Παγκόσμια χρέη εκτός ελέγχου -Βασίλης Βιλιάρδος

Αυτό που ανησυχεί συνήθως τις αγορές είναι το ιδιωτικό χρέος, επειδή είναι ιδιαίτερα ευάλωτο στα αυξανόμενα επιτόκια – οπότε το γεγονός ότι, ο ιδιωτικός τομέας σε πολλά κράτη είναι σήμερα υπερχρεωμένος, ενώ ξεκίνησε η άνοδος των επιτοκίων, έχει σημάνει παγκόσμιο συναγερμό.

.

Άρθρο

Το δεύτερο τρίμηνο του 2018 το παγκόσμιο χρέος συνέχισε την ξέφρενη ανοδική του πορεία, φτάνοντας για πρώτη φορά στα 260 τρις $ ή στο 320% του ΑΕΠ του πλανήτη. Από αυτά, το 61% ή τα 159 τρις $ είναι ιδιωτικό χρέος χωρίς το χρηματοπιστωτικό κλάδο, ενώ μόλις το 23% κρατικό χρέος ή τα 60 τρις $ – από τα οποία τα 21 τρις $ οφείλονται μόνο από τις Η.Π.Α. (πηγή). Όσον αφορά την Κίνα, δεν εμπιστεύεται κανείς τα στατιστικά της στοιχεία, επειδή πολύ συχνά αποδείχθηκαν παραποιημένα – οπότε μπορεί τόσο το δημόσιο χρέος της, όσο και αυτό των επιχειρήσεων της που είναι ήδη το υψηλότερο διεθνώς, να είναι πολύ μεγαλύτερα.

Περαιτέρω, όπως έχουμε τονίσει πολλές φορές, ήδη από το ξεκίνημα της κρίσης και την σκόπιμη χρεοκοπία της Ελλάδας, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι το συνολικό χρέος ενός κράτους – το δημόσιο δηλαδή συν το ιδιωτικό, χωρίς το χρηματοπιστωτικό τομέα. Εν προκειμένω, με βάση το γράφημα της BIS που ακολουθεί, το Λουξεμβούργο κατέχει την πρώτη θέση παγκοσμίως, με 434% του ΑΕΠ του, ξεπερνώντας ακόμη και την Ιαπωνία – το συνολικό χρέος της οποίας είναι στο 373% του ΑΕΠ της, με το μεγαλύτερο μέρος του να αφορά το δημόσιο.

Ακολουθούν η Ιρλανδία (345%) που έχει δήθεν διασωθεί, όπου αναφερθήκαμε στο παρελθόν στα βρώμικα στατιστικά στοιχεία της (ανάλυση), καθώς επίσης στην ανάληψη εκ μέρους των Πολιτών της του χρέους των τραπεζών με τον εκβιασμό της ΕΚΤ, η Πορτογαλία (323%) και η Γαλλία (304%) – ενώ όλες αυτές προηγούνται της Ελλάδας (294%), παρά την κατάρρευση του ΑΕΠ μας και την εγκληματική πολιτική των μνημονίων, μέσω της οποίας εκτοξεύθηκε το δημόσιο χρέος ακόμη και μετά το PSI (στο γράφημα μάλλον αφαιρούνται τα ταμειακά διαθέσιμα).

Η Ιταλία τώρα, στην οποία συμπεριφέρθηκε με άθλιο τρόπο η Κομισιόν απορρίπτοντας τον προϋπολογισμό της, ευρίσκεται στην ένατη θέση, με δείκτη συνολικού χρέους στο 265% του ΑΕΠ  – μετά τη Μ. Βρετανία και την Ισπανία. Τόσο το δημόσιο χρέος βέβαια, όσο και το ιδιωτικό, έχουν σχέση με τις υποδομές, καθώς επίσης με τα περιουσιακά στοιχεία της χώρας και των Πολιτών της – οπότε εύλογα κράτη με λιγότερα περιουσιακά στοιχεία και υποδομές, όπως για παράδειγμα η Βουλγαρία ή/και με νομισματικά προβλήματα όπως η Αργεντινή και η Τουρκία, ευρίσκονται σε χειρότερη θέση, παρά τα χαμηλά συνολικά τους χρέη.

Περαιτέρω, τα κριτήρια που χρησιμοποιούν οι αγορές για την αξιολόγηση των κρατών και τη φερεγγυότητα τους είναι πολλαπλά – όπως τα εξής: (1) το ποσοστό του χρέους που κατέχουν οι ξένοι/εγχώριοι επενδυτές, (2) το εάν είναι σε εθνικό δίκαιο (όπως της Ελλάδας πριν το PSI) ή σε αλλοδαπό, (3) ο ρυθμός ανάπτυξης, (4) ο πλούτος ή η φτώχεια των Πολιτών (5) τα περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου (6) η φοροδοτική ικανότητα των Πολιτών (7) το ύψος των φόρων ως προς το ΑΕΠ (ήδη της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ελλάδας είναι εκτός ορίων, γράφημα), (8) τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών (9) οι ανεξόφλητες οφειλές των Πολιτών προς το δημόσιο (10) η νομισματική κυριαρχία  κοκ.

Για παράδειγμα, η Ιαπωνία θεωρείται απολύτως φερέγγυα παρά το ύψος του χρέους της, αφού το 90% είναι εσωτερικό και σε εθνικό δίκαιο – ενώ είναι ίσο με το δημόσιο πλούτο της. Αντίθετα, με τις χώρες της Ευρωζώνης υπάρχει πρόβλημα επειδή δεν έχουν τη νομισματική τους κυριαρχία, ούτε μία πραγματική κεντρική τράπεζα – οπότε τα χρέη τους είναι κατά κάποιον τρόπο σε αλλοδαπό δίκαιο, με το 70% κατά μέσον όρο να κατέχεται από ξένους επενδυτές. Επομένως είναι ευάλωτες σε κρίσεις πανικού, οπότε πολύ λιγότερο φερέγγυες.

Συνεχίζοντας, δεν λαμβάνεται ακόμη από τις αγορές υπ’ όψιν το σιωπηρό χρέος (implicit debt) – δηλαδή, αυτό που αντιπροσωπεύει η παρούσα αξία των δημοσιονομικών δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει οι κυβερνήσεις για τις συντάξεις και την υγειονομική περίθαλψη. Στο παράδειγμα των Η.Π.Α., το ποσόν θα υπερέβαινε τα 100 τρις $ – γεγονός που αποτελεί μία βραδυφλεγή βόμβα τεραστίων διαστάσεων στα θεμέλια της αμερικανικής οικονομίας. Η Ισπανία και το Λουξεμβούργο έχουν επίσης πολύ υψηλό σιωπηρό χρέος, ενώ η Ιρλανδία ακόμη υψηλότερο – αφού εάν το συνυπολόγιζε θα έφτανε στο 1.000% του ΑΕΠ της. Αντίθετα, η Ιταλία είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση από όλα σχεδόν τα κράτη της ΕΕ (γράφημα, πηγή).

Επίλογος

Ολοκληρώνοντας, αυτό που φοβούνται περισσότερο οι αγορές είναι το εταιρικό χρέος – όπου η Ελλάδα έχει το χαμηλότερο όλων όσων αναφέρονται στο γράφημα, ενώ κάτι ανάλογο συνέβαινε και το 2010 (σε αντίθεση με την Ισπανία και με την Ιρλανδία). Γενικότερα δε το ιδιωτικό χρέος, επειδή είναι ιδιαίτερα ευάλωτο στα αυξανόμενα επιτόκια που ήδη δρομολογούνται – ενώ το γεγονός ότι, ο ιδιωτικός τομέας σε πολλά κράτη είναι σήμερα υπερχρεωμένος, προκαλεί μεγάλη ανησυχία στις αγορές.

Με βάση την εμπειρία της Ιταλίας πάντως κατά την κρίση του 2008-09, για κάθε μία μονάδα μείωσης της πιστωτικής επέκτασης, προκλήθηκε πτώση των επενδύσεων κατά τέσσερις μονάδες – ιδιαίτερα εκ μέρους επιχειρήσεων με μεγάλη εξάρτηση από τραπεζικές πιστώσεις. Όσον αφορά την Ελλάδα, κυριολεκτικά δολοφονήθηκε από την Τρόικα, όπου μεταξύ άλλων κατέρρευσε ο σχηματισμός ακαθάριστου παγίου κεφαλαίου – συνεχίζοντας ακόμη και σήμερα την πτωτική του πορεία, με ανυπολόγιστες συνέπειες για το μέλλον της.

ΠΗΓΗ: https://analyst.gr
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com