Η ιστορική συνέχεια του Ελληνισμού μέσα από την ματιά του Νίκου Σβορώνου

Το 1988 οι καθηγητές πανεπιστημίου Στέφανος Πεσμαζόγλου και Νίκος Αλιβιζάτος έλαβαν δύο ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις από τον Κ. Θ. Δημαρά και τον Νικόλαο Σβορώνο που αφορούσαν την ιστοριογραφία 

γενικότερα. Οι συνεντεύξεις αυτές εκδόθηκαν σε ένα ενιαίο βιβλίο υπό τον τίτλο "η μέθοδος της ιστορίας" από τις εκδόσεις ΑΓΡΑ. Πριν ξεκινήσω να διαβάζω το βιβλίο ήμουν αρνητικά προκατειλημμένος, καθώς γνωρίζω πως ο Στέφανος Πεσμαζόγλου (παλιός καθηγητής μου) είναι από τους συνεπέστερους αρνητές της Ελληνικής Ιστορικής συνέχειας. Στον ίδιο ιδεολογικό περίγυρο βρίσκεται και ο καθηγητής Συνταγματικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Νίκος Αλιβιζάτος.

Τελικά όμως στην συνέντευξη του Νίκου Σβορώνου, η απάντηση του για την ιστορική συνέχεια του Ελληνισμού είναι ξεκάθαρη και αποτυπώνει, έστω υπό ένα διαφορετικό πρίσμα, την αλήθεια. Να σημειωθεί ότι ο Νίκος Σβορώνος υπήρξε ενεργό μέλος του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ στην Κατοχή και είναι γνωστός για τις ευρύτερες αριστερές ιδέες του, ενώ συγκεντρώνει την εκτίμηση όλων σχεδόν των αρνητών της ιστορικής συνέχειας του Ελληνισμού. Θα παραθέσω αυτούσια την τοποθέτηση του για το θέμα και θα σας καλέσω να την μελετήσετε με μεγάλη προσοχή, καθώς συντρίβει κυριολεκτικά όλες τις εργώδεις νεόκοπες προσπάθειες που προσπαθούν να δείξουν ότι η νεοελληνική ταυτότητα είναι ένα ξεκομμένο διανοητικό δημιούργημα του νεοελληνικού διαφωτισμού στα τέλη του 18ου αιώνα.

Ν. Α. : Τελικά φαίνεται να αποδέχεστε την παπαρρηγοπούλεια άποψη για την αδιάπτωτη συνέχεια της Ελληνικής Ιστορίας.

Ακούστε. Μην με βάζετε να επαναλάβω αυτά που έχω ήδη γράψει. Φυσικά και 

αποδέχομαι την κάποια πολιτισμική συνέχεια του ελληνισμού. Αλλά όχι και ολόκληρη την παπαρρηγοπούλεια άποψη. Σε ορισμένα σημεία σαφώς και υπάρχει αυτή η συνέχεια. Το ξέρετε και το ξέρουμε όλοι. Θεωρώ την συνέχεια αυτή ως ένα δυναμικό φαινόμενο με διαφορετικές φάσεις. Δεν πιστεύω βέβαια στην φυλετική συνέχεια. Δεν κάνω ζωολογία, κάνω ιστορία. Δεν ξέρω τι είναι ανθρωπολογικά η Ελληνική φυλή η ο Ελληνικός λαός η το ελληνικό έθνος, είναι ανακατεμένα όπως συμβαίνει με όλους τους ιστορικούς λαούς του κόσμου.

Για το ότι υπάρχει όμως, από παλιά, πολύ παλιά, ένας ελληνικός λαός που έχει συνείδηση της ενότητας του και της διαφοράς του από τους άλλους λαούς, και έχει συνείδηση της ιδιαιτερότητας του και της πολιτισμικής του συνέχειας, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία. Από εκεί και πέρα προσπάθησα να δω την εξέλιξη του συνειδησιακού περιεχομένου αυτού του λαού, ότι δηλαδή μετά από μια περίοδο απομάκρυνσης , επιβλήθηκε μια άλλη ιδέα. Η Ρωμαϊκή ιδέα και μετά η Χριστιανική ιδέα. Και από τον 11ο αιώνα και πέρα, επανέρχονται οι Ελληνικές ιδέες και οι Έλληνες ξαναποκτούν συνείδηση ως ξεχωριστή οντότητα, που συνδέεται με την Αρχαία. Είναι έννοιες που αντανακλούν ένα δυναμικό φαινόμενο. Δεν μπορώ να πω τίποτε παραπάνω γιατί θα το προδώσω....

ΒΑΣΙΚΗ ΠΗΓΗ

Κ. Θ. Δημαράς & Νίκος Σβορώνος, Η μέθοδος της Ιστορίας (Ιστοριογραφικά και αυτοβιογραφικά σχόλια), εκδόσεις ΑΓΡΑ

Πίσω από τις λέξεις, κρύβονται οι προθέσεις.

Γράφει ο Κυριάκος Κατσιμάνης.

ΟΙ ΥΠΟΒΟΣΚΟΥΣΕΣ  ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΕΣ «ΣΤΑΘΕΡΕΣ» ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ  ΤΟΥ ΙΕΠ  ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ                  

 (Συμμετοχή στη διαβούλευση)

______________________________________

Το άρθρο αυτό περιορίζεται και επικεντρώνεται στο θεωρητικό πλαίσιο του Σχεδίου Προγραμμάτων Σπουδών για το μάθημα της Ιστορίας στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Σκοπός του είναι, στο πλαίσιο της διαβούλευσης: α) να ερευνήσει τις υφέρπουσες ιδεολογικές «σταθερές» που θα κατευθύνουν μελλοντικά τη συγγραφή των διδακτικών εγχειριδίων ιστορίας, καθώς και την παραγωγή του πρόσθετου συναφούς υλικού και β) να βοηθήσει όσους θα εγκύψουν με κριτικό βλέμμα σε αυτά όλα, προκειμένου  τα επίμαχα σημεία που ενδεχομένως θα εντοπιστούν να αποδοθούν στους βαθύτερους, δηλαδή στους θεωρητικούς γενεσιουργούς  παράγοντές τους.

Το εγχείρημα ήταν εξαιρετικά δύσκολο εξαιτίας της έκτασης του κειμένου, των σχοινοτενών αναλύσεων και, κυρίως, της συχνής επανάληψης των ίδιων θέσεων. Οι θέσεις αυτές όχι μόνο παραμένουν λογικώς ανοργάνωτες αντί να ενοποιηθούν σύμφωνα με τη νοηματική τους συγγένεια, αλλά και εγκατασπείρονται «τήδε κακείσε» σε διαφορετικές σελίδες του κειμένου, πολλές φορές μάλιστα με τροποποιημένη διατύπωση και όχι σπάνια με τη μορφή φευγαλέων υπαινιγμών. Αυτό κατά τη γνώμη μου δεν είναι τυχαία. Αντίθετα, εξασφαλίζει την επίφαση της μετριοπάθειας και ταυτόχρονα επιτρέπει σε ορισμένες δύσκολες ή «ενοχλητικές» θέσεις να μην επισύρουν την προσοχή, αλλά να περάσουν σχεδόν απαρατήρητες, ώστε να αποφευχθούν τυχόν αρνητικά σχόλια. Βασικός, λοιπόν, σκοπός του παρόντος άρθρου είναι οι θέσεις αυτές να εντοπιστούν, να έρθουν στην επιφάνεια και να υποβληθούν σε κριτική.  Αν προστεθεί σε όλα τα παραπάνω το ότι οι στομφώδεις κενολογίες, οι αντιφάσεις και οι ασάφειες είναι στο κείμενο του Σχεδίου Π.Σ. συχνές και έκδηλες, αντιλαμβάνεται κανείς τις δυσκολίες που αντιμετώπισε η σύνταξη του παρόντος άρθρου. — Παραθέτω στη συνέχεια τις επισημάνσεις που θεωρώ περισσότερο καίριες.

1. Άλλο ιστορία και άλλο «Πολιτική Παιδεία». — Το Σχέδιο Π.Σ. θεωρεί δεδομένο ότι «κύριος σκοπός του μαθήματος της ιστορίας είναι η καλλιέργεια ανθρωπιστικών και δημοκρατικών αξίων», κάτι που επαναλαμβάνεται περισσότερο απερίφραστα στη σελίδα 9. Ωστόσο, ο αληθινά «κύριος σκοπός» του μαθήματος απουσιάζει, γιατί δεν υπάρχει μια σαφής αναφορά σ’ αυτόν. Έπρεπε κατά τη γνώμη μου να τονιστεί ότι με τη διδασκαλία της ιστορίας, επιδιώκεται να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές πως οι λαοί και οι κοινωνίες υπόκεινται σε ένα διαρκές γίγνεσθαι. Και ότι, ενώ αποτελούν δημιουργήματα του γίγνεσθαι αυτού, ταυτόχρονα προβάλλουν ως οι δημιουργοί του, πράγμα που σημαίνει  ότι, στο μέτρο των δυνατοτήτων τους, παρεμβαίνουν στις εξελίξεις και τις επηρεάζουν με σκοπό να βελτιώσουν τους όρους της διαβίωσής τους και να προαχθούν σε ανώτερα επίπεδα δημιουργίας και πολιτιστικών κατακτήσεων. Συνειδητοποιώντας το αέναο αυτό γίγνεσθαι, στο οποίο έχουν και οι ίδιοι εμπλακεί, οι μαθητές θα αντιληφθούν και θα βιώσουν την τιμή και την ευθύνη ότι αποτελούν «εν δυνάμει» συν-δημιουργούς της ιστορίας. Η παραπάνω απουσία είναι εμφανής και δυσαναπλήρωτη.

Ο νούμερο ένα εχθρός της Ελλάδας/ Βασίλης Βιλιάρδος

.

Η πρωσική πλευρά της γερμανικής κυβέρνησης, με εκτελεστή τον κ. Σόιμπλε, φοβάται τρία πράγματα όσον αφορά την Ελλάδα, εάν τυχόν αποκτήσει έναν ικανό, εθνικά υπερήφανο, αξιοπρεπή και θαρραλέο ηγέτη: (α) την ελεγχόμενη στάση πληρωμών εντός της Ευρωζώνης με δική της πρωτοβουλία, (β) την εκούσια έξοδο της από τη νομισματική ένωση μετά από νομικές διαδικασίες και συντεταγμένες διαπραγματεύσεις δύο ετών, καθώς επίσης (γ) τη βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας της αφού εγκαταλείψει το ευρώ, γνωρίζοντας ότι η χώρα έχει τις προϋποθέσεις για να τα καταφέρει.

Σύμφωνα τώρα με την βαθειά ριζωμένη αντίληψη της, όταν φοβάται κανείς ένα πράγμα πρέπει να προσπαθήσει να το εμποδίσει με κάθε τρόπο – έχοντας ο ίδιος την πρωτοβουλία των κινήσεων. Αυτό σημαίνει ότι, θα ήταν σωστό να αντιστρέψει την παραπάνω σειρά – δηλαδή, να φύγει η Ελλάδα από την Ευρωζώνη, να χρεοκοπήσει ανεξέλεγκτα και να καταρρεύσει εντελώς η οικονομία της, οπότε να λειτουργήσει ως παράδειγμα προς αποφυγή για όλες τις υπόλοιπες χώρες.

Ιδίως για την Ιταλία και την Ισπανία, αλλά και για τη Γαλλία, η επιστροφή των οποίων στο εθνικό τους νόμισμα θα ήταν ότι καλύτερο για την οικονομία τους – ενώ ειδικά όσον αφορά την Ιταλία, θα δημιουργούσε έναν σημαντικό ανταγωνιστή για τη γερμανική βιομηχανία, όπως συνέβαινε πριν από την ίδρυση της Ευρωζώνης.

Ως εκ τούτου, ο κίνδυνος για την Ελλάδα είναι εξαιρετικά μεγάλος, πιθανότατα όταν λήξει η τρίτη δανειακή σύμβαση – ενώ έως τότε η πρωσική κυβέρνηση θα έχει εξασφαλίσει τον πλήρη έλεγχο της οικονομίας της, ενδεχομένως με το «διορισμό» μίας πιο φιλικής κατοχικής κυβέρνησης, καθώς επίσης την υποδούλωση της στο διηνεκές ως ένα de facto προτεκτοράτο. Ήδη άλλωστε τα άτομα της είναι τοποθετημένα στα βασικά ελληνικά υπουργεία, στη γραμματεία δημοσίων εσόδων, στην εθνική στατιστική υπηρεσία, στην Τράπεζα της Ελλάδας κοκ. – ενώ δικοί της ελεγκτές καταγράφουν τα περιουσιακά στοιχεία των Ελλήνων εντός και εκτός της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των κατοίκων του εξωτερικού.

Οἱ Κύπριοι ἐθελοντές στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821

Γιάννη Σπανοῦ ἐρευνητῆ

Στὴ νοτιοανατολικότερη ἐσχατιὰ τῆς Φυλῆς, τὴ μαρτυρικὴ σκλάβα Κύπρο, ἕνας ἀντίλαλος ἀντηχεῖ ἐπὶ τρεῖς Ἑλληνικὲς χιλιετίες: «Εἷς οἰωνὸς ἄριστος, ἀμύνεσθαι περὶ πάτρης»· χρησμὸς προπατορικῆς νουθεσίας. Μεταδίδεται σὰν ἐμβατηριακὴ παρότρυνση ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιά, μὲ τοὺς ὁμηρικοὺς δακτυλικοὺς ἑξάμετρους στίχους, ποὺ μαρτυροῦν τὸ δῶρο τοῦ Κινύρα στὸν Ἀγαμέμνονα, θώρακα, σὰν ἄρρηκτο συμβολικὸ συνεκτικὸ δεσμό, τῶν ἀπὸ τῶν ἀπωτάτων αἰώνων ἀδελφικῶν αἰσθημάτων τῶν Ἑλλήνων τῆς Μεγαλονήσου μὲ τοὺς Ἕλληνες τῆς ἠπειρωτικῆς μητρὸς πατρίδος καὶ τῆς νησιωτικῆς Ἑλλάδας. Τὸ σύνολο τοῦ ἔθνους.

Καὶ ὁ ἐπικὸς στίχος, μὲ τὸν ἐλεγειακὸ τοῦ Τυρταίου: «τεθνάμεναι γὰρ καλόν, ἑνὶ προμάχοισι πεσόντι», τὸν δραματικό τοῦ Εὐριπίδη: «τί γὰρ πατρώας ἀνδρὶ φίλτερον χθόνος», τὸν λυρικό τοῦ Καλλίνου: «Τιμὴ ἔν τε γὰρ καὶ ἀγλαὸν ἀνδρὶ μάχεσθαι γῆς πέρι», συνθέτουν τὴ συγκλονιστικὴ μελωδία τῆς ἑλληνικῆς ζωῆς τῆς Κύπρου, ποὺ δόνησε τὰ στήθη τοῦ Ὀνήσιλου, μαγνήτισε τὸν Κίμωνα καὶ τὸν Παυσανία, προσέλκυσε τοὺς Ἴωνες, στὶς θρυλικὲς ναυμαχίες ἐναντίον τῶν Περσῶν, τὸν ναύαρχο τοῦ μεγάλου Ἀλεξάνδρου, τὸν Νέαρχο, νὰ θαυμάσει τοὺς συμπλέοντες ναυμάχους τοῦ Νησιοῦ, καὶ τὸν Ἰσοκράτη νὰ ἐπιδιώκει ἀνάθεση τῆς ἡγεσίας τῶν Ἑλλήνων στὸν Εὐαγόρα τῆς Σαλαμίνας καὶ τὸν Νικοκλέα.

Τέτοιο τὸ τραγούδι ποὺ φλόγισε τὸν Διγενὴ Ἀκρίτα τῆς Κύπρου γιὰ νὰ νικήσει τὸν Χάρο, σὲ μία μοναδικὴ πάλη στὸν Ἑλληνισμό, ποὺ μελώδισε τὸν ὕμνο τῶν καιομένων 13 μοναχῶν τῆς Καντάρας τὸ 1231,τὴν Ἑλένη Παλαιολογίνα, κόρη τοῦ δεσπότη τοῦ Μωρέως, νὰ ἐπιβάλει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα στὴ φραγκοκρατούμενη Κύπρο, νὰ προβάλει τὴν ἐθνικὴ συνείδηση στὰ μέσα του 15ου αἰώνα καὶ νὰ συναρπάσει τοὺς ἐπαναστάτες, τὸν Ρὲ Ἀλέξη τὸ 1427 καὶ τὸν Ἰάκωβο Διασσωρρινὸ τὸ 1563, μὲ προεξάρχον τὸ ἐθνικὸ στοιχεῖο, σὰν δύναμη τῶν ἀντιστάσεων, ὅταν, κατὰ Γεώργιο Ζώρα, ἡ Κύπρος ἦταν «ἡ πρωτοποριακὴ σκοπιὰ τοῦ Ἑλληνισμοῦ» ποὺ ἐνίκησε τὸν φραγκισμὸ μὲ τὸ ἐθνικό της φρόνημα, ἀργότερα δὲ νὰ ἐμπνεύσει ἀντιστάσεις τῶν ἐτῶν 1571, 1578, 1600, 1606, 1608, 1764, 1798, 1821.

Μαζάνθρωπος και Αλλοτρίωση

Φωτεινή Μαστρογιάννη

«Αλλά αυτοί οι μάταιοι και ανωφελείς δημαγωγοί κινούνται σε όλες τις κατευθύνσεις εξοπλισμένοι με τα θανατηφόρα παράδοξα τους, υποσκάπτοντας τα θεμέλια της πίστης, εκμηδενίζοντας την αρετή. Γελούν με περιφρόνηση για όλες εκείνες τις λέξεις της πατρίδας και της θρησκείας κι αφιερώνουν το ταλέντο και τη φιλοσοφία τους στην καταστροφή και τον εξευτελισμό οποιουδήποτε ιερού πράγματος μεταξύ των ανθρώπων. Βασικά δεν μισούν ούτε τις αρετές, ούτε τα δόγματα μας. Είναι η κοινή γνώμη στην οποία αντιτίθενται».

Ζαν Ζακ Ρουσσώ

Πολλοί θεωρούν ότι ο ευτελισμός του πολιτικού συστήματος που αναφέρει ο Ρουσσώ είναι αποτέλεσμα της αλλοτρίωσης του ατόμου που είναι, με τη σειρά του, χαρακτηριστικό της σύγχρονης κοινωνίας. Ωστόσο, ο πρώτος που παρατήρησε την αλλοτρίωση  ήταν πάλι ο Ρουσσώ το 1750  ο οποίος ανησυχούσε ιδιαίτερα για τη μετατόπιση από την διανόηση στην ομοιομορφία (ο αλλοτριωμένος άνθρωπος καθορίζεται από τους άλλους, δεν ανήκει στον εαυτό του), ανησυχούσε για το ότι ο άνθρωπος έχανε την ταυτότητά του και τις αξίες του ενώ οι νέες του επιθυμίες ήταν το χρήμα και το εμπόριο – άποψη ιδιαίτερα επίκαιρη.  

Ο Ζακ Ελλύλ το 1967 αναφέρεται και αυτός στην ομοιομορφία του αλλοτριωμένου ατόμου: «Έχει ομοιομορφοποιηθεί από έναν τρόπο ζωής πιο διαφοροποιημένο, πιο πλούσιο, πιο εξυψωμένο, που όμως παράγει έναν τύπο ανθρώπου θεμελιωδώς ταυτόσημο. Παράγει μαζικά. Καταναλώνει μαζικά. Μαθαίνει και διασκεδάζει μαζικά. Μπορεί πια να εργαστεί μόνο σε ομάδες. Η επιστημονική ή αισθητική εφεύρεση/επινόηση δεν είναι πια ατομική δημιουργία, αλλά έρευνα παγκόσμιων ομάδων. Ζει σε ομάδα, για την ομάδα, από την ομάδα (σημ. δεν είναι τυχαία η επιτυχία της ένταξης σε κόμματα στα καθ’ημάς, δείγμα και αυτό του ομαδικού μαζάνθρωπου). Αυτό που όλο κι όλο του ζητούν είναι η τέλεια προσαρμογή στην ομάδα. Ανεξάρτητα ποια είναι αυτή. Ομάδα γειτόνων, επιχείρησης, αναγνωστών μιας εφημερίδας». Θα πρόσθετα ότι όποιος δεν εντάσσεται στην όποια ομάδα διώκεται μέχρι να ενταχθεί σε κάποια ομάδα, να αποκτήσει συγκεκριμένη «ταμπέλα».

Ο Δανός φίλοσοφος Κίρκεγκαρντ θεωρούσε ότι η αλλοτρίωση είναι το αποτέλεσμα του ηδονισμού, της διαρκούς αναζήτησης της ευχαρίστησης μέσω ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων (όπως έγραψε και ο Ζακ Ελλύλ το στομάχι προηγείται από τις αξίες). Ο ηδονισμός ήταν η προσπάθεια αποφυγής του ανθρώπου να βρει τον σκοπό της ζωής του. Το αλλοτριωμένο άτομο γίνεται υλιστής.

Οι θνησιγενείς προσπάθειες, το αφεντικό και ο παλληκαράς/Απόστολος Αποστολόπουλος

Όλες οι παλαιές και νέες προσπάθειες να ενωθεί η Ευρώπη σε μια ενιαία οντότητα, υπό μια ηγεσία, έχουν αποδειχθεί θνησιγενείς. Η πρώτη απόπειρα ήταν του Καρλομάγνου, γύρω στα 800 μ.Χ. και ακολούθησαν οι απόπειρες του Ναπολέοντα και του Χίτλερ. Όλες ήταν εφήμερες. Και στη Δυτική και στην Ανατολική Ευρώπη. Τα Έθνη ζητούν συνεργασία, αλλά με ανεξαρτησία. Απεχθάνονται τις απόπειρες κατάργησής τους.

Ο κόσμος στην Ευρώπη δεν είναι –τουλάχιστον προς το παρόν– πρόθυμος να φέρει στην εξουσία  πολιτικές δυνάμεις που αυτοπαρουσιάζονται ως αντισυστημικές. Δεν είναι πειστικές και ουδείς φαίνεται διατεθειμένος να αγωνιστεί για να ανατρέψει την καθεστηκυία τάξη. Δυο άνισα παραδείγματα:

• Πρώτον, ο Ολάντ αφέθηκε να εξαντλήσει τη θητεία του μέσα στη γενική ανυποληψία. Τον άφησαν να βουλιάξει, αλλά ούτε καν προσπάθησαν να τον υποχρεώσουν σε παραίτηση. Όχι από αδιαφορία, αλλά από πολιτική αδυναμία. Η αδυναμία επιβεβαιώθηκε πάραυτα με την εκλογή Μακρόν.
• Δεύτερον, η ηγεσία της ΓΣΕΕ για γνωστούς λόγους βυθίζεται στην ανυποληψία. Μένει στη θέση της, επειδή ουδείς έχει την απαραίτητη ισχύ για την ανατροπή της.

Ελεγχόμενες οι αντιδράσεις

Το Σύστημα  μπορεί ακόμα να κρατάει σε χαμηλούς τόνους τις αντιδράσεις των πολιτών. Ουδείς αντέδρασε όταν ο Τσίπρας έκανε τη γνωστή τούμπα μετά το δημοψήφισμα. Ο Μακρόν μπορεί στην πράξη να πήρε μόνο 16% του συνολικού εκλογικού σώματος (οι μισοί απείχαν στον δεύτερο γύρο) αλλά θα έχει συντριπτική πλειοψηφία στη Βουλή, γεγονός που εκ των πραγμάτων αλλοιώνει τη λαϊκή βούληση.

Ο Μακρόν θα κυβερνήσει με το επιχείρημα ότι εκπροσωπεί τη νομιμότητα. Εξάλλου οι αντίπαλοί του πήραν ακόμα λιγότερες ψήφους. Είναι προφανές ότι ούτε τη Λεπέν, ούτε τον Μελανσόν εμπιστεύεται η πλειοψηφία. Για μια ακόμα φορά αποδεικνύεται ότι οι κραυγές περί φασιστικού κινδύνου είναι το άλλοθι της Αριστεράς για να αφεθεί στη θαλπωρή του  καθεστώτος.

Ο Σελίν και η εξολόθρευση των ανέργων/Δημήτρης Δεληολάνης

 

Για να καταπολεμηθεί η ανεργία μια λύση υπάρχει: να εξολοθρεύσουμε τους άνεργους. Με το όπλο της παραδοξολογία αλλά και με σκληρό καταγγελτικό λόγο ο συγγραφέας Λουί-Φερντινάν Σελίν  στην περίοδο  του μεσοπολέμου, εισέβαλε ορμητικά στη συζήτηση για την τότε οικονομική κρίση. Το άρθρο του δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο του 1933  στο μηνιαίο περιοδικό Les Mois, με τίτλο Pour tuer le chomage tueront-ils les chomeurs? Ήταν μια παρέμβαση επάνω σε ένα φλέγον κοινωνικό θέμα της περιόδου εκείνης, στο ζενίθ της οικονομικής κρίσης. Η παρέμβαση ενός δύστροπου και συχνά αποκρουστικού συγγραφέα που φαίνεται όμως ότι έχει κάτι να μας πει και για το σήμερα.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε  λίγους μήνες μετά τη έκδοση του αριστουργήματος του συγγραφέα, του μυθιστορήματος “Ταξίδι στην άκρη της νύχτας”. Με την παρέμβαση του στο περιοδικό,  ο Σελίν φαίνεται να αποφάσισε να εγκαταλείψει τουλάχιστον πρόσκαιρα το σαρκαστικό προσωπείο του ιερόσυλου συγγραφέα και να επιστρέψει στη προηγούμενη απασχόληση του.

Να γίνει ξανά εκείνο που ο ίδιος με υπερηφάνεια αποκαλούσε «κοινωνικός γιατρός», ένας οξυδερκής εκ των έσω παρατηρητής του κόσμου της εργασίας, ο οποίος χειριζόταν με μεγάλη άνεση τις στατιστικές  και διατηρούσε σοβαρές ανησυχίες για τις συνθήκες διαβίωσης του βιομηχανικού προλεταριάτου στα περίχωρα των γαλλικών πόλεων.

Όπως είναι γνωστό, πριν γίνει συγγραφέας, ο γιατρός Λουί-Φερντινάν Ντετούς είχε εργαστεί στις υγειονομικές υπηρεσίες της Κοινωνίας των Εθνών και στα εργοστάσια της Φορντ στις Ηνωμένες Πολιτείες. Προηγουμένως, αμέσως μετά την αποφοίτηση του,  είχε ο ίδιος δουλέψει σε εργοστάσιο όπου η συνήθης αποστροφή που εισέπραττε ήταν, όπως διαβάζουμε στο “Ταξίδι”, η εξής:

«Αγοράκι, οι σπουδές σου εδώ δεν σου χρησιμεύουν σε τίποτα. Δεν σε κουβάλησαν εδώ για να σκέπτεσαι. Πρέπει να κάνεις τις χειρονομίες που θα σε προστάξουν. Δεν έχουμε ανάγκη από δημιουργικούς τύπους στο εργοστάσιο. Από χιμπαντζήδες έχουμε  ανάγκη».

Η ηθική νομιμοποίηση όρος για την πολιτική ηγεμονία/Λουκάς Αξελός

Θεοί μέν γάρ μελλόντων, ἄνθρωποι δέ γιγνομένων, σοφοί δέ προσιόντων αἰσθάνονται.

Φιλόστρατος

Μπορούσε η υπαρκτή Αριστερά να αναδειχθεί σε ηγεμονική/ηγεμονεύουσα δύναμη; Το ερώτημα σήμερα είναι απαντημένο από τα γεγονότα, αλλά το είχα θέσει από το 2012, μετά την αναγόρευση του ΣΥΡΙΖΑ σε αξιωματική αντιπολίτευση. Είχα, μάλιστα, από τότε σταθεί σε κάποιες επισημάνσεις του Αντόνιο Γκράμσι, θεωρώντας ότι εκείνη η πολιτική συγκυρία τις καθιστούσε επίκαιρες με τρόπο δραματικό.

Ο Γκράμσι, ως γνωστόν, πέρασε το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού του βίου έγκλειστος. Σε αυτό το μακρύ ταξίδι του μέσα στις φασιστικές φυλακές, είχε μία μοναδική πολυτέλεια: τον χρόνο να στοχαστεί και να επαναστοχαστεί πάνω στα ερωτήματα που έθετε η ήττα της καθόλου Αριστεράς από τον φασισμό και να συνειδητοποιήσει τα όρια ενός coup d’ état (πραξικοπήματος) ακόμα κι όταν αυτό έχει αριστερή νομιμοποίηση.

Ήταν αυτό που βαθύτατα τον προβλημάτισε και που τον οδήγησε ύστερα από βασανιστικές διανοητικές διαδρομές να θέσει ένα κεντρικό ζήτημα που δεν το έθεσε κανένας άλλος ηγέτης της Αριστεράς με τους ίδιους όρους και την ίδια καθαρότητα. Ο Γκράμσι, με τον ιδιότυπο δικό του τρόπο, έκανε σαφές ότι οι μητροπολιτικές κοινωνίες, ως κατεξοχήν πολύπλοκες, δεν μπορούν να ανατραπούν με «απλή έφοδο στην εξουσία».

Μας δίδαξε, δηλαδή, ότι δεν μπορείς να κάνεις μίαν υπέρβαση του υπάρχοντος εάν τυχόν δεν συνειδητοποιήσεις πόσο πολύπλοκο είναι. Εάν δεν συνειδητοποιήσεις πόσο τα πράγματα δεν είναι καθόλου απλά, πόσο πανούργος, πόσο επιτήδειος και πάνοπλος είναι ο αντίπαλος. Ως εκ τούτου, η απλή “έφοδος στα Χειμερινά Ανάκτορα”, αν και μπορεί να γίνει, είναι ανεπαρκής. Αυτά δεν είναι εκ των υστέρων σκέψεις. Είναι σκέψεις του 2012.

Από τον Καντ στον Γκράμσι

Το δόγμα Σόιμπλε για το ελληνικό χρέος/Κώστας Μελάς

Η αντίληψη των Γερμανών, αναφορικά με το ελληνικό δημόσιο χρέος, ξεκινά από την εξής βασική θέση: από το 2018 και μετά η Ελλάδα δεν πρέπει να παράγει νέο χρέος. Για να μην παράγει νέο χρέος πρέπει να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα στο διηνεκές και μάλιστα το ετήσιο ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος πρέπει τουλάχιστον να καλύπτει την ετήσια πληρωμή τόκων. Το υπάρχον χρέος καλό είναι να μειώνεται αλλά θα αναχρηματοδοτείται με νέο δανεισμό από τις αγορές.

Με απλά λόγια, τους Γερμανούς ενδιαφέρει να μην μεγαλώνει ο αριθμητής του κλάσματος δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ, δηλαδή το δημόσιο χρέος. Δεν τους ενδιαφέρει να μειώνεται το κλάσμα με αύξηση του παρονομαστή (του ΑΕΠ) με ρυθμούς μεγαλύτερους από τους αντίστοιχους ρυθμούς αύξησης του αριθμητή (του χρέους). Η λογική τους στηρίζεται σε αυτή τη θέση. Μέχρι το 2022, με πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ, αυτό επιτυγχάνεται.

Από το 2023 και μετά, ακόμη και με το υπερβολικό για μία οικονομία ετήσιο πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% αυτό δεν επιτυγχάνεται. Επομένως, χρειάζονται παρεμβάσεις εξορθολογισμού, έτσι ώστε το πρωτογενές πλεόνασμα να καλύπτει την ετήσια δαπάνη για την πληρωμή των τόκων. Αυτό σημαίνει παρεμβάσεις με σκοπό την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων, τη μείωση των ποσού των τόκων που θα πρέπει να καταβάλει ετησίως η Ελλάδα, έτσι ώστε το ποσό αυτό να καλύπτεται από το ετησίως παραγόμενο πρωτογενές πλεόνασμα.

Πόσο πρωτογενές πλεόνασμα;

Το ερώτημα που προκύπτει είναι το ακόλουθο: τί ύψους πρωτογενή πλεονάσματα μπορεί να παράγει η Ελλάδα; Είναι γνωστή η θεωρία που υποστηρίζει ότι τα δυνητικά πρωτογενή πλεονάσματα που μπορεί να παράγει μια οικονομία είναι συνάρτηση της μεγέθυνσης του ΑΕΠ.

Το φάντασμα του σχεδίου Ανάν πλανάται πάνω από την Κύπρο/ του Άγγελου Συρίγου

Από το 1974 υπάρχει διαρκώς στο Κυπριακό μία ανισορροπία ισχύος εις βάρος της ελληνικής πλευράς. Πήγε να ανατραπεί το 2004 με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ. Η μεθόδευση του σχεδίου Ανάν εξουδετέρωσε το δυνητικό πλεονέκτημα. Επέτρεψε στην Τουρκία να ξεκινήσει ενταξιακές συνομιλίες παρά την εισβολή στο νησί.

Αντιστοίχως, η ανεύρεση υδρογονανθράκων το 2011 νοτίως της Κύπρου έχει διαμορφώσει κάποιες συμμαχίες. Τα κοιτάσματα, όμως, είναι (ακόμη) μικρά για να γείρουν την πλάστιγγα. Επειδή η Τουρκία αντιλαμβάνεται τη σημασία ανευρέσεως και νέων κοιτασμάτων, αμφισβητεί και με στρατιωτικά μέσα το σύνολο σχεδόν των θαλασσίων περιοχών της κυπριακής ΑΟΖ, προκειμένου να εμποδίσει τη διενέργεια νέων ερευνών.

Σήμερα, η Ελλάδα, ο μόνος σύμμαχος της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι εν μέρει εξουδετερωμένη από την οικονομική κρίση. Η αλαζονική Τουρκία του Ερντογάν δεν δείχνει διατεθειμένη να προβεί σε παραχωρήσεις και δεν πιέζεται από κανέναν προς αυτή την κατεύθυνση.

Η Ευρώπη τρέμει πιθανά νέα μεταναστευτικά ρεύματα. Οι ΗΠΑ λόγω του Συριακού, του Ισλαμικού Κράτους και των Κούρδων κρατούν ισορροπίες. Παράλληλα υποστηρίζουν την επίλυση του Κυπριακού, διότι θεωρούν ότι θα βοηθήσει την προσέγγιση Ισραήλ-Τουρκίας και θα δημιουργήσει ένα τοπικό σύστημα ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο. Τέλος, υπάρχουν και οι ισχυρές πετρελαϊκές εταιρείες που θέλουν σταθερό περιβάλλον για να προχωρήσουν σε μακροχρόνιες επενδύσεις.

Το ιδεολογικό και ιστορικό υπόβαθρο της Ποντιακής Γενοκτονίας

Ο Θεοδόσης Κυριακίδης, ερευνητής και επιστημονικός συνεργάτης της έδρας Ποντιακών Σπουδών, θεολόγος και διδάκτωρ Νεώτερης Ιστορίας, αναλύει σε αποκλειστική του συνέντευξη στην Πεμπτουσία το ιδεολογικό και ιστορικό υπόβαθρο της Ποντιακής Γενοκτονίας.

Α΄ΜΕΡΟΣ

Β΄ΜΕΡΟΣ

Οι αλλαγές στο μάθημα της Ιστορίας: Από τον homo sapiens στον homo roboticus universalis

Η πρόταση για το μάθημα της Ιστορίας: Από τον homo sapiens στον homo roboticus universalis

Του Γιώργου Παπαθανασόπουλου 

Τον «παγκοσμιοποιημένο άνθρωπο – ρομπότ» είναι αυτόν που προωθεί η αρμόδια επιτροπή, με το «σχέδιο προγραμμάτων σπουδών για το μάθημα της Ιστορίας στην υποχρεωτική εκπαίδευση», που κατέθεσε. Μέσα από τη «μάθηση», που θέλει να επιβάλλει στα ελληνόπουλα, επιδιώκει να δημιουργήσει την εξέλιξη του homo sapiens.

Με το σχέδιο προγράμματος, που προωθεί η Επιτροπή για το μάθημα της ιστορίας υλοποιείται αυτό που περιγράφει ο Γάλλος καθηγητής κοινωνιολογίας και φιλόσοφος Gerard Leclerc:

«Εννοώ την παγκοσμιοποίηση που υπερβαίνει τα σύνορα φυλής, τάξης, θρησκείας, αυτής που απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους… Στο μέλλον είναι δυνατή μια αληθινή παγκόσμια ιστορία, δηλαδή μια ιστορία γενική (σ.σ. κοινή για όλη την ανθρωπότητα)… Αυτή η ιστορία θα αντιταχθεί στις διάφορες τοπικές ιστορίες, που στηρίχθηκαν έως τις ημέρες μας επί των διάφορων πολιτισμών και είναι γραμμένες από τους εκπροσώπους καθενός από αυτούς… Μια τοπική ιστορία (εθνική, πολιτισμική) δεν είναι τίποτε άλλο παρά η μνήμη ενός πολιτισμού, ενός έθνους και επομένως σε σχέση με το σύνολο της ανθρωπότητας, μιας μικρής ομάδας. Μια παγκόσμια ιστορία υποτίθεται ότι θα έχει ξεπεράσει την «τοπική» άποψη και θα κάνει την υπέρβασή της προς την συνολική ανθρωπότητα και την παγκοσμιότητα».(Gerard Leclerc “La mondialisation culturelle – Les civilisations a l’ epreuve”, Ed. PUF. Paris. 2000, p. 315-316).

Ο Γάλλος καθηγητής θεωρεί ότι η διεθνής των διανοουμένων, που προωθούν την πολιτισμική παγκοσμιοποίηση, είναι στη γραμμή της διεθνούς των μαρξιστών διανοουμένων, που πρώτοι προώθησαν την ιδεολογική και πολιτισμική παγκοσμιοποίηση. Και επιλέγει ο Λεκλέρκ: «Ίσως είναι ο καιρός να γράψουν και να κυκλοφορήσουν ( σ.σ. οι φιλελεύθεροι διανοούμενοι) ένα[μανιφέστο παγκοσμιοποίησης], ένα παγκόσμιο μανιφέστο των υπέρ της παγκοσμιοποίησης διανοουμένων. Αυτό το μανιφέστο θα άρχιζε ή θα τελείωνε με μια φράση του τύπου: [Υπέρ του παγκοσμιοποιημένου ανθρώπου διανοούμενοι όλων των χωρών ενωθείτε!]». (σ.σ. ο.π. σελ. 478 – Οι υπογραμμίσεις στο πρωτότυπο).

Διαδήλωση ενάντια στην επίσκεψη του Τούρκου πρωθυπουργού

Τη Δευτέρα 19/06/2017, από τις 10:00 εώς 13:00, θα πραγματοποιήσουμε διαδήλωση διαμαρτυρίας στη Πλατεία Συντάγματος με αφορμή την επίσκεψη του Πρωθυπουργού του Τουρκικού Φασιστικού κράτους Μπιναλί Γιλντιρίμ.

Καλούμε όλους και όλες, τους δημοκράτικούς φορείς, τις πολιτικές οργανώσεις να συμπαρασταθούν στην διαδήλωση Διαμαρτυρίας.

Με εκτίμηση,

Πολιτιστικό Κέντρο Κουρδιστάν - Kουρδικό γραφείο ενημερώσεως

Τα τουρκικά στρατεύματα εισέβαλαν στο Νότιο Κουρδιστάν!

Τα τουρκικά στρατεύματα που κινούνται στην περιοχή Çukurca του Hakkari πέρασαν τα σύνορα στο Νότιο Κουρδιστάν το βράδυ της Παρασκευής. Κατά τη διάρκεια συγκρούσεων που ξέσπασαν μετά την απάντηση των ανταρτών, 14 Τούρκοι στρατιώτες σκοτώθηκαν. Οι συγκρούσεις και οι τουρκικές αεροπορικές επιδρομές συνεχίζονται σε διάφορες τοποθεσίες.

Οι δημοσιογράφοι του ANF στο έδαφος έδωσαν τα ακόλουθα στοιχεία:

Τα τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη άρχισαν να περικλείουν το όριο Çukurca στις 20:00 την Παρασκευή το βράδυ. Τα τουρκικά στρατεύματα άρχισαν να κινούνται και διασχίζουν τα σύνορα μετά τις επιθέσεις από αέρος. Συγκρούσεις ξέσπασαν μεταξύ των ανταρτών και των Τούρκων στρατιωτών που προσπαθούσαν να επιτεθούν στις περιοχές Martyr Munzur, Small Cilo και Qela Bedewê.

Οι Τούρκοι στρατιώτες εισέβαλαν σε περιοχή όπου οι αντάρτες νωρίτερα είχαν τοποθετήσει νάρκες. Οι εκρήξεις και τα διασταυρούμενα πυρά είχαν ως αποτέλεσμα 14 στρατιώτες να χάσουν τη ζωή τους. Πηγές των ανταρτών αναφέρουν ότι ο αριθμός των στρατιωτών που σκοτώθηκαν μπορεί να είναι και μεγαλύτερος.

Η δραστηριότητα του τουρκικού στρατού κατευθύνεται προς το Biznê και το Qela Bedewê στην ίδια περιοχή. Οι Τούρκοι στρατιώτες προσπαθούν να προχωρήσουν αλλά δεν μπορούν, λόγω της αντίστασης των ανταρτών.

Οι επιθέσεις συνεχίζονται και από εδάφους και από αέρος.

Πηγή: ANF

Η παγκόσμια δικτατορία του κεφαλαίου

.

Ο καπιταλισμός, κρατικός όπως στην περίπτωση της Κίνας ή ιδιωτικός όπως στις Η.Π.Α., καταργώντας τη δημοκρατία και την πολιτική, έχει δώσει τα ηνία του πλανήτη στους πολυεθνικούς κολοσσούς – με αποτέλεσμα να έχει ξεκινήσει μία νέα εποχή στην ιστορία, όπου μεταξύ άλλων οι πόλεμοι θα είναι πλέον οικονομικοί.   

.

«Η παγκόσμια οικονομία ήταν ανέκαθεν διαπλεγμένη, συνυφασμένη, αλληλένδετη. Η εθνική οικονομία είναι η επιστήμη που αναρωτιέται, που αναζητάει την απάντηση δηλαδή στο γιατί η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων δεν έχουν χρήματα. Μετά το Μαρξ η ερώτηση αυτή έχει απαντηθεί, ο γρίφος έχει λυθεί άπαξ και δια παντός: έκτοτε οι άνθρωποι συνεχίζουν να μην έχουν χρήματα, αλλά τουλάχιστον γνωρίζουν την αιτία» (K. Tucholsky, Hamburg).

.

Ανάλυση

Η σύνδεση της παγκόσμιας οικονομίας μεταξύ της, η παγκοσμιοποίηση κατά κάποιον τρόπο, υπήρχε από πολλούς αιώνες – πολύ πριν από την επικράτηση του καπιταλισμού. Τις τελευταίες δεκαετίες όμως μεσολάβησε μία αποφασιστική «ποιοτική αλλαγή».

Ειδικότερα, έως τότε η παραγωγή και το εμπόριο εξελισσόταν γύρω από τις μεγάλες δυνάμεις, από τα ισχυρά κράτη. Υπήρχε δηλαδή μία στενή σχέση μεταξύ του εθνικού πολιτικού συστήματος και της κυριαρχίας της συγκεκριμένης εθνικής οικονομίας – η οποία τότε λειτουργούσε ως μία αυτοκρατορία (πηγή: C. Schuchler).

Μετά το 10ο αιώνα υπήρχαν περίπου δεκαπέντε τέτοιες αυτοκρατορίες, με αφετηρία την Κίνα από το 10ο έως το 13ο αιώνα (περίοδος Song) – την οποία ακλούθησε η μεσογειακή της Γένοβας και της Βενετίας, η βρετανική αργότερα, καθώς επίσης η πρόσφατη αμερικανική αυτοκρατορία.

Το καινούργιο σήμερα, το οποίο προκλήθηκε, επιβλήθηκε, καθιερώθηκε μετά την πλήρη επικράτηση του ακραίου νεοφιλελευθερισμού και της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης, είναι η αντικατάσταση των εθνικών αυτοκρατοριών από τις επί μέρους πολυεθνικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων φυσικά των χρηματοπιστωτικών. Έκτοτε η παγκόσμια παραγωγή καθορίζεται αποκλειστικά και μόνο από τις διεθνείς «αλυσίδες προστιθέμενης αξίας» – από τους πολυεθνικούς ομίλους, όπως στο παράδειγμα της Siemens, η οποία παράγει και πουλάει/διακινεί τα προϊόντα της σε περισσότερες από 200 χώρες στον πλανήτη.

Κάτι ανάλογο ισχύει για όλες τις άλλες πολυεθνικές επιχειρήσεις, οι οποίες στις εκάστοτε εθνικές οικονομίες δεν παράγουν κατά κανόνα ολοκληρωμένα προϊόντα για τις εγχώριες αγορές ή για να τα εξάγουν – αλλά ενδιάμεσα προϊόντα, σε μία παγκόσμια παραγωγική αλυσίδα. Η παγκόσμια αυτή «αλυσίδα προστιθέμενης αξίας» καλύπτει σήμερα το 80% του διεθνούς εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών – ενώ οι εκατό μεγαλύτερες πολυεθνικές επιχειρήσεις (κατάλογος) διαθέτουν κατά μέσον όρο 549 θυγατρικές σε ολόκληρο τον πλανήτη, με μέγιστο αριθμό τις 2.082 (στην εικόνα οι 2.000 μεγαλύτερες ανά χώρα).

.

Τα δύο τρίτα αυτών των θυγατρικών ευρίσκονται στο εξωτερικό, ενώ μόλις το ένα τρίτο στο κράτος προέλευσης τους (πηγή: UNCTAD) – παράλληλα, η αμοιβαία  διείσδυση της μίας χώρας στην άλλη μέσω των κεφαλαιακών επενδύσεων, έχει αυξηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό μετά το 1990. Οι απ’ ευθείας ξένες επενδύσεις στις διάφορες χώρες (foreign direct investments, FDI inflows) έχουν οκταπλασιαστεί μέσα σε αυτή τη χρονική περίοδο (πηγή) – ενώ οι δικές τους επενδύσεις στο εξωτερικό (FDI outflows) έχουν επταπλασιαστεί (πηγή).

«Διαμάντια στη λάσπη»: Η απώλεια (κάθε) κυριαρχίας ως εκσυγχρονιστική μεταρρύθμιση/ του Σωτήρη Μητραλέξη

Δηλώσεις εφορίας στη Θεσσαλονίκη.

Αν κάτι καθορίζει τον δημόσιο λόγο και δίνει τον τόνο του, αυτό είναι το τι θεωρείται αυτονόητα απολύτως φυσιολογικό και τι πραγματικά αποτρόπαιο, ασύλληπτο. Η κανονικοποίηση προσεγγίσεων που θα ήταν άλλοτε αδιανόητες–ή που παραμένουν πάντοτε αδιανόητες αλλού–είναι ένα από τα εμφανέστερα χαρακτηριστικά της τελευταίας επταετίας. Εδώ θα ασχοληθούμε με μια τέτοια πρόσφατη περίπτωση, η οποία παρήλασε θριαμβευτικά στην ελληνική δημόσια και δημοσιογραφική σφαίρα, και καταδεικνύει την εντυπωσιακή έκταση της εσωτερίκευσης και της κανονικοποίησης της αποικιακής νοοτροπίας (colonial mentality).

Δυστυχώς αναγκαία παρένθεση: παρά το γεγονός ότι κυριολεκτικά χιλιάδες αναφορές έχουν γίνει διεθνώς, και στο ακαδημαϊκό/επιστημονικό και στο δημοσιογραφικό επίπεδο, στο κατά πόσον ο τρόπος που λειτούργησε η ευαρμοστία της πολιτικής και οικονομικής κυριαρχίας στην Ελλάδα κατά τα χρόνια της μόνιμης πλέον κρίσης μπορεί να χαρακτηριστεί με όρους μεταμοντέρνας αποικίας–με το ενδιαφέρον να εστιάζεται στο ποιοι ακριβώς είναι αυτοί οι όροι και όχι στην τοποθέτηση της «ταμπέλας»–στην Ελλάδα ο επίσημος δημόσιος λόγος θα επιμείνει στο να στηλιτεύσει κάθε χρήση της λέξης «αποικία» και των παραγώγων της σαν ρητορική ψεκασμένων, σαν ανεύθυνα εμπρηστικό και όχι περιγραφικό λόγο: αν χρησιμοποιείς τη λέξη, είσαι ανάξιος να συμμετάσχεις στον πολιτισμένο διάλογο των σοβαρών και αξιοπρεπών ανθρώπων, αυστηρά εντός του κύκλου των οποίων και μόνο υπάρχει «απεριόριστη και δημοκρατική ελευθερία λόγου και απόψεων». Πέραν του εμφανούς ρυθμιστικού ρόλου που ενέχει αυτή η αντίδραση και ο οποίος την γεννά, είναι σημαντικό να καταδειχθεί πως πρόκειται για κριτική ημιεγγραμμάτων ανθρώπων. Όταν το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (Τριανταφυλλίδη) ορίζει την αποικία ως «χώρα που κυριαρχείται οικονομικά και πολιτικά από άλλη ισχυρότερη» και την αποικιοκρατία ως «θεωρητική στάση και πρακτική που εκφράζει την οικονομική, πολιτική και πολιτιστική κυριαρχία χωρών ισχυρότερων επάνω σε ασθενέστερες», η αξίωση να μην εισέλθει επ’ ουδενί η λέξη σε μια συζήτηση που περιγράφει μια χώρα όπου–κατά συρροήν–πολλά κρίσιμα νομοσχέδια καταρτίζονται εκτός συνόρων και ακολούθως υπερψηφίζονται με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, «οι εκλογές δεν μπορούν να αλλάξουν τίποτα» και στοιχειώδεις αποφάσεις της εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας πρέπει πρώτα να λάβουν την έγκριση εξωεθνικών δομών και προσώπων, συνιστά τουλάχιστον αξίωση μιας ιδιαιτέρως αφελούς και περιεσταλμένης newspeak.

Συμφωνία

Έτσι αυξάνονται οι φόροι στα τεκμήρια-«φωτιά» της εφορίας - Ποιες οι παγίδες (φωτό)

Σε δεινή θέση βρίσκονται και φέτος εκατομμύρια φορολογούμενοι εξαιτίας των τεκμηρίων της εφορίας.

Οι φορολογούμενοι αυτοί καλούνται να καταβάλουν υπέρογκα ποσά φόρου εισοδήματος και ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, παρά το γεγονός ότι τα πραγματικά τους εισοδήματα είναι πενιχρά, καθώς οι διατάξεις για τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων τούς υποχρεώσουν να εμφανίσουν εξωπραγματικά φορολογητέα εισοδήματα.

Η πολυετής οικονομική κρίση στην οποία οδήγησαν τη χώρα τα Μνημόνια έχει ως συνέπεια τη σημαντική συρρίκνωση ή ακόμη και την… πλήρη εξαφάνιση των εισοδημάτων των περισσότερων Ελλήνων φορολογουμένων. Εξαιτίας της εξέλιξης αυτής, εκατομμύρια φυσικά πρόσωπα φορολογούνται φέτος όχι με βάση τα πενιχρά εισοδήματα που απέκτησαν το 2016 αλλά με βάση τα εξωπραγματικά ποσά τεκμαρτών εισοδημάτων τα οποία τους προσδιορίζει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) με βάση το σύστημα των τεκμηρίων ή αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης και των τεκμηρίων απόκτησης περιουσιακών στοιχείων που προβλέπει ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ).

Επιπλέον, φέτος όσοι πιάνονται στα δίχτυα των τεκμηρίων φορολογούνται για το σύνολο ή για το μεγαλύτερο μέρος των πρόσθετων διαφορών τεκμαρτού εισοδήματος με συντελεστές φόρου αυξημένους σε σύγκριση με το 2016 και με προκαταβολή φόρου εισοδήματος αυξημένη από το 75% στο 100% του κύριου φόρου εισοδήματος.

Σύμφωνα, ειδικότερα, με τα όσα ορίζουν οι διατάξεις των άρθρων 30-34 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, κατά την εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων που υποβάλλονται φέτος, για να δηλωθούν τα εισοδήματα του 2016, ισχύουν οι ακόλουθοι κανόνες:

Α) Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων προσδιορίζει το συνολικό ύψος του τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος κάθε φορολογουμένου με βάση το σύστημα των αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης και των δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, αθροίζοντας τα ακόλουθα ποσά:

Βρέθηκε νεκροταφείο των αρχαίων Φιλισταίων Ελλήνων στην Ασκαλώνη του Ισραήλ

ΠΗΓΗ: http://www.arxeion-politismou.gr/

Μοριάς: Το όνομα και οι χάρες

Του καθηγητή Πέτρου Θέμελη

Πελοπόννησος ή “Νήσος του Πέλοπος” αποκαλείται η νοτιότερη χερσόνησος της Eυρώπης. Ο Ομηρος την ονομάζει Aχαϊκόν Αργος, διακρίνοντάς την από την κυρίως Eλλάδα. Μια στενή μόνο λωρίδα γης τη συνδέει σαν ομφάλιος λώρος με τη Στερεά. Στην αρχαιότητα ονομαζόταν και Πελασγία, από τον Πελασγό, μυθικό γενάρχη των προελλήνων Πελασγών, καθώς και Aπία, από τον γιο του Φορωνέως, Απι, σύμφωνα με τον Στέφανο Βυζάντιο. 

Aπό τα μυκηναϊκά ήδη χρόνια, η Πελοπόννησος, με κέντρο το ανακτορο του Αγαμέμνονα στις Μυκήνες, αποτελούσε περιοχή ενιαία πολιτικά και πολιτιστικά, γι’ αυτό και είχε επιχειρηθεί ο αποκλεισμός της με τείχος στον Iσθμό, προκειμένου να εμποδισθεί η "Κάθοδος των Δωριέων" ή αλλιώς "Επιστροφή των Ηρακλειδών" μετά το 1200 π.Χ. Η βόρεια, η δυτική ακτή και οι νότιες κολπωμένες εσχατιές της χερσονήσου προσφέρονται για ασφαλή ελλιμενισμό πλοίων που αποτελούσαν ανέκαθεν το κύριο μέσο μεταφοράς ανθρώπων και πραγμάτων. 

Mωρέας και Mοριάς ονομάζεται η Πελοπόννησος από τα μεσαιωνικά χρόνια έως σήμερα. Στον Βίο του Αγίου Μελετίου που σώζεται σε χειρόγραφο του Βρετανικού Μουσείου, του έτους 1111 μ.Χ., απαντάται για πρώτη φορά η λέξη ως "Μοραίας": "Μνήσθητι Κύριε του δούλου σου Ανδρέου μοναχού του εκ της καθολικής εκκλησίας Ωλένης του Μοραίου".

H ετυμολογική καταγωγή της λέξης “Μοριάς” δεν μας είναι γνωστή. Ο γλωσσολόγος Γεώργιος Χατζηδάκις υποστήριξε το 1893 ότι η λέξη σχετίζεται ετυμολογικά με τη μουρέα, κοινώς μουριά, λόγω της εκτεταμένης καλλιέργειας του δένδρου αυτού στην Πελοπόννησο. Η ερμηνεία φαίνεται ότι στηