Ας φρόντιζαν
Κατήντησα σχεδόν ανέστιος και πένης.Αυτή η μοιραία πόλις, η Αντιόχειαόλα τα χρήματά μου τα ’φαγε:αυτή η μοιραία με τον δαπανηρό της βίο. 5Αλλά είμαι νέος και με υγείαν αρίστην.Κάτοχος της ελληνικής θαυμάσιος(ξέρω και παραξέρω Αριστοτέλη, Πλάτωνα·τί ρήτορας, τί ποιητάς, τί ό,τι κι αν πεις).Από στρατιωτικά έχω μιαν ιδέα,10κι έχω φιλίες με αρχηγούς των μισθοφόρων.Είμαι μπασμένος κάμποσο και στα διοικητικά.Στην Αλεξάνδρεια έμεινα έξι μήνες, πέρσι·κάπως γνωρίζω (κι είναι τούτο χρήσιμον) τα εκεί:του Κακεργέτη βλέψεις, και παλιανθρωπιές, και τα λοιπά. 15Όθεν φρονώ πως είμαι στα γεμάταενδεδειγμένος για να υπηρετήσω αυτήν την χώρα,την προσφιλή πατρίδα μου Συρία. Σ’ ό,τι δουλειά με βάλουν θα πασχίσωνα είμαι στην χώρα ωφέλιμος. Αυτή είν’ η πρόθεσίς μου.20Αν πάλι μ’ εμποδίσουνε με τα συστήματά τους —τους ξέρουμε τους προκομμένους: να τα λέμε τώρα;αν μ’ εμποδίσουνε, τί φταίω εγώ. Θ’ απευθυνθώ προς τον Ζαβίνα πρώτα,κι αν ο μωρός αυτός δεν μ’ εκτιμήσει,25θα πάγω στον αντίπαλό του, τον Γρυπό.Κι αν ο ηλίθιος κι αυτός δεν με προσλάβει,πηγαίνω παρευθύς στον Υρκανό. Θα με θελήσει πάντως ένας απ’ τους τρεις. Κι είν’ η συνείδησίς μου ήσυχη30για το αψήφιστο της εκλογής.Βλάπτουν κι οι τρεις τους την Συρία το ίδιο. Αλλά, κατεστραμμένος άνθρωπος, τί φταίω εγώ.Ζητώ ο ταλαίπωρος να μπαλωθώ.Ας φρόντιζαν οι κραταιοί θεοί35να δημιουργήσουν έναν τέταρτο καλό.Μετά χαράς θα πήγαινα μ’ αυτόν. [1930*] |
Αντώνης Καραμπάτσος
Ποια η προθετικότητα του ποιητή σε τούτη την περιγραφή;
Η Ειρωνεία;
Και αν ναι, ποιον ειρωνεύεται;
Το σύστημα της χώρας;
Το νεαρό ηθικό ερείπιο;
Τους κραταιούς θεούς;
Ή και τους τρεις;
Ποιο το δίδαγμα που δίνει ο ποιητής;
Το είπαμε και αλλού, το ποίημα το «ξαναγράφει» ο αναγνώστης, αφού φρόντισε για τούτο ο καλός ποιητής να τον κατατοπίσει και να τον εφοδιάσει με ό,τι είχε πρόθεση να του δώσει.
Εμείς που θέλουμε να είμαστε άνθρωποι ευαίσθητοι στα μηνύματα του ποιητή, με ό,τι βιώματα και με ό,τι εμπειρίες έχουμε θα προσπαθήσαμε όσο μπορούμε να βρούμε το νόημα τούτου του ποιήματος και έχουμε προσδοκίες να το βρούμε. Αν πάλι δεν μπορέσουμε, θα σκύψουμε περισσότερο προσεκτικά πάνω στους στίχους του, να μας φωτίσει ο ποιητής. Και αν πάλι δεν το βρούμε. Τι φταίμε εμείς σαν οι κραταιοί θεοί, δεν μας συνδράμουν να το κατανοήσουμε;
Ας ρίξουμε .λοιπόν, μια προσεκτική ματιά, σαν καλοί αναγνώστες, στον χαρακτήρα του νέου.
Η «καλοπέραση» του νέου, η αντίλογη δικαιολογία της ελαφρότητάς του. Έτσι ξεφορτώνει την ευθύνη από πάνω του!!!
Είναι ένας παπαγάλος που μιλάει τα Ελληνικά.
(Τι και αν λέει ότι: «ξέρω και παραξέρω Aριστοτέλη, Πλάτωνα»
Αν γνώριζε θα ήξερε ότι ο Πλάτωνας λέει:
Ου δει ένεκα του κινδύνου πράττειν τι ανελεύθερον.- Δεν πρέπει κανείς επειδή κινδυνεύει να κάνει απρέπειες.
Και ο Αριστοτέλης επίσης λέει:
Όμοια γάρ ως επί το πολύ τα μέλλοντα τοις γεγονόσι.- Τα περισσότερα απ’ αυτά που θα γίνουν στο μέλλον είναι ίδια μ’ αυτά που έχουν γίνει.
Ένας ανεμιστήρας για ξεσκόνισμα είναι ο νέος!.
Πνευματική φτώχια, η πραγματική φτώχια!.
Και στην πατρίδα του, τη Συρία όλοι ίδιοι με αυτόν, «κατ’ εικόνα και ομοίωσή» του.
Ο Γρύπος, που σημαίνει καμπουρομύτης και ήταν το προσωνύμιο του βασιλιά Αντίοχου που δολοφόνησε τη συμβασίλισσα μάνα του!!!!!!!!!!!!!
Ο Υρκανός, ένας εθνικιστής αρχιερέας και πολιτικός της διαπλοκής.!!!
Ο Ζαβίνας, που σημαίνει αγορασμένος δούλος και ήταν το προσωνύμιο του Αλέξανδρου Β' που έγινε βασιλιάς της Συρίας με τη βοήθεια του βασιλιά Πτολεμαίου Η’ του «κακεντρεχή» που σημαίνει κακούργος, γιατί τούτος, αφού κομμάτιασε το γιο του, τον έστειλε δώρο στην πρώην σύζυγό του!!!! (βλέπε αγαπητέ αναγνώστη, τι «σαρίδια» διαλέγει ο σεμνός Καβάφης για να βάλει «στολίδια και μαλάματα» στο λόγο του στην ποιητική του τέχνη!!!!!)
Αυτοί είναι τα πρότυπα του έθνους που θα καθρεφτιστεί ο νέος.
Ο Πυγμαλίων, προφήτης και πλάστης.
Ο νεαρός καταφέρνει, τελικά, να προσληφθεί όπως το είχε προβλέψει.
Το θέατρο των συνεντεύξεων έγινε, κάπως, έτσι:
Στην πρώτη προσπάθειά του ο Γρύπος τον βρήκε ανεπαρκή, προφανώς στη γλώσσα!!!!!.
Στην δεύτερη προσπάθειά του ο Υρκανός τον βρήκε ανέτοιμο. Τη γλώσσα του την βρήκε επαρκή, ήταν λεία και υγρή, σαν του σαλίγκαρου. Ανεπαρκείς βρήκε τις κάμψεις του!!!
Στην τρίτη προσπάθειά του ο Ζαβίνας τον επιλέγει. Τώρα έχει μάθει: Έρπει, γλείφει, πηδά, κάνει τούμπες και βαθιές μετάνοιες.
Η Δαρβίνειος θεωρεία ανεστραμμένη, σωστός ανθρωποπίθηκος.!!
Οι κραταιοί θεοί περιχαρείς για τις μετάνοιες!!!. Όλα «εν τάξει».!!!
Τώρα ας κάνουμε φίλοι μου, μια παλινωδία στην ανάλυσή μας .
Ας δούμε μια άλλη προσέγγιση με επανακατεύθυνση του νου μας.
Να μπούμε στη θέση του νέου για να μάθουμε πως τα αντιλαμβάνεται. τα πράγματα από τη δική του σκοπιά
(Να γνωρίσουμε τον ηθικό προσανατολισμό του νέου).
Η μοίρα τον κατάντησε πένητα και ανέστιο. Φτωχός και άστεγος από κακοτυχία.
Η πόλη σπαταλούσε τα χρήματά του, η δαπανηρή η πόλη, η πλανεύτρα, όχι αυτός. Νιώθει αθώος!
Μολαταύτα εξοπλίζεται με πολλές γνώσεις: μαθαίνει γλώσσες, μαθαίνει πολεμικές τέχνες, αποκτά σχέσεις κοινωνικές, αστυνομικές. Σπουδάζει τη διπλωματία και φοροτεχνικά τερτίπια. Παρακολουθεί μαθήματα του Κατεργάρη!!!.
Αλλά έχει προθέσεις ηθικές. Νιώθει αθώος!
Θα προσπαθήσει να φανεί άξιος και τίμιος, αν συναντήσει άξιους και τίμιους. Νιώθει αθώος!
Θα παρακαλέσει. Αν πιάσουν τα παρακάλια δεν θα «τραβήξει» όπλο, δεν έχει σκοπό να κάνει φόνο, αν όλα πάνε καλά. Νιώθει αθώος!
Διαφορετικά θα γίνει μισθοφόρος σε όποιον πλειοδοτήσει, υπονομευτής του και Μακιαβέλι. Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.
Η συνείδηση ήσυχη. Δεν έχει άλλη επιλογή. Νιώθει αθώος!
Επιλογές που δεν προσφέρονται σε τούτον τον νέο:
• Να πυρπολήσει τη Συρία !
• Να πυρπολήσει τον Γρύπο, τον Υρκανό και τον Ζαβίνα !
•Να πυρπολήσει τους θεούς !
• Να αυτοπυρποληθεί !
Νιώθει αθώος !
Οι κραταιοί θεοί ξανάκαναν το θαύμα. Όπερ έδη δείξε.
Ας αναθάλλει, τώρα, αγαπητέ αναγνώστη, κάθε ένας μας μόνος του το δίδαγμα που στέλνει με τούτο το ποίημα ο στοχαστής σεμνός ποιητής Καβάφης!!!
Το δίδαγμα είναι βέβαια κάτω από έντονες ηθικές δυσοσμίες. Αν φυσήξουμε θα το δούμε!!!
Ερώτηση πολλαπλής επιλογής, για ανακάλυψη του μηνύματος:
Αξιολογώντας την κριτική σκέψη σου, αγαπητέ αναγνώστη, πάνω σε αυτά που λέει ο ποιητής αλλού και σε αυτά που λέει στο ποίημα του αυτό, απάντησε στο ακόλουθο ερώτημα:
Ποιος βλάπτει περισσότερο τη Συρία;
Σου δίνονται τέσσερις εκδοχές. Εσύ επέλεξε την πιθανότερη.
1. Ο πένης και ανέστιος νέος.
2. Οι: Γρύπος-Υρκανός-Ζαβίνας.
3. Οι θεοί.
4. Το σύστημα της Συρίας
Αν η απάντηση είναι μια από τις 1η, 2η, 3η αιτιολόγησέ την.
Αν είναι η 4η συμφωνούμε.
Ο Καβάφης δίνει το μήνυμα ότι: το υψηλό κύρος που αποκτά το κοινωνικό πλαίσιο, το κράτος δηλαδή, στηρίζεται στη γνώμη που έχουν οι πολίτες σχετικά με την ηθική των νόμων και τον δίκαιο τρόπο που εφαρμόζονται. Αυτό το κύρος υποχρεώνει τους πολίτες να το σέβονται. Το κύρος αυτό δεν υπάρχει στη «Συρία».
Αυτό που δεν λέει ο ποιητής είναι που βρίσκεται η Συρία**
.
**Κάνε εύστοχους συνειρμούς
και δες τις συγκυρίες
Οι παπαγάλοι φλυαρούν
όλοι η γη Συρίες
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.