ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΝΟΣ ΟΡΟΥ ΜΕ ΠΟΛΛΕΣ ΣΗΜΑΣΙΕΣ
του Θ. Κοινωνού
Κλέφτες και ληστές αποκλήθηκαν όλοι οι επαναστατημένοι Έλληνες των βουνών πριν και κατά την Επανάσταση του 1821, έστω κι αν πολλοί αδικούσαν μόνο τους Τούρκους κατακτητές. Τρομοκράτες ονομάζονταν παλαιότερα και συλλήβδην όλοι όσοι αντιστέκονταν στην αποικιοκρατία και μεταγενέστερα μέχρι σήμερα στις δυνάμεις κατοχής, στην οικονομική ολιγαρχία των Ευρωπαϊκών Τραπεζών και στη συνασπισμένη δεσποτεία των ανεξέλεγκτων Δανειστών, που χειραγωγούσαν την κοινή Γνώμη, μέσω δημοσιογράφων ενός εξαγορασμένου Τύπου, ο οποίος χαρακτήριζε ολόκληρους Λαούς τεμπέληδες ή γουρούνια, όπως τους Έλληνες. Τρομοκράτες και ανατροπείς επικίνδυνους χαρακτήριζαν τους πρώτους Χριστιανούς, όπως και τον Χριστό εγκληματικό επαναστάτη, γιατί κλόνιζαν το κατεστημένο της θρησκευτικής και πολιτικής υποκρισίας και εξουσίας, που φοβόταν την αλήθεια και την αφύπνιση των πιστών και των υπηκόων, οι οποίοι προσδοκούσαν την πνευματική και κοινωνική δικαιοσύνη και την ελευθερία τους.
Και σήμερα στην ευρωπαϊκή και ειδικότερα στην ελληνική πολιτική αντιπαράθεση μαζί με την κατάχρηση του λεξιλογίου για την τρομοκρατία έχουμε και την απειλή τόσο του αριστερίζοντος λαϊκισμού όσο και του προσωπείου του διώκτη του λαϊκισμού, δηλαδή του θεωρούμενου καθώς πρέπει αστού, που «ντύνεται την αρετή» (Μακρυγιάννη) και την σοβαρότητα, όπως επιβάλλει ο συρμός, χαρακτηρίζοντας όλους τους άλλους «λαϊκιστές», εξαιρώντας τον εαυτό του.
Ιστορικά πρότερα
Ασφαλώς, ο όρος «Λαϊκισμός» πρωταρχικά έκρυβε ένα υβριστικό χαρακτηρισμό, που κατά βάση περιφρονεί το Λαό και όποιον ακολουθεί ή υποστηρίζει τον Λαό τον ονομάζει «λαϊκιστή». Ο Λαός είναι κακός, αμόρφωτος, άξεστος και όποιος τον ακολουθεί λαϊκίζει, υπονομεύει. Αγνοώ αν υπάρχει κάπου ο όρος «Αστικισμός» με περιφρονητικό περιεχόμενο.
Πριν φθάσουμε στη σύγχρονη χρήση του όρου, ας υπομνήσουμε ακόμα την τύχη μερικών λέξεων με κοινωνική ταξική σημασία. Από την εποχή του συντηρητικού ποιητή Θεόγνη (6ος π.Χ. αιώνα) η σημασία της λέξης «πονηρός» διολίσθησε, φθάνοντας στον ηθικό στιγματισμό: Έτσι ο «πονηρός», δηλαδή ο φτωχός και σκληρά εργαζόμενος με σωματοψυχικούς πόνους, θεωρήθηκε ύποπτος και ανήθικος, χωρίς ευθύτητα και ειλικρίνεια πολίτης. Και ο επίσης σκληρά εργαζόμενος με μεγάλους μόχθους και γι’ αυτό «μοχθηρός» άνθρωπος κατήντησε να θεωρείται ένα υποκείμενο με μίσος, με απάνθρωπα αντικοινωνικά συναισθήματα, έστω κι αν κάποτε ήταν μόνο η αγανάκτησή του κατά της αδικίας. Αντίθετα, όποιος καταγόταν από «καλό» και πλούσιο γένος, από μεγάλο τζάκι, ως «ευγενής», θα πρέπει να είχε ευγενικό ήθος, ανώτερο, είχε «καλούς τρόπους» χωρίς συνήθως να εργάζεται «μοχθηρά». Ανάλογα, αυτός που είχε πολύ μεγάλη δύναμη (αριστοκράτης) έπρεπε να θεωρείται άνθρωπος υψηλής ευγένειας και ήθους. Ας αρκεστούμε σ’ αυτά τα παραδείγματα κοινωνικής ψυχολογίας και ηθικής, που παλαιότερα διαμορφώνονταν από την κυρίαρχη πολιτιστικά τάξη, κρύβοντας όμως τον ταξικό και άδικο χαρακτήρα μέσα στην κοινωνία.
Ο λαϊκισμός των κομμάτων
Σήμερα, βέβαια,χαρακτηρίζοντας έναν πολίτη ως λαϊκιστή, θεωρούμε ότι αποκρύπτει την αντικειμενική αλήθεια και παρασύρεται από τις «άκριτες» επιθυμίες του Λαού, υποσχόμενος υπερβολικά πράγματα, αποσιωπώντας στοιχεία της πραγματικότητας και διαστρέφοντας τα κοινωνικά δεδομένα. Αλλά πρέπει να ανιχνεύσουμε την ποιότητα και το εύρος του λαϊκισμού. Ας σκεφθούμε, εξάλλου, και τη λαϊκή ρήση «φωνάζει ο κλέφτης για να φοβηθεί ο νοικοκύρης». Και εδώ για να μην είμαστε με την αρνητική σημασία «λαϊκιστές» – παλαιότερα θα έλεγαν «χυδαϊστές» -, πρέπει έντιμα να σκεφθούμε ποιος είναι «νοικοκύρης», αυτός που εργάζεται και δημιουργεί αγαθά ή αυτός που κάθεται αργός και τα υποτάσσει βίαια στην κατοχή του, δηλαδή τα εκμεταλλεύεται ιδιωτικά. Κι ακόμα να προβληματιστούμε μήπως με τα σύγχρονα μέσα προπαγάνδας, που τα κατέχουν ορισμένοι οικονομικοί φορείς, χρησιμοποιώντας την παραπάνω λαϊκή ρήση, κινδυνεύουμε αυτόματα να θεωρηθούμε ποταποί λαϊκιστές…
Όμως, επειδή πιστεύουμε ότι όλα τα κόμματα ασκούν, όπως άσκησαν στις πρόσφατες Εκλογές και στη συζήτηση της Βουλής, και ρητορεία «λαϊκιστικού» και όχι φιλολαϊκού τύπου, θα προσπαθήσουμε να εξετάσουμε τους λόγους των πολιτικών με γνώμονα την πολιτική αλήθεια. Αυτό όμως μας επιβάλλει έρευνα χωρίς προκαταλήψεις για να μη κατηγορηθούμε και εμείς ως «λαϊκιστές» και όχι φίλοι του λαού και της αλήθειας. Γι’ αυτό θα επανέλθουμε στο επόμενο φύλλο
“Χριστιανική” 25.7.2019
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.