Πολυτεχνείο, 1973

Του Βασίλη Ασημακόπουλου

Το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα στην αρχική φάση ριζοσπαστικοποίησής του 1971-72 [και αφού το προδικτατορικό φοιτητικό κίνημα, ρωμαλέο πραγματικά και αιχμή του δόρατος της χαμένης άνοιξης της δεκαετίας του ’60, είχε βιαίως κατασταλεί αμέσως μετά την επικράτηση του Απριλιανού πραξικοπήματος, ενώ και οι αντιδικτατορικές οργανώσεις δρούσαν μαχητικά – τα μέλη τους όταν συλλαμβανόντουσαν υφίσταντο διώξεις, φυλακίσεις και βασανισμούς - αλλά σε συνθήκες παρανομίας και εκ των πραγμάτων αδυνατούσαν να μαζικοποιηθούν στο εσωτερικό της χώρας] κινείται πιο πολύ αυτόνομα και ανένταχτα, με σαφή αριστερή κατεύθυνση. Οι οργανωτικές μορφές που προκρίνονται στην αρχική φάση είναι οι ΦΕΑ (Φοιτητικές Επιτροπές Αγώνα), ενώ δραστηριοποίηση παρατηρείται και στις τοπικές φοιτητικές ενώσεις (όπως η Φοιτητική Ένωση Κρητών και άλλες που έχουν αιρετά Δ.Σ.).

Τη χρονιά 1972-73 και μετά τη διεκδίκηση να οριστούν διοικήσεις στα Δ.Σ. των Συλλόγων Φοιτητών με προσφυγές στα Πρωτοδικεία ενάντια στα διορισμένα από τη δικτατορία Δ.Σ., η χούντα προχωρά στο εγχείρημα διενέργειας φοιτητικών εκλογών (11ος/72). Οι αντιδικτατορικοί φοιτητές διχάζονται μεταξύ συμμετοχής και καταγγελίας των εκλογών και θέμα αιχμής αναδεικνύεται το ζήτημα του τρόπου συγκρότησης εφορευτικών επιτροπών. Τελικά οι φοιτητικές εκλογές είναι νόθες στοιχείο που καταγγέλλεται με ιδιαίτερη δρυμήτητα και τόλμη από τον φοιτητή της Θεολογικής Σχολής και ιεροδιάκονο Τιμόθεο Λαγουδάκη, σε ανοιχτή συγκέντρωση. Η χούντα προχωρά σε εφαρμογή του διατάγματος για διακοπή αναβολής στράτευσης λόγω σπουδών και ξεσπούν διαμαρτυρίες και συγκρούσεις στο Πολυτεχνείο και τη Νομική. Στις 21-22 Φεβρουαρίου πραγματοποιείται κατάληψη της Νομικής (οι Ταράτσες της Νομικής, είχε προηγηθεί η κινητοποίηση στις 14/2). Οι Ταράτσες της Νομικής αποτελούν σαφή ένδειξη ανόδου της αγωνιστικής διαθεσιμότητας και πάλης του φοιτητικού κινήματος. Ένα ζήτημα που διαφοροποιεί τους συμμετέχοντες φοιτητές από άποψη κατεύθυνσης είναι η κεντρική πολιτικοποίηση ή μη του αγώνα, ενώ εκδηλώνεται η διαπάλη μεταξύ των φοιτητών που εντάσσονται στην Αντι-ΕΦΕΕ και τον Ρήγα από τη μία και των αριστεριστών/ επαναστατικής αριστεράς από την άλλη. Στις 20 Μαρτίου 1973 γίνεται η επόμενη κινητοποίηση-κατάληψη της Νομικής και αιματηρή σύγκρουση με τις δυνάμεις καταστολής. Ουσιαστικά σ’ εκείνη τη φάση το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα σταδιακά περνά από την κυρίαρχη μορφή του ανενταχτισμού στην ηγεμονία των αντιδικτατορικών-φοιτητικών οργανώσεων.

