Το πρόσφατο άρθρο του πρώην πρωθυπουργού Κ. Σημίτη, στα "Νέα", επί των ελληνοτουρκικών σχέσεων και η σφοδρή επίθεση κατά του διαδόχου του στο Μέγαρο Μαξίμου, Κ. Καραμανλή, θα είχαν απλώς ιστορικό χαρακτήρα, αν δεν συνέπιπταν με μία περίοδο κρισιμότατων εξελίξεων στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο.
Σε πολιτικό επίπεδο, εξάγονται τρία κύρια συμπεράσματα από το άρθρο στο οποίο ο Κ. Σημίτης αποθεώνει τη Συμφωνία του Ελσίνκι του Δεκεμβρίου 1999, θριαμβολογεί για τις διερευνητικές συνομιλίες με την Άγκυρα και επικρίνει τον Κ. Καραμανλή, συνδέοντας τη συναίνεσή του στην έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών ΕΕ-Τουρκίας, το Δεκέμβριο του 2004, με την παρούσα κρίση του 2019, δηλαδή με εξελίξεις 15 ολόκληρα χρόνια αργότερα!
Πρώτα απ’ όλα, ο πρωθυπουργός της οκταετίας 1996-2004 προκαλεί περιττή ένταση, αντί να συμβάλει στη διατήρηση του ήπιου πολιτικού κλίματος, της διακομματικής συνεργασίας και της λαϊκής συσπείρωσης σε ώρες εθνικής μάχης. Προφανώς, δεν διδάχθηκε τίποτα από τις εσωτερικές πασοκικές έριδες πριν και αρκετά μετά την κρίση των Ιμίων, από τα προσωπικά του λάθη σε σωρεία διπλωματικών και αμυντικών ζητημάτων, καθώς και από τη συμπεριφορά του έναντι της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης (αρχικά υπό τον Μ. Έβερτ και, αργότερα υπό τον Κ. Καραμανλή).
Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι ο Κ. Σημίτης προτιμά να ασχολείται με το παρελθόν και να μην προτείνει τίποτα για το μέλλον. Σε αντίθεση με τον Κ. Καραμανλή, ο οποίος προειδοποίησε εγκαίρως, με την ομιλία του στη Θεσσαλονίκη στα τέλη Οκτωβρίου, για την κρίση με την Τουρκία και τους ενδεδειγμένους τρόπους αντιμετώπισής της. Ο πολυδιαφημισμένος σαν ρεαλιστής και με τετράγωνη λογική Κ. Σημίτης δεν βρίσκει τίποτα άλλο από υποθέσεις τύπου "και αν" (ή αφηγήματα what if όπως ορθώς σημειώνεται στον υπότιτλο των "Νέων") που θα ταίριαζαν περισσότερο σε συζητήσεις συνοικιακών καφενείων.
Το τρίτο πολιτικό συμπέρασμα είναι πως χρησιμοποιεί τους όρους της Συμφωνίας του Ελσίνκι, άλλοτε συσταλτικά κι άλλοτε διασταλτικά, όπως τον βολεύει ανά θέμα και ανά παράγραφο. Για παράδειγμα ως προς την Κύπρο υπενθυμίζει την επιτυχία ένταξής της στην ΕΕ (με πράγματι μεγάλη συνεισφορά του ιδίου και μέγιστη του Γλαύκου Κληρίδη), ξεχνώντας ότι μέχρι την τελευταία ημέρα της θητείας του προωθούσε το Σχέδιο Ανάν, το οποίο αν δεν καταψηφιζόταν πανηγυρικά στο δημοψήφισμα θα διέλυε όλα τα προηγούμενα επιτεύγματα.
Τα τέσσερα ψεύδη
Όμως, σε διπλωματικό επίπεδο, τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα για την υστεροφημία της κυβέρνησης Σημίτη, την αξιοπιστία του ιδίου και την αξία της παρέμβασής του, επειδή μεταξύ άλλων:
Πρώτον, ακόμα και σήμερα, ο πρώην πρωθυπουργός δεν αποσαφηνίζει (σκόπιμα ή μη) το χαρακτήρα των διερευνητικών συνομιλιών με την Τουρκία για το Αιγαίο, επί της δικής του περιόδου. Είναι χαρακτηριστικό ότι αλλού γράφει πως διεξάγονταν «για την αντιμετώπιση των μεταξύ μας προβλημάτων» κι αλλού για την «για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων διαφορών».