Το πρόβλημα, ειδικά με τα κόκκινα δάνεια πρώτης κατοικίας, θα μπορούσε να επιλυθεί πολύ εύκολα από την αρχή, με το αμερικανικό μοντέλο του 1933. Το σωστό εργαλείο είναι το κυπριακό ή το ισπανικό μοντέλο – να δοθεί η δυνατότητα στο δανειολήπτη να αγοράσει το σπίτι του στην τιμή που το αγόρασε το εκάστοτε fund, συν τους τόκους, τα έξοδα και ένα φυσιολογικό κέρδος. Το ιδιωτικό χρέος είναι πάνω από 410 δις €, εκ των οποίων πάνω από 260 δις € κόκκινο. Από το κόκκινο απέναντι στο δημόσιο που έχει δημιουργηθεί από τα μνημόνια, θα πρέπει να αφαιρεθούν οι τοκογλυφικοί τόκοι (=της τάξης του 8,5%) και οι προσαυξήσεις – καθώς επίσης να πληρωθεί το υπόλοιπο σε 120 δόσεις, με τόκο ίσο με αυτόν που πληρώνει το κράτος.
.
.
Η συνέντευξη και οι απαντήσεις
Η σημερινή συνέντευξη του πρωθυπουργού, με το διαχωρισμό της σε διάφορες ενότητες – όπου μετά από κάθε μία, ακολουθούν με πλάγια γράμματα οι απαντήσεις επιγραμματικά.
Δημοσιονομικά περιθώρια
Τον Φεβρουάριο προσδιόρισε ο πρωθυπουργός ως τον κρίσιμο μήνα που θα διαπιστωθεί ποια είναι τα δημοσιονομικά περιθώρια για νέα μέτρα στήριξης, τονίζοντας ότι αν προκύπτει προσωρινός δημοσιονομικός χώρος θα διατεθεί για προσωρινά μέτρα και αν υπάρχει μόνιμος σε μόνιμου χαρακτήρα παρεμβάσεις.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνέντευξη τύπου για την οικονομία εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι «είδαμε τα χειρότερα» σε ότι αφορά τις τιμές στο ράφι αναγνωρίζοντας ότι αυτό είναι το νούμερο ένα πρόβλημα για τα νοικοκυριά.
Σε ότι αφορά το δημόσιο εξήγγειλε νέο ενιαίο μισθολόγιο για το 2024, ενώ για τη βιομηχανία που ζήτησε παρέμβαση για να αντιμετωπίζει τον «υπαρξιακό κίνδυνο», παρέπεμψε στην ανάγκη να υπάρξει «ευρωπαϊκή απάντηση».
Απαντήσεις
(α) Πώς είναι δυνατόν να έχει δημοσιονομικό χώρο ένα κράτος που παράγει μόνο ελλείμματα (=ζημίες) και χρέη; Μπορεί μία επιχείρηση που έχει συνεχώς ζημίες, να αναφέρεται σε περισσότερες δαπάνες; Εάν έχει έξοδα παραπάνω από τα έσοδα της η Ελλάδα, οπότε ελλείμματα (γράφημα), δεν θα τα πληρώσουν κάποια στιγμή οι Έλληνες;
(β) Ο πληθωρισμός το 2023 υπολογίζεται από την κυβέρνηση στο 5% – ο οποίος θα είναι επί πλέον του 9,5% περίπου του 2022. Όσον αφορά τα τρόφιμα, ήταν ήδη στο 15,48% το Δεκέμβριο του 2022, πάνω από το Δεκέμβριο του 2021 (γράφημα). Πώς είναι δυνατόν λοιπόν να έχουμε δει τα χειρότερα στο ράφι; Πώς θα καλύψουν οι Έλληνες την απώλεια εισοδημάτων από τον πληθωρισμό της τάξης του 15% για το 22/23, με τους μισθούς καθηλωμένους;
Πληθωρισμός στα τρόφιμα
(γ) Σχετικά με τη βιομηχανία, θα περιμένουμε την ευρωπαϊκή επέμβαση; Βοήθεια από τους άλλους δηλαδή, ως συνήθως; Ακόμη και να υπάρξει, δεν πρέπει να κάνουμε κάτι και εμείς, αφού η εναπομένουσα βιομηχανία μας καταρρέει, όπως άλλωστε και ο πρωτογενής μας τομέας; Για παράδειγμα, μόνο στην κεντρική Μακεδονία που παρήγαγε το 60% του ελληνικού γάλακτος από 6.000 παραγωγούς, έχουν πια απομείνει περί τους 1.800 – με τους 400 να έχουν εγκαταλείψει την παραγωγή τους μόνο τον τελευταίο χρόνο.
Η ακρίβεια
Η κυβέρνηση στήριξε το διαθέσιμο εισόδημα με σειρά μέτρων και έτσι απενεργοποιήθηκε μια σειρά από πληθωριστικές «βόμβες», με κύρια αυτή των τιμών στο ηλεκτρικό ρεύμα.
