το άτομο δεν σκέφτεται σύμφωνα με κάποια ανθρώπινη ετερότητα, αλλά κουρδίζεται, για να λειτουργεί ορθολογιστικά σύμφωνα με τις ρευστές μηχανιστικές αντιλήψεις του ωφελιμισμού, του λειτουργισμού και της αποτελεσματικότητας. Αν συνεπείς υλιστές όπως οι La Mettrie και de Sade που εξετάσαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο ζούσαν, θα αισθάνονταν πολύ δικαιωμένοι.
Ο λειτουργικά νοούμενος χώρος όπου ζει και εργάζεται το αποδομημένο άτομο πρέπει να αποδυναμώσει την προϊστορία των προσώπων, τις ιστορικές μνήμες, την προσωπική ταυτότητα, τη μεταφυσική ενόραση, την οικογενειακή παράδοση και κάθε άλλο στοιχείο που υποστασιοποιεί την ανθρώπινη ετερότητα. Η διάταξη του χώρου έπρεπε να γίνει «δίχως μέριμνα για τον χρόνο ως χρόνο ιστορικό και υποκειμενικό και σκόπευε να τσακίσει τον αστικό ατομικισμό και συνάμα το προπύργιό του, δηλαδή τον οίκο ως κρυστάλλωση και ως φορέα μια οικογενειακής παράδοσης».218
Ο μεταμοντερνισμός, περαιτέρω προκαλεί συγκλίνοντα μορφολογικά χαρακτηριστικά σ’ όλο το φάσμα της λογοτεχνίας και της τέχνης με τρόπο που αποδιαρθρώνονται ιεραρχίες και παραδοσιακά νοήματα και που εξυπηρετούν ένα υλιστικό-λειτουργικό Όλο. Έτσι, αισθητικές τάσεις, αρχιτεκτονική, μουσική, ζωγραφική, γλυπτική, κινηματογράφος, γλωσσική πολυπλοκότητα και γραμματική, λογοτεχνία, προσαρμόστηκαν όλα ανάλογα και αντίστοιχα με τις υλιστικές-λειτουργικές ανάγκες και την προαναφερθείσα πολιτική και οικονομική ορθότητα. Η μαζική κοινωνία απαιτούσε «χωροποίηση του κόσμου και της αίσθησης του κόσμου που συντελέστηκε με την κατάτμηση του κάποτε ιεραρχημένου συνθετικού Όλου σε έσχατα και ισότιμα στοιχεία, τα οποία ακολούθως απλώθηκαν σε μια ιδεατή επιφάνεια για να (μπορούν να) συνδυαστούν μεταξύ τους».219
Είναι ιλαροτραγικό να βλέπει κανείς ταλαντούχους και επιδέξιους τεχνίτες της λειτουργιστικής αποδόμησης να κορδώνονται υπερήφανα σε στολισμένα ατελιέ για τη μεταμοντέρνα ζωγραφική τους, τη μηχανοποιημένη αρχιτεκτονική τους, τα μονοδιάστατα μουσικά μουγκρητά τους και τη διαλυτική κινηματογραφική τους ιδιοφυία. Κατά το πλείστον, ανεπίγνωστα, ρίχνουν την τέχνη τους στον μεγάλο χείμαρρο της ανθρωπολογικής αποδόμησης όσων κοινωνιών γευτούν το διαλυτικό χυλό τους. Ο χυλός αυτός έχει συγκεκριμένο στόχο: την καταπολέμηση των εθνικών κοσμοθεωριών, την ανθρωπολογική αποσύνθεση και την πολιτική διάλυση. Έτσι εκπληρώνονται οι ιδεολογικοϋλιστικοί σκοποί και έτσι εξυπηρετούνται όσοι δρώντες ωφελούνται. Θύματα δεν είναι όλοι οι άνθρωποι και όλα τα κράτη. Είναι όσοι δεν προσέχουν και γίνονται θύματα του ιδεολογικού φαινομένου και αυτών που κατά συγκυρία εξυπηρετούνται.
Οι αξιώσεις προσαρμογής του ατόμου στη μαζική κοινωνία ενός υλικού κόσμου δεν αφήνουν ανέπαφο τον ηθικό τομέα. Κύριος στόχος πάντοτε είναι οι παραδοσιακές ηθικές διαμορφώσεις και ο βαθύτερος ανθρωπολογικός πυρήνας του ατόμου, δηλαδή η ερωτική του υπόσταση και η σεξουαλική του συμπεριφορά. Πρέπει και αυτά να αποδομηθούν και να προσαρμοστούν στις προϋποθέσεις λειτουργικότητας της μαζικής κοινωνίας. Αυτό σημαίνει επιπεδοποίηση, εξίσωση και εξομοίωση. Η μαζική παραγωγή, η μαζική κατανάλωση και οι λειτουργικές δομές που την εξυπηρετούν πιέζουν προς βραχυπρόθεσμες στάσεις ζωής, εφήμερες ερωτικές σχέσεις, φιλίες και κοινωνικές περαστικές συναντήσεις.
Η ερωτική ποιότητα που πηγάζει από την ανθρώπινη ετερότητα, τα ψυχόρμητα και τα αστάθμητα ένστικτα, γίνονται στόχος. Όλα, καλύτερα να είναι στηριγμένα στην ιδέα της «σύμβασης», να αποτελούν δηλαδή μέρος των εφήμερων και προσαρμόσιμων αξιώσεων, σ’ έναν ισοπεδωμένο υλικό κόσμο. Αυτό εξυπηρετεί την κατανάλωση, την κινητικότητα, την ανταλλαξιμότητα, και κυρίως την κύρια προϋπόθεση του μαζικοποιημένου ατόμου: Τα θηριώδη ηδονιστικά του ένστικτα, που τον εκμαυλίζουν και που αποστειρώνουν τις αντιστάσεις του.
Αυτό, γιατί η παραγωγική και καταναλωτική κινητικότητα απαιτεί ναρκισσισμό και αναπτυγμένα ηδονιστικά ένστικτα και ηθικιστική προσαρμογή σε υλιστικές αντιλήψεις αυτοπραγμάτωσης των παροδικών σχέσεων, των στιγμιαίων ηδονών και των ναρκισσιστικών συμπεριφορών. «Το καθαρό αποτέλεσμα όλων αυτών μπορεί να είναι η αναλγησία, η υποκρισία ή η καιροσκοπία».220 Ακόμη πιο σημαντικό, «το εσωτερικά διαλυμένο πρόσωπο ως μέλος μιας κοινωνίας αποτελεί ένα αδύναμο, στερημένο ταυτότητας και ανώνυμο σημείο, το οποίο χάνεται μέσα στην αχρωμία και στην ανωνυμία απρόσωπων δομών, ενώ τα ατομικά γνωρίσματα του προσώπου συρρικνώνονται σε απλά σημεία. Η εσωτερική διάλυση του προσώπου μεταπίπτει σε κατάτμηση της κοινωνικής ζωής σε άτομα –και τότε έρχεται η στιγμή όπου το διαλυμένο πρόσωπο αισθάνεται ως απλό σημείο ή ως παίγνιο στα χέρια ανεξέλεγκτων και αδιάγνωστων δυνάμεων».221
Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και το ζήτημα του φύλου. Η εξίσωση και η εξομοίωση ως θεμελιώδης αντίληψη της μαζικής κοινωνίας και η ανάγκη εναλλαξιμότητας και αντικαταστασιμότητας των συντελεστών της παραγωγής και της κατανάλωσης απαιτεί επιπεδοποίηση και αναίρεση ακόμη και σταθερών βιολογικών ιδιοτήτων σύμφυτων με τον άνθρωπο: Απαιτεί εναλλαξιμότητα των ατόμων και ρόλων η οποία «καθιστά δυνατή και υποβαστάζει την κοινωνική ισότητα.
Φτάνει σε σημείο όπου μπορεί να καταργήσει διαφορές ίσαμε τώρα θεωρούμενες ως δεδομένες από τη φύση» «αναγωγή της έννοιας του άνδρα και της έννοιας της γυναίκας σε έννοιες, οι οποίες δεν μπορούν και δεν επιτρέπεται πια να κατανοηθούν βιολογικά παρά μόνο κοινωνικά και πολιτικά». Η ερωτική ποιότητα αντικαθίσταται από την σεξουαλική ορθότητα η οποία πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στον μαζικοποιημένο ανθρωπότυπο. Συντελείται επίσης μια «παράλληλη πορεία της ισότητας των φύλων και της διάλυσης της οικογένειας, η οποία βέβαια δεν μπορεί να είναι τυχαία»222 και μια καθιέρωση της αντίληψης πως «η γενετήσια ορμή στη βάση της ισότητας των φύλων δεν υπηρετεί πρωταρχικά την αναπαραγωγή του είδους, αλλά την αυτοπραγμάτωση» και τον ευδαιμονιστικό ηδονισμό.223
Το ροκάνισμα του Κοινωνικού παραδοσιακά νοούμενου, εξάλλου, προϋποθέτει ότι η γενετήσια ικανοποίηση πρέπει να γίνεται πλέον αντιληπτή «ως σύντομη και ευκολοαπόκτητη μορφή ηδονής, την οποία μπορεί να απολαύσει κανείς ανεξάρτητα από άλλους, μακροπρόθεσμους παράγοντες», ότι το ερωτικό στοιχείο γίνεται πιο διάχυτο και ρευστό και ότι καλλιεργείται μια αναβίωση του ανδρογυνισμού και μια νέα αποτίμηση της ομοφυλοφιλίας ως κριτήριο εξίσωσης και ανταλλαξιμότητας.224 Η υποκείμενη ανθρωπολογική δομή κτίζεται, έτσι, ούτως ώστε να εξυπηρετεί τις προϋποθέσεις ενός ρευστού, υλιστικού, λειτουργιστικού και αποτελεσματικού συστήματος υλιστικής διακυβέρνησης και μαζικής παραγωγής και κατανάλωσης πλανητικών προεκτάσεων.
Αυτές είναι, συντομογραφικά διατυπωμένες, οι λογικές συνέπειες λόγω της μοντερνιστικής αφαίρεσης των πνευματικών από τη δημόσια σφαίρα, τις οποίες ο μεταμοντερνισμός εξωθεί τώρα ίσαμε τις έσχατες ανθρωπολογικές και πολιτικές συνέπειες.
Είναι ιλαροτραγικό, βεβαίως, το γεγονός ότι αν και πολλοί μοντέρνοι αστικοφιλελεύθεροι ποτέ δεν είχαν φανταστεί πως ο δρόμος που χάραξαν θα οδηγούσε σε ένα τέτοιο μεταμοντέρνο τέλμα, δημιούργησαν εν τούτοις μια τεράστια δεξαμενή υλιστικών θεωρημάτων μέσα από την οποία αντλούν τα μεταμοντέρνα ιδεολογήματα που ακυρώνουν ακόμη και τον αστικοφιλελευθερισμό.
Μια δομή η οποία, όπως είπαμε, πάντα παράπαιε, η οποία ποτέ δεν είχε μια συνεκτική μορφή, η οποία δέχτηκε βαριά αδελφοκτόνα πλήγματα από τον δίδυμο αδελφό της, τον μαρξισμό (….).
Σελ. 243-44 (…) Προσθέτω μερικές ανάλογες ποιοτικές διαβαθμίσεις που μπορεί κανείς να κάνει σε πολλά άλλα επίπεδα της δημόσιας και ατομικής σφαίρας ενός μεταμοντέρνα κυλιόμενου κόσμου:
α) Ο πολυπράγμων και ευρυμαθής αστικοφιλελεύθερος πολιτικός στοχαστής αντικαθίσταται από τον ημιμαθή ή παντελώς αγράμματο, αλλά στολισμένο με τίτλους, ακαδημαϊκό.
β) Ο προσε
κτικός και βαθύτατα καταρτισμένος ιστοριογράφος-κατασκευαστής του αστικού και αστικοφιλελεύθερου εθνικισμού που πληρωνόταν από το κράτος αντικαθίσταται από τον ιδεολογικά μανιασμένο ειδικό της ιστοριογραφικής ανεκδοτολογίας που πληρώνουν διεθνικοί κερδοσκόποι όπως ο George Soros.
γ) Ο πολιτικός ηγέτης συρρικνώθηκε σε σπιθαμιαίου αναστήματος διαχειριστή του υλιστικού κράτους που άγεται και φέρεται από επιστημονικά μεταμφιεσμένους διεθνικούς ανεκδοτολόγους, από ειδικούς στη φτηνή προπαγάνδα, από εθνικά διαμεσολαβούντα συμφέροντα και από διεθνικά κινούμενους κερδοσκόπους.
δ) Ο νοικοκύρης επιχειρηματίας που στήριζε τα προνόμιά του στην ευρωστία της οικονομίας και του αστικού του έθνους, για την οποία και αυτός συνεισέφερε, και ο οποίος νοιαζόταν για την οικογένειά του και τους υπαλλήλους του, αντικαταστάθηκε από τον κερδοσκόπο ή τον αεριτζή ειδικό της χρηματοοικονομικής φούσκας.
ε) Οι ασκητικοί ακαδημαϊκοί του 18ου ή 19ου αντικαθίστανται από ακαδημαϊκά μεταμφιεσμένους γυρολόγους δουλειά των οποίων είναι η συσκότιση της αλήθειας, η ωραιοποίηση του μακάβριου, η συγκάλυψη της αμάθειας ή ημιμάθειας και το σερβίρισμα με τον πιο εξεζητημένο και εκλεπτυσμένο τρόπο της ιδεολογικοπολιτικής προπαγάνδας που εκμισθωμένα εκ πεποιθήσεως ή ανεπίγνωστα υπηρετούν.
Και τα λοιπά και τα λοιπά που ο καθείς βλέπει παρατηρώντας την καθημερινότητα των τελευταίων δεκαετιών. Όπως εύστοχα το έθεσε ένας μεγάλος επιστήμονας που γνώριζε όσο κανείς άλλος την πολιτικοστοχαστική πορεία των Νέων Χρόνων, το αποτέλεσμα μιας γνήσιας στοχαστικής προσπάθειας γίνεται κατανοητό με την απάντηση στο ερώτημα «πόσο και πόσα σημαντικά εμπειρικά φαινόμενα, πόση ζωντανή ιστορία κατάφερα να κάνω πιο κατανοητή. Το ερώτημα τούτο, μπορεί να ηχεί αφελές στα άκρως εκλεπτυσμένα αυτιά των σύγχρονων επιστημολόγων και μεθοδολόγων, όμως εγώ θα επιθυμούσα να κρατηθώ σε ερωτήματα αφελή και στοιχειώδη».227
Η μεταμοντέρνα διολίσθηση προς τα ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα είναι κάτι το οποίο ο καθένας βιώνει ή βλέπει στην αστικοποιημένη ζωή του, στον ολοένα και πιο αποσυντιθέμενο οικογενειακό θεσμό, στην ολοένα και πιο έκλυτη και αντιαισθητική σεξουαλική συμπεριφορά, στην ολοένα και μεγαλύτερη υπερίσχυση εξωπολιτικών και εξωκοινωνικών διαμεσολαβούντων ιδιοτελών συμφερόντων, στη γελοιοποίηση των πολιτικών θεσμών, στην ολοένα και μεγαλύτερη αύξηση των καιροσκόπων ή νεφελοβατούντων κοσμοπολιτών, στην ολοένα και μεγαλύτερη έχθρα των διανοητικών ελίτ στα επιτεύγματα των εθνικών κοσμοθεωριών, στην ολοένα και πιο έντονη διολίσθηση της νεολαίας σε μία άσκοπη ζωή, στην ολοένα και μεγαλύτερη συρρίκνωση του ρόλου των εντολέων στα πολιτικά δρώμενα, στην ολοένα και μεγαλύτερη καταστροφή του περιβάλλοντος και στην ολοένα και μεγαλύτερη φτώχεια μεγάλου αριθμού ανθρώπων. (….)
Σελ. 247 (…) Κοινωνικές οντότητες στερούμενες εθνικών-ανθρωπολογικών προϋποθέσεων δημιουργούν ένα κατακερματισμένο, ασυνάρτητο και ανορθολογικό κόσμο. Αυτή ήταν μια γενικευμένη κατάσταση σε προπολιτικές εποχές. Ίσαμε τις εσχατιές του και ανεξαρτήτως οικονομικίστικων ή άλλων αιτιολογήσεων ο μεταμοντερνισμός αποτελεί, ακριβώς, αντιστροφή σε προπολιτικές εποχές.
Η μεταμοντέρνα ανθρωπολογία προϋποθέτει ένα συνονθύλευμα ισοπεδωμένων ατόμων, απροσάρμοστων, νοηματικά εκμηδενισμένων και πολιτικά απαίδευτων. Το αόρατο χέρι που θα ρυθμίζει τις σχέσεις των συναλλασσόμενων ατόμων θα υποκινείται από τέλειους κερδοσκόπους, τέλειους άθεους, φιλοτομαριστές και εγωπαθείς που θα επιδίδονται στο κυνήγι της ηδονής και του ευδαιμονισμού.
Επειδή, σε μια τέτοια υποθετική πολιτική και ανθρωπολογική εσχατιά, κυριαρχεί η ιδιωτεία και εκμηδενίζεται το κοινωνικοπολιτικό γεγονός, κλασικά νοούμενο, μιλάμε για εθνοκρατική και διεθνή σήψη. Αν ποτέ φθάναμε σε ένα τέτοιο τέλμα, νομικοτεχνικές ρυθμίσεις τεχνικού χαρακτήρα θα ρύθμιζαν τους «ανθρώπους-μηχανές», κατάσταση με την οποία όπως είδαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο οι La Mettrie και de Sade θα θεωρούσαν ως δικαίωση του δικού τους μηχανοποιημένου και ανθρωπολογικά εκμηδενισμένου κόσμου. Αν και σίγουρα δεν είμαστε κοντά σε μια τέτοια κατάσταση μερικοί προς τα εκεί κινούνται: Όσο περισσότερο εκπληρώνονται οι μεταμοντέρνες προσδοκίες τόσο περισσότερο απομακρυνόμαστε από τις δυνατότητες εθνοκρατικού και εθνοκρατοκεντρικού πολιτικού ορθολογισμού και ορθολογιστικής διεθνούς διακυβέρνησης. Θα κυριαρχούν η ασυναρτησία, ο αποσυντονισμός, η αναρχία και οι συγκρούσεις στοιχειακού υπαρξιακού χαρακτήρα.228
Στον αντίποδα μιας τέτοιας περιγραφής βρίσκεται η θεώρηση ενός συγκροτημένου εθνοκρατοκεντρικού κόσμου, ορθολογιστικού, οργανωμένου και (…).
Υστερόγραφο:
Το κεφάλαιο 4 του «Κοσμοθεωρία των Εθνών» περιγράφει την αντί-Αριστοτελική διαδρομή του μοντερνισμού (της υλιστικής σφαίρας ενός ευρύτερου δρόμου, της Νεοτερικότητας) ως ιστορικό στοχαστικό ατύχημα που κατέληξε στα ιδεολογικά δόγματα τα οποία, κατ’ ουσίαν, δεν στρέφονται μόνο κατά της μεταφυσικής και της θρησκευτικής πίστης αλλά και κατά του πνεύματος που θέλουν εκτός δημόσιας σφαίρας. Η λογική και συνεπής κατάληξη αυτών των ιδεολογικών τάσεων είναι ο μεταμοντερνισμός και οι ισχυρές δυνάμεις που αναπτύσσει για την ανθρωπολογική συρρίκνωση ή και εκμηδενισμό των πολιτών. Ο τίτλος του είναι «Ο μεταμοντερνισμός ίσαμε τις έσχατες συνέπειές του: Πορεία προς τη βαρβαρότητα των Σοδόμων και Γομόρρων ή ταξίδι προς την Ιθάκη; …»
ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΊΟΥ «ΚΟΣΜΟΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ»
Παναγιώτης Ήφαιστος
Κοσμοθεωρία των Εθνών
Συγκρότηση και συγκράτηση των κρατών, της Ευρώπης και του κόσμου
Αφιερωμένο στην μνήμη του Παναγιώτη Κονδύλη
Περιεχόμενα
Προλεγόμενα………………………………………………………………………………..13
- Η έννοια Κοσμοθεωρία των Εθνών και η συγγραφική προσέγγιση…….13
- Οφειλές και ευχαριστίες………………………………………………………………16
Κεφάλαιο 1
Οδηγίες προς ναυτιλομένους για τον θυμωμένο Ποσειδώνα,
τους Λαιστρυγώνας και τους Κύκλωπας…………………………………………17
1.1. Βασικοί στόχοι και κύριες υποθέσεις…………………………………………17
1.2. Κεντρικοί άξονες: Εθνική Κοσμοθεωρία versus υλισμός-ιδεολογία…..22
Κεφάλαιο 2
Ιδεολογία-υλισμός versus Eθνική Kοσμοθεωρία, δημοκρατία
και πολιτικός πολιτισμός……………………………………………………………….27
2.1. Εθνοκρατοκεντρικό versus διεθνιστικό, μετανεοτερικό
versus μεταμοντέρνο και η κακοποίηση της έννοιας δημοκρατία…..27
2.2. Η ιδεολογική-υλιστική νοηματοδότηση της πολιτικής
με όρους ισχύος versus Eθνική Kοσμοθεωρία……………………………..31
2.3. Εθνοκρατοκεντρικό versus διεθνιστικό και το εκκρεμές
των υλιστικών θεωρήσεων………………………………………………………..36
2.4. Έθνος, δημοκρατία-πολιτική ελευθερία υπό το ιστορικό πρίσμα
και το ενδεχόμενο κατίσχυσης της Εθνικής Κοσμοθεωρίας…………..38
2.5. Μεταμοντερνισμός: Επιστροφή στο μέλλον των La Mettrie
και de Sade στα Σόδομα και Γόμορρα…………………………………………45
2.6. Η Εθνική Κοσμοθεωρία versus πολιτική με όρους ισχύος
και η εδαφικά νοούμενη κυριαρχία……………………………………………..47
2.7. Εθνοκρατοκεντρική δομή στη θεωρία και στην πράξη
ιδωμένη με μία μόνο ματιά………………………………………………………..49
2.8. Κρίση δεν περνάει η Εθνική Κοσμοθεωρία
αλλά οι αντίπαλοί της λόγω μεταμοντερνισμού……………………………51
2.9. Ο ανορθολογισμός των ιδεολογιών και οι εθνικές αντοχές…………….55
Kεφάλαιο 3
Τα υψηλά περίκλειστα τείχη του μοντερνισμού και μεταμοντερνισμού……61
3.1. Διαδρομή των Νέων Χρόνων, η Εθνική Κοσμοθεωρία και ο
εθνοκρατοκεντρικός χαρακτήρας της Ευρώπης και του κόσμου……..61
3.2. Η βαθιά ιστορική ματιά του Ρήγα Φερ
αίου και ο βράχος του Σισύφου
της εθνοσοβινιστικής εθνοκατασκευής της νεότερης Ευρώπης………75
3.3. Από την αντιθεοκρατική πάλη στην πορεία προς
τα Σόδομα και Γόμορρα του μεταμοντερνισμού…………………………..79
3.4. Μεταμοντέρνα ιδεολογήματα και η πασαρέλα
των γυμνών επιστημονικών βασιλιάδων……………………………………..82
3.5. Μία πρώτη ματιά στις διεθνιστικοϋλιστικές ιδεολογίες
και στα μίζερα παράγωγά τους…………………………………………………..85
3.6. Διεθνιστικοϋλισμός versus Εθνική Κοσμοθεωρία………………………..89
3.7. «Κοινωνία των πολιτών» versus πολιτική κοινωνία
και εξωπολιτικοί διεθνικοί δρώντες…………………………………………….97
3.8. Το εκκρεμές της ανθρώπινης συμπεριφοράς
και οι πειραματισμοί των υλιστικών ιδεολογιών…………………………100
3.9. Το Ανθρώπινο ον: Επουράνιες και εγκόσμιες πολιτικές θεολογίες,
ο Αριστοτέλης και τα οντολογικά ερωτήματα…………………………….106
Kεφάλαιο 4
Ο μεταμοντερνισμός ίσαμε τις έσχατες συνέπειές του: Πορεία προς τη
βαρβαρότητα των Σοδόμων και Γομόρρων ή ταξίδι προς την Ιθάκη;…115
4.1. Αμφίπλευρες, αμφίρροπες και αντιφατικές διαδρομές των
ιδεολογικά-υλιστικά νοούμενων νομικοτεχνικών κατασκευών……115
4.2. Η οντολογική αναβάθμιση της ύλης και η εγγενής μοντερνιστική
νοηματοδότηση της πολιτικής με όρους ισχύος…………………………..122
4.3. Το θηριώδες μεταμοντέρνο ανθρωπολογικό κυνηγητό
μέσα στην ιδιωτική σφαίρα……………………………………………………..129
4.4. Ο πνευματικός εκμηδενισμός της ιδιωτικής σφαίρας
για να καταστεί συμβατή με την υλιστική δημόσια σφαίρα…………..139
4.5. Εθνική Κοσμοθεωρία versus μεταμοντερνισμός ως αυτοχειριασμός.142
4.6. Η μεγάλη Kονδύλεια εικόνα της αντιμεταφυσικής πάλης που
παγίδευσε τη μοντέρνα σκέψη και οδήγησε στον μεταμοντερνισμό.151
4.7. Επιστροφή στο μέλλον: Στα Σόδομα και Γόμορρα των συνεπών
υλιστών La Mettrie και de Sade………………………………………………..155
4.8. Ο εκμηδενιστικός υλιστικός μονόδρομος και η αναπόδραστη
νοηματοδότηση της πολιτικής με όρους ισχύος…………………………..165
4.9. Τα μεταμοντέρνα εγγόνια, δισέγγονα και τρισέγγονα
των La Mettrie και de Sade………………………………………………………170
4.10. Υλιστικές ιδεολογίες versus Αριστοτέλης: Ύλη versus ποιότητα….174
4.11. Η αντίσταση των Eθνικών Kοσμοθεωριών και οι αντίρροπες τάσεις…180
Περιεχόμενα
Κεφάλαιο 5
Η ακάθεκτη πορεία των δυτικών κοινωνιών προς την ανθρωπολογική
εκμηδένιση (και) της ιδιωτικής σφαίρας……………………………………….183
5.1. Η εγγενής αναντιστοιχία μεταξύ ιδιωτικής και δημόσιας σφαίρας
κάθε συνεπούς υλιστικής κοινωνικοπολιτικής δομής…………………..183
5.1.1. Αντιαριστοτελισμός: Το μοιραίο σφάλμα του μοντερνισμού.183
5.1.2. Αναντιστοιχία υλιστικής δημόσιας σφαίρας και της
ανθρωπολογίας στην ιδιωτική σφαίρα………………………………186
5.1.3. Στόχος η ανθρώπινη ετερότητα. Η έλευση των
μεταμοντέρνων ιδεολογημάτων………………………………………188
5.2. Από τον μοντερνισμό στον μεταμοντερνισμό. Μία χαώδης διαδρομή
και η συγκρότηση του εθνοκρατοκεντρικού διεθνούς συστήματος……192
5.3. Από τη θεοκρατία στην ορθολογιστική θεότητα, στις γενοκτονίες,
στις εθνοκαθάρσεις και στην αποικιοκρατία………………………………197
5.3.1. Πολιτικοστοχαστικές προεκτάσεις της ιδεολογικής εκτροπής.197
5.3.2. Πώς θα ήταν ο κόσμος χωρίς υλιστικές ιδεολογίες……………..199
5.3.3. Είναι ένα πράγμα ο μοντερνιστικός εθνοσοβινισμός
και άλλο η Εθνική Κοσμοθεωρία……………………………………..201
5.4. Αναζητώντας μία εθνοκρατοκεντρική μετανεοτερικότητα…………..207
5.5. Πνευματικά πλούσιος πολίτης versus πολίτης-μάζα κρέατος
ικανού να ηδονίζεται «ορθολογιστικά»……………………………………..211
5.6. Οι ακλόνητες Αριστοτελικές παραδοχές, η θρησκεία
και ο μοντερνισμός…………………………………………………………………215
5.7. Οι ιστορικοπολιτικές περιστάσεις των βίαιων εθνοσοβινιστικών
ομογενοποιήσεων…………………………………………………………………..219
5.8. Κτίζοντας έθνη ανάποδα με φορά κράτος→έθνος
αντί έθνος→κράτος………………………………………………………………..222
5.9. Διαδρομές του μοντερνιστικού διεθνιστικοϋλιστικού κόσμου
και η αντίρροπη Εθνική Κοσμοθεωρία………………………………………226
5.10. Η κατασκευή του μεταμοντέρνου ανθρωπότυπου: Η «μεταμοντέρνα
μαύρη τρύπα» και το ανθρωπολογικό ροκάνισμα……………………….233
5.11. Εθνική Κοσμοθεωρία versus υλιστικά-διεθνιστικά ιδεολογήματα..245
Κεφάλαιο 6
Ευρωπαϊκή Ένωση: Πρότυπο ενός εθνοκρατοκεντρικού κόσμου
ή μιας υπερκρατικής δεσποτείας;…………………………………………………251
6.1. Φυσιογνωμικά και οντολογικά χαρακτηριστικά της ΕΕ……………….251
6.2. Εθνοκρατοκεντρική δομή versus υλισμός………………………………….261
6.3. Η ΕΕ και οι προϋποθέσεις εθνοκρατοκεντρικής
μετανεοτερικής πορείας………………………………………………………….266
Κεφάλαιο 7
Το ολοένα και πιο σταθερό εθνοκρατοκεντρικό διεθνές σύστημα:
Δεν είναι ουτοπία αλλά θαλασσοπορεία προς μία ενδεχομένως
ανύπαρκτη Ιθάκη………………………………………………………………………..269
Δοκιμιακές σημειώσεις τέλους……………………………………………………….287
Ευρετήριο……………………………………………………………………………………537
ΟΛΙΓΑΡΧΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ, ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ, ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ, ΔΕΣΠΟΤΕΙΑ VERSUS ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ / ΙΣΧΥΡΕΣ ΕΘΝΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΕΣ
BY ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ on 17/04/2015
Ήφαιστος Παναγιώτης https://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/
Σχόλια με αφορμή το άρθρο «The power of families. Dynasties. The enduring power of families in business and politics should trouble believers in meritocracy» (Δυναστείες. Η ισχύς των οικογενειών: Η ανθεκτική ισχύς των οικογενειών στις επιχειρήσεις και στην πολιτική πρέπει να ανησυχούν όσους θέλουν αξιοκρατία) του Economist.
Το σύντομο άρθρο του Economistπου παρατίθεται πιο κάτω αφορά ζωτικά την την καθ’ ημάς συζήτηση για την ολιγαρχική δομή των μοντερνιστικών καθεστώτων και την δομική διαφορά τους από την κλασικά νοούμενη δημοκρατία την οποία εν τούτοις ουκ ολίγοι επικαλούνται λαθραία. Σίγουρα, οι αναλύσεις του συναδέλφου Γιώργου Κοντογιώργη είναι πρωτότυπες και μοναδικές στην ανάλυση αυτών των φαινομένων και η τυπολογία που διαμόρφωσε διαχρονικής σημασίας.
Το αγγλικό άρθρο που παρατίθεται πιο κάτω βασικά εξηγεί ότι η ολιγαρχία είναι εύπλαστη και ευέλικτη. Αναπαράγεται διαχρονικά πλην ως συνήθως στις δυτικές αναλύσεις που βρίσκονται καταβυθισμένες στα αδιέξοδα θεωρήματα και ιδεολογήματα της εποχής των δουλοπαροίκων. Θεωρούν την ολιγαρχική δεσποτεία φυσιολογική και δεν προχωρούν σε μια ένταξη του προβληματισμού στα πεδία των συζητήσεων για τις ιδιότητες της εθνοκρατικής ανθρωπολογίας και των εξουσιαστικών ιεραρχήσεων. Όταν το κάνουν είτε περιπίπτουν σε γραμμικές θεσμικές απλουστεύσεις για το πώς συγκροτούνται και συγκρατούνται τα κράτη είτε το πιθανότερο διολισθαίνουν σε θολά ή ηγεμονικά υποβαλλόμενα διεθνιστικά και κοσμοπολίτικα θεωρήματα και ιδεολογήματα.
Σημασία στο παρόν σύντομο σχόλιο έχει να πούμε ότι τα μετά-Μεσαιωνικά ελίτ των φεουδαρχών και γεωκτημόνων της Ευρώπης που στην συνέχεια έγιναν οι ιδιοκτήτες των μέσων μαζικής παραγωγής του καπιταλισμού, οι χρηματοοικονομικοί προύχοντες ιδιοκτήτες των τραπεζών και τα ολιγαρχικά πολιτικά ελίτ που υπηρετούσαν τις εξουσίες, ως αλληλένδετες ομάδες, άλλαζαν μεν το περιεχόμενό τους με «νέα τζάκια» ή με εμπλουτισμό τους από μεσαία στρώματα που ανέρχονται για διάφορους λόγους στην ιεραρχία της κατοχής πλούτου, πλην μορφικά (τα μετά-Μεσαιωνικά ελίτ) παραμένουν τα ίδια.
Τα ολιγαρχικά φαινόμενα επεκτάθηκαν και στα εξαρτημένα κράτη όπως το δικό μας στο οποίο και αναφέρεται ή σε κράτη που προέκυψαν από την κατεδάφιση των αποικιών. Εκεί όμως το ζήτημα ίσως να τίθεται σε διαφορετική βάση: Επειδή οι υποκείμενες ιστορικά διαμορφωμένες εθνικές ανθρωπολογίες είναι διαφορετικής ιστορικής εξέλιξης, σύνθεσης, υπόστασης από άποψη πολιτικών παραδόσεων και φυσιογνωμίας μελλοντικά ενδέχεται θα κινηθούν δυναμικά και ενδεχομένως δημιουργικά όσον αφορά την κρατική συγκρότηση.
Σημασία έχει να πούμε εδώ ότι όταν επικρατούν ολιγαρχικές δομές η δημοκρατία πάσχει τόσο από άποψη κατόχου του κράτους (ανήκει στην κοινωνία ή στα ελίτ που εξουσιάζουν ή καικατεξουσιάζουν;) όσο και από άποψη δημοκρατικού προσανατολισμού (ο πολίτης τείνει να γίνει ολοένα και περισσότερο εντολέας της εξουσίας ή το αντίστροφο;).
Σε αυτή την συζήτηση, πάντως, και χρηματοοικονομική κρίση ανέδειξε ως σημαίνων φαινόμενο το γεγονός ότι τα κράτη, ακόμη και τα ισχυρά, καθώς επίσης και διεθνείς θεσμοί συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, περιέρχονται ολοένα και περισσότερο στον έλεγχο μιας πρωτοφανούς διεθνικής ιδιωτείας κερδοσκόπων, τοκογλύφων και τυχοδιωχτών που κατέχουν απέραντη ισχύ αλλά η ισχύς τους κοινωνικοπολιτικά ελέγχεται ελάχιστα ή καθόλου.
Τα πιο πάνω αφορούν ζωτικά τη σχέση μεταξύ του ιδεολογικού φαινομένου, τις επικλήσεις της δημοκρατίας και τον ολιγαρχικό προσανατολισμό της πολιτικής που σε συνδυασμό με την δύναμη της διεθνικής ιδιωτείας η εξουσία καθίσταται ολοένα και πιο δεσποτική.Αυτό είναι ίσως και τα σημαντικότερα ζητήματα του μέλλοντος. Μεταξύ άλλων θα μπορούσαν να αναφερθούν και τα εξής που αφορούν την μετά-Μεσαιωνική διαδρομή μέχρι και σήμερα:
Πρώτον, η μετάβαση από τον Θεοκρατικό Μεσαίωνα στους Νέους Χρόνους ήταν μεν συγκριτικά με την Θεοκρατία πρόοδος πλην οπισθοδρόμηση σε σχέση με την κλασική εποχή και τον κοσμοσυστημικό προσανατολισμό του κόσμου όπως εξελίχθηκε μετά τους Αλεξανδρινούς χρόνους.
Δεύτερον, η ιδεολογικά στρατευμένη πορεία της πολιτικής θεωρίας μετά τον 16ο αιώνα οδήγησε σε ένα κατήφορο και σ’ ένα πολιτικοπνευματικό μπέρδεμα άνευ προηγουμένου. Τόσο σε πολλές φιλελεύθερες εκδοχές της όσο και στις μορφικά πανομοιότυπες κομμουνιστικές εκδοχές, οι ιδεολογίες επιδίωκαν και συνέχισαν να επιδιώκουν μια οικονομική ανθρωπολογία κρατική ή πλανητική. Αυτή η οικονομική ανθρωπολογία αφορά τόσο την κρατική συγκρότηση όσο και την διεθνιστική αξίωση για πλανητική ανθρωπολογική και πολιτική εξίσωση.
Οι διεθνιστικές αξιώσεις τον τελευταίο αιώνα, πάντως, δεν ήταν παρά μεταμφιέσεις των αξιώσεων ισχύος των μεγάλων δυνάμεων και εμπεριέχονται σε αμφότερες τις προαναφερθείσες μοντερνιστικές ιδεολογίες. Στην ύστερη κοσμοπολίτικη εκδοχή τους όπως διατυπώνεται από το θεώρημα-ιδεολόγημα της παγκοσμιοποίησης αποτελεί ανάλογη διεθνιστική μεταμφίεση των τοκογλύφων και κερδοσκόπων.
Αρκεί εδώ να επισημάνουμε ότι ο σύγχρονος διεθνισμός διαφέρει ριζικά από τα κοσμοσυστήματα του παρελθόντος. Δηλαδή της εποχής που αρχίζει μετά το τέλος του συστήματος των Πόλεων της Αρχαιότητας και την είσοδο στην μετακρατοκεντρικήκοσμοσυστημική εποχή που συνεχίστηκε μέχρι και τον 15ο αιώνα.
Ένα είναι σίγουρο. Ο διεθνισμός όλων των εκδοχών της σύγχρονης εποχής νεφελοβατεί όπως προαναφέραμεπεριπλανάται μέσα σε ανύπαρκτες ουτοπικές και παντελώς ανέφικτες διαβαθμίσεις πλανητικής ανθρωπολογικής εξομοίωσης και πλανητικής πολιτικής εξίσωσης ως και να ήταν γραμμικά εύκολο και αυτονόητο να συνυπάρξουν πολιτικά διαφορετικές κοινωνικές οντότητες.
Εξομοίωση δηλαδή και εξίσωση που σημαίνει ότι έχουμε μια δομή διαφορετικής τάξης από τα μετά-κρατοκεντρικάκοσμοσυστήματα του παρελθόντος όπου ανάλογα και αντίστοιχα με την περίπτωση και την εποχή η αυτοθέσμιση των διακριτών κοινωνικών οντοτήτων δεν προϋπόθετε ανθρωπολογική ισοπέδωση.
Τρίτον, η μεγάλη ειδοποιός διαφορά έγκειται στην εξέλιξη των πραγμάτων μετά τον 18ο αιώνα όταν πλέον κυριαρχεί η ιδεολογική πρόσληψη της «πολιτικής». Με δεδομένη την αποικιοκρατική καταστολή των μεγάλων εθνών της ιστορίας η προσπάθεια δημιουργίας πολιτικής ανθρωπολογίας των κρατών της μετά-Μεσαιωνικής Ευρώπης (όπου συντριπτικά συνέχισε να κυριαρχεί η δουλοπαροικία, βασικά μέχρι και την Γαλλική Επανάσταση) οδήγησε σε ένα αφύσικο πολιτικό κατήφορο: Συνοπτικά εδώ –αυτό το φαινόμενο αναλύεται σε πολλά άλλα κείμενα και κυρίως στα κεφάλαια 4 και 5 του «Κοσμοθεωρία των Εθνών», εκτενέστατα δε σε πολλά βιβλία του Παναγιώτη Κονδύλη ιδιαίτερα στον Τόμο Β του «Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού» – ενώ οι μηδενιστικές τάσεις των Νέων Χρόνων είναι εγγενείς με την μετεξέλιξη της νεοτερικότητας [αντί-θεοκρατικό, αντί-Εκκλησιαστικό, αντί-Θρησκευτικό, αντί-πνευματικό τουτέστιν υλιστικό] για λόγους καθεστωτικής αυτοσυντήρησης δεν άφηναν τον μηδενισμό να κυριαρχήσει στο κρατικό σύστημα.
Μολαταύτα οι συνεπείς υλιστές όπως ο LaMettrieκαι ο Μαρκήσιος deSade πειστικά εξήγησαν πως εάν η επιδίωξη είναι η υλιστική ανθρωπολογία τότε ο μηδενισμός είναι η φυσική απόληξη της σκέψης και της πράξης με οτιδήποτε σημαίνει αυτό (ο Μαρκήσιος deSadeτο αποτύπωσε κάτι περισσότερο από παραστατικά).
Τέταρτο και σχετικό, η ταραχώδης μετάβαση από την μοντερνιστική εποχή του ιεραρχημένου αστικού και αστικοφιλελεύθερου καπιταλισμού στην μεταμοντέρνα εποχή της μαζικοπαραγωγής, της μαζικοκατανάλωσης, της αστικοποίησης και των προεκτάσεών τους πάνω στις κρατικές ανθρωπολογίες, ενίσχυσε τα μηδενιστικά φαινόμενα.
Οι αντιστάσεις κατά του μηδενισμού βέβαια είναι αντίστοιχες και ανάλογες και συνεχίζεται μια πρωτόγνωρη αντιπαράθεση μεταξύ παραδοχών πράξεων και αποφάσεων που στηρίζουν μια περιεκτική πολιτική ανθρωπολογίαπου αυτοθεσμίζεται και αυτοσυγκροτείταιΑριστοτελικά και των αντίθετών τους που ευνοούν μια εκμηδενισμένη ανθρωπολογία την οποία λίγο πολύ κηρύττουν τα επιστημονικά μεταμφιεσμέναεθνομηδενιστικά κινήματα.
Στην Ελλάδα η σχετικά πρόσφατη συζήτηση για τα βιβλία της ιστορίας είναι συναφής και σχετική. Αξίζει μάλιστα να αναζωπυρωθεί μετά τις εκπληκτικά ανιστόρητες θέσεις που ακούγονται ξανά και που συμβολίζονται από μια εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας και από την ομιλία του νυν πρωθυπουργού στο Πανεπιστήμιο Αθηνών όταν εκφώνησε τον Πανηγυρικό για την 25 Μαρτίου. Στο σημείο αυτό επιβάλλεται να πούμε ότι η εθνομηδενιστική κλίση είναι αριστεροδεξιά και εκτείνεται σε όλο το κομματικό φάσμα. Το μπερδεμένο κομματικό φάσμα μέσα στο οποίο η πνευματική και πολιτική σύγχυση είναι πλέον Γόρδιος Δεσμός.
Το πραγματικό πρόβλημα είναι η αντιπαράθεση της Αριστοτελικά προσανατολισμένης πολιτικής με την υλιστικά νοούμενη κρατική ή πλανητική οργάνωση της οποίας οι λογικές απολήξεις είναι ο μηδενισμός και η ωμή αθέσμιστη ισχύς. Η Αριστοτελική συνεπάγεται ένα πολιτειακό βίο όπου αναζητώντας τον κατ’ αλήθειαν συλλογικό τρόπο ζωής λαμβάνει χώρα μια διαρκής σύμμειξη και μέθεξη αισθητών και πνευματικών κριτηρίων και παραγόντων.
Στην αντίθετη πλευρά είναι η ιδεολογικά νοούμενη μοντερνιστική πολιτική οργάνωση: Μέσα στην δημόσια σφαίρα ο πολίτης εισέρχεται χωρίς πνεύμα. Αν και θα μπορούσε να ειπωθεί ότι το τελευταίο έχει ρίζες στους σοφιστές μια τέτοια γραμμική αναγωγή είναι παρακινδυνευμένη, καθότι οι αρχαίες σοφιστικές εκδοχές είναι πολλές και διαχρονικά ποικιλόμορφες. Ο συνεπής μεταμοντέρνος μηδενισμός πάντως είναι σαφής και ρητός: Ο άνθρωπος είναι μόνο ύλη και η κατ’ αυτόν λεγόμενη ψυχή είναι σαλέματα της ύλης. Όπως εξηγείται σε άλλη δημοσίευση και όπως αναλύεται εκτενώς σε πολλά κείμενα του Παναγιώτη Κονδύλη ιδιαίτερα στον Τόμο Β του «Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού», ενώ οι μηδενιστικές τάσεις των Νέων Χρόνων είναι εγγενείς με την μετεξέλιξη της νεοτερικότηταςγια λόγους καθεστωτικής αυτοσυντήρησης ποτέ δεν επέτρεπαν στον μηδενισμό να κυριαρχήσει στο κρατικό σύστημα.
Πρόκειται βασικά για μια θανάσιμη ιστορική σύγκρουση της Αριστοτελικής πρόσληψης της πολιτικής αρχικά με την μοντέρνα και στην συνέχεια με την μεταμοντέρνα αντίληψη που προϋποθέτει ή εξ ανάγκης επιζητά μια συρρικνωμένη ανθρωπολογία.Δεν είναι του παρόντος αλλά θεωρούμε ότι αυτή η σύγκρουση είναι το μεγαλύτερο ζήτημα του μέλλοντος, με δεδομένο μάλιστα το γεγονός ότι μετά το 1990 εγείρονται μικρά, μεσαία και γιγαντιαία εθνοκράτη των οποίων οι εθνικές ανθρωπολογίες και οι πολιτικές παραδόσεις μέχρι πρόσφατα βρίσκονταν υπό καταστολή. Μολαταύτα, οι ιστορικές σχέσεις αυτών των εθνών με τον μοντερνισμό μέσω αποικιοκρατίας δημιουργεί και εκεί μια περίεργη και σίγουρα πιο δυναμική σχέση μεταξύ κρατικών δομών και υποκείμενων εθνικών ανθρωπολογιών.
Ευρύτερα τώρα, πάνω στην πλάστιγγα της διαμάχης μεταξύ μιας ανθρωποκεντρικής Αριστοτελικής πολιτειακής συγκρότησης και των μοντέρνων/μεταμοντέρνων παραδοχών κανείς θα πρέπει να συνεκτιμήσει και το γεγονός ότι στην διαπάλη εισέρχεται και η προαναφερθείσα διεθνική ιδιωτεία η οποία πλέον ελέγχει τον πλούτο, κράτη εν μέρει ή εν όλω και διεθνείς θεσμούς. Κατέχει δηλαδή αθέσμιστη διανεμητική ισχύ με τρόπο πρωτοφανή ιστορικά και με αποτέλεσμα καίρια πλήγματα στην δημοκρατική συγκρότηση των σύγχρονων εθνοκρατών.
Το γεγονός πάντως ότι ένα περιοδικό μεγάλου κύρους στον Δυτικό κόσμο όπως το Economistεπισημαίνει τον αναξιοκρατικό χαρακτήρα των ολιγαρχικών οικογενειακών ομαδοποιήσεων δεν είναι άνευ σημασία. Όσο προχωρούμε στον 20ο αιώνα θα καθίσταται ολοένα και ποιο φανερός ο επίπλαστος και ευάλωτος χαρακτήρας των μοντερνιστικών εποικοδομημάτων της ύστερης εποχής τα οποία γνώρισαν μια πρόσκαιρη σταθερότητα τόσο λόγω των νέο-αποικιακών δομών του σύγχρονου ηγεμονισμού όσο και λόγω των συσπειρώσεων και ομαδοποιήσεων που προκάλεσε ο Ψυχρός Πόλεμος και που σιγά-σιγά αποδυναμώνονται ή διαλύονται.
Το πραγματικό πρόβλημα είναι εκεί ολόρθο: Ερήμην των μοντερνιστικών κρατικών εποικοδομημάτων σε Ανατολή και Δύση οι υποκείμενες κοινωνίες ποτέ δεν σταμάτησαν όπως πάντα έκαναν να αυτοθεσμίζονται με ιδιαίτερο και ιδιόμορφο τρόπο που βάθαινε την ετερότητα των κρατικών τους ανθρωπολογιών.
Όσο ωριμάζουν, αφυπνίζονται και αναδύονται πολιτικά ο υποκείμενες ανθρωπολογίες που βρισκόταν μέσα σε μοντερνιστικούς γύψους τόσο περισσότερο τα μέλη τους θα αναζητούν να καταστούν κάτοχοι του κράτους και εντολείς της εξουσίας. Τόσο περισσότερο δηλαδή θα φεύγει το έδαφος κάτω από τα πόδια των ολιγαρχικών δομών.
Ένα ζήτημα σίγουρα είναι το κατά πόσο οι πολιτικές μεταλλάξεις που αναπόδραστα επέρχονται θα συντελούνται ειρηνικά ή βίαια. Ένα ζήτημα που αναδεικνύει η συντρέχουσα κρίση, πάντως, είναι το γεγονός πως οι τεχνοκρατικές και ολιγαρχικές ελίτ δεν έχουν πλέον την ικανότητα όπως στο παρελθόν να κατευνάζουν τους πολίτες. Οι τελευταίοι, εκτός του ότι δεν θέλουν να είναι πλέον «μάζα» και «υπήκοοι» παρόμοια με την εποχή του λεγόμενου Διαφωτισμού, οι οικονομικές πολιτικές που υποβάλλει μια τεχνόσφαιραΔαρβινιστικών αντιλήψεων, καταμαρτυρούν πολιτικοοικονομικούς ολιγάρχες ανίκανους να δουν πάνω από ένα μέτρο από το άπληστο σαρκίο τους.
“AS A democracy the United States ought presumably to be able to dispense with dynastic families,” wrote Arthur Schlesinger junior, one of America’s best-known historians, in 1947. Yet almost 70 years on, next year’s presidential election could well become a family affair. A Clinton or a Bush has been on the ticket in seven of the past nine races. Hillary v Jeb may offend against equal opportunity, but not the laws of statistics.
How, people wonder, can this happen in a country that went to war to rid itself of a king’s hereditary authority? That is the wrong question. Around the world, in politics and business, power is still concentrated in the family. Power families and dynasties are here to stay. The question is how to ensure that they are a force for good.
In politics the Clintons and the Bushes hardly count as exceptions. The leaders of Japan, South Korea, the Philippines and Bangladesh are all related to former political chiefs. The “Stans” of Central Asia are family fiefs. The Gandhis are struggling in India, as are the Bhuttos in Pakistan, but the Kenyattas are kings in Kenya, a Fujimori is once again leading the polls in Peru and a Trudeau has a fighting chance in Canada. Meanwhile the lengthy catalogue of China’s “princelings”, the children of Communist Party grandees, starts right at the top with the president, Xi Jinping.
In Europe family power is one reason why politics seems like a closed shop. Fifty-seven of the 650 members of the recently dissolved British Parliament are related to current or former MPs. François Hollande, France’s president, has four children with Ségolène Royal, who ran for the presidency in 2007. Three generations of Le Pens are squabbling over their insurgent party, the Front National (see article). Belgium’s prime minister is the son of a former foreign minister and European commissioner. The names Papandreou and Karamanlis still count for something in Greece.
In business, too, family companies continue to thrive, as our special report in this issue explains. More than 90% of the world’s businesses are family-managed or -controlled, including some of the biggest, such as News Corp and Volkswagen, a carmaker in the throes of a boardroom battle between its two main family owners. The Boston Consulting Group calculates that families own or control 33% of American companies and 40% of French and German ones with revenues of more than $1 billion a year. In the emerging world the preponderance of family control is greater still.
The importance of power families would have surprised the founders of modern economic and political theory. Political dynasties were supposed to fade as ordinary people got the vote. Family businesses were supposed to lose ground as public companies raised money from millions of small investors.
This never happened—partly because many advantages of kinship proved surprisingly enduring. Political dynasties have a powerful mixture of brand names and personal connections. Family companies can be more flexible and far-seeing than public companies. Family owners typically want their firms to last for generations, and they can make long-term investments without worrying about shareholders hunting for immediate profits.
Power families have also prospered from big, and welcome, social and economic shifts. Their prominence reflects the increasing prosperity of Asia, where families traditionally play a large role. The emancipation of women is doubling the talent pool. In an earlier age political chauvinism would have excluded Park Geun-hye, Keiko Fujimori—and Mrs Clinton. Likewise women have successfully taken the reins at Spain’s Santander bank, Australia’s Hancock Prospecting, and even Saudi Arabia’s Olayan Financing Company.
However, family power poses problems. Liberals, such as this newspaper, believe in the importance of protecting private property and allowing entrepreneurs to enjoy the fruits of their talents. But at the same time they believe that people should be judged on their individual merits rather than their family connections or their brand name. The New York Times reckons that the son of a governor is 6,000 times more likely than the average American male baby-boomer to become a governor himself, and the son of a senator is 8,500 times more likely to become a senator. The concentration of power and wealth in a small elite raises questions about legitimacy.
Family power also has its dark side—especially where business and politics are entwined in an exclusive nexus of money and influence (see article). The Clintons are a worrying example: all sorts of people, including foreign governments, have given millions to the Clinton family foundation, perhaps in part because they think it will give them influence over a future president. Lazy incumbents have an incentive to use political connections to protect themselves from competition. This can lead to corruption. A study found that in 2003 firms representing almost 8% of the world’s market capitalisation were run by relatives of their countries’ political leaders. Even without political connections, business families can exercise an unhealthy influence over the wider economy. Pyramid ownership structures enable a small chunk of capital to exert a large degree of control. Another study found that the richest ten families controlled 34% of market capitalisation in Portugal and 29% in both France and Switzerland.
Family values, public goods
The secret to healthy family power is competition. In an open system of free markets, governed by the rule of law and held to account by a free press, nepotism matters less. America’s vastly expensive elections favour political machines: another reason to re-examine campaign finance. Pyramid structures lock up capital markets. America limited them in the 1930s. Britain followed suit in the late 1960s and Israel is doing the same. So should other countries. Inheritance taxes in places such as Britain favour the family company: it should survive on its merits. Family power, like any other sort, needs watching over. If it cannot be contested, it should not be welcome.
μεταφραση google
"Ως δημοκρατία οι Ηνωμένες Πολιτείες θα έπρεπε πιθανώς να είναι σε θέση να σας απαλλάξει από δυναστική οικογένειες», έγραψε ο Arthur Schlesinger junior, ένας από τους πιο γνωστούς ιστορικούς της Αμερικής, το 1947. Ωστόσο, σχεδόν 70 χρόνια αργότερα, οι προεδρικές εκλογές του επόμενου έτους θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει μια οικογένεια υπόθεση. Μια Κλίντον ή ο Μπους ήταν στο εισιτήριο σε επτά από τα τελευταία εννέα αγώνες.Χίλαρι κατά Τζεμπ μπορεί να προσβάλλουν την ισότητα των ευκαιριών, αλλά δεν είναι οι νόμοι της στατιστικής.
Πώς, άνθρωποι αναρωτιούνται, μπορεί αυτό να συμβεί σε μια χώρα που πήγε στον πόλεμο για να απαλλαγεί από κληρονομική εξουσία ενός βασιλιά; Αυτό είναι το λάθος ερώτημα. Σε όλο τον κόσμο, στην πολιτική και τις επιχειρήσεις, η εξουσία εξακολουθεί να συγκεντρώνεται στην οικογένεια. οικογένειες δύναμη και δυναστείες είναι εδώ για να μείνει. Το ερώτημα είναι πώς θα εξασφαλιστεί ότι είναι μια δύναμη για το καλό.
Στην πολιτική οι Κλίντον και οι θάμνοι σχεδόν μετράνε ως εξαιρέσεις. Οι ηγέτες της Ιαπωνίας, της Νότιας Κορέας, τις Φιλιππίνες και το Μπαγκλαντές όλα σχετίζονται με πρώην πολιτικούς αρχηγούς. Η «Stans» της Κεντρικής Ασίας είναι οικογενειακά φέουδα. Οι Γκάντι αγωνίζονται στην Ινδία, όπως είναι οι Bhuttos στο Πακιστάν, αλλά οι Kenyattas είναι βασιλιάδες στην Κένυα, μια Φουτζιμόρι για άλλη μια φορά οδηγεί τις κάλπες στο Περού και Τρουντό έχει μια πιθανότητα πάλης στον Καναδά. Εν τω μεταξύ η μακρά κατάλογος των «πρίγκιπες» της Κίνας, τα παιδιά του μεγιστάνες του Κομμουνιστικού Κόμματος, ξεκινά ακριβώς στην κορυφή με τον πρόεδρο, Xi Jinping.
Στην Ευρώπη οικογένεια δύναμη είναι ένας λόγος για τον οποίο η πολιτική φαίνεται σαν ένα κλειστό μαγαζί.Πενήντα επτά από τα 650 μέλη του πρόσφατα διαλυμένου Βρετανικό Κοινοβούλιο σχετίζεται με την τρέχουσα ή πρώην βουλευτές. François Hollande, ο πρόεδρος της Γαλλίας, έχει τέσσερα παιδιά με Σεγκολέν Ρουαγιάλ, ο οποίος έτρεξε για την προεδρία το 2007. Τρεις γενιές της Λε Πεν Οι αντιπαραθέσεις πάνω εξεγερμένων κόμμα τους, το Εθνικό Μέτωπο (βλέπε άρθρο ). Πρωθυπουργός του Βελγίου είναι ο γιος ενός πρώην υπουργού Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών επίτροπος. Τα ονόματα Παπανδρέου και Καραμανλής εξακολουθεί να μετράνε για κάτι στην Ελλάδα.
Στην επιχείρηση, πάρα πολύ, οικογενειακές επιχειρήσεις συνεχίζουν να ευδοκιμούν, ως ειδική έκθεσή μας σε αυτό το θέμα, εξηγεί. Περισσότερο από το 90% των επιχειρήσεων του κόσμου είναι οικογενειακή επιχείρηση ή ελεγχόμενες από το κράτος, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων από τις μεγαλύτερες, όπως η News Corp και η Volkswagen, μια αυτοκινητοβιομηχανία στη μέση μιας μάχης αίθουσα συνεδριάσεων μεταξύ δύο κύριοι ιδιοκτήτες της οικογένειας του. Το Boston Consulting Group υπολογίζει ότι οι οικογένειες κατέχουν ή να ελέγχουν το 33% των αμερικανικών εταιρειών και το 40% της γαλλικής και της γερμανικής αυτά με έσοδα άνω των $ 1 δις το χρόνο. Στον αναδυόμενο κόσμο η υπεροχή του ελέγχου της οικογένειας είναι μεγαλύτερη ακόμα.
Η σημασία των οικογενειών εξουσίας θα εξέπληξε τους θεμελιωτές της σύγχρονης οικονομικής και πολιτικής θεωρίας. Πολιτικές δυναστείες έπρεπε να ξεθωριάζει ως απλοί άνθρωποι πήραν την ψηφοφορία. Οικογενειακές επιχειρήσεις έπρεπε να χάνει έδαφος ως δημόσιες εταιρείες άντλησαν χρήματα από τα εκατομμύρια των μικροεπενδυτών.
Γιατί οικογενειακές επιχειρήσεις παραμένουν ένα σημαντικό χαρακτηριστικό του παγκόσμιου καπιταλισμού
Αυτό δεν συνέβη ποτέ, εν μέρει επειδή πολλά πλεονεκτήματα της συγγένειας αποδείχθηκαν εκπληκτικά ανθεκτική.Πολιτικές δυναστείες έχουν ένα ισχυρό μίγμα των εμπορικών ονομάτων και προσωπικές συνδέσεις. Οικογενειακές επιχειρήσεις μπορούν να είναι πιο ευέλικτη και πολύ-βλέποντας από δημόσιες επιχειρήσεις. Οικογένεια ιδιοκτήτες συνήθως θέλουν οι επιχειρήσεις τους να διαρκέσει για πολλές γενιές, και μπορούν να κάνουν μακροπρόθεσμες επενδύσεις χωρίς να ανησυχείτε για τους μετόχους το κυνήγι για άμεσα κέρδη.
οικογένειες εξουσία έχουν, επίσης, άκμασε από τις μεγάλες, και ευπρόσδεκτη, κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές. εξέχουσα θέση τους αντανακλά την αυξανόμενη ευημερία της Ασίας, όπου οι οικογένειες που παραδοσιακά παίζουν μεγάλο ρόλο. Η χειραφέτηση των γυναικών είναι ο διπλασιασμός της συγκέντρωσης ταλέντου. Σε μικρότερη ηλικία πολιτικού σωβινισμού θα αποκλείονται Παρκ Γκέουν-χε, Keiko Φουτζιμόρι, και η κα Κλίντον. Ομοίως, οι γυναίκες έχουν λάβει με επιτυχία τα ηνία στην ισπανική Santander τράπεζας, της Αυστραλίας Χάνκοκ διασκόπησης, και Olayan Financing Company, ακόμη και της Σαουδικής Αραβίας.
Ωστόσο, οικογένεια δύναμη δημιουργεί προβλήματα. Φιλελεύθεροι, όπως αυτή την εφημερίδα, πιστεύουν στη σημασία της προστασίας της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και επιτρέπει στους επιχειρηματίες να απολαύσουν τους καρπούς των ταλέντων τους. Αλλά την ίδια στιγμή που πιστεύουν ότι οι άνθρωποι θα πρέπει να κριθεί με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και όχι οικογενειακές διασυνδέσεις τους ή επωνυμία τους. Η New York Times εκτιμά ότι ο γιος ενός κυβερνήτη είναι 6.000 φορές πιο πιθανό από ό, τι ο μέσος Αμερικανός αρσενικό baby-boom για να γίνει ο ίδιος κυβερνήτης, και ο γιος ενός γερουσιαστή είναι 8.500 φορές πιο πιθανό να γίνει γερουσιαστής. Η συγκέντρωση της εξουσίας και του πλούτου σε μια μικρή ελίτ εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη νομιμότητα.
Οικογένεια δύναμη έχει και τη σκοτεινή πλευρά, ειδικά του, όπου επιχειρήσεις και την πολιτική είναι που περιπλέκονται σε μια αποκλειστική πλέγμα χρήματα και επιρροή (βλέπε άρθρο ). Οι Κλίντον είναι ένα ανησυχητικό παράδειγμα: όλα τα είδη των ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων των ξένων κυβερνήσεων, έχουν δώσει τα εκατομμύρια στην οικογένεια Ίδρυμα Κλίντον, ίσως εν μέρει επειδή νομίζουν ότι θα τους δώσει επηρεάσει πάνω από ένα μελλοντικό πρόεδρο. Lazy κατεστημένοι φορείς έχουν κίνητρο να χρησιμοποιήσει πολιτικές διασυνδέσεις για να προστατεύσουν τον εαυτό τους από τον ανταγωνισμό. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι το 2003 οι επιχειρήσεις που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 8% της κεφαλαιοποίησης του κόσμου της αγοράς έτρεξαν από τους συγγενείς των πολιτικών ηγετών των χωρών τους.Ακόμη και χωρίς πολιτικές διασυνδέσεις, επιχειρηματικές οικογένειες μπορεί να ασκήσει μια νοσηρή επιρροή στην ευρύτερη οικονομία. Πυραμίδα ιδιοκτησιακές δομές επιτρέπουν ένα μικρό κομμάτι του κεφαλαίου για να ασκήσουν ένα μεγάλο βαθμό ελέγχου. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι οι πλουσιότερες δέκα οικογένειες ελέγχεται το 34% της κεφαλαιοποίησης της αγοράς στην Πορτογαλία και 29% στη Γαλλία και την Ελβετία.
Οικογενειακές αξίες, τα δημόσια αγαθά
Το μυστικό για υγιή οικογένεια εξουσία είναι ο ανταγωνισμός. Σε ένα ανοικτό σύστημα των ελεύθερων αγορών, που διέπεται από το κράτος δικαίου και να λογοδοτήσουν από έναν ελεύθερο Τύπο, ο νεποτισμός έχει μικρότερη σημασία. πολύ ακριβά εκλογές της Αμερικής είναι υπέρ της πολιτικής μηχανήματα: ένα άλλο λόγο να επανεξετάσει τη χρηματοδότηση της εκστρατείας. Πυραμίδα δομές κλειδώσει κεφαλαιαγορές. Αμερική τους περιορίζεται στη δεκαετία του 1930. Βρετανία ακολούθησε στα τέλη του 1960 και το Ισραήλ κάνει το ίδιο. Έτσι, θα πρέπει σε άλλες χώρες. Φόρο κληρονομιάς σε μέρη όπως η Βρετανία ευνοούν την οικογενειακή επιχείρηση: θα πρέπει να επιβιώσει επί της ουσίας. Οικογένεια δύναμη, όπως και κάθε άλλο είδος, πρέπει να παρακολουθείτε πάνω. Αν δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, δεν θα πρέπει να είναι ευπρόσδεκτη.
«ΔΕΝΔΡΟ-ΦΟΒΙΑ», «ΦΥΛΛΟ-ΦΟΒΙΑ», «ΦΥΣΗ-ΦΟΒΙΑ» ΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗΣ
BY ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ on 10/04/2015
Παναγιώτης Ήφαιστος, https://www.facebook.com/Ifestos.DimotisBBB
Έφυγαν από ωραία βουνίσια ή παραθαλάσσια περιβάλλοντα και αντί να κουβαλήσουν μέσα στην ψυχή τους το ωραίο και το αισθητικά υψηλό κρύβονται από αυτό.
Έφυγαν από τους παραδείσους και τώρα βασικά φυλακισμένοι μέσα σε άχαρα, άχρωμα και άοσμα διαμερίσματα η αισθητική τους διαστρέφεται. Οι προτιμήσεις τους, η θέασή τους και δυστυχώς συχνά και η ψυχή τους δεν θέλουν το φυσιολογικό, το ωραίο και το αισθητικά υψηλό.
Κρύβονται κατατρομαγμένοι μήπως φυσήξει ο αέρας και από τα λίγα δέντρα που έμειναν φύγει κανένα φύλο και τους … πλακώσει το κεφάλι.
Τρέμουν ή και μισούν την φύση, το φυσιολογικό και το μη μεταλλαγμένο και διαστρεμμένο. Με γεια τους με χαρά τους, θα έλεγε κάποιος. Όχι νομίζω, εάν η διαστροφή φτάνει σε τέτοιο σημείο που ο φορέας επιχειρεί ποικιλοτρόπως να «απαγορεύσει» στους άλλους να ζουν φυσιολογικά επειδή ο φύτεμα στον μικρό κήπο τους διαταράσσει μην πέσει κανένα φύλλο στο κεφάλι τους. Τραβηγμένα από τα μαλλιά λόγια; Δυστυχώς όχι. Πολλοί μεταλλαγμένοι λόγω αστικοποίησης προτιμούν πλέον το σκέτο τσιμέντο από τον κορμό ενός δέντρου, ενός κλήματος ή τα φύλλα ενός φυτού που όταν ξεραθούν πέφτουν.
Δεν αποκλείεται σύντομα ακόμη και να αναζητηθεί τρόπος να σταματήσουν οι άνεμοι ούτως ώστε οι αστικοποιημένοι, φυλακισμένοι και ανθρωπολογικά συρρικνωμένοι να μην κινδυνεύουν από κανένα φύλλο των λιγοστών δέντρων που «θα το πάρει ο άνεμος» όπως λέμε και θα το ρίξει στο κεφάλι τους ή στην αυλή τους (και τι δυστυχία θα αναγκαστούν να το μαζέψουν). Ξεριζώστε λοιπόν τα δέντρα, μην φυτέψετε στην αυλή σας, μην αφήσετε τίποτα να αναρριχηθεί στους τοίχους και στις ταράτσες.
Ίσως μάλιστα εάν γίνουν πλειοψηφία να εκλέξουν και κανένα Δήμαρχο που να απαγορεύσει την ύπαρξη δέντρων. Μην και κανένα φύλλο ξεπέσει και διαταράξει την τσιμεντένια και βιομηχανοποιημένη ζωή τους.
Ελπιδοφόρο πάντως παραμένει το γεγονός ότι οι αντιστάσεις στην μεταμοντέρνα συρρίκνωση είναι πολλές και ολοένα πιο έντονες μεταξύ των οποίων και η ανάπτυξη κηπουρικής σε κάθε άνοιγμα των πόλεων, στις ταράτσες ή ακόμη και πλευρικά στους τοίχους.
Οι φωτογραφίες που παρατίθενται εμβόλιμα στο παρόν κείμενο δεν είναι παρά ενδεικτικές ενός πολύ μεγάλου πλέον κινήματος των αστικοποιημένων ανθρώπων που δεν θέλουν να αποκοπούν από την φυσιολογική ζωή. Όσοι δεν επιστρέφουν στην φύση –το καλύτερο εάν υπάρχουν οι προϋποθέσεις ευημερίας, υγείας και παιδείας– σε όλο τον πλανήτη οι άνθρωποι παλεύουν να ξαναβρούν την φύση τους και να δημιουργήσουν στοιχειώδεις έστω, προϋποθέσεις φυσιολογικής ζωής. Ταράτσες, πλευρικά τείχη, ανοίγματα μεταξύ κτιρίων και κάθε γωνιά των αστικών τόπων γίνεται προσπάθεια να μετατραπούν σε οάσεις πρασίνου, φρούτων και λαχανικών. Ανάλογη και αντίστοιχη είναι η αντίσταση στα πεδία του πολιτισμού, της τέχνης, των γραμμάτων και της οργάνωσης της συλλογικής ζωής για να θωρακιστούν οι άνθρωποι κατά της απομόνωσης και τις κοινωνικές σχέσεις.Δεν είναι του παρόντος να επεκταθούμε για αυτά τα ζητήματα καθότι οι ανθρωπολογικές συνέπειες της μεταμοντέρνας κατάστασης αναλύονται σε εκτενέστερα κείμενα και σε μερικές πρόσφατες παρεμβάσεις (βλ. πχ Μοντερνισμός, το ιδεολογικό φαινόμενο και η μεταμοντέρνα διολίσθηση προς τα ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα. http://wp.me/p3OlPy-Zv) σε άλλες σελίδες με σύντομες παρεμβάσεις και αποσπάσματα από τα εν λόγω εκτενέστερα κείμενα δίνω κάποιες πτυχές της αξιοθρήνητης μεταμοντέρνας κατάστασης.
Προκαλεί όμως θλίψη όταν στην πόλη όπου ο καθένας μας ζει βλέπει ζωντανά την ανεπίγνωστη ανθρωπολογική αναπηρία που προκαλεί η συρρίκνωση του σύγχρονου ανθρώπου λόγω αστικοποίησης.
Ασφαλώς αυτά λέγοντας δεν κάνουμε κάποιες αξιολογικού χαρακτήρα επισημάνσεις κατά οποιουδήποτε. Είμαι ο τελευταίος που θα προσωποποιήσω την ανθρωπολογική καταστροφή και την συχνά ανεπίγνωστη δυστυχία που προκάλεσε η μαζικοπαραγωγή, η μαζικοκατανάλωση και η αστικοποίηση συν όλα τα συμπαρομαρτούντα που έβλαψαν την φύση και το περιβάλλον και που εξ αντικειμένου και εξόφθαλμα υποβάθμισαν την ποιότητα της ζωής των ανθρώπων.
Πολλοί άνθρωποι τους δύο τελευταίους αιώνες απλά μπήκαν σε ένα ποτάμι που τους παρασύρει σε ολοένα χαμηλότερες ποιοτικές βαθμίδες στα πεδία της διατροφής, της ψυχικής κατάστασης, της αισθητικής, της ερωτικής ζωής, των οικογενειακών σχέσεων, των πολιτικών σχέσεων και κάθε άλλης διάστασης του οργανωμένου πολιτικού βίου των ανθρώπων.
Ούτε αφορούν οι πιο πάνω επισημάνσεις, βέβαια, κάποιο θεολογικής έμπνευσης προσδιορισμό «καλών τρόπων ζωής» ή κακών τρόπος ζωής, κάποια υποκειμενική τοποθέτηση για το τι δίνει «ευχαρίστηση» ή προκαλεί απέχθεια και κάποια υπόδειξη για τα «είδη της ηδονής» ή τους «τρόπους απόλαυσης» των υλικών και των πνευματικών.
Αυτά και όλα τα συνώνυμα ή συμπαρομαρτούντα ανήκουν ή εντάσσονται στην ανεξερεύνητη ανθρώπινη ετερότητα. Αυτή η ετερότητα ενώ βαθιά μέσα στην άβυσσο της ανθρώπινης ύπαρξης μπορεί να είναι διαστρεμμένη, ζωώδης ή αντίστροφα ενάρετη και αγγελική σημασία έχει να φωτίζουμε το κατά πόσο με πάγια και διαχρονικά πολιτικά κριτήρια και πάγιους προσανατολισμούς των ανθρώπων αυτή η ετερότητα είναι πολιτικά ενταγμένη και φυσιολογικά δομημένη και κατά πόσο ανθρωπολογικά μιλώντας κινείται ανοδικά ή αντίστροφα κατηφορικά.
Γιατί μέσα σε ένα πολιτικά πολιτισμένο βίο από καταβολής κόσμου οι άνθρωποι επιδίδονται στο κυνήγι υψηλότερων ποιοτικών βαθμίδων, αναζήτησης του αισθητικά ωραίου –διαφορετικά δεν θα κτιζόταν ο Παρθενώνας, δεν θα τον αναπαρήγαν χιλιάδες, δεν θα είχαμε τους πίνακες του Ελ Γκρέκο, δεν θα διαβάζαμε Ελύτη και δεν θα μας άρεσε ο Μόζαρτ ή ο Μπετόβεν με τα αναρίθμητα μελωδικά κύματα γεμάτα πνεύμα, ουσίες και νοήματα.
Αντί αυτών θα βολευόμασταν στον μηδενισμό, στην άπληστο ωμό μηχανιστικό ηδονισμό, στην άσκηση αθέσμιστης ισχύος, στον βιασμό αντί στον έρωτα και στην μηχανική τροφή αντί στα ωραία βιολογικά φρούτα.
Θα κατηφορίζαμε για να συνοψίσουμε παραστατικά, μέσα στα βρομόνερα του μεταμοντερνισμού στην απόληξη του οποίου βρίσκεται ο μηδενισμένος Μαρκήσιος deSade.
Είναι εν τέλει ο προσανατολισμός μας η Ιθάκη των υψηλών βαθμίδων φυσιολογικής, καλλιεργημένης και αισθητικά ωραίας ζωής ή κατηφορίζουμε προς την ανθρωπολογική εκμηδένισή μας, την αποκτήνωσή μας και σύντομα την μηχανοποίησή μας, όπως με συνέπεια ανέφεραν, μεταξύ άλλων, οι συνεπείς μηδενιστές LaMettrie και Μαρκήσιος deSade.
Είναι ο προσανατολισμός η ωραία Ιθάκη του κόσμου μας, των πολιτισμικών παραδόσεων, της οικογένειας, των πολιτικών παραδόσεων, των μνημών, των ουσιών και των νοημάτων; Είναι η φυσιολογική ζωή και το διαφυλαγμένο φυσικό περιβάλλον; Ή μήπως αντίστροφα η «Ιθάκη» είναι τα Σόδομα και τα Γόμορρα του Μαρκήσιου deSade.
Συνταγές που να ικανοποιούν κάθε προσωπική κατάσταση δεν υπάρχουν. Υπάρχει όμως προσανατολισμός και οι προϋποθέσεις εντός αυτού του προσανατολισμού και μια αντικειμενική ανάλυση οφείλει να μιλά γι’ αυτά διακρίνοντας τον προσανατολισμό προς την Ιθάκη από τον προσανατολισμό προς τα Σόδομα και τα Γόμορρα.
Όπως και σε άλλα κείμενα αναφερόμαστε σε μια τυπολογία και ένα εκκρεμές της ανθρώπινης ζωής που πάει και έρχεται. Κάνοντας σταθμούς και παλινδρομήσεις αναρίθμητων ενδιάμεσων περιστάσεων και αποχρώσεων της ανθρώπινης κατάστασης. Κατάσταση όπου οι ατομικές περιστάσεις αναζητούν το βέλτιστο κινούμενοι προς τον αντίστοιχο πόλο ή αναζητούν το μηδενιστικό βρώμικο που εντοπίζεται στον ακριβώς αντίθετο πόλο.
Αυτό για το οποίο μιλάμε, εν τέλει, είναι η ποιότητα ζωής με εξόφθαλμα αντικειμενικά κριτήρια. Τρως σταφύλι από τον κήπο σου ή βιολογικό ή εξίσου βιολογικό από την βεράντα σου; Μήπως προτιμάς να τρως σταφύλι από βιομηχανοποιημένο και με χημικά βομβαρδισμένο χωράφι χιλιάδων στρεμμάτων μαζικής παραγωγής!Είναι αυτά δίλημμα, ανάγκη ή επιλογή; Τι αντικειμενικό υπάρχει, εν τέλει, σε αυτή την άκρως ουσιαστική και βαθύτατων προεκτάσεων συζήτηση.
Όπως και να το κάνουμε και όποιος ατομικές προτιμήσεις και εάν προτάξουμε μιλάμε για φυσιολογική ανθρώπινη κατάσταση, καλλιεργημένη και υψηλή ανθρώπινη υπόσταση εξόφθαλμα και εξ αντικειμένου φυσιολογική-ομαλή versus ανώμαλη αντίληψη των πραγμάτων για το αισθητικά ωραίο, το διατροφικά υγιές, το ερωτικά απολαυστικό και το περιβαλλοντολογικά αρεστό.
Τουτέστιν, το ζήτημα που τίθεται δεν είναι ένα θα πει κανείς: «Εμένα κύριε μου αρέσουν τα Σόδομα και τα Γόμορρα εσένα τι σε νοιάζει!». Με γειά του με χαρά του αυτού του κυρίου πάνω στην κεφαλή του οποίου θα επιπέσουν αργά ή γρήγορα φωτιές και όχι κατ’ ανάγκη με την βιβλική έννοια του όρου. Το ίδιο ισχύει εάν αυτός ο ιδιώτης ή κάποιος άλλος κραυγάσει:«εμένα κύριε μου αρέσει η διαστροφή και τα βρομόνερα όχι τα ωραία δέντρα, τα ωραία λουλούδια και η φυσιολογική τροφή!».
Του απαντάς αυτού του εξ αντικειμένου δύστυχου και παρακμασμένου ατόμου: «εντάξει είσαι στην άλλη άκρη του δικού σου πόλου του εκκρεμούς και εγώ και οι περισσότεροι άλλοι θέλουμε να είμαστε προσανατολισμένοι προς τον αντίθετό σου πόλο».
Το ζήτημα μπορείς να του αντιτάξεις δεν είναι υποκειμενικό αλλά αντικειμενικό: Τον φυσιολογικό άνθρωπο δεν τον ενδιαφέρει να βουλιάζει μέσα στα Σόδομα και τα Γόμορρα και δυστυχία του εάν λόγω ατυχίας ή άγνοιας πάθει κάτι τέτοιο όπως δυστυχώς σε πολλούς συμβαίνει στην μεταμοντέρνα εποχή.
Αναμφίβολα, είναι δυστυχία, συμφορά και διαστροφή όταν βρισκόμαστε στην ανάγκη να υπερασπιζόμαστε το ωραίο από το άσχημο, το μολυσμένο από τα υγιές, το διεστραμμένο από το φυσιολογικό και το αισθητικά αηδιαστικό από το αισθητικά υψηλό.
Συμφορά μας και δυστυχία μας, επίσης, εάν όπως είμαστε φυλακισμένοι μέσα στα τσιμεντένια κουτιά μιας πόλης αρχίζουμε να έχουμε διαφορές γιατί κινούμαστε προς διαφορετικούς πόλους πάνω στο Εκκρεμές της φυσιολογικής ζωής.
Προς την μια κατεύθυνση κινείται η χαμηλή τσιμεντένια μηχανοποιημένη αισθητική και αυτοκτονική ανθρωπολογική συρρίκνωση της οποίας κάθε έτσι κινούμενος με συνέπεια έχει ίνδαλμα τον deSade.
Προς την άλλη κατεύθυνση προσανατολίζεται όποιος επιθυμεί και προασπίζεται … δέντρα που φυτεύει σε κάθε γωνιά, … φύλλα που πέφτουν και γίνονται λίπασμα, … κλήματα που σκεπάζουν την ταράτσα του,… σταφύλια ή μηλιές να κρέμονται από τα παράθυρά του και … σαλάτες που δεν είναι χημικά βομβαρδισμένες.
Ναι εκεί είμαστε. Στην μια πλευρά είναι η φύση και το φυσιολογικό στην άλλη το αφύσικο και το διεστραμμένο. Με καθαρά αντικειμενικούς όρους της ιστορικής διαχρονίας για τους οποίους εν τούτοις πρέπει να παλέψουμε συζητώντας ή γράφοντας κείμενα όπως το παρόν.
Είτε έχουμε την δυνατότητα να επιστρέψουμε στην φύση και στον φυσιολογικό και πολιτικά πολιτισμένο βίο είτε όχι, πάντως, υποχρεωτικά θα το παλεύουμε κινούμενοι προς τον διαχρονικά αντικειμενικά σωστό πόλο αφήνοντας την διαστροφή και την ανωμαλία να προσανατολίζεται προς τον αντίθετο πόλο, του μηδενισμού, των Σοδόμων και των Γομόρρων, των διαστροφών, της μηχανοποιημένης ζωής, της επίπεδης αντίληψης των πραγμάτων, των διαταραγμένων και κατακερματισμένων ατόμων και των εξυμνήσεων του βρώμικου, του ανθυγιεινού και του αρρωστημένου.
Δύο δηλαδή διαφορετικές αντιλήψεις της ζωής, δύο διαφορετικοί προσανατολισμοί του ανθρώπου. Ο ένας κρύβεται από τα φύλλα που θα πάρει ο άνεμος κινδυνεύοντας να πέσουν στο … κεφάλι του,και ο άλλος τα μαζεύει με ευλάβεια, τα επεξεργάζεται και τα θάβει για να έχουν τα δέντρα λίπασμα φυσιολογικό και αβλαβές.
Ο ένας καταβροχθίζει σταφύλια βομβαρδισμένα με φυτοφάρμακα και … ηδονίζεται, ο άλλος οσφραίνεται τις ωραίες γεύσεις και τα μυρωδικά του βιολογικού αμπελιού του ή το ενός ή δύο κλημάτων του ή μηλιών του που κατάφερε να μεγαλώσει στον μικρό του κήπο.
Ο ένας βλέπει τα δέντρα και τα φύλλα και έντρομος ψάχνει τρύπα να κρυφτεί και ο άλλος … μιλάει στα δέντρα γιατί πιστεύει ότι διαχρονικά και αιώνια μόνο και μόνο η θέασή τους είναι αισθητικά ωραία. Τα κλαδεύει «ερωτευμένος» μαζί τους, κόβει από το νερό του για να τα ποτίσει και ψηλώνει ψυχικά όταν τα βλέπει να μεγαλώνουν και να επιβιώνουν εις πείσμα των καιρών.
Δύο διαφορετικές «τρέλες» εν τέλει, θα πει κανείς. Ναι θα έλεγε κάποιος άλλος. Μια «τρέλα-έρωτας» για την φυσική και φυσιολογική ζωή που αφορά αντίσταση και προσανατολισμό στους πατροπαράδοτους τρόπους ζωής. Όπου και να βρίσκεται και ότι και να αντιμετωπίζει ο φυσιολογικός άνθρωπος επιδιώκει αυτή την ποιότητα ζωής κουβαλώντας την μες τη ψυχή του και μεταδίδοντάς την στους απογόνους του. Όχι για συναισθηματικούς λόγους αλλά για λόγους καθαρά ανθρώπινου ορθολογισμού.
Καθότι όπως εξελίσσονται δομικά τα πράγματα ιδιαίτερα μετά την εισβολή της μηχανικής με τρόπους που αποσταθεροποιεί την ανθρώπινη φύση, η αντίσταση και η υπεράσπιση του φυσιολογικού και του «ανθρώπινου» δεν είναι συναισθηματισμός. Είναι ανάγκη, επιταγή και προϋπόθεση μη αποκτήνωσης και μη εκμηδένισης. Αγάπη για τα δέντρα, τα φύλλα και τα φρούτα στον κήπο ή στην βεράντα versus μίσος γι’ αυτά, φυλλο-φοβία, δεντρο-φοβία και φυση-φοβία. Είναι αυτά ζητήματα αντικειμενικών ή υποκειμενικών επιλογών, στάσεων και συμπεριφορών.
Επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι πλέον ζουν μέσα σε πόλεις τα ζητήματα που τίθενται δεν αφορούν λίγους αλλά πολλούς. Οι επιλογές αφορούν όχι μερικούς αλλά όλους. Έτσι, η πιο πάνω συζήτηση θα μπορούσε να επεκταθεί ενδεικτικά για να μπορούμε ευκολότερα εντός των πόλεων να επιλέγουμε … στρατόπεδα.
Έτσι, για παράδειγμα, είναι διαφορετικό να ανοίγεις το παράθυρο και να βλέπεις δένδρα ή σταφύλια ή μήλα να κρέμονται από δένδρα από το να ανοίγεις και να βλέπεις τοίχο ή ένα κακόγουστο σκουπιδότοπο του ενός ή άλλου είδους.
Είναι διαφορετικό να τρως σταφύλια από την αυλή σου που φρόντισες να είναι βιολογικά από το να καταβροχθίζεις τα φυτοφάρμακα όλου του πλανήτη με τα οποία κάποιοι ασυνείδητοι βομβαρδίζουν φρούτα και λαχανικά.
Είναι διαφορετικό να έχεις στον μικρό σου κήπο φυσιολογικά καλλιεργημένες ντομάτες και πιπεριές από το να έχεις αρχοντοχωριάτικο γρασίδι.
Είναι διαφορετικό να έχεις άχρωμους και άοσμους εισαγμένους παλιόθαμνους που καμιά σχέση δεν έχουν με το ελληνικό περιβάλλον από το να έχεις φρουτοπαραγωγικά δένδρα σε κάθε γωνιά του μικρού σου κήπου.
Είναι διαφορετικό να βλέπεις μια σιδερένια σωλήνα να περνάει δίπλα στη βεράντα σου για να στηρίζει κάτι και είναι διαφορετικό να βλέπεις 3-4 κορμούς κλήματος να ανεβαίνουν προς την ταράτσα για να δημιουργήσουν μια ωραία καλοκαιρινή παχιά σκιά μαζί και παραγωγή 5-6 ειδών δικών σου σταφυλιών.
Είναι διαφορετικό στις γωνιές του κήπου, στις ταράτσες και σε κάθε ανοικτό χώρο ακόμη και στους πλευρικούς τοίχους, να φυτεύεις κλήματα, μηλιές, φασολιές, βότανα κάθε είδους, σαλάτες και φρούτα κάθε είδους από το να εισάγεις όπως διαπιστώνει κανείς σε κάθε Ελληνικό σουπερμάρκετ φασόλια από την Μαλαισία, μήλα από την Ολλανδία, λεμόνια από την Ισπανία, ελιές και λάδι από την Βραζιλία και σύκα από την Τουρκία. Για σκεφτείτε αυτά γιατί έχουν σχέση με την συμφορά που βρήκε τους Έλληνες.
Και τα λοιπά μύρια που θα μπορούσαν να γραφτούν για να περιγράψουν το μίζερο και αξιοθρήνητο μεταμοντέρνο άτομο το οποίο βασικά εκδιώχθηκε από την φύση και τους πατροπαράδοτους τρόπους ζωής λόγω μαζικής παραγωγής και μαζικής κατανάλωσης που έφερε την κατασταλτική αστικοποίηση, την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, την υποβάθμιση των ποιοτικών βαθμίδων της ανθρώπινης ζωής και την ανθρωπολογική εκμηδένιση του ατόμου.
Ο καπιταλισμός ήδη από τα πρώιμα στάδιά του δεν έλαχε να μεριμνήσει για την ισόρροπη ανάπτυξη (Ποιος;Το «αόρατο χέρι» της Δαρβινιστικά νοούμενης οικονομικής αυτορρύθμισης ή η πεζή και γραμμική αντίστοιχη «κομμουνιστική καπιταλιστική δομή» των διεθνιστικών διαστροφών της Ανατολής;).
Ισόρροπη ανάπτυξηπου θα διαφύλασσε το περιβάλλον, δεν θα έπληττε την ανθρώπινη υπόσταση, δεν θα μαζικοποιούσε προϊόντα και μαζί ανθρώπους, δεν θα καταπολεμούσε πατροπαράδοτους τρόπους ζωής, τον πολιτισμό των εθνών και τις πολιτικές τους παραδόσεις, δεν θα εκδίωκε τους ανθρώπους από τα φυσικά τους λίκνα, δεν θα διέστρεφε ψυχές πλήττοντας την αισθητική των ανθρώπων και δεν θα τους συρρίκνωνε από άποψη πολιτισμού, γνωστικής ανάπτυξης και πολιτισμικών ενασχολήσεων.
Έτσι, αντί Όμηρο ή Αριστοτέλη ή άντε Πλάτωνα διαβάζουν ευτελή εκμηδενιστικά πορνογραφήματα για τις διάφορες αποχρώσεις του γκρι.
Έτσι διαβάζουν μοντερνιστικές ασυναρτησίες μηδενιστικών και αδιέξοδων εκδοχών αντί να αποκτούν δύναμη από τον Ρίτσο ή τον Ελύτη που λυγίζει και ατσάλι όταν γράφει «Μπροστά στην ράχη της Σέριφος όταν ανεβαίνει ο ήλιος τα πυροβόλα όλων των κοσμοθεωριών παθαίνουν αφλογιστία».
Έτσι αντί να ακούσουν Θεοδωράκη, Τσιτσάνη, Καζαντζίδη ακούνε τους Ουρουκουγάγκους (εκείνους τους μονότονους αποβλαωτικούς ντουνγκ, ντουντάκ ουρακουτάγκ που δολοφονούν κάθε ίχνος μουσικής ή άλλης αισθητικής και των οποίων το συγκρότημα «ουρακτουτάγκοι» διόλου τυχαία κέρδισε το πρώτο βραβείο στην … Γιουροβίζιον).
Έτσι αντί να μελετήσουν για την Πόλη, τις προϋποθέσεις του πολιτισμένου πολιτειακού βίου και την γνωσιολογία σύγχρονων πολιτικών στοχαστών για την Κλασική εποχή, την Βυζαντινή Οικουμένη και την σύγχρονη εποχή αποχαυνώνονται διαβάζοντας συνταγές-οδηγίες εκμηδενισμένου βίου του ενός ή άλλου μηδενιστή Νίτσε ή Μαρκήσιου deSade (δεν γνωρίζουν ίσως πως εάν ακολουθήσουν με συνέπεια τις μηδενιστικές συνταγές του τελευταίου ή και μερικών ακόμη πιο σύγχρονων πλην πολύ διαδεδομένων θα πρέπει για να είναι συνεπείς και να είναι κοπρομανείς και να κολυμπάνε μέσα στα περιττώματα αντί μέσα σε γαλάζια και πεντακάθαρα νερά). Συγνώμη εάν με το τελευταίο πλήττω την αισθητική των πολλών αλλά ας ρωτήσουν να μάθουν πόσα αντίτυπα τέτοιων ρυπογόνων βιβλίων πωλούνται σε κεντρικά βιβλιοπωλεία.
Παραθέτω μερικά αποσπάσματα, κυρίως από τον Κονδύλη και το βιβλίο μου «Κοσμοθεωρία των Εθνών» για την μεταμοντέρνα κατάσταση.
(«Κοσμοθεωρία των Εθνών»)
«Ο πνευματικός κόσμος των πολιτών ήταν πάντοτε ο πλούτος της πολιτικής και κυριαρχούσε στη συγκρότηση τουΠολιτικού και στη διαιώνισή του. Αυτό είναι πάγια ιδιότητα της πολιτικής και σε αυτό ο μοντερνισμός και ο μεταμοντερνισμός πάσχουν εγγενώς και ανίατα. Μόνο αλλαγή κοσμοθεωρητικού παραδείγματος, υποστηρίξαμε ήδη, μπορεί να διασώσει τα όποια επιτεύγματα της νεοτερικότητας.
Ακριβώς, ένας τρόπος για να δούμε τον μοντερνισμό, όπως ήδη υποστηρίξαμε, είναι ως έναν υλιστικό προσανατολισμό που προκλήθηκε εξ αιτίας της Ρωμαιοκαθολικής θεοκρατικής ακρότητας. Είναι τραύμα ψυχικό και συνάμα πολιτικό που τροχοδρόμησε τις κυρίαρχες τάσεις της νεοτερικότητας προς αντιπνευματικές κατευθύνσεις. Είναι ένα μέγιστο ανθρωπολογικό ελάττωμα που εμπεριέχεται σε κάθε ιδεολογία, επειδή παραβλέπει έτσι τις διακριτές ανθρωπολογικές προϋποθέσεις –και τις πολιτικές προεκτάσεις– απόρροια της ανθρωπολογικής ετερότητας κάθε κοινωνικής οντότητας. Είναι ένα τεράστιο ελάττωμα, το οποίο διαμορφώθηκε σταδιακά στο μυαλό πολλών κυοφορώντας την τερατώδη-απάνθρωπη επινόηση της επιδίωξης ενόςΚοινωνικού αποστειρωμένου από το ανθρώπινο πνεύμα, μιας δηλαδή υλιστικής δημόσιας σφαίρας, που πρεσβεύει κάθε συνεπής υλιστική ιδεολογία.Για να επιτύχει η εκπνευμάτωση-επιπεδοποίηση της προσωπικότητας που θα επιτρέψει να είναι οι άνθρωποι αντικαταστάσιμοι, μετακινήσιμοι και ανταλλάξιμοι μέσα στις ανθρωπολογικά στενόχωρες υλιστικές θεσμικές κατασκευές, απαιτείται να μεταλλάξει τον ανθρωπολογικό πυρήνα του πολιτικού όντος. Τις ηθικές του αντιλήψεις, τη θρησκεία του, τις εν γένει πνευματικές του ιδιότητες, τις καταναλωτικές του συνήθειες, τα συλλογικά νοήματα και τις ποιοτικές προτεραιότητες που είναι συνδεδεμένες με το πολιτισμικό του υπόβαθρο. Όλα αυτά και πολλά άλλα, όπως γνωρίζουμε, αφορούν στις κοινωνικοπολιτικές ιεραρχίες και στην εν γένει οργάνωση του κοινωνικοπολιτικού βίου καθώς επίσης και στη διανεμητική δικαιοσύνη.
Στο σημείο αυτό, ανεξάρτητα του κατά πόσο οι δράστες της κατεδάφισης της ανθρωπολογικής ετερότητας λειτουργούν συνειδητά ή ανεπίγνωστα, είναι χρήσιμο να τονίσουμε ότι η ελευθεριότητα, η διαστροφή και ο άκρατος ηδονισμός στην ιδιωτική σφαίρα ευνοούνται. Έτσι μόνο μπορούν να τον ελκύσουν μακριά από αστάθμητες πολιτικές συμπεριφορές και να τον καταστήσουν χρήσιμη λειτουργική μονάδα, πειθήνια και υπάκουη. Οι λόγοι είναι πολλοί, συγκλίνοντες και σε λογική συνέπεια με τον κεντρικό πυρήνα των υλιστικών παραδοχών.
Η ελευθεριότητα στο εσωτερικό περιφρουρημένων ατομιστικών φρουρίων δημιουργεί επίφαση ελευθερίας αντί αξιώσεων κοινωνιοκεντρικά σμιλευμένης πολιτικής ελευθερίας: Το άτομο απομακρύνεται από την εξουσία με αντίτιμο την ελευθεριότητα στην ιδιωτική σφαίρα, τον ηδονισμό και την ικανοποίηση κάθε μύχιας θηριώδους ορμής. Ενώ υπό συνθήκες δημοκρατίας ο μετασχηματισμός του ατόμου από «θηριώδες ζώο» σε πολιτισμένο «πολιτικό ον» επιτυγχάνεται στο πλαίσιο του πολιτικού βίου, ο μεταμοντερνισμός υπόσχεται ζωώδη ελευθεριότητα στην ιδιωτική σφαίρα για να διασφαλίσει επίπεδες ωφελιμοκρατικές και χρησιμοθηρικές συμπεριφορές. Αμφότερα θέλουν ομαλότητα, πλην όμως διαφορετική: Η δημοκρατία συγκροτεί μία ανθρωπολογία πνευματικά σμιλευμένη, ενώ ο μεταμοντερνισμός μία ανθρωπολογία ευθύγραμμη και ισοπεδωμένη. Το άτομο στην ιδιωτική του σφαίρα, λέγεται, μπορεί να είναι πνευματώδες, θρήσκο ή οτιδήποτε άλλο θέλει. Ένας τέτοιος ισχυρισμός, όμως, είναι ηχηρή υπεραπλούστευση και ύβρις κατά της λογικής. Η διαδρομή του υλισμού τους τελευταίους αιώνες και ιδιαίτερα την ύστερη εποχή, όταν έγινε φορέας των μεγάλων ηγεμονικών δυνάμεων, προκάλεσε τη δημιουργία διανοουμένων-δολιοφθορέων του ανθρωπολογικού πυρήνα, που σκοπό έχουν να τον εκμηδενίσουν όχι μόνο στη δημόσια αλλά και στην ιδιωτική σφαίρα.
Επιπλέον, ο μαζικοπαραγωγικός και μαζικοκαταναλωτικός ανθρώπινος συντελεστής, που συνωστίζεται στα αστικά κέντρα αποκομμένος από τον πατροπαράδοτο τρόπο ζωής, ελάχιστες δυνατότητες έχει να απολαύσει τον πνευματικό πλούτο του έθνους στο οποίο ανήκει, μιας και στην κουλτούρα, στο θέατρο, στις τέχνες και στα γράμματα όλα συντείνουν να τον προσαρμόσουν στις υλικές δομές.104»
«Κοσμοθεωρία των Εθνών»
«Επανερχόμενοι στη σχέση της δημόσιας με την ιδιωτική σφαίρα, συμβατότητα των δύο σύμφωνα με όλα τα υλιστικά-ιδεολογικά δόγματα του υλισμού σημαίνει, εντέλει, λειτουργική και ιδεολογική ομοιομορφία: Εκτοπίζεται και καταπολεμείται οτιδήποτε θα μπορούσε να διαταράξει την τεχνόμορφη και ευθύγραμμα κινούμενη κανονιστική ρύθμιση της ζωής. Διώκεται συστηματικά και εξεζητημένα η μεταφυσική πίστη, εξοστρακίζονται τα οντολογικά ερωτήματα, κατασκευάζεται εξισωτική ιστορική μνήμη, εξορκίζονται τα ανθρώπινα ψυχόρμητα, διαπομπεύονται οι εθνικές ταυτότητες και γελοιοποιούνται όσα ήθη, έθιμα και παραδόσεις συγκροτούν τις εθνικές ανθρωπολογικές προϋποθέσεις.
Στόχος είναι κάθε ειδοποιός ανθρώπινη ιδιότητα, που υποστασιοποιεί την ανθρώπινη ετερότητα και τα πνευματικά της ερείσματα. Σκοπός είναι να συρρικνώνεται ολοένα και περισσότερο η ανθρώπινη υπόσταση για να διευκολύνεται η αποτελεσματική συγκρότηση μιας λειτουργιστικά, εξομοιωτικά και εξισωτικά νοούμενης κοινωνικοπολιτικής οργάνωσης. Η κοινωνική συναίνεση υπηρετεί αποουσιοποιημένες λειτουργικές ανάγκες. Για λόγους ευρυθμίας και ευταξίας τόσο στη δημόσια όσο και στην ιδιωτική σφαίρα τίποτα άλλο δεν πρέπει να κυριαρχεί.
Για να εξυπηρετηθεί αυτός ο σκοπός δημιουργείται μία ιδεολογικοπολιτική ορθότητα και μία επιστημονική ορθότητα, που εξυπηρετείται από τις στρατιές προπαγανδιστών, που παράγουν τα ιδεολογικοπολιτικά εκπαιδευτήρια των δυτικών πανεπιστημίων. Όποιος θέλει να ουσιαστικοποιήσει και να νοηματοδοτήσει οντολογικά τον εαυτό του και το έθνος του διώκεται ποικιλοτρόπως από πνευματικούς τρομοκράτες και στην καλύτερη περίπτωση διαπομπεύεται από μηχανισμούς, που λογικότατα και αναμενόμενα υπηρετούν και προστατεύουν μία αποκλειστικά υλιστικά νοούμενη δημόσια σφαίρα. Ιδεολογικά επιστρατευμένοι αυστηροί «χωροφύλακες» στα μέσα μαζικής ενημέρωσης ενός έθνους, όταν διαβρωθεί, δεν λείπουν. Αντίθετα αφθονούν και ενίοτε υπερτερούν αριθμητικά.
Το «δικαίωμα» του απέραντου ηδονισμού που θρέφει τον μηδενισμό, τη φιλαυτία, τον φιλοτομαρισμό, την εγωπάθεια, τα έκκλητα ήθη, τον ατομικισμό και την ιδιωτεία, την καλλιεργούν πλέον όσοι πειθαρχούνται από την πολιτική και επιστημονική ορθότητα. Στρατιές προπαγανδιστών επιδίδονται στο φορμάρισμα του ανθρώπου για να τον προσαρμόσουν στις ανάγκες της μαζικής παραγωγής και της μαζικής κατανάλωσης. Αν το ρομποτικό άτομο μετά το τέλος της λειτουργικά νοούμενης δημόσιας ζωής μεταβαίνοντας στην ιδιωτική του σφαίρα κολυμπά μέσα στη λάσπη ή είναι ακραία διεστραμμένος, όπως ο deSade ίσαμε τις λογικές συνέπειες του μεταμοντερνισμού, αυτός είναι ένας ανθρωπότυπος λειτουργικά τέλειος. Ίσαμε τις λογικές απολήξεις του αυτός είναι, εντέλει, ο μεταμοντερνισμός.
Για να είμαστε πιο ακριβείς, το «τέλειο» μεταμοντέρνο άτομο –ο ανθρωπότυπος δηλαδή που είναι συμβατός με την υλιστική δημόσια σφαίρα, τη μαζική παραγωγή, τη μαζική κατανάλωση και την πλανητική εποχή– είναι αυτό το οποίο είναι ψυχικά ισοπεδωμένο και εκμηδενισμένο. Δεν ενδιαφέρεται για ποιότητες, νοήματα, ουσίες, οικογένειες, εκκλησίες, ιεραρχίες και ταυτότητες. Παράγει, καταναλώνει, μετακινείται, προσαρμόζεται και ίσαμε τις λογικές συνέπειες αυτών των αναγκών, αν ήταν και ρομπότ, ακόμη καλύτερα. Μία τέτοια κατάληξη της ανθρώπινης κατάστασης δεν είναι μόνο συνειδητά ή ανεπίγνωστα επιδιωκόμενη από όλο το σύστημα των διεθνιστικών-υλιστικών μεταμοντέρνων ιδεολογιών, αλλά ο συνεπής μεταμοντέρνος υλισμός τη θέτει και την προτάσσει ως προϋπόθεση ενός μεταμοντέρνου κόσμου. Και πάλι, όπως ήδη αναφέραμε πιο πάνω, αν κάποιοι συνοδοιπόροι των μεταμοντέρνων ιδεολογημάτων και των αποδομητικών εκστρατειών τους δεν γνωρίζουν ότι αυτό είναι ακριβώς το ανθρωπολογικό τέλμα που θέλουν οι Κυρίοι τους, καλά θα κάνουν να το μελετήσουν λίγο πιο προσεκτικά για να το κατανοήσουν.
Εντέλει, εμείς εδώ περιγράφουμε και ερμηνεύουμε. Αν μη τι άλλο για αισθητικούς τουλάχιστον λόγους ελάχιστα πολιτικά συναρτημένους δεν εκφράζουμε συμπάθεια για τα ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα και την αισθητική ετερότητα του deSade, που ενσαρκώνει με ακρίβεια τη μεταμοντέρνα ανθρωπολογία ίσαμε τη λογική της απόληξη. Είναι στάση ανθρώπινη που δεν επηρεάζει τις επιστημολογικές επιλογές, οι οποίες είναι προσκολλημένες στην όσο το δυνατόν πιο ακριβή περιγραφή και ερμηνεία των υλιστικών παραδοχών ίσαμε τις λογικές τους εκβάσεις. Φροντίζουμε, δηλαδή, η ακρίβεια των περιγραφών να μην φορτίζεται αξιολογικά. Όποιος δεν θέλει τα Σόδομμα και Γόμορρα, η στάση του αυτή δεν αποτελεί καν αξιολογική ή κανονιστική απόφαση.118
Τώρα, όποιοι έλκονται από «νοήματα» των «Σοδόμων και Γομόρρων», κανένας δεν μπορεί να τους εμποδίσει να τα υιοθετήσουν για τον εαυτό τους, την οικογένειά τους και τα παιδιά τους. Κανένας δεν μπορεί να τους εμποδίσει, ακόμη και να «αγωνιστούν» για να επιβάλλουν αυτά τα νοήματα στην κοινωνία και στον πλανήτη. Πολλοί ιδεολογικά πιστοί του υλισμού κατά καιρούς αυτό κάνουν. Μπορούμε να το πούμε και διαφορετικά: Η δική μας εκτίμηση από τη μελέτη του φαινομένου αυτού είναι ότι όσο πιο συνειδητός υλιστής είναι κανείς τόσο περισσότερο διολισθαίνει προς τον κόσμο του μαρκήσιου deSade. Όσον αφορά τους μη συνειδητούς, δηλαδή τους απερίσκεπτους οπαδούς του υλισμού, αυτούς τους παίρνει το ρέμα της πολιτικοοικονομικής ορθότητας. Οι τελευταίοι, ας προσέξουν όλως ιδιαιτέρως την ανάλυση στις σελίδες που προηγήθηκαν και σ’ αυτές που έπονται, καθότι η περιγραφή της διαδρομής, των προσανατολισμών, των παραδοχών και των εσχάτων συνεπειών του μεταμοντερνισμού είναι ακριβέστατη και διυποκειμενικά αληθέστατη.
Πάντως, αν μερικοί πολύ ποθούν ένα κόσμο φιλαυτίας, φιλοτομαρισμού, μηδενισμού και ηδονισμού, καλά θα κάνουν να τον προετοιμάζουν πιο εντατικά και πιο μεθοδευμένα, γιατί λογικά πολλοί είναι αυτοί που θα αντισταθούν. Και θα αυξάνονται και θα πληθύνονται, ενόσω θα κατανοούν τι θα πάθουν. Σ’ αυτή την παρακμή του ανθρώπου, της πολιτικής και της δημοκρατίας βαίνει πάντοτε αντίρροπα η εθνική κοσμοθεωρία. Το αντίδοτο στην ανθρωπολογική και πολιτική παρακμή είναι τα πνευματικά ερείσματα κάθε έθνους.»
«Κοσμοθεωρία των Εθνών»
«Σε μία προσπάθεια να τετραγωνίσουμε τον κύκλο συνοψίζοντας και οριοθετώντας τις μεταμοντέρνες τάσεις της ύστερης εποχής θα μπορούσαμε να πούμε τα εξής:
α) Ο μεταμοντερνισμός είναι μία ρευστή κατάσταση πραγμάτων που σχετίζεται με τη μαζική παραγωγή, τη μαζική κατανάλωση και την πλανητικοποίηση των οικονομικών και πολιτικών φαινομένων. Αυτή η κατάσταση πραγμάτων επηρέασε βαθύτατα τον τρόπο ζωής των βιομηχανοποιημένων κρατών, αλλά κατ’ επέκταση και όλων των υπολοίπων σε πλανητικό επίπεδο λόγω αλληλεξάρτησης, τεχνολογίας και πλανητικοποίησης των οικονομικών δραστηριοτήτων.
β) Αυτή η κατάσταση πραγμάτων σπρώχνει τον άνθρωπο σε έναν τρόπο ζωής και σε μία προσαρμοστική συμπεριφορά με τρόπο που αγγίζει τον σκληρό υπαρξιακό πυρήνα των ανθρωπολογικών προϋποθέσεων των κοινωνιών που επηρεάζονται. Όπως πάντοτε ίσχυε και επειδή η εθνική κοσμοθεωρία δεν έχει ακόμη τύχει αδιασάλευτης καθολικής και οικουμενικής παραδοχής, ο μεταμοντερνισμός, όπως και αν εκδηλώνεται αποπροσανατολίζει τους ανθρώπους, ροκανίζει την ανθρωπολογική ετερότητα και με φωνές αποδομητικών Σειρήνων τους καλεί να αυτο-εκμηδενιστούν.
γ) Συναρτημένες με αυτές τις παραδοχές γεννιούνται έτσι αναρίθμητες επιστημονικά μεταμφιεσμένες ιδεολογικές τάσεις, που εξυπηρετούν σεκταριστικά συμφέροντα, πλανητικές αξιώσεις ισχύος των ηγεμονικών δυνάμεων και εθνομηδενιστικές αξιώσεις. Οι αξιώσεις αυτές υπέβοσκαν πάντοτε στο υπόβαθρο των κοινωνιών και μετουσιώνονταν σε δήθεν επιστημονικές απόψεις, που κήρυτταν επιστημονικά μεταμφιεσμένοι αιθεροβάμονες, νεφελοβατούντες και φαντασιόπληκτοι. Κυρίως όμως, ασθενείς ψυχές, επιρρεπείς σε εύκολο πλουτισμό, ψευδεπίγραφες καταξιώσεις στις ιδεολογικοπολιτικές πασαρέλες και εκτόνωση θηριωδών συνδρόμων, που στις μέρες μας μπορούν να απολαύσουν μέσα στα εξωπολιτικά και εξωκοινωνικά διεθνικά καταγώγια. Αν και σίγουρα υπάρχουν αναρίθμητα παραδείγματα, ένα από τα χαρακτηριστικότερα της μεταψυχροπολεμικής εποχής είναι το μεταμοντέρνο σχέδιο Ανάν για την Κύπρο και η εξεζητημένη παραβίαση των θεμελιωδών αρχών του διεθνούς δικαίου στο Κόσοβο.
δ) Κανείς απαιτείται να κατανοήσει ότι πολιτικός πολιτισμός χωρίς Κοινωνικό και Πολιτικό γεγονός δεν υπάρχει και ότι έκλειψη της πολιτικής σημαίνει επιστροφή στη βαρβαρότητα. Μία τέτοια επιστροφή στη βαρβαρότητα συντελείται στον αχανή διεθνικό κόσμο, όπου σχοινοβατούν ασθενείς ψυχές, εγωπαθείς, αναρριχητές, ψυχασθενείς, τρομοκράτες, εγκληματίες, γυρολόγοι, κερδοσκόποι και καιροσκόποι. Συνεπικουρούνται από αξιωματούχους ποικίλων υπηρεσιών ηγεμονικών κρατών, χρηματοδοτήσεις πολυεθνικών επιχειρήσεων λιγότερο ή περισσότερο υποψιασμένες για τις πολιτικές προεκτάσεις και κερδοσκόπους, όπως ο GeorgeSoros.129 Κανείς δεν έχει παρά να επισκεφτεί το διαδίκτυο σε ένα οποιοδήποτε από τα άυλα και άπιαστα μεταμοντέρνα διεθνικά ιδρύματα για να δει ποιοι ανερυθρίαστα ομολογούν ότι συμμετέχουν, χρηματοδοτούν και υπηρετούν πολιτικούς σκοπούς βαθύτατων διανεμητικών προεκτάσεων. Δεδομένου του κοινωνικά ανεξέλεγκτου και εξωπολιτικού χαρακτήρα των διεθνικών δράσεων κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει κεκαλυμμένους τρομοκράτες καθώς και κάθε άλλο εγκληματικό στοιχείο. Κινούμενοι μέσα σε εξωπολιτικά και εξωκοινωνικά καταγώγια όλοι όλο και κάτι βρίσκουν που εξυπηρετεί ιδιοτελείς σκοπούς πλουτισμού, ευδαιμονισμού και ηδονισμού. Διεθνικές δομές σημαίνει απουσία νομιμοποιημένων και κοινωνικά επικυρωμένων πολιτικών δράσεων και αυτό αποτελεί επιστροφή σε προπολιτικές και ανορθολογικές καταστάσεις.
Η οντολογική αναβάθμιση της ύλης και των διεθνιστικοϋλιστικών παραδοχών κατά τη διάρκεια των Νέων Χρόνων ανέδειξε συνάμα και τη λογική απόληξή τους. Η οξυδερκής επιστημονική ματιά του Παναγιώτη Κονδύλη130 την αναζητά εκεί που πρέπει, σε εκείνους δηλαδή τους στοχαστές και ακτιβιστές του μοντερνισμού, οι οποίοι είτε λόγω επιχειρηματολογικής συνέπειας είτε λόγω στάσης ζωής ως επιστήμονες και συνάμα ως καθημερινοί άνθρωποι έσπρωξαν τη λογική των νεοτερικών αντιπνευματικών και φυσιοκρατικών αντιλήψεων ίσαμε τα ακραία τους όρια131: Τον συνεπή μηδενισμό, τον συνεπή ευδαιμονιστικό ηδονισμό και τον συνεπή ανθρωπολογικό εκμηδενισμό που απαιτούν οι μεταμοντέρνες προϋποθέσεις ίσαμε τα λογικά όριά τους.
Μιλώντας, βεβαίως, για τον μηδενισμό γνωρίζουμε ότι σχοινοβατούμε μεταξύ περιγραφής και δημιουργίας λανθασμένων εντυπώσεων, αν κανείς πιστέψει ότι εδώ υιοθετούμε κάποιο κανονιστικό-Δέον. Όπως ήδη υποστηρίξαμε, κυρίως εντός σημειώσεων, δεν αποτελεί αξιολογική κρίση η κριτική αποτίμηση του ανθρωπολογικού εκμηδενισμού, δηλαδή των ανθρωπολογικών Σοδόμων και Γομόρρων. Αυτό που πρωτίστως ενδιαφέρει σ’ ένα κείμενο όπως το παρόν είναι η συνεπής περιγραφή των προσανατολισμών και των λογικών απολήξεων των συνεπών μηδενιστικών παραδοχών. Ενδιαφέρει επίσης η περιγραφή του γεγονότος πως, παρά το ότι οι μεταμοντέρνες προϋποθέσεις είναι ξάστερα ευδιάκριτες, οι ιδεολογικοί φορείς που τις διαλαλούν είτε δεν τις κατανοούν λόγω μιας κραυγαλέας προπετούς ημιμάθειας είτε πιστεύουν σ’ αυτές ακράδαντα ιδεολογικά, επειδή έχουν οι ίδιοι εκμηδενιστεί ανθρωπολογικά.
Όποιος θέλει να καταλάβει τον μοντερνισμό και το νόθο τέκνο του –ή καλύτερα τη λογική του μετεξέλιξη– τον μεταμοντερνισμό, απαιτείται να κατανοήσει έστω και στοιχειωδώς τον εγγενώς μηδενιστικό χαρακτήρα κάθε συνεπούς υλιστικής νοηματοδότησης του ανθρώπου, του κράτους και του κόσμου. Κυρίως, όμως, να κατανοήσει: α) τη νοηματοδότηση της πολιτικής με όρους ισχύος στην οποία αναφερθήκαμε στην προηγούμενη ενότητα, β) την απόληξη στον συνεπή μηδενισμό, που θα τονίσουμε εδώ, γ) την εσχάτη συνέπεια του ανθρωπολογικού εκμηδενισμού ως προϋπόθεση ενός υλιστικού δημόσιου βίου και δ) τη φυσική συνέπεια όλων αυτών που είναι ο δεσποτισμός και ο ολοκληρωτισμός στην ενδοκρατική και διακρατική ζωή.132 Για να είμαστε πιο ακριβείς, πολιτικοστοχαστικά φτάνει τα όρια του ιλαροτραγικού, όταν επιστημονικά μεταμφιεσμένοι ιδεολόγοι, πολιτικά πρόσωπα και ανυποψίαστοι συνοδοιπόροι συνωστίζονται σε «επιστημονικά» περιοδικά, βιβλιοπαρουσιάσεις, συνέδρια και δημόσιες συζητήσεις αναζητώντας έναν παραδεισένιο κόσμο την ίδια στιγμή που προπαγανδίζουν υπέρ μεταμοντέρνων ιδεολογημάτων, τα οποία εκμηδενίζουν ανθρωπολογικά τους πολίτες.
Τα τρία κύρια χαρακτηριστικά του μοντερνισμού στο σύνολό του –όπως ρητά διατυπώνονται από τα κυρίαρχα μοντερνιστικά ρεύματα σκέψης και όπως τελικά κατατείνουν στην πολιτικοστοχαστική εκδοχή τους– είναι ο υλισμός, ο διεθνισμός και ο μηδενισμός. Ουσιαστική συζήτηση για τον μοντερνισμό και τη φυσική μετεξέλιξή του τον μεταμοντερνισμό, απαιτεί να θιγούν τα ζητήματα που βρίσκονται στον πυρήνα τους, τα αίτιά τους και η λογική τους απόληξη.
Κυρίως, απαιτείται να αναζητηθούν οι προϋποθέσεις της υλικότητας ως δημόσιας παραδοχής και να περιγραφούν οι ιδιότητες και οι συμπεριφορές του «συνεπούς υλιστή». Θα εστιάσουμε την προσοχή σε δύο νεοτερικούς στοχαστές, οι οποίοι, παρά το γεγονός ότι δεν είναι οι μόνοι συνεπείς υλιστές της πολυδαίδαλης νεοτερικότητας, σκέφτηκαν και έγραψαν τις θεμελιώδεις ιδιότητες του υλισμού και έσπρωξαν τα επιχειρήματα στα έσχατα και λογικά όριά τους.133 Είναι οι LaMettrie και μαρκήσιος deSade.
Μπορεί κανείς να συμπαθεί, να αντιπαθεί ή και να αηδιάζει τα ανθρωπολογικά πρότυπα του LaMettrie και του deSade, αλλά ο μελετητής των διεθνιστικών-υλιστικών φαινομένων απαιτείται να ερμηνεύσει σωστά τα πορίσματά τους και να εκτιμήσει επακριβώς τις προεκτάσεις της επιστημονικής τους συνέπειας στη διαδρομή του μοντερνισμού και του μεταμοντερνισμού.
Μιας και όποιος είναι συνεπής υλιστής είναι συνεπακόλουθα συνεπής διεθνιστής και συνάμα συνεπής μηδενιστής, αυτό που ενδιαφέρει έναν σοβαρά σκεπτόμενο πολιτικό επιστήμονα είναι, ακριβώς, η λογική απόληξη του υλισμού και οι ενδιάμεσοι σταθμοί του. Θα λέγαμε ότι η εσχάτη κατάληξη του μηδενισμού είναι ο deSade και ο προτελευταίος σταθμός είναι ο LaMettrie. Εκεί στον προτελευταίο σταθμό, ή μερικούς σταθμούς πιο πίσω, ανεπίγνωστα ή συνειδητά στέκονται αμήχανα πολλοί συγκαιρινοί υλιστές προσπαθώντας να δικαιολογήσουν εύθραυστες και επισφαλείς ιδεολογικές κατασκευές.
«Δεν ηθικολογώ, δεν κηρύσσω, ούτε ρητορεύω. Εξηγώ», 134 γράφει ο LaMettrie. Εξηγώντας λοιπόν τους ανελέητα συνεπείς υλιστικούς λογισμούς του δεν μένει καμία αμφιβολία ότι από τη μηδενιστική παραδοχή στην ανθρωπολογική εκμηδένιση η απόσταση είναι πολύ κοντά. Ένα ον που εκμηδενίζει το πνεύμα και αναβαθμίζει την ύλη για να είναι συνεπές με τις νέες του ιδιότητες εχθρεύεται τη θρησκεία, τις εθνικές κοσμοθεωρίες και τα πνευματικά επιτεύγματά τους, κάθε κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένη ηθική αντίληψη και την πολιτικά οργανωμένη ζωή, δηλαδή το κράτος.
Η μισανθρωπία είναι μια ακόμη λογικότατη απόληξη των υλιστικών ιδεολογιών. Ο LaMettrie θεωρεί τους ανθρώπους εκ γενετής κακούς, ανήθικους, ίδιους με τους σκύλους, μηχανές, άκρατα φίλαυτους και ατομιστές. Όπως και ο deSade, ο LaMettrieδεν θέλει να εξαφανίσει τους ζώντες οργανισμούς. Θέλει να τους καταστήσει συνεπείς με την υλιστική τους φύση. Γράφει: «Ξέρετε γιατί δεν έχω ακόμη ξεγράψει τους ανθρώπους; Επειδή στα σοβαρά τους θεωρώ μηχανές. Αν δεν ήταν έτσι, ελάχιστους γνωρίζω που θα άξιζε η συντροφιά τους. Ο υλισμός είναι το αντίδοτο της μισανθρωπίας».135
Ο Κονδύλης, αναφερόμενος στην απελπισμένη προσπάθεια των μαρξιστών να διασώσουν αυτή την εκμηδενιστική ανθρωπολογία του υλιστή LaMettrie, επισημαίνει σωστά ότι ο συνεπής υλισμός και η συνεπής αφαίρεση του πνεύματος δεν μπορεί να αμφισβητηθεί εύκολα: «Από τον υλισμό και τη φυσιοκρατική ανθρωπολογία θα μπορούσαν να προκύψουν μηδενιστικές συνέπειες, και μάλιστα με τρόπο λογικά άψογο».136
Εδώ θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε ότι οι πιο πάνω λογικά άψογες θέσεις του LaMettrie ενσαρκώνουν τις παραδοχές του μεταμοντερνισμού ίσαμε τις λογικές του συνέπειες, όταν κατοπτρίζοντας την ολοένα και πιο μηχανοποιημένη συγκαιρινή εποχή της μαζικής παραγωγής και της μαζικής κατανάλωσης παλεύει να εκτοπίσει από τη δημόσια πολιτική τα στοιχεία εκείνα που συγκροτούν την ανθρωπολογική ετερότητα: Τη μεταφυσική πίστη, τον πατροπαράδοτο τρόπο ζωής, τα εθνικά πολιτισμικά πρότυπα, τις ιστορικές μνήμες, τις εθνικές ταυτότητες, τα ιστορικά σύμβολα, τα διαχρονικά εθνικά πνευματικά κτίσματα, τις εθνικές κοσμοθεωρίες, τις οικογενειακές παραδόσεις και κάθε τι άλλο, το οποίο οικοδομεί και συγκροτεί την εθνική κοινωνία στην ιστορική διαχρονία.
Τη συνεπή εκμηδενιστική φύση των υλιστικών παραδοχών εκφράζουν συχνά οι συνεπέστεροι «κριτικοί κονστρουκτιβιστές» (ή οι πιο αφελείς εξ αυτών), όταν θέλουν όχι μόνο να κατεδαφίσουν και να αποδομήσουν τον πολίτη από τις πνευματικές του ιδιότητες, αλλά επιπλέον να κατακερματίσουν τις πολιτειακές του δομές.137 Στο εκκρεμές των υλιστικών ταλαντεύσεων σημασία έχει όχι η βαθμίδα υλιστικών παραδοχών αλλά ο προσανατολισμός προς τον οποίο κινούνται. Για να είναι συμβατές με τη συνεπή υλιστική κοσμοθέαση και τις θεμελιώδεις υλιστικές παραδοχές ο λογικός προσανατολισμός οδηγεί στην πλήρη εκμηδένιση του πνεύματος και στην απόληξη σ’ ένα ανθρωπολογικά εκμηδενισμένο τέλμα, στα ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα.
Η διαφορά των LaMettrie και deSade συγκρινόμενοι με τους περισσότερους άλλους, παλαιότερους και συγκαιρινούς, είναι, ενδεχομένως, ότι κατάλαβαν καλύτερα τι σημαίνει εκδίωξη των πνευματικών από τον δημόσιο βίο και οργάνωσή του πάνω σε αποκλειστικά υλικά θεμέλια. Αυτό είναι το καίριο ζήτημα που ενδιαφέρει επιστημονικά όχι οι ημιμάθειες, οι σχοινοβασίες, οι αντιφάσεις και οι ιδεολογικοπολιτικές εκλογικεύσεις των πολεμιστών των ιδεολογιών του 20ού αιώνα. Αυτό που ενδιαφέρει επιστημονικά και πολιτικά, δηλαδή, είναι οι θεμελιώδεις παραδοχές των υλιστικών ιδεολογιών, οι οποίες (παραδοχές) προσδίδουν και τη θεμελιώδη φυσιογνωμία όλων των εποικοδομημάτων.
Οι πολεμικού χαρακτήρα ιδεολογικές κραυγές διαιωνίζονται και μεταλλάσσονται σύμφωνα με τις εκατέρωθεν ανάγκες των διεθνιστικοϋλιστικών ιδεολογικών πολέμων κάθε εποχής, στο περιεχόμενο των οποίων προσαρμόζονται εύκολα και ευέλικτα. Στη διαδρομή του νεοτερικού υλισμού οι «μετριοπαθείς» υλιστές μηχανεύτηκαν τις ιδεολογίες για να φορμάρουν την «κακή ανθρώπινη φύση» σε «ορθολογιστικά» πλαίσια, ενώ οι πιο συνεπείς από αυτούς, όπως ο LaMettrie και ο deSade, τους θέλουν μηχανές ως λογικό επακόλουθο της ανθρώπινης φύσης.138
Όλες αυτές οι εκτρωματικές πολιτικές σκέψεις γεννιούνται λόγω αντιαριστοτελικής υλιστικής ιδεολογικής εμμονής, η οποία αρνείται τα πνευματικά στον δημόσιο βίο και απορρίπτει προγραμματικά τη συναρτημένη με τον Αριστοτελισμό κοινωνιοκεντρική διαμόρφωση των ανθρωπολογικών προϋποθέσεων. Η Αριστοτελική νοηματοδότηση συμπεριλαμβάνει και τον μεταφυσικό κόσμο των ανθρώπων, στο πλαίσιο μιας κατά την εκτίμησή μας μοναδικής αρμονίας και αδιατάρακτης συμμετρικότητας πνευματικών και αισθητών, ζήτημα ως προς το οποίο θα επανέλθουμε.
Ακόμη πιο σημαντικό για τη συζήτησή μας εδώ, η Αριστοτελική κίνηση και η διαλεκτική σχέση του «ακίνητου και άφθαρτου» με τα «κινούμενα και φθαρτά» σκοπό είχε την αντίκρουση του υλισμού και τη διασφάλιση του πνευματικού κόσμου των ανθρώπων στον πολιτικό τους βίο.139 Αντίθετα, η νεοτερική οντολογική αναβάθμιση της φύσης και της ύλης είχε ως άδηλο ή δηλωμένο σκοπό να πληγεί όχι μόνο η επουράνια θεότητα αλλά και κάθε ανθρώπινη πνευματική ενατένιση πέραν της ύλης.
Η μεταμοντέρνα κατάληξη σε μία επίπεδη ανθρωπολογία ωφελιμιστών, ατομιστών και ηδονιστών έχει, λοιπόν, συγκεκριμένες αφετηρίες και μία γνωστή και ήδη τραυματικά δοκιμασμένη υλιστική διαδρομή. Σχηματικά σημειώνουμε ξανά ότι αρχικά τον 15ο και 16ο αιώνα ντροπαλά και φοβισμένα αντιπαρατάχθηκαν στη θεοκρατία. Βασικά, επί πολλούς αιώνες οι αντιθρησκευτικές, αντιμεταφυσικές και κρυπτοϋλιστικές παραδοχές εκκολάπτονταν περισσότερο με υπονοούμενα και λιγότερο ρητά και εμπεριστατωμένα.140 Για να το πούμε διαφορετικά, αφετηριακά είχαμε κρυπτοϋλιστικούς ψιθύρους και μουρμουρητά, που σιγά σιγά εξελίχθηκαν σε αντιθεολογικά και αντιθρησκευτικά συνθήματα και την ύστερη εποχή σε μεταμοντέρνες αντιπνευματικές κραυγές. Ίσαμε τη λογική τους κατάληξη σημαίνει ότι η δημόσια σφαίρα πρέπει να είναι αμιγώς υλιστική.
Για τη μοντέρνα και τη μεταμοντέρνα σκέψη το ανθρώπινο πνεύμα, είναι ανορθολογικό και αστάθμητο και αν αφεθεί να παρεμβαίνει σε ένα ανομοιογενές ανθρωπολογικό περιβάλλον διαταράσσει τις εξωπολιτικά εμπνευσμένες κανονιστικές ρυθμίσεις και παρεμποδίζει την εσχάτη επιδίωξη μιας διεθνιστικής-υλιστικής παγκόσμιας ενότητας.
Όπως ήδη σημειώσαμε, αμέσως μετά τον Μεσαίωνα η απουσία διαμορφωμένων ευρωπαϊκών εθνών προικισμένων με μακραίωνες εθνικές κοσμοθεωρίες, που θα επέτρεπαν ένα συμβατό με αυτές Πολιτικό γεγονός υπό συνθήκες δημοκρατίας και πολιτικής ελευθερίας, προκάλεσε τη γένεση αυτών των διεθνιστικοϋλιστικών παρακρούσεων και τις γενοκτονικές εθνοσοβινιστικές αντιλήψεις, που καμία σχέση δεν έχουν με την κλασικά νοούμενη έννοια του έθνους.141 Τα μεγάλα τραύματα, που προκάλεσαν στη δυτική πολιτική σκέψη οι εξάρσεις της Ρωμαιοκαθολικής θεοκρατίας, στην ύστερη φάση του Μεσαίωνα είναι, λοιπόν, το κύριο αίτιο των πιο πάνω ελλειμμάτων και αντιφάσεων της μοντερνιστικής πολιτικής σκέψης. Οικοδομήθηκε έτσι μία ολοένα και πιο επίγεια και συνάμα αντιπνευματική νοηματοδότηση τόσο της πολιτικής όσο και της ατομικής ζωής.
Τα φοβικά σύνδρομα που προκάλεσε η θεοκρατία αρχικά προκάλεσαν αντίσταση και στη συνέχεια αντεπίθεση και συστηματική προσπάθεια εξοστρακισμού όχι μόνο της μεταφυσικής, αλλά και του πνεύματος πρώτα από τη δημόσια σφαίρα και στη συνέχεια από την ιδιωτική.142 Για να το θέσω με τους όρους του Crocker, στον οποίο αναφερθήκαμε ήδη (βλ. σημ. 132, σ. 460), η δυτική σκέψη εγκλωβίστηκε σε μία ταλάντευση μεταξύ του τραύματος που τους προκάλεσε η θεοκρατία και των μορφικά πανομοιότυπων υλιστικών υπερεμπειρικών ιδεολογιών, που βρίσκονται στον αντίποδα της θεοκρατίας. Πάνω σ’ αυτό το εκκρεμές είναι που κρατιούνται και ταλαντεύονται όλες ανεξαιρέτως οι διεθνιστικοϋλιστικές ιδεολογίες.»
Κονδύλης και μαζικοποιημένο-διαλυμένο αστικοποιημένο άτομο
(Βρίσκεται στο «Κοσμοθεωρία των Εθνών» σημείωση τέλους αρ. 50) «Το κατά Κονδύλη μαζικοποιημένο άτομο. «Δεν υπάρχουν ουσίες ή πάγια πράγματα, παρά μονάχα έσχατα συστατικά στοιχεία, τα οποία εντοπίζονται με τη συνεπή ανάλυση, σημεία ή άτομα των οποίων η υφή και η ύπαρξη συνίσταται απλώς και μόνο στη λειτουργία τους, δηλαδή στην ικανότητά τους να σχηματίζουν διαρκώς νέους συνδυασμούς μαζί με άλλα σημεία ή άτομα». Οι σχέσεις δεν μπορεί να είναι σταθερές, συνεχίζει, αλλά να συνδυαστικές: «Τα πάντα μπορούν και επιτρέπεται να συνδυαστούν με τα πάντα, γιατί τα πάντα βρίσκονται πάνω στο ίδιο επίπεδο και δεν υπάρχουν οντολογικές προϋποθέσεις που θα εξασφάλιζαν το προβάδισμα ορισμένων συνδυασμών απέναντι σε άλλους». Πιο κάτω, εξηγεί, γιατί η μαζική κοινωνία απαιτεί ισοπέδωση του αστικού ιδεώδους, εκμηδένιση των οντολογιών που στηρίζουν τις εθνικοαστικές ανθρωπολογικές προϋποθέσεις και απέραντη κινητικότητα που επιτυγχάνει διαρκείς αναδιανομές ρόλων και ανεβοκατεβάσματα στις κλίμακες των εξουσιαστικών ιεραρχιών: Απαιτείται να είναι ανά πάσα στιγμή επιτεύξιμοι «άπειροι συνδυασμοί των οποίων η ποικιλομορφία και συνάμα η παροδικότητα παραμερίζει ολοκληρωτικά την ιδέα της ουσίας και στη θέση της βάζει λειτουργικά κριτήρια και μόνον», Η παρακμή του αστικού πολιτισμού, ό.π. σ. 64, 65.
Ακόμη πιο σημαντικό, μια πλανητικά νοούμενη μεταμοντέρνα δομή (η μόνη εναλλακτική στις εθνοκρατικές δομές τάξης και δικαιοσύνης) ίσαμε τις λογικές λειτουργιστικές και ωφελιμιστικές συνέπειές της απαιτείται να αποτελείται από άτομα με διαλυμένες προσωπικότητες. Απαιτείται να είναι εθνομηδενισμένο. Να στερείται ταυτότητας, οικογενειακών δεσμών, ιστορικοσυναισθηματικών δεσμών, πατροπαράδοτων αισθητικών αντιλήψεων, παραδοσιακών διατροφικών συνηθειών, υψηλών καλλιτεχνικών προτιμήσεων και ασφαλώς της μεταφυσικής πίστης (που λογικά για να δουλεύει το σύστημα πρέπει να εξαφανιστεί όχι μόνο από τη δημόσια αλλά και την ιδιωτική σφαίρα: ο άθεος είναι το τέλειο άτομο και γι’ αυτό εκθειάζεται):
«Η διάλυση του ουσιαστικού πυρήνα του προσώπου σε μεταβλητές λειτουργίες καταλήγει σε εξάλειψη του προσώπου ως προσώπου. Ό,τι προηγουμένως ήταν πρόσωπο εμφανίζεται τώρα ως απλό σημείο κινούμενο κατά μήκος μιας γραμμής, η οποία από την πλευρά της τέμνεται δίχως αναγκαίο λόγο με άλλες τέτοιες γραμμές. Θεωρούμενο εκ των έσω, το σημείο που αντιπροσωπεύει το πρόσωπο παραμένει φορτισμένο με όνειρα, μυθικούς και γενετήσιους συνειρμούς, φαντασίες ή νευρώσεις. Καθοριστική όμως είναι τώρα η θεώρηση εκ των έξω, και αυτή θέλει πρόσωπα έτσι φορτισμένα, δηλαδή διαλυμένα, μόνο σημεία αποτελούν, όταν κανείς τα βλέπει όχι μεμονωμένα, παρά στην ολότητα των αμοιβαίων σχέσεων. Τότε η κοινωνία των εσωτερικά διαλυμένων προσώπων φαίνεται στον παρατηρητή σαν σωρός μυρμηγκιών που κινούνται προς διάφορες κατευθύνσεις σχηματίζοντας διαφορετικές διατάξεις και διάφορους συνδυασμούς», ό.π. σ. 130-1.»
Κονδύλης και δικές μου επισημάνσεις στο «Κοσμοθεωρία των Εθνών» ενότητα 5.10
«Ο Παναγιώτης Κονδύλης, από τον οποίο κατά κύριο λόγο αντλεί και εμπνέεται ερμηνευτικά η περιγραφή των μεταμοντέρνων προϋποθέσεων, μοναδικά διεισδυτικός και με απολαυστικό χιούμορ, γράφει:
«Η ανατροπή παραδοσιακών ιεραρχιών και βιολογικών ιδιοτήτων στο επίπεδο των φύλων και η τάση προς ηδονιστικές αντιλήψεις «δεν σημαίνει βέβαια ότι η μαζικοδημοκρατική καθημερινή πρακτική σ’ αυτό το ζήτημα βρίσκεται πάντοτε στο ύψος της ισότητας και της συντροφικότητας ή ότι από τη μία στιγμή στην άλλη παραμερίσθηκαν οι βιολογικοί παράγοντες και τα «κατάλοιπα» της παραδοσιακής συμπεριφοράς. Κάθε άλλο. Αυτό ισχύει όχι μόνο για τους αδιόρθωτους «φαλοκράτες», αλλά και για γυναίκες που θέλουν να θεωρούνται «χειραφετημένες». Η πρώτη χειραφετημένη γυναίκα ήταν, εκτός από την bohemienne, ή femme fatale, η οποία ήξερε να χρησιμοποιεί τα κλασσικά γυναικεία όπλα ενάντια «στον άνδρα», κι επομένως χρειαζόταν «τον άνδρα» ως συναγωνιστή και εταίρο. Όμως η μοντέρνα χειραφετημένη γυναίκα θέτει ως σκοπό της να γκρεμίσει αυτήν ακριβώς την εικόνα του άνδρα, και για να το πετύχει συχνότατα δεν διστάζει να επιστρατεύσει, εκτός από τα όπλα της χειραφέτησης, και τα δοκιμασμένα θηλυκά όπλα, αποκτώντας έτσι ένα διπλό πλεονέκτημα. Η femme fatale εξαφανίζεται, όμως το οπλοστάσιό της περνάει σε χέρια που δεν ξέρουν να το χειρισθούν με την ίδια φινέτσα. Την εταίρα της αστικής εποχής τη διαδέχεται έτσι το πορνίδιο της μαζικοδημοκρατικής».
Προσθέτω μερικές ανάλογες ποιοτικές διαβαθμίσεις που μπορεί κανείς να κάνει σε πολλά άλλα επίπεδα της δημόσιας και ατομικής σφαίρας ενός μεταμοντέρνα κυλιόμενου κόσμου:
α) Ο πολυπράγμων και ευρυμαθής αστικοφιλελεύθερος πολιτικός στοχαστής αντικαθίσταται από τον ημιμαθή ή παντελώς αγράμματο αλλά στολισμένο με τίτλους ακαδημαϊκό.
β) Ο προσεκτικός και βαθύτατα καταρτισμένος ιστοριογράφος-κατασκευαστής του αστικού και αστικοφιλελεύθερου εθνικισμού που πληρωνόταν από το κράτος αντικαθίσταται από τον ιδεολογικά μανιασμένο ειδικό της ιστοριογραφικής ανεκδοτολογίας που πληρώνουν διεθνικοί κερδοσκόποι όπως ο GeorgeSoros.
γ) Ο πολιτικός ηγέτης των ηγεμονικών αξιώσεων συρρικνώθηκε σε σπιθαμιαίου αναστήματος διαχειριστή του υλιστικού κράτους που άγεται και φέρεται από επιστημονικά μεταμφιεσμένους διεθνικούς ανεκδοτολόγους, από ειδικούς στη φτηνή προπαγάνδα, από εθνικά διαμεσολαβούντα συμφέροντα και από διεθνικά κινούμενους κερδοσκόπους.
δ) Ο νοικοκύρης επιχειρηματίας που στήριζε τα προνόμιά του στην ευρωστία της οικονομίας και του αστικού του έθνους για την οποία και αυτός συνεισέφερε και ο οποίος νοιαζόταν για την οικογένειά του και τους υπαλλήλους του, αντικαταστάθηκε από τον κερδοσκόπο ή τον αεριτζή ειδικό της χρηματοοικονομικής φούσκας.
ε) Οι ασκητικοί ακαδημαϊκοί του 18ου ή 19ου αντικαθίσταται από ακαδημαϊκά μεταμφιεσμένους γυρολόγους δουλειά των οποίων είναι η συσκότιση της αλήθειας, η ωραιοποίηση του μακάβριου, η συγκάλυψη της αμάθειας ή ημιμάθειας και το σερβίρισμα με τον πιο εξεζητημένο και εκλεπτυσμένο τρόπο της ιδεολογικοπολιτικής προπαγάνδας που εκμισθωμένα ή εκ πεποιθήσεως υπηρετούν.
Και τα λοιπά και τα λοιπά που ο καθείς βλέπει παρατηρώντας την καθημερινότητα των τελευταίων δεκαετιών. Όπως εύστοχα το έθεσε ένας μεγάλος επιστήμονας που γνώριζε όσο κανείς άλλος την πολιτικοστοχαστική πορεία των Νέων Χρόνων, το αποτέλεσμα μιας γνήσιας στοχαστικής προσπάθειας γίνεται κατανοητό με την απάντηση στο ερώτημα «πόσο και πόσα σημαντικά εμπειρικά φαινόμενα, πόση ζωντανή ιστορία κατάφερα να κάνω πιο κατανοητή. Το ερώτημα τούτο, μπορεί να ηχεί αφελές στα άκρως εκλεπτυσμένα αυτιά των σύγχρονων επιστημολόγων και μεθοδολόγων, όμως εγώ θα επιθυμούσα να κρατηθώ σε ερωτήματα αφελή και στοιχειώδη».
Η μεταμοντέρνα διολίσθηση προς τα ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα είναι κάτι το οποίο ο καθείς βιώνει ή βλέπει στην αστικοποιημένη ζωή του, στον ολοένα και πιο αποσυντιθέμενο οικογενειακό θεσμό, στην ολοένα και πιο έκλυτη και αντιαισθητική σεξουαλική συμπεριφορά, στην ολοένα και μεγαλύτερη υπερίσχυση εξωπολιτικών και εξωκοινωνικών διαμεσολαβούντων ιδιοτελών συμφερόντων, στην γελοιοποίηση των πολιτικών θεσμών, στην ολοένα και μεγαλύτερη αύξηση των καιροσκόπων ή νεφελοβατούντων κοσμοπολιτών, στην ολοένα και μεγαλύτερη έχθρα των διανοητικών ελίτ στα επιτεύγματα των εθνικών κοσμοθεωριών, στην ολοένα και πιο έντονη διολίσθηση της νεολαίας σε μία άσκοπη ζωή, στην ολοένα και μεγαλύτερη συρρίκνωση του ρόλου των εντολέων στα πολιτικά δρώμενα, στην ολοένα και μεγαλύτερη καταστροφή του περιβάλλοντος και στην ολοένα και μεγαλύτερη φτώχια μεγάλου αριθμού ανθρώπων.»
Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΟΝΔΥΛΕΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ ΠΑΛΗΣ ΠΟΥ ΠΑΓΙΔΕΥΣΕ ΤΗ ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΤΟΝ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟ
BY ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ on 10/04/2015
Αποσπάσματα από το κεφ. 4 του Π. Ήφαιστος, «Κοσμοθεωρία των Εθνών. Συγκρότηση και συγκράτηση των κρατών, της Ευρώπης και του κόσμου» περί Παναγιώτη Κονδύλη
Εδώ και δύο δεκαετίες γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια να διασχίσουμε τον ωκεανό των Κονδύλειων θεωρήσεων για τους διαχρονικούς προσανατολισμούς της ανθρώπινης κατάστασης υπό το πρίσμα ενός μελετητή, του υποφαινόμενου, ο οποίος στα πεδία της πολιτικής θεωρίας του διεθνούς συστήματος η έμφαση δίνεται στο τρίτο επίπεδο. Τα τρία επίπεδα είναι του ανθρώπου, του κράτους και του διεθνούς συστήματος.
Μελετώντας τον Κονδύλη και έχοντας επηρεαστεί από μερικές σημαντικές συνομιλίες μαζί του πριν τον θάνατό του –αλλά και λόγω προσκόλλησής μου Θουκυδίδεια επιστημολογία με την οποία θεωρώ ότι η Κονδύλεια προσέγγιση είναι συμβατή– το ζητούμενο δεν είναι να προσδιοριστεί η ανθρώπινη κατάσταση αλλά να γίνει περιγραφή του προσανατολισμού προς τον οποίο κινούνται τα πράγματα και να εξεταστούν όσες περισσότερες προϋποθέσεις εντός αυτού του προσανατολισμού.Όλα τα υπόλοιπα είναι ιδέες μέσα σε μικρά μυαλά και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλα τα ανθρώπινα μυαλά ακόμη και τα ιδιοφυή είναι μικρά.
Ο Παναγιώτης Κονδύλης είναι μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση πολιτικού στοχαστή. Ενώ είναι ένας εξ αντικειμένου κλασικός στοχαστής. Θουκυδίδης: «Ο αποκλεισμός του μυθώδους από την ιστορίαν μου ίσως την καταστήσηολιγώτεροντερπνήν ως ακρόαμα, θα μου είναι όμως αρκετόν, εάν το έργον μου κρίνουν ωφέλιμον όσοι θελήσουν να έχουν ακριβή αντίληψιν των γεγονότων, όσα έχουν ήδη λάβει χώραν, και εκείνων τα οποία κατά την ανθρωπίνην φύσιν μέλλουν να συμβούν περίπου όμοια. Διότι την ιστορίαν μου έγραψα ως θησαυρόνπαντοτεινόν και όχι ως έργον προωρισμένον να υποβληθή εις διαγωνισμόν και ν’ αναγνωσθή εις επήκοον των πολλών, διά να λησμονηθή μετ’ ολίγον.»
Αυτές τις προδιαγραφές πληροί ο Κονδύλης με αποτέλεσμα να ξεχωρίζει μέσα στον κυκεώνα των ιδεολογικών-προσεγγίσεων της «πολιτικής» σκέψης. Εκτός από το μέγα πρόβλημα που δημιουργείται εκ του γεγονότος ότι τα έργα του είναι βασικά μόνο στα Γερμανικά και στα Ελληνικά –ιδού κάτι που θα μπορούσε να γίνει: Να μεταφράζονταν τα έργα του με πολιτειακή μέριμνα σε πολλές γλώσσες– ο ωκεανός της Κονδύλειας γνώσης δημιουργεί συμπλέγματα κατωτερότητας σε ένα μεγάλο κομμάτι του παρασιτικού κόσμου των πανεπιστημίων όπου συνέπεια του Ψυχρού Πολέμου οι περισσότεροι εκπαιδεύτηκαν ιδεολογικά και όχι επιστημονικά (και μετά τον Ψυχρό Πόλεμο εθνομηδενιστικά με τις ασυναρτησίες τους να απευθύνονται στα θύματα των στρατηγικών softpower).
Κοντολογίς όπως έχουμε εξηγήσει και σε άλλες περιπτώσεις ο Κονδύλης δεν προσφέρεται για ζήλεια ή άσκοπη αντιπαράθεση μαζί του (όσοι το έκαναν καταβυθίστηκαν ενώ τα συμπλέγματα κατωτερότητας … αυξήθηκαν). Αφού υπογραμμιστεί ότι Ο ΠΚ είναι ένα μοναδικό φαινόμενο μεγάλων επιδόσεων στο άθλημα των περιγραφικών-αξιολογικά ελεύθερων θεωρήσεων της ανθρώπινης κατάστασης, ο ωκεανός γνώσης που μας κληροδότησε προσφέρεται α) για να κολυμπάς μέσα σε αυτό, β) για να αντλείς όσο πιο προσεκτικά γίνεται (από άποψη μεθοδολογική και επιστημολογική) και να εντάσσεις τόσο τις περιγραφές των προσανατολισμών όσο και τις αναρίθμητες περιγραφές των προϋποθέσεων της ανθρώπινης κατάστασης εντός αυτών των προσανατολισμών και γ) για να απορείς όταν διαφωνείς μαζί του γιατί ο ίδιος εύστοχα και όχι ανυποψίαστα δήλωσε «εκπλήσσομαι εάν κανείς συμφωνεί ή διαφωνεί μαζί μου». Αυτή η «δήλωση» είναι μια πρόκληση για όσους δεν κατανοούν την περιγραφική του προσέγγιση την οποία διαφύλαξε με πολύ μεγάλη συνέπεια. Εάν κανείς με επιπολαιότητα αρχίζει να τον πετροβολεί είναι σαν να πετάει χαλικάκια κατά ενός στοχαστικού Έβερεστ τρέφοντας την ψευδή ελπίδα ότι κάτι θα κατορθώσει.
Ο υποφαινόμενος βέβαια έχει πολλές απορίες μια εκ των οποίων είναι το γεγονός ότι δεν άγγιξε καν μεγάλα ζητήματα όπως η Βυζαντινή Οικουμένη. Σε δικό μου ερώτημα στην προτελευταία συνάντηση πριν τον θάνατό του απλά σιώπησε όπως και για μερικά άλλα που δεν ήθελε να απαντήσει. Πέραν της γνωσιολογικής διάστασης ερευνώνται και τα αρχεία του για να διαπιστωθεί κατά πόσο έκανε έρευνα για αυτό το μεγάλο ζήτημα.
Τώρα, η πρώτη δική μου πιοσυστηματική προσπάθεια να προσεγγιστούν οι Κονδύλειες θεωρήσεις έγινε στο «Κοσμοθεωρητική ετερότητα και αξιώσεις πολιτικής κυριαρχίας». Την σκυτάλη πήρε σε μια πιο ώριμη φάση το βιβλίο μου«Κοσμοθεωρία των Εθνών. Συγκρότηση και συγκράτηση των κρατών, της Ευρώπης και του κόσμου». Η προσπάθεια συνάρτησης της αξιολογικά ελεύθερης πολιτικής θεωρίας του διεθνούς συστήματος με τις Κονδύλειες περιγραφές συνεχίζεται. Εκτιμώ εν τέλει ότι όπως ήδη τονίστηκε ο Παναγιώτης Κονδύλης αποτελεί μοναδική περίπτωση στην πολιτική σκέψη. Η προσφορά του θα αναδεικνύεται ολοένα και περισσότερο όσο προχωράμε. Η συνάρτηση της πολιτικής θεωρίας του διεθνούς συστήματος με τις Κονδύλειες προσανατολιστικές θεωρήσεις επιβάλλεται λοιπόν να συνεχιστεί. Είναι μεγάλη μου ευχαρίστηση όταν νεότερα ταλαντούχα στελέχη του πεδίου της πολιτικής θεωρίας του διεθνούς συστήματος μελετούν συστηματικά και βάσιμα την Κονδύλεια προσέγγιση.
Ακολκουθούν απόσπασμα από το κεφάλαιο 4 του «Κοσμοθεωρία των Εθνών» όπου αναφέρω κάποιες πτυχές για την προσφορά του Παναγιώτη Κονδύλη. Δεν συμπεριλαμβάνονται οι εκτενείς σημειώσεις τέλους του βιβλίου. Ούτε βέβαια και εξαντλώ το ζήτημα αυτό.
Απόσπασμα από το κεφάλαιο 4 περί Κονδύλη σελ. 151-155
[…]
Πριν επανέλθουμε στον μεταμοντέρνο μηδενισμό ως το κύριο δεσπόζων πρόβλημα των δυτικών καθεστώτων, θα εστιάσουμε την προσοχή μας στο κυριότερο ζήτημα του μοντερνισμού, που είναι η σχέση του με τη Θεότητα. Από την αρνητική, θετική ή ενδιάμεση σχέση προσδιορίζεται όλο το φάσμα και οι ενδιάμεσες αποχρώσεις της νεοτερικής πολιτικής σκέψης. Η διαδρομή της αντιμεταφυσικής πάλης από τον 16ο μέχρι τον 20ό αιώνα, που κατέστησε τον μοντερνισμό πολύ πιο μεταφυσικό και υπερεμπειρικό σε σύγκριση με τη θεοκρατία, θα μας επιτρέψει να φωτίσουμε και την «μεγάλη εικόνα» των Νέων Χρόνων.
Ο Παναγιώτης Κονδύλης μας έχει κληροδοτήσει μία πραγματική «αξονική τομογραφία» τόσο της διαδρομής όσο και των πολυσχιδών και απροσμέτρητων αποχρώσεων και λεπτομερειών. Έχοντας διαθέσιμη μία τέτοια περιγραφή κανείς, ιδιαίτερα όσοι αξιώνουν στέμματα στον χώρο του πολιτικού στοχασμού, δεν δικαιούται να μην τη γνωρίζει. Εδώ εμείς απλά θα αντλήσουμε εκλεκτικά εντάσσοντας τις θεμελιώσεις του στον δικό μας περιγραφικό και ερμηνευτικό σχήμα.
Η Κονδύλεια ερμηνεία είναι μοναδική, αριστουργηματική, περιγραφικά άρτια, αξιολογικά ελεύθερη και ερμηνευτικά σωστά προσανατολισμένη. Αντίθετα με πάρα πολλούς που μιλούν για τη νεοτερικότητα χωρίς να γνωρίζουν το παραμικρό, ο Κονδύλης την ξέρει βαθιά και πλατιά. Σε γενικές γραμμές, επίσης, στη διεθνή βιβλιογραφία είναι ο πιο ακριβής και ο πιο εμβριθής στις μεθερμηνείες που προσφέρει, στους ορισμούς που διατυπώνει και στις εννοιολογικές καταδύσεις επί ειδικών ζητημάτων. Ο ενδιαφερόμενος για λεπτομερέστερες πληροφορίες και θεμελιώσεις μπορεί να ανατρέξει στην Κονδύλεια θεωρία και στα έργα που παραθέτω εδώ. Ο ενδιαφερόμενος, επίσης, μπορεί να διακινδυνεύσει να αναμετρηθεί με την Κονδύλεια περιγραφική θεωρία και μεθερμηνεία των μοντερνιστικών και μεταμοντέρνων τάσεων. Εμείς εδώ αντλούμε εκλεκτικά από των ωκεανό των Κονδύλειων θεμελιώσεων για να ανιχνεύσουμε τις ρίζες, τα γενετικά αίτια, τη διαδρομή και την κατάληξη των υλιστικών ιδεολογιών, όπως τις περιγράψαμε μόλις. Σκοπός μας, όπως είπαμε, είναι να φωτιστεί ένα ερμηνευτικό σχήμα για τις συγκαιρινές τάσεις και στα τρία επίπεδα ανάλυσης, δηλαδή στο επίπεδο του ανθρώπου, του κράτους και του διεθνούς συστήματος.
Το πρώτο σκέλος της Κονδύλειας περιγραφικής ιστορικοπολιτικής θεώρησης αποτυπώνει την εξής εικόνα:
1) Η μεταμεσαιωνικήαντιμεταφυσική πάλη οδήγησε στην αντικατάσταση της θεοκρατικής πολιτικής θεολογίας με την «ορθολογιστική» πολιτική θεολογία.121
2) Τα αδιέξοδα της ορθολογιστικής προσέγγισης οδήγησαν από την αντιθεοκρατία στην αντιθρησκευτικότητα και στη σταδιακή συρρίκνωση όχι μόνο της θρησκείας, αλλά εν γένει και των πνευματικών κριτηρίων και παραγόντων από τη δημόσια σφαίρα.
3) Η λογική έκβαση της αποκλειστικά υλιστικής αντίληψης της ζωής γέννησε:
α) Τις αμιγείς υλιστικές ιδεολογικές παραδοχές,
β) τις λεγόμενες «κοινωνικές επιστήμες», οι οποίες εκλογικεύουν τις αξιώσεις ισχύος κάθε συγκυρίας μεταμφιέζοντάς τες με ιδεολογικές εσχατολογίες, και
γ) τη μεταμοντέρνα ιδεολογικά-υλιστικά νοούμενη ανθρωπολογία όπως τη σκιαγραφούμε εδώ.
Το δεύτερο σκέλος της Κονδύλειας ερμηνευτικής απορρέει από τις εξαντλητικές θεμελιώσεις για τις κοινωνικοπολιτικές δομές του 20ού αιώνα καθώς και του τρόπου που προβάλλονται στον 21ο αιώνα. Ενώ, λοιπόν, οι πλείστοι πολιτικοί στοχαστές αναλώνονται με τετριμμένες και ξεπερασμένες ιδεολογικές εκλογικεύσεις και ξεπερασμένους φιλελεύθερους κοινούς τόπους, ο Κονδύλης εξήγησε από καιρό το γεγονός ότι ο νεότερος αστικοφιλελεύθερος πολιτισμός είχε ήδη εκπνεύσει γύρω στο 1900.
Η μαζική παραγωγή έφερε τη μαζική κατανάλωση, τα μαζικά κινήματα και την πλανητικοποίηση των πολιτικών φαινομένων, γεγονότα που δημιουργούν έναν ιστορικό γόρδιο δεσμό. Αυτές οι τάσεις συνοδεύονται από απουσία παγκόσμιας κοινωνίας και απουσία προϋποθέσεων κατανομής των πόρων με συμπεφωνημένους όρους, γεγονός που θα μπορούσε να οπισθοδρομήσει τον κόσμο σε πρωτογονισμό και σε συγκρούσεις στο πεδίο στοιχειακών υπαρξιακών αντιπαραθέσεων: Ταυτόχρονα, ο Κονδύλης, μεταξύ πολλών άλλων, προσφέρει τρεις ακόμη ανεκτίμητες περιγραφές και ερμηνείες:
α) Περιγράφει σφαιρικά και ολιστικά το φαινόμενο του μεταμοντερνισμού τις ποικιλόμορφες τάσεις, εκφάνσεις και εκδοχές του. Πιο συγκεκριμένα, διατρέχοντας το σύνολο σχεδόν της «κριτικής σκέψης» στη διεθνή βιβλιογραφία, κανείς διαπιστώνει ότι η ανάλυση του Παναγιώτη Κονδύλη για το φαινόμενο αυτό είναι σφαιρική, εξαντλητική, απαράμιλλα θεμελιωμένη και διεθνώς μοναδική. Είναι αντίδοτο στην περιρρέουσα ιδεολογικοπολιτική προπαγάνδα που κατακλύζει τις δυτικές κοινωνίες.
β) Περιγράφει και ερμηνεύει το πώς τα μεταμοντέρνα ιδεολογήματα θρέφονται από τα πλανητικά φαινόμενα και τις μηδενιστικές και ηδονιστικές τάσεις. Επίσης, το πώς οι τάσεις αυτές θρέφουν αποδομητικέςκοσμοεικόνες, προκαλούν ανθρωπολογικό μηδενισμό, επιφέρουν ανθρωπολογική εκθεμελίωση και αποσυναρμολογούν ουσίες, νοήματα και ιεραρχίες.122
γ) Τώρα, επειδή η πλανητική εποχή δεν συνοδεύτηκε από παγκόσμιες ανθρωπολογικές προϋποθέσεις συμβατές με μία παγκόσμια κοινωνικοπολιτική συγκρότηση, απουσιάζει ένα παγκόσμιο σύστημα διανεμητικής δικαιοσύνης.
Πρακτικά μιλώντας, δημιουργείται μια θεμελιώδης αντίφαση, γιατί, ενώ η ανθρωπολογική συγκρότηση και τα συστήματα διανεμητικής δικαιοσύνης είναι τοπικά (εθνοκρατικά), τα οικονομικοπολιτικά φαινόμενα είναι πλανητικά. Μέσα σε αυτή τη δομή αναπόδραστα δημιουργούνται εντάσεις μεταξύ της εθνοκρατικά νομιμοποιημένης κατανομής και των ηγεμονικών πλανητικών αξιώσεων δεσμευτικής ερμηνείας των κανόνων κατανομής. Η διαπάλη αυτή σε ολοένα και πιο στοιχειακή βάση, που θα θρέφεται από τις μεταμοντέρνες τάσεις, είναι το κύριο χαρακτηριστικό του 21ου αιώνα.
Η εξειδικευμένη εφαρμογή της πιο πάνω πανίσχυρης και πραγματολογικά επαληθευμένης Κονδύλειας περιγραφής και ερμηνείας123 επιτρέπει προσαρμογή των πολύτιμων πορισμάτων της σε συγκεκριμένα ζητήματα:
α) Στα οντολογικά χαρακτηριστικά των εθνοκρατικών δομών και στον πολιτικό ορθολογισμό ενός εθνοκρατοκεντρικού συστήματος.
β) Στις ανθρωπολογικές προϋποθέσεις που επιτρέπουν αρμονία μεταξύ του Κοινωνικού και του Πολιτικού, βιωσιμότητα των θεσμών και εθνοκρατική σταθερότητα ή αστάθεια.
γ) Στη σημασία και στον ρόλο του έθνους, του εθνοκράτους και των εθνικών κοσμοθεωριών στην πλανητική εποχή. Πιο συγκεκριμένα, στις δυνατότητες εθνοκρατοκεντρικής διεθνούς διακυβέρνησης συμβατής με τις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου και με τις κοσμοσυστημικές προϋποθέσεις σταθερότητας και ειρηνικών συναλλαγών.
δ) Στις τάσεις στο πεδίο των ηγεμονικών ανταγωνισμών υπό το πρίσμα της υλιστικής νοηματοδότησης της πολιτικής (με όρους ισχύος) ή αντίστροφα στην εμπέδωση νέων κοσμοσυστημικών αντιλήψεων εμποτισμένων στις παραδοχές των εθνικών κοσμοθεωριών, όπως τις περιγράψαμε πιο πάνω, οι οποίες θα μπορούσαν ενδεχομένως να οδηγήσουν σε αλλαγή κοσμοθεωρητικού παραδείγματος. Υπενθυμίζεται ότι η θέση που υιοθετούμε εδώ είναι πως η προβολή αδιέξοδων ηγεμονικών συγκρούσεων στον 21ο αιώνα οφείλεται στην κυριαρχία κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων αιώνων της μοντερνιστικής και μεταμοντερνιστικήςνοηματοδότησης της πολιτικής με όρους ισχύος. Αντιστροφή αυτών των τάσεων μπορεί να προέλθει μόνο με κατίσχυση των εθνικών κοσμοθεωριών και την εμπέδωση ενός εθνοκρατοκεντρικού συστήματος, το οποίο θα καθίσταται ολοένα και πιο εδραίο με την ανάπτυξη αντιηγεμονικών συσπειρώσεων.
ε) Στη μετανεοτερική πορεία της διακρατικής συνεργασίας στο πλαίσιο της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης με δεδομένο το γεγονός πως επικράτησε μια εθνοκρατοκεντρική δομή, όπου τα κράτη και οι διακυβερνητικοί θεσμοί είναι οι εντολείς και οι υπερεθνικοί θεσμοί οι εντολοδόχοι.
στ) Ακόμη, η γόνιμη αμφιπλευρικότητα των Κονδύλειων πορισμάτων επί αυτών και πολλών άλλων ζητημάτων επιτρέπει μία διευρυμένη εφαρμογή τους στην ερμηνεία της πολυσχιδούς διεθνούς πραγματικότητας επί ζητημάτων που ανακύπτουν καθημερινά. Επιτρέπει ριψοκίνδυνους, αλλά επιτρεπτούς στοχασμούς, που φωτίζουν κατεξουσιαστικές ηγεμονικές αξιώσεις ισχύος. Το ίδιο ισχύει για την αντίστοιχη κατάδειξη του ανορθολογισμού των εξωπολιτικών εισροών, των θαμώνων των ιδεολογικοπολιτικών εκπαιδευτηρίων και τη θλιβερή επιστράτευσή τους στις εκάστοτε ηγεμονικές αξιώσεις ισχύος.124
ζ) Επιπλέον, το πιο πάνω πανίσχυρο και πραγματολογικά επαληθευμένο ερμηνευτικό σχήμα κυριολεκτικά κονιορτοποιεί στοχαστικά οτιδήποτε γράφεται γι’ αυτά τα ζητήματα στη διεθνή βιβλιογραφία. Για παράδειγμα, μετά την κονιορτοποίηση των «κριτικών», «θεσμικών» και άλλων μεταμοντερνιστών στο Το πολιτικό και ο άνθρωπος, δύσκολα θα μπορούσε να φανταστεί κανείς σοβαρό στοχαστή να ασχολείται μαζί τους εκτός από το να εκφράσει τη δυσφορία του και την αγανάκτησή του για τα σφάλματα και τις ιδεολογικοπολιτικές επιστρατεύσεις.
η) Κυρίως, το Κονδύλειο ερμηνευτικό σχήμα διανοίγει πεδίο γόνιμου προβληματισμού όσον αφορά την εθνοκρατική δομή ως χώρο νομιμοποιημένης διανεμητικής δικαιοσύνης, για τους διεθνείς θεσμούς ως εξαρτημένες μεταβλητές της ισχύος (και ταυτόχρονα αναγκαίας προϋπόθεσης διακυβερνητικής συνεργασίας) και για τα ηγεμονικά κράτη ως πηγή αξιώσεων κατεξουσιαστικών διανεμητικών μηχανισμών πλανητικής εμβέλειας, που απαιτείται να αντιμετωπίζονται με αντιηγεμονικές συσπειρώσεις.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Κονδύλης με αξιολογικά ελεύθερη ευθυκρισία και οξυδέρκεια στηλίτευσε τις πολύ διαδεδομένες προπαγανδιστικές αφέλειες, που γέννησαν οι αγαθοεργά μεταμφιεσμένες μεταψυχροπολεμικές ηγεμονικές αξιώσεις ισχύος, τις οποίες πολλοί προσκύνησαν.125
[…]
Μοντερνισμός, το ιδεολογικό φαινόμενο και η μεταμοντέρνα διολίσθηση προς τα ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα.
BY ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ on 10/04/2015
Αποσπάσματα από το κεφ. 4 του Π. Ήφαιστος, «Κοσμοθεωρία των Εθνών. Συγκρότηση και συγκράτηση των κρατών, της Ευρώπης και του κόσμου».
Εισαγωγικό σημείωμα: Η πρόσφατη αμφιλεγόμενη παρέμβαση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στο πανεπιστήμιο Αθηνών εκφωνώντας τον Πανηγυρικό για την 25η Μαρτίου καθώς και μια σχετική εγκύκλιος του Υπουργού Παιδείας αναμοχλεύουν μνήμες των δράσεων του εθνομηδενιστικού κινήματος και των σχετικών συζητήσεων πριν μερικά χρόνια.
Η προσπάθεια να παρέμβουμε όσον αφορά τα ζητήματα αυτά προσκρούει στο γεγονός ότι ο υποφαινόμενος αλλά και πολλοί άλλοι έχουν εκτενείς δημοσιεύσεις που δεν χρήζει να επαναλαμβάνουμε σε σύντομα κείμενα τα οποία ενδέχεται να δίνουν μια αποσπασματική εικόνα ενός κατά τα άλλα μεγάλου ιστορικού ζητήματος.
Το εθνομηδενιστικό κίνημα (άλλως πως τους «κριτικούς κονστρουκτιβιστές») έχει αναλυθεί σε πολλά βιβλία (ίσως περισσότερο από ότι άξιζε), κυρίως για να καταδείξω ότι πρόκειται για ένα συνονθύλευμα ασυνάρτητων ιδεολογημάτων που λειτουργούν υποστηρικτικά στις Δαρβινιστικές εκδοχές του νεοφιλελεύθερου θεωρήματος και κυρίως υποστηρικτικά της στρατηγικής «softpower» των Ηνωμένων Πολιτειών σε μια εποχή που επιχείρησε να διεισδύσει εκεί όπου δημιουργήθηκαν κενά ισχύος λόγω κατάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης. Το ότι οι θιασώτες των μεταμοντέρνων ιδεολογημάτων δεν γνωρίζουν αυτές τις πικρές αλήθειες είναι επιστημονικά αδιάφορο.
Πεζά και μίζερα πράγματα.Τα οποία εν τούτοις επενεργούν ζημιογόνα και δυσανάλογα πάνω σε απρόσεκτες κοινωνίες (υπόθεση σχεδίου Αναν, βιβλία ιστορίας στην Ελλάδα, η Ουκρανική κρίση αλλά και οι «ανοίξεις» στον Αραβομουσουλμανικό κόσμο).
Βαθυστόχαστες αναλύσεις για τον εθνομηδενισμό και τις αντιφάσεις του ανιστόρητου εθνομηδενιστικού ιδεολογικού κινήματος μπορεί κανείς να βρει σε πολλά κείμενα, μεταξύ άλλων, των Γιώργου Κοντογιώργη, Θόδωρου Ζιάκα και Γιώργου Καραμπελιά. Αναμφίβολα, όλοι θα αποδεχθούν ότι η ολιστική ερμηνεία του μοντερνισμού και μεταμοντερνισμού βρίσκεται σε πολλά βιβλία του Παναγιώτη Κονδύλη και ιδιαίτερα στο επιβλητικό «Η παρακμή του Αστικού Πολιτισμού».
Ο προσεκτικός αναγνώστης των παρεμβάσεων συνέχεια των περί Διαφωτισμού θέσεων του Πρωθυπουργούκαι του Υπουργού Παιδείας με αφορμή την επέτειο της 25ης Μαρτίου, θα αντιληφτεί ότι δύο κύρια ζητήματα που τίθενται είναι: Πρώτον, τι «προηγείται το κράτος ή το έθνος» και τι υπήρχε πριν την Ελληνική Επανάσταση και δεύτερον, τι ήταν ακριβώς το φαινόμενο του Διαφωτισμού. Το πρώτον αφορά το κατά πόσο μια προυπάρχουσα κοινωνία ορίζει τους θεσμούς της ή εάν αντίστροφα ένα πολιτικοπνευματικά ανυπόστατο συνονθύλευμα ανθρώπων κατασκευάζεται κρατικά στην βάση του ενός ή άλλου ιδεολογικού δόγματος. Το δεύτερο, αφορά γνωστά ιστορικά γεγονότα τα οποία η ιδεολογική προπαγάνδα επισκιάζει αν και αφορούν εθνοκαθάρσεις, γενοκτονίες και βίαιες ομογενοποιήσεις για να κατασκευαστεί μια ρατσιστική εκδοχή του μοντερνιστικού έθνους (η ίδια πολιτικά εγκληματική τάση όταν ολοκλήρωσε την αποκρουστική διαδρομή μεταμφιέστηκε ιδεαλιστικά και τούμπαλιν σήμερα επανέρχεται με Δαρβινιστικές αξιώσεις και με συνοδοιπόρους τους τοκογλύφους και τους τεχνοκράτες).
Μπροστά μας εκκρεμούν πολλά και η κοινωνία απαιτείται να βρίσκεται σε εγρήγορση. Απαιτείται επίσης στοιχειώδης γνώση που θα θωρακίζει κατά της ιδεολογικής προπαγάνδας η οποία λόγω κεκτημένης ταχύτητας και κυρίως σε ηττημένα κράτη συνεχίζει να αποπροσανατολίζει μέλη πολλών κοινωνιών οι οποίες κατά τα άλλα διαθέτουν υψηλών βαθμίδων πολιτικοπνευματική υπόσταση. Για τα περισσότερα λιγότερο ισχυρά κράτη το περιέλθει το κράτος στην κατοχή της κοινωνίας και το να καταστούν οι πολίτες εντολείς της διακυβέρνησης είναι κάτι περισσότερο από σημαντικό. Είναι ζήτημα επιβίωσης.
Εδώ, αντί μιας άλλης παρέμβασης προτίμησα να παραθέσω μερικά αποσπάσματα από το κεφ. 4 του βιβλίου μου «Κοσμοθεωρία των Εθνών». Δεν συμπεριλαμβάνονται οι επεξηγηματικές σημειώσεις τέλους. Η αποκοπή κάποιων εδαφίων, επιπλέον, δημιουργεί τον κίνδυνο αποσπασματικής αναφοράς σε μια εκτεταμένη και πυκνογραμμένη ανάλυση εκατοντάδων σελίδων που προσπάθησε να δώσει μια ολιστική διαχρονική ερμηνεία των προσανατολισμών των κοσμοθεωρητικών παραδοχών των κοινωνιών και των αντίρροπων τάσεων που τις αποδυναμώνουν. Όλα αυτά ενταγμένα στην προβληματική της πολιτικής θεωρίας του διεθνούς συστήματος.
Επέλεξα μερικά εδάφια τα οποία εξηγούν τον τραγικό χαρακτήρα της μετά-Μεσαιωνικής Ευρώπης όταν στα θεμέλια των διοικητικών μηχανισμών των φεουδαρχών, γεωκτημόνων και ηγεμόνων σέρνονταν κακότυχοι δουλοπάροικοι που αποτελούσαν και την συντριπτική πλειονότητα της «μάζας» του «λαού». Να θυμίσω, σχετικά, ποιοι πρωτοστάτησαν στους δρόμους στην Γαλλική Επανάσταση.
Στο βιβλίο αυτό πάντως προσπάθησα να κάνω μια διάκριση μεταξύ της «Νεοτερικότητας» ως το φαινόμενο στο πλαίσιο του οποίου οι κοινωνικές οντότητες εξελίχθηκαν και αναπτύχθηκαν ανθρωπολογικά μετά τον 16ο αιώνα στο πλαίσιο μιας ανθρωπολογικής αυτοθέσμισης που λαμβάνει χώρα ούτως ή άλλως στα θεμέλια των κρατών και του «μοντερνισμού». Ο μοντερνισμός είναι εκείνη η κυρίαρχη τελικά φλέβα της νεοτερικότητας η οποία καταπολέμησε το πνεύμα μέσα στην δημόσια σφαίρα των κρατών και στην συνέχεια με την έλευση της μαζικής παραγωγής και της μαζικής κατανάλωσης εξελίχθηκε στον μεταμοντερνισμό.
Περιττεύει να πούμε ότι η πορεία αυτή ήταν τραγική, ανώμαλη μέχρι διαστρεμμένη, γενοκτονική μιας και προκάλεσε εκατόμβες και αναμφίβολα συγκρινόμενη με την προγενέστερη πολιτική διαδρομή των ανθρώπων συνιστά μια σαφή οπισθοδρόμηση. Για να το πούμε διαφορετικά, ενώ είναι «πρόοδος» όσον αφορά τον Θεοκρατικό Ρωμαιοκαθολικό Μεσαίωνα είναι εν τούτοις τραγική οπισθοδρόμηση όσον αφορά την κλασική εποχή και την κοσμοσυστημικά δομημένη ανθρωποκεντρική Βυζαντινή Οικουμένη. Ακριβολογώντας θα λέγαμε ότι πολλές τάσεις του μοντερνισμού ενώ με ανυπόστατο τρόπο επικαλούνται την πρόοδο, την δημοκρατία και νεφελώδεις ιδεαλισμούς, κατά βάση αποτελούν οπισθοδρόμηση την προ-πολιτική εποχή.
Η μεγαλύτερη βέβαια πολιτική οπισθοδρόμηση αποτέλεσε το φαινόμενο των μορφικά πανομοιότυπων μοντερνιστικών ιδεολογικών δογμάτων που κυριολεκτικά εκτροχίασαν τον πολιτικό πολιτισμό συμπαρασύροντας τις κοινωνίες σε εκτρωματικά εγχειρήματα όπως ο Σοβιετικός διεθνισμός και εκείνες οι διεθνιστικές πτυχές της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που αντιβαίνουν στην εθνοκρατοκεντρική δόμησή της και που κατατείνουν στην κατίσχυση μιας κατασταλτικής τεχνόσφαιρας που εκμηδενίζει την πολιτική.
Σε αμφότερες τις περιπτώσεις οι κοινωνίες αναμφίβολα όπως πάντα έκαναν στην ιστορία συνέχισαν να αυτοθεσμίζονται ερήμην των κατασκευαστικών ιδεολογικών δογμάτων. Μολαταύτα προκαλούν ερείπια και συνεχίζουν να ταλανίζουν ιδεολόγους πολιτικούς και πολλούς πολίτες. Να υπενθυμίσουμε, στο ίδιο πλαίσιο, ότι τα εκατέρωθεν ιδεολογικά δόγματα τον 19ο και 20ο αιώνα υπηρέτησαν με ωμό τρόπο τις αξιώσεις ισχύος των δύο υπερδυνάμεων βασικά εξαπατώντας ολόκληρες κοινωνίες σε ολόκληρο τον πλανήτη που σέρνονταν κυριολεκτικά από την μύτη στα αδιέξοδα παιχνίδια ισχύος.
Αυτή η ιλαροτραγωδία που επαναλαμβάνω προσπαθήσαμε να ξεδιαλύνουμε διακρίνοντας μεταξύ «νεοτερικότητας» και «μοντερνισμού»(μεταξύ δηλαδή του κοινωνικού σώματος που ποτέ δεν έπαυσε να συγκροτείται ανθρωπολογικά και των ιδεολογικών και διοικητικών εποικοδομημάτων) συνεχίζει να προκαλεί πνευματική σύγχυση ακόμη και σε οξυδερκείς πολιτικούς ηγέτες.
Ηγέτες οι οποίες εάν δεν θέλουν να στέκονται αναχρονιστικά ιδεολογικά με λίγη μόνο προσπάθεια και με γυμνό οφθαλμό μπορούν να έχουν θέαση της εξόφθαλμης αλήθειας για σημαντικά γεγονότα της πρόσφατης ιστορικής διαδρομής. Είναι άχαρο και γι’ αυτούς εξάλλου να διαφθείρουν την σκέψη τους με ανιστόρητες ασυναρτησίες του κατασκευαστικού ιδεολογικού κινήματος των εθνομηδενιστών που παραμιλούν με όρους 17ου και 18ου αιώνα, της εποχής δηλαδή των δουλοπαροίκων. Το ότι συνειδητά ή ανεπίγνωστα είναι και εργαλεία softpowerπου εξυπηρετούν τις ηγεμονικές στρατηγικές είναι μια άλλη τραγική ιστορία.
Επιμένουμε σε αυτά εάν μη τι άλλο για ένα πολύ σημαντικό λόγο. Γιατί στον σύγχρονο κρατοκεντρικό κόσμο η Εθνική Ανεξαρτησία είναι η ελευθερία των κοινωνιών, είναι ο άξονας των εθνικών συμφερόντων και η υψηλή κοσμοθεωρητική παραδοχή με άξονα τον οποίο συγκροτείται η εθνική στρατηγική μιας χώρας.Επειδή εξαρχής θεωρούσαμε τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015 ως ευκαιρία απαλλαγής του φαύλου μεταπολιτευτικού συστήματος και την παρούσα φάση ως μεταβατική προς μια ριζική πολιτική ανασύνταξη, τα πιο πάνω ζητήματα κρίνονται ως καίριας σημασίας.
Αφενός πρέπει κατά την διάρκεια της παρούσης μετάβασης να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς τις θηριώδεις αξιώσεις των κερδοσκόπων και των τοκογλύφων που κυριαρχούν πλέον μέσα στην τεχνόσφαιρα που κατάλαβε την διαδικασία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης (το μέλλον της οποίας με την παρούσα μορφή της δεν μπορεί να είναι λαμπρό).
Αφετέρου, μια νέα αφετηρία για ένα Ελληνικό στρατηγικό προσανατολισμό με άξονα την Εθνική Ανεξαρτησία θα πρέπει να στηριχθεί πάνω στην Ελληνικότητα. Η Ελληνικότητα είναι ένας ωκεανός πολιτικών παραδόσεων που διαπότιζε την ανθρωπολογία όλων των εθνών και ασφαλώς των Ελλήνων που επαναστάτησαν τον 18 αιώνα κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Ποτέ δεν έπαψαν να Επαναστατούν και τα διάφορα κομμάτια τους όπως ευρύτερα η Ελληνική Διασπορά, η Ελληνική Αστική τάξη της διασποράς και των Ελλήνων οι κοινότητες κόχλαζαν και αυτοσυντηρούνταν καρτερώντας την ευκαιρία να αξιώσουν Ελευθερία.
Πως είναι δυνατό, αλήθεια, Έλληνες πολιτικοί και διανοούμενοι αυτό τον απέραντο Ελληνικό κόσμο που διέθετε πανίσχυρη παρουσία και πανίσχυρα οντολογικά αποτυπώματα σε Ανατολή και Δύση να τον συγχέουν με την «μάζα» του «λαού» των κακόμοιρων μετά-Μεσαιωνικών δουλοπαροίκων που αφού επαναστάτησαν στην Γαλλία έγιναν «υπήκοοι» και απέκτησαν «δικαιώματα» τα οποία παρά το γεγονός πως ως κοινωνίες εξελίχθηκαν να αναπτύχθηκαν σήμερα τους τα παίρνουν πίσω προς όφελος των τοκογλύφων και των κερδοσκόπων.
Ένας νέος λοιπόν προσανατολισμός απαιτεί μια εδραία και κρίσιμη υποστηρικτική μάζα διανοουμένων, πολιτικών και πολιτών που θα κρατούν την σημαία της Εθνικής Ανεξαρτησίας και που θα εδράζονται αδιαπραγμάτευτα πάνω στον απέραντο και πάμπλουτο πολιτισμό της Ελληνικότητας. Εκεί είναι και μας περιμένει. Όπως σημειώνεται στο ακροτελεύτιο εδάφιο των αποσπασμάτων που ακολουθούν, «Ενώ κύριος άξονας της μοντερνιστικής σκέψης είναι η περιστολή-καταστολή του αστάθμητου και ανορθολογικού της ανθρώπινης ετερότητας, τελικά επιτυγχάνει το αντίθετο με το να τα διεγείρει προκαλώντας «ανθρωπολογική επανάσταση». Το ανθρώπινο πνεύμα ακόμη και σε στιγμές μεγάλων καταστολών πάντα κάτι μηχανεύεται, πάντα αντιστέκεται και πάντα ψάχνει για το πώς θα απελευθερωθεί, για να διαμορφώσει τις ανθρωπολογικές προϋποθέσεις της κοινωνικής οντότητας στην οποία ανήκει και για να συγκροτήσει τη δημόσια σφαίρα μέσα στην οποία ζει σύμφωνα με αυτές τις προϋποθέσεις». Καρτερούμε και το παλεύουμε.
Ελπίζω τα εδάφια που ακολουθούν να μην δημιουργούν αποσπασματική εικόνα μιας κατά τα άλλα εκτεταμένης ανάλυσης που διερεύνησε διαχρονικά τα φαινόμενα αυτά.
(Η έμφαση σε κάποια σημεία δεν υπάρχει στο βιβλίο)
Τα αίτια του μεταμοντέρνου κατηφορίσματος προς τα Σόδομα και Γόμορρα των μεταμοντέρνων ιδεολογημάτων
Από το κεφάλαιο 4 […]
Τα αίτια του κατηφορίσματος των συγκαιρινών μεταμοντέρνων ιδεολογημάτων προς το ανθρωπολογικό τέλμα των Σοδόμων και Γομόρρων έχουν βαθιές ρίζες. Εδώ θα περιγράψουμε και θα ερμηνεύσουμε αυτό το γεγονός πιο εξειδικευμένα. Ο μεταμοντερνισμός είναι η εσχάτη συνέπεια της διαδρομής των νεοτερικών υλιστικών ιδεολογιών με αφετηρία τον 16ο αιώνα. Ουσιαστικά, η πρώτη εφαρμογή των ιδεολογιών των Νέων Χρόνων ήταν το αποικιοκρατικό πεδίο, όπου εκδηλώθηκαν ως εξισωτική διακυβέρνηση του πλανήτη. Στη συνέχεια, στην αστικοφιλελεύθερη φάση αναδείχθηκαν σε θέση πολιτικοστοχαστικής περιωπής. Οι υλιστικές ιδεολογίες κυριάρχησαν με διαφορετικά περιτυλίγματα στη φάση της «ιδεολογικής» σύγκρουσης των δίδυμων υλισμών του φιλελευθερισμού και του κομουνισμού τον 20ό αιώνα.80
Η «ιδεολογική» σύγκρουση του 20ού αιώνα στρατολόγησε και εκπαίδευσε εκατέρωθεν μυριάδες υλιστές, πολλοί από τους οποίους περιφέρονται γύρω μας ακόμη και σήμερα. Η στρατολόγησή τους έγινε μέσα στα πανεπιστημιακά ιδεολογικοπολιτικά εκπαιδευτήρια του Ψυχρού Πολέμου, τα οποία συνεχίζουν την ιδεολογικοπολιτική προπαγάνδα ως και τίποτα να μην έχει συμβεί.81 Μετεξέλιξη, βεβαίως, υπήρξε: Μετά τον Ψυχρό Πόλεμο η συντριπτική πλειονότητα των θαμώνων αυτών των ιδεολογικοπολιτικών εκπαιδευτηρίων επέδειξε μεγάλη ευελιξία και προσαρμοστικότητα στην ύστερη ιδεολογική μόδα, τη μεταμοντέρνα, που ευνοούσε την επεμβατική δραστηριότητα της δεσπόζουσας ηγεμονικής δύναμης.82
Ενώ, λοιπόν, στο παρελθόν οι «κριτικοί» και τα παράγωγά τους βρίσκονταν στο ιδεολογικό περιθώριο, ευνοήθηκαν από την ιστορική συγκυρία, αυξήθηκαν αριθμητικά, μετεξελίχθηκαν προσαρμοστικά και πλημμύρισαν τα ιδεολογικοπολιτικά εκπαιδευτήρια της Δύσης.83 Ενώνουν πλέον όλα τα νήματα όλων των σαθρών και αναιρεμένων εξισωτικών δογμάτων του παρελθόντος. Ροκανίζουν τα ανθρωπολογικά θεμέλια των κοινωνιών, στις οποίες ζουν. Η αποσπασματική γνώση πολλών δραστών και η αυτοαναφορική καταβύθισή τους σε σπουδαιοφανείς αλληλοαναφορές στο εσωτερικό ενός κύκλου ατόμων, που κατά κανόνα συνοδεύεται από έντονα υποβόσκουσες ιδεολογικές εμμονές, τους καθιστά ανήμπορους να καταλάβουν ότι είναι γνήσιοι απόγονοι του μαρκήσιουdeSade. Ακόμη πιο σημαντικό, είναι ανήμποροι να καταλάβουν ότι είναι αδιάφορες οι λιγότερο ή περισσότερο ύπουλες ή ανεπίγνωστες ομολογίες προθέσεων για καλύτερους κόσμους, γιατί στο βάθος των υλιστικών τους σκέψεων κρύβεται η νοηματοδότηση της πολιτικής με όρους ισχύος και του ανθρώπου ως φίλαυτου, φιλοτομαριστή, μηδενιστή και ηδονιστή.
Ο μεταμοντερνισμός οδηγώντας τον μοντερνισμό στη λογική του απόληξη σπρώχνει την πολιτική στις πιο ακραίες εκδοχές της νοηματοδότησης της πολιτικής με όρους ισχύος, ακόμη και –όπως πολλές φάσεις της νεοτερικότητας καταμαρτυρούν– στη βαρβαρότητα. Η νοηματοδότηση της πολιτικής με όρους ισχύος είναι σύμφυτη με τον υλισμό, τη συνεπαγόμενη φυσιοκρατία και την ιδεολογική πρόσληψη των τριών επιπέδων ανάλυσης. Το τέλος των ιδεολογιών, μετά την κατάρρευση του κομουνισμού και την απογύμνωση του παρεμβατικού δυτικού διεθνιστικοϋλιστικού μεταμοντερνισμού στη μεταψυχροπολεμική εποχή, αποτελεί μια τάση προς ακόμη πιο στοιχειακές και υπαρξιακές νοηματοδοτήσεις της πολιτικής με όρους ισχύος. Ο Κονδύλης σημειώνει εύστοχα ότι θα είχε τότε ως συνέπεια όχι το «τέλος της ιστορίας» «προς την κατεύθυνση ενός ακτινοβόλου μεταϊστορικού μέλλοντος, αλλά την επιστροφή της ιστορίας στο πρωτόγονο στάδιο της στοιχειακής υπαρξιακής αντιπαράθεσης». Τα περί τέλους της ιστορίας οφείλονται στο γεγονός ότι «οι νοητικές κατηγορίες προσανατολίζονται στην εποχή της μαζικής δημοκρατίας προς τον χώρο και όχι προς τον χρόνο. (…) Επιστροφή στην προσδοκία του φιλελευθερισμού του 19ου αιώνα πως το εμπόριο θα υποκαταστήσει τον πόλεμο. «Εδώ φυσικά τίθεται ένα ερώτημα, γιατί να πετύχει ο μάνατζερ εκείνο που δεν κατόρθωσε ο αστός».84
Υπό αυτό το πρίσμα, στις σελίδες που έπονται θα εστιάσουμε την προσοχή σ’ ένα εξαιρετικά κρίσιμο ζήτημα. Στο γεγονός ότι ο μεταμοντερνισμός δεν αρκείται, όπως ο μοντερνισμός, να κρατήσει το πνεύμα έξω από τα τείχη της δημόσιας σφαίρας. Θέλει να ισοπεδώσει πνευματικά το άτομο πριν εισέλθει μέσα στα τείχη της δημόσιας σφαίρας για να είναι πιο συμβατό με τις υλιστικές προϋποθέσεις της μαζικοπαραγωγικής και μαζικοκαταναλωτικής εποχής.85 Διευκολύνονται από το γεγονός ότι για τους λόγους που προαναφέραμε κυριάρχησαν μέσα στα «ανώτατα» ιδεολογικοπολιτικά εκπαιδευτήρια, οπότε οι χαμηλότερες βαθμίδες εκπαίδευσης αναγκαστικά προσαρμόζονται στην ανώτατη βαθμίδα. Πρόκειται για κεκτημένη ταχύτητα, που οφείλεται σε κεκτημένα «δικαιώματα» επιστημονικά μεταμφιεσμένης ιδεολογικοπολιτικής προπαγάνδας.
Ο νέος ιδεολογικοπολιτικός στόχος του μεταμοντέρνου προπαγανδιστικού συνονθυλεύματος είναι η ανθρωπολογική περιστολή του πολίτη και τελικά η ανθρωπολογική του εκμηδένιση. Περιστολή των αστάθμητων συμπεριφορών του ανθρώπου, ούτως ώστε να καταστεί πιο προβλέψιμος και συμβατός με τη συγκρότηση και συγκράτηση ενός υλιστικού κόσμου, όπου κυριαρχεί το ηδονιστικό ιδεώδες. Κάτι τέτοιο απαιτεί διάλυση των ουσιών, των νοημάτων, των ιεραρχήσεων, των ταυτοτήτων και των ιστορικών ταυτίσεων. Επειδή υλισμός και πνεύμα στην υλιστικά νοούμενη δημόσια πολιτική δύσκολα συνυπάρχουν, απαιτείται αποδυνάμωση της προσωπικής ετερότητας και πνευματική ισοπέδωση της προσωπικότητας. Από μία άλλη άποψη αυτό ξεκαθαρίζει τα πράγματα και διευκολύνει τις επιλογές, μιας και αναδεικνύει δύο κάθετα και θανάσιμα διαφορετικές παραδοχές για τον άνθρωπο, το κράτος και το διεθνές σύστημα.
Από τη μία πλευρά βρίσκεται η μεταμοντέρνα παραδοχή υπέρ της αποδόμησης του πολίτη για να καταστεί εφικτός ένας τεχνόμορφοςλειτουργιστικός κοινωνικοπολιτικός χώρος, που περιέχει μηχανοποιημένα και πνευματικά μηδενισμένα άτομα, που λειτουργούν και σκέφτονται με όρους χρησιμοθηρίας και ηδονισμού. Από την άλλη ορθώνεται η Αριστοτελική κοινωνιοκεντρικήνοηματοδότηση του Κοινωνικού και του Πολιτικού:Το διαρκές άθλημα του συλλογικού κατ’ αλήθειαν βίου και της διαρκούς αναζήτησης του συλλογικού τρόπου ζωής. Το πνεύμα εδώ είναι ο κυριότερος διαμορφωτικός παράγοντας και γι’ αυτό την κλασική εποχή η πνευματική καλλιέργεια των πολιτών θεωρείτο πρωταρχικό μέλημα της ίδιας της πολιτείας και προϋπόθεση επιτευγμάτων δημοκρατίας και πολιτικού πολιτισμού.
Η ιδεολογία είναι εγγενές χαρακτηριστικό της νεοτερικότητας και η εσχατολογία είναι σύμφυτη με την ιδεολογία. Οι ποικιλόχρωμες διακηρύξεις για τον «θάνατο του Θεού» αφήνουν αναπάντητο το αιώνιο ερώτημα για το τι ισχύει μετά τον αμετάκλητο θάνατο του ανθρώπου.86 Κατά κάποιο τρόπο, όπως εξηγεί με ενάργεια ο Κονδύλης, «για να αποφευχθεί η υστερία μπροστά στον πλήρη και αμετάκλητο θάνατο, νομιμοποιήθηκε κοσμοθεωρητικά η υστερία της εσχατολογίας».87 Στο πλαίσιο της ίδιας συλλογιστικής, μία ακόμη εγγενής ιδιότητα των υλιστικών ιδεολογιών είναι αλυσιτελής αλληλουχία παραδοχών, που αφορούν και στα τρία επίπεδα ανάλυσης. Πιο συγκεκριμένα, ο υλισμός είναι συνώνυμος της ιδεολογίας και αμφότερα ενέχουν διεθνιστικές προεκτάσεις.
Η λειτουργιστική-υλιστική αναφορά της ιδεολογίας την καθιστά ακαριαία εξισωτική, εξομοιωτική και παγκόσμια: «Η λειτουργία είναι κάτι που ισχύει για όλους· η λειτουργία, λοιπόν, από τον χαρακτήρα της τον ίδιο είναι οικουμενική και αντίστοιχα εξισωτική».88 Έτσι, υπό συνθήκες πλέον πλανητικής μαζικοπαραγωγής και μαζικοκατανάλωσης αξιώνεται από τα άτομα να προσαρμοστούν στις πλανητικές προϋποθέσεις με το να γίνουν λειτουργικά συμβατοί συντελεστές παραγωγής και κατανάλωσης. Να είναι δηλαδή οι πολίτες τεχνότροπα διαμορφωμένοι, μηχανοποιημένοι ως προς τις επιλογές τους, κατατμημένοι ως προσωπικότητες, εγκλωβισμένοι στα αστικά κέντρα, και συντελεστές παραγωγής και κατανάλωσης εύκολα μετακινήσιμοι και ανταλλάξιμοι τοπικά και παγκόσμια.
Πρόκειται, βεβαίως, για πολιτική διαστροφή. Είναι πολιτικά ορθολογιστικό –και οι περισσότεροι άνθρωποι αυτό θέλουν στηρίζοντας καθημερινά την εθνική τους ανεξαρτησία– η πολιτική οργάνωση να είναι συμβατή με τις ανθρωπολογικές προϋποθέσεις κάθε κοινωνικής οντότητας και όχι να προσδιορίζεται από κάποιο άψυχο λειτουργιστικό-υλιστικό κριτήριο. Το εθνοκράτος είναι προικισμένο με ανθρωπολογικές προϋποθέσεις, κοινωνικά επικυρωμένη διανεμητική δικαιοσύνη και ηθικοκανονιστικές δομές συμβατές με την ανθρωπολογική ετερότητα της κοινωνίας.
[…]
Αναπόδραστα, μέσα σ’ αυτή τη δημόσια σφαίρα οι άνθρωποι απαιτείται να λειτουργούν υλιστικά και χρησιμοθηρικά. Εντέλει, για να πετύχουν αυτοί οι σκοποί ηχούν στο διαπασών οι σειρήνες του ηδονισμού. Η κατάληξη στον ανθρωπολογικό μηδενισμό είναι ευθέως ανάλογη της σταδιακής οντολογικής αναβάθμισης της ύλης και της ολοένα και μεγαλύτερης συνειδητοποίησης των ιθυνόντων ότι το ανθρώπινο πνεύμα είναι απειθάρχητο και πως μόνο η καταστολή του μπορεί να επιφέρει μία αποτελεσματική υλιστική διακυβέρνηση. Η ύλη ως θεότητα ορίζεται εδώ ως ευδαιμονιστικός ηδονισμός και ως πλήρης ανθρωπομορφική ενσάρκωσή της στα Σόδομα και Γόμορρα. Είναι μία λογική και αναπόδραστη απόληξη κάθε υλιστικής παραδοχής.
Μία τεχνόμορφημαζικοπαραγωγική και μαζικοκαταναλωτική κοινωνία λειτουργικά κινούμενη πρέπει να είναι κατατμημένη και οι πολίτες άθροισμα μεγιστοποιητών ωφέλειας, ορθολογιστές «εταίροι επικοινωνίας» και απαλλαγμένοι ουσιών, οικογενειακών δεσμών, σταθερών σχέσεων και ηθικών στάσεων, που δεν συνάδουν με τις ανάγκες μιας λειτουργικά ευέλικτης, τεχνόμορφης και κινητικής κοινωνίας, που έτσι διαμορφομένη μπορεί να γίνει και παγκόσμια. Η κατίσχυση της «παγκοσμιότητας» τον 20ό αιώνα, όμως, στερείτο ερεισμάτων, μιας και οι συγκρουόμενες αξιώσεις οικουμενικότητας ήταν σοβιετικές, αμερικανικές και κινεζικές.
Η ευρεία διάδοση των ιδεολογιών του 20ού αιώνα οφειλόταν όχι στη βασιμότητά τους ή στη συνάφειά τους με κάποιες παγκόσμιες ανθρωπολογικές προϋποθέσεις, αλλά στο γεγονός ότι μεγάλες δυνάμεις τις χρησιμοποίησαν για να μεταμφιέσουν τα ηγεμονικά τους συμφέροντα.91Ο τερματισμός του Ψυχρού Πολέμου διευκόλυνε μία νέα οικουμενικίστικη ρητορική, ιδεολογική, αλλά λιγότερο αρθρωμένη ασαφή και γενικόλογη. Οι διεθνιστικές και υλιστικές ροές αιώνων γέμισαν μία μεγάλη οικουμενικίστικη δεξαμενή πολιτικού ανορθολογισμού, μέσα στην οποία κολυμπάνε μαρξιστές, φιλελεύθεροι, νεοφιλελεύθεροι, «κριτικοί κονστρουκτιβιστές», λειτουργιστές, νεολειτουργιστές, «θεσμικοί», «νεοθεσμικοί» και όσοι άλλοι ερωτοτροπούν ή δέχονται τις υλιστικές παραδοχές.
Οι μεγαλόσχημες αταξικές, «δημοκρατικές» και άλλες οικουμενικίστικες εσχατολογικές ιδεολογίες σιγά σιγά κατασιγάζουν για να αντικατασταθούν από άρθρα πίστης στον ανθρωπιστικό οικουμενισμό και από τη θεοποίηση του παγκοσμιοποιημένου χαρακτήρα των οικονομιών, ως εκ θαύματος ο κόσμος να είχε προικιστεί με κάποιο μαγικό παγκόσμιο μηχανισμό αλτρουιστικής κατανομής των πόρων. Συγκεχυμένα και ασυνάρτητα πληθαίνουν επίσης τα κηρύγματα περί κατάργησης των συνόρων για να κατακτηθεί ο κόσμος από ένα ανώνυμο ευέλικτο πλήθος ατομιστών «πολιτών του κόσμου», που αναλαμβάνουν ελέω οικουμενισμού τον ρόλο κήνσορα του παγκόσμιου συμφέροντος. Μυριάδες, δήθεν, μη κυβερνητικές οργανώσεις διεθνικά κινούμενες επιφέρουν τη χαριστική βολή κατά των καθεστώτων έμμεσης αντιπροσώπευσης, των οποίων υπό τις συνθήκες η διασάλευση και μεταλλαγή είναι μοιραία αναπόφευκτη.
Η πτώση θα επιταχύνεται όσο περισσότερο θα επιταχύνεται η πολιτική ασυναρτησία και ο πολιτικός ανορθολογισμός. Η Πολιτική κλασικά νοούμενη καταργείται πλήρως και αντικαθίσταται από πολιτικά ασυνάρτητες διαμαρτυρίες περιστασιακά συγκροτημένες στους δρόμους που περιφρουρούνται από αστυνομικές δυνάμεις. Η ασυναρτησία επιτείνεται από εξωπολιτικούς και εξωκοινωνικούς δρώντες, που διακινούνται ως εξαρτημένες μεταβλητές (ή και ανεξάρτητες και παντελώς ανορθολογικές) στον αχανή διεθνικό χώρο.
Εκεί, στον αχανή διεθνικό χώρο, οι ηγεμονικές δυνάμεις ανακάλυψαν ζωτικό χώρο αδιαφανών δραστηριοτήτων εξυπηρέτησης των ηγεμονικών αξιώσεων ισχύος. Όπως είπαμε πιο πάνω, δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη η ευελιξία με την οποία όλες οι υλιστικές παραδοχές ένωσαν τα νήματά τους στις πεφωτισμένες «ανθρωπιστικές» επεμβάσεις του Ψυχρού Πολέμου, στα ahhoc ποινικά δικαστήρια, στα μεταμοντέρνα πραξικοπήματα κατά «κακών ηγετών» και στις μεταμοντέρνες ιστοριογραφικές αποδομήσεις των κοινωνιών που βρίσκονταν στο στόχαστρο των ηγεμονικών δυνάμεων.
[…]
Το θηριώδες μεταμοντέρνο ανθρωπολογικό κυνηγητό μέσα στην ιδιωτική σφαίρα
Ανεπίγνωστα ή συνειδητά η κίνηση από τον μοντερνισμό στον μεταμοντερνισμό δεν οδηγεί σε κάποιο φανταστικό μεταμοντέρνο τόπο αλλά αποτελεί επιστροφή στο μέλλον του ανθρωπολογικά μηδενισμένου πεδίου των συνεπών LaMettrie και deSade: Στη μηχανοποιημένη αντίληψη της ζωής, στον φιλοτομαρισμό, στη φιλαυτία, στη χρησιμοθηρία, στην ωφελιμοκρατία, στην απόλυτη υλικότητα, στον απόλυτο ηδονισμό και στον έσχατο μηδενισμό. Το γεγονός ότι οι πολυπληθείς πλέον μεταμοντέρνοι κατηχητές ή απόφοιτοι των δυτικών ιδεολογικοπολιτικών εκπαιδευτηρίων δεν το γνωρίζουν δεν μας απασχολεί εδώ ιδιαίτερα, γιατί, εντέλει, η αμάθεια του καθενός δεν αφορά τον πολιτικό στοχασμό επιστημονικών αξιώσεων.
Στο κέντρο βάρους των συζητήσεών μας θα παραμείνει, όπως είναι φυσικό, η αντιπαράθεση της κλασικής κοινωνιοκεντρικήςνοηματοδότησης του Κοινωνικού και του Πολιτικού με τη μοντέρνα και μεταμοντέρνα ιδεολογική-διεθνιστικοϋλιστικήνοηματοδότηση της κοινωνικοπολιτικής οργάνωσης. Εκεί βρισκόταν πάντα η ουσία και εκεί θα παραμείνει, μέχρι να σταθεροποιηθούν όλα τα εθνοκράτη και μέχρι να ισχυροποιηθεί μία μετανεοτερικήεθνοκρατοκεντρική διεθνής δομή.
Η κοινωνιοκεντρική αντίληψη του Κοινωνικού και του Πολιτικού προσανατολίζεται στην ολοένα βαθύτερη θεμελίωση της εθνικής κοσμοθεωρίας και στην ολοένα και μεγαλύτερη ανάδειξη των πνευματικών της επιτευγμάτων ως άξονα του συλλογικού πολιτικού βίου και ως κοσμοσυστημικής παραδοχής. Ανεξαρτήτως του πόσο εκπληρώνεται αυτός ο σκοπός, η ουσία είναι ότι αυτό ακριβώς συμφώνησαν τα έθνη, όταν δημιούργησαν τις διεθνείς Αμφικτιονίες με τελευταίο παράδειγμα τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Ενδοπολιτειακά η προτεραιότητα που τίθεται είναι όχι να εκμηδενιστεί η ανθρώπινη ετερότητα, αλλά αντίθετα να αναδειχθεί ως ο κύριος διαμορφωτικός παράγοντας του Κοινωνικοπολιτικού γεγονότος.
Στο πλαίσιο ενός εθνικά ανεξάρτητου πολιτειακού βίου κτίζονται σταδιακά οι προϋποθέσεις του πολιτισμένου πολιτικού βίου υπό συνθήκες δημοκρατίας, κοινωνικής ελευθερίας και πολιτικής ελευθερίας. Δημοκρατία, πολιτική ελευθερία και εθνική ανεξαρτησία είναι συνώνυμες πολιτικές έννοιες εμπεδωμένες και κατακτημένες στην κλασική εποχή.
Η ιδεολογική-διεθνιστικοϋλιστική αντίληψη βρίσκεται στον αντίποδα της κοινωνιοκεντρικής και προσανατολίζεται προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση.101 Ο προσανατολισμός που τελικά επιλέγει ο καθένας και η κάθε κοινωνία είναι ζωτικής σημασίας και αφορά την πνευματική υπόσταση των πολιτών, τον ρόλο τους ως εντολέων της εξουσίας και το κατά πόσο τα οντολογικά ερωτήματα συμπεριλαμβάνονται στην πολιτειακή ζωή. Η δικαιοσύνη δεν είναι εξωπολιτική έννοια υπερεμπειρικά προσδιορισμένη αλλά προϊόν του κατ’ αλήθειαν βίου.
Οι επιμέρους νόμοι και οι ηθικοκανονιστικές δομές στο σύνολό τους σμιλεύονται διαρκώς, ούτως ώστε να είναι συμβατοί με την ανθρωπολογική ετερότητα της κάθε κοινωνικής οντότητας. Έτσι, εξ ορισμού, η κοινωνιοκεντρικήνοηματοδότηση της πολιτικής είναι εγγενώς αντιδιεθνιστική, αντιυλιστική και αντιιδεαλιστική.Ο συνεπής μοντερνισμός και ο μεταμοντερνισμός παρακάμπτει όλα αυτά και υιοθετεί μία εξισωτική ιδεολογική θέση.
Θα λέγαμε ότι η κύρια διαφορά μοντερνισμού και μεταμοντερνισμού είναι ότι ο τελευταίος είναι πιο συνεπής υλιστικά αξιώνοντας ιεραποστολικά απόλυτη υλικότητα και στην ανάγκη καταναγκαστική προσαρμογή στις υλιστικές παραδοχές.102 Ο μεταμοντερνισμός είναι μια φυσιολογική μετεξέλιξη του μοντερνισμού. Από τον θεοκρατικά ιεραρχημένο Μεσαίωνα η εξομοίωση και η εξίσωση δεν μπορούσε να γίνει απότομα. Έγινε σταδιακά περνώντας από την αστική εποχή στην αστικοφιλελεύθερη.
Όπως είπαμε, η μαζικοπαραγωγή και η μαζικοκανάλωση όχι μόνο ευνοούν μία εντονότερη εξομοίωση, αλλά επιζητείται πλέον και η υλιστική εξίσωση και ο πλήρης αποκλεισμός του πνεύματος. Για να επιτύχει τέτοια συνέπεια ο μεταμοντερνισμός κάνει τεράστια άλματα, που ο μοντερνισμός δεν τόλμησε. Είναι εύκολο να το δει κανείς τόσο στην κριτική που γίνεται στον μοντερνισμό από μερικούς μεταμοντέρνους όσο και στη στοχαστική προπέτεια με την οποία υιοθετούνται αμιγώς ιδεολογικές και αμιγώς κανονιστικά εμπνευσμένες θέσεις. Είναι εύκολο να το δει κανείς, επίσης, όπως επισημάναμε πιο πάνω, από τις πολιτικές στάσεις και τους ρόλους του καθενός στα ηγεμονικής έμπνευσης μεταμοντέρνα πραξικοπήματα της μεταψυχροπολεμικής εποχής, που εκτείνονται από τη Σερβία μέχρι την Κύπρο και από την Ουκρανία μέχρι την Ασία.
Η ιδεολογική αξίωση «μεταεθνικής προσαρμογής» της ανθρώπινης ετερότητας μέσα στις ιδεολογικά-υλιστικά νοούμενες νομικοτεχνικές κατασκευές, συνειδητά ή ασυνείδητα, σκόπιμα ή εκ του αποτελέσματος, ενθαρρύνει οτιδήποτε καθιστά τον άνθρωπο χρηστική λειτουργική μονάδα. Μηχανοποιημένο ον που προορίζεται να παράγει και να καταναλώνει χωρίς υψηλές ποιοτικές αξιώσεις και να εξυπηρετεί τις ανάγκες μιας ρομποτικής υλιστικής πορείας εξισωμένων, εξομοιωμένων και πνευματικά μηδενισμένων ατόμων.103
Τα πνευματικά εκμηδενισμένα ανθρωποειδή για να είναι λειτουργιστικά συμβατά με τη διεθνιστικοϋλιστική δημόσια σφαίρα, όταν εξέρχονται από την ιδιωτική τους σφαίρα, πρέπει να είναι εύκολα ανταλλάξιμα, αντικαταστάσιμα και μετακινήσιμα μέσα στο εσωτερικό των υλιστικών νομικοτεχνικών τειχών της μαζικής παραγωγής και της μαζικής κατανάλωσης. Δεν διευκρινίζεται αν «έχθρα και φιλία», «δόξα και τιμή», «ταπεινότητα και αλτρουισμός» καθώς και άλλες αστάθμητες συμπεριφορές θα μηχανοποιηθούν, αλλά φαίνεται πως η συνειδησιακή και ψυχική απονεύρωση του ατόμου είναι κύριος σκοπός των συνεπών υλιστικών παραδοχών του μεταμοντερνισμού.
Ο άνθρωπος, όμως, όπως και να το κάνουμε, είναι εντειχισμένος σε στενόχωρες θεσμικές κατασκευές ασφυκτιά και αν του δοθεί η ευκαιρία εκρήγνυται. Ακόμη και σε αρχέγονες ανθρώπινες ομάδες οι πάγιες ιδιότητες της ανθρώπινης φύσης θεωρούνταν αναπόδραστο συστατικό της ομαδικής οργάνωσης, των συλλογικών νοημάτων και των ιεραρχιών. Το κλασικό Πολιτικό γεγονός συμβολίζει το επίτευγμα τη συσσωμάτωσης της απέραντης και αστάθμητης ανθρώπινης ετερότητας στον συλλογικό κατ’ αλήθειαν βίο με όρους δημοκρατίας και πολιτικής ελευθερίας.
Ο πνευματικός κόσμος των πολιτών ήταν πάντοτε ο πλούτος της πολιτικής και κυριαρχούσε στη συγκρότηση του Πολιτικού και στη διαιώνισή του. Αυτό είναι πάγια ιδιότητα της πολιτικής και σε αυτό ο μοντερνισμός και ο μεταμοντερνισμός πάσχουν εγγενώς και ανίατα. Μόνο αλλαγή κοσμοθεωρητικού παραδείγματος, υποστηρίξαμε ήδη, μπορεί να διασώσει τα όποια επιτεύγματα της νεοτερικότητας.
Ακριβώς, ένας τρόπος για να δούμε τον μοντερνισμό, όπως ήδη υποστηρίξαμε, είναι ως έναν υλιστικό προσανατολισμό που προκλήθηκε εξ αιτίας της Ρωμαιοκαθολικής θεοκρατικής ακρότητας. Είναι τραύμα ψυχικό και συνάμα πολιτικό που τροχοδρόμησε τις κυρίαρχες τάσεις της νεοτερικότητας προς αντιπνευματικές κατευθύνσεις. Είναι ένα μέγιστο ανθρωπολογικό ελάττωμα που εμπεριέχεται σε κάθε ιδεολογία, επειδή παραβλέπει έτσι τις διακριτές ανθρωπολογικές προϋποθέσεις –και τις πολιτικές προεκτάσεις– απόρροια της ανθρωπολογικής ετερότητας κάθε κοινωνικής οντότητας. Είναι ένα τεράστιο ελάττωμα, το οποίο διαμορφώθηκε σταδιακά στο μυαλό πολλών κυοφορώντας την τερατώδη-απάνθρωπη επινόηση της επιδίωξης ενός Κοινωνικού αποστειρωμένου από το ανθρώπινο πνεύμα, μιας δηλαδή υλιστικής δημόσιας σφαίρας, που πρεσβεύει κάθε συνεπής υλιστική ιδεολογία.
Για να επιτύχει η εκπνευμάτωση-επιπεδοποίηση της προσωπικότητας που θα επιτρέψει να είναι οι άνθρωποι αντικαταστάσιμοι, μετακινήσιμοι και ανταλλάξιμοι μέσα στις ανθρωπολογικά στενόχωρες υλιστικές θεσμικές κατασκευές, απαιτείται να μεταλλάξει τον ανθρωπολογικό πυρήνα του πολιτικού όντος. Τις ηθικές του αντιλήψεις, τη θρησκεία του, τις εν γένει πνευματικές του ιδιότητες, τις καταναλωτικές του συνήθειες, τα συλλογικά νοήματα και τις ποιοτικές προτεραιότητες που είναι συνδεδεμένες με το πολιτισμικό του υπόβαθρο. Όλα αυτά και πολλά άλλα, όπως γνωρίζουμε, αφορούν στις κοινωνικοπολιτικές ιεραρχίες και στην εν γένει οργάνωση του κοινωνικοπολιτικού βίου καθώς επίσης και στη διανεμητική δικαιοσύνη.
Στο σημείο αυτό, ανεξάρτητα του κατά πόσο οι δράστες της κατεδάφισης της ανθρωπολογικής ετερότητας λειτουργούν συνειδητά ή ανεπίγνωστα, είναι χρήσιμο να τονίσουμε ότι η ελευθεριότητα, η διαστροφή και ο άκρατος ηδονισμός στην ιδιωτική σφαίρα ευνοούνται. Έτσι μόνο μπορούν να τον ελκύσουν μακριά από αστάθμητες πολιτικές συμπεριφορές και να τον καταστήσουν χρήσιμη λειτουργική μονάδα, πειθήνια και υπάκουη. Οι λόγοι είναι πολλοί, συγκλίνοντες και σε λογική συνέπεια με τον κεντρικό πυρήνα των υλιστικών παραδοχών.
Η ελευθεριότητα στο εσωτερικό περιφρουρημένων ατομιστικών φρουρίων δημιουργεί επίφαση ελευθερίας αντί αξιώσεων κοινωνιοκεντρικά σμιλευμένης πολιτικής ελευθερίας: Το άτομο απομακρύνεται από την εξουσία με αντίτιμο την ελευθεριότητα στην ιδιωτική σφαίρα, τον ηδονισμό και την ικανοποίηση κάθε μύχιας θηριώδους ορμής. Ενώ υπό συνθήκες δημοκρατίας ο μετασχηματισμός του ατόμου από «θηριώδες ζώο» σε πολιτισμένο «πολιτικό ον» επιτυγχάνεται στο πλαίσιο του πολιτικού βίου, ο μεταμοντερνισμός υπόσχεται ζωώδη ελευθεριότητα στην ιδιωτική σφαίρα για να διασφαλίσει επίπεδες ωφελιμοκρατικές και χρησιμοθηρικές συμπεριφορές. Αμφότερα θέλουν ομαλότητα, πλην όμως διαφορετική: Η δημοκρατία συγκροτεί μία ανθρωπολογία πνευματικά σμιλευμένη, ενώ ο μεταμοντερνισμός μία ανθρωπολογία ευθύγραμμη και ισοπεδωμένη. Το άτομο στην ιδιωτική του σφαίρα, λέγεται, μπορεί να είναι πνευματώδες, θρήσκο ή οτιδήποτε άλλο θέλει. Ένας τέτοιος ισχυρισμός, όμως, είναι ηχηρή υπεραπλούστευση και ύβρις κατά της λογικής. Η διαδρομή του υλισμού τους τελευταίους αιώνες και ιδιαίτερα την ύστερη εποχή, όταν έγινε φορέας των μεγάλων ηγεμονικών δυνάμεων, προκάλεσε τη δημιουργία διανοουμένων-δολιοφθορέων του ανθρωπολογικού πυρήνα, που σκοπό έχουν να τον εκμηδενίσουν όχι μόνο στη δημόσια αλλά και στην ιδιωτική σφαίρα.
Επιπλέον, ο μαζικοπαραγωγικός και μαζικοκαταναλωτικός ανθρώπινος συντελεστής, που συνωστίζεται στα αστικά κέντρα αποκομμένος από τον πατροπαράδοτο τρόπο ζωής, ελάχιστες δυνατότητες έχει να απολαύσει τον πνευματικό πλούτο του έθνους στο οποίο ανήκει, μιας και στην κουλτούρα, στο θέατρο, στις τέχνες και στα γράμματα όλα συντείνουν να τον προσαρμόσουν στις υλικές δομές.104
Κανείς θα πρέπει να είναι παρατηρητικός: Δεν είναι τυχαίο ότι κάθε συνεπής οπαδός μιας οποιασδήποτε διεθνιστικοϋλιστικής ιδεολογίας εχθρεύεται την εθνική ανεξαρτησία μιλώντας φλύαρα, ακατάσχετα και ασυνάρτητα για τη μία ή άλλη απόχρωση παγκοσμιότητας, η οποία θα αποδυναμώσει ή θα καταστήσει περιττή την εθνοκρατική κυριαρχία και την εθνική κοσμοθεωρία.
Για την τελευταία είναι ιδεολογικά βαθιά παθιασμένος εχθρικά και μόνο συμβατικοί και επικοινωνιακοί καθωσπρεπισμοί τον υποχρεώνουν να μιλά χαμηλόφωνα αντί να ουρλιάζει και να χαμογελά δείχνοντας κάτασπρες τεχνητές οδοντοστοιχίες αντί να επιδεικνύει τους αληθινούς του αιμοβόρους διεθνιστικούς χαυλιόδοντες. Συνεπής υλισμός σημαίνει LaMettrie και deSade και ίσαμε τις λογικές του απολήξεις για να επιτύχει την υλιστική πολιτική εξομοίωση και εξίσωση αναπόφευκτα είναι αιμοβόρα επιθετικός στρεφόμενος κατά οτιδήποτε υποδηλώνει παρουσία του πνεύματος και ανθρώπινη ετερότητα στη δημόσια σφαίρα.
Πώς να μην εχθρεύεται το έθνος και την εθνική κοσμοθεωρία μιας και όπως ο βρικόλακας αισθάνεται πως αν κατισχύσουν θα περιλουστεί με το φως της μέρας και θα εξαερωθεί. Το γεγονός ότι μερικοί το λένε ψιθυριστά ή με μουρμουρητά δεν μας ενδιαφέρει, γιατί σημασία έχει ο προσανατολισμός και σε ποιο δίσκο της πλάστιγγας μπαίνει η σκέψη τους.
Ο υλιστής λογικότατα εχθρεύεται τα εθνικά σύμβολα, τους εθνικούς μύθους (που επιστημονικά ύπουλα και άτιμα ταυτίζει με τα μυθεύματα), τους εθνικούς ύμνους, τις εθνικές μνήμες, τις εθνικές ταυτότητες και τις εθνικές εορτές. Εχθρεύεται την εθνική άμυνα κατά όσων απειλούν το έθνος και θεωρεί περιττή και αναλώσιμη την εθνοκρατική κυριαρχία. Εδώ μιλάμε, βεβαίως, για βαθμίδες εχθρότητας. Όπως μόλις είπαμε, είτε η εχθρότητα υποβόσκει και ψιθυρίζεται είτε εκδηλώνεται κραυγαλέα ο προσανατολισμός είναι που ενδιαφέρει.
Σαλεύει εχθρικά η ψυχή του υλιστή κατά οτιδήποτε είναι εθνική κοσμοθεωρία και το πνεύμα που αυτή ενσαρκώνει στη δημόσια σφαίρα. Μέσα στην ψυχή του υλιστή κοχλάζουν εγγενή διεθνιστικά εξισωτικά και εξομοιωτικά δόγματα, που βρίσκονται στον πυρήνα των ιδεολογιών όλων των ειδών και όλων των αποχρώσεων και που λογικότητα γεννούν αντιπάθειες για τις εθνικές-ανθρωπολογικές προϋποθέσεις. Οι υλιστές δεν τις θέλουν, γιατί θέλουν παγκόσμιες πολιτικές προϋποθέσεις και όσο καταλαβαίνουν ότι δεν είναι εφικτές τόσο περισσότερο παθιάζονται και γίνονται επικίνδυνοι για την πολιτική ζωή των ανθρώπων αλλά και για τη βιολογική τους ύπαρξη.
Βασικά, η εχθρότητα των διεθνιστικοϋλιστικών ιδεολογιών κατά των εθνικών κοσμοθεωριών είναι δεδομένη και υπαρξιακού χαρακτήρα. Συχνά εκδηλώνεται ως θορυβώδης αντιπαράθεση, άλλοτε ως δήθεν μάχη ιδεών και άλλοτε ως ανταρτοπόλεμος διεθνιστών, οι οποίοι, μιας έτσι και αλλιώς ζουν σε ένα έθνος-κράτος, επιλέγουν το κρυφτούλι, τα μισόλογα και τις αδιαφανείς δολιοφθορές στα πανεπιστήμια, στα φαντασιόπληκτα βιβλία τους και στις επιφυλλίδες εφημερίδων ή στο διαδίκτυο. Αν και είναι πολύ εκπαιδευμένοι στις εξεζητημένες δολιοφθορές των ανθρωπολογικών προϋποθέσεων, το έργο των υλιστών δεν είναι εύκολο.
Η ιστορία καταμαρτυρεί ότι οι άνθρωποι αντιστέκονται στην ανθρωπολογική εκμηδένισή τους. Η ετερότητα μιας κοινωνικής οντότητας μπορεί να υπονομευτεί, να ροκανιστεί, να υποστεί ζημιές και πολλοί πολίτες να διαφθαρούν πνευματικά, αλλά μία κοινωνική οντότητα δεν εκθεμελιώνεται εύκολα ανθρωπολογικά. Άσε που μπορεί ξαφνικά να μεταστραφεί και να προσανατολιστεί προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση, όπως καταμαρτυρεί η κατεδάφιση των διεθνισμών στην Ανατολική Ευρώπη.
Ο άνθρωπος καθημερινά μπαινοβγαίνει τόσο μέσα στην ιδιωτική σφαίρα όσο και μέσα στη δημόσια. Επειδή ακριβώς η ανθρώπινη ετερότητα και το ανθρώπινο πνεύμα δεν μπορεί να φυλακιστεί ή να μαντρωθεί μέσα στα υλιστικά τείχη, συνεχώς οι δύο σφαίρες αναμιγνύονται αστάθμητα προκαλώντας μεγαλύτερα προβλήματα.Μιλούμε για ειρωνεία της τύχης: Ενώ κύριος άξονας της μοντερνιστικής σκέψης είναι η περιστολή-καταστολή του αστάθμητου και ανορθολογικού της ανθρώπινης ετερότητας, τελικά επιτυγχάνει το αντίθετο με το να τα διεγείρει προκαλώντας «ανθρωπολογική επανάσταση». Το ανθρώπινο πνεύμα ακόμη και σε στιγμές μεγάλων καταστολών πάντα κάτι μηχανεύεται, πάντα αντιστέκεται και πάντα ψάχνει για το πώς θα απελευθερωθεί, για να διαμορφώσει τις ανθρωπολογικές προϋποθέσεις της κοινωνικής οντότητας στην οποία ανήκει και για να συγκροτήσει τη δημόσια σφαίρα μέσα στην οποία ζει σύμφωνα με αυτές τις προϋποθέσεις.
[…]
Π. Ήφαιστος. Κοσμοθεωρία των Εθνών, Συγκρότηση και συγκράτηση των κρατών, της Ευρώπης και του κόσμου
Η ΑΒΑΣΤΑΚΤΗ ΕΛΑΦΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΤΕΧΝΟΣΦΑΙΡΑΣ
BY ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ on 05/05/2015
Π. Ήφαιστος https://www.facebook.com/groups/TholoVasileioEU/
Με έκπληξη διαβάζουμε στις ειδήσεις ότι ο «διοικητής της τεχνόσφαιρας» και στερούμενος δημοκρατικής νομιμοποίησης Γιούγκερ επιτίθεται ξανά κατά της δημοκρατίας αυτή την φορά κατά της Βρετανίας. Πριν λίγες μέρες αυτός και ο κ Ντούϊζεμπλουμ εξέφραζαν περιφρόνηση κατά της λαϊκής ετυμηγορίας στην Ελλάδα. Τώρα ξεθαρρεύουν και τα βάζουν κατά μιας μεγάλης ευρωπαϊκής δύναμης. Για όσους παροικούν την Ευρωπαϊκή Ιερουσαλήμ γνωρίζουν πολύ καλά ότι αυτά είναι θανατηφόρες εισροές μέσα σε μια διαδικασία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που λικνίζεται ολοένα και περισσότερο.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι εξαρχής η διαδικασία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης κινήθηκε μέσα σε μια δίνη θεμελιωδών συγχύσεων, μπερδεμάτων και αντιφάσεων.
Τον αρχικό υπερ-ενθουσιώδη φεντεραλισμό τον διαδέχθηκε την δεκαετία του 1950 η παράκρουση της συγχωνεύσεως των ευρωπαϊκών εθνών μέσα σε ένα ανθρωπολογικό ακταρμά που θα επιτύγχανε μια υπερεθνικότητα στην βάση μιας οικονομικής ανθρωπολογίας. Πολύ εύστοχα ο Κονδύλης σημείωσε ότι «οι φιλελεύθεροι πολιτικοί και οικονομολόγοι, οι οποίοι παρά τις συνεχείς έμπρακτες διαψεύσεις των τριών τελευταίων αιώνων, εξακολουθούν να διατείνονται ότι το εμπόριο θα υποκαταστήσει τον πόλεμο, υποπίπτουν σ’ ένα τεράστιο λογικό και ιστορικό σφάλμα. Μόνον όποιος ενστερνίζεται ένα οικονομιστικό ντετερμινισμό, δηλαδή μόνο όποιος αποδίδει τους πολέμους σε οικουμενικούς ανταγωνισμούς και μόνον, δικαιούται λογικά να πιστεύει ότι η οικονομική συνεργασία θα καταργήσει τους πολέμους. Στο κρίσιμο αυτό σημείο, όπως και σε άλλα ακόμη, ο οικονομικός φιλελευθερισμός δεν είναι τίποτα άλλο παρά χυδαίος μαρξισμός με αντεστραμμένα πρόσημα».
Φρένο σε αυτή την αντεστραμμένη παράκρουση έβαλε το 1996 ο Πρόεδρος ντε Γκολ ο οποίος με τον «Συμβιβασμό του Λουξεμβούργου» εξώθησε την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση προς τον διακυβερνητισμό και τις συναινετικές αποφάσεις. Μαζί με το γεγονός ότι βασικά από το 1949 (ίδρυση της Ατλαντικής Συμμαχίας και κάθοδος των ΗΠΑ στην Ευρώπη) η στρατηγική σταθεροποίηση της ηπείρου οφειλόταν στην στρατηγική παρουσία των Ηνωμένων Πολιτειών οι Ευρωπαίοι κινούμενοι βασικά μέσα σε ένα στρατηγικό θερμοκήπιο μπόρεσαν να αναπτύξουν απερίσπαστοι οικονομική και εμπορική συνεργασία στους «χαμηλούς τομείς ολοκλήρωσης».
Παρενθετικά για να καταλάβομε το βάθος των διαφορών στα πεδία της λεγόμενης ολοκλήρωσης μεταξύ διεθνιστών φιλελευθέρων (ανθρωπολογική εξομοίωση και πολιτική εξίσωση με θεσμούς και οικονομικά μέσα) και εθνοκρατοκεντρικών αντιλήψεων («Ευρώπη των Πατρίδων») ιδού μερικές θέσεις του ντε Γκολ για την «Ευρώπη των Πατρίδων»:
«Για να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε λύσεις που να αξίζουν απαιτείται να λαμβάνουμε υπόψη τις πραγματικότητες. Το γεγονός δηλαδή ότι η Ευρώπη αποτελείται από έθνη. Είναι με αφετηρία αυτά τα έθνη που θα πρέπει να συγκροτήσουμε την Ευρώπη και εάν έτσι υπάρξει να την υπερασπιστούμε» .
«Η Ευρώπη δεν μπορεί να οικοδομηθεί] από μερικούς αρεοπαγίτες τεχνοκράτες, απάτριδες και ανεύθυνους (1965)».
«Μήπως [η διαδικασία υπερεθνικής ολοκλήρωσης] επεδίωκε – που θα ήταν κιόλας πολύ – να εναρμονίσει με πρακτικά συμφέροντα των έξι κρατών, να ενισχύσει την οικονομική τους αλληλεγγύη απέναντι στο εξωτερικό και αν ήταν δυνατό, να επιτύχει την κοινή δράση στον διεθνή τομέα; Ή μήπως προορισμός του ήταν να πραγματοποιήσει την ολοκληρωτική συγχώνευση των οικονομιών τους και της πολιτικής τους για να εξαφανισθούν, σε μια μοναδική ολότητα που θα είχε την κυβέρνησή της, το κοινοβούλιό της, τους νόμους της και που θα διοικούσε σε όλους τους τομείς τους υπηκόους της, υπηκόους Γαλλικής, Ιταλικής, Ολλανδικής, Βελγικής, ή Λουξεμβουργιανής προέλευσης, που θα γίνονταν συμπολίτες στους κόλπους της τεχνητής πατρίδας που θάχε γεννήσει το μυαλό των τεχνοκρατών; Είναι αυτονόητο πως, επειδή δεν μου αρέσουν οι χίμαιρες, είχα ταχθεί με την πρώτη έννοια. Αλλά η δεύτερη συνοδευόταν απ’ όλες τις ελπίδες και όλες τις αυταπάτες των οπαδών της υπερεθνικής σχολής». «[με την πείρα που αποκτήθηκε από την ίδρυση της ΕΟΚ] εξακριβώθηκε πως, για να προχωρήσουμε στην ένωση της Ευρώπης, τα κράτη ήταν τα μόνα αξιόλογα στοιχεία, και πως όταν κινδύνευε το εθνικό συμφέρον, τίποτα και κανείς δεν μπορούσε να τα εκβιάσει, και μόνο ο δρόμος της συνεργασίας [στο πλαίσιο ομόφωνων αποφάσεων] ήταν σε θέση να οδηγήσει κάπου (…) Σε ποια βάθη αυταπάτης έπρεπε, αλήθεια, να φτάσει κανείς για να πιστέψει πως τα Ευρωπαϊκά έθνη, που σφυρηλατήθηκαν επί αιώνες με τεράστιες προσπάθειες και οδύνες, καθένα με την ιστορία του, την γεωγραφική του θέση, την γλώσσα του, τις παραδόσεις του, τους θεσμούς του, θα μπορούσαν με την θέλησή τους να πάψουν να είναι οι εαυτοί τους, και θα δέχονταν να σχηματίσουν ένα και μόνο κράτος. Σε ποιες συνοπτικές σκέψεις ανταποκρίνονταν η σύγκριση που έκαναν συχνά αφελείς άνθρωποι, ανάμεσα σ’ εκείνο που έπρεπε να κάνει η Ευρώπη και σε όσα έκαναν οι Ηνωμένες Πολιτείες (1965)».
Ο ντε Γκολ επιβάλλοντας ένα πολιτικό και διακρατικό ορθολογισμό συμβατό με την διαφοροποιημένη εθνοκρατοκεντρική φύση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης προσδιόρισε βασικά τα πολιτικά και θεσμικά χρώματα του εγχειρήματος. Τα χρώματα αυτά, για να συντομεύουμε, ξεθώριασαν τις δύο τελευταίες δεκαετίες όταν έγινε το τεράστιο άλμα στο κενό της ΟΝΕ που μας οδήγησε στο αβέβαιο σήμερα.
Αβέβαιο για πολλούς λόγους.
- Η άνιση ανάπτυξη επιταχύνθηκε με αποτέλεσμα να αναπτυχθούν διλήμματα ασφαλείας μεταξύ των μεγάλων κυρίως ευρωπαϊκών δυνάμεων (εμείς είμαστε απειροελάχιστη υπόθεση μπροστά στις υποβόσκουσες αντιθέσεις μεταξύ των μεγάλων κρατών)
- Η πολιτική και στρατηγική σκέψη εξοστρακίστηκε
- Την διοίκηση της ΕΕ ανέλαβαν κοινωνικοπολιτικά ανεξέλεγκτα άτομα που συνεργάζονται με αδιαφανείς κερδοσκόπους, τοκογλύφους και με ρευστό τρόπο με αξιωματούχους ηγεμονικών κρατών.
- Τα λάθη της διεθνούς και ευρωπαϊκής οικονομικής και πολιτικής διακυβέρνησης (εννοώ σε διακυβερνητική όχι υπερεθνική βάση) αυξάνονται και σωρεύονται.
- Οι αντιθέσεις μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων υποβόσκουν και εντείνονται ανάλογα και αντίστοιχα με την εξέλιξη της κατανομής ισχύος και τους ηγεμονικούς ανταγωνισμούς στην Ευρασία ενώ οι σχέσεις Γερμανίας και Ρωσίας είναι καθοριστικές για το μέλλον των πάντων.
Ο Γιούκερ και οι άλλοι τεχνοκράτες όμως εκεί ολόρθοι παραμιλούν νομίζοντας ότι μπορούν να αναμετρώνται χωρίς συνέπειες με την δημοκρατία των κρατών μελών. Σίγουρα για τους ίδιους που αμείβονται με παχυλούς μισθούς συνέπειες δεν υπάρχουν. Αναπόδραστα πλέον, όμως, υποβόσκει αστάθεια. [σχετικό, μεταξύ άλλων, και το εξής: http://www.ifestosedu.gr/130big_european_states.htm]
Οι σχετικές ειδήσεις από το διαδίκτυο:
Γιούνκερ: Η Βρετανία δεν μπορεί να επιβάλει τη θέλησή της στην ΕΕ. Προειδοποιητικές βολές για τη δέσμευση Κάμερον για δημοψήφισμα εξόδου από την Ένωση
Η Βρετανία δικαιούται μια δίκαιη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά δεν μπορεί να επιβάλει τη θέλησή της στα υπόλοιπα 27 κράτη μέλη της, τόνισε χθες Δευτέρα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, τοποθετούμενος σε ένα λεπτό ζήτημα μερικές ημέρες πριν διεξαχθούν οι εξαιρετικά αμφίρροπες βουλευτικές εκλογές στη χώρα αυτή.
Ο συντηρητικός πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον έχει δεσμευθεί ότι εάν κερδίσει τις εκλογές της Πέμπτης, θα διοργανώσει δημοψήφισμα το 2017 για να αποφασιστεί εάν η χώρα του θα μείνει εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή όχι, αφού προηγουμένως επαναδιαπραγματευθεί με τις Βρυξέλλες προκειμένου να ανακτήσει μέρος των εξουσιών οι οποίες έχουν εκχωρηθεί στους ευρωπαϊκούς θεσμούς—ιδίως το δικαίωμα επιβολής περιορισμών στη μετανάστευση εντός της ΕΕ.
Όμως είναι κάθε άλλο παρά σαφές εάν ο Κάμερον θα παραμείνει στον θώκο του πρωθυπουργού, καθώς οι δημοσκοπήσεις υποδεικνύουν πως ούτε οι Συντηρητικοί, ούτε οι Εργατικοί (η αξιωματική αντιπολίτευση) θα καταλάβουν αρκετές έδρες ώστε να εξασφαλίσουν την πλειοψηφία στην επόμενη Βουλή.
«Επιθυμώ μια δίκαιη συμφωνία με τη Βρετανία, όμως η Βρετανία δεν είναι σε θέση να επιβάλει την αποκλειστικά δική της βούληση σε όλα τα υπόλοιπα κράτη μέλη της Ευρώπης», υπογράμμισε ο Γιούνκερ μιλώντας σε φοιτητές του Πανεπιστημίου του Λέιβεν στο Βέλγιο.
Ο Κάμερον έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι θέλει να περιορίσει τις μεταναστευτικές ροές από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ προς τη Βρετανία, ερχόμενος σε σύγκρουση με την Κομισιόν, η οποία επιμένει ότι οι πρόνοιες της συνθήκης της ΕΕ που εγγυώνται την ελευθερία κίνησης των εργαζομένων δεν είναι διαπραγματεύσιμες.
«Είμαι σθεναρός υποστηρικτής της ελευθερίας κίνησης των εργαζομένων, πρόκειται για μια θεμελιώδη αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης», σημείωσε ο Γιούνκερ. Ο ίδιος προσκάλεσε τη Βρετανία να υποβάλει έναν κατάλογο με τα αιτήματά της, τα οποία η ΕΕ θα μελετήσει “και τότε θα δούμε».
Ο ίδιος επέμεινε ότι δεν θέλει η Βρετανία να εγκαταλείψει την ΕΕ, ούτε όμως θέλει η ΕΕ να εκτελεί βρετανικές εντολές.
Το Εργατικό Κόμμα από την πλευρά του σημειώνει πως θα διοργάνωνε δημοψήφισμα μόνο στην περίπτωση μιας μεγάλης κλίμακας μεταβίβασης εξουσιών από το εθνικό επίπεδο στις Βρυξέλλες—κάτι που δεν μοιάζει πιθανό να συμβεί, τουλάχιστον άμεσα.
Το Εργατικό Κόμμα από την πλευρά του σημειώνει πως θα διοργάνωνε δημοψήφισμα μόνο στην περίπτωση μιας μεγάλης κλίμακας μεταβίβασης εξουσιών από το εθνικό επίπεδο στις Βρυξέλλες—κάτι που δεν μοιάζει πιθανό να συμβεί, τουλάχιστον άμεσα.
Ο Κάμερον είχε δώσει σκληρή μάχη εναντίον του διορισμού του Γιούνκερ στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πέρυσι, καθώς θεωρεί τον πρώην πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου υπερβολικά φεντεραλιστή. Ο Κάμερον επέβαλε να διεξαχθεί μια—δίχως προηγούμενο—ψηφοφορία κατά τη διάρκεια μιας συνόδου κορυφής της ΕΕ, στην οποία ηττήθηκε 26-2.
Ο Γιούνκερ είχε προκαλέσει τον Μάρτιο έντονη δυσφορία στο Λονδίνο, όταν υπέδειξε ότι η ΕΕ χρειάζεται δικό της στρατό για να ορθώσει το ανάστημά της έναντι της Ρωσίας. Η Βρετανία απορρίπτει πάντοτε την πρόταση να δημιουργηθεί ευρωπαϊκός στρατός, καθώς θεωρεί ότι αυτό θα υπονόμευε το NATO.
Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ανέφερε χθες πως οι Βρετανοί “συγχύστηκαν πραγματικά όταν τάχθηκα προ ημερών υπέρ (της δημιουργίας) Ευρωπαϊκού στρατού, κάτι φυσικά που δεν είναι βραχυπρόθεσμο, αλλά μακροπρόθεσμο ζήτημα”.
ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΜΠΕΡΔΕΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΘΝΙΚΟΎ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ
BY ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ on 22/03/2015
Παναγιώτης Ήφαιστος https://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/
Έχουμε συχνά γράψει για τα ιδεολογικά μπερδέματα της εποχής μας (ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΑΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ. ΤΟ ΑΒΑΣΤΑΚΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΧΑΟΣ http://wp.me/p3OlPy-OE).
Έχουμε επίσης εξετάσει σε μονογραφίες τον αξιοθρήνητο εάν όχι φρικώδη τρόπο με τον οποίο με διαχρονικά πασίγνωστο τρόπο τα κατασκευαστικά ιδεολογικά δόγματα της εποχής των δουλοπαροίκων έγιναν μεταμφιέσεις των αξιώσεων ισχύος των ηγεμονικών δυνάμεων του Ψυχρού Πολέμου (Tοεθνοκρατοκεντρικό διεθνές σύστημα και η διαδρομή της ανθρωποκεντρικής πολιτικής θεμελίωσης http://wp.me/p3OlPy-No – όπου και απόσπασμα, μεταξύ άλλων, από το «Κοσμοθεωρία των Εθνών» στο οποίο και εξετάζεται η διαδρομή του «ιστορικού ατυχήματος» κατασκευαστικών ιδεολογικών δογμάτων με τα οποία ακόμη και σήμερα ταλανίζουν πολλούς.)