Η χούντα στη συνέχεια ξεκινά το εγχείρημα της φιλελευθεροποίησης-νομιμοποίησης-μονιμοποίησης, που περιλαμβάνει δημοψήφισμα (7ος/73), αμνηστία πολιτικών κρατουμένων (8ος/73), συγκρότηση μεταβατικής κυβέρνησης υπό τον Μαρκεζίνη και προετοιμασία εκλογών για τον Φεβρουάριο του ‘74. Με αφετηρία τη διαδήλωση και τις συγκρούσεις στο κέντρο της Αθήνας στο μνημόσυνο από τη συμπλήρωση 5 χρόνων από το θάνατο του Γεωργίου Παπανδρέου ξεκινά μια αλληλουχία γεγονότων και κινητοποιήσεων που η αυθόρμητη και συγκρουσιακή δυναμική τους θα οδηγήσουν στην τριήμερη κατάληψη του Πολυτεχνείου και την εξέγερση του Νοέμβρη. Οι αντιδικτατορικές οργανώσεις ελέγχουν σε μεγάλο βαθμό την κατάσταση, αλλά τόσο η κατάληψη, όσο και το περιεχόμενο του αγώνα διαμορφώνεται από την έντονη εσωτερική διαπάλη των αντιδικτατορικών οργανώσεων με παρουσία στο φοιτητικό κίνημα και κυρίως μεταξύ Αντι-ΕΦΕΕ και Ρήγα από τη μία και αριστεριστών/επαναστατικής αριστεράς από την άλλη. Ο αριθμητικός συσχετισμός είναι με τους πρώτους, ο πολιτικο-κινηματικός είναι με τους δεύτερους, καθώς συρρέει πλήθος κόσμου γύρω ή και μέσα στο Πολυτεχνείο (εργάτες, αγρότες, μαθητές, μικροαστικά στρώματα), πολιτικοποιώντας και συνολικοποιώντας τη σύγκρουση με το καθεστώς Οι θέσεις για κατάληψη και πολιτικοποίηση του αγώνα επικρατούν, κάτι που αποτυπώνεται και στις ανακοινώσεις-ψηφίσματα της εξέγερσης που παρατίθενται στη συνέχεια.

Η πραγματικότητα είναι ότι η κομμουνιστική αριστερά μπορεί να μην οργάνωσε προφανώς την εξέγερση του Πολυτεχνείου, μπορεί ένα τμήμα της να ήταν αντίθετο στις πρακτικές κατάληψης (λόγω θεώρησης του κινήματος ως ακόμα αδύναμου να αντιπαρατεθεί ανοιχτά απέναντι στο καθεστώς ) ή άλλο τμήμα της να είχε αποδεχθεί τη συμμετοχή στις εκλογές του Μαρκεζίνη (ως μια προσπάθεια εκμετάλλευσης των ρωγμών που εκτιμούσε ότι ανοίγονταν), αλλά ήταν παρούσα στα γεγονότα μέσα από τα μέλη της που συμμετείχαν ενεργητικά και καθοδηγούσαν από ένα σημείο και μετά την εξέγερση, μέσα από τις έντονες αντιθέσεις τους. Από το χώρο της Δεξιάς το πρόσωπο που έχει ασυμβίβαστη πάλη κατά της δικτατορίας είναι ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ενώ και από το χώρο του Κέντρου ο Γεώργιος Μαύρος. Η κυοφορούμενη νέα αριστερά (ΠΑΚ), ήταν υπέρ των συγκρουσιακών κινητοποιήσεων και των ολικών ρήξεων (και κάθετα αντίθετη στο εγχείρημα Μαρκεζίνη) όμως οι δυνάμεις του εντός Ελλάδας ήταν πολύ περιορισμένες (σε αντίθεση με το εξωτερικό που έτειναν να γίνουν πλειοψηφικές, προδιαγράφοντας από την άποψη της πολιτικής κυριαρχίας τη μεταπολιτευτική εξέλιξη) και συνεπώς δεν ασκούσε αποφασιστική επιρροή στις διεργασίες του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος. Τα μέλη του όμως που ήταν φοιτητές ήταν παρόντα και συμμετείχαν στην εξέγερση. Πιθανόν η πολιτική γραμμή του ΠΑΚ (ολική σύγκρουση με το καθεστώς και απόλυτη άρνηση στο εγχείρημα Μαρκεζίνη), σε συνδυασμό με την περιορισμένη έστω αλλά υπαρκτή παρουσία στο Κίνημα στο εσωτερικό της χώρας, να είναι μία από τις αιτίες της μεταπολιτευτικής ηγεμονίας του ΠΑΣΟΚ αρχικά στο χώρο της αριστεράς και στη συνέχεια ευρύτερα, καθώς η θεωρία του και η πολιτική γραμμή στη συγκυρία εξέφραζε τα βασικά ιδεολογικά σχήματα και αιτήματα του λαϊκού κινήματος που αναδείχθηκαν στην τελική φάση της δικτατορικής περιόδου και οξύνθηκαν σε υπέρτατο βαθμό με την τραγωδία της Κύπρου, που οδήγησε τη χούντα σε κατάρρευση και τον Κων/νο Καραμανλή στην απόφαση εξόδου της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ (απόφαση που προηγούμενό της υπάρχει μόνον στη Γαλλία του Ντε Γκωλ το 1966 και σε κανένα άλλο κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ από το 1949 μέχρι σήμερα- βέβαια το 1980 η χώρα θα επανέλθει ως γνωστόν στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, γεγονός που θα συμπέσει με την 7η επέτειο του Πολυτεχνείου με μαζικές διαδηλώσεις και συγκρούσεις με τις αστυνομικές δυνάμεις που θα προκαλέσουν το βίαιο θάνατο της εργάτριας από το Περιστέρι Σταματίνας Κανελλοπούλου και του Κύπριου φοιτητή Ιάκωβου Κουμή). Το βασικό ιδεολογικό σχήμα ήταν αντιιμπεριαλισμός-αγώνας ενάντια στην αμερικανοκρατία και η πολιτική γραμμή η πάλη για την εθνική ανεξαρτησία και τη δημοκρατία/λαϊκή κυριαρχία. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικά τα συνθήματα και οι αναφορές που εμφανίζονται τις μέρες της εξέγερσης του Νοέμβρη στο Πολυτεχνείο - μεταξύ πολλών άλλων- για τον Αλλιέντε (το αμερικανοκίνητο πραξικόπημα στη Χιλή ήταν πολύ πρόσφατο, 11/9/73) και για την Ταϊλάνδη (εκεί η αιματοβαμμένη σύγκρουση με το στρατιωτικό αμεκανοκίνητο καθεστώς που εξουσίαζε από το 1971, ήταν ακόμα πιο πρόσφατη, Οκτώβριος 1973). Δηλαδή γεγονότα που ευαισθητοποιούν και εντείνουν μια ήδη προδιαμορφωμένη ιδεολογικά κατάσταση, αναδεικνύοντας διεθνικές αναφορές σε μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Σύνδεση του αιτήματος της εθνικής ανεξαρτησίας και της δημοκρατίας σε μια αντιιμπεριαλιστική προοπτική, καθώς αναγνωρίζεται το καθεστώς της αμερικανοκρατίας ως κοινός εχθρός των λαών που αγωνίζονται για την ελευθερία τους.

Και τρια σχόλια ως κατακλείδα.

1). Ο αγώνας ενάντια στην αμερικανοκρατία (η συγκεκριμένη μορφή του αντιιμπεριαλισμού) και η κοινή αίσθηση του αμερικανοκίνητου χαρακτήρα της χούντας ήταν η κυρίαρχη εκδοχή των πραγμάτων, του Κινήματος, κατά τη σύγχρονη περίοδο των γεγονότων και μέχρι τη δεκαετία του ’80. Όποιος από τ’ αριστερά το αμφισβητεί αυτό, είναι ανάλογης τάξεως ζήτημα κατά τη γνώμη μου με εκείνους που από τα δεξιά αμφισβητούν την ύπαρξη νεκρών στο Πολυτεχνείο, στο πλαίσιο ενός αναθεωρητισμού με στόχευση συγκεκριμένη από κάποιους (όχι απ’ όλους). Αν δεν υπήρχε το βίντεο κατά την είσοδο του τανκ στο Πολυτεχνείο, σήμερα μπορεί ν’ ακούγαμε αναλύσεις ότι μπορεί και να μην είχε γίνει καμία στρατιωτική εισβολή στο Πολυτεχνείο. Αν πάλι δεν υπήρχαν οι φωτογραφίες από την πύλη του Πολυτεχνείου κατά την εξέγερση του ’73, όπου αναγράφονται τα συνθήματα «Έξω το ΝΑΤΟ» και «Έξω αι ΗΠΑ», μπορεί να αμφισβητούνταν ακόμα και ο κυρίαρχος αντιιμπεριαλιστικός χαρακτήρας του κινήματος της εποχής και κάποια στιγμή να σταματήσει και η πορεία προς την πρεσβεία.

2). Η γενιά του Πολυτεχνείου. Η επίθεση στη «γενιά του Πολυτεχνείου» είναι πλέον στερεοτυπικού χαρακτήρα (και στις περισσότερες περιπτώσεις είτε βαθιά συντηρητικής, είτε νεοφιλελεύθερης κοπής). Με μεγάλη δόση αναλυτικής αυθαιρεσίας για το ζήτημα των γενιών, η «γενιά του Πολυτεχνείου» έχει ευθύνη θετική και αρνητική κυρίως για την περίοδο από το 1974 μέχρι το 1990. Όταν κατά βάση απολάμβανε – λόγω του πρωταγωνιστικού της ρόλου στην αντιδικτατορική πάλη – την ιδεολογική ηγεμονία και συνέβαλε με τρόπο καταλυτικό στην οικοδόμηση των μαζικών κομμάτων και οργανώσεων, που ήταν η βασική πολιτικο-οργανωτική καινοτομία της μεταπολιτευτικής δημοκρατίας, τόσο στις μορφές, όσο και στα περιεχόμενα. Με κατακτήσεις θεσμικές και υλικές για τις κυριαρχούμενες κοινωνικές τάξεις (ναι η ζωή έγινε καλύτερη και η δημοκρατία λειτούργησε στη χώρα, κάτι που δεν ήταν καθόλου δεδομένο μέχρι τότε), αλλά με τελική ήττα το 1989-1990 (Το 89 εκτός από διεθνές ήταν και εγχώριο, ειδικά για την αριστερά με την ευρεία έννοια). Ενσωματώθηκε στο σύστημα (όπως συνήθως συμβαίνει με το πέρασμα των χρόνων) αλλά αυτό που νομίζω ότι έχει μια σημασία είναι ότι η γενιά του Πολυτεχνείου, με την έννοια μιας ηγεμονικής ιδεολογικο-πολιτικής ατμόσφαιρας με συγκεκριμένες οργανωτικές απολήξεις έχει πάψει να καθοδηγεί τα πράγματα από δεκαετίες. Από το 1990 και μετά καινούριες κοινωνικές και μεταμορφούμενες πολιτικές δυνάμεις διαφεντεύουν τον τόπο. Με τα γνωστά αποτελέσματα.

3). Σήμερα 45 χρόνια μετά- Το μήνυμα του Πολυτεχνείου για δημοκρατία και εθνική ανεξαρτησία σε αντιιμπεριαλιστική κατεύθυνση, όπως αναγράφεται και στη διακήρυξη της Σ.Ε. κατάληψης του Πολυτεχνείου το Νοέμβρη του 73, έχει μια δραματική επικαιρότητα. Γιατί η κυρίαρχη αντίθεση στη χώρα, με ιδιαίτερη ένταση στα χρόνια από το 2010 και μετά, είναι ανάμεσα στις δυνάμεις του υπεριμπεριαλισμού και τις δυνάμεις της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας. Αυτός είναι ο χαρακτήρας σε μορφή και περιεχόμενα που λαμβάνει η πάλη μεταξύ κυρίαρχων και κυριαρχούμενων τάξεων στην Ελλάδα σήμερα. Ο αγώνας για εθνική ανεξαρτησία και λαϊκή κυριαρχία είναι το πλαίσιο συμμαχίας των λαϊκών και μικροαστικών τάξεων απέναντι στις δυνάμεις της κεφαλαιοκρατίας, του μονοπωλιακού κεφαλαίου και των δομών του αποικιακού κράτους που υπηρετούν το υπεριμπεριαλιστικό προτσές.

Για να το πούμε απλά και συνθηματολογικά

Ούτε ΗΠΑ-Ούτε Γερμανία/ Εθνική Ανεξαρτησία-Λαϊκή Κυριαρχία

Καλή Πορεία!

Ακολουθούν : 

Α) Κείμενα της εξέγερσης του Νοέμβρη του 73 (Διακήρυξη Σ.Ε. Κατάληψης Πολυτεχνείου 16-11-1973, 

Ψήφισμα Εργατικής Συνέλευσης Πολυτεχνείου 17-11-1973, 

Ανακοίνωση των μελών της Σ.Ε. Κατάληψης Πολυτεχνείου 28-9-1974 και τα ονόματα των μελών της Συντονιστικής Επιτροπής), 

Β) Τα ονόματα των νεκρών του Πολυτεχνείου, 

Γ) Μια αναφορά στις κυριότερες αντιδικτατορικές οργανώσεις, 

Δ) Βιβλία που αναφέρονται στο αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα, 

Ε) Το φωτογραφικό στιγμιότυπο με τον Μανώλη Γλέζο μπροστά στο μνημείο του Πολυτεχνείου από την περσινή επέτειο, 2017

Α) Κείμενα

1)Διακήρυξη Συντονιστικής Επιτροπής Κατάληψης Πολυτεχνείου (16-11-1973)

«Οι φοιτητές απ’ όλες τις σχολές στη διάρκεια του φοιτητικού κινήματος, συνειδητοποιήσαμε πώς τα προβλήματά μας σχετικά με τον εκδημοκρατισμό της Παιδείας και τη λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος δεν λύνονται χωρίς την αλλαγή της συγκεκριμένης πολιτικής κατάστασης. Αρχίζοντας έτσι πολιτικό αγώνα, οι φοιτητές και οι Έλληνες εργαζόμενοι που κλείστηκαν στο Πολυτεχνείο, ξεκαθαρίζουν τις θέσεις τους και καλούν τον Ελληνικό λαό να συσπειρωθεί γύρω τους και να αγωνισθεί μαζί τους ως την τελική νίκη.
1) Πρωταρχική προϋπόθεση για την επίλυση όλων των λαϊκών προβλημάτων, θεωρούμε την άμεση παύση του τυραννικού καθεστώτος της χούντας και την παράλληλη εγκαθίδρυση της λαϊκής κυριαρχίας και της εθνικής ανεξαρτησίας.
2) Η εγκαθίδρυση της λαϊκής κυριαρχίας συνδέεται αναπόσπαστα με την εθνική ανεξαρτησία από τα ξένα συμφέροντα που χρόνια στηρίζουν την τυραννία στη χώρα μας. Η πλατειά κινητοποίηση του Ελληνικού Λαού και η εκδήλωση συμπαράστασης απ’ όλες τις γωνιές της Ελλάδος είναι η καλύτερη απάντηση σ’ όσους επιχείρησαν να μας δυσφημίσουν.
Ελληνικέ Λαέ, ο αγώνας γύρω απ’ τη Λαϊκή Κυριαρχία και την Εθνική Ανεξαρτησία συνίσταται σήμερα στις άμεσες μαζικές διεκδικήσεις στα οικονομικά, επαγγελματικά και κοινωνικά σου προβλήματα, με απεργιακούς αγώνες, με μαζικές κινητοποιήσεις με προοπτική την γενική απεργία για την ανατροπή της δικτατορίας. Η παρουσία μας εδώ αποτελεί κέντρο συσπείρωσης, κινητοποίησης και μαζικοποίησης του λαϊκού αγώνα».

ΟΛΟΙ ΕΝΩΜΕΝΟΙ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ

ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ

Νοέμβρης 73 

Η ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ

2) ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ

Η συνέλευση των εργατών του Πολυτεχνείου διακηρύχνει :
Ο χαρακτήρας του σημερινού αγώνα, που ξεκινώντας από τους φοιτητές αγκαλιάζει τώρα όλο το λαό, είναι αγώνας, τόσο ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία, όσο και στα ξένα και ντόπια μονοπώλια που τη γέννησαν και τη στηρίζουν. Είναι αγώνας για το πέρασμα της εξουσίας στον εργαζόμενο Λαό και όχι στους δημαγωγούς, που επί δεκάδες χρόνια τον καπηλεύονταν, με τα γενικά «περί Δημοκρατίας» συνθήματά τους.
Θεωρώντας το καταληφθέν από τους φοιτητές και εργαζόμενους Πολυτεχνείο, σαν την πραγματική βάση του αγώνα μας αυτή τη στιγμή, προτείνουμε την διατήρηση της κατάληψής του και ταυτόχρονα τη δημιουργία μικτών επιτροπών, φοιτητικών- εργατικών για να μεταφέρουν το μήνυμα του αγώνα στους χώρους συγκέντρωσης των οικοδόμων, στα εργοστάσια, στη συγκέντρωση των Μεγάρων.
Οι μικτές φοιτητικές-εργατικές επιτροπές πρέπει να προπαγανδίζουν το σύνθημα της δημιουργίας επιτροπών στους τόπους δουλειάς με σκοπό τη δημιουργία προϋποθέσεων για το κατέβασμα των εργαζομένων σε οικονομική και πολιτική απεργία.

Πολυτεχνείο 17 Νοέμβρη 1973 

-Έξω οι Αμερικάνοι

-Ο Λαός στους Δρόμους

- Κάτω η Χούντα

-Εργοστασιακές Επιτροπές

- Εργάτες-Αγρότες-Φοιτητές Ενιαίο Μέτωπο Δράσης

3) ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΊΟΥ 

(Η ανακοίνωση που ακολουθεί είναι η πρώτη και η μοναδική ανακοίνωση της Σ.Ε. του Πολυτεχνείου μετά τις 16 Νοέμβρη 1973. Στάλθηκε σε όλες τις εφημερίδες και δημοσιεύθηκε στις 28-9-1974, μεταπολιτευτικά- Από το βιβλίο του Σταύρου Λυγερού, Φοιτητικό Κίνημα και Ταξική Πάλη στην Ελλάδα-Από τις προσφυγές στα Πρωτοδικεία στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, τΒ, εκδοτική ομάδα Εργασία, 1978, σελ. 186-188)

«Η λαϊκή εξέγερση του Νοέμβρη αποτέλεσε σταθμό στον μακροχρόνιο αγώνα του λαού μας για την εθνική του ανεξαρτησία και την λαϊκή κυριαρχία. Είναι επιταχτική ανάγκη να φωτιστούν ολόπλευρα τα γεγονότα εκείνα, για να αξιοποιηθεί η πείρα που αντλήθηκε. Εμείς σαν Συντονιστική Επιτροπή, εκλεγμένοι από τις Γενικές Συνελεύσεις των φοιτητών, είχαμε αναλάβει το καθήκον να συντονίσουμε τη δράση τους εκφράζοντας την πολιτική θέλησή τους. Έχοντας συνολική επιπτεία των γεγονότων, προσδιορίζουμε τα βασικά χαρακτηριστικά τους.
Τα γεγονότα ξεκίνησαν αυθόρμητα. Η συσσώρευμενη λαϊκή αγανάχτηση εκφράστηκε δυναμικά, όταν η χούντα κάτω αοό την πίεση του λαϊκού παράγοντα και των εσωτερικών της αντιθέσεων προσπαθούσε απεγνωσμένα να χρησιμοποιήσει φιλελεύθερο προσωπείο για να αποπροσανατολίσει και να αποδυναμώσει την λαϊκή θέληση. Οι διαδηλωτές της Τετάρτης που ενώθηκαν με τους συγκεντρωμένους φοιτητές στο Πολυτεχνείο, αποτέλεσαν πόλο συσπείρωσης ολοένα και περισσότερων φοιτητών και εργαζομένων. Η αγωνιστικότητα και ο όγκος τους οδήγησαν στην κατάληψη. Από το πρώτο βράδυ φάνηκε η ανάγκη για συντονισμό και έλεγχο. Οι αγωνιζόμενοι φοιτητές και εργαζόμενοι οργάνωσαν φρουρές, σίτιση, νοσοκομείο. Τα εργαστήρια προστατεύτηκαν αυστηρά. Κατοχυρώθηκε η κοινή πολιτική θέληση. Προβοκάτορες υπήρξαν, αλλά με την επαγρύπνηση και την αυτοπειθαρχία των αγωνιστών δεν μπορέσαν να επιρρεάσουν την εξέλιξη των γεγονότων και το πολιτικό τους περιεχόμενο. Οι πολιτικές αποφάσεις παίρνονταν από τις συνελεύσεις των φοιτητών, των εργατών, των μαθητών. Στη βάση της πολιτικής θέλησης των Συνελεύσεων εκλέχτηκαν οι εκπρόσωποι, καθορίστηκε το πολιτικό περιέχομενο και εκφράστηκε από τα μεγάφωνα, τους πολυγράφους, τον ραδιοφωνικό σταθμό. Ο αγώνας προσδιορίστηκε αντιφασιστικός-αντιιμπεριαλιστικός, αγώνας για την εθνική ανεξαρτηρίσα και την λαϊκή κυριαρχία.
Στην επίθεση της αστυνομίας απαντήσαμε με λαϊκή κινητοποίηση. Χιλιάδες λαός αγωνίστηκε στα οδοφράγματα, αντιμετώπισε άοπλος τα πυρά των ειδικευμένων δολοφόνων. Η χούντα κινητοποιώντας ειδικές μονάδες του στρατιτωικού μηχανισμού, οδήγησε τα τανκς μπροστά στο Πολυτεχνείο. Οι επικεφαλής αρνούμενοι κάθε έννοια διαπραγμάτευσης προχώρησαν στην εκτέλεση του προκαθορισμένου σχεδίου και παραβίασαν την πύλη.
Στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, αγρότες, εργάτες και φοιτητές, πλατειά λαϊκά στρώματα, αγωνίστηκαν μαζί για τους ίδιους στόχους. Στον αγώνα σφυρηλατήθηκε η ενότητά τους και καταχτήθηκαν ανώτερες μορφές πάλης. Έγινε συνείδηση η ανάγκη να ανατραπεί η διχτατορία και να σταματήσει η εξάρτηση από τα κάθε λόγή κένα συμφέροντα (στρατιωτικά, οικονομικά, πολιτικά) και ιδιαίτερα από τον Αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και το ΝΑΤΟ. Συνειδητοποιήθηκε η πλατειά ανάγκη της οργανωμένης πάλης. Η «λύση» της φιλελευθεροποίησης κατέρρευσε. Η χούντα για να καταπνίξει το λαϊκό κίνημα παρουσιάζει το πραγματικό της πρόσωπο. Ασκεί απροκάλυπτη τρομοκρατία, απομονώνεται ακόμα περισσότερο, οξύνοντας έτσι τις αντιθέσεις στους κόλπους της.
Σήμερα με την πολιτική αλλαγή, απαίτηση όλου του λαού είναι η σύλληψη και πραγματική τιμωρία των ενόχων. Γίνεται καπηλεία στα γεγονότα και το νόημά τους διαστρεβλώνεται. Οι φασιστικοί μηχανισμοί και θεσμοί παραμένουν ανέπαφοι, με τους βασανιστές και τους πράχτορές τους στις θέσεις τους. Οι διαθεσιμότητες που δίνονται αποτελούν εμπαιγμό και πρόκληση στο λαϊκό αίσθημα. Η ουσιαστική εξάρτησή μας από το ΝΑΤΟ, παρά τις διακηρύξεις συνεχίζεται όπως και πριν. Οι αμερικάνικες βάσεις στην Ελλάδα συνεχίζουν να υπάρχουν. Ο Πειραιάς και η Σούδα λειτουργούν και σήμερα σαν ορμητήρια του 6ου στόλου. Οι στόχοι που μπήκαν στο Πολυτεχνείο, γραμμένοι με το αίμα των νεκρών αγωνιστών του παραμένου ανεκπλήρωτοι.

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ.

28 Σεπτέμβρη 1974

Η Συντονιστική Επιτροπή

Φυσικομαθηματική : Σταύρος Λυγερός, Μανούσος Τσαφαράκης 

Νομική : Χρήστος Λάζος, Χρύσανθος Λαζαρίδης 

Ιατρική : Νίκος Σιδέρης, Ελένη Αναστασίου 

Φιλοσοφική : Αγγελική Κωστή, Αριάδνη Αλαβάνου 

Πάντειος : Γιάννης Κορμουλάκης, Γρηγόρης Κολιτσίδας 

Εμπορική : Στέλιος Παππάς, Κώστας Τσαντίλης 

Γεωπονική : Νίκος Αντώνογλου, Δημήτρης Τζουβάνος 

Βιομηχανική : Φιλιππάκης Γιώργος 

Οδοντοτριατική : Κώστας Λαλιώτης, Γιάννης Κοροβέσης 

Αρχιτεκτονική : Σηφιανός Νίκος 

Πολιτικοί Μηχανικοί : Δημήτρης Χατζησωκράτης, Γιώργος Τσεμπέλης 

Μηχανολόγοι : Ολύμπιος Δαφέρμος, Γιώργος Παπαβασιλόπουλος 

Χημικοί : Τόνια Μωροπούλου, Στέλιος Λογοθέτης 

Καλών Τεχνών : Ι. Γεωργακάκης 

Τοπογράφοι : Δημήτρης Ανδρουλάκης, Γιάννης Νυσταζάκης».

Β) Οι νεκροί της εξέγερσης του Πολυτεχνείου

Ονόματα 23 νεκρών αγωνιστών κατά την εξέγερση του Νοέμβρη 1973. Στις 16 Νοεμβρίου 1973 : 

1. Σπυρίδων Κοντομάρης (ετών 57, 20.30), 

2. Διομίδης Κομνηνός (ετών 17, 21.30), 

3. Σωκράτης Μιχαήλ (ετών 57, μεταξύ 22.30 & 23.00), 

4. Βασίλειος Φάμελλος (ετών 26, 23.30),

5. Torill Engeland Magrette (ετών 22, 23.30), 

6. Γεώργιος Σαμούρης (ετών 22, 24.00), 

7. Δημήτριος Κυριακόπουλος (βραδυνή ώρα - κατέληξε 19/11/7)

8. Σπύρος Μαρίνος (Γεωργαράς) (ετών 35, βραδυνή ώρα). Στις 17 Νοεμβρίου 1973 : 

9. Νικόλαος Μαρκούλης (ετών 24 , πρωινή ώρα, κατέληξε 19/11/73), 10. Αικατερίνη Αργυροπούλου (ετών 76, 10.00, κατέληξε Μάϊο '74), 11. Στυλιανός Καραγεωργής (ετών 19, 10.15), 

12. Μάρκος Καραμανής (ετών 23, 10.30)

13. Αλέξανδρος Σπαρτίδης (ετών 16, 10.30-11.00),

14. Δημήτριος Παπαϊωάννου (ετών 60, 11.30)

15. Γεώργιος Γερτζίδης (ετών 48, 11.30), 

16. Βασιλική Μπεκιάρη (ετών 17, 12.00), 

17. Δημήτρης Θεοδωράς (ετών 5 1/2, 13.00), 

18. Αλέξανδρος Βασίλειος (Μπασρί) Καράκας (ετών 43, 13.00).

Στις 18 Νοεμβρίου 1973 : 

19. Αλέξανδρος Παπαθανασίου (ετών 59, 10.00), 

20. Ανδρέας Κούμπος (ετών 63, 11.00, κατέληξε στις 30/1/1974), 

21. Μιχαήλ Μυρογιάννης (ετών 20, 12.00)

22. Κυριάκος Παντελεάκης (ετών 43, 12.00-12.30), 

23. Ευστάθιος Κολινιάτης (κατέληξε στις 21/11/73)

ΠΗΓΗ:Ταχυδρόμος 15/11/2003, τεύχος 194 Έρευνα: Πάνος Μπαΐλης

Γ). Αντιδικτατορικές οργανώσεις που έδρασαν στην Ελλάδα και το εξωτερικό (με κίνδυνο να έχουν παραλειφθεί μερικές) :

ΠΑΚ, ΠΑΜ, Δημοκρατική Άμυνα, ΔΕΑ, Λαϊκή Πάλη, Ελληνική Αντίσταση, ΕΔΗΝ, ΑΚΕ, ΟΜΛΕ, 20η Οκτώβρη, ΛΕΑ, Μαχητής, ΔΕΚΑ, ΟΕΜΛ, Ελεύθεροι Έλληνες, ΕΚΚΕ, ΑΑΣΠΕ, ΠΠΣΠ, ΟΣΕ, ΑΡΗΣ, Ρήγας Φεραίος, ΕΚΙΝ, ΕΜΕΠ, Αντι-ΕΦΕΕ, Μπολσεβίκοι, ΣΕΠ, ΕΕΑΜ, και εννοείται το ΚΚΕ και το ΚΚΕ εσ.

Δ). Βιβλία 

Μερικές εκδόσεις για το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα

Αθανασάτου Γ.- Ρήγος Α. – Σεφεριάδης Μ., Η δικτατορία 1967-1974. Πολιτικές πρακτικές-ιδεολογικός λόγος-αντίσταση, εκδ. Καστανιώτη, 1999

Αυτόνομη Πρωτοβουλία Πολιτών, Αυτοί οι αγώνες συνεχίζονται, δεν εξαγοράζονται, δεν δικαιώθηκαν, Αθήνα, 1983

Γιάνναρης Γ., Φοιτητικά κινήματα και ελληνική παιδεία, τ. Β΄ εκδ. Το Ποντίκι, 1993

Δαφέρμος Ολ. Το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα 1972-1973, εκδ. Γαβριηλίδης, 2009

Κορνέτης Κ., Τα παιδιά της δικτατορίας, εκδ. Πόλις, 2015

Λάζος Χρ, Το ελληνικό φοιτητικό κίνημα, εκδ. Γνώση, 1987

Λυγερός Στ., Φοιτητικό Κίνημα και ταξική πάλη στην Ελλάδα. Από τις προσφυγές στα πρωτοδικείοα στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, τ. Α΄ & Β΄, εκδοτική ομάδα εργασία, 1978

Νταβανέλος Α., Νοέμβρης 1973 : Η εξέγερση του Πολυτεχνείου, εκδ. Διεθνιστική Εργατική Αριστερά, 2005

Παπαχρήστος Δ., Το Πολυτεχνείο Ζει; 30 + 1, εκδ. Λιβάνη, 2004

ΠΗΓΗ: 

Vasilis Asimakopoulos

Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com