Το κύριο μέλημα είναι τώρα οι τιμές στα σούπερ μάρκετ. Το καλάθι του νοικοκυριού είχε ως αποτέλεσμα την αποκλιμάκωση των τιμών σε σειρά προϊόντων. Ο πρωθυπουργός επεσήμανε ότι ξεκινά το Market Pass τον Φεβρουάριο, με το οποίο θα διατεθούν 600 εκατ. ευρώ στα νοικοκυριά από τα υπερκέρδη των δύο διυλιστηρίων.
Σε ό,τι αφορά την αισχροκέρδεια, είπε ότι ο έλεγχος της αγοράς δεν είναι εύκολη υπόθεση αλλά σήμερα υπάρχουν εργαλεία για να γίνονται έλεγχοι. Θύμισε τη διάταξη για την αισχροκέρδεια, που εφαρμόζεται. Τα πρόστιμα είναι ιδιαίτερα τσουχτερά.
Δεν είμαι αφελής, ξέρω ότι πάντα θα υπάρχουν επιχειρήσεις που θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν την κρίση, σημείωσε. Επεσήμανε ότι το «καλάθι του νοικοκυριού» προσέφερε διαφάνεια και διακρισιμότητα σε κρίσιμα προϊόντα.
Έδωσε έμφαση στο ότι οι καταναλωτές είναι ευαισθητοποιημένοι και κάνουν έρευνα αγοράς. Εκτίμησε ότι θα δούμε περαιτέρω αποκλιμάκωση στον πληθωρισμό. Πιστεύω ότι τα χειρότερα ως προς τις τιμές στο ράφι τα έχουμε δει.
Απαντήσεις
(α) Γίνεται ποτέ πολιτική με επιδοτήσεις; Με τα διάφορα pass κλπ. (γράφημα) δεν στηρίχθηκαν έμμεσα τα καρτέλ της ενέργειας, των διυλιστηρίων, των τραπεζών και των Σούπερ Μάρκετ; Τα διυλιστήρια θα έχουν πάντως υπερκέρδη πάνω από 3 δις €, ενώ θα φορολογηθούν μόλις με 600 εκ. €.
(β) Δεν είδε πως τα προϊόντα στο καλάθι του νοικοκυριού έχουν μειώσει τις συσκευασίες, για να δείχνουν δήθεν χαμηλές τιμές;
(γ) Οι καταναλωτές θα λύσουν το πρόβλημα της αισχροκέρδειας; Δεν βλέπουμε πάντως αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, αλλά του ρυθμού ανόδου του – ασφαλώς δεν είναι το ίδιο.
Οι φόροι
Ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε για την έμμεση φορολογία και αν θα προχωρήσει σε μείωσή της. Επεσήμανε ότι η κυβέρνηση μείωσε όλους τους φόρους για τους οποίους είχε δεσμευτεί ενώ περιόρισε και τις ασφαλιστικές εισφορές.
Έλεγα προεκλογικά ότι ο κος Τσίπρας είχε αφανίσει τη μεσαία τάξη και εμείς θα επιστρέψουμε ό,τι της πήρε και σε αυτό ήμασταν συνεπείς. Την επόμενη τετραετία, οποιαδήποτε μείωση έμμεσων φόρων θα συζητηθεί στο πλαίσιο των δημοσιονομικών περιορισμών και των δυνατοτήτων του προϋπολογισμού, βάσει του σχεδίου που θα έχουμε. Δεν θέλω τώρα να μιλήσω αναλυτικά γι’ αυτό.
Όλες οι μειώσεις φόρων που νομοθετήσαμε σεβάστηκαν την ανάγκη της χώρας για δημοσιονομική πειθαρχία.
Όπως είπε, η προσωρινή μείωση έμμεσων φόρων για να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια «δεν με βρίσκει σύμφωνο». Χάνει το κράτος έσοδα αλλά αυτό δεν φτάνει στον καταναλωτή. Όποια μείωση κάνουμε σε έμμεσους φόρους θα είναι μόνιμη.
Απαντήσεις
(α) Δεν μείωσε η κυβέρνηση τους φόρους, αλλά κάποιους φορολογικούς συντελεστές – ενώ οι σημαντικότεροι, όπως ο ΦΠΑ, παρέμειναν σταθεροί. Έτσι έχουμε μεγάλη αύξηση των φόρων, λόγω του ότι διατηρούνται οι ίδιοι ή ελαφρά χαμηλότεροι συντελεστές, σε υψηλότερες τιμές λόγω του πληθωρισμού – ειδικά στα τρόφιμα, οι τιμές των οποίων είχαν αυξηθεί κατά 15,48% έως το Δεκέμβρη.
(β) Δεν υπάρχει μεγαλύτερος φόρος από τον πληθωρισμό – οπότε ο αφανισμός της μεσαίας τάξης συνεχίζεται. Η άνοδος των ενοικίων, των τιμών του ρεύματος κλπ., δεν έχουν τα ίδια αποτελέσματα με τους φόρους;
(γ) Ποια δημοσιονομική πειθαρχία, με τέτοια ελλείμματα; Η Ισπανία και οι άλλες χώρες που μείωσαν τους έμμεσους φόρους, είναι ανόητες;
Οι μισθοί και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις
Ο πρωθυπουργός επανέλαβε ότι η επίσπευση της αύξησης του κατώτατου μισθού την 1η Απριλίου δεν φωτογραφίζει τον χρόνο των εκλογών. Η αύξηση που θα γίνει, πιστεύω ότι θα είναι σημαντική αλλά δεν θα υπονομεύσει την ανταγωνιστικότητα.
Σε ό,τι αφορά την αύξηση των μισθών, είπε ότι σχετίζεται με την άνοδο της παραγωγικότητας της οικονομίας. Όσο παράγεται περισσότερος πλούτος, θα το ζητήσει η αγορά εργασίας να αυξάνεται η αμοιβή, είπε, φέρνοντας ως παράδειγμα τον τουρισμό. Κάποιοι εργοδότες λένε ότι δεν βρίσκουν προσωπικό. Τους απαντώ, «πληρώστε παραπάνω για να βρείτε».
Δεν μας ενδιαφέρει να προσφέρουμε στους νέους οποιαδήποτε δουλειά, θέλουμε καλές δουλειές με καλούς μισθούς, γι’ αυτό δίνουμε κίνητρα, σημείωσε ο πρωθυπουργός. Υπάρχουν κλαδικές συμβάσεις, συμπλήρωσε. Θέλουμε να τις ενθαρρύνουμε, γιατί αν υπάρξει κουλτούρα συνεννόησης εργαζόμενων-εργοδοτών, αυτό θα είναι σημαντικό.
Απαντήσεις
(α) Ο κατώτατος μισθός παραμένει χαμηλότερος από το 2012 (γράφημα) – ενώ η αγοραστική του αξία μετά από τόσα χρόνια έχει μειωθεί σε μεγάλο βαθμό. Ειδικά το 2022, με τον πληθωρισμό για τον κατώτατο πάνω από 25%.
(β) Σωστή η συσχέτιση με την άνοδο της παραγωγικότητας – η οποία όμως δεν εξαρτάται μόνο από το μισθό αλλά, επί πλέον, από τις επενδύσεις σε μηχανήματα, μεθόδους παραγωγής κλπ. Στην Ελλάδα όμως ο καθαρός σχηματισμός παγίου κεφαλαίου παραμένει αρνητικός, δηλαδή δεν καλύπτονται καν οι αποσβέσεις – ενώ εάν από τις ξένες επενδύσεις αφαιρεθούν τα ξεπουλήματα, με τα οποία απλά αλλάζουν οι ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων, ήταν χαμηλότερες το 2021 σε σχέση με το 2020 (πηγή). Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση δεν παράγει πλούτο, αλλά μόνο ελλείμματα και χρέη.
(γ) Δεν λέει στους εργοδότες να πληρώσουν περισσότερο, αλλά εισάγει φθηνούς εργαζόμενους από το Μπαγκλαντές, την Αίγυπτο κλπ.
(δ) Πώς ενθαρρύνονται οι κλαδικές συμβάσεις, όταν η κυβέρνηση έχει καταργήσει τις συλλογικές; Για δουλειές με καλούς μισθούς, χρειάζονται επενδύσεις στην παραγωγή και όχι στην κατανάλωση, όπως κάνει η κυβέρνηση. Ο τουρισμός πάντως δεν είναι βιομηχανία – αλλά υπηρεσίες, συνήθως χαμηλής εξειδίκευσης.
Η ανεργία γυναικών και νέων
Δεν υποστηρίζεται το επιχείρημα ότι σε αυτές τις ομάδες δεν μειώνεται σημαντικά η ανεργία, υποστήριξε ο πρωθυπουργός επικαλούμενος στοιχεία και συγκρίσεις με την ΕΕ. Παραδέχτηκε, ωστόσο, ότι η Ελλάδα ξεκίνησε από πολύ χειρότερη βάση.
Επεσήμανε ότι υπάρχει πρόβλημα στον αγροτικό τομέα. Είναι δομικό ζήτημα και πρέπει να αντιμετωπιστεί. Έχουμε προχωρήσει σε διακρατικές συμφωνίες, ώστε να μπορούμε με πενταετείς βίζες να φέρνουμε εργαζόμενους από γειτονικές χώρες όπως η Αίγυπτος. Η μεγαλύτερη πρόκληση πάντως είναι η κατάρτιση και επανακατάρτιση του εργατικού μας δυναμικού.
Απαντήσεις
(α) Δεν καταλαβαίνει το πρόβλημα στον αγροτικό τομέα, θεωρώντας πως αφορά μόνο την έλλειψη εργαζομένων – όπου προτείνει την εισαγωγή μεταναστών!
(β) Δεν κατανοεί πως ο πρωτογενής τομέας καταρρέει από την έλλειψη χρηματοδότησης, από την ακρίβεια των πρώτων υλών κοκ. – σημειώνοντας πως από τα 50 δις € που σπαταλήθηκαν για τα lockdowns, δόθηκαν μόλις 183 εκ. στους αγρότες.
(γ) Το πρόβλημα δεν είναι η κατάρτιση του εργατικού δυναμικού, αλλά η μη ύπαρξη παραγωγικών επιχειρήσεων και η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού
Τα αναδρομικά των συνταξιούχων
Βρισκόμαστε ακόμα στον Ιανουάριο, δεν κλείσαμε τον πρώτο μήνα και δεν μπορούμε να ξέρουμε πόσο δημοσιονομικό χώρο θα έχουμε πριν τον Φεβρουάριο, απάντησε ο πρωθυπουργός σε σχετικό ερώτημα.
Είναι πρόωρη η συζήτηση και αδικεί την έκταση των παρεμβάσεων που ήδη υλοποιούνται. Ας πατήσουμε λίγο το «pause», πριν μιλήσουμε για τα επόμενα μέτρα.
Απαντήσεις
(α) Οι συνταξιούχοι έχουν χάσει το 50% των συντάξεων τους από τα μνημόνια – ενώ το 2022 το 25% από τον πληθωρισμό. Πώς είναι λοιπόν πρόωρη η συζήτηση; Προφανώς δεν θα επιβιώσουν οι χαμηλοσυνταξιούχοι.
Η επενδυτική βαθμίδα
Έχουμε πετύχει έντεκα αναβαθμίσεις και είμαστε ένα σκαλοπάτι πριν την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Είναι απολύτως εφικτό να γίνει το 2023. Βεβαίως οι αγορές περιμένουν να δουν τι θα γίνει στις εκλογές. Αν ο ελληνικός λαός μάς εμπιστευτεί, είμαι σίγουρος ότι θα την ανακτήσουμε σε λίγους μήνες. Εγώ είμαι απόλυτα σίγουρος, μπορούν να πουν το ίδιο και οι πολιτικοί μας αντίπαλοι;
Όπως είπε, αν από τις εκλογές (κάτι που δεν πιστεύει ότι θα γίνει) προκύψει παρατεταμένη αστάθεια ή κυβέρνηση που θα εφαρμόσει διαφορετικό πρόγραμμα από το δικό μας, «δεν θα δούμε επενδυτική βαθμίδα ούτε με κιάλι».
Απαντήσεις
(α) Έντεκα αναβαθμίσεις αλλά όχι έντεκα φορές βελτίωση – αφού επρόκειτο για πολλές εταιρίες. Η Ελλάδα πάντως είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που δεν έχει επενδυτική βαθμίδα – ενώ «παράγει» δίδυμα ελλείμματα και δίδυμα χρέη. Πώς λοιπόν να αναβαθμισθεί; Μόνο η ΝΔ δανείζεται από τις τράπεζες, παρά το ότι αυξάνονται τα χρέη της – περί τα 37 εκ. το 2021, σε σχέση με το 2020 (ισολογισμός).
(β) Είναι απαράδεκτο να εκβιάζει τους ψηφοφόρους – ενώ δεν μπορεί να υπάρξει χειρότερο πρόγραμμα, αφού χρέωσε την Ελλάδα με 50 δις € μέσα σε μόλις τρία χρόνια. Θυμίζει πάντως το «ή Καραμανλής, ή τα τανκς».
Το κοινοτικό χρήμα
Η εικόνα της χώρας στο εξωτερικό είναι πολύ θετική. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για επενδύσεις στη χώρα μας, τόνισε, αλλά παραδέχτηκε ότι υπάρχουν προβλήματα στην ελληνική οικονομία.
Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης κατευθύνονται σε λίγους, δήλωσε φέρνοντας ως παράδειγμα το πρόγραμμα «Εξοικονομώ», μέσω του οποίου στηρίζονται μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Απαντήσεις
(α) Πώς υπάρχει ενδιαφέρον για ξένες επενδύσεις, όταν μειώνονται; Μόνο για εξαγορές δημοσίων επιχειρήσεων σε εξευτελιστικές τιμές υπάρχει ενδιαφέρον.
(β) Ασφαλώς οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης κατευθύνονται σε λίγους – αφού το 58% είναι υποχρεωτικό να διατίθεται για ψηφιακά και πράσινα έργα με προαπαιτούμενα, ενώ το μεγαλύτερο μέρος των υπολοίπων οδηγείται σε αχρείαστες κατασκευές, όπως στο νέο αεροδρόμιο του Καστελίου στη Κρήτη, αντί να βελτιωθεί το υφιστάμενο στο Ηράκλειο.
Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών
Απαντώντας σε ερώτηση για την εκτόξευση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, ο πρωθυπουργός επεσήμανε ότι αυτό σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στις μεγάλες εισαγωγές ενέργειας. Η πράσινη μετάβαση θα βελτιώσει μακροπρόθεσμα αυτή την εικόνα, καθώς θα υποκαταστήσει εισαγωγές ενεργειακών προϊόντων.
Η ανταγωνιστικότητα βελτιώνεται, συνέχισε. Υπάρχουν όμως ακόμα βήματα που πρέπει να γίνουν, γιατί καμιά άλλη χώρα δεν πέρασε τέτοιο οικονομικό-κοινωνικό σοκ.
Περάσαμε πρωτοφανή κρίση. Επισημαίνω ότι τη δεκαετία 2015-2019, επί ΣΥΡΙΖΑ, η οικονομία αναπτυσσόταν με το ¼ της μέσης ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή την απόκλιση καλύπτουμε τώρα.
Απαντήσεις
(α) Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών που εκτοξεύθηκε στα 17 δις € στο 11μηνο, οφείλεται στο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου που εκτινάχθηκε στα 35 δις € το 11μηνο. Ένα μέρος του μόνο οφείλεται στην ενέργεια – όπου όμως ένα δικό της μέρος καλύπτεται από τις αντίστοιχα αυξημένες εξαγωγές των διυλιστηρίων.
(β) Οι αυξημένες εισαγωγές ενέργειας οφείλονται στη λανθασμένη ενεργειακή πολιτική – όπως στο σταμάτημα του λιγνίτη, το ενεργειακό χρηματιστήριο, στο οποίο διαπραγματεύεται το 100% σε αντίθεση με την Ευρώπη όπου διαπραγματεύεται λιγότερο από το 30%, η σύνδεση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος με το φυσικό αέριο, οπότε οι έμμεσες επιδοτήσεις του καρτέλ κοκ.
(γ) Το εμπορικό μας έλλειμμα πάντοτε αυξανόταν όταν είχαμε παραπάνω τουρισμό – επειδή δεν παράγουμε τα αγαθά που χρειάζεται, αλλά τα εισάγουμε. Δυστυχώς δεν συνδέεται ο τουρισμός με τον πρωτογενή τομέα και με τη μεταποίηση – ούτε οι επιδοτήσεις των ξενοδοχείων και της μαζικής εστίασης.
(δ) Το εμπορικό έλλειμμα τεκμηριώνει πως η παραγωγικότητα και η ανταγωνιστικότητα μας δεν αυξάνονται, παρά τους χαμηλούς μισθούς.
(ε) Δεν καλύπτουμε καμία απόκλιση στην ανάπτυξη – αφού ο μέσος ρυθμός της τετραετίας 2019/2022 είναι της τάξης του 1,6%, όπως περίπου προηγουμένως. Δεν μπορεί να αποτελεί κριτήριο μόνο ο ρυθμός ανάπτυξης του 2022.
Το παραγωγικό μοντέλο
Έχει αλλάξει πολύ αλλά υπάρχει πολύς δρόμος μπροστά μας. Η οικονομία μας έχει γίνει πολύ πιο εξωστρεφής και πολύ πιο ανταγωνιστική. Η πατρίδα μας έχει γίνει καλύτερη στο να προσελκύει επενδύσεις σε τομείς που έχει συγκριτικό πλεονέκτημα, δήλωσε ο πρωθυπουργός.
Όπως είπε, η εικόνα που αποκόμισε φέτος στο Νταβός ήταν πολύ διαφορετική από αυτή που αντιμετώπισε πριν από τρία χρόνια. Τότε υπήρχε θεωρητικό ενδιαφέρον και ανησυχία, ενώ σήμερα αυτό δεν συμβαίνει. Έγινε κρίσιμο έργο, με απτά αποτελέσματα.
Απαντήσεις
(α) Το παραγωγικό μας μοντέλο, η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού δηλαδή, συνεχίζεται ως είχε – ενώ η βιομηχανική μας παραγωγή φθίνει, όπως τεκμηριώνεται από την πρόσφατη επιστολή του ΣΕΒ.
(β) Τα λόγια που ισχυρίζεται πως αποκόμισε από το Νταβός, δεν έχουν κανένα νόημα – οι πράξεις μετρούν. Απλά ήταν ένα ταξίδι αναψυχής, μαζί με τον υπουργό αναπτύξεως και τις συζύγους.
Το μαξιλάρι
Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν η κυβέρνηση θα παραδώσει «μαξιλάρι ρευστότητας» όπως η προηγούμενη κυβέρνηση, απάντησε ότι «μαξιλάρι χρησιμοποιώ όταν κοιμάμαι».
Σήμερα τα ρευστά διαθέσιμα είναι 39 δισ. ευρώ. Το μαξιλάρι που παρέδωσε ο Αλέξης Τσίπρας ήταν καταναγκαστικό, γιατί το επέβαλαν οι δανειστές και προήλθε από την αφαίμαξη της μεσαίας τάξης.
Απαντήσεις
(α) Μαξιλάρι ούτε υπήρχε, ούτε υπάρχει. Πρόκειται για τα 15,6 δις € του ESM που δεν μπορεί να αγγίξει, ενώ τα υπόλοιπα είναι οι αποταμιεύσεις των οργανισμών του δημοσίου που άρχισαν το 2015 να κατατίθενται στην ΤτΕ και να χρησιμοποιούνται.
(β) Πρόσφατα είχαν μειωθεί στα περίπου 31 δις € όλα μαζί – ενώ ίσως έχουν αυξηθεί τώρα, με το νέο δανεισμό των 3,5 δις €, με επιτόκιο 4,28%.
Τα επιδόματα και η φοροδιαφυγή
Ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε για τη φοροδιαφυγή και το ότι μέσω αυτής παίρνουν επιδόματα άνθρωποι που δεν δηλώνουν τα εισοδήματά τους. Μας απασχολεί το θέμα, τόνισε, εκτιμώντας ότι σήμερα έχουμε καλύτερη φορολογική συμμόρφωση. Αυτό οφείλεται και στον τρόπο που στηρίξαμε τις επιχειρήσεις την περίοδο της πανδημίας, υποστήριξε.
Στον τομέα της φοροδιαφυγής έγιναν σημαντικά βήματα, ειδικά σε ό,τι αφορά τις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Όσο έχουμε μεγαλύτερη δυνατότητα διασταυρώσεων μεταξύ βάσεων δεδομένων του δημοσίου, τόσο θα μειώνονται τα φαινόμενα αυτά.
Απαντήσεις
(α) Η φοροδιαφυγή έχει πράγματι μειωθεί, αλλά μόνο όσον αφορά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις – ενώ οι μεγάλες δεν φοροδιαφεύγουν, αλλά φοροαποφεύγουν, με διάφορους τρόπους (φορολογικές οάσεις κλπ.).
(β) Η μεγάλη απώλεια φόρων προέρχεται από τα διυλιστήρια – τα οποία μπορούν μεν να ελεγχθούν εύκολα, αλλά καμία κυβέρνηση δεν το τολμάει.
Η επιδοματική πολιτική
Η πολιτική μας στήριξε την κοινωνία σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Είμαι υπερήφανος που ξοδέψαμε πολλά χρήματα, αυξάνοντας το δημόσιο χρέος για να προστατεύσουμε την οικονομία στην πανδημία. Η «Επιστρεπτέα Προκαταβολή» κάποτε θα διδάσκεται ως εργαλείο δημοσιονομικής πολιτικής.
Ως φιλελεύθερος πολιτικός υπερασπίζομαι την κρατική παρέμβαση, όταν έχουμε κρίσεις συστημικού χαρακτήρα, τόνισε. Όπως είπε, η στήριξη για παράδειγμα στα αεροδρόμια ήταν ο λόγος που υπήρξε τόσο γρήγορη ανάκαμψη, καθώς στηρίχθηκαν οι θέσεις εργασίας.
Απαντήσεις
(α) Εργαλείο δημοσιονομικής πολιτικής η Επιστρεπτέα Προκαταβολή των 8,2 δις € που τελικά δεν επιστράφηκαν στο μεγαλύτερο μέρος τους; Ο ορισμός της ανοησίας. Ποιος θα πληρώσει τη ζημία; Προφανώς όλοι οι υπόλοιποι Έλληνες.
(β) Στηρίχθηκαν τα αεροδρόμια της γερμανικής Fraport με περίπου 180 εκ. €. Τώρα που είχε άνοδο αφίξεων θα τα επιστρέψει; Προφανώς όχι – οπότε κοινωνικοποιεί τις ζημίες της και ιδιωτικοποιεί τα κέρδη της, εις υγεία των κορόιδων.
Τα δάνεια των νοικοκυριών
Τα κόκκινα δάνεια στις τράπεζες έχουν μειωθεί σε μονοψήφιο ποσοστό. Οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να διαθέσουν δάνεια και περιμένω να δω ανταγωνισμό των τραπεζών. Πολλές εταιρείες επιβραβεύουν τους πελάτες τους. Οι τράπεζες πρέπει να το δουν αυτό. Δεν πρέπει να ξεχνούμε τους φερέγγυους δανειολήπτες.
Απαντήσεις
(α) τα κόκκινα δάνεια των Ελλήνων δεν έχουν μειωθεί καθόλου – αντίθετα, έχουν αυξηθεί από τους τόκους και τις επιβαρύνσεις που επιβάλλουν τα funds.
(β) Οι τράπεζες που θα κερδίσουν το 2022 περί τα 4 δις €, λόγω του ότι έχουν μεγάλες προμήθειες, υψηλούς τόκους χορηγήσεων και μηδενικούς καταθέσεων, στηρίχθηκαν ξανά με 18,7 δις € στα πλαίσια του προγράμματος Ηρακλής.
(γ) Σε ποιόν ανταγωνισμό αναφέρεται; Δεν γνωρίζει πως λειτουργούν ως καρτέλ και κάνουν ότι θέλουν;
Η αποκρατικοποίηση των τραπεζών
Το ΤΧΣ έχει εκπονήσει στρατηγική αποεπένδυσης. Επί της αρχής η άποψή μου είναι ότι δεν υπάρχει συστημικός λόγος να ελέγχει το Δημόσιο σημαντικά ποσοστά. Ανάλογα με τις ευκαιρίες που θα προκύψουν, θα κινηθούμε τους επόμενους μήνες.
Απαντήσεις
(α) Δεν υπάρχει λόγος όταν δεν δανείζουν, όταν «κλέβουν» τους καταθέτες και όταν λειτουργούν ως καρτέλ;
(β) Οι τέσσερις συστημικές, με χρηματιστηριακή αξία περί τα 14 δις €, δεν υπολογίζουν πια κανέναν.
Οι έρευνες για υδρογονάνθρακες
Η συζήτηση πηγαίνει πολλά χρόνια πίσω, σημείωσε ο πρωθυπουργός. Το φυσικό αέριο θα βρίσκεται μαζί μας για δεκαετίες. Επενδύσεις σε αυτό είναι βιώσιμες και χρηματοδοτήσιμες. Θα χρειαστούμε αέριο και θα είναι καλύτερο αν είναι εγχώριο και όχι εισαγόμενο.
Οι έρευνες δρομολογούνται. Τα οικόπεδα που παραχωρήθηκαν, είναι συγκεκριμένα, δεν εξετάζουμε άλλα οικόπεδα. Εκτιμούμε ότι το 2023 θα έχουμε μια εικόνα αν υπάρχουν κοιτάσματα προς αξιοποίηση.
Απαντήσεις
(α) Δεν είχε δηλώσει πέρυσι, τόσο ο ίδιος στον ΟΗΕ, όσο και ο κ. Δένδιας στη Σαουδική Αραβία πως δεν θα προέβαινε η Ελλάδα σε εξορύξεις; Έτσι δεν εγκατέλειψαν πολλές εταιρίες τις έρευνες;
Τα κόκκινα δάνεια και οι πλειστηριασμοί
Δίνουμε προτεραιότητα στον εξωδικαστικό συμβιβασμό. Τα νούμερα δεν είναι αυτά που περιμέναμε αλλά είναι καλύτερα από το παρελθόν, επεσήμανε ο πρωθυπουργός, σημειώνοντας ότι έχουν γίνει πολλές ρυθμίσεις απευθείας μεταξύ τραπεζών και πελατών.
Υπάρχουν τα νομικά εργαλεία ώστε το σπίτι που μπαίνει σε πλειστηριασμό να αποκτάται από ένα δημόσιο φορέα, ο οποίος θα το διαθέτει έναντι ενοικίου στον δανειολήπτη.
Το πλαίσιο είναι πλήρες και επαρκές. Ελλοχεύει ωστόσο ο «ηθικός κίνδυνος», γι’ αυτό πρέπει να κυνηγάμε πάντα τους στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Απαντήσεις
(α) Το πρόβλημα, ειδικά με τα κόκκινα δάνεια πρώτης κατοικίας, θα μπορούσε να επιλυθεί πολύ εύκολα από την αρχή, με το αμερικανικό μοντέλο του 1933.
(β) Το σωστό εργαλείο είναι το κυπριακό ή το ισπανικό μοντέλο – να δοθεί η δυνατότητα στο δανειολήπτη να αγοράσει το σπίτι του στην τιμή που το αγόρασε το εκάστοτε fund, συν τους τόκους, τα έξοδα και ένα φυσιολογικό κέρδος.
(γ) Το ιδιωτικό χρέος είναι πάνω από 410 δις €, εκ των οποίων πάνω από 260 δις € κόκκινο.
(δ) Από το κόκκινο απέναντι στο δημόσιο που έχει δημιουργηθεί από τα μνημόνια, θα πρέπει να αφαιρεθούν οι τοκογλυφικοί τόκοι (=της τάξης του 8,5%) και οι προσαυξήσεις – καθώς επίσης να πληρωθεί το υπόλοιπο σε 120 δόσεις, με τόκο ίσο με αυτόν που πληρώνει το κράτος (=4,28%).
Μείωση στις εργοδοτικές εισφορές
Είναι στις προθέσεις μας να μειωθούν. Θα τοποθετηθώ συγκεκριμένα όταν παρουσιάσουμε το πρόγραμμα της επόμενης τετραετίας, δήλωσε ο πρωθυπουργός.
Απαντήσεις
(α) Θα πρέπει να μειωθούν άμεσα – έτσι ώστε να αυξηθούν οι πραγματικοί μισθοί χωρίς να επιβαρυνθούν οι επιχειρήσεις.
Οι απευθείας αναθέσεις
Απαντώντας σε ερώτηση για τις αναθέσεις «κλειστού τύπου» ύψους 8 δισ. ευρώ αλλά και τα χρήματα που έλαβαν βουλευτές της ΝΔ (π.χ. Χειμάρας, Πάτσης), ο πρωθυπουργός είπε ότι δεν έχει αυτή την εικόνα ως προς τα μεγέθη. Ωστόσο τόνισε ότι αν κάποιος πιστεύει ότι μπορούσαμε την περίοδο της πανδημίας να ακολουθήσουμε άλλο τρόπο από τις απευθείας αναθέσεις, «ας το πει». Ας είμαστε ρεαλιστές και έντιμοι μεταξύ μας ως προς το τι έγινε τότε.
Δεν λέω ότι υπήρξε απόλυτη διαφάνεια παντού. Ποτέ δεν είχα δυσκολία να απαντώ ευθέως στα ερωτήματα και να δέχομαι την κριτική. Όταν προέκυψε το θέμα των υποκλοπών, την επόμενη ημέρα έκανα δήλωση.
Οι απευθείας αναθέσεις πρέπει να είναι εξαίρεση στον κανόνα αλλά δεν νομίζω ότι υπήρξε χώρα που να μην προχώρησε σε τέτοιες διαδικασίες, όταν χρειάστηκε επειγόντως υλικά.
Απαντήσεις
(α) Οι απευθείας αναθέσεις ξεπέρασαν τα 8 δις € – ενώ πρόκειται για σκάνδαλο, όπως έχει τεκμηριωθεί πολλές φορές. Καμία χώρα δεν διέθεσε τόσα χρήματα σε υλικά που χρειαζόταν επειγόντως – ενώ η ίδια διαδικασία συνεχίζεται ακόμη και σήμερα.
(β) Το πρόβλημα δεν ήταν η πανδημία, αλλά τα αχρείαστα lockdowns που ήταν πολιτική απόφαση.
(γ) Για τις περιπτώσεις διαφθοράς, δεν μπορεί να ισχυρίζεται πως δεν έχει εικόνα για τα μεγέθη – ενώ για τις υποκλοπές, οι πρόσφατες εξελίξεις με την ΑΔΑΕ τεκμηριώνουν πως δεν επιθυμεί καθόλου τη διαφάνεια.
Το δημόσιο
Θα έχουμε νέο ενιαίο μισθολόγιο στον δημόσιο τομέα από το 2024, εξήγγειλε ο πρωθυπουργός. Θύμισε δε ότι ήδη έχουν γίνει παρεμβάσεις, όπως οι αυξήσεις στους μισθούς των γιατρών.
Απαντήσεις
(α) Δηλαδή θα επωμισθούν όλες τις αυξήσεις του πληθωρισμού οι δημόσιοι υπάλληλοι – οπότε στην ουσία θα μειωθεί ο μισθός τους πάνω από 15%.
Το SOS της ελληνικής βιομηχανίας
Απαντώντας σε ερώτηση για την επιστολή του ΣΕΒ, ο πρωθυπουργός παραδέχτηκε ότι υπάρχει ζήτημα στις ενεργοβόρες βιομηχανίες και αυτές της χαμηλής τάσης που καταναλώνουν πολλή ενέργεια.
Είναι ενθαρρυντικό ότι αποκλιμακώνονται οι τιμές, δήλωσε. Το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας είναι ευρύτερο, δεν είναι ελληνικό, αλλά ευρωπαϊκό. Υπάρχει ανησυχία για τα κίνητρα που δίνουν οι ΗΠΑ και φόβος ότι θα υπάρξει μετακίνηση βιομηχανιών στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Θα αγωνιστώ για ευρωπαϊκή απάντηση στο πρόβλημα. Έχω ζητήσει να συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής. Χρειάζεται ευρωπαϊκή απάντηση. Αυτή δεν μπορεί να είναι μόνο κρατικές ενισχύσεις, αυτές μπορούν να τις δώσουν οι ισχυρές χώρες.
Ακούμε με προσοχή όσα μας λέει η βιομηχανία. Όσο αλλάζει το ενεργειακό μείγμα τόσο θα μπορεί να βρίσκει καλύτερες τιμές η βιομηχανία, συμπλήρωσε.
Απαντήσεις
(α) Είναι άλλο το ευρωπαϊκό πρόβλημα, αφού αφορά μόνο τις μεγάλες βιομηχανίες που εμείς δεν διαθέτουμε και άλλο το ελληνικό – όπου πρόκειται κυρίως για τις μικρομεσαίες. Οι ελληνικές εταιρίες γράφουν μεταξύ άλλων τα εξής στην επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό:
«Η βιομηχανική παραγωγή στην Ελλάδα κινείται τους τελευταίους μήνες σε χαμηλότερα επίπεδα από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κινδυνεύει να χαθεί η θετική δυναμική που κατάφεραν να αποκτήσουν οι επιχειρήσεις και ειδικά η βιομηχανία τα τελευταία χρόνια, με σημαντική αύξηση της προστιθέμενης αξίας, των εξαγωγών καθώς και της απασχόλησης, η οποία το Γ’ Τρίμηνο ξεπέρασε τις 425.000 χιλιάδες άμεσες θέσεις εργασίας (μεταποίηση και εξορυκτική δραστηριότητα, με ετήσια αύξηση 2,4%).
Η ένταση των προβλημάτων, ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις καθώς και για τη βιομηχανία έντασης ενέργειας, λαμβάνει πια διαστάσεις υπαρξιακού κινδύνου. Ενδεχόμενη επιβράδυνση της βιομηχανικής δραστηριότητας θα επιβάρυνε περαιτέρω τις ήδη σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, ιδίως στο πεδίο των εισοδημάτων και της απασχόλησης….».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.