Κώστας Γεωργάκης ...

“…..δεν μπορώ ούτε να σκεφθώ ούτε να ενεργήσω αν δεν είμαι ελεύθερος. Ζήτω η Δημοκρατία, Κάτω η Τυραννία. Η πατρίδα μας που γέννησε την ελευθερία θα εξαφανίση τους τυράννους.”

Κώστας Γεωργάκης (φοιτητής Γεωλογίας στην Ιταλία, μέλος της ΕΔΗΝ), από το τελευταίο σημείωμα πριν αυτοπυρποληθεί στην Πλατεία Ματεότι στην Γένοβα στις 19-9-1970

Η εξωτερική πολιτική του Τραμπ: τα όρια της διπλωματίας του εξαναγκασμού

Του Κώστα Γεώρμα από την Ρήξη φ. 154

Η εξωτερική πολιτική του Τραμπ χαρακτηρίζεται από το πολεμοχαρές του ύφος, από την τρομοκράτηση των αντιπάλων, τον τσαμπουκά και την ανευθυνότητα. Από τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της πολιτικής είναι η πλήρης περιφρόνηση και συστηματική υποβάθμιση του ρόλου των διεθνών οργανισμών. Μια πολιτική που ο ορατός και μεσοπρόθεσμος στόχος της είναι η υπονόμευση ή, καλύτερα, η πλήρης κατάργηση της διεθνούς έννομης τάξης. Μιας διεθνούς τάξης που, ειρήσθω εν παρόδω, ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες αυτές που είχαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωσή της.

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει αλλάξει πλέον το πώς διενεργείται η διπλωματία. Η βασική αρχή της νέας πολιτικής τακτικής του είναι αυτή των οικονομικών κυρώσεων και του διπλωματικού εξαναγκασμού. Με μια μικρή διαφορά: Ότι σε αρκετές περιπτώσεις η κυβέρνηση Τραμπ χρησιμοποιεί τον εξαναγκασμό χωρίς να υπάρχει κάποιος στόχος και, βέβαια, δεν υπάρχει καμία αίσθηση της έννοιας της διπλωματίας.

Στην περιβόητη περίπτωση της Γροιλανδίας, ο Τραμπ κινήθηκε με βάση τον φόβο ότι η Κίνα θα επιβάλει εμπάργκο στα ευγενή μέταλλα που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή τεχνολογικά προηγμένων προϊόντων. Αποφάσισε ότι η καλύτερη λύση για το America first θα ήταν η εξαγορά της Γροιλανδίας, η οποία ως γνωστόν όχι μόνον έχει πλούσια κοιτάσματα τέτοιων μετάλλων, αλλά έχει και Κινέζους, οι οποίοι έχουν επενδύσει στην εξόρυξή τους. Συνεπώς, η κίνησή του με τη Γροιλανδία δεν ήταν τόσο «αθώα». Είχε πολλαπλούς αποδέκτες. Κουνούσε το δάκτυλο στη σύμμαχο Δανία και, κατά συνέπεια, στη Γροιλανδία, έτσι ώστε να ξεκινήσουν αυτοί τις διαδικασίες… απεξάρτησης από τους Κινέζους. Το γεγονός της ακύρωσης της συνάντησης με τη Δανία, και δεν είναι πρώτη φορά που ακολουθείται τέτοια πρακτική φέρνοντας σε δύσκολη θέση το διπλωματικό σώμα, εντάσσεται βέβαια στο πλαίσιο της αγαρμποσύνης που χαρακτηρίζει την νέα εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Στο κάτω-κάτω, αφού δεν ήταν να βγάλει τίποτα, τι να την κάνει τη συνάντηση, σκέφτηκε ο Τραμπ, οπότε και την ακύρωσε.

Τη νέα πολιτική των ΗΠΑ, εκτόξευση απειλών, επιβολή ποινών, χωρίς την προσφορά κανενός κινήτρου ή ανταποδοτικού μέτρου, τη ζήσαμε και στην Ελλάδα στην περίπτωση του ιρανικού τάνκερ. Όπου, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, αλλά και της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ζητήθηκε να μην παρασχεθεί καμία βοήθεια. Οι Ιρανοί αντίθετα είχαν τη διακριτικότητα να μη φέρουν σε δύσκολη θέση την νεοεκλεγείσα κυβέρνηση.

Της Ηπείρου οι κοινότητες…

Του Δημήτρη Ναπ. Γιαννάτου από την Ρήξη φ. 154

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, είχα την τύχη και την ευτυχία να φιλοξενηθώ σε ένα μικρό ορεινό χωριό της Θεσπρωτίας. Φορτισμένος και πλούσιος συναισθηματικά τόπος, η Ήπειρος. Σφηνωμένα τα χωριά, μέσα στην πέτρα και στην οργιώδη φύση. Αλλά και βαπτισμένα, όχι μόνο στο φαντασιακό, αλλά και στο πραγματικό ιδίωμα της ελληνικής ιδιοπροσωπίας που παλεύουμε να τη φέρουμε στα τωρινά μέτρα μας, ως ανανέωση του συνολικού βίου μας.

Προσφέρει ακόμα την ευκαιρία –ειδικά στα ορεινά της– να αλλάξεις το δυτικό φόρεμα του τουρίστα με εκείνο του «ντόπιου» παραθεριστή, καθώς βιώνεις εντός του ελληνικού θέρους, την κληρονομιά και την παράδοση. Το φιλόξενο σπίτι, την ευγένεια και την περιέργεια του ντόπιου να σε γνωρίσει, το καφενείο και το κέρασμα ως καλωσόρισμα και μύηση στην εντοπιότητα και σε μια κυκλική οικονομική δημοκρατία!

Είχε πένθος το χωριό από πέρυσι. Πένθος συλλογικό, κοινοτικό. Ήρεμο, βουβό, με σεβασμό στο νέον άνθρωπο που πέθανε ξαφνικά σε ξένα μέρη και το χωριό μέσα σε μια ώρα είχε μαζέψει το ποσό για τη μεταφορά του στην πατρίδα. «Μην περιμένεις πανηγύρια και χορούς φέτος», «είναι φρέσκο ακόμα το κακό». Συνέχιζαν ταυτόχρονα οι άνθρωποι τη ζωντάνια της καθημερινότητας, ως οφειλή στη ζωή και στη συνέχεια. Το χωριό δεν οργάνωσε γιορτή της Παναγίας για τον λόγο αυτό. Αλλά ποιος νοιάζεται για πανηγύρια, όταν αυτή η σύνθετη τελετουργία του πένθους γλυκαίνει με τον σχεδόν μεταφυσικό τρόπο της την ψυχή σου;

Η μικρή ανθρωπολογική κλίμακα είναι παρούσα σε τέτοια μέρη. Η αρμονία ανθρώπου και φύσης. Την οποία, τα ογκώδη και οξύθυμα οχήματα της ιταλικής εταιρείας γεωτρήσεων, που πληγώνουν βουνά, χωράφια και λόγγους εδώ και μήνες, προσπαθούν να την ξεριζώσουν. Τα είδαμε αυτά τα φορτηγά να περνούν μπροστά από την πλατεία με τα πλατάνια. Και να βεβηλώνουν, αυτάρεσκα και άξεστα, την πλούσια σε λόγια, πειράγματα, σχέσεις και ιστορίες, μεσημεριανή «ραθυμία» μας, με την οποία όλο το χωριό γινόταν ένα λυτρωτικό, συμβιωτικό «εμείς».

Για μια σημαία, για μια τιμή…

Του Μανώλη Εγγλέζου Δεληγιαννάκη 

Με το τουφέκι και τη λύρα

«… ο γιος μου αναγνώρισε το λάθος του και μετάνιωσε γι’ αυτό. Σας διαβεβαιώνω ότι δε θα επαναληφθεί…»

Με αυτά τα λόγια κλείνει η επιστολή συγνώμης του πατέρα του 16χρονου που κατέβασε την τουρκική σημαία από το σχολείο του χωριού του. Μια ενέργεια που, στις μέρες αυτές που νιώθομε ανήμποροι να αντιδράσομε στην επιθετικότητα της Τουρκίας, μας έστειλε ένα φως ελπίδας.

Η πράξη του 16χρονου ήταν πράξη που ταιριάζει σε λαό που έχει κατακτηθεί και ζει στη σκλαβιά. Πράξη που οφείλει να κάνει ανάμεσα σε πολλές άλλες πράξεις αντίστασης ένας ολόκληρος λαός που κρατά ψηλά τη σημαία της αξιοπρέπειας, της τιμής, που πιστεύει στα δίκαιά του, κι όχι ένα παιδί μόνο του. Ένας λαός που δεν έχει παραδοθεί στη μοίρα του, που τον καλεί το πρόσφατο και το παλιό του παρελθόν να κάμει το χρέος του.

Ο λαός μας στην Κύπρο και στην Ελλάδα δείχνει να έχει αποδεχτεί το ρόλο του ραγιά, 200 χρόνια μετά το 1821, 75 χρόνια μετά τον ενωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ. Σ’ αυτό συμβάλλουν πολλά: Οι πολιτικές και οι πολιτικοί της υποταγής, η διαρκής ταπείνωση, το βόλεμα σε μια καταναλωτική ευωχία, ο φόβος του πολέμου, η τρομοκράτηση της κοινωνίας από τα ΜΜΕ με στόχο την εμπέδωση των υποχωρήσεων «προκειμένου να ζήσουμε ειρηνικά», έχουν διαμορφώσει μια κοινωνία φοβική, που αρνείται να παλέψει. Παραδείγματα της ιστορίας της, από το Γλέζο μέχρι τον Παπαλεοντίου και τον Σολωμού μέχρι τους συνομήλικους του τωρινού ήρωα που κατέβαζαν σημαίες των Άγγλων το 1955, της είναι ξένα πια. Παραδείγματα γειτονικών λαών όπως στη Γάζα και το Κουρδιστάν, και πιο μακρινών, όπως στην Τσιάπας, παραδείγματα παλλαϊκής αντίστασης και αυτοθυσίας τους ξεβολεύουν από την αδράνεια της υποταγής, δεν τα ακούν, δεν τα θέλουν. Δε μπορούν να κοιτάξουν στα μάτια την αντιστασιακή τους παράδοση και να τη συνεχίσουν. Finis Graeciae;

(Τα αυγά και τα καλάθια)

Του Μάνου Στεφανίδη

Παθογένεια της παιδείας ή της οικογένειας;

Στη μνήμη του Μηνά Γουναρίδη, δάσκαλου μου στην πέμπτη του 43ου Δημοτικού, πρώην Μαντουβάλου - Σερεμετάκη στα Ταμπούρια

Οι μισοί μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης διαπιστώνονται και επισήμως ως λειτουργικά αναλφάβητοι. Σιγά τα νέα. Ποιός έσπασε ποτέ αυγά σ' αυτό τον τόπο; Και το πιο δυσάρεστο (τα καλάθια του τίτλου):

Έξι χρόνια στο δημοτικό και έξι σε γυμνάσιο - λύκειο με τους μαθητές να βαριούνται θανάσιμα. Να μην διασκεδάζουν. Να βρίσκονται αλλού. Ανέμπνευστοι, ανέραστοι, αδιάφοροι. Ακόμη και στην στρατιωτική εκπαίδευση οι νεοσύλλεκτοι βρίσκουν τρόπους να περνάνε καλά. Όχι όμως και στο ελληνικό σχολείο. 

Πρόκειται για ένα δράμα που οι συνεπείς εκπαιδευτικοί το ζουν καθημερινά. Επί χρόνια. Η αληθινή, υπόγεια τραγωδία του τόπου. Νέοι άνθρωποι χαμένοι πριν ακόμα δώσουν τη μάχη, χαμένα χρόνια στην κυριολεξία, λάθος προσανατολισμένοι μαθητές, κατεστραμμένοι πριν καν αρχίσουν τη ζωή τους. Με λάθος εφόδια. Ή, καλύτερα, χωρίς εφόδια. Και το χειρότερο: 

Με αδιαφορία ή και μίσος για το σχολείο. Από το δημοτικό ως το πανεπιστήμιο (ιδιαίτερα στο τελευταίο με τους καταθλιπτικούς, βρώμικους χώρους του λόγω ... προοδευτικού ακτιβισμού)! 

Επειδή τα παιδιά μας βαριούνται θανάσιμα. Ή, καλύτερα, μάς βαριούνται. Κι εμας και τα δωρεάν - ίσως και γι' αυτό τόσο βαρετά, κακογραμμένα και κακοσχεδιασμένα - βιβλία που τούς παρέχουμε και τα οποία δεν ανοίγουν σχεδόν ποτέ. Τόσο μαζικά και απρόσωπα βιβλία. Βιβλία που δεν θα βάλεις ποτέ στη βιβλιοθήκη αλλά θα τα πετάξεις εκδικητικά με την πρώτη ευκαιρία. Δείτε τους όγκους των βιβλίων που δίνουν σε δημοτικό και γυμνάσιο και...φρίξτε. Για τον όγκο της υποκρισίας. Ποιός, διερωτώμαι, θα σπάσει τ' αυγά της εκπαιδευτικής ιδεοληψίας και θα αξιοποιήσει τα καλάθια της νέας εποχής; Τα τάμπλετ, ας πούμε, που τόσο λατρεύουν οι πιτσιρικάδες. Που θα πει, πρέπει να πάμε στο παιδί με οδηγό τις δικές του ανάγκες κι όχι τις δικές μας ανασφάλειες. Το ίδιο και με την διδασκαλία της ιστορίας, το θαυμαστό παραμύθι του έθνους. Δηλαδή την καλλιέργεια της φιλοπατρίας αλλά και την καταπολέμηση της εθνικιστικής μειονεξίας. 

Δημήτρης Νανόπουλος – Στον τρίτο βράχο από τον Ήλιο

Tο επώνυμό μου δεν είναι Νανόπουλος, είναι Νάκας. Βορειοηπειρώτικο όνομα. Ο παππούς μου, ο Δημήτρης Νάκας, στις αρχές του 20ού αιώνα είχε μεταναστεύσει στη Νέα Υόρκη.

Τον Μάρτιο του 1914, όταν έμαθε ότι είχε ξεκινήσει ο Βορειοηπειρωτικός αγώνας, καθώς είχε πολύ πάθος για την πατρίδα του και μια τρελή ματιά για τη ζωή, παράτησε τα πάντα, πήρε το πλοίο και επέστρεψε στην Ελλάδα. Ένιωθε ότι όφειλε να συμμετέχει σε αυτό τον αγώνα. Τότε άλλαξε το επώνυμό του από Νάκας σε Νανόπουλος, επειδή, όπως έλεγε, ακουγόταν πιο ελληνικό.

 Εκείνη την εποχή γνώρισε και παντρεύτηκε τη γιαγιά μου, τη Σωτήρα. Έκαναν δύο παιδιά. Γεννήθηκε πρώτα η Κασσιανή, και τον επόμενο χρόνο, στις αρχές του 1916, γεννήθηκε ο πατέρας μου Βάιος, στο Σέλσι της Βορείου Ηπείρου. Εννέα μήνες αργότερα, ο παππούς μου Δημήτρης Νανόπουλος σκοτώθηκε, και έτσι ο πατέρας μου δεν τον γνώρισε ποτέ.

Τότε άρχισε για τη γιαγιά μου και τα δύο της παιδιά η περιπέτεια του βιοπορισμού, παρότι η ίδια ήταν από οικογένεια πλούσια και με καλό όνομα. Όμως με τα αδέλφια της υπήρξε διαφωνία σχετικά με τα περιουσιακά τους και τελικά δεν της έδωσαν ποτέ το μερίδιό της.

Το 1928, ο πατέρας μου, μόλις δώδεκα χρονών παιδί, αναγκάστηκε, εξαιτίας της δύσκολης ζωής που ζούσαν, να πάει στα Γιάννενα για να δουλέψει. Πήγε μόνος του, αφού η μητέρα του και η αδελφή του δεν ήταν εύκολο να τον ακολουθήσουν, και εκεί έκανε διάφορες δουλειές «του ποδαριού» και ταυτόχρονα σπούδαζε στη Γαλακτοκομική Σχολή Ιωαννίνων.

 Έμεινε στα Γιάννενα μέχρι το 1939, οπότε αποφάσισε να κατέβει στην Αθήνα για να βρει μια καλύτερη τύχη – όμως, λίγους μήνες αργότερα, ήρθε η Κατοχή. Όπως ήταν φυσικό για τον χαρακτήρα του, συμμετείχε από την πρώτη στιγμή στον αγώνα εναντίον των Γερμανών, κάτι για το οποίο στην υπόλοιπη ζωή του ποτέ δεν καυχήθηκε και μιλούσε ελάχιστα μόνο αν τον ρωτούσε κάποιος πολύ κοντινός του άνθρωπος.

Δύο χρόνια μετά την Απελευθέρωση, το 1947, γνώρισε τη Βασιλική Κορασίδη (κάποιοι συγγενείς της είχαν τα γνωστά καταστήματα ηλεκτρικών ειδών). Ερωτεύτηκαν παράφορα και στο τέλος εκείνης της χρονιάς παντρεύτηκαν. Αυτό τον παράφορο έρωτά τους τον είδα να διαρκεί μέχρι το τέλος της ζωής τους.

Μάνος Χατζιδάκις (Συνέντευξη)-1989

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ

Του Γιώργου Ρακκά

Η δημόσια εκπαίδευση, δεν μπορεί να είναι πραγματικά δημόσια, αν δεν καλλιεργεί την εθνική συνείδηση. Κι αυτό γιατί ύψιστο κοινωνικό αγαθό μιας κοινωνίας, είναι η καλλιέργεια και αναπαραγωγή του πολιτιστικού της τρόπου, δηλαδή του εθνικού της χαρακτήρα που έλεγε και ο Μαξ Βέμπερ. Είναι ζήτημα που εμπίπτει στην αρχή αυτοδιάθεσης των εθνών.

Αυτό που έχει συμβεί στο παρελθόν, βέβαια, είναι ότι συγκεκριμένα πολιτικά καθεστώτα, εργαλειοποίησαν αυτήν την ανάγκη, τροποποιώντας την διδακτική της εθνικής παιδείας ώστε να ταιριάζει με τον δικό τους χαρακτήρα. Το γεγονός αυτό, θα πρεπε όμως να ανοίξει μια συζήτηση σε σχέση με την διδακτική της εθνικής παιδείας, και όχι με την αποδόμησή της, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες.

Φυσικά, η λογική της εθνοαποδόμησης μέσα στην εκπαίδευση δεν είναι αθώα, ούτε ιδεοληπτική, ακολουθεί τον τρόπο των προαναφερόμενων καθεστώτων, δηλ. την εργαλειοποίηση της παιδείας, γιατί υπηρετεί ένα άλλο καθεστώς, υπερεθνικού τύπου. Επιθυμεί, επομένως, να κατασκευάσει μια συνείδηση αεθνική, γιατί θεωρεί ότι η παιδεία οφείλει να συμπράξει στο χτίσιμο των υπερεθνικών κοινωνιών του μέλλοντος.

Ο προσανατολισμός αυτός, έρχεται να επιβληθεί στην ελληνική κοινωνία από έξω και από τα πάνω.

Η ιστορική της ανάγκη, αντίθετα, μέσα στον 21ο αιώνα κινείται στον αντίποδα: Καθώς, όπως είπε και ο ... πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, η δυτική ηγεμονία βαδίζει προς το τέλος της, η Δύση αναδιπλώνεται και η Ανατολή τείνει να προεκτείνεται οικονομικά, δημογραφικά, ακόμα και πολιτιστικά. Ο ελληνισμός, που αποτελεί μια διακριτή συνιστώσα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, καθώς συνθέτει τον ανθρωποκεντρισμό της Δύσης με την θρησκευτική πνευματικότητα της Ανατολής, πιέζεται με εξαφάνιση, γιατί εντοπίζεται γεωγραφικά στο σύνορο αυτών των δυο κόσμων.

Στην ανάγκη του, λοιπόν, να επιβιώσει ο ελληνισμός οφείλει να καλλιεργήσει την πολιτισμική του ιδιαιτερότητα --κι αυτό όχι μόνο για να διατηρήσει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσής του μέσα στον 21ο αιώνα. Αλλά γιατί, αυτός ο ιδιαίτερος τρόπος αντιπροσωπεύει και ένα πολιτισμικό κεφάλαιο για την ελληνική κοινωνία, που αν το καλλιεργήσει συστηματικά, μπορεί να ενισχύσει την θέση της στο παγκόσμιο περιβάλλον της εποχής μας.

Κανένας δάσκαλος στο Καστελόριζο – Πήγε δάσκαλος από τη Χάλκη για τον αγιασμό

Άρχισε η σχολική χρονιά και κανένας δάσκαλος δεν υπάρχει στο Δημοτικό σχολείο του Καστελόριζου.

Όπως κατήγγειλε η κάτοικος και λυκειάρχης στο Καστελόριζο, Μπέτυ Μούζακ, μιλώντας στον realfm, «αυτό που έχει γίνει φέτος στο Δημοτικό είναι άνευ προηγουμένου, δεν υπάρχει κανένας δάσκαλος».

«Η Διεύθυνση από τη Ρόδο έστειλε εκτάκτως ένα δάσκαλο με απόσπαση από την Χάλκη, ίσα – ίσα για να ανοίξει το σχολείο, να γίνει ένας αγιασμός για να μην λένε ότι δεν υπάρχει δάσκαλος στο νησί», ανέφερε.

«Το σχολείο είναι τριθέσιο, υπάρχουν 20 παιδάκια στο Δημοτικό. Πρέπει να περιμένουμε τώρα τη δεύτερη φάση προσλήψεων αναπληρωτών για να τοποθετηθεί ένας δάσκαλος, δύο, τρεις. Πέρσι ήταν τρεις δάσκαλοι και ήταν στην ώρα τους και οι τρεις… Ο δάσκαλος από τη Χάλκη θα καθίσει μέχρι να έρθει έστω ένας δάσκαλος για να βγάλει τη χρονιά».

Λ. Κοσκινάς «Δίχτυα»

Όμως ο Θεός δεν είχε πει την τελευταία λέξη...

Πόσο φορές είπαμε ή ακούσαμε την λέξη «σ΄ αγαπώ»; 

Πόσες φορές μας έδωσαν ή δώσαμε όρκους αγάπης; 

Κι όμως χορτάσαμε από φιλιά προδοσίας. Και τούτο διότι η αγάπη δεν είναι απλά ένας φτηνός συναισθηματισμός, αλλά μια πράξη θυσίας. Δεν υπάρχει αγάπη εκεί που δεν υπάρχει σταυρός.

Ο Θεός δεν μιλάει απλά για αγάπη, αλλά πεθαίνει από αγάπη. Ο Σταυρός είναι το σύμβολο της αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο, για ολάκερη την κτίση. Μιας αγάπης που θυσιάζεται για να ζήσει ο άλλος. Που κενώνεται και αδειάζει για να χωρέσει ο άλλος.

Ο Σταυρός όμως του Χριστού δεν κρίνει μονάχα την ποιότητα της αγάπης μας, αλλά και της πίστεως μας. Είναι πολύ εύκολο να αναφέρεσαι στον Θεό με υψηλές θεολογικές κορώνες και μεγάλες δηλώσεις, αλλά είναι αρκετά δύσκολο να αφεθείς με απόλυτη εμπιστοσύνη στην πρόνοια Του για σένα, ιδιαιτέρως όταν αυτά που συμβαίνουν δεν ταυτίζονται με τα δικά σου σχέδια και επιθυμίες.

Να σκεφτούμε μονάχα, πόσοι ήταν εκείνοι που δεν εγκατέλειψαν τον Χριστό, όταν τον είδαν γυμνό, αδύναμο και νεκρό επι του σταυρού; Ελάχιστοι, σχεδόν κανείς. Σκέφτηκαν, «αυτό ήταν, πάει τελείωσαν όλα…». Πάντες εγκατέλειψαν.

Όμως ο Θεός δεν είχε πει την τελευταία λέξη. Δεν είχε τελειώσει το έργο Του. Είχε κι άλλα επεισόδια. Πίσω από το σκηνικό του Γολγοθά ακολουθούσε η ανάσταση. Πίσω από την θλίψη η χαρά, το φως, πίσω από το φαινομενικό τέλος μια νέα αρχή.

Αυτή είναι η πίστη στον Θεό, να πιστέψεις ότι το αδύνατο μπορεί να γίνει δυνατό. Να εμπιστευθείς το σχέδιο Του. Να μην χαθείς μέσα τις δικές σου ερμηνείες, και να πιστέψεις ότι πίσω από την δοκιμασία σου, τον σταυρό που σηκώνεις, ξημερώνει η ανάσταση. Γιατί θα ξημερώσει.

Νάνοs Βαλαωρίτηs: Σε λίγο θα καταργήσουν και την Επανάσταση του ’21

Αναδημοσιεύουμε την τελευταία συνέντευξη του σπουδαίου Νάνου Βαλαωρίτη στο Πρώτο Θέμα.  Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα τον σκεπάσει.

Νάνος Βαλαωρίτης: Ζούμε μια μεγάλη απάτη που δεν ζήσαμε ούτε στη Χούντα

Μιλά στον Δημήτρη Δανίκα κατά των «σταλινικών Συριζαίων που το μόνο που τους νοιάζει είναι η καρέκλα» και κατά «της χειρότερης κι από χούντα κυβέρνησης Τσίπρα» που είναι «όργανο του ΝΑΤΟ και του Σόρος», «ξεπουλά τη χώρα» και «κάνει τεμενάδες στους Γερμανούς και τους Τούρκους»

Πρώτος αιφνιδιασμός. Σκέτο αστροπελέκι αστραφτερό. Οποιος εξ ημών και υμών, των κοινών θνητών, καταφέρει να δρασκελίσει το κατώφλι των 97 ετών, με πνευματική διαύγεια των σαράντα χρόνων και με λόγο τόσο καθαρό και τόσο πυκνό, ε αυτός είναι προνομιούχος και εκλεκτός!

Δεύτερος αιφνιδιασμός. Προτού ακόμα ανοίξω το στόμα μου και καταφέρω να διατυπώσω την πρώτη φράση μου, εκείνος ο προνομιούχος της φύσης και εκλεκτός του πνεύματος, με ποταμιαία ροή και με στοχοπροσήλωση μοναδική, απαντούσε και κάλυπτε κάθε πτυχή των ερωτήσεών μου.

Τρίτος αιφνιδιασμός. Οι πολιτικές, κοινωνικές και πνευματικές του ανησυχίες είναι αδιαπραγμάτευτες. Και για πολλούς άλλους εντελώς προκλητικές. Θα καταλάβετε μόλις αρχίσετε να τις διαβάζετε.

Φυσικά πρόκειται για τον Νάνο Βαλαωρίτη. Το Νάνος από το Ιωάννης. Ενας από τους ελάχιστους ζωντανούς πνευματικούς θρύλους που διαθέτει η Ελλάδα. Με προγονικό δέντρο που κάθε ρίζα του συνδέεται με μερικά από τα πιο λαμπρά κεφάλαια του ελληνικού κράτους. Οπως, ας πούμε, ότι είναι δισέγγονος του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Οπως, ας πούμε, ότι είναι εγγονός του εφοπλιστή και πολιτικού εκ Σπετσών Ιωάννη Βαλαωρίτη. Με πληθωρικό έργο. Ατελείωτος ο κατάλογος των ποιητικών του συλλογών. Αλλά και των δοκιμίων και των πεζών. Φανταστείτε ότι η πρώτη του συγγραφική απόπειρα δημοσιεύεται στα «Νέα Γράμματα» του 1939. Οταν εκείνος ήταν μόλις 18 ετών.

Στην καρδιά της Αθήνας

Γράφει η Νόνη Σταματέλου, καθηγήτρια θεολόγος

Η ενορία του Αγίου Νικολάου Ραγκαβά στην Πλάκα και η ενορία του Αγίου Φιλίππου στο Θησείο. Οάσεις στο κέντρο της Αθήνας. Το να μιλήσω και να μοιραστώ την εμπειρία μου από την επαφή μου μαζί τους δεν το αισθάνομαι μόνο σαν ανάγκη αλλά και σαν χρέος.

Για να καταλάβεις πρέπει να ζήσεις λίγο τη λειτουργία και τον καφέ στην αυλή μετά τη λειτουργία. Οι ιερείς, ο π.Αλέξανδρος και ο π.Δημήτριος υπηρετούν τον λόγο του Θεού με έναν τρόπο που αρκετοί βαφτισμένοι χριστιανοί, ενίοτε "ζηλωτές", δεν ξέρουν ότι υπάρχει. Δυό βαθιά καλλιεργημένοι άνθρωποι, με έργο κοινωνικό, πνευματικό, χωρίς τυμπανοκρουσίες, δίνουν απλόχερα αγάπη, αλλά όλα γίνονται με απλότητα και με ενθουσιασμό μικρού παιδιού.Με σύγχρονη ματιά στα πράγματα και κυρίως στην περιπέτεια της ύπαρξης, με σύγχρονο λόγο, προσεγγίζουν πιστούς και άπιστους, ανοίγοντας την αγκαλιά τους διάπλατα.

Εστίες πολιτισμού, με πολύ αξιόλογες δραστηριότητες, μακριά απ' τα νοσηρά πλοκάμια του ευσεβισμού, αποτελούν σταθερά μια πρόκληση και μια πρόσκληση για το "Έρχου και ίδε" προς τον σύγχρονο κουρασμένο και απογοητευμένο άνθρωπο. Μιλώντας χαμηλόφωνα στη μικρή αυλή μετά τη λειτουργία,με γνωστούς και αγνώστους, καταλαβαίνεις ότι για να γίνει η " αλλαγή" στη ζωή ενός ανθρώπου, δεν χρειάζεται να γυρίσει ανάποδα ο κόσμος.

Για συντελεστεί το "θαύμα" αρκεί μόνο μια αγκαλιά, πολλές φορές ακόμα και μια ματιά. Ακόμα και η γιορτή έχει μια άλλη γεύση , τα εκ περιτροπής κεράσματα, οι αφειδώλευτες προσφορές μικρών έργων τέχνης προς πώλησιν, η συγκέντρωση τροφίμων για τους αναξιοπαθούντες , όλα με κίνητρο την αγάπη.Κάπου εδώ χώρεσα τους Μικρούς μου πρίγκηπες, που εδώ και χρόνια ζωγραφίζω σε βοτσαλάκια της θάλασσας,για να πιάσει τόπο ένα χόμπυ αγαπημένο.Γιατί "ο μικρός πρίγκηπας", του Εξιπερύ,το γνωστό παραμύθι για μεγάλους αγγίζει κατευθείαν την ευαισθησία μας ,αφού "Δεν βλέπεις καλά παρά μονάχα με την καρδιά,την ουσία δεν τη βλέπουν τα μάτια".

Καθ οδόν

φωτό Jean Mora

Της Άννας Στάικου

καθ οδόν με αοριστία, αλλά έτσι για την έκφραση στροφηδόν, πάλι με αοριστία αλλά ξεπροβάλλει δειλή η έμπνευση λόγω στροφάλου, τοπίο άμμου, χρόνος αόριστος περιχαρακωμένοι από την ανθρώπινη επαφή γάντια μιάς χρήσης η χειραψία πάλι οι ποιητές θα εφεύρουν νέες λέξεις μετά την διαπόμπευση της αλφαβήτας τον θάνατό μου και την γέννα μου θα μεγεθύνω το αποτύπωμα ξεκολλάει, δέρμα στο πλήκτρο πάλι οι ποιητές φωνασκούν κάποιος να τους τάξει μπουντρούμι στολισμένο με νέον, γάντια μιας χρήσης στα πόμολα
για μας τους επισκέπτες και ατέλειωτες οθόνες βομβαρδισμένες από άχρηστες ειδήσεις και πληροφορίες με την κουτσή και γκαβή μνήμη καταχωρημένες ο έρωτας ακαταχώρητος,
άγνωστη λέξη καθ οδόν
χάνοντας την οδό ενός σεμνού νεκροταφείου
για τον ύστατο αποχαιρετισμό

(από "ηλεκτρόδιο" 2019, ΑΣ.)

Ιστορία και Επανάσταση»: Ένα βιβλίο για την ιστορία που δεν τελείωσε

Του Χάρη Καλαμπόκη

Το «Ιστορία και Επανάσταση – Αντικρούοντας τον αναθεωρητισμό» είναι ένα κάλεσμα πίσω στο συλλογικό και το κοινωνικό. Είναι ένα κάλεσμα για μελέτη των επαναστάσεων, για το πριν και το μετά τους, για το τι πήραν μαζί τους και τι έφεραν. Βλέπει τις επαναστάσεις ως ρόδες της ιστορίας σε πείσμα του αναθεωρητισμού που τις αντιλαμβάνεται ως δυσάρεστες παρενθέσεις σε μια προκατασκευασμένη, ένδοξη πορεία τής ανθρωπότητας με οδηγούς τους «μεγάλους» που δεν τους αφήνουν να προχωρήσουν οι παρασυρμένες «μάζες».

Ιστορία και Επανάσταση – Αντικρούοντας τον αναθεωρητισμό

Επιμέλεια:Μάικ Χέινς, Τζιμ Γούλφρις

Συγγραφείς: Μάικ Χέινς, Τζιμ Γούλφρις, Τζεφ Κένεντι, Φλοράνς Γκοτιέ, Λαρς Τ. Λι, Έντσο Τραβέρσο, Μαρκ Φερό, Τζεφ Ίλι, Ντανιέλ Μπενσαΐντ

Μετάφραση: Γιάννης Βογιατζής

Επιστημονική Επιμέλεια: Ελευθερία Ζέη

Επιμέλεια – Διόρθωση: Ρόζα Κοβάνη

Μακέτα – Εικαστικό Εξωφύλλου: Κυριακή Μαυρογεώργη

Angelus Novus, 2018 | 488 σελ.

Ποια είναι τα στοιχεία που μας επιτρέπουν να «βαφτίσουμε» ένα γεγονός «επανάσταση»; Οι επιμελητές του συλλογικού αυτού έργου, ο Μάικ Χέινς (Mike Haynes) και ο Τζιμ Γούλφρις (Jim Wolfreys), απαντούν πως πρώτα απ’ όλα το γεγονός αυτό θα πρέπει να είναι συντριπτικό, να φέρει –έστω και για λίγο– τα πάνω κάτω. Για τους Χέινς και Γούλφρις οι επαναστάσεις συμπυκνώνουν την αλλαγή, φέρνουν στο προσκήνιο νέα ενδεχόμενα, νέους τρόπους σκέψης, και ανοίγουν ένα νέο εύρος δυνατοτήτων, των οποίων και μόνο η ύπαρξη και ο στοχασμός πάνω σε αυτές δίνουν μια διαφορετική, ξεχωριστή προοπτική στο μέλλον. Ο φιλελεύθερος κόσμος, του οποίου οι απόψεις επηρεάζουν έντονα ακόμα και τα υποκείμενα που δεν τον ασπάζονται επισήμως, και που έχει στην διάθεσή του τους συστημικούς μηχανισμούς ώστε να προωθεί και να παγιώνει στις αντιλήψεις τις απόψεις αυτές, διαφωνεί.

Ένα ιδιαίτερα εύστοχο παράδειγμα για τις φιλελεύθερες αντιλήψεις περί «επαναστάσεων» αναφέρεται στις πρώτες γραμμές της εισαγωγής του έργου, και έχει να κάνει με το βιβλίο Γκίνες, στο οποίο καταγράφηκε κάποτε πως οι περισσότερες επαναστάσεις στον κόσμο έχουν σημειωθεί στη Βολιβία. Αυτό όμως που στο βιβλίο Γκίνες αναφέρεται ως «επαναστάσεις» , δεν έχει να κάνει παρά με αλλαγές στην κορυφή, που δεν ήταν συντριπτικά γεγονότα, δεν έκαναν τα θεμέλια να τρίξουν και δεν αμφισβητούσαν πάντα την υπάρχουσα τάξη, αλλά εμπεριείχαν το στοιχείο μιας αόριστης ανατροπής, της οποίας τα χαρακτηριστικά δεν θυμίζουν σε τίποτα καμία από τις γνωστές σε όλους μας επαναστάσεις, από την Αγγλική επανάσταση του 17ου αιώνα, μέχρι την Γαλλική και την Ρωσική. Η άποψη του βιβλίου Γκίνες σχετικά με τις επαναστάσεις, ευθυγραμμίζεται με την νέα νοηματοδότηση που ο φιλελευθερισμός επιχειρεί να δώσει στην λέξη «επανάσταση» τις τελευταίες δεκαετίες. Η μακιγιαρισμένη, «επανάσταση» του φιλελευθερισμού, είναι ένα γεγονός που φέρνει αλλαγές και καινοτομία, αρκετές ώστε να αποπνέει έναν διαφορετικό αέρα και να δίνει μια νέα προοπτική διαχείρισης του συστήματος, όχι όμως αρκετές ώστε να αμφισβητήσει το ίδιο το σύστημα, με τις δομές, τα θεμέλια και τη νοοτροπία του. Δεν πρόκειται φυσικά για άγνοια του φιλελεύθερου κόσμου για το τι σημαίνει πραγματικά μια επανάσταση, αλλά για βαθιά γνώση, και φόβο μιας πιθανής εκπλήρωσής της. Ο φιλελευθερισμός μάχεται να νοηματοδοτήσει με διαφορετικό τρόπο την λέξη «επανάσταση» έτσι ώστε να πείσει πως ο «παλιός τρόπος» ερμηνείας ανήκει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Μιας ιστορίας που επιχειρήθηκε, κρίθηκε, και όπως θα έλεγε –μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον– ο Φράνσις Φουκουγιάμα (Francis Fukuyama), τελείωσε.

ΑΠΟ το «Χρονικόν Μεγάλης Τραγωδίας – Το έπος της Μικράς Ασίας»

ΑΠΟ το «Χρονικόν Μεγάλης Τραγωδίας – Το έπος της Μικράς Ασίας»

του Χρ. Εμ. Αγγελομάτη,

1η έκδοση 1963,

5η έκδοση Απρίλιος 2005.

*** 25 Αυγούστου 1922 Πέμπτη – νέο ημερολόγιο: 7 Σεπτεμβρίου 1922

- Συμπλήρωση ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΕΚΚΕΝΩΣΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ απ’ τα ελληνικά στρατεύματα.

Ανυπεράσπιστη πλέον η πόλη. Το αρχηγείο της Στρατιάς επί πλοίου.

- Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος στον πρόξενο των ΗΠΑ Τζώρτζ Χόρτον.

- ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΠΡΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟ,

η οποία αρχίζει με το

«ο ελληνισμός της Μικράς Ασίας, το ελληνικόν κράτος, αλλά και σύμπαν το ελληνικόν Έθνος κατεβαίνει πλέον εις τον Άδην».

Καταλογίζει ευθύνες στον ίδιο τον Βενιζέλο:

«της αφαντάστου ταύτης καταστροφής βεβαίως αίτιοι είναι οι πολιτικοί και προσωπικοί σας εχθροί, πλήν και υμείς φέρετε μέγιστον της ευθύνης βάρος δια δύο πράξεις σας»:

(α) Διότι απέστειλε στη Σμύρνη ως ύπατον αρμοστή ένα παράφρονα και εγωιστή (τον Αριστείδη Στεργιάδη) και

(β) διότι πριν αποπερατώσει το έργον του είχε «την αντυχή και ένοχον έμπνευσιν» να διατάξει τις εκλογές (1ης Νοεμβρίου 1920).

Ο Χρυσόστομος καλεί τον Βενιζέλο να αναλάβει «από μηχανής θεός», με «εκατόν επαναστατικά κινήματα» όπως το κίνημά του της Θεσσαλονίκης, για να διασώσει τον θρακικόν και μικρασιατικό ελληνισμό «εις έναν αυτόνομο Ανατολικόν χριστιανικόν κράτος, έστω υπό την κυριαρχίαν του Σουλτάνου»...

Στην επιστολή ο Χρυσόστομος έγραψε επίσης ότι «ζήτημα είναι εάν το παρόν μου γράμμα αναγιγνώσκεται υπό της Υμετέρας Εξοχότητος, αν ημείς πλέον υπάρχωμεν εν ζωή»...

*** 26 Αυγούστου 1922 Παρασκευή – ν.η. 8 Σεπτ.1922

Η ΕΛΛΑΣ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΕΙ ΤΗ ΣΜΥΡΝΗ

- 18.00 Όλα τα ελληνικά πολεμικά σκάφη στο λιμάνι της Σμύρνης σηκώνουν άγκυρα.

- 19.00 Εγγλέζοι με ατμάκατο φυγαδεύουν τον Αριστείδη Στεργιάδη, από το σπίτι του στην προκυμαία, στο θωρηκτό «’Αϊρον Ντιούκ»

*** 27 Αυγούστου 1922 Σάββατο – ν.η. 9 Σεπτ.1922

ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΣΤΗ ΣΜΥΡΝΗ

- 10.00 Το τελευταίο συντεταγμένο στρατιωτικό τμήμα που αποχωρεί μέσα από τη Σμύρνη: Οι Αρμένιοι εθελοντές με την αρμενική και ελληνική σημαία και τον στρατηγό Τορκώφ επικεφαλής.

- 10.30 Πρώτο ένοπλο τουρκικό τμήμα εισέρχεται στην Σμύρνη: 500 έφιπποι Τσέτες του κιόρ Μπεχλιβάν, από την Πούντα, μέσω Μπελαβίστας στην προκυμαία.

Η 4η Σταυροφορία και η Λατινοκρατία στο Αιγαίο

Γράφει ο Μανόλης Πλούσος

Η κατάληψη της Ιερουσαλήμ από τα στρατεύματα του Σαλαδίν στα 1187 κλόνισε την χριστιανική Ευρώπη που είδε την ιερή πόλη να πέφτει στα χέρια των μουσουλμάνων. Σχεδόν άμεσα, στα 1189, ξεκίνησε σταυροφορία για την ανάκτηση των Αγίων Τόπων, γνωστή και ως η «Σταυροφορία των Βασιλέων». Τα αποτελέσματα της 3ης κατά σειρά σταυροφορίας (1189- 1192) δεν ήταν τα αναμενόμενα αφού ο κύριος στόχος, η κατάληψη της Ιερουσαλήμ, δεν επετεύχθη. Λίγα μόλις χρόνια μετά και συγκεκριμένα το 1201 ξεκινάει η 4η σταυροφορία με κύριο στόχο την κατάληψη της Ιερουσαλήμ. Ιθύνων νους του εγχειρήματος ήταν ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ που από το 1198 προσπαθούσε να συνασπίσει τους χριστιανούς ηγεμόνες της Ευρώπης για μια νέα απόπειρα απελευθέρωσης των Αγίων Τόπων. Στο πρόσωπο του Βονιφάτιου του Μομφερατικού (Bonifacio I del Monferrato) βρήκε τον κατάλληλο ηγέτη για την εκστρατεία, ενώ κομβική για την ευόδωση του σχεδίου ήταν η συμμετοχή της Βενετίας του Ερρίκου Δάνδολου κυρίως όσον αφορά στην παροχή των πλοίων για την μεταφορά των σταυροφόρων. Η Βενετία θα παρείχε 50 πολεμικές γαλέρες και 400 μεταγωγικά πλοία, αλλά για όλα αυτά ο δαιμόνιος Δάνδολος ζητούσε 85.000 ασημένια μάρκα από τους σταυροφόρους.

Αναπαράσταση Σταυροφόρων

Πράγματι, τον Μάιο του 1202 φτάνουν στη Βενετία οι σταυροφόροι, αλλά ο αριθμός τους ήταν μικρότερος από αυτόν που αρχικά είχε υπολογιστεί. Ενώ οι οργανωτές της σταυροφορίας υπολόγιζαν σε περίπου 30.000 σταυροφόρους ο τελικός αριθμός τους δεν υπερέβαινε τις 15.000. Αυτό δημιούργησε χρηματοδοτικό κενό το οποίο οι σταυροφόροι αδυνατούσαν να καλύψουν και έτσι ο επιχειρηματίας Δάνδολος σκαρφίστηκε ένα άλλο σχέδιο για να «πατσίσει» την οικονομική διαφορά με τους «στρατιώτες του Χριστού». Αντί της εξόφλησης των χρωστούμενων ζήτησε την κατάληψη, για λογαριασμό της Βενετίας, της Δαλματικής πόλης Ζάρα (το σημερινό Ζαντάρ), που τότε ήταν υπό ουγγρική κατοχή. Η απαίτηση του Δόγη δημιούργησε αρνητικά συναισθήματα σε κάποιους από τους σταυροφόρους, αφού η πόλη ήταν χριστιανική και μάλιστα καθολική. Η… λεπτομέρεια αυτή δεν πτόησε τους περισσότερους σταυροφόρους που κατέλαβαν την πόλη, παρά τους αφορισμούς του Πάπα ενάντια σε μια τέτοια ενέργεια. Ο παμπόνηρος Βονιφάτιος κράτησε τους παπικούς αφορισμούς κρυφούς από τους σταυροφόρους από τον φόβο λιποταξιών…

Nicolas Berdyaev: ένας υποτιμημένος στοχαστής / από Μύρων Ζαχαράκης

Ο Nicolas Berdyaev είναι ένας από τους κορυφαίους στοχαστές του 20ού αιώνα, παρά το γεγονός ότι είναι υποτιμημένος. Καθώς βρίσκεται στο μεταίχμιο της θρησκευτικής και φιλοσοφικής σκέψης, συμβαίνει το παράδοξο να παραβλέπεται από τους ειδικούς στη φιλοσοφία ως «θεολόγος» και από τους θεολόγους ως υπερβολικά φιλοσοφικός στοχαστής.

1. i) Προς μια νέα φιλοσοφία της ύπαρξης

Όπως άλλωστε συμπεραίνει και ο ίδιος, κάθε φιλόσοφος αποτελεί ένα άτομο-εξαίρεση που διαθέτοντας την εμπειρία της τραγικότητας της ανθρώπινης ύπαρξης, υπερβαίνει τις κοινωνικές πιέσεις, ενώ η πλειοψηφία είναι πάντα εναντίον του. Οι φιλόσοφοι σε κάθε κοινωνία βρίσκονται πάντα σε ανασφάλεια. «Σε κάθε φιλόσοφο υπάρχει κάτι από το Spinoza και τη μοίρα του», υπογραμμίζει ο Berdyaev[1]. Συγκεκριμένα, ο κόσμος της Θρησκείας, που αποτελεί ανθρώπινη εμπειρία μιας υπερφυσικής αποκάλυψης και ενισχύεται από τις κοινωνίες, ανέκαθεν ήταν εχθρικός προς τους φιλοσόφους. Από την άλλη πλευρά, ο κόσμος της επιστήμης είναι απόπειρα αποκάλυψης του κόσμου από τον άνθρωπο, θεωρείται επίσης κοινωνικά ωφέλιμος, αφού προσφέροντας αποδεδειγμένη γνώση καθοδηγεί τις κοινωνίες και απολαμβάνει την εμπιστοσύνη τους. Οι επιστήμονες λοιπόν, συνήθως αποδοκιμάζουν τους φιλοσόφους ως ανούσιους και υπερβολικά θεωρητικούς στοχαστές που δε μας προσφέρουν τίποτα άλλο από αυθαίρετες ιδέες. Με λίγα λόγια, ενώ η Θρησκεία (παλιότερα) και η Επιστήμη (σήμερα) είναι αποδεκτές επειδή προσφέρουν κοινωνικά ωφέλιμες υπηρεσίες, η Φιλοσοφία θεωρείται άχρηστη και περιττή, οπότε καταπιέζεται και κινδυνεύει να αφομοιωθεί είτε από τη θρησκεία, είτε από την επιστήμη[2].  Οι σύγχρονοι φιλόσοφοι της ύπαρξης (Heidegger, Jaspers), αν και κατόρθωαν να υπερβούν τον νατουραλισμό[3], δεν κατέστησαν τον άνθρωπο κέντρο των φιλοσοφικών τους προβληματισμών[4]. Κατέληξαν μονάχα σε μια τραγική απαισιοδοξία που ποτέ πριν η φιλοσοφία δεν είχε φτάσει[5]. Ο Berdyaev εισηγείται τη στροφή της σκέψης προς μια απαισιόδοξη και συγχρόνως δημιουργική κατεύθυνση, η οποία μέσα από τον ανθρώπινο πόνο θα κατευθύνεται προς την αναζήτηση της αλήθειας του Χριστού. Ο Ρώσος στοχαστής υποστηρίζει ότι ο «Υπαρξισμός» είναι η μοναδική φιλοσοφία που μπορεί να φέρει στο φως τα προβλήματα και την τραγική μοίρα του ανθρώπου, του οποίου την ύπαρξη θέτει στο επίκεντρο[6]. Όπως παραδέχεται ο ίδιος ο Berdyaev, εκφράζει μια σκέψη ελευθεριακή, περσοναλιστική, υποκειμενική και δυϊστική[7]. Φιλοσοφία είναι η δημιουργική κατανόηση εκ μέρους του πνεύματος του νοήματος της ανθρώπινης ύπαρξης. Σύμφωνα με το Ρώσο στοχαστή, κάθε είδος φιλοσοφίας είναι σε ένα βαθμό ανθρωποκεντρικό, αφού αντανακλά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του δημιουργού του («ανθρωπομορφισμός»). Ιστορικά όμως, είναι γεγονός ότι μόνο με την έλευση του Χριστιανισμού ήρθαν στο φως η προσωπικότητα και η ελευθερία του ανθρώπου, από την οποία προήλθε τελικά η Φιλοσοφία της Ύπαρξης.

1. ii) δυϊσμός

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ ΜΑΝΑΣ - ΠΑΙΔΙΟΥ

PsychologyNow.gr - Η Ψυχολογία είναι ο Κόσμος μας

Αυτή είναι η πρώτη εικόνα μαγνητικού τομογράφου που δείχνει το δεσμό μεταξύ μητέρας και παιδιού. Η εικόνα δείχνει την νευροεπιστήμονα Rebecca Saxe να φιλάει τον δύο μηνών γιο της.

Ο εγκέφαλος του παιδιού φαίνεται περισσότερο λείος και πιο σκούρος. Αυτό συμβαίνει επειδή έχει πολύ λιγότερη λευκή ουσία, η οποία αποτελείται από μυελίνη και είναι λιπώδης ιστός που λειτουργεί ως μόνωση για τους νευρώνες που μεταδίδουν μηνύματα μέσα στον εγκέφαλο.

Το φιλί προκαλεί μια χημική αντίδραση στον εγκέφαλο που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει μια «έκρηξη» της ωκυτοκίνης. Η ωκυτοκίνη είναι μία ορμόνη που αναφέρεται συχνά ως η «ορμόνη της αγάπης» διότι προκαλεί συναισθήματα στοργής και συναισθηματικού δεσμού.

Το φιλί ενεργοποιεί το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου, απελευθερώνοντας την ορμόνη ντοπαμίνη που μας κάνει να αισθανόμαστε ευφορία. Επίσης, απελευθερώνει βασοπρεσίνη η οποία συνδέει συναισθηματικά τις μητέρες με τα μωρά τους, αλλά και τους ερωτικούς συντρόφους μεταξύ τους. Τέλος, απελευθερώνει σεροτονίνη, η οποία βοηθά στη ρύθμιση της διάθεσής μας.

ΑΡΚΕΤΑ

Όταν θεωρείς το γνωστό φέουδο μάλλον τσιφλίκι ή αμαρτολίκι του ΠΑΣΟΚ -  ΚΚΚΑΣΟΡ εκσυγχρονιστικό, σημαίνει ότι αγνοείς τί σημαίνει στις πολιτικο-κοινωνικές και οικονομικές επιστήμες εκσυγχρονισμός. Ή έχεις ρόλο έμμισθου καθεστωτικού προπαγανδιστή.

Όταν μάλιστα θεωρείσαι και καθηγητής πανεπιστημίου τότε προκύπτει ζήτημα αξιολόγησής σου. Κατά πόσο δηλαδή είσαι ικανός να διδάξεις στους φοιτητές.

Αυτή η συνομοταξία των καθηγητών μη καθηγητών – είναι αρκετοί – έκανε και κάνει πολύ κακό. Ένα είδος αδήλωτου κομπογιαννιτισμού ή μαγείας.

Για το τι σημαίνει εκσυγχρονισμός στην Ελλάδα κυρίως στο "ΑΓΡΟΦΙΛΙΑ Αγροτική Αναγέννηση-Νέα Αγροτικότητα", 5η έκδοση, αλλά και στα: 

"ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Η Πολιτική ως Ανώτερη Τέχνη", 

"ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΣΤΟ ΚΚΚΑΣΟΡ - Ο Εκφυλισμός ενός ιστορικού εγχειρήματος", "ΝΕΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ - Η Ανάκτηση του Ελληνικού Τρόπου" και βεβαίως στο "ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ Ο Τουρισμός ως Πολιτιστική Οικονομία". 

Εμβαθύνει στο ελληνικό πρότυπο. 

Για τους ενόχους του Κορακοχωρίου είναι γνωστή η φράση που δανείσθηκα από τον Διόδωρο Σικελιώτη 

«ΤΟΛΜΑΣ ΝΑ ΖΕΙΣ…» στο "ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ".

ΠΟΛΥ ΚΑΚΟ ΕΚΑΝΑΝ. ΑΡΚΕΤΑ.

Μιχάλης Χαραλαμπίδης

Αιξωνή, Σεπτέμβριος 2019

ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ, ΚΑΛΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ!!!

Σήμερα, το πρώτο κουδούνι για μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς! Εύχομαι αγιασμένοι να πορευτούμε όλο το έτος, και οι συνάδελφοι, αλύγιστοι με την αγάπη, την αφοσίωση και το πείσμα αυτού του παλιού δασκάλου.

" Ένας ψηλός ευθυτενής δάσκαλος σε σχολείο χωριού -εκείνα τα μίζερα και συγκινητικά μονοτάξια στα βουνά της Κρήτης, όπου κάποτε μάθαιναν με αγώνα λίγα γράμματα - έκανε μάθημα γυμναστικής. Μάθημα γυμναστικής, όπως έγραφε με καλλιγραφικά γράμματα στο κιτρινωπό "ωρολόγιον πρόγραμμα" που συμπλήρωνε ο ίδιος στην αρχή του σχολικού έτους. Αλλά το μάθημά του της γυμναστικής παρακολουθούσε μονάχα ένας μαθητής από τους τρεις όλους κι όλους του Δημοτικού Σχολείου. Οι άλλοι δύο συνήθως απουσιάζανε βοηθούσαν τους γονείς τους σε εργασίες της ελιάς. Κι όμως, ο δάσκαλος τα έκανε όλα τόσο σοβαρά, τόσο επίσημα, λες και δίδασκε στο καλύτερο πρότυπο σχολείο της μακρινής πρωτεύουσας, κάτω από τα μάτια πλήθους στις κερκίδες, ακόμα και του Επιθεωρητή.

Περήφανος, με αλύγιστη την πλάτη, φορώντας καλοσιδερωμένα τα ρούχα για ασκήσεις, με τη σφυρίχτρα στο στόμα, προχωρούσε μπροστά σοβαρότατος και έδινε παραγγέλματα με δυνατή φωνή στον μοναδικό μαθητή που από πίσω τον ακολουθούσε. Ένα ισχνό αγοράκι, με μισοσχισμένα τα παπούτσια και την πάντα συναχωμεμένη μύτη του να στάζει.

Δάσκαλος και μαθητής, επί μία ακριβώς σχολική ώρα, ούτε λεπτό λιγότερο, αγωνίζονταν φιλότιμα να εκτελέσουν ολόσωστα το χρέος που τους επέβαλλε εκείνο το καλλιγραφημένο "ωρολόγιον πρόγραμμα"! Κάθε Τρίτη και Παρασκευή το πρωί 10:00 - 11:00 ακριβώς. Κανείς από τους δυο τους δεν έμοιαζε να κρίνει κάν τούτη την παράταιρη εικόνα τους, που δεν που δεν τους επέβαλλε τίποτα και κανείς. Η επιλογή τους μόνο. Η αξιοπρέπειά τους μόνο. Ο αυτοσεβασμό τους και η απόφαση πως είναι εκεί, να ζουν τον ρόλο του δασκάλου και του μαθητή, ρόλο σπουδαίο, που έδινε αξία την πάμφτωχη, παρατεταμένη στην ερημιά ζωή τους.

Από τον πρόλογο της Μάρως Βαμβουνάκη στο βιβλίο, "Φυλακισμένοι στις σκέψεις μας, οι αρχές του Βίκτορ Φρανκλ, για την αναζήτηση νοήματος στη ζωή και στην εργασία" του Αλέξανδρου Παττακού Από τα αναγνώσματα του καλοκαιριού".

Πώς δει ιστορίαν διδάσκειν

(Σμύρνη και Νέα Σμύρνη)

Του Μάνου Στεφανίδη

Οι δύο εικόνες που ακολουθούν - περίεργα επίκαιρες - σιωπηρά υποδεικνύουν πως δει ιστορίαν ξυγγράφειν άμα τε και διδάσκειν. Ιδιαίτερα σε καιρούς νερόβραστους και κενούς νοήματος σαν τους σημερινούς. Ώστε να μην απολεσθεί η μνήμη αλλά και να μην αμβλυνθεί η κρίση. Να μην χαθεί πρωτίστως η συνείδηση του συνανήκειν, η έννοια της πατρίδας, η εθνική ταυτότητα, όλα αυτά τα οποία οφείλουμε να υπερασπιστούμε αγαπώντας και τιμώντας τα: Εικόνα πρώτη, 10 Σεπτεμβρίου 1922, σφαγιασθέντες Ρωμιοί στη Σμύρνη. Παππούς και εγγονή. Φριχτό ντοκουμέντο από τον φακό του Γεωργίου Καλημεριάδη. Τις ημέρες που ακολούθησαν τον περιβόητο "Συνωστισμό"...

Ερώτημα: Το διδάσκουμε ή το αποσιωπούμε, σήμερα, εκατό χρόνια μετά; Επειδή ιστορία σημαίνει κυρίως επιλογή από ένα χάος γεγονότων, σύνθεση και βέβαια ερμηνεία.

Μ' άλλα λόγια, γιατί περί αυτού πρόκειται, διδάσκουμε στα παιδιά μας μια ιστορία στρογγυλεμένη, εκτός "ιστορίας", εκτός τραγωδιών ή θριάμβων και χωρίς τα πρόσωπα που μάτωσαν και θυσιάστηκαν, ή επιμένουμε σε ένα politically correct αφήγημα που πληροφορεί τυπικά χωρίς να συγκινεί και χωρίς να διεγείρει; Δηλαδή υιοθετούμε μια ιστορία όπως θα την αφηγούνταν "εμπαθείς" τύποι σαν τον Ίωνα Δραγούμη, τον Δημήτρη Φωτιάδη ή τον Νίκο Σβορώνο ή αντισηπτικοί σαν τον Αντώνη Λιάκο ή την Μαρία Ρεπούση; Μοντέρνο ή μεταμοντέρνο;

( Εικόνα δεύτερη τώρα που φωτογράφησα χτες στην πλατεία Ν. Σμύρνης. Προφανώς κάποιος "προοδευτικός" πιτσιρικάς, μαθητής των εθνοφοβικών ιστορικών μιλάει για πράγματα που δεν γνωρίζει. Σμύρνη και Νέα Σμύρνη. Εκατό χρόνια μετά. Πόσο άδικο δηλαδή όχι για εκείνους που σφαγιάστηκαν άλλα για εμάς που επιζήσαμε, αν λησμονήσουμε).

Από την άλλη πρέπει να συμφωνήσουμε ότι αλλιώς διδάσκει την ιστορία στο δημοτικό και το γυμνάσιο κι άλλως στο λύκειο ή το πανεπιστήμιο. Με άλλο τρόπο κι άλλη αισθητική. Με άλλη φωνή τελικά!

Και ναι, συμφωνώ πως την ύλη ή τον τρόπο διδασκαλίας της ιστορίας δεν τα καθορίζουν τα κόμματα ούτε οι εκάστοτε υπουργοί Παιδείας. Όμως εν προκειμένω η Κεραμέως έχει δίκαιο. Η διδασκαλία της ιστορίας πρέπει να χτίζει, χρονιά την χρονιά, εθνική συνείδηση. Κι αυτό είναι χρέος της πολιτείας. Η γνώση - καλύτερα, η επίγνωση - της ταυτότητας. Χωρίς ασφαλώς εθνικιστικές υστερίες ή μαξιμαλισμούς. Χωρίς σωβινιστικά ψεύδη. Όμως με τον αναγκαίο, εθνικό Μύθο. Που θα εμπνέει και θα ποιεί ήθος. Όλα τα μεγάλα έθνη, πεποιημένα σαν τους Αμερικανούς ή μη πεποιημένα, "ιστορικά" σαν τους Γάλλους, το κάνουν. Και είναι υπερήφανοι για αυτό.

Επειδή προέχει, είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση μας, το παιδί να είναι υπερήφανο για τον τόπο, τη γλώσσα, την ιστορία, τον πολιτισμό και τις παραδόσεις του. Τον τρόπο μας, αυτό των Ελλήνων. Εκτός κι αν είναι κακό και απευκτέο πράγμα η φιλοπατρία. Ή, είναι ντροπή, η συγκίνηση εξ αυτού του συναισθήματος. Στο όνομα ενός θολού διεθνισμού στον οποίο πλέον δεν πιστεύουν ούτε κι οι πιο μονοδιάστατοι κήρυκες του. (Κι ο "αντιπατριώτης" επαναστάτης της φωτογραφίας κατά βάθος πιστεύω ότι κάνει πλάκα).

Μιλώντας τώρα πιο εξειδικευμένα, πιο επιστημονικά, πρέπει να παραδεχτούμε ότι δεν υπάρχει ιστορικό αφήγημα που να μην είναι ιδεολογικοποιημένο. Που να είναι δηλαδή "αντικειμενικό". Η κατασκευή ελλοχεύει παντού. Αυτό το γνώριζαν όλοι οι μεγάλοι ιστορικοί. Από τον Θουκυδίδη έως τον Μισελέ ή τον Τόϊνμπι. Ακόμη κι η λεγόμενη "κοινωνική" ιστορία είναι άκρως ιδεολογικοποιημένη και...καλά κάνει. Γιατί η κάθε ιστορική καταγραφή επηρεάζεται από την εποχή, τις εκάστοτε συνθήκες, τις νέες αντιλήψεις ή θεωρίες κλπ. Τέλος ιστορία είναι εκείνο το κείμενο που σταθερά αναθεωρείται, που ξαναγράφεται στο διηνεκές. 

Άρα, εμείς τί οφείλουμε να διδάσκουμε; 

Οφείλουμε να διδάσκουμε με μετριοπάθεια αλλά και υπερηφάνεια το αφήγημα που μάς συγκρότησε ως έθνος. Όλα όσα απορρέουν από την συνείδηση του συνανήκειν. Απ'το κοινό, αξιακό σύστημα.

Και τί επιδιώκουμε; Να προκαλέσουμε συγκίνηση και προβληματισμό στον μικρό μαθητή. Για να αποκτήσει πάλι αυτή η κοινωνία δεσμούς και σημεία αναφοράς. Σύμβολα και ήρωες. Σε βάθος χρόνου. Λόγους να χαίρεται και να λυπάται. Να εορτάζει και να πενθεί. Όχι τυπολατρικά και επιφανειακά αλλά ουσιαστικά. Υπαρξιακά.Γιατί η ιστορία ένα μόνο πράγμα απαγορεύεται να είναι: βαρετή.

Ένας οδηγός για να ζούμε συνειδητά (και οικολογικά) χωρίς υπερβολές

 Έξι ειδικοί στον τομέα τους δίνουν πρακτικές συμβουλές για μείωση της σπατάλης νερού, πιο συνειδητή επιλογή τροφής και ρούχων, μείωση της ενέργειας που καταναλώνουμε και των απορριμμάτων που παράγουμε. 

ΤΩΝ M. HULOT ΚΑΙ ΘΟΔΩΡΗ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ6.9.2019 | 09:38 Πηγή: www.lifo.gr

Δεν ήταν μόνο οι τίτλοι των ειδήσεων που στοίχειωσαν το φετινό καλοκαίρι – που μιλούσαν τρομακτικά για το πιο «θερμό καλοκαίρι της σύγχρονης ιστορίας», το «καλοκαίρι που κάηκαν μαζεμένα τα περισσότερα δάση του Αμαζονίου» ή για την «ανυπολόγιστη καταστροφή από τις πυρκαγιές της Σιβηρίας».

Ήταν και η αίσθηση ότι δεν έχουμε και πολλά περιθώρια για επανόρθωση και ότι οι πιθανότητες να αυτοκαταστραφούμε δεν είναι πλέον επιστημονική φαντασία. «Είναι πολύ σημαντικές οι αλλαγές που κάνουμε εγώ κι εσύ, γιατί εγώ κι εσύ είμαστε αυτοί που φτιάχνουμε αυτό που λέγεται παγκόσμιος πληθυσμός» λέει ο Παύλος Γεωργιάδης, εθνοβιολόγος, ένας από τους ανθρώπους στους οποίους απευθυνθήκαμε για να μας δώσουν πρακτικές συμβουλές για το πώς θα γίνουμε πιο συνειδητοί πολίτες. Κι επειδή σε θέματα όπως η προστασία του περιβάλλοντος το ελάχιστο είναι πολύ, ακόμα και η πιο μικρή συνεισφορά του καθενός μας μπορεί να είναι μια ριζοσπαστική λύση που θα βοηθήσει να αλλάξουμε κάπως τα πράγματα. 

 Η μείωση της σπατάλης του νερού και των τροφίμων, η πιο συνειδητή επιλογή τροφής, η μείωση της ενέργειας που καταναλώνουμε, των απορριμμάτων που παράγουμε, ακόμα και η πιο προσεκτική επιλογή των ρούχων που φοράμε (και που πετάμε απερίσκεπτα, ενώ μπορούν να ξαναχρησιμοποηθούν), δεν είναι κάτι δύσκολο, ούτε σου αλλάζει τη ζωή. 

 Δεν χρειάζεται η απόλυτη θυσία για να σώσεις τον πλανήτη, ούτε χρειαζόμαστε ήρωες, χρειαζόμαστε λογικούς ανθρώπους, με διάθεση να συνεργαστούν με τους άλλους. 

Η συνέχεια εδώ...