Δεν θα επεκταθώ εδώ γιατί το κάναμε σε άλλη περίπτωση και συνεχίζουμε να γράφουμε περί αυτού: Η σύγχρονη Ελληνική πραγματεία περί την πολιτική θεωρία και την ιστορική γνωσιολογία διαθέτει πάμπλουτο κεκτημένο. Είναι εκείνη η ελάχιστα προσδιοριστική πλην πολύτιμα προσανατολιστική πολιτική σκέψη που ξεδιαλύνει στο μυαλό την ανθρώπινη κατάσταση και τις προϋποθέσεις της Οδύσσειας των Ανθρώπων, των κρατών και του κόσμου. Για να μην αναφερθώ στον Όμηρο, τον Θουκυδίδη ή τους αναρίθμητους σύγχρονους ποιητές και καλλιτέχνες μπορώ να αναφέρω τρεις μόνο συμπληρωματικούς και συγκλίνοντες «γνωστικούς ποταμούς»:
Ο Κονδύλης σε πολλά κείμενα αλλά κυρίως στο Παρακμή του Αστικού Πολιτισμού μας εξηγεί γιατί οι ιδεολογικές κατασκευές του 19ου και 20ου αιώνα ήταν πάντα τεχνητές κατασκευές και επίπλαστες κατασκευές. Ότι επίσης το κύριο διακύβευμα ήταν η μεταμοντέρνα τροχιά ανθρωπολογικής εκμηδένισης που βαίνει αντίρροπα στην πολιτική κλασικά νοούμενη (αυτό το ερώτημα αποτελεί άξονα του κεφαλαίου 5 του ημέτερου «Κοσμοθεωρία των Εθνών»)
Ο Θόδωρος Ζιάκας περιγράφοντας το κράτος ως θεσμό υποστασιοποίησης των πολιτικών παραδόσεων και αναλύοντας τις προϋποθέσεις της ποικιλόμορφης εθνικής ετερότητας κάθε κοινωνικής οντότητας, ταυτόχρονα, δεν παραλείπει να συνδέσει και αυτός την πολιτική με τους παράγοντες που την ροκανίζουν. Δηλαδή, τον μεταμοντέρνο μηδενισμό (εξ ου και το έργο του «ολοκληρωμένος μηδενισμός»)Ο Γιώργος Κοντογιώργης με την απέραντη γνωσιολογία του με τους πολλούς κρίκους της ιστορικής αλυσίδας περιγράφει τα πάνω και τα κάτω του πολιτικού πολιτισμού. Με την εξαιρετική εξάλλου τυπολογία των ειδών εξουσίας προσφέρει σταθερά κριτήρια στάθμισης και εκτίμησης των πραγμάτων για το προς τα πού κινούμαστε. Αναμφίβολα, στα πολλά και ανεκτίμητα κείμενά του, προσφέρονται τεκμηριώσεις που θεμελιώνουν ότι δεν υπάρχει συλλογική ευθύνη για τα λάθη των δεσποτικών «συστημάτων». Αυτό που απαιτείται είναι πολιτική ανασυγκρότηση για να καθίσταται ο πολίτης εντολέας της εξουσίας και κάτοχος της Πολιτείας. Αυτός είναι ο προσανατολισμός και όχι τα κόμματα, οι κομματάρχες και οι ολιγάρχες.
Η αντιμετώπιση της συμβατικής σκέψης είναι εν τούτοις εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα. Μιλάς σε ένα οποιοδήποτε και συναντάς πολλά τείχη. Τείχη τεχνητά και κατασκευαστικά επίπλαστων ανθρωπολογικών δομών. Τείχη παγιδευτικά σε συμφέροντα, συντεχνίες, κόμματα και προσωπικές επιλογές του καθενός στο παρελθόν (και γι’ αυτό ανεξερεύνητα σύνδρομα ενοχών). Τείχη που κάθε στιγμή οικοδομούνται από την συμπλοκή μικρών και μεγάλων κυμάτων της ζωής και της πολιτικής και της ετερογονίας των σκοπών των ατομικών και συλλογικών δρώντων.
Τα σύνδρομα του παρωχημένου ιδεολογικού παρελθόντος, ακόμη, στηρίζουν διαστρεμμένα ένστικτα επιβίωσης των ατομικών και συλλογικών δρώντων. Εκεί δηλαδή που μια κοινωνία βρίσκεται στο χείλος της αβύσσου –στο ανταγωνιστικό κρατοκεντρικό διεθνές σύστημα ελλείψει κοσμοσυστήματος εκεί βρίσκεται πάντα μια κοινωνία έστω και αν αυτοκτονικά και αποβλακωτικά εσχατολογικά δόγματα προκαλούν εθελοτυφλία– αντί να δει το συμφέροντος τα τείχη γύρω-γύρω εκμηδενίζουν την Πολιτική.
Εμποδίζουν τον πολίτη να καταλάβει ότι έχοντας πλέον ωριμάσει (είπαμε δεν είμαστε πλέον στην εποχή των δουλοπαροίκων) αυτό που χρειάζεται η κοινωνία του δεν είναι εσχατολογικά ιδεολογικά δόγματα του κακού παρελθόντος αλλά οι πολίτες να γίνουν εντολείς του κράτους. Πως θα γίνει αυτό; Μα αν πούμε εμείς περιπίπτουμε στην ιδεολογική παγίδα.
Οι ίδιοι οι πολίτες με απλό και λογικό τρόπο να καταλάβουν ότι μέχρι νάρθει εκείνη ώρα που θα έχουμε δημοκρατικές προϋποθέσεις η εκάστοτε εξουσία απαιτείται να είναι ανακλητή. Και αφού θεσμικά ακόμη δεν είναι ανακλητή απαιτείται ο πολίτης να κλείσει τα αυτιά στις ιδεολογικές και κομματικές Σειρήνες. Να μιλά, να σκέφτεται, να διαδηλώνει και να ψηφίζει ή και να επαναστατεί με όρους φιλοπατρίας, αδιαπραγμάτευτου εθνικού συμφέροντος και αλάνθαστου ενστίκτου επιβίωσης που προϋποθέτει σωστή κατανόηση του γεγονότος ότι στο ανελέητα ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα ισχύει η αρχή της αυτοβοήθειας και ότι η ισχύς του κράτους είναι το κυριότερο νόμισμα της διεθνούς πολιτικής.
Για τα ιδεολογικά λοιπόν τείχη ο μεγάλος μας ποιητής και φιλόσοφος είναι πάντα επίκαιρος. Όπως και την πατρίδα-Πόλη γιατί όσο και να περιπλανηθείς μέσα στο χάος και τα αυτοκτονικά αδιέξοδα των εσχατολογικών ιδεολογικών δογμάτων «Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού — μη ελπίζεις—».
Τείχη
Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ
μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη.
Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ.
Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη·
διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον.
A όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω.
Aλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον.
Aνεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω.
Καβάφης
Η ΠΌΛΙΣ
Και για να ξεχνούμε ότι η Ιθάκη είναι η Πατρίδα-Πόλις μας και άλλη πόλη δεν υπάρχει:
Είπες· «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα.
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή.
Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή·
κ’ είν’ η καρδιά μου — σαν νεκρός — θαμένη.
Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.
Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω
ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,
που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα.»
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή.
Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή·
κ’ είν’ η καρδιά μου — σαν νεκρός — θαμένη.
Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.
Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω
ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,
που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα.»
Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θάβρεις άλλες θάλασσες.
Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·
και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις.
Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού — μη ελπίζεις—
δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.
Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ
στην κώχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες.
Καβάφης
Π. Ήφαιστος – P. Ifestos
Στρατηγική Θεωρία–Κρατική Θεωρίαhttps://www.facebook.com/groups/StrategyStateTheory/
Διεθνής πολιτική 21ος αιώνας https://www.facebook.com/groups/InternationalPolitics21century/
Ελλάδα-Τουρκία-Κύπρος: Ανισόρροπο τρίγωνοhttps://www.facebook.com/groups/GreeceTurkeyCyprusImbalance/
Διαχρονική Ελληνικότητα https://www.facebook.com/groups/Ellinikotita/
Άνθρωπος, Κράτος, Κόσμος–Πολιτικός Στοχασμόςhttps://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/
Κονδυλης Παναγιώτης– https://www.facebook.com/groups/Kondylis.Panagiotis/
Θολό βασίλειο της ΕΕhttps://www.facebook.com/groups/TholoVasileioEU/
Θουκυδίδης–Πολιτικός Στοχασμόςhttps://www.facebook.com/groups/thucydides.politikos.stoxasmos/
Μέγας Αλέξανδρος–Ιδιοφυής Στρατηγός και Στρατηλάτηςhttps://www.facebook.com/groups/M.Alexandros/
Προσωπική σελίδαhttps://www.facebook.com/p.ifestos
Πολιτισμός, Περιβάλλον,Φύση, Ψάρεμαhttps://www.facebook.com/Ifestos.DimotisBBB
«Κοσμοθεωρία των Εθνών»https://www.facebook.com/kosmothewria.ifestos
Προσωπικό προφίλhttps://www.facebook.com/panayiotis.ifestos
ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΑΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ. ΤΟ ΑΒΑΣΤΑΚΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΧΑΟΣ
BY ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ on 18/01/2015
Παναγιώτης Ήφαιστος
Όταν μιλάμε ή γράφουμε για τον «φιλελευθερισμό» ή τους «αστούς» χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή. Οι γραμμικές γενικεύσεις δεν οδηγούν σε ορθολογιστικά πολιτικά αποτελέσματα. Όταν μιλάμε για αστούς και αστικοφιλελεύθερους, πρέπει να γνωρίζουμε ότι, αντίστοιχα με τους μαρξιστές, υπάρχουν εκατοντάδες ρεύματα και αποχρώσεις. Μεταξύ πολλών άλλων:
- Διαφορετικές κρατικές θεωρίες των δυτικών φιλελεύθερων κρατών.
- Διαφορετικές ιεραρχήσεις ανάλογα με την εξέλιξη των ιδεολογικών δογμάτων σε πεδία ανάμεικτων παραδοχών.
- Αναρίθμητα θεσμικά κατασκευαστικά δόγματα κάθε είδους απελπιστικά γραμμικά και ανθρωπολογικά στενόχωρα.
- Μείγματα εθνικισμού, πατριωτισμού, ρατσισμού, διεθνιστικοεθνικισμού και διεθνοσοβινισμού. [Η έννοια αστός και αστικοφιλελεύθερος εάν σήμερα έχει κάποιο νόημα, πάντως, συναρτάται με την συγκρότηση του νεοτερικού κυρίαρχου και εδαφικά οριοθετημένου κράτους τον 18ο και 19ο αιώνα και είναι συνυφασμένος αφενός με τον αστικοφιλελεύθερο πατριωτισμό που κυμαίνεται από εθνικισμό μέχρι αγνή φιλοπατρία και αφετέρου είναι εξ ορισμού και προγραμματικά αντί-διεθνιστικός και αντί-κοσμοπολίτικος.]
- Παραδοχές για «εταιρικές» «πολιτικές ρυθμίσεις» συνήθως εδρασμένες στον ωφελιμισμό και στην προσδοκία μιας γραμμικής οικονομικής ανθρωπολογίας ατομικιστικά κινούμενη.
- Υλιστικές παραδοχές της πολιτικής ανθρωπολογίας.
- Ακατάστατα μείγματα όλων των μοντερνιστικών ιδεολογιών κυρίως στο αχανές διαφοροποιημένο κονστρουκτιβιστικό πεδίο,
- Αναμείξεις των πιο πάνω και άλλων παραδοχών με ζητήματα της διεθνούς πολιτικής όπως οι νεοφιλελεύθεροι των οποίων η οικονομική θεωρία είναι ευθέως συνδεδεμένη με την εφήμερη μεταψυχροπολεμική ηγεμονική Αμερικανική δεσπόζουσα θέση (δεν αναφέρω τις μορφικά πανομοιότυπες αντίστοιχες παραδοχές καθότι αφότου καταλύθηκε η ΕΣΣΔ σχεδόν εξαφανίστηκαν)
- Παραδοχές που αναμιγνύουν θεσμικές θεωρήσεις που εκτείνονται από σκληρούς οικονομικούς θεσμούς μέχρι πολιτικά αδιάφορους οργανισμούς μέλη των οποίων είναι περιφερόμενοι«μη κυβερνητικοί οργανισμοί» (που πολλοί τους συναρτούν με την παράκρουση που ακούει στην διαστρεμμένη λέξη «παγκοσμιοποίηση» (διαστρεμμένη γιατί πλανητικοποίηση έχουμε και όχι παγκοσμιοποίηση που προϋποθέτει παγκόσμια κοινωνία) και που αφορά πρωτίστως κυβερνητικά χρηματοδοτούμενους … μη κυβερνητικούς οργανισμούς)
- θεμελιώδης διάκριση μεταξύ Δαρβινιστικών παραδοχών και αντίθετων που θέλουν φορά κίνησης προς άμεση δημοκρατία με ολοένα περισσότερους ελέγχους και εξισορροπήσεις,
- Και τα λοιπά που θα χρειάζονταν εκατοντάδες σελίδες για να συνοψιστεί το απίστευτο ιδεολογικό χάος και το στοχαστικό μπέρδεμα του Ψυχρού Πολέμου και της μεταψυχροπολεμικής εποχής.
Στο σημείο αυτό μια μόνο πρόσθετη επισήμανση στην οποία δεν επεκτείνομαι γιατί την έχω αναλύσει αλλού: Γνώση, ακόμη και στοιχειώδης, της μετάβασης από τον μοντερνισμό στον μεταμοντερνισμό (βλ. την εξαντλητική επιβλητική περιγραφή και ερμηνεία του Παναγιώτη Κονδύλη στο «Η παρακμή του Αστικού πολιτισμού») που συμβολίζεται με ένα θολό ιστορικό σύνορο («γύρω στο 1900»), μας πληροφορεί ότι η μαζικοπαραγωγή και η μαζικοκατανάλωση μαζί και η αστικοποίηση και οι βαθύτατες προεκτάσεις τους στα πεδία, μεταξύ άλλων, της τέχνης, της αισθητικής, των ερωτικών σχέσεων και της οικογένειας, καθιστούν όλα τα ιδεολογικά δόγματα του παρελθόντος απολύτως ξεπερασμένα. Μεταμοντερνισμό έχουμε ο οποίος μονολεκτικά διατυπωμένος σημαίνει ανθρωπολογική συρρίκνωση για να χωρέσουν τα άτομα μέσα σε ανθρωπολογικά στενόχωρους διοικητικούς θεσμούς και για να προσαρμοστούν στις λειτουργιστικές ανάγκες της μαζικής παραγωγής, της μαζικής κατανάλωσης και της αστικοποίησης. Η ζωή πέραν, από κάτω και υπεράνω των παρωχημένων ιδεολογικών αγώνων του τελευταίων αιώνων είναι κατά βάση μια διαπάλη μεταξύ αυτών των μεταμοντέρνων τάσεων και όσων μελών των κοινωνιών αντιστέκονται και αγωνίζονται για ουσίες και νοήματα που προσδίδουν υπόσταση στους ανθρώπους ως άτομα και ως συλλογικές οντότητες.
Αν κάποιοι αναμασούν ιδεολογικά δόγματα επικαλούμενοι διάφορες ονοματολογίες, κυρίως στα πανεπιστήμια, οφείλεται α) στην κεκτημένη ταχύτητα των επενδυμένων πανεπιστημιακών σπουδών και β) στο γεγονός ότι η μεταμφίεση των αξιώσεων ισχύος των δύο υπερδυνάμεων του Ψυχρού Πολέμου άφησε αποτυπώματα και μονοπάτια μέσα στα οποία πολλοί ακόμη περιπλανούνται.
Ακόμη πιο σημαντικό, δισεκατομμύρια άνθρωποι οι οποίοι μετά το 1990 εγείρονται αξιώνοντας πολιτική συγκρότηση σύμφωνα με την ιστορική κοινωνική ετερότητά τους, ούτε γνωρίζουν ούτε θέλουν να γνωρίζουν το παραμικρό από τις δικές μας παρωχημένες συζητήσεις της εποχής των δουλοπαροίκων.
Για όλους, υποστηρίξαμε σε άλλη περίπτωση εκτενώς, το ζήτημα δεν είναι η επαναφορά των ιδεολογιών αλλά η επαναφορά της Δημοκρατίας ως Ελευθερίας. Φορά κίνησης προς κατευθύνσεις όπου ο πολίτης είναι ολοένα και περισσότερο εντολέας της εντολοδόχου διακυβέρνησης και όπου οι πολίτες παλεύουν ακατάπαυστα για ατομική, κοινωνική και πολιτική ελευθερία.
Η πολιτική ελευθερία εξάλλου δεν είναι σύμβαση ενός κοινωνικά διαιρεμένου κράτους μεταξύ εξουσίας και δουλοπαροίκων που διαθέτουν «δικαιώματα» (τα οποία τους αρπάζει ο κάθε τυχάρπαστος τεχνοκράτης όποτε του δοθεί η ευκαιρία) αλλά αξίωση θεμελιωμένη στην πολιτικοανθρωπολογική ετερότητα κάθε κοινωνικής οντότητας. Η δε συλλογική ελευθερία (Εθνική Ανεξαρτησία) είναι εκείνη η προϋπόθεση για την οποία δεν χωρούν συμβιβασμοί γιατί χωρίς αυτή δεν είναι εφικτό το δημοκρατικό άθλημα των αξιώσεων πολιτικής ελευθερίας.
Έτσι σταθμίζεται, μετριέται και εκτιμάται η Δημοκρατία κα όχι με όρους καθεστωτικών ονοματολογιών που ποτέ δεν υπήρξαν ή με όρους ιδεολογικών ονοματολογιών οι οποίες όποτε υπήρξαν αποτελούσαν εργαλεία αξιώσεων ισχύος.
Υπό τις παρούσες λοιπόν συνθήκες όταν, έχοντας βασικά για πρώτη φορά εισέλθει στην μετά-αποικιακή εποχή, περί τα πέντε δισεκατομμύρια άνθρωποι διακοσίων κοινωνιών Ανατολικά, Νότια και Βόρεια κοχλάζουν πολιτικά τα ζητήματα που τίθενται είναι άλλα.
Είναι ζητήματα σωστής δημοκρατικής φοράς κίνησης σύμφωνα με την κοινωνική ετερότητα κάθε κοινωνίας και ζητήματα διεθνούς οργάνωσης που θα πρέπει στον πολυκύμαντο επερχόμενο πολυπολικό κόσμο να έχει στραμμένο το βλέμμα προς ένα πανάρχαιο Θουκυδειο αξίωμα: Σταθερότητα σημαίνει ισορροπία. Η διεθνής πολιτική, βασικά, ήταν και θα συνεχίσει να είναι μια εναλλαγή ισορροπίας-σταθερότητας και ανισορροπίας-αστάθειας. Κάποια χρυσή συνταγή για θεραπεία αυτών των εναλλαγών δεν υπήρξε ακόμη και οτιδήποτε λέγεται ή πράττεται που δεν το λαμβάνει υπόψη είναι πηγή αβάστακτων κακουχιών.
Μπορούμε να προσθέσουμε και το εξής βαθύτατα σημαντικό: Ότι ακόμη και οι καλύτερες των προθέσεων στην Δύση και στη Αναστολή για μια νεοτερική ανάπτυξη στηριγμένη στις κύριες μη διεθνιστικές φιλελεύθερες παραδοχές (στις οποίες θα μπορούσαν να προστεθούν με θετικό τρόπο και πολλές μη διεθνιστικές μαρξιστικές παραδοχές) δεν βοηθούν πολύ την κατάσταση.
Μια κατάσταση όπου ο Δαρβινισμός πήρε το πάνω χέρι και μάλιστα όχι κάποιων «Άρειων» ή «Σπαρτιατών» αλλά ο Δαρβινισμός των τζογαδόρων οι οποίοι ευέλικτα άρπαξαν τα νήματα της άσκησης εξουσίας στα Δυτικά κυρίως κράτη. Εξουσίας η οποία πλέον μετατράπηκε σε στυγνό δεσποτικό εργαλείο μιας τεχνόσφαιρας παντελώς κοινωνικοπολιτικά ανεξέλεγκτων τεχνοκρατών που συνεπικουρούν κάποιοι αξιοθρήνητοι πολιτικάντηδες, οι Τσολάκογλου κάθε εξουσίας. Πολιτικάντηδες οι οποίοι μπορεί και να ονομάζονται … φιλελεύθεροι ή και μαρξιστές και να τους συνεπικουρεί ένας όχλος που θα μουρμουρίζουν τις ίδιες παρωχημένες ονοματολογίες.
Αυτά δεν είναι υποκειμενικές θέσεις αλλά καθημερινά πασίδηλες και όποιος δεν τις βλέπει είναι είτε θεόστραβος είτε υπηρέτης. Αντίρρηση σε αυτά μπορεί να υπάρξει μόνο στην βάση μιας ειλικρινούς και επιστημονικά συνεπούς παραδοχής του Δαρβινισμού, δηλαδή του φασισμού, δηλαδή προ-πολιτικών παραδοχών, δηλαδή κολοσσιαίας οπισθοδρόμησης του πολιτικού πολιτισμού, δηλαδή αποδοχή και παραδοχή μαζί της βαρβαρότητας στο όνομα του … φιλελευθερισμού. Για τους καλόπιστους βέβαια η αγαθότητά τους φτάνει τα όρια της γελοιότητας όταν παρασύρονται υποστηρίζοντας τον φασισμό της τεχνόσφαιρας στην Ευρώπη και κυρίως σε κράτη του νότου επικαλούμενοι τον … φιλελευθερισμό.
Υστερόγραφο. Μερικά στοιχεία για την διαδρομή των μοντερνιστικών ιδεολογικών ρευμάτων, τις πηγές τους και τις αντιφάσεις τους
Η δική μου θέση για τα ιδεολογικά δόγματα είναι καταγεγραμμένη σε εκατοντάδες σελίδες στο δε κεφάλαιο 4 του «Κοσμοθεωρία των Εθνών» υποστήριξα ότι η κατασκευαστική ιδεολογική προσέγγιση της πολιτικής είναι μια παρωχημένη προσέγγιση της κοινωνικοπολιτικής οργάνωσης. «Ιστορικό ατύχημα» χαρακτήρισα την έλευση των ιδεολογικών δογμάτων απόρροια μιας κατά κάποιο τρόπο ατυχούς άγνοιας της Αριστοτελικής. Το αποτέλεσμα είναι το μεγαλύτερο ίσως πολιτικό και στοχαστικό ατύχημα καθότι παρά τις συχνά πολύ καλές προθέσεις της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού γέμισε την διαδρομή των Νέων Χρόνων μεγάλα νεκροταφεία.
Παραθέτω δύο χαρακτηριστικά εδάφια από το «Κοσμοθεωρία των Εθνών»:
«Οι πρώτοι νεοτερικοί φιλόσοφοι αμφισβήτησαν τις ουσίες και τα νοήματα στην κλίμακα των φυσικών/μεταφυσικών και τον τρόπο που αυτά σύμφωνα με την κλασική πολιτική σκέψη αφορούν τη γνώση, την πίστη και τις πολιτικές ιεραρχίες. Αμφισβητώντας ευθέως την Αριστοτελική οντολογική ιεραρχία ο αρχικός σκοπός των μοντερνιστών στοχαστών ήταν το έμμεσο ροκάνισμα της γνωστικής ενότητας της (θεοκεντρικής και συχνά θεοκρατικής) μεσαιωνικής θεολογικής μεταφυσικής.170 Ο Αριστοτέλης, όμως, ήταν λάθος στόχος. Η πολιτική ελευθερία των Ευρωπαίων δεν κινδύνευε από την κοινωνιοκεντρική και ανθρωποκεντρική Αριστοτελική νοηματοδότηση της πολιτικής, αλλά από τη θεοκρατία. Ακριβολογούμε αν πούμε ότι οι μοντερνιστικές υλιστικές ιδεολογίες είναι εκτρωματικά επινοήματα μιας εξαρχής άνισης αναμέτρησης, ανάμεσα στον ανυπέρβλητο Αριστοτελικό στοχασμό και στους αντιθεοκρατικούς φιλοσόφους, με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να τροχοδρομήσουν το μοντερνισμό προς την ιδεολογία, τον υλισμό, τη φυσιοκρατία, τον κατεξουσιασμό και τον δεσποτισμό. Αυτό μπορούμε να το πούμε και διαφορετικά: Έσφαλλαν οι αρχικοί νεοτερικοί φιλόσοφοι και μάλιστα αυτοκτονικά. Έσφαλλαν, γιατί είναι ένα πράγμα η θεοκρατία και άλλο (βασικά το αντίθετο) η κοινωνιοκεντρική Αριστοτελική νοηματοδότηση της ζωής.
Αντί λοιπόν να πολεμήσουν τη θεοκρατία με τα όπλα του Αριστοτελισμού ατύχησαν, γιατί βάλθηκαν να καταπολεμούν τον Αριστοτελισμό νομίζοντας πως έτσι κτυπούν τη θεοκρατία. Κατέληξαν να νομίζουν ότι «σκότωσαν τον Θεό» ενώ στην πραγματικότητα αυτοπαγιδεύτηκαν σε μια πορεία εξόντωσης του πνεύματος του ανθρώπου πρώτα στη δημόσια σφαίρα (ο μοντερνισμός) και στη συνέχεια στην ιδιωτική σφαίρα (ο μεταμοντερνισμός).
Στην αστική φάση και στον βαθμό που εξυπηρετούσε τις αστικές και ταξικές ιεραρχίες, η θρησκεία και το πνεύμα δεν εξοστρακίστηκαν πλήρως, παρά μόνο επιστρατεύονταν στην εξυπηρέτηση των αστικών δομών και ιεραρχιών του αστικού κράτους το οποίο, εν πολλοίς, διαιώνισε τις μεσαιωνικές ανισότητες. Ταυτόχρονα, υπενθυμίζεται ότι το μεταμεσαιωνικό κράτος λόγω δουλοπαροικίας χαρακτηριζόταν από εξαιρετικά μεγάλη ανθρωπολογική διαφοροποίηση. Αυτό το γεγονός κατέστη μοιραίο για εκατομμύρια Ευρωπαίους, όταν στην αστικοφιλελεύθερη φάση η ενδυνάμωση των εθνοσοβινιστικών νοηματοδοτήσεων της κρατικής οντότητας οδήγησε σε βίαιες ανθρωπολογικές εξομοιώσεις.» («Κοσμοθεωρία των Εθνών» σ. 185-6) – δεν παρατίθενται οι υποσημειώσεις.
Επίσης:
«Όλες αυτές οι εκτρωματικές πολιτικές σκέψεις γεννιούνται λόγω αντιαριστοτελικής υλιστικής ιδεολογικής εμμονής, η οποία αρνείται τα πνευματικά στον δημόσιο βίο και απορρίπτει προγραμματικά τη συναρτημένη με τον Αριστοτελισμό κοινωνιοκεντρική διαμόρφωση των ανθρωπολογικών προϋποθέσεων. Η Αριστοτελική νοηματοδότηση συμπεριλαμβάνει και τον μεταφυσικό κόσμο των ανθρώπων, στο πλαίσιο μιας κατά την εκτίμησή μας μοναδικής αρμονίας και αδιατάρακτης συμμετρικότητας πνευματικών και αισθητών, ζήτημα ως προς το οποίο θα επανέλθουμε.
Ακόμη πιο σημαντικό για τη συζήτησή μας εδώ, η Αριστοτελική κίνηση και η διαλεκτική σχέση του «ακίνητου και άφθαρτου» με τα «κινούμενα και φθαρτά» σκοπό είχε την αντίκρουση του υλισμού και τη διασφάλιση του πνευματικού κόσμου των ανθρώπων στον πολιτικό τους βίο.139 Αντίθετα, η νεοτερική οντολογική αναβάθμιση της φύσης και της ύλης είχε ως άδηλο ή δηλωμένο σκοπό να πληγεί όχι μόνο η επουράνια θεότητα αλλά και κάθε ανθρώπινη πνευματική ενατένιση πέραν της ύλης.
Η μεταμοντέρνα κατάληξη σε μία επίπεδη ανθρωπολογία ωφελιμιστών, ατομιστών και ηδονιστών έχει, λοιπόν, συγκεκριμένες αφετηρίες και μία γνωστή και ήδη τραυματικά δοκιμασμένη υλιστική διαδρομή. Σχηματικά σημειώνουμε ξανά ότι αρχικά τον 15ο και 16ο αιώνα ντροπαλά και φοβισμένα αντιπαρατάχθηκαν στη θεοκρατία. Βασικά, επί πολλούς αιώνες οι αντιθρησκευτικές, αντιμεταφυσικές και κρυπτοϋλιστικές παραδοχές εκκολάπτονταν περισσότερο με υπονοούμενα και λιγότερο ρητά και εμπεριστατωμένα.140 Για να το πούμε διαφορετικά, αφετηριακά είχαμε κρυπτοϋλιστικούς ψιθύρους και μουρμουρητά, που σιγά σιγά εξελίχθηκαν σε αντιθεολογικά και αντιθρησκευτικά συνθήματα και την ύστερη εποχή σε μεταμοντέρνες αντιπνευματικές κραυγές. Ίσαμε τη λογική τους κατάληξη σημαίνει ότι η δημόσια σφαίρα πρέπει να είναι αμιγώς υλιστική. Για τη μοντέρνα και τη μεταμοντέρνα σκέψη το ανθρώπινο πνεύμα, είναι ανορθολογικό και αστάθμητο και αν αφεθεί να παρεμβαίνει σε ένα ανομοιογενές ανθρωπολογικό περιβάλλον διαταράσσει τις εξωπολιτικά εμπνευσμένες κανονιστικές ρυθμίσεις και παρεμποδίζει την εσχάτη επιδίωξη μιας διεθνιστικής-υλιστικής παγκόσμιας ενότητας.» («Κοσμοθεωρία των Εθνών» σ. 163-4) – δεν παρατίθενται οι υποσημειώσεις.
Tο εθνοκρατοκεντρικό διεθνές σύστημα και η διαδρομή της ανθρωποκεντρικής πολιτικής θεμελίωσης
BY ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ on 25/12/2014
Παναγιώτης Ήφαιστος,
Χριστούγεννα σήμερα (25.12.2014). Μια σημαντική επέτειος για πολλούς η σημαντικότερη.Όλοι σχεδόν μετρούν τον χρόνο πριν και μετά την γένεση του Χριστού. Για εκατομμύρια πιστούς επέτειος γένεσης του υιού του Θεού των Χριστιανών. Για τους πολιτικούς φιλοσόφους της ιστορικής διαχρονίας αφετηρία μιας πιο ενισχυμένης ανθρωποκεντρικής πολιτικής θεμελίωσης των κοινωνικών οντοτήτων.
Η διαδρομή του ανθρωποκεντρικής προσέγγισης του ανθρώπου, της πολιτικής του οργάνωσης και του κόσμου πριν και μετά την γένεση του Χριστού και την έλευση μιας εδραιωμένης και φιλοσοφικά πάμπλουτης ανθρωποκεντρικής μεταφυσικής δεν ήταν χωρίς περιπέτειες.
Μετά τις παλινδρομήσεις των πρώτων αιώνων και επί μια περίπου Χιλιετία, στην μια πλευρά αναπτύχθηκε η (Ρωμαιοκαθολική) Θεοκρατία και στην άλλη πλευρά η κορύφωση του πολιτισμού των ανθρώπων μέσα στο κοσμοσύστημα της Βυζαντινής Οικουμένης.
Συντομεύοντας λέμε ότι της πτώσης της Κωνσταντινούπολης το 1453 μ.Χ. είχε προηγηθεί η λεηλασία τηςΒασιλεύουσας Πόλης από τους «σταυροφόρους» της Θεοκρατικής Ρώμης. Η πτώση της Βασιλεύουσας Πόλη ήταν η αρχή του τέλους των κοσμοσυστημάτων όπως είχαν αναπτυχθεί μετά την κλασική εποχή και ιδιαίτερα μετά τον Μεγάλο Αλέξανδρο. Το 1648 μ.Χ. μετά τον Τριακονταετή Πόλεμο που ακολούθησαν ενός περίπου αιώνα αμφισβητήσεις του Πάπα από τους ηγεμόνες της Ευρώπης, είχαμε μια νέα αφετηρία, την Συνθήκη της Βεστφαλίας του 1648 μ.Χ. που θεμελίωσε το σύγχρονο κρατοκεντρικό διεθνές σύστημα.
Το καθεστώς δηλαδή που δημιούργησε στην Ευρώπη στην βάση της οριοθετημένης κυριαρχίας, της εσωτερικής-εξωτερικής κυριαρχίας των κρατών και της μη επέμβασης, υψηλές αρχές που επικυρώθηκαν στον ΟΗΕ το 1945 μ.Χ.
Αυτές οι ιστορικές διαδρομές ήταν κάτι περισσότερο από περιπετειώδεις αλλά επισκιάζονται από τα ιστορικά στρογγυλέματα των ιδεολογικών αφηγήσεων και από τις εκλογικευτικές ιδεολογικές ή εθνικές προπαγάνδες.
Η περίοδος μετά την Βεστφαλία, για παράδειγμα, δεν είχαμε μόνο προσπάθειες «Αναγέννησης» και αναβίωσης του κλασικού πολιτικού-πολιτειακού παραδείγματος. Είχαμε επίσης αβάστακτες κακουχίες, γενοκτονίες και εθνοκαθάρσεις. Τα αίτια είναι πολλά.
Όσον με αφορά, κόντρα στο ρέμα της ιδεολογικά προσκολλημένης «κατασκευαστικής» σκέψης, έγινε μια προσπάθεια να εξηγήσω ότι μεταξύ πολλών άλλων δύο είναι οι κύριες αιτίες μιας από τις πλέον ταραχώδεις ιστορικές περιόδους που προκάλεσε τον θάνατο εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων.
Είναι επίσης και το γεγονός της στρεβλής κατανόησης της κατά τα άλλα ανθρωποκεντρικής Αριστοτελικής Πολιτικής σκέψης και τα πνευματικά τραύματα των ευρωπαίων από την Θεοκρατία (μια έξοχη θεμελίωση αυτού του γεγονότος βρίσκεται στο «Κριτική της Μεταφυσικής» του Παναγιώτη Κονδύλη).
Επίσης, κάτι πιο τραγικό. Στην μετά-Μεσαιωνική Ευρώπη απουσίαζαν οι πολίτες καθότι η συντριπτική πλειονότητα ήταν απόγονοι των κακότυχων και ανυπόστατων δουλοπαροίκων του Μεσαίωνα.
Είναι γεγονός ότι δύσκολα θα το αφομοιώσουν όσοι (ακόμη) άγονται και φέρονται από τα κατασκευαστικά ιδεολογικά δόγματα των δύο τελευταίων αιώνων, αλλά, η πραγματικότητα είναι πως τα ιδεολογικά δόγματα δεν προσδοκούσαν μόνο ένα εσχατολογικά νοηματοδοτημένο κόσμο αλλά και ένα κόσμο που ποτέ δεν θα υπάρξει. Οι ιδεολογικές εσχατολογίες των μορφικά πανομοιότυπων ιδεολογικών δογμάτων του φιλελευθερισμού, του κομμουνισμού και του φασισμού, εμπίπτουν αμιγώς στην σφαίρα της πολιτικής θεολογίας και προγραμματικά στερούνται οντολογικής αναφοράς. Υπόσχονται ή προσδοκούν μια μελλοντική οντολογία που θέλουν να κατασκευάσουν αλλά πολιτικοανθρωπολογικά αυτά τα δόγματα είναι προγραμματικά ανυπόστατα.
Μονολεκτικά, λέμε ότι κατά την διάρκεια των πρώτων μετά-Μεσαιωνικών αιώνων η απουσία διαμορφωμένων πολιτών και η αγωνία των ελίτ να τους κατασκευάσουν οδήγησαν σε ποικίλα κατασκευαστικά δόγματα και μύριες συνοδευτικές πολιτικές ασυναρτησίες. Ασυναρτησίες οι οποίες συναρτημένες με την πολιτική δημιούργησαν γιγαντιαία νεκροταφεία ιδεολογικά ασυμμόρφωτων.
Η διαδρομή των Νέων Χρόνων γινόταν μέσα σε ένα φαρδύ Νεοτερικό δρόμο όπου οι κοινωνίες κόντρα στις ιδεολογικές προσλήψεις της πολιτικής αυτοθεσμίζονταν όπως πάντα έκαναν αλλά μέσα στον οποίο κυριάρχησαν μονοσήμαντα μοντερνιστικά ιδεολογικά δόγματα. Δόγματα που αφού σωστά καταπολέμησαν την Θεοκρατία, στην συνέχεια τα έβαλαν με το πνεύμα ως πολιτική εισροή του κοινωνικοπολιτικού γίγνεσθαι και στην συνέχεια (μεταμοντερνισμός) στόχευσαν το πνεύμα και την υπόσταση των ανθρώπων μέσα στην ιδιωτική σφαίρα (τα εθνομηδενιστικά βιβλία δεν τα έφερε μια ελληνική σύλληψη αλλά μια γενικότερη μεταμοντέρνα αντίληψη συρρικνωμένων ανθρώπινων όντων ως ο μόνος δήθεν τρόπος ένωσης του πλανήτη και ειρήνευσης του κόσμου).
Πρωτίστως προς το τέλος του μοντερνισμού και όταν εισήλθαμε ήδη στην μεταμοντέρνα φάση της μαζικής παραγωγής, της μαζικής κατανάλωσης και της αστικοποίησης –και σε μια εποχή όταν τα ανθρωπολογικά μεστά έθνη της Ανατολής βρίσκονταν κάτω από αποικιακό ζυγό–, κυριάρχησε πανταχόθεν η άποψη ότι το «ταραχοποιό πνεύμα» θα πρέπει να εκδιωχθεί από τη δημόσια σφαίρα.
Τα επόμενα ιστορικά βήματα ήταν περίπου μονόδρομος: Παρακάμπτεται η Αριστοτελική «Δημοκρατία ως Ελευθερία» που ήθελε το πολιτικό γεγονός να κινείται με φορά κίνησης την ατομική, κοινωνική και πολιτική ελευθερία και στερεώνεται μια έμμεση αντιπροσώπευση όπου τα ίδια μετά-Μεσαιωνικά ελίτ συνέχισαν να είναι κάτοχοι του κράτους και του πλούτου και όπου οι πολίτες περιορίστηκαν στο να ψηφίζουν περιοδικά την εξουσία (εδώ αξίζει μνημόνευσης το εμβληματικό «Δημοκρατία ως Ελευθερία» του Γιώργου Κοντογιώργη και τα άλλα του βιβλία με τίτλο «Ελληνικό Κοσμοσύστημα»).
Αναμφίβολα, υπήρξαν θέσεις υπέρ «ελέγχων και εξισορροπήσεων» που αύξαναν την πολιτική συμμετοχή και που δυνάμωναν την δημοκρατική φορά κίνησης. Πλην ποικίλα γεγονότα που δεν είναι του παρόντος όχι μόνο καθήλωσαν τα καθεστώτα στην έμμεση αντιπροσώπευση αλλά και την εξώθησαν προς έμμεση δεσποτεία (που απλά τα τελευταία χρόνια έβγαλε το προσωπείο στέλνοντάς μας μια τεχνόσφαιρα να μας κυβερνήσει).
Η προσπάθεια πριν και μετά την Γαλλική Επανάσταση μέχρι και σήμερα στα κράτη της Δύσης, πάντως, συνίσταται όχι στην αναζήτηση ενός τρόπου ζωής με σύμμειξη και μέθεξη πνευματικών και αισθητών μέσα στην Πολιτειακή σφαίρα αλλά στην εδραίωση μιας πνευματικά στερημένης δημόσιας ζωής. Το «ταραχοποιό πνεύμα», για να χρησιμοποιήσουμε την εύστοχη φράση του Κονδύλη, έπρεπε να εκδιωχθεί από τα πεδία της πολιτικής διαμόρφωσης.
Τουτέστιν, όχι μια κλασικά νοούμενη πολιτική ανθρωπολογία αλλά μια οικονομική, ωφελιμιστική ανθρωπολογία εντός μιας δημόσιας σφαίρας πνευματικά τα στερημένης. Κάτι τέτοιο βέβαια ποτέ δεν υπήρξε και ποτέ δεν θα υπάρξει. Οι άνθρωποι ποτέ δεν έπαυσαν να προσέρχονται στην πολιτική με αυτό που είναι, δηλαδή ως ταυτόχρονα αισθητές και πνευματικές οντότητες.
Ακόμη, πρέπει να ξέρουμε πως έτσι γεννήθηκαν τα διεθνιστικά ιδεολογικά δόγματα. Λογικά πολλοί σκέφτηκαν: «Αφού μια πνευματικά στερημένη δημόσια σφαίρα («υλιστική» την ονόμασαν, δημιουργώντας σύγχυση ότι είναι μόνο αντί-θρησκευτική ενώ είναι συνολικά αντί-πνευματική) μπορεί να υπάρξει μέσα σε ένα κράτος γιατί να μην μπορεί να υπάρξει και πλανητικά!». Το εδαφικά οριοθετημένο κράτος βέβαια δυνάμωνε ολοένα και περισσότερο πλην αλλόκοτα και παράδοξα παράλληλα γεννήθηκαν τα οικουμενικίστικα ιδεολογικά δόγματα. Γιατί;
Επειδή πάντοτε οι εκάστοτε ηγεμόνες χρειάζονται οικουμενικίστικα δόγματα για να αποκοιμίζουν τα υπόλοιπα κράτη (Για μια εξαιρετική θεμελίωση βλ.
EdwardH. Carr, Η εικοσαετής κρίση). Η δήθεν ιδεολογική διαπάλη στην βάση εσχατολογικών ιδεολογικών μεταμφιέσεων κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου εντάσσεται στην διαχρονική λογική όπου οι εκάστοτε μεγάλες δυνάμεις αναζητούν οικουμενικίστικεςπαραδοχές για να παραμυθιάζουν τους υπόλοιπους συρρικνώνοντας έτσι την πολιτική τους κυριαρχία.
EdwardH. Carr, Η εικοσαετής κρίση). Η δήθεν ιδεολογική διαπάλη στην βάση εσχατολογικών ιδεολογικών μεταμφιέσεων κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου εντάσσεται στην διαχρονική λογική όπου οι εκάστοτε μεγάλες δυνάμεις αναζητούν οικουμενικίστικεςπαραδοχές για να παραμυθιάζουν τους υπόλοιπους συρρικνώνοντας έτσι την πολιτική τους κυριαρχία.
Βέβαια αυτά που εδώ λέω είναι ελάχιστα, συνοπτικά και επικίνδυνα περιληπτικά, καθότι η ιστορική διαδρομή είναι πολύ πιο σύνθετη, πολλοί διαμορφωτικοί παράγοντες άγνωστοι, η ετερογονία των σκοπών απροσμέτρητη και η συμπλοκή μικρών και μεγάλων ιστορικών κυμάτων απρόβλεπτη και αστάθμητη και πηγή ιστορικών δινών μέσα στις οποίες τα έθνη στροβιλίζονται και εξελίσσονται καθοδικά ή ανοδικά. Το ζήτημα είναι εάν βλέπουμε τον προσανατολισμό προς τον οποίο κινούνταν τα πράγματα και τα αποτελέσματα.
Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι σε όλα τα κεφάλαια του «Κοσμοθεωρία των Εθνών, συγκρότηση και συγκράτηση των κρατών, της Ευρώπης και του Κόσμου», ενός βιβλίου που προσπάθησε να πει μερικά πράγματα για αυτή την διαδρομή συνδέοντάς τα με το σήμερα, αρχίζουν και τελειώνουν με τον έξοχο Ομηρικό πολιτικό φιλόσοφο και ποιητή, τον Κωνσταντίνο Καβάφη. Η στοχαστική εμπειρία στο «Κοσμοθεωρία των Εθνών», πάντως, είναι σημαντική και κυρίως αφορά, εκτιμώ, το μέλλον τόσο της στοχαστικής όσο και της πολιτικής αναζήτησης ενός κόσμου νοηματοδοτημένου χωρίς ιδεολογικές παρωπίδες που διαθέτει οντολογία συμβατή με τα πολιτικοανθρωπολογικά γεγονότα της ιστορίας.
Εξ ου και η συντρέχουσα έρευνα για επεξεργασία καιανάπτυξη πολλών διατυπώσεων του εν λόγω βιβλίου με ένα πιο τολμηρό τρόπο. Η έρευνα συμβολίζεται από μια προσεκτικότερη μελέτη του Παναγιώτη Κονδύλη (περιγραφή και ερμηνεία της Νεοτερικής διαδρομής), του Θόδωρου Ζιάκα (μοναδικές θεμελιώσεις που αφορούν την κοινωνική ετερότητα) και του Γιώργου Κοντογιώργη (κοσμοσυστημική γνωσιολογία). Επίσης, μια συγκριτική προσέγγιση των δύο κύριων πόλων της πολιτικής σκέψης, του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα.
Ενώ στην ιδεολογικά εκπορευμένη πολιτική σκέψη (προνόμιο όσων συνειδητά ή ανεπίγνωστα πλατωνίζουν) η προσπάθεια προσδιοριστικών θέσεων (πολλών μάλιστα μελλοντολογικά διατυπωμένων) είναι αδιέξοδη και καταληκτικά εσχατολογική, στην πολιτική θεωρία που διαθέτει οντολογική αναφορά, ο κόσμος περιγράφεται όπως είναι, όπως διαχρονικά εξελίσσεται και όπως οι ίδιοι οι άνθρωποι των συγκροτούν και αναπτύσσουν.
Με μια λέξη: Είναι ένα πράγμα η προσανατολιστική πολιτική θεωρία η οποία στηρίζεται στα πολιτικοανθρωπολογικά γεγονότα όπως αυτά συγκροτούνται ιστορικά (πάντα, αναπόδραστα, με σύμμειξη πνευματικών και αισθητών) και άλλο η ιδεολογικά εκπορευμένη προσδιοριστική σκέψη της οποίας τα υπολείμματα συνεχίζουν να μας ταλανίζουν παρά τον τερματισμό του Ψυχρού Πολέμου.
Το ιδεολογικό φαινόμενο είναι μια βασικά τραγική πτυχή της ιστορίας των ανθρώπων. Πιο συγκεκριμένα, αν και με ιστορικές ρίζες σε όλες τις εποχές, κυριάρχησε λόγω του φαινομένου των δουλοπαροίκων οι οποίοι αποτελούσαν το κύριο σώμα των ανθρώπων μετά τον Μεσαίωνα ακόμη και μετά την Γαλλική Επανάσταση (στην οποία και πρωτοστάτησαν).
Η ιδεολογική σκέψη είναι παρωχημένη για πάρα πολλούς λόγους. Μεταξύ άλλων, γιατί ακόμη στέκεται σε φτηνές-ψευτοπλατωνικές μεθοδολογίες και επιστημολογίες οντολογικά στερημένες και γιατί η λογική της απόληξη είναι εσχατολογική. Όπως σημειώνω στην πρώτη παράγραφο του καταληκτικού κεφαλαίου 7 του «Κοσμοθεωρία των Εθνών»: «Ένα κύριο γνώρισμα των ατελειών του κόσμου είναι η διαρκής αναζήτηση τελειωτικών λύσεων. Οι θρησκείες καλλιεργούν τον επίγειο ενάρετο βίο συσχετίζοντάς τον με τον επουράνιο. Πίστη και επίγειος βίος ισορροπούν επηρεάζοντας τη διαμόρφωση του δημόσιου και ιδιωτικού βίου. Για τους πιστούς, στον παράδεισο πάνε οι ενάρετοι και στην κόλαση οι αμαρτωλοί. Οι ιδεολογίες που παραμονεύουν αδράχνουν την ευκαιρία για να μιλήσουν εσχατολογικά και να προσφέρουν επίγειους υλιστικούς παραδείσους. Ήδη αναφερθήκαμε στην εύστοχη επισήμανση του Κονδύλη ότι για να αντιμετωπιστεί η υστερία μπροστά στον αμετάκλητο θάνατο οι ιδεολογίες νομιμοποίησαν την υστερία της εσχατολογίας. Στην πορεία όλοι ανακαλύπτουν ότι επίγειοι παράδεισοι δεν υπάρχουν και ότι δεν υπάρχει ευτυχία που να μην διατρέχει κινδύνους. Ο Καβάφης το περιέγραψε ακόμη πιο παραστατικά, όταν συμβούλευσε: «Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη», αλλά «να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος» και «η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι».».
Εάν μπορούσα να συνοψίσω το επιχείρημα σε τρεις θέσεις συντομογραφικά διατυπωμένες, θα λέγαμε το εξής που αφορούν το πολιτικοπνευματικό προσανατολισμό, τον εθνοκρατοκεντρικό ορθολογισμό και την κοσμοσυστημική προοπτική.
Το πνεύμα και η πολιτική συγκρότηση
Πρώτον, το πνεύμα δεν μπορεί να εκδιωχθεί από την Πολιτειακή σφαίρα, η οικονομικίστικη-οικονομική/ωφελιμιστική ανθρωπολογία είναι μια ουτοπία συνάμα και διαστροφή. Ο μεταμοντερνισμός ο οποίος όπως εξηγούμε στο κεφάλαιο 5 του «Κοσμοθεωρία των Εθνών» είναι η μετενσάρκωση του Μαρκησίου deSade,επενεργεί διαφοροποιημένα. Μερικούς με το να συρρικνώνει την υπόστασή τους και να τους εκμηδενίζει, άλλους με το να τους ροκανίζει και αποδυναμώνει. Σίγουρα προκαλεί ανορθολογικές εισροές σε όλους.
Ενώ ο μεταμοντερνισμός, βέβαια, σχετίζεται με την μαζικοπαραγωγή, τη μαζικοκατανάλωση και την αστικοποίηση, δομές που επενεργούν αποδυναμωτικά για την ανθρώπινη υπόσταση, οι αντιστάσεις των πολιτών των εθνοκρατών είναι πολλές. Μπορούμε να πούμε ότι απορρέουν, κατά κάποιο τρόπο, από το ένστικτο επιβίωσης, την έμφυτη αξίωση για υπόσταση και την εξίσου έμφυτη αξίωση ελευθερίας.
Ο εθνοκρατοκεντρικός κόσμος του 21ου αιώνα αναμφίβολα, κινείται αλλοπρόσαλλα.Πλην οι κοινωνίες συνεχίζουν να αυτοθεσμίζονταιπολιτικοανθρωπολογικά όπως πάντοτε έκαναν στην ιστορία.
Η εδαφικά οριοθετημένη κυριαρχία, βεβαίως, δημιουργεί πρωτόγνωρα τετελεσμένα. Κυρίως υποχρεώνει τα κρατικά οριοθετημένα έθνη να αναπτύσσουν συστήματα διανεμητικής δικαιοσύνης και τρόπους ζωής που βαθαίνουν την πολιτική διαφοροποίηση.
Αυτό βέβαια δεν αποκλείει μια κίνηση προς κοσμοσυστήματα (βλ. πιο κάτω) μιας και η πολιτική αυτοδιάθεση είναι στοιχείο κάθε μη πολιτικά εξισωμένου πλανήτη και η εξέλιξη των δομών κρατικά και ενδοκρατικά αφορά, όπως εύστοχα υποστηρίζει η κοσμοσυστημική γνωσιολογία του Γιώργου Κοντογιώργη, όχι καθεστωτικές αντιλήψεις έμμεσης αντιπροσώπευσης αλλά την πολιτικοκοινωνική ωρίμανση κάθε κοινωνικής οντότητας.
Το μέγα πλην με νόημα λέω αμφίπλευρο ερώτημα είναι οι «ελέφαντες» του διεθνούς συστήματος του 21ου αιώνα όπως αυτό εξελίσσεται σε πολυπολικό. Τις μεγάλες δηλαδή δυνάμεις και τις πολώσεις και αναστατώσεις που δημιουργεί ο ανελέητος ανταγωνισμός τους στις περιφέρειες του πλανήτη. Οδηγούν προς μια ωρίμανση των εθνοκρατών και σε κοσμοσυστημικές λογικές ή προς χαώδεις καταστάσεις ίσως και σε ολική καταστροφή μέσα από ένα πυρηνικό πόλεμο;
Κοσμοθεωρητικά θεμέλια και πολιτειακός ορθολογισμός
Δεύτερον, στο ορατό μέλλον, πολιτικός ορθολογισμός σημαίνει ανθρωπολογικά μεστό εθνοκράτος. Δηλαδή, πολίτες εύρωστους και προσκολλημένους στις έσχατες λογικές των εθνικών κοσμοθεωριών που θεμελίωσαν την Ελευθερία τους στην μετά-αποικιακή φάση.
Πολίτες επίσης που δεν είναι πολιτικοπνευματικά σχιζοφρενείς. Η καταστατική κοσμοθεωρητική αφετηρία που εάν κατακτηθεί –σχεδόν αν όχι πάντοτε μετά από ένα αγώνα ελευθερίας–, εφεξής προσφέρει πλέον τις προϋποθέσεις μιας σταθερής ανοδικής φοράς κίνησης, είναι η στιγμή κατάκτησης της εθνικής ανεξαρτησίας.
Γιατί η εθνική ανεξαρτησία είναι η ελευθερία της κοινωνίας ή όπως λεγόταν στην κλασική εποχή το «ιδεώδες της ανεξαρτησίας». Προϋπόθεση για να κινείται ένα εθνοκράτος ανοδικά, να συγκροτείται δημοκρατικά και να οι πολίτες του να ασκούνπολιτική αυτοδιάθεση σύμφωνα με την ετερότητά τους, είναι να ενισχύονται αδιαλείπτως τα θεμελιακά και καταστατικά κοσμοθεωρητικά θέσφατα της εθνικής ανεξαρτησίας.
Η σταθερότητα των πολιτειακών εποικοδομημάτων, ακριβώς, εξαρτάται από το κατά πόσο η καθημερινή σμίλευση ηθικών κριτηρίων που διέπουν τα κανονιστικά κριτήρια της διακυβέρνησης είναι συμβατά με τα υποκείμενα κοσμοθεωρητικά θεμέλια. Κοντολογίς, έθνος σημαίνει κοσμοθεωρητικές ουσίες και νοήματα που υποστασιοποιούνται με σύνθετο και πολυσήμαντο τρόπο στα πλαίσια της εθνοκρατικά ανεξάρτητης πολιτειακής ζωής.
Μόνο εθνοκράτη ανθρωπολογικά ζωντανά, δυναμικά και στρατηγικά προσανατολισμένα μπορούν να έχουν εθνικούς σκοπούς και έσχατα εθνικά συμφέροντα και να συγκροτούν στρατηγικές εκπλήρωσης αυτών των σκοπών. Για να το επιτύχουν πρέπει να υπάρχουν οι προϋποθέσεις συσπείρωσης των πολιτών γύρω από τα εθνικά συμφέροντα και να συνδυάζονται με βέλτιστο τρόπο τα μέσα που διαθέτουν. Όποια κράτη στερούνται αυτών των προϋποθέσεων παραπαίουν ή και αποθνήσκουν. Υπέρτατο και έσχατο εθνικό συμφέρον όλων των εθνοκρατών είναι η εθνική επιβίωση μέσα σε ένα ως εκ της φύσεώς του άκρως ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα.
Οι πιο πάνω προϋποθέσεις απαιτούν, επίσης, μια πολιτειακή ζωή τα μέλη της οποίας δεν αλληθωρίζουν και που δεν είναι ηθικά και κοσμοθεωρητικά σχιζοφρενή.
Είναι σχιζοφρενή όταν υπάρχει αναντιστοιχία μεταξύ των ηθικών και κανονιστικών δομών της πολιτειακής ζωής και των κοσμοθεωρητικών τους θεμελίων.
Αλληθωρίζουν όταν αντί ακλόνητης προσκόλλησης στα εθνοκρατικά συμφέροντα αναζητούν κάποια μυστήρια ένωση του πλανήτη με το να κηρύττουν διεθνισμούς, κοσμοπολιτισμούς, παγκοσμιοποιήσεις και άλλα ανυπόστατα φαντασιόπληκτα ή πολιτικά ύπουλα δόγματα ηγεμονικά εκπορευμένα που αντιβαίνουν στην εθνοκρατική υπόσταση. Όποτε εκδηλώνονται καταμαρτυρούν κραυγαλέα πολιτικοπνευματική παράκρουση και στα μικρά κράτη εξ ορισμού υπηρετούν τις μεταμφιεσμένες ηγεμονικές αξιώσεις κάθε ιστορικής συγκυρίας.
Κοσμοσυστημική γνωσιολογία
Τρίτον, ποια είναι η διέξοδος από το εκ της φύσεώς του συγκρουσιακό εθνοκρατοκεντρικό σύστημα. Εδώ λοιπόν υπάρχουν δύο προσανατολισμοί ο ένας στρεβλός, διαστρεμμένος, ανορθολογικός και γι’ αυτό λανθασμένος και ο άλλος με προοπτική στο βάθος χρόνου.
Ο λανθασμένος προσανατολισμός είναι ο ιδεολογικός εξισωτικός/εξομοιωτικός μετά-κρατικός. Τον κηρύττουν όλα τα κατασκευαστικά ιδεολογικά δόγματα του μοντενισμού και προϋποθέτει ανθρώπους πνευματικά στερημένους και ωφελιμιστικά κινούμενους, πρώτα μέσα στην κρατική δημόσια σφαίρα και μετά, λένε ποικιλότροπα, πλανητικά.
Βοηθούσης και της μεταμοντέρνας ανθρωπολογικά εκμηδενιστικής λαίλαπας, έχουμε βασικά ένα μεταψυχροπολεμικό πολιτικοπνευματικό χάος. Πολλοί συχνά καλών προθέσεων άνθρωποι, ζουν ακόμη στο κόσμο των ιδεολογικών ψεμάτων του Ψυχρού Πολέμου όταν μεταμφιεσμένες αξιώσεις ισχύος τους παραμύθιαζαν όπως είπαμε με παρωχημένα κατασκευαστικά ιδεολογικά δόγματα της εποχής των δουλοπαροίκων.
Ο άλλος προσανατολισμός είναι ο μετά-κρατοκεντρικόςκοσμοσυστημικός. Τον περιγράφουν και ερμηνεύουν γνωσιολογικά από ποικίλες οπτικές γωνίες όχι πάντοτε συγκλίνουσες πολιτικοί στοχαστές όπως ο Γιώργος Κοντογιώργης και ο Θόδωρος Ζιάκας. Είναι μια ανάλυση προσανατολιστική και όχι προσδιοριστική. Κατανοούμε ορθά τον προσανατολισμό της ιστορικής φοράς κίνησης και τις προϋποθέσεις της αλλά τις επιμέρους πολιτικές συγκροτήσεις τις προσδιορίζουν τα ίδια τα μέλη των κοινωνιών σύμφωνα με την πολιτικοανθρωπολογική ετερότητά τους.
Προσπαθούμε ακριβώς να δούμε την ιστορική εκείνη κίνηση που διαθέτει οντολογική αναφορά και που απαιτεί περιγραφή της κοινωνικής ετερότητας, τις βαθμίδες κοινωνικοπολιτικής ωρίμανσης στα πεδία της δημοκρατικής συγκρότησης και τις κοσμοσυστημικές προϋποθέσεις στον τόπο και στον χρόνο όπως εξελίσσονται από την πρώιμη αρχαιότητα μέχρι και τις μέρες μας. Έτσι μόνο μπορεί κανείς να σκεφτεί ένα μη πολιτικά εξισωτικό και μη ανθρωπολογικά εξομοιωτικό μετά-κρατποκεντρικό κόσμο όπως ήταν τα έθνη πριν την έλευση του σύγχρονου κρατοκεντρικούσυστήματος μετά τον 16ο αιώνα.
Εκτενές απόσπασμα από το κεφάλαιο 5 σελ. 183-192 του «Κοσμοθεωρία των Εθνών, συγκρότηση και συγκράτηση των κρατών, της Ευρώπης και του κόσμου». Ένθεν και ένθεν γίνεται μια πρώτη προσπάθεια προσανατολιστικών εκτιμήσεων που στηρίζονται σε περιγραφές και ερμηνείες μη ιδεολογικά εκπορευμένες και ενταγμένες στα κοινωνικοοντολογικά γεγονότα όπως θεμελίωσαν τον σύγχρονο εθνοκρατοκεντρικό κόσμο του 21ου αιώνα. Το βλέμμα είναι διεθνολογικό πλην ένα τέτοιο εγχείρημα εμπίπτει στα πεδία μιας επιστήμης του μέλλοντος, της «πολιτικής θεωρίας του διεθνούς συστήματος» που συνδέει τον (πολιτικό) άνθρωπο, το κράτος και την διεθνή πολιτική.
5.2. Από τον μοντερνισμό στον μεταμοντερνισμό. Μία χαώδης διαδρομή και η συγκρότηση του εθνοκρατοκεντρικού διεθνούς συστήματος
[ …. ]
Σημείωση: Δεν συμπεριλαμβάνονται οι σημειώσεις τέλους των σελίδων που παρατίθενται παραπάνω.
Περιεχόμενα κεφαλαίων 4 και 5
Kεφάλαιο 4
Ο μεταμοντερνισμός ίσαμε τις έσχατες συνέπειές του: Πορεία προς τη βαρβαρότητα των Σοδόμων και Γομόρρων ή ταξίδι προς την Ιθάκη;
4.1. Αμφίπλευρες, αμφίρροπες και αντιφατικές διαδρομές των ιδεολογικά-υλιστικά νοούμενων νομικοτεχνικών κατασκευών
4.2. Η οντολογική αναβάθμιση της ύλης και η εγγενής μοντερνιστική νοηματοδότηση της πολιτικής με όρους ισχύος
4.3. Το θηριώδες μεταμοντέρνο ανθρωπολογικό κυνηγητό μέσα στην ιδιωτική σφαίρα
4.4. Ο πνευματικός εκμηδενισμός της ιδιωτικής σφαίρας για να καταστεί συμβατή με την υλιστική δημόσια σφαίρα
4.5. Εθνική Κοσμοθεωρία versus μεταμοντερνισμός ως αυτοχειριασμός
4.6. Η μεγάλη Kονδύλεια εικόνα της αντιμεταφυσικής πάλης που παγίδευσε τη μοντέρνα σκέψη και οδήγησε στον μεταμοντερνισμό
4.7. Επιστροφή στο μέλλον: Στα Σόδομα και Γόμορρα των συνεπών υλιστών La Mettrie και de Sade
4.8. Ο εκμηδενιστικός υλιστικός μονόδρομος και η αναπόδραστη νοηματοδότηση της πολιτικής με όρους ισχύος
4.9. Τα μεταμοντέρνα εγγόνια, δισέγγονα και τρισέγγονα των La Mettrie και de Sade
4.10. Υλιστικές ιδεολογίες versus Αριστοτέλης: Ύλη versus ποιότητα
4.11. Η αντίσταση των Eθνικών Kοσμοθεωριών και οι αντίρροπες τάσεις
Κεφάλαιο 5
Η ακάθεκτη πορεία των δυτικών κοινωνιών προς την ανθρωπολογική εκμηδένιση (και) της ιδιωτικής σφαίρας
5.1. Η εγγενής αναντιστοιχία μεταξύ ιδιωτικής και δημόσιας σφαίρας κάθε συνεπούς υλιστικής κοινωνικοπολιτικής δομής
5.1.1. Αντιαριστοτελισμός: Το μοιραίο σφάλμα του μοντερνισμού
5.1.2. Αναντιστοιχία της υλιστικής δημόσιας σφαίρας και της ανθρωπολογίας στην ιδιωτική σφαίρα
5.1.3. Στόχος η ανθρώπινη ετερότητα. Η έλευση των μεταμοντέρνων ιδεολογημάτων
5.2. Από τον μοντερνισμό στον μεταμοντερνισμό. Μία χαώδης διαδρομή και η συγκρότηση του εθνοκρατοκεντρικού διεθνούς συστήματος
5.3. Από τη θεοκρατία στην ορθολογιστική θεότητα, στις γενοκτονίες, στις εθνοκαθάρσεις και στην αποικιοκρατία
5.3.1. Πολιτικοστοχαστικές προεκτάσεις της ιδεολογικής εκτροπής
5.3.2. Πώς θα ήταν ο κόσμος χωρίς υλιστικές ιδεολογίες
5.3.3. Είναι ένα πράγμα ο μοντερνιστικός εθνοσοβινισμός και άλλο η Εθνική Κοσμοθεωρία
5.4. Αναζητώντας μία εθνοκρατοκεντρική μετανεοτερικότητα
5.5. Πνευματικά πλούσιος πολίτης versus πολίτης-μάζα κρέατος ικανού να ηδονίζεται «ορθολογιστικά»
5.6. Οι ακλόνητες Αριστοτελικές παραδοχές, η θρησκεία και ο μοντερνισμός
5.7. Οι ιστορικοπολιτικές περιστάσεις των βίαιων εθνοσοβινιστικών ομογενοποιήσεων
5.8. Κτίζοντας έθνη ανάποδα με φορά κράτος→έθνος αντί έθνος→κράτος
5.9. Διαδρομές του μοντερνιστικού διεθνιστικοϋλιστικού κόσμου και η αντίρροπη Εθνική Κοσμοθεωρία
5.10. Η κατασκευή του μεταμοντέρνου ανθρωπότυπου: Η «μεταμοντέρνα μαύρη τρύπα» και το ανθρωπολογικό ροκάνισμα
5.11. Εθνική Κοσμοθεωρία versus υλιστικά-διεθνιστικά ιδεολογήματα
ΖΙΑΚΑΣ: «ΤΖΟΓΑΔΟΡΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΠΛΕΟΝ ΣΤΟ ΤΙΜΟΝΙ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ. ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ Η ΤΡΕΧΟΥΣΑ ΜΕΓΑΛΗ ΚΡΙΣΗ ΤΟ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΕ ΔΡΑΜΑΤΙΚΑ»
BY ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ on 02/10/2014
facebook, σελίδα βιβλίου
Παναγιώτης Ήφαιστος www.ifestosedu.gr
Κάποτε σε ένα αμφιθέατρο ρώτησα ποιος είναι ο Σόρος. Κανείς δεν ήξερε. Βέβαια κάπου είχαν ακούσει αυτό το όνομα. Κάποιος μου έδωσε μια απάντηση ότι είναι … φιλάνθρωπος. Ότι επίσης έχει και … «πανεπιστήμια» (έλεος, κανείς δεν λυπάται τους φοιτητές που φοιτούν σε «ιδρύματα» που βρίσκονται υπό την υψηλή προστασία κερδοσκόπων αποδεδειγμένα πρωταθλητών του διεθνικού τζόγου!).
Πιο κάτω, στο τέλος του παρόντος, παραθέτω δύο, κατά την εκτίμησή μου σημαντικά,κείμενα. Το πρώτο είναι για τον ρόλο της Golden Sachs και τον τρόπο που διαπερνά καταχρηστικά τις διάτρητες κρατικές εξουσίες. Μιας δηλαδή διεθνικής χρηματοοικονομικής δύναμης που τελικά όπως και πολλοί άλλοι «τζογαδόροι» κάθεται πάνω από τα κράτη και τις κοινωνίες. Το δεύτερο είναι οι συγκλονιστικές αποκαλύψεις για τους ωμούς εκβιασμούς μέσα στο πολύ θολό πλέον βασίλειο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Ένα θολό βασίλειο μέσα στο οποίο το δημοκρατικό έλλειμμα της πολλαπλά έμμεσης αντιπροσώπευσης καταργεί κάθε αξίωση κοινωνικοπολιτικών ελέγχων και το οποίο διαμέσου των ανεξάρτητων πλέον μεταβλητών που ονομάζονται υπερεθνικοί «θεσμοί» καθιστούν τα κράτη-μέλη και τις κοινωνίες τους έρμαιο
α) των διεθνικών κερδοσκόπων-τζογαδόρων οι οποίοι διαφεύγουν κάθε πολιτικού ελέγχου,
β) των αδιαφανών στρατηγιστών στα υπόγεια των ηγεμονικών κρατών (ή των υπό ανάδυση ηγεμονικών κρατών) και
γ) γιατί όχι και εγκληματικών στοιχείων που κινούνται στους σκοτεινούς διαδρόμους και στα κατασκότεινα υπόγεια μέσα στα οποία κανένας κοινωνικοπολιτικός έλεγχος δεν μπορεί να υπάρξει.
Το ότι βέβαια πολλοί αφελείς ή υποκριτές επικαλούνται με ακραία καταχρηστικό τρόπο την ιερή έννοια της δημοκρατίας για να εμπεδώσουν μια επιστροφή στην προπολιτική βαρβαρότητα είναι κατιτί που κανείς θα πρέπει είτε να γελά είτε να κλαίει. Γιατί ανεξαρτήτως με ποια φιλελεύθερα (δήθεν) ή σοσιαλιστικά (δήθεν) πρόσημα ευνοεί την κατάργηση της δημοκρατίας απλά υιοθετώντας στάση ιδιωτείας ή αφέλειας συνηγορεί με την κατάργηση της Πολιτικής και την εμπέδωση καταστάσεων που μορφικά μιλώντας αλλά και από άποψη περιεχομένου ίσχυαν στην προπολιτική βαρβαρότητα.
Χθες ακριβώς ανέτρεξα σε αρκετά βιβλία μου για να θυμηθώ τι ακριβώς γράφω για τους διεθνικούς δρώντες. Τους διεθνικούς δηλαδή δρώντες που ορίζονται «ως άτομα ή ομάδες που διαφεύγουν εν μέρει ή ολοκληρωτικά των ελέγχων της κρατικής κυριαρχίας και των διακρατικών θεσμών». Είναι αυτοί οι δρώντες τους οποίους τις δύο τελευταίες δεκαετίες τα αριστεροδεξιοφασιστικά ορφανά του παρωχημένου μοντερνισμού –έχουμε από καιρό εισέλθει σε μια άλλη εποχή όπου ο μεταμοντερνισμός βρίσκεται σε μια θανάσιμη αναμέτρηση με τις κρατικές οντότητες– αφού υπηρέτησαν οικουμενικές δήθεν ιδεολογίες κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου (ψευδεπίγραφων ιδεολογημάτων που αποτελούσαν μεταμφίεση των αξιώσεων ισχύος πρώτα του ναζισμού και στην συνέχεια του διεθνιστικού-ηγεμονικού φιλελευθερισμού και του αλήστου μνήμης κομμουνισμού), προσπάθησαν στην συνέχεια να μας πείσουν ότι διαμέσου της «παγκοσμιοποίησης» θα φέρουν την … ενότητα του πλανήτη. Πολιτικά αδιάφοροι, δήθεν, ΜΚΟ, έλεγαν και έγραφαν, θα αυξηθούν, αναιρώντας έτσι την κρατική κυριαρχία (δηλαδή την εθνική ανεξαρτησία-ελευθερία των κοινωνιών). Πλήθος εντεταλμένων και ποικιλότροπα πληρωμένων ή ημιμαθών και φανατισμένων απάτριδων που εκπαιδεύτηκαν –αυτοί και οι δάσκαλοί τους– στον Ψυχρό Πόλεμο, τους είδαμε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου να στηρίζουν νέους ψευτο-οικουμενικισμούς.
Ρίχθηκαν με πάθος και ιεραποστολικά στην κρατική και διακρατική αρένα στο όνομα της «παγκοσμιοποίησης». Όμως, πλανητικοποίηση έχουμε και όχι «παγκοσμιοποίηση». Μια κατάσταση όπου η διανεμητική ισχύς είτε είναι ανεξέλεγκτη είτε ανήκει στα ηγεμονικά κράτη. Όχι παγκοσμιοποίηση η οποία για να έχει πολιτικό νόημα απαιτεί παγκόσμια κοινωνία, παγκόσμιο κοινωνικοπολιτικό σύστημα και εντολοδόχο παγκόσμια εξουσία. Ιστοριούλες δηλαδή για νηπιαγωγεία που μολαταύτα πολύ διαδεδομένες. Νηπιακού επιπέδου σκέψεις πλην υιοθετημένες ακόμη και από πολύ υψηλά ιστάμενους πολιτικούς εξαρτημένων και αναλώσιμων κρατών (ή ως προς τούτο, «κρατιδίων»). Δίδασκαν και συνεχίζουν να διδάσκουν αυτά τα θεωρήματα και ιδεολογήματα, επίσης, στα πανεπιστήμια της Ευρώπης, και πέραν αυτής. Στα πανεπιστήμια όπου η υποχρέωση επιστημονικής ηθικής-αντικειμενικότητας και υποχρέωσης ιεράρχησης των σημασιών και των προεκτάσεων κάθε θεώρησης, αντικαταστάθηκε από ένα επιστημονικά αξιοθρήνητο-γελοίο γενικευμένο σύστημα ακαταλόγιστου «πλουραλισμού ιδεών». Άλλως πως: Μια γενικευμένη σύγκλιση συμφερόντων παρασιτικών όντων που κατασπαταλούν δημόσιους πόρους για να λένε τις ιδεοληψίες τους, τις προκαταλήψεις τους, συνθήματα, σπουδαιοφανείς αερολογίες ντυμένες με ακαταλαβίστικους όρους και ασφαλώς συνειδητά ή ανεπίγνωστα προπαγάνδες που στηρίζουν τις ηγεμονικές αξιώσεις ισχύος του εκάστοτε επίδοξου «κυρίαρχου» στην διεθνή πολιτική (soft power).
[Παρενθετικά, υπογραμμίζουμε πως οι φιλομαθείς γνωρίζουν ότι αυτά τα ζητήματα έχουν αναλυθεί και έχουν δοθεί έγκυρες επιστημονικές απαντήσεις από πλήθος διεθνολόγων και κυρίως από τον αξεπέραστο ιστορικό και θεμελιωτή-πατέρα της σύγχρονης επιστημονικής μελέτης των διεθνών σχέσεων Edward H. Carr. Παραθέτω εκτενή αποσπάσματα καθότι τα θεωρώ καίριας σημασίας για κάθε σοβαρή συζήτηση για την διεθνή πολιτική: «Η “διεθνής τάξη πραγμάτων” και η “διεθνής αλληλεγγύη” θα είναι πάντοτε τα συνθήματα εκείνων που αισθάνονται αρκετά ισχυροί ώστε να τα επιβάλουν στους άλλους. [Αναφορικά με αφηρημένες, διεθνιστικές, κοσμοπολίτικες ή άλλες οικουμενικές αρχές που πολλοί επικαλούνται κατά καιρούς] … αυτό που έχει σημασία είναι ότι αυτές οι δήθεν απόλυτες και οικουμενικές αρχές δεν συνιστούσαν καν αρχές αλλά υποσυνείδητες σκέψεις μιας εθνικής πολιτικής, η οποία βασιζόταν σε μια συγκεκριμένη ερμηνεία του εθνικού συμφέροντος σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. … Μόλις όμως γίνει προσπάθεια να εφαρμοστούν αυτές οι αρχές σε μια συγκεκριμένη πολιτική κατάσταση, αποδεικνύονται ότι είναι τα διαφανή προσωπεία των εγωιστικών κεκτημένων συμφερόντων. Η χρεοκοπία της ουτοπικής θεωρίας έγκειται όχι στην αποτυχία της να ανταποκριθεί στις αρχές της, αλλά στην αποκάλυψη της ανικανότητάς της να παράσχει κάποιο απόλυτο και ανιδιοτελές κριτήριο για τον χειρισμό των διεθνών υποθέσεων» (Edward H. Carr, Η εικοσαετής κρίση (Ποιότητα 2000) σ. 127. Για το θέμα της «ισότητας», ενώ στο εσωτερικό ενός κράτους θεωρείται δεδομένη έστω και αν δεν τηρείται πλήρως, στις διακρατικές σχέσεις υπεισέρχεται με σφοδρότητα ο παράγοντας της δυνάμεως ο οποίος και καταστρατηγεί αυτή την αρχή. Η συνεχής και άνευ δυνατότητας οποιουδήποτε αποτελεσματικού ελέγχου εκδήλωση αυτού του φαινομένου σε παγκόσμια κλίμακα, ιδιαίτερα στις σχέσεις μεταξύ ισχυρών και λιγότερο ισχυρών κρατών, καθιστούν προβληματική την εφαρμογή της αρχής της ισότητας μεταξύ των μελών της διεθνούς κοινότητας κρατών. Ως αποτέλεσμα αυτής της πραγματικότητας, παρατηρούνται δύο προσεγγίσεις αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος. Η πρώτη, αυτή του Χίτλερ, ο οποίος δανείζεται την Δαρβινιστική άποψη για τον καλύτερο και τον πιο υγιή του οποίου το συμφέρον και η ηθική ταυτίζεται με αυτή όλων των υπολοίπων. Η δεύτερη, αυτή του Woodrow Wilson, Lord Cecil και Toynbee, των οποίων το δόγμα, όπως κάθε δόγμα «διεθνούς αρμονίας συμφερόντων» ταυτίζει το καλό του συνόλου με την ασφάλεια αυτών που έχουν επάρκεια ασφάλειας. Κατά συνέπεια, τονίζει ο Carr, «όταν ο Woodrow Wilson δήλωνε πως τα αμερικανικά συμφέροντα ήταν οι αρχές της ανθρωπότητας, ή ο καθηγητής Toynbee ότι η ασφάλεια της Βρετανικής αυτοκρατορίας ήταν το “ανώτατο συμφέρον όλου του κόσμου”, ουσιαστικά διεκδικούσαν το ίδιο πράγμα με τον Χίτλερ, ότι δηλαδή η χώρα τους είναι “η έκφραση του υψηλότερου ήθους”. (…) Σε κάθε προσπάθεια κατανόησης της διεθνούς ηθικής αμφότερες οι προσεγγίσεις αποδεικνύονται μοιραίες. (…) «Στην εθνική τάξη πραγμάτων η αρμονία επιτυγχάνεται με ένα μείγμα ηθικής και ισχύος. Στην διεθνή τάξη, ο ρόλος της δυνάμεως είναι μεγαλύτερος και αυτός της ηθικής μικρότερος. (…) Κάθε έννοια διεθνούς ηθικής τάξης εξ ανάγκης εδράζεται σε κάποιου είδους ηγεμονική δύναμη. Αλλά αυτή η ηγεμονική θέση, όπως η υπεροχή της άρχουσας τάξης εντός των κρατών, είναι πρόκληση γι’ αυτούς που δεν την κατέχουν. Για να επιβιώσει [αυτή η ηθική και κανονιστική τάξη] στον διεθνή χώρο, πρέπει να υπάρχουν [αντίστοιχα και ανάλογα με την ενδοκρατική τάξη] τα στοιχεία του πάρε-δώσε και της αυτοθυσίας εκ μέρους αυτών που υπερέχουν, γεγονός που θα καθιστά την υπεροχή τους ανεκτή στα υπόλοιπα μέλη της παγκόσμιας κοινότητας. (…) Αλλά είναι αναγκαίο να ξεκαθαρίσουμε ένα ακόμη σημείο το οποίο προκαλεί μεγάλες αυταπάτες. Στην εθνική κοινωνία, υποθέτουμε πως στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας αυτοθυσίας και πάρε-δώσε το παρεχόμενο πρέπει να προέρχεται από τους αυτούς οι οποίοι κερδίζουν τα περισσότερα από την κρατούσα τάξη. Στην διεθνή κοινότητα, ο ισχυρισμός γίνεται εκ μέρους των πολιτικών των ικανοποιημένων δυνάμεων [των οποίων οι θέσεις δεν υποδηλώνουν κάτι τέτοιο, γεγονός που καθιστά αναγκαία την εξέταση θεμάτων δικαίου και προϋποθέσεων αλλαγής στην διεθνή πολιτική]» «Όλα τα [ανθρώπινα] ζητήματα περιέχουν όχι μόνο νομική αλλά και ηθική διάσταση. Ο μύθος της ομάδας-ανθρώπων, η οποία έχει ηθικά δικαιώματα και υποχρεώσεις και επομένως είναι ικανή ηθικής συμπεριφοράς είναι ένα απαραίτητο εργαλείο της μοντέρνας κοινωνίας. Και το πιο απαραίτητο από αυτές τις ομάδες-ανθρώπων είναι το κράτος. (…) Σχέσεις μεταξύ Βρετανών και Γάλλων δεν είναι συνώνυμο με τις σχέσεις μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και Γαλλίας. (…) Η υποχρέωση του κράτους δεν ταυτίζεται με την υποχρέωση ενός ή περισσοτέρων ιδιωτών. Το υποκείμενο της διεθνούς ηθικής είναι το κράτος» ό.π. σελ. 190. Η ηθική, υπογραμμίζει σε άλλο σημείο ο Carr υπενθυμίζοντας τον Μακιαβέλλι, είναι προϊόν πολιτικής. Δηλαδή για να οριστεί η πολιτικά συναφής ηθική για την πολιτική οργάνωση των ανθρώπων απαιτείται κοινωνία και κοινωνικοπολιτικό σύστημα, κατιτί που όπως σημειώνω και σε άλλο σημείο, όχι μόνο απουσιάζει αλλά ποτέ δεν υπήρξε και εξ αντικειμένου είναι ανέφικτο να υπάρξει στο μέλλον]
Ανατρέχοντας λοιπόν σε κείμενά μου έγραφα στο πρόσφατο παρελθόν –από ότι ξέρω και από ότι αντιλαμβάνομαι ξαναδιαβάζοντάς τα είναι απολύτως επίκαιρα και μερικά τουλάχιστον όπως το «Διπλωματία και Στρατηγική των Μεγάλων Ευρωπαϊκών Δυνάμεων» ή το «Αμερικανική εξωτερική πολιτική» για πολύ ακόμη–, ανάπτυσσα ανάλυση η οποία, μεταξύ άλλων, θεμελίωνε ότι το καθεστώς διεθνών σχέσεων είναι η διακρατική ισοτιμία, η μη επέμβαση και η εσωτερική/εξωτερική κυριαρχία. Ότι επίσης το διεθνές σύστημα είναι απολύτως εθνοκρατοκεντρικό και ότι λόγω εσωτερικών ζυμώσεων κάθε κράτους η κοινωνική ετερότητα βαθαίνει αυξάνοντας την διεθνή κοινωνικοπολιτική διαφοροποίηση. Ενίοτε βέβαια το κρατοκεντρικό σύστημα είναι διάτρητο λόγω ελλειμμάτων της κρατικής κυριαρχίας κυρίως των λιγότερο ισχυρών, των μη βιώσιμων κρατών που κατασκευάστικαν από τους αποικιοκράτες στην φάση της από-αποικιοποίησης και των αναλώσιμων κρατών των οποίων ροκανίστηκε ποικιλοτρόπως η φιλοπατρία των πολιτών. Η εθνοκρατοκεντρική δομή, πάντως, υποστηρίχθηκε συχνά, δεν πρέπει να λησμονείται ότι είναι πολιτικοανθρωπολογικά θεμελιωμένη. Απορρέει από τους αγώνες ελευθερίας δεκάδων κοινωνιών. Η ιστορική διαδρομή των τελευταίων αιώνων παρήγαγε οντολογία, δηλαδή εθνοκράτη βαθιά πλέον ριζωμένα και εμπεδωμένα (όχι όλα, επαναλαμβάνουμε, απόρροια αλχημειών στην φάση της αποαποικιοποίησης). Η Εθνική Ανεξαρτησία, επιπλέον, είναι κοινή κοσμοθεωρία όλων των Εθνών (εξ ου και ο ομώνυμος τίτλος της τελευταίας μου μονογραφίας) γιατί η κρατική κυριαρχία ελλείψει κοσμοσυστήματος όπως πχ στην Βυζαντινή Οικουμένη αποτελεί την συλλογική ελευθερία των κοινωνικών οντοτήτων όπως αυτές προέκυψαν από το ιστορικό γίγνεσθαι. Το ότι οι ατέλειες του σύγχρονου κόσμου συνοδεύονται από πλήθος αιτιών πολέμου το αναλύουν οι αξιόπιστοι και αξιολογικά ελεύθεροι διεθνολόγοι (όχι οι προπαγανδιστές ή οι ημιμαθείς και αφελείς, υπογραμμίζω) και δεν είναι του παρόντος να επαναλάβουμε αυτή την ανάλυση.
Ακόμη πιο σημαντικό, υποστηρίξαμε συχνά, οι διεθνικοί δρώντες όπως οι χρηματοοικονομικοί δρώντες, οι λαθρέμποροι, οι λαθρομετανάστες, οι τρομοκράτες, τα μέλη του διεθνικού υποκόσμου ποινικά κολάσιμων πράξεων όπως διακινητές ναρκωτικών και κάθε άλλος δρών διαφεύγει εν μέρει ή εν όλω τους κρατικούς ελέγχους, καταργούν την Πολιτική. Αποτελούν επιστροφή στην προπολιτική βαρβαρότητα. Βέβαια, κάποιος θα αντιτάξει τους φαινομενικά αλτρουιστές όπως οι «γιατροί του κόσμου» ή τις διεθνικές περιβαλλοντολογικές οργανώσεις. Χωρίς να αμφισβητούνται τα κίνητρα και οι προθέσεις όλων όσων συμμετέχουν, παραμένει γεγονός ότι η ύπαρξή τους απορρέει από το έλλειμμα διακρατικής διακυβέρνησης. Πολύ περισσότερο, έχει πλέον εδραιωθεί σε πολύ αξιόπιστα κείμενα για τον ρόλο των διεθνικών «μη κυβερνητικών» οργανισμών (συχνά και «εθνικών» αναλώσιμων κρατών) και ότι είτε οι συντελεστές το γνωρίζουν είτε όχι σχεδόν κανένας διεθνικός δρών δεν ξεφεύγει από την πολύ καλά σχεδιασμένη ποδογέτησή τους από τα ηγεμονικά κράτη (γνωστό και ως στρατηγική «soft-power»).
Ως προς το τελευταίο, για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, οι διεθνικοί δρώντες τυπολογικά ανήκουν σε δύο κατηγορίες.
Πρώτον, εκείνους που συνειδητά ή ανεπίγνωστα είναι υποχείρια των ηγεμονικών αξιώσεων ισχύος στον ανελέητο διεθνή ανταγωνισμό.
Δεύτερον, εκείνους που είναι ανεξάρτητες μεταβλητές, πχ συχνά ο Σόρος (όταν όπως πολύ καλά γνωρίζουμε πλέον δεν συνεργάζεται με τις «υπηρεσίες» του ενός κράτους), οι λαθρέμποροι και κάθε άλλο εγκληματικό στοιχείο.
Οι δεύτεροι εν δυνάμει βλάπτουν τους πάντες, όπως πχ ο Σόρος ο οποίος στο παρελθόν με κερδοσκοπικές κινήσεις παρ’ ολίγο να κατεδαφίσει τόσο την Βρετανική όσο και την Ρωσική οικονομία. Σήμερα, το ίδιο εξωπολιτικό «στοιχείο» ακούγεται ότι σε κράτη τα οποία πλήγηκαν καίρια από κερδοσκοπικές κινήσεις φρόντισε το επιτελείο αφελών (;) ηγετών να είναι γεμάτο … συμβούλους (του).
Οι πρώτοι βέβαια, οι οποίοι πλέον είναι ένα γενικευμένο φαινόμενο soft power των υπηρεσιών των ηγεμονικών κρατών, ουδέν περαιτέρω σχόλιο. Όσο δε αφορά τα αριστεροδεξιοφασιστικά ορφανά του Ψυχρού Πολέμου τα οποία πίστεψαν ειλικρινώς και καλόπιστα ότι οι διεθνικοί δρώντες θα φέρουν την ενότητα του πλανήτη, δεν έχει λόγια να εκφράσει κανείς την λύπη του για την αφέλειά τους. Ο Θουκυδίδης, βέβαια για όλους τους αφελείς που στηρίζουν τις αποφάσεις τους σε φλούδες προσδοκίες –στην πολιτική η αφέλεια είναι όχι μόνο άφρων αλλά και ακραία επικίνδυνη για τα μέλη των κοινωνιών–, έγραψε: «ενώ μακαρίζομε την αθωότητά σας δεν ζηλεύομε την αφροσύνη σας».
Πριν παραθέσω τα άρθρα παραπέμπω στην εισαγωγή τού «Πατριδεγωφάγου» (Αρμός 2012), βιβλίου ενός εξαίσιου στοχαστή του Θόδωρου Ζιάκα, το οποίο και συστήνω σε όλους μαζί και του ιδίου το «Έθνος και παράδοση» (Εκδόσεις Εναλλακτικές 1994) και σε δύο εδάφια του Παναγιώτη Κονδύλη.
ΘΟΔΩΡΟΣ ΖΙΑΚΑΣ
Οι τζογαδόροι στο τιμόνι
Αναφερόμενος στο θρυλικό και ίσως μοναδικό στην βιβλιογραφία για να καταλάβει τον μεταμοντερνισμό βιβλίο του Παναγιώτη Κονδύλη «Η παρακμή του αστικού πολιτισμού» (Εκδόσεις Θεμέλιο), ο Θόδωρος Ζιάκας γράφει την εξής πολύ εύστοχη επισήμανση: «(στα κέντρα της νεοτερικότητας η αυθεντική αστική τάξη έχει εξαφανιστεί [όπως ακριβώς περιγράφει έξοχα ο Παναγιώτης Κονδύλης]). Τζογαδόροι βρίσκονται πλέον στο τιμόνι του καπιταλισμού. Πράγμα που η τρέχουσα μεγάλη κρίση το επιβεβαίωσε δραματικά».
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ
Γελοιωδέστεροι και γλοιωδέστεροι φορείς των εκάστοτε οικουμενικίστικων αξιώσεων ισχύος
«(για όσους από τον τα αριστερά παραληρήματα πέρασαν ευθέως στον νεοφιλελευθερισμό καταλήγοντας έτσι, αντί να καταγγέλλουν τον ιμπεριαλισμό να κεραυνοβολούν «κάθε εθνικισμό» και ενστερνιζόμενοι τον οικουμενισμό μέσω της ενιαίας παγκόσμιας αγοράς και των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων») «Δεν αναρωτιούνται ούτε ποιος θα τα ερμηνεύσει δεσμευτικά κάθε φορά τι σημαίνουν αυτά τα «δικαιώματα» στον συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, ούτε αν και πόσο δικαιολογείται ο «εθνικισμός» όποτε ένας μικρός θέλει να αντισταθεί στις αδηφάγες διαθέσεις ενός μεγάλου. Με τον τρόπο αυτό, ενώ ηθικολογούν αδιάκοπα, στην πραγματικότητα συμπαρατάσσονται με το δίκαιο του ισχυρότερου. Αλλά αν ο ηττημένος αποδεχόμενος όψιμα την ιδεολογία του νικητή γίνεται συχνά ο γελοιωδέστερος και γλοιωδέστερος φορέας της, δεν είναι βέβαια ο πρωταρχικός εμπνευστής και θεμελιωτής της. Η «αριστερά» έχοντας μετατραπεί σε ουραγό ή σφογγοκωλάριο του αμερικανισμού, δεν αντλεί πλέον από ό,τι ζωντανότερο είχε η μαρξιστική παράδοση, δηλαδή την ανελέητη απομυθοποίηση των φιλελεύθερων ιδεολογημάτων, αλλά τρέφεται από μια κοινωνική θεωρία που εν μέρει αντικατοπτρίζει και εν μέρει συγκαλύπτει εξιδανικευτικά τις πραγματικές σχέσεις ισχύος μέσα στην δυτική μαζική δημοκρατία». (έμφαση δική μου), στον πρόλογο του «από τον 20 στον 21 αιώνα (Εκδόσεις Θεμέλιο)
«Ο συνδυασμός των πάντων με τα πάντα, ο οποίος όπως θα δούμε σ’ αυτό το βιβλίο αποτελεί ουσιώδες γνώρισμα του μαζικοδημοκρατικού τρόπου σκέψης, καθώς και οι ηδονιστικές αξίες του αυθορμητισμού και της αυτοπραγμάτωσης όπως τις διακήρυξε η πολιτισμική επανάσταση στην Ελλάδα, συμφύρθηκαν με τις παμπάλαιες και πασίγνωστες εγχώριες έξεις της πνευματικής νωθρότητας, του εξυπνακιδισμού και της ημιμάθειας. Η σύμφυρση αυτή επομένως ήταν η φυσική βολική είσοδος του μεταμοντερνισμού σ’ ένα τόπο όπου το αστικό εργασιακό ήθος ήταν ουσιαστικά άγνωστο όχι μόνο στον τομέα της υλικής παραγωγής αλλά και στον τομέα του πνεύματος, όπου δεν διαμορφώθηκαν επιστημονικές παραδόσεις με συνοχή και με μακρόβιους φορείς όπου οι μίμοι και οι γελωτοποιοί εκπροσωπούνται με ποσοστά ιδιαιτέρως υψηλά στους κύκλους των διανοουμένων στα πανεπιστήμια και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Όπως και να ’χει, η τέτοια είσοδος του μεταμοντερνισμού στις ελληνικές συνθήκες αποτελεί την ολοκλήρωση και εν μέρει την κορύφωση της κρίσης όλων των θεμελιωδών δεδομένων της ελληνικής εθνικής ζωής. Η εκποίηση του έθνους με την υλική έννοια θα συνοδευτεί και από την πλήρη πνευματική του στειρότητα, αν η μεταμοντέρνα σύμφυρση των πάντων με τα πάντα πραγματωθεί αποκλειστικά ως σύμφυρση μεταξύ κακοχωνεμένων δάνειων στοιχείων και αν η φθορά των ελληνικών, ή εν πάση περιπτώσει εξελληνισμένων, ιδεολογημάτων καταλήξει συν τοις άλλοις σε συρρίκνωση ή εργαλειοποίηση της γλώσσας τέτοια, ώστε να μην μπορεί πια να παραχθεί στον νεοελληνικό χώρο το μόνο προϊόν που –ακριβώς χάρη στην μοναδική δυναμική μιας πολυστρώματης και παμπάλαιας γλώσσας– έχει παραχθεί ως τώρα σε υψηλή ποιότητα: ποίηση. Οποιαδήποτε προσωπική στάση κι αν επιλέξει ο καθένας, γεγονός είναι ότι η νεοελληνική ιστορία, έτσι όπως τη γνωρίσαμε στα τελευταία διακόσια χρόνια, κλείνει τον κύκλο της. Ασφαλώς, τα τραγικά και κωμικά της επεισόδια δεν τέλειωσαν ακόμη, όμως χάνεται η ενότητα της προβληματικής της και ο ειδοποιός της χαρακτήρας. Η Ελλάδα εντάσσεται σε πολύ χαμηλή θέση στο σύστημα του διεθνούς καταμερισμού της υλικής και πνευματικής εργασίας. Ο δικός της μεταμοντερνισμός συνίσταται στο ότι αποτελεί μια στενή και παράμερη λωρίδα στο ευρύ φάσμα του μεταμοντερνισμού των άλλων». Κονδύλης, Η Παρακμή του Αστικού Πολιτισμού (Θεμέλιο, Αθήνα 1991), σ. 46-7»
ΠΑΡΑΘΕΤΩ ΤΑ ΔΥΟ ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΑΝΕΦΕΡΑ ΠΙΟ ΠΑΝΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΛΟΦΑΝΕΡΟ ΠΛΕΟΝ ΡΟΛΟ ΤΩΝ ΤΖΟΓΑΔΟΡΩΝ
1. Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 1 Οκτωβρίου 2014
ΑΝ Η ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΜΠΑΖΕΙ ΣΤΙΣ ΗΠΑ, ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ;
Γίνονται όλα όταν είσαι Goldman Sachs
Τη νύφη εννοείται πλήρωσε μια νεαρή επόπτρια * Σύστημα υπέρ των μεγάλων τραπεζών της Wall Street
Του ΑΔΑΜ ΓΙΑΝΝΙΚΟΥ a.giannikos@eleftherotypia.net
Εν αναμονή της ανάληψης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τον Νοέμβριο καθηκόντων εποπτείας των μεγαλύτερων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της Ευρώπης, οι ειδήσεις από τις ΗΠΑ δείχνουν τα όρια προθέσεων και πράξεων όσων υπόσχονται να βάλουν σε τάξη τους αναρχικούς τραπεζίτες, που τίναξαν την παγκόσμια οικονομία στον αέρα.
Η Κάρμεν Σεγκάρα είδε αυτό για το οποίο βοούσε όλη η αγοράΗ υπόθεση της Κάρμεν Σεγκάρα είναι γνωστή από τον Οκτώβριο του 2013. Οι υποθέσεις της Goldman Sachs είναι γνωστές από πάντα. Οι τελευταίες σχετικές αποκαλύψεις αναφορικά με την απόλυση της νεαρής επόπτριας της Fed New York, επειδή ανακάλυψε παρατυπίες του τραπεζικού κολοσσού, επανέφεραν με δραματικό τρόπο στην επικαιρότητα το ζήτημα της τραπεζικής εποπτείας.
Η Κάρμεν Σεγκάρα, πολλά υποσχόμενη νομικός, απόφοιτος των πανεπιστημίων Κορνέλ, Χάρβαρντ, Κολούμπια και Σορβόνης, και με δεκατρία χρόνια εμπειρίας ως τραπεζικής συμβούλου σε ρυθμιστικά θέματα, προσελήφθη ως senior bank examiner από την περιφερειακή Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Νέας Υόρκης στις 31.10.2011, στο πλαίσιο των προσπαθειών που υποτίθεται πως κατέβαλλε το ίδρυμα για να βάλει σε τάξη τους μεγάλους χρηματοπιστωτικούς ομίλους της Wall Street, αξιοποιώντας νεαρά και άφθαρτα στελέχη της αγοράς.
Τράπεζες και ενέργεια
Στη Σεγκάρα ανατέθηκε το χαρτοφυλάκιο της Goldman Sachs και σύντομα η 39χρονη επόπτρια θα βρισκόταν αντιμέτωπη με αυτό που όλοι γνώριζαν αλλά κανένας δεν ομολογούσε: η τράπεζα, που υπήρξε μία από τις βασικές υπεύθυνες για τη μεγαλύτερη κρίση των τελευταίων δεκαετιών, απολάμβανε ευνοϊκή μεταχείριση από αυτούς που είχαν αναλάβει να την ελέγχουν. Θα βρισκόταν επίσης αντιμέτωπη με μία απόλυση: τη δική της.
Η υπόθεση που είχε αναλάβει η επόπτρια της Fed New York συμπύκνωνε τα πάντα: τράπεζες, ενέργεια και μια ανάκαμψη που δεν ερχόταν. Τον Οκτώβριο του 2011, ο ενεργειακός κολοσσός Kinder Morgan Inc ανακοίνωσε την εξαγορά της ανταγωνίστριάς El Paso Corp έναντι 21,1 δισ. δολαρίων.
Το ντιλ θα δημιουργούσε το μεγαλύτερο διανομέα φυσικού αερίου στις ΗΠΑ, με ένα δίκτυο αγωγών έκτασης 80.000 μιλίων σε όλη την αμερικανική επικράτεια. Αυτό, σε μια εποχή που κολοσσοί, όπως η Exxon Mobil, επιτάχυναν επενδύσεις δισεκατομμυρίων στην εξόρυξη και παραγωγή σχιστολιθικού αερίου, ένα από τα στρατηγικά οράματα της διοίκησης Ομπάμα, όπως αποτυπωνόταν στο «Σχέδιο για ένα ασφαλές ενεργειακό μέλλον» (30.3.2011).
Αναλυτές της αγοράς σημείωναν με νόημα πως το μέγεθος της συνδυασμένης Kinder Morgan – El Paso θα της έδινε τη δυνατότητα να πιέσει προς τα πάνω τις τιμές του φυσικού αερίου.
Η Goldman Sachs μπαίνει στο κάδρο, καθώς υπήρξε από ετών σύμβουλος της El Paso και στο συγκεκριμένο ντιλ διεκδικούσε προμήθεια που έφτανε τα 20 εκατ. δολάρια. Η Κάρμεν Σεγκάρα είδε αυτό για το οποίο βοούσε όλη η αγορά και ήταν μια τυπική σύγκρουση συμφερόντων. Μέσω ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων, η Goldman Sachs κατείχε μερίδιο 19,1%, αξίας περίπου 4 δισ. δολ., στην Kinder Morgan και δύο θέσεις στο διοικητικό της συμβούλιο.
Το 2011 ήταν μια δύσκολη περίοδος για τη μεγάλη επενδυτική τράπεζα της Νέας Υόρκης, που τον Οκτώβριο του ίδιου έτους ανακοίνωνε ζημιές 428 εκατ. δολαρίων για το γ’ τρίμηνο, κάτι που συνέβαινε μόλις για δεύτερη φορά από το 1999, χρονιά που μπήκε στο χρηματιστήριο. Συγκρινόμενα δε με τα κέρδη 1,7 δισ. δολαρίων του αντίστοιχου τριμήνου της προηγούμενης χρονιάς, τα αποτελέσματα έδειχναν πως κάτι δεν πήγαινε καλά για τον Λόιντ Μπλάκφεϊν και τα golden boys του. Οι επενδυτικές δραστηριότητες της τράπεζας είχαν πτώση εσόδων ύψους 2,48 δισ. δολαρίων. Υπήρχε όμως και μία κατηγορία όπου η τράπεζα εμφάνιζε κέρδη και αυτή ήταν οι μετοχές και οι προμήθειες που της απέφεραν καθαρά έσοδα +18%, στα 2,3 δισ. δολάρια.
Για το διπλό της ρόλο στην υπόθεση η Goldman Sachs μηνύθηκε από συνταξιοδοτικά ταμεία των Λουιζιάνα, Φλόριντα και Νέας Υόρκης που είχαν επενδύσει σε μετοχές της El Paso και υποστήριζαν πως η Goldman Sachs πίεσε τη διοίκηση της πρώτης να δεχθεί χαμηλότερη προσφορά, καθώς για κάθε δολάριο λιγότερο η Goldman, ως μέτοχος της Kinder, εξοικονομούσε 150 εκατ. δολάρια. Τον Οκτώβριο του 2012 η τράπεζα συμφώνησε σε διακανονισμό και αποζημιώσεις 110 εκατ. δολάριων προς τους ενάγοντες, παραιτούμενη από την προμήθεια των 20 εκατ. Το ντιλ είχε ήδη ολοκληρωθεί από τις 25.5.2012, δημιουργώντας την τέταρτη μεγαλύτερη ενεργειακή επιχείρηση στη Β. Αμερική. Νωρίτερα τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους δικαστήριο του Ντέλαγουερ με 33σέλιδη απόφαση-σταθμό (29.2.2012) είχε εγκρίνει την εξαγορά, αφήνοντας όμως ανοιχτό το πεδίο για αποζημιώσεις σε μια υπόθεση που «στιγματίστηκε από την απιστία». Μπορεί η Goldman Sachs να έχασε την προμήθεια, αλλά πουλώντας 36 εκατ. μετοχές, από το μερίδιό της στην Kinder Morgan, αποκόμισε 1,2 δισ. δολάρια.
Τον Σεπτέμβριο του 2012, το ερώτημα που έθετε το πρακτορείο Reuters ήταν εύγλωττο: «Θα πάρει το μάθημά της η Goldman Sachs από το διακανονισμό της El Paso;» (11.9.2012). Η φήμη του τραπεζικού κολοσσού είχε πληγεί ανεπανόρθωτα, καθώς αυτή ήταν η πρώτη φορά που είχε παραιτηθεί από προμήθεια. Οπως είχε γραφτεί σε άρθρο της «Wall Street Journal» με τίτλο «Είναι η ώρα η Wall Street να ξεπλύνει τα άπλυτά της» (5.3.2012), «αυτό που έκανε η Goldman Sachs δεν ήταν παράνομο, αλλά ακατάλληλο, σε μια εποχή που τα ήθη και οι συμπεριφορές της Wall Street βρίσκονται στο μικροσκόπιο της κοινής γνώμης».
Γιατί οι αμερικανικές αρχές απέτυχαν να δουν το χρηματοπιστωτικό κραχ του 2008; Ο Μπιλ Ντάντλεϊ, πρόεδρος της Fed New York, ζήτησε από τους καθηγητές Ντέιβιντ Μπέιμ και Κρίστοφερ ΜακΚάρντι του πανεπιστημίου Κολούμπια να δώσουν τα φώτα τους. Η απάντηση ήρθε πληρωμένη στις 18.8.2009 με την «Αναφορά συστημικού κινδύνου και τραπεζικής εποπτείας»: Είναι λάθος πως «οι αγορές θα αυτοδιορθώνονται πάντα», είναι λάθος πως οι αρχές μπορούν να βασιστούν στις ιδιωτικές τράπεζες για παροχή αυστηρών ελέγχων, γιατί «στην πραγματικότητα η εσωτερική διαχείριση των κινδύνων είναι συχνά αναποτελεσματική στην κρίση και χαλκεύεται από την ανάγκη των τραπεζών για κερδοφορία». Πολλά πράγματα, επίσης, έπρεπε να αλλάξουν, και από την πλευρά των ρυθμιστών. Είναι λάθος «να εστιάζουν σε κάθε μία περίπτωση ξεχωριστά», «να βασίζονται στις τράπεζες», «να μην είναι συγκρουσιακοί», «να πασχίζουν για συναίνεση». Τρίτη και φαρμακερή: «η κουλτούρα της Fed New York χαρακτηρίζεται από ανεπαρκή ατομική πρωτοβουλία». Οι ελεγκτές του τραπεζικού συστήματος δεν έκαναν τη δουλειά τους όχι γιατί δεν είχαν τα κατάλληλα εργαλεία στη διάθεσή τους, αλλά γιατί δεν ήθελαν.
Επτά μήνες μετά την πρόσληψή της η Σεγκάρα απολύθηκε στις 23.5.2012. Εως την τελευταία στιγμή, τα στελέχη στα ανώτερα κλιμάκια της Fed New York τής ζητούσαν πιεστικά να αλλάξει τα ευρήματα της έρευνάς της για την Goldman Sachs. Μόνο που η νεαρή επόπτρια είχε μαγνητοσκοπήσει τις συνομιλίες της. Υλικό διάρκειας 47 ωρών δημοσιεύθηκε την περασμένη Παρασκευή σε ρεπορτάζ του βραβευμένου με Pulitzer Τζέικ Μπερνστάιν, στο ανεξάρτητο, μη κερδοσκοπικό, διαδικτυακό δημοσιογραφικό δίκτυο ProPublica, δείχνοντας τη δουλοπρεπή στάση των επιτελικών στελεχών της Fed New York απέναντι σε οτιδήποτε αφορούσε την Goldman Sachs.
Οι πιέσεις
Οταν το δικαστήριο του Ντέλαγουερ αποφάσισε συμβιβαστικά στις αρχές του 2012 πως ναι μεν δεν υπήρχε σύγκρουση συμφερόντων για την Goldman Sachs, αλλά θα έπρεπε να αποζημιώσει τους μετόχους, τα αφεντικά της Σεγκάρα την πίεσαν να αλλάξει την αναφορά της. Μέχρι σήμερα η Fed New York ισχυρίζεται πως «η απόφαση απόλυσης βασίζεται καθαρά σε λόγους επίδοσης» (26.9.2014). Από την πλευρά της η Goldman Sachs έγραψε μe e-mail στον Μπέρνσταϊν, πως η Σεγκάρα είχε απορριφθεί από την τράπεζα τρεις φορές, το 2007, το 2008 και το 2009 σε συνεντεύξεις της για να δουλέψει εκεί (23.9.2014). Φαίνεται πως το σύστημα δεν θα συγχωρούσε με τίποτα την ανταρσία της νεαρής υπαλλήλου, που όχι μόνο δεν άλλαξε μυαλά, αλλά τόλμησε να μηνύσει τη Fed New York τον περασμένο Οκτώβριο. Φέτος, στις 23.4, το ομοσπονδιακό δικαστήριο στο Μανχάταν απέρριψε τη μήνυση.
Η δικαστής Ρόνι Αμπραμς θα αποκάλυπτε στις 3.4 πως είχε μόλις μάθει ότι ο σύζυγός της, Γκρεγκ Αντρες, εταίρος στη διεθνή δικηγορική φίρμα Davis Polk & Wardwell, ήταν εκτός των άλλων νομικός σύμβουλος της Goldman Sachs. Απέρριψε δε τις αιτιάσεις των δικηγόρων της Σεγκάρα ως «παιχνίδι που χτυπά στην καρδιά του δικαστικού μας συστήματος». Κάπως έτσι η υπόθεση της Σεγκάρα ξεχάστηκε μέχρι την περασμένη Παρασκευή. Το σύστημα εποπτείας λειτουργούσε όπως προβλεπόταν. Οι μέτοχοι της El Paso αποζημιώθηκαν, η Kinder Morgan γιγαντώθηκε, η Wall Street σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, η Goldman Sachs ζει και βασιλεύει. Πριν ο Ντάντλεϊ πάει στη Fed το 2007, ήταν επί δέκα χρόνια εταίρος της Goldman Sachs και επικεφαλής οικονομολόγος της στις ΗΠΑ. Σήμερα παραμένει πρόεδρος της Fed New York και αντιπρόεδρος της επιτροπής που καθορίζει τη νομισματική πολιτική της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ.
2. Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Τρίτη 30 Σεπτεμβρίου 2014
Ο ΙΡΛΑΝΔΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΙ:
Ο Τρισέ μάς εκβίαζε
Εκβίασαν την Ιρλανδία για να μπει στο μνημόνιο!
Του ΑΔΑΜ ΓΙΑΝΝΙΚΟΥ a.giannikos@eleftherotypia.net
Υψηλόβαθμα στελέχη της Κομισιόν και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας απείλησαν την Ιρλανδία με χρεοκοπία, στην περίπτωση που η κυβέρνηση της χώρας επιχειρούσε το 2010 να «κάψει» τους κατόχους ομολόγων, πλήττοντας μ’ αυτόν τον τρόπο γαλλικές και γερμανικές τράπεζες, αντί να δεχθεί το πρόγραμμα διάσωσης 67,5+17,5 δισ. ευρώ, το οποίο τελικά επεβλήθη στις 28 Νοεμβρίου του ίδιου έτους.
Κι άλλο λάδι στη φωτιά των μνημονίων, με αφορμή βιβλίο του αποβιώσαντος Μπράιαν Λένιχαν
Αυτό προκύπτει ανάγλυφα στο βιβλίο «Brian Lenihan: In Calm and Crisis» (Merrion Press, 2014), που κυκλοφόρησε το Σαββατοκύριακο και αποσπάσματά του προδημοσίευσε ο βρετανικός Independent στην κυριακάτικη έκδοσή του. Το βιβλίο μιλάει για τη ζωή και την πολιτική σταδιοδρομία του Μπράιαν Λένιχαν, του μοιραίου υπουργού Οικονομικών της Ιρλανδίας που διαχειρίστηκε τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση στην ιστορία της χώρας.
Στη θέση αυτή ο πολιτικός του ρεπουμπλικανικού κεντροδεξιού Fianna Fail βρέθηκε από τις 7/5/2008 έως τις 9/3/2011, οπότε και άλλαξε η κυβέρνηση. Λίγους μήνες μετά, στις 10/6/2011, ο Λένιχαν απεβίωσε χτυπημένος από τον καρκίνο. Νωρίτερα το κόμμα του είχε υποστεί συντριπτική ήττα στις εθνικές εκλογές, έχοντας απαξιωθεί πλήρως στα μάτια των Ιρλανδών για τους χειρισμούς του αναφορικά με την τραπεζική κρίση και την ένταξη της χώρας στο μνημόνιο.
Με τον πιο ωμό τρόπο
Το ότι οι Βρυξέλλες και η Φρανκφούρτη εκβίασαν με τον πιο ωμό τρόπο το Δουβλίνο να αποδεχθεί τους όρους των δανειστών δεν είναι κάτι που ακούγεται για πρώτη φορά. Αντιθέτως, αποτελεί ένα από τα πιο καυτά πολιτικά ζητήματα στη χώρα τα τελευταία χρόνια.
Ο ίδιος ο Λένιχαν στην τελευταία συνέντευξη που έδωσε πριν από το θάνατό του στο BBC είχε πει πως η ΕΚΤ τον είχε απειλήσει προφορικά και μέσω αλληλογραφίας για το τι θα συνέβαινε στην Ιρλανδία αν δεν δεχόταν τη διάσωση της τρόικας, διαψεύδοντας τους ισχυρισμούς του Κλάους Μαζούχ πως το Δουβλίνο πήρε την απόφαση μόνο του.
Η απειλή έγινε κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης, ισχυρίζεται στο βιβλίο για τον Λένιχαν ο Πάτρικ Χόνοχαν, πρώην οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας, τον οποίο διόρισε ο Λένιχαν πρόεδρο της Κεντρικής Τράπεζας της Ιρλανδίας τον Σεπτέμβριο του 2009. Ο Χόνοχαν, που τύγχανε κοινής αποδοχής από κυβέρνηση και αντιπολίτευση, ανέλαβε να σώσει το τραπεζικό σύστημα της Ιρλανδίας, αλλά, όπως και ο Λένιχαν, έπεσε τραγικά έξω στις προβλέψεις του.
«Το προσωπικό της τρόικας δήλωσε κατηγορηματικά στον Μπράιαν πως δεν θα είχε πρόγραμμα διάσωσης αν χτυπούσε τους ομολογιούχους. Για κάποιο λόγο, περίμεναν να με ενημερώσουν αργότερα για την απόφαση που είχε προφανώς αποφασιστεί σε τηλεδιάσκεψη στο ανώτατο επίπεδο και στην οποία δεν προσκλήθηκε κανένας εκπρόσωπος της Ιρλανδίας», γράφει ο Χόνοχαν, που ισχυρίζεται ότι έμαθε για τη συνάντηση μετά το τελεσίγραφο της τρόικας προς τον Λένιχαν στις 26/11/2011.
Το εντυπωσιακό σε αυτά είναι πως ο κεντρικός τραπεζίτης που σήμερα διαμαρτύρεται ότι έμεινε στην απ’ έξω, λίγες μέρες, τότε, νωρίτερα είχε προκαλέσει σάλο με συνέντευξή του (RTE Radio One, 18/11/2011), όπου αποκάλυπτε πως επίκειται δάνειο από την τρόικα «δεκάδων δισ. ευρώ», το οποίο αναμένεται να αποδεχθεί η κυβέρνηση. Η τελευταία αιφνιδιασμένη έσπευδε να το διαψεύσει, αν και οργίαζαν οι φήμες περί του αντιθέτου, ιδίως μετά το Eurogroup της 16ης/11/2011, όπου παρευρέθη ο τότε επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Ολι Ρεν και όλο το ιερατείο προσπαθούσε να βρει τρόπο να μην εξαπλωθεί ο πανικός σε Ισπανία και Πορτογαλία, με την Ελλάδα να έχει ήδη «καεί».
Ο Χόνοχαν, ως συμμετέχων στις συνεδριάσεις της ΕΚΤ, γνώριζε από μέσα τα πράγματα και ήταν από αυτούς που πίεζαν το Δουβλίνο να αποδεχθεί το πρόγραμμα, καθώς γινόταν φανερό από τον Σεπτέμβριο του 2010 πως η κατάσταση είχε ξεφύγει με τις τράπεζες που είχαν ανακεφαλαιωθεί από το κράτος.
Ο κεντρικός τραπεζίτης διαβεβαίωνε πως σύντομα θα απογαλακτίζονταν από το κράτος και θα στέκονταν στα πόδια τους, κάτι που χαρακτηρίστηκε ως «το μεγαλύτερο λάθος που έγινε ποτέ από Ιρλανδό». Οπως αποδείχθηκε οι τράπεζες δεν ήταν σε θέση να αποπληρώσουν το μεγάλο όγκο των ομολόγων που έληγαν τον Σεπτέμβριο του 2010 και κατέφυγαν σε έκτακτο δανεισμό από την ΕΚΤ.
Εως τον Νοέμβριο χρωστούσαν πάνω από 60 δισ. ευρώ, οι επιθετικές περικοπές της κυβέρνησης δεν ισορροπούσαν την κατάσταση και οι αγορές είχαν καταστήσει πλέον απαγορευτική τη χρηματοδότηση του ιρλανδικού χρέους. Απέναντι στην ΕΚΤ και τον Ζαν-Κλοντ Τρισέ που φάνηκε να ενορχηστρώνει την πλήρη αποπληρωμή των ομολόγων και την υπαγωγή της Ιρλανδίας σε δανεισμό, ο Λένιχαν προωθούσε την πρόταση του ΔΝΤ που προέβλεπε πρώτα κούρεμα 30 δισ. ευρώ σε ομόλογα χαμηλής εξασφάλισης, ώστε να μην πέσει όλο το βάρος στους Ιρλανδούς φορολογούμενους. Σύμφωνα με τον ιρλανδικό Τύπο, απορρίφθηκε από κάποιον που κανείς δεν περίμενε, τον Αμερικάνο υπ. Οικονομικών Τίμοθι Γκάιτνερ. Ο Χόνοχαν αποκαλύπτει πως η ιδέα να «χτυπηθούν» οι κάτοχοι κάποιων ομολόγων δεν είχει απορριφθεί εξ αρχής από την τρόικα στις διαπραγματεύσεις.
Οπως γράφει στο ίδιο βιβλίο, ο Ρέι Μακ Σάρεϊ, υπουργός Οικονομικών του Fianna Fail τη δεκαετία του ’80 και αργότερα Ευρωπαίος επίτροπος Αγροτικής Πολιτικής: «Ο Μπράιαν ήθελε να «χτυπηθούν» οι μεγαλοομολογιούχοι και συζητήσαμε αρκετές φορές επ’ αυτού. Ενα πρωί μου τηλεφώνησε, λέγοντάς μου πως ήταν πολύ χαρούμενος γιατί ο Τρισέ είχε πει πως θα μπορούσε να το κάνει. (…)
Οι γερμανικές τράπεζες
Αργότερα την ίδια μέρα πήρε μελαγχολικός, λέγοντας πως ο Τρισέ είχε αλλάξει γνώμη, γιατί κατάλαβε πως το μεγάλο θύμα αν «καίγονταν» οι ομολογιούχοι θα ήταν οι μεγάλες γερμανικές και γαλλικές τράπεζες. Αυτή ήταν μια επαίσχυντη απόφαση γιατί η ΕΚΤ υποτίθεται εκπροσωπεί τα συμφέροντα της Ευρώπης γενικά, αλλά ήταν σαφώς κάτω από την κυριαρχία των γερμανικών και γαλλικών τραπεζών. Ακόμα και σήμερα δεν θα είχα μεγάλη εμπιστοσύνη στην ΕΚΤ, και έως ότου η Ευρώπη να αποκτήσει μια εντελώς ανεξάρτητη οντότητα για να υπερασπιστεί το νόμισμά της, το ευρώ θα παραμείνει εύθραυστο».
Στις 21/11/2010, ο τότε Ιρλανδός πρωθυπουργός επιβεβαίωσε πως η Ιρλανδία έκανε αίτηση επισήμως για οικονομική βοήθεια από το EFSF και το ΔΝΤ, κίνηση που επιδοκιμάστηκε από την ΕΚΤ και τους Ευρωπαίους υπουργούς Οικονομικών. Μέχρι σήμερα, οι Ιρλανδοί περιμένουν να δοθεί στη δημοσιότητα η περίφημη επιστολή Τρισέ προς τον Λένιχαν τον ταραγμένο εκείνον Νοέμβριο. Η Ευρωπαία διαμεσολαβήτρια Εμιλι Ο Ράιλι, που διαδέχθηκε τον Νικηφόρο Διαμαντούρο, σε επιστολή της προς την ΕΚΤ (7/3/2014) εξέφραζε την απογοήτευσή της για το γεγονός πως «το Δ.Σ. της ΕΚΤ έχει μπλοκάρει τη δημοσίευση της επιστολής», παρά το αίτημα Ιρλανδού δημοσιογράφου που ζητά πρόσβαση σ’ αυτήν. «Λυπάμαι που το Δ.Σ. της ΕΚΤ έχασε την ευκαιρία να εφαρμόσει την αρχή πως σε μια δημοκρατία η διαφάνεια θα πρέπει να αποτελεί τον κανόνα και το απόρρητο την εξαίρεση».
* Η «ΧΑΜΕΝΗ» ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΡΙΣΕ
Μετά τα stress tests, ίσως δοθεί στη δημοσιότητα
Σύμφωνα με πηγές, η «χαμένη» επιστολή προς τον Λένιχαν και μοναδική από τις τρεις που δεν έχει δημοσιευθεί μέχρι σήμερα, αναμένεται να βγει στο φως μετά την οριστικοποίηση των stress tests. Σε σχετική ερώτηση πριν από μία εβδομάδα του Ιρλανδού ευρωβουλευτή Μπράιν Χέις προς τον Μάριο Ντράγκι, ο διοικητής της ΕΚΤ απάντησε πως θα συζητήσει για το θέμα στην επόμενη συνεδρίαση του Δ.Σ.
Στο βιβλίο για τον Λένιχαν, αποτίει φόρο τιμής και η Κριστίν Λαγκάρντ, τότε υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας: «Μια στο τόσο ένας αληθινός ηγέτης αναδεικνύεται από τις στάχτες της οικονομικής συμφοράς. Ο Μπράιαν ήταν ένας από εκείνους τους φάρους στο σκοτάδι της νύχτας». Δεν ξέρουμε αν οι χιλιάδες άνεργοι, εκτοπισμένοι και φτωχοποιημένοι Ιρλανδοί θα συγχωρέσουν ποτέ τον Μπράιαν Λένιχαν που έφυγε σε ηλικία 52 ετών χωρίς να δει το τέλος της τραγωδίας, της οποίας υπήρξε μεγάλος πρωταγωνιστής.
Δεν ξέρουμε αν στην ιρλανδική τραγωδία έχει νόημα να μιλά κανείς για φως και σκοτάδι. «Θυμάμαι πολύ ζωντανά να πηγαίνω στις Βρυξέλλες την τελευταία Δευτέρα και να είμαι μόνος μου στο αεροδρόμιο, κοιτάζοντας το χιόνι να λιώνει και αναλογιζόμουν: «Είναι τρομερό. Κανένας Ιρλανδός υπουργός δεν έχει ξανακάνει κάτι τέτοιο»», εξομολογούνταν ο Λένιχαν (BBC Radio 4, 24/4/2011) που τον Απρίλιο του 2008 περιέγραφε μια οικονομία ωσάν να πρόκειται να μην καταρρεύσει ποτέ. Στην Ερημη Χώρα των τραπεζών, εξάλλου, ο Απρίλιος είναι ο Απρίλης ο σκληρός
Οι Έλληνες «μπουμπουνοκέφαλοι προοδευτικοί»
BY ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ on 08/07/2014
Σχέδιο του Ισραήλ θεωρεί το διαμελισμό του Ιράκ το Ιράν, ο πολιτικός στοχασμός του Κονδύλη και οι Έλληνες «μπουμπουνοκέφαλοι προοδευτικοί»
Ήφαιστος Παναγιώτης
Παναγιώτης Ήφαιστος
Δεκαετία του 1990 πήρα ένα γράμμα (το προσέχω σαν φυλακτό) από φίλο του Κονδύλη ότι ζώντας στην Γερμανία ο ΠΚ διαβάζοντας επί χρόνια τα εβδομαδιαία άρθρα μου στην Ελευθεροτυπία, λυπήθηκε που το 1996 σταμάτησα να γράφω (δυστυχώς για τον πολύτιμο χρόνο μου άρχισα αμέσως μετά στην Τρίτη άποψη των Νέων – οι λόγοι δεν είναι πολλοί, αφορούν άρθρο μου που επηρέαζε την εκλογή προέδρου στο κυβερνών κόμμα και δεν είναι του παρόντος να αναφέρω).
Δεκαετία του 1990 πήρα ένα γράμμα (το προσέχω σαν φυλακτό) από φίλο του Κονδύλη ότι ζώντας στην Γερμανία ο ΠΚ διαβάζοντας επί χρόνια τα εβδομαδιαία άρθρα μου στην Ελευθεροτυπία, λυπήθηκε που το 1996 σταμάτησα να γράφω (δυστυχώς για τον πολύτιμο χρόνο μου άρχισα αμέσως μετά στην Τρίτη άποψη των Νέων – οι λόγοι δεν είναι πολλοί, αφορούν άρθρο μου που επηρέαζε την εκλογή προέδρου στο κυβερνών κόμμα και δεν είναι του παρόντος να αναφέρω).
Επιδίωξα να δω τον Κονδύλη και έτσι άρχισε μια σύντομη αλλά πολύ ενδιαφέρουσα προσωπική και επιστημονική γνωριμία που κράτησε μέχρι τον θάνατό του. Έκτοτε, έχοντας μελετήσει όλο το έργο του, γράφω πολλά για τις συζητήσεις μας. Θα δημοσιευτούν όταν βρω χρόνο να τα οριστικοποιήσω.
Εδώ στέκομαι σε μια μόνο άποψη που μου είπε ο Κονδύλης. Λυπήθηκε, μου είπε, που έφυγα από την (τότε) Ελευθεροτυπία.
Τον ρώτησα τον λόγο και μου απάντησε το εξής πολύ σημαντικό (όχι μόνο για τον υποφαινόμενο): Επειδή, επισήμανε, το επιστημονικό μου επιχείρημα είναι βαθύτατα (θεωρητικά) τεκμηριωμένο και εγγενώς αντί-ηγεμονικό. «Αυτό έχουν ανάγκη οι μπουμπουνοκέφαλοι προοδευτικοί της Ελευθεροτυπίας» είπε αφοριστικά.. Μεγάλη υπόθεση, νομίζω. Ερμηνεύει πολλά ζητήματα της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Πολλοί σύγχυσαν τον αντί-ηγεμονισμό ως προάσπιση της Εθνικής Ανεξαρτησίας με τα εκλογικευμένα διεθνιστικά αντί-ιμπεριαλιστικά συνθήματα που αποτελούσαν μεταμφίεση των αξιώσεων ισχύος της μιας υπερδύναμης (η άλλη εξέπεμπε αντίστοιχα μεταμφιεσμένα συνθήματα που υιοθετούσε απνευστί η άλλη πλευρά των διαιρεμένων ιθαγενών).
Τον ρώτησα τον λόγο και μου απάντησε το εξής πολύ σημαντικό (όχι μόνο για τον υποφαινόμενο): Επειδή, επισήμανε, το επιστημονικό μου επιχείρημα είναι βαθύτατα (θεωρητικά) τεκμηριωμένο και εγγενώς αντί-ηγεμονικό. «Αυτό έχουν ανάγκη οι μπουμπουνοκέφαλοι προοδευτικοί της Ελευθεροτυπίας» είπε αφοριστικά.. Μεγάλη υπόθεση, νομίζω. Ερμηνεύει πολλά ζητήματα της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Πολλοί σύγχυσαν τον αντί-ηγεμονισμό ως προάσπιση της Εθνικής Ανεξαρτησίας με τα εκλογικευμένα διεθνιστικά αντί-ιμπεριαλιστικά συνθήματα που αποτελούσαν μεταμφίεση των αξιώσεων ισχύος της μιας υπερδύναμης (η άλλη εξέπεμπε αντίστοιχα μεταμφιεσμένα συνθήματα που υιοθετούσε απνευστί η άλλη πλευρά των διαιρεμένων ιθαγενών).
Η μάζα των ανθρώπων που αυτοαποκαλούνταν και που συνεχίζουν να αυτοαποκαλούνται «προοδευτικοί», λίγο ή πολύ (ανάλογα με τις περιστάσεις) σύγχυσαν την αντί-ηγεμονική τους αντίληψη (πχ αναφέρω ότι ο Γρηγόρης Λαμπράκης έκανε διαδηλώσεις με πανό που έγραφαν «ζήτω η Εθνική Ανεξαρτησία») με τα μπερδέματα του Ψυχρού Πολέμου. Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου συνέχισαν να παραμιλούν και να αναμασούν διεθνιστικές και κοσμοπολίτικες ασυναρτησίες περί «παγκοσμιοποίησης» (ένα πράγμα η πλανητικοποίηση και άλλο η παγκοσμιοποίηση, λέει ο Κονδύλης διακωμωδώντας την «ελληνοποιημένη» διεθνιστική απόδοση του όρουhttp://www.ifestosedu.gr/104PlanitikopoiisiEur.htm). Συντομεύοντας λέω ότι όλα αυτά είναι ιστορικά ατυχήματα του αυτοκτονικού εγκλήματος του εμφυλίου πολέμου που έγινε για λογαριασμό άλλων. Θα μπορούσε να αποφευχθεί όπως συνέβη αλλού, για παράδειγμα στην Γαλλία και την Ιταλία.
Όμως, οι Έλληνες «προοδευτικοί» της αριστεράς, μαζί με τους «τραβεστί δεξιοπροοδευτικούς» της δεξιάς (το γνωστό ασυνάρτητο και αστείο δεξιό ιδεολόγημα περί τρίτου δρόμου), όλοι μαζί συνέχισαν χέρι-χέρι. Μια μεταψυχροπολεμική αστεία και αξιοθρήνητη αριστεροαναρχικοδεξιοκεντρώα «προοδευτική» κωμωδία. Συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να παραμιλούν διεθνιστικά και κοσμοπολίτικα. Όλοι μαζί και παρά τις ζημιές που μας προκάλεσαν. Δεν εκπλήττει ότι όλοι μαζί κατάντησαν να είναι εγχώριοι πραιτοριανοί ξένων συμφερόντων. Τα ιδεολογήματά τους ήταν φούσκα και εκεί τους οδήγησαν. Η έκπληξη είναι ότι αριθμητικά είναι πάρα πολλοί και όλοι μαζί συνωστίζονται, τώρα, στις εξουσιαστικές καρέκλες όπου κατ’ εντολή μιας αδιαφανούς μεταμοντέρνας τεχνόσφαιρας αποφασίζουν μεταμεσονύκτια την θανατική καταδίκη του νεοελληνικού και κυπριακού κράτους.
Θα αρκούσε, για να χρησιμοποιήσω την φράση που μου είπε ο Παναγιώτης Κονδύλης, να διαβάσουν την θεώρησή του για «εχθρούς και φίλους» για να καταλάβουν -για να χρησιμοποιήσω τον ακριβοδίκαιο αφορισμό του- οι μπουμπουνοκέφαλοι, πως το διεθνές σύστημα είναι κρατοκεντρικό. Ότι δηλαδή οι διεθνισμοί και κοσμοπολιτισμοί πέραν από φούσκες ήταν και αυτοκτονικές παραδοχές για τους αδύναμους που τις ενστερνίστηκαν.
Ιδού τι έγραψε ο Μεγάλος Πολιτικός Στοχαστής: ««Η έσχατη πραγματικότητα συνίσταται από υπάρξεις, άτομα ή ομάδες που αγωνίζονται για την αυτοσυντήρησή τους και μαζί αναγκαστικά, για τη διεύρυνση της ισχύος τους. Γι’ αυτό συναντώνται ως φίλοι ή ως εχθροί και αλλάζουν φίλους και εχθρούς ανάλογα με τις ανάγκες του αγώνα για την αυτοσυντήρησή τους και τη διεύρυνση της ισχύος τους» (Κονδύλης Ισχύς και απόφαση 1991, σ. 213)». Η θεωρία δεν είναι «λόγια της πλώρης». Είναι η αποτύπωση της πραγματικότητας. Η καλή θεωρία βέβαια. Όχι τα ιδεολογήματα και θεωρήματα που φούσκωσαν πολλά έθνη κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και που οδήγησαν την Ελλάδα σε εμφύλιο και διαιρέσεις οι προεκτάσεις των οποίων, δυστυχώς, φτάνουν μέχρι σήμερα. Ιδού λοιπόν μια από τις καθημερινές επαληθεύσεις των αλάνθαστων Θουκυδίδιων και Κονδύλειων νόμων της διεθνούς πολιτικής. Ένα απόσπασμα από σημερινό δημοσίευμα:
«Σχέδιο του Ισραήλ θεωρεί το διαμελισμό του Ιράκ το Ιράν, σύμφωνα με τις δηλώσεις του Ιρανού αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών.
Ο Χοσεΐν Aμίρ Αμπντολαχιάν δήλωσε ότι ο διαμελισμός του Ιράκ είναι σιωνιστικό σχέδιο, τονίζοντας ότι το Ιράν δεν θα επιτρέψει να γίνουν πραγματικότητα τα σχέδια του πρωθυπουργού του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου για διαμελισμό του Ιράκ. Είχε προηγηθεί δήλωση από το Ισραήλ υπέρ της ανεξαρτησίας του ιρακινού Κουρδιστάν. Ο κ. Αμπντολαχιάν ανέφερε ότι το Ιράν επεσήμανε στους ηγέτες του ιρακινού Κουρδιστάν ότι η παραβίαση του ιρακινού συντάγματος δεν είναι προς όφελος κανενός και ότι η ανεξαρτησία του Ιράκ θα σημάνει την οπισθοδρόμησή του. «Τους καλούμε να παραμείνουν ψύχραιμοι και τους ζητάμε να απέχουν βεβιασμένες ενέργειες», ανέφερε. Δήλωσε τέλος ότι το Ιράν και η Τουρκία έχουν την ίδια στρατηγική οπτική σχετικά με την ανεξαρτησία του ιρακινού Κουρδιστάν.»
Εγώ θα έλεγα όσοι πιστεύουν ακόμη στις ασυνάρτητες και επικίνδυνες απόψεις περί ένωσης του πλανήτη ή περί πολιτικά αδιάφορων παγκοσμιοποιημένων όντων οι οποίοι διαθέτουν μαγικό ραβδί με το οποίο θα ενώσουν τον πλανήτη (και κατά συνέπεια λίγο πολύ πιστεύουν ότι ως εθνοκράτος είμαστε αναλώσιμοι) να τους ρίξουμε με αλεξίπτωτο στην περιοχή Τουρκία, Κουρδιστάν, Ιράν, Ιράκ, Συρία για να επαληθεύσουν τα θεωρήματά τους. Να ζήσουν αν θέλουν και στο χαλιφάτο του νέου κράτους που ευφυώς ονομάστηκε «Αποκεφαλιστάν». Αφού βέβαια εφαρμοστεί το γνωστό «Οθωμανικό δίκαιο», ίσως επιβιώσουν. Τι άλλο να πει κανείς για τα αστεία ιδεολογήματα και θεωρήματα που κατέστρεψαν και συνεχίζουν να καταστρέφουν τους νεοέλληνες!
«Πελατειακές σχέσεις» μεταξύ ισχυρών και λιγότερο ισχυρών κρατών στο σύγχρονο κρατοκεντρικό διεθνές σύστημα και ο διάλογος Μηλίων-Αθηναίων στον Θουκυδίδη
BY ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ on 03/06/2014
Περιεχόμενα: 1. Εισαγωγή. Οι «πελατειακές σχέσεις». 2. Απόσπασμα από το βιβλίο Διπλωματία και Στρατηγική των Μεγάλων Ευρωπαϊκών Δυνάμεων, Γαλλία, Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία. 3. «Patron-Client Relations in the Emerging Security Environment” (στο Jerusalem Journal of International Relations). 4. Διάλογος Αθηναίων-Μηλίων στον Θουκυδίδη.
Παναγιώτης Ήφαιστος, Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων – Στρατηγικών Σπουδών
1. Εισαγωγή. Οι «πελατειακές σχέσεις».
Οι «πελατειακές σχέσεις» αποτελούν το σημαντικότερο ζήτημα της σύγχρονης διεθνούς πολιτικής, ιδιαίτερα της στρατηγικής θεωρίας. Παρά την ασυμμετρία ισχύος μεταξύ κρατών αιωρείται ένα ερώτημα που αφορά τους πάντες: Μπορούν να είναι συμμετρικές οι σχέσεις των λιγότερο ισχυρών με τα πιο ισχυρά κράτη; Η απάντηση είναι θετική, επαρκώς αναλυμένη και άκρως ενδιαφέρουσα. Η διατύπωση για την «τυραννία του αδυνάμου» είναι μια χαρακτηριστική φράση.
Βασική αρχή της στρατηγικής θεωρίας είναι ότι όλα τα κράτη λειτουργούν ορθολογιστικά, με την έννοια ότι, στην πλάστιγγα οφελών και ζημιών εναλλακτικών στάσεων, αποφάσεων και ενεργειών, επιχειρούν είτε να υπάρχει ισορροπία συμφερόντων, είτε τα οφέλη να είναι μεγαλύτερα από τις ζημιές.
Κατά βάση, η στρατηγική θεωρία, επιχειρώντας να εξετάσει το καίριο ζήτημα της σχέσης μεταξύ κρατών ασύμμετρης ισχύος εξετάζει τις προσεγγίσεις με τις οποίες λαμβάνονται βέλτιστες αποφάσεις εκατέρωθεν. Όπως είναι φυσικό, φωτίζονται περισσότερο τα λιγότερο ισχυρά κράτη επειδή σε μια ασύμμετρη σχέση αυτά, πρωτίστως, έχουν το πρόβλημα.
Ακολουθούν δύο κείμενα. Το πρώτο είναι απόσπασμα από το βιβλίο «Διπλωματία και Στρατηγική των Μεγάλων Ευρωπαϊκών Δυνάμεων, Γαλλία, Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία». Στο κεφ. 6.3.1 γίνεται μια σύντομη αναφορά στην θεωρία πελατειακών σχέσεων και στην συνέχεια αποκρυσταλλώνονται τα πορίσματα της ανάλυσης για το καίριο αυτό ζήτημα σε αναφορά με την Γαλλία, την Μεγάλη Βρετανία και την Γερμανία. Το δεύτερο κείμενο είναι ένα άρθρο στο «Jerusalem Journal of International Relations, vol. 14. No 2 1992 με τίτλο «Patron-Client Relations in the Emerging Security Environment”. Το άρθρο είναι επεξεργασμένη εκδοχή της εισήγησής μου σε συνέδριο.
Στην μελέτη αυτή, ο υπογράφων, μελέτησε τον βαθμό και την έκταση των περιθωρίων άσκησης ηγεμονίας των ΗΠΑ επί των συμμάχων της για να τους «επιστρατεύσει» στην εκτέλεση της στρατιωτικής επέμβασης στον Κόλπο, και αντίστροφα, τα περιθώρια ελιγμών και αποκόμισης οφελών των συμμάχων των ΗΠΑ στο πλαίσιο πελατειακών ανταλλαγών συμφερόντων. Το συνολικό συμπέρασμα είναι ότι στην μεταψυχροπολεμική εποχή, τα περιθώρια πελατειακών σχέσεων που ευνοούν τα συμφέροντα μικρών και καλά οργανωμένων κρατών με υψηλή ποιότητα διπλωματίας, αυξάνονται. Παρά τις περί του αντιθέτου εντυπώσεις, εντός ορίων και λαμβάνοντας υπόψη τις κατά περίπτωση αναλογίες και ιδιαιτερότητες, το σύγχρονο διεθνές σύστημα «δεν είναι παράδεισος για τα ηγεμονικά κράτη».
Τα πορίσματα αμφότερων των κειμένων ενέχουν, εκτιμάται, διαχρονική σημασία, ενώ δημοσιευμένα κάτω από τον ίδιο τίτλο δίνουν μια πληρέστερη εικόνα ενός βασικά ανεξάντλητου ζητήματος. Στο τέλος παρατίθεται ολόκληρος ο διάλογος Αθηναίων-Μηλίων. Η συζήτηση αυτή είναι ο πυρήνας της διεθνούς πολιτικής κάθε διεθνούς συστήματος στο οποίο επειδή τα κράτη είναι ανεξάρτητα επικρατεί αναρχία, δηλαδή απουσιάζει μια κυβέρνηση των κυβερνήσεων ή μια παγκόσμια κυβέρνηση. Όπως γνωρίζουμε, αυτό είναι το σύγχρονο καθεστώς των διεθνών σχέσεων όπως κωδικοποιήθηκε και επικυρώθηκε από όλα τα κράτη στον ΟΗΕ το 1945. Στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ πρυτανεύει η Υψηλή Αρχή της μη επέμβασης και της εσωτερικής και εξωτερικής κυριαρχίας. Αφορά, επιπλέον τα ζητήματα της διεθνούς τάξης και μόνο όταν διεθνής ασφάλεια αυτής της τάξης και μόνο μετά από συμφωνία των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας μπορεί να υπάρξει, υπό αίρεση και προϋποθέσεις, διεθνής επέμβαση.
Θεωρούμε ότι η ανάλυση και τα πορίσματα των δύο κειμένων που ανά-δημοσιεύονται μαζί είναι διδακτικά για κάθε κράτος όταν συναλλάσσεται με ισχυρότερα κράτη. Η εύκολη και τελικά καταστροφική στάση ενός λιγότερο ισχυρού κράτους είναι να είναι ουραγός της διπλωματίας των ισχυρότερων κρατών, να εξαρτάται από αυτά ποικιλοτρόπως και να μην ωφελείται αλλά αντίθετα να βλάπτεται από τις αδιάκοπες κυμάνσεις του εκκρεμούς της διεθνούς πολιτικής.
Ο αναγνώστης καλείται να προσέξει ιδιαίτερα την κατάληξη της υποσημείωσης 16 και να συνδέσει αυτή την παγιωμένη θεώρηση της στρατηγικής θεωρίας με την ελληνική στρατηγική μετά το 1974. Ιδιαίτερα στην μεταψυχροπολεμική εποχή όχι μόνο η Ελλάδα δεν ενέταξε μια τέτοια στάση στους στρατηγικούς της σχεδιασμούς αλλά άφησε την αποτρεπτική στρατηγική να αποδυναμωθεί με τα γνωστά αποτελέσματα στο Αιγαίο και στην Κύπρο. Ακόμη πιο σημαντικό, μη λειτουργώντας ορθολογιστικά σύμφωνα με τα θέσφατα της στρατηγικής θεωρίας δεν μπόρεσε έκτοτε να καταστεί σοβαρός και αξιόπιστος συνομιλητής με τα ισχυρότερα κράτη επί ενός μεγάλου αριθμού ζητημάτων σε μια εποχή ραγδαίων εάν όχι καταιγιστικών στρατηγικών ανακατατάξεων.
Τέλος, ο αναγνώστης καλά θα κάνει να λάβει υπόψη ότι το μεν αγγλικό κείμενο δημοσιεύτηκε το 1992 και το απόσπασμα από το βιβλίο Διπλωματία και στρατηγική των μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων το 1999-2000. Το βιβλίο αυτό δεν χρειάστηκε να επανεκδοθεί μετά από 12 περίπου χιλιάδες ανατυπώσεις καθότι δεν χρήζει να αλλάξει το παραμικρό η δε ερμηνευτική του σημασία για τα συντρέχοντα και τα επερχόμενα μας ικανοποιεί. Όμως, όσον αφορά το απόσπασμα που ακολουθεί για τις πελατειακές σχέσεις καλό είναι να ληφθούν υπόψη πολλές στάσεις και συμπεριφορές στην Ελλάδα, ιδιαίτερα όσον αφορά τον Σκοπιανό αλυτρωτισμό, τις αναθεωρητικές συμπεριφορές της Τουρκίας, το σχέδιο Αναν, την επέκταση στα 12 μίλια των χωρικών υδάτων, το ζήτημα της ΑΟΖ και το κυπριακό στην ύστερη φάση που συνδέεται με την ενέργεια και τις καταιγιστικές στρατηγικές ανακατατάξεις στην περιφέρειά μας.
[…]
Για να διαβάσετε ολόκληρο το επιστημονικό δοκίμιο κάντε κλικ εδώ: «Πελατειακές σχέσεις» μεταξύ ισχυρών και λιγότερο ισχυρών κρατών στο σύγχρονο κρατοκεντρικό διεθνές σύστημα και ο διάλογος Μηλίων-Αθηναίων στον Θουκυδίδη (αρχείο pdf)
Ανάρτηση από:
geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.