«Ο χορός των αραπάδων» του Δ. Καμπούρογλου Η «πολυπολιτισμική / πολυθρησκευτική» δέηση για βροχή στην παλιά Αθήνα

Κώστας Θεριανός

Όποιος κάνει τον κόπο να διαβάσει ελάχιστα την ιστορία των Αθηνών και των Αθηναίων, θα διαπιστώσει ότι η «εθνικά και θρησκευτικά ομοιογενής» Αθήνα του παρελθόντος, που τα τελευταία χρόνια «αλλοιώθηκε» είναι ένας μύθος που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα.
Ο «αναδρομάρης» των Αθηνών Δ. Καμπούρογλου μας παραδίδει μια μαρτυρία της πολυθρησκευτικής / πολυπολιτισμικής δέησης για βροχή στην παλιά Αθήνα.

Στην Αθήνα, την εποχή της Οθωμανικής κυριαρχίας, κατοικούσαν στην περιοχή που σήμερα είναι τα Αναφιώτικα (δεν είχαν ακόμη κτισθεί) Αιθίοπες που τους χρησιμοποιούσαν ως υπηρέτες οι πλούσιοι Οθωμανοί. Οι παλιοί Αθηναίοι τους αποκαλούσαν «Αραπάδες». Για αυτό και το όνομα της περιοχής πριν κτισθούν εκεί τα Αναφιώτικα ήταν «Μαύρες Πέτρες».

Ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, ο γνωστός συγγραφέας παραμυθιών, περιγράφει τη γειτονιά των Αφρικανών κατοίκων της παλιάς Αθήνας στο Οδοιπορικό του στην Ελλάδα.

 
Στην περιοχή του Ναού του Ολυμπίου Διός οι Αφρικανοί κάτοικοι της Αθήνας, μαζί με μουσουλμάνους αλλά και με χριστιανούς έκαναν μαζί δεήσεις, ο καθένας στη θρησκεία του, προκειμένου να βρέξει στην Αθήνα σε περιόδους παρατεταμένης ξηρασίας.
Μια τέτοια πολυθρησκευτική δέηση έχει καταγράψει ο Καμπούρογλου στο απόσπασμα που ακολουθεί:

Το προσκύνημα των αραπάδων

Οι υπηρετούντες ως σκλάβοι τους Τούρκους Αραπάδες, εις το Ολύμπιον είχον το υπαίθριον προσκύνημα των, συγκεντρούντο δε δια να δεηθώσι, παρά τους τρεις απομεμονωμένους κίονας.
Η προσευχή των ήτο ένας συνεχής αλαλαγμός.

Εις δεδόμενον από τον πρεσβύτερον των σύνθημα , ευθύς όλοι ανέτεινον τας χείρας προς τον ουρανόν, έχοντες δε εστραμμένην την κεφαλήν και προσηλωμένα τα βλέμματα των προς άνω, εδέοντο με αγρίας κραυγάς επικαλούμενοι την κωφεύουσαν Αντίληψιν. Ενίοτε μάλιστα εκτυπούσαν και τα στήθη των.

Αλοίμονον! Κανείς δεν τους ήκουε!...

Μια φορά όμως, όταν εμάστιζε τον τόπον φοβερά ανομβρία και μάτην επεκαλέσθησαν την αρωγήν του ουρανού πάσαι αι συνοικούσαι φυλαί – ο ουρανός εξηκολούθει να είναι χαλκούς – εδεήθησαν τότε τελευταίοι οι Αραπάδες.

Είχον συγκεντρωθή όλοι «συν γυναιξί και τέκνοις», εις το Ολύμπιον. Προηγήθη άκρα σιωπή, γονυκλισία και σκύψιμον της κεφαλής επάνω εις το χώμα. Ακινησία τώρα πλήρης. Μετ’ ολίγον οι μυς του προσώπου αρχίζουν να κινούνται πρώτοι. Και έξαφνα ακούεται ένας γενικός και φοβερός αλαλαγμός, που δεν απηξίωσε να τον μεταδώση και εις την πόλιν ο άνεμος. Των γυναικών αι φωναί ήσαν οι φοβερώτεραι, ενούμεναι με τας κραυγάς των μικρών παιδιών, εις τα οποία ηρνούντο γάλα και έδιδον τσιμπιές!...

Ο γενικός αλαλαγμός επανελήφθη τρεις φοράς. Μετά τον πρώτον ξεμύτισαν από τον Υμηττόν κάτι συννεφάκια. Μετά τον δεύτερον ο ουρανός των Αθηνών συννέφιασεν ολόκληρος και αρκούντος του τρίτου αλαλαγμού, ραγδαία βροχή έδειρε τα γυμνά μέλη των Αραπάδων.


(Δημήτρη Γρ. Καμπούρογλου, Οι Παλαιαί Αθήναι, Βιβλιοπωλείον Γεωργίου Ι. Βασιλείου, Αθήναι, 1922, σ. 37).

Βιβλιογραφία

Ζήσης, Β. (2018). Η μαγική τοπογραφία των Αθηνών. Αθήνα: Mundus.

Γιοχάλας, Θ. – Καφετζάκη, Τ. (2014). Αθήνα. Ιχνηλατώντας την πόλη με οδηγό την ιστορία και τη λογοτεχνία. Αθήνα: Εστία.

ΠΗΓΗ:https://criticeduc.blogspot.com/2018/06/blog-post.html?q=%CE%86%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%81%CF%83%CE%B5%CE%BD&m=1
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com