Ο ΕΑΜίτης μητροπολίτης Κοζάνης, Ιωακείμ

Στις 2 Απρίλη 1962 πέθανε ο ΕΑΜίτης πατριώτης αγωνιστής Ιωακείμ (Απόστολος Αποστολίδης) Μητροπολίτης Κοζάνης. Μεγάλη και δραστήρια, γεμάτη σθένος, αίμα και ηρωισμό ήταν η συμμετοχή της πλειοψηφίας του κατώτερου κλήρου στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του ελληνικού λαού. Αντίθετα, το μεγαλύτερο μέρος του ανώτερου κλήρου, όχι μόνο έμεινε αμέτοχο κι ασυγκίνητο στο δράμα, αλλά έσπειρε και το διχασμό και σε πολλές περιπτώσεις στάθηκε δίπλα στον εχθρό και τον βοήθησε.

Στις 2 Απρίλη 1962 πέθανε ο ΕΑΜίτης πατριώτης αγωνιστής Ιωακείμ (Απόστολος Αποστολίδης) Μητροπολίτης Κοζάνης.

Μεγάλη και δραστήρια, γεμάτη σθένος, αίμα και ηρωισμό ήταν η συμμετοχή της πλειοψηφίας του κατώτερου κλήρου στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του ελληνικού λαού. Αντίθετα, το μεγαλύτερο μέρος του ανώτερου κλήρου, όχι μόνο έμεινε αμέτοχο κι ασυγκίνητο στο δράμα, αλλά έσπειρε και το διχασμό και σε πολλές περιπτώσεις στάθηκε δίπλα στον εχθρό και τον βοήθησε.


Υπήρξαν όμως και ιεράρχες σαν τους μητροπολίτες Ιωακείμ Κοζάνης , Αντώνιο Ηλείας, Ειρηναίο Σάμου, το μητροπολίτη Χίου Ιωακείμ Στρουμπής (Χριστόφορος) τον πατέρα Γερμανό (Ανυπόμονο) που συμμετείχαν ενεργά στην Αντίσταση και μάλιστα οι δύο πρώτοι, παρά την ηλικία τους, ανέβηκαν στο βουνό και μοιράστηκαν με τους αντάρτες τις κακουχίες και τις στερήσεις τους.

Ο Μητροπολίτης Ιωακείμ (κατά κόσμον Απόστολος Αποστολίδης), γεννήθηκε στη Νικομήδεια (Ορτάκιοϊ) της Βιθυνίας (Μ. Ασία) το 1883. Ηταν ανιψιός του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιωακείμ του Γ’. Σπούδασε στη θεολογική Σχολή της Χάλκης, από την οποία αποφοίτησε με άριστα. Υπηρέτησε στο Πατριαρχείο ως Πατριαρχικός διάκονος και κωδικογράφος και κατέληξε Δευτερεύων των Πατριαρχικών διακόνων.

Στις 26-4-1914 εκλέχθηκε μητροπολίτης Μετρών και Αθύρων στην Ανατολική Θράκη και αγωνίστηκε για την κατάπαυση των ανθελληνικών διωγμών που είχαν εξαπολύσει οι Νεότουρκοι εναντίον του ντόπιου πληθυσμού, προσπαθώντας να συγκρατήσει τον ελληνικό πληθυσμό στις εστίες του. Οργάνωσε εκκλησιαστικά, διοικητικά και εκπαιδευτικά τη Μητρόπολη, ενώ βοήθησε ομάδες Ελλήνων ανταρτών και τον Ελληνικό Στρατό.

Διατέλεσε Συνοδικός και μέλος πολλών επιτροπών του Πατριαρχείου. Για την πολύπλευρη πατριωτική του δράση καταδικάστηκε σε θάνατο από τους κεμαλικούς το 1923.

Φυγαδεύτηκε στον Πειραιά με μεθοδευμένες ενέργειες του Πατριάρχη Μελετίου και τη συνεργασία των Συμμάχων. Εκλέχθηκε μητροπολίτης Κοζάνης και Σερβίων (27-3-1923) μέχρι το 1945.

Μια έκκληση, την 1η Αυγούστου 1936, προς την κυβέρνηση του Μεταξά στην οποία περιέγραφε τα προβλήματα του λαού της Δυτ. Μακεδονίας και κατήγγειλε την παραμέληση της περιοχής θεωρήθηκε πράξη αντίστασης στη δικτατορία του Μεταξά και του στοίχισε εξάμηνη εξορία στο Άγιο Όρος.


Στην περίοδο της Κατοχής στην Κοζάνη αναδείχθηκε σε αδιαμφισβήτητο ηγέτη. Με κάθε τρόπο βοηθούσε το λαό με συσσίτια και τον προέτρεπε με δημόσια κηρύγματα σε ένοπλη αντίσταση κατά των κατακτητών. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις συνομιλίες και στην σύνταξη «Πρωτοκόλλου Τιμής» μεταξύ του ΕΑΜ και 40 αξιωματικών του τακτικού στρατού που υπογράφτηκε μέσα στη Μητρόπολη Κοζάνης. Ο ίδιος υπήρξε πρόεδρος της Νομαρχιακής Επιτροπής Κοζάνης του ΕΑΜ.

Ο Αρχιμανδρίτης Ιωακείμ Λιούλιας

Οι Γερμανοί άρχισαν να μαζεύουν στοιχεία για τη δραστηριότητά του. Στις 4 του Μάρτη του ’43, την ημέρα που τ’ αντάρτικα τμήματα της Δυτικής Μακεδονίας συνέτριβαν στο Μπουγάζι της Σιάτιστας έναν ολόκληρο λόχο Ιταλών (αιχμαλωτίστηκαν όλοι, 603), μετά από μια πρώτη συζήτηση –ανάκριση των Γερμανών, ο Μητροπολίτης φεύγει από την Κοζάνη και πάει στα Σέρβια και από κει ανέβηκε στο βουνό.

Στην Κοζάνη έμεινε στη θέση του ο ηρωικός ΕΑΜίτης Αρχιμανδρίτης Ιωακείμ Λιούλιας, ο οποίος συνελήφθη στις 5 Μάη 1943. Ο Παπαλιούλιας φυλακίστηκε στη Θεσσαλονίκη όπου υπέστη βασανιστήρια και εκτελέστηκε από τους φασίστες στις 2 Ιούλη 1943 μαζί με άλλους 49 πατριώτες.

Ο Μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακείμ ανέπτυξε περαιτέρω δράση, συμμετείχε σε συνέδρια, συγκεντρώσεις, διάφορες εκδηλώσεις του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ και έκανε διαφωτιστικές περιοδείες. Εκλέχθηκε εθνοσύμβουλος στην κυβέρνηση της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) και έλαβε τον τίτλο του αντιπροέδρου του Εθνικού Συμβουλίου. Ο λαός μας τον αποκάλεσε πνευματικό ηγέτη του ΕΑΜ. Παρέμεινε στην έδρα της ΠΕΕΑ, στους Κορυσχάδες, ως την απελευθέρωση.Φωτογραφία του Σπύρου Μελετζή με την «Κυβέρνηση του Βουνού» της Ελεύθερης Ελλάδας (Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης) και τον μητροπολίτη Κοζάνης Ιωακείμ μετά τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης σε ευρύτερη πολιτική βάση στις 18 του Απρίλη 1944. Διακρίνονται από αριστερά: Κώστας Γαβριηλίδης (Γραμματέας Γεωργίας), Σταμάτης Χατζήμπεης (Γραμματέας Εθνικής Οικονομίας), Άγγελος Αγγελόπουλος (Γραμματέας Οικονομικών), Μανώλης Μάντακας (Γραμματέας Στρατιωτικών), Γιώργος Σιάντος (Γραμματέας Εσωτερικών), Πέτρος Κόκκαλης (Γραμματέας Κοινωνικής Πρόνοιας), Αλέξανδρος Σβώλος (Πρόεδρος και Γραμματέας Εξωτερικών, Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και Λαϊκής Διαφώτισης), μητροπολίτης Ιωακείμ Κοζάνης, Ευριπίδης Μπακιρτζής (Αντιπρόεδρος και Γραμματέας Επισιτισμού), Ηλίας Τσιριμώκος (Γραμματέας Δικαιοσύνης) και Νίκος Ασκούτσης (Γραμματέας Συγκοινωνίας).

Μετά τα Δεκεμβριανά το δοσιλογικό κράτος και η αντιδραστική Σύνοδος της Εκκλησίας, καταδίωξαν τον Μητροπολίτη ο οποίος υπέστη πρώτα την έκπτωση και μετέπειτα την καθαίρεση.

Στο βιβλίο «Μνήμες και Μαρτυρίες από το ’40 και την Κατοχή — η προσφορά της εκκλησίας το 1940-1944» , των εκκλησιαστικών Εκδόσεων ΕΜΥΕΕ, 2001 (σελ. 121 -122) καταγράφεται:

«Με απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος κηρύσσεται έκπτωτος της θέσεώς του για εγκατάλειψη της Επαρχίας του άνευ αδείας και γνώσεως της Ιεράς Συνόδου και απασχόλησή του με διάφορα άλλα ποίμνια «προς εκτέλεσιν έργων όχι μόνον ξένων προς την υψηλήν του Αρχιερέως αποστολήν, αλλά και άρδην αντιτιθεμένων προς αυτήν» (σ.σ. η ένταξή του στην Αντίσταση κατά των Γερμανών κατακτητών).

Παράλληλα η υπόθεση παραπέμπεται στο Πρωτοβάθμιο Εκκλησιαστικό Δικαστήριο, το οποίο με απόφασή του, το έτος 1947, του επιβάλλει την ποινή της καθαιρέσεως, για να την μετατρέψει, δια της από 13ης Μαρτίου 1952 αποφάσεώς του, σε ποινή εκπτώσεως από της θέσεώς του. Εκτοτε παρέμεινε ως σχολάζων Μητροπολίτης στην Αθήνα μέχρι το 1962, έτος της κοιμήσεώς του».

Την παραμονή της παρουσίασης του βιβλίου, μιας εκδήλωσης που, υποτίθεται σκοπό είχε να παρουσιάσει την προσφορά του κλήρου στα χρόνια της Κατοχής και να αποκαταστήσει την ιστορική μνήμη για τους Αντιστασιακούς μητροπολίτες Κοζάνης , Ιωακείμ και Ηλείας, Αντώνιο, εκλεγμένους εθνοσύμβουλους στην ΠΕΑΕΑ, ο τότε Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος δήλωσε:

«Δε θα λησμονήσουμε, θα συγχωρήσουμε όπως επιβάλλει η χριστιανική μας πίστη».

Ο Βασίλης Λιόγκαρης, στα «Διακριτικά» του Ριζοσπάστη, 18 Φλεβάρη 2005, σημείωσε εύστοχα:

«Καθένας σ’ αυτόν τον τόπο γράφει τη δική του ιστορία. Αλλος με θυσία αγώνα και αίμα κι άλλος με φανταχτερά πετραχήλια, φανφάρες και φραμπαλάδες. Τούτος ο τόπος γέννησε και τον Παπαφλέσα και τον Γρηγόριο τον Ε’. Παιδιά και οι δυο του ίδιου Θεού. Ποιος κρίνει; Ποιος συγχωρεί και ποιος δε λησμονεί; Ιδού η μεγάλη διαφορά ανάμεσα στα χρυσά και τα αιματοβαμμένα ράσα.

Αμάρτημα υψηλόν, το έμπρακτο παράδειγμα πατριωτισμού και αυτοθυσίας των παραπάνω ιεραρχών πλάι στους αγώνες του λαού για τη λευτεριά και την ανεξαρτησία του. Εμείς οι πτωχοί τω πνεύματι ας αποδώσουμε δικαιοσύνη!..»

Ο Μητροπολίτης Ιωακείμ, (Απόστολος Αποστολίδης), πέθανε στις 2 Απρίλη 1962 στην Αθήνα, στο Παγκράτι. Στον αγωνιζόμενο λαό, άφησε ένα μεγάλο παράδειγμα ανθρωπιάς και πατριωτισμού. Ο,τι είχε σε χρήμα, το άφησε στις φιλόπτωχες αδελφότητες Κοζάνης , Σερβίων και Βελβενδού. Χάρισε την πλούσια βιβλιοθήκη του στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης και την αρχιερατική του στολή στο Μητροπολιτικό ναό Κοζάνης Αγίου Νικολάου.

ΠΗΓΕΣ:

–ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 9.4.1999, 7.11.2000, 18.2.2005

–«Μνήμες και Μαρτυρίες από το ’40 και την Κατοχή — η προσφορά της εκκλησίας το 1940-1944» , ΕΜΥΕΕ, 2001

ΠΗΓΗ: Iskra.gr
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com