Ο Ντεμπρέ και το 'Εγκώμιο των συνόρων

Φώτο: Ο Ρεζί Ντεμπρέ, σύντροφος του Τσέ στην Βολιβία, κρατούμενος των δυνάμεων ασφαλείας

«Καμιά συνοικία του Παρισιού δεν μοιάζει με άλλη. Η γενέθλια πόλη μου έχει θεωρητικά ογδόντα (τέσσερεις σε καθένα από τα είκοσι διαμερίσματα), όμως αυτός ο συνδετικός ιστός, ίδιος με πολύχρωμη κουρελού, συμπίπτει σπάνια με τη διοικητική μας διαίρεση. Η καθεμιά έχει το ύφος της, τα σπουδαία τέκνα της σε εντοιχισμένες πλάκες ή σε γύψο, τον εγωισμό της, τη φορεσία της, την προφορά, την τοπική διάλεκτο -- και όλο αυτό το φολκλόρ, που έχει επικαθήσει με το πέρασμα των αιώνων, δείχνει κάτι περισσότερο από μια κάρτ ποστάλ: μια υποδόρια αλληλοκατανόηση. Υπάρχουν συνοικίες που καθορίζουν ένα επάγγελμα. Όλες αναδίδουν μιαν ατμόσφαιρα οικογενειακή. Είσαι από την Μπελβίλ, από το Σαντιέ, από την Μπυτ-ω-Κάιφ, από το προάστιο Σαίν Ζερμαίν --ένα 'από' περιοριστικό όσο και τιμητικό. Υπάρχουν επίσης, πλαισιώνοντας ή ροκανίζοντας ολοένα και περισσότερο αυτές τις γειτονιές, κάποιοι μη-τόποι, σαν αδιαφοροποίητα μη-πρόσωπα, εστίες με χρησιμοθηρικές δραστηριότητες, μπορεί και απαραίτητες, όμως ευτελείς και απρόσωπες: σούπερ μάρκετ, αεροδρόμια, βενζινάδικα, πάρκινγκ, αυτοκινητόδρομοι, σιδηρόδρομοι, σταθμοί διοδίων. Ορμώμενοι εξ αυτού, κάποιοι απερίσκεπτοι διέγνωσαν έναν μελλοντικό πλανήτη εν είδει hub, αχανές αεροδρόμιο που θα διασυνδέει τον Άρη με την Πανδώρα, χωρίς λαούς, αλλά με ιπτάμενα δίποδα που δεν θα έχουν πια ανάγκη να σταθούν κάπου με τα δυό τους πόδια. Ένας τηλεμεταφερόμενος καταναλωτής, μια αιθερόπολη στις διαστάσεις της υδρογείου: αυτή η επιπόλαιη σκέψη δεν ευοδώθηκε, το ίδιο και η οικονομία σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας που τη συνόδευε. Θα είναι χρήσιμο να δικτυώσουμε τον κόσμο, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι θα μπορούμε να κατοικήσουμε σε αυτό το δίκτυο σαν να ήταν ένας κόσμος. Αδύνατον να μετατρέψουμε έναν χώρο διάβασης σε χώρο διαμονής, χωρίς να έχουμε κάποιον απέναντί μας. Δεν γίνεται αλλιώς.

Πώς να σταθείς χωρίς να αντιπαρατεθείς; Μια κοινότητα δίχως κάτι εξωτερικό, που να την κάνει αναγνωρίσιμη ή να την καθιερώσει, δεν θα είχε λόγο και τόπο ύπαρξης* θα ήταν σαν ένα έθνος που, μόνο στον κόσμο, θα κατέληγε να παρακολουθεί τη σταδιακή εξαφάνιση του εθνικού του ύμνου, των εθνικών του ομάδων ποδοσφαίρου ή κρίκετ, ακόμη και της γλώσσας του. Ένα νομικό πρόσωπο δεν υφίσταται αν δεν το ορίζει μια περίμετρος. Συνεπώς η 'διεθνής κοινότητα' δεν αποτελεί κοινότητα. Αυτό το πλαδαρό ζόμπι παραμένει μια έννοια κενή περιεχομένου, ένα ρητορικό άλλοθι στα χέρια του δυτικού Διευθυντηρίου, το οποίο σφετερίζεται μέχρι σήμερα την καθοδήγησή του. Τα πράγματα θα είναι εντελώς διαφορετικά τη μέρα που ένα μυριάποδο πράσινο ανθρωπάκι με μακριά προβοσκίδα θα προσγειωθεί στο σταυροδρόμι Τζίνζα [πολυσύχναστο σημείο στο κέντρο του Τόκυο] ή στην πλατεία Κονκόρντ [γνωστή πλατεία του Παρισιού]. Απέναντι στον εξωγήινο από άλλον γαλαξία, η απρόσωπη νομική οντότητα, που είναι η Ανθρωπότητα με κεφαλαίο Α, θα μπορέσει τότε να μας αναθερμάνει, αφού θα λάβει μορφή και υπόσταση, σε αντίθεση με ένα άμορφο υπόστρωμα. Όταν το ανθρώπινο θηλαστικό δεί με τα μάτια του το αλλόκοτο που έχει έρθει από αλλού, τότε θα καταλάβει απέναντι σε τι να αντισταθεί, πλάι πλάι με όλα τα ομογενή πλάσματα δίχως εξαίρεση, προκειμένου να διασώσει την δική του αλλοκοτιά»

[Ρεζί Ντεμπρέ, Εγκώμιο των συνόρων, Εκδόσεις Βιβλιοπωλείο της Εστίας, Αθήνα 2015, σελ. 49-51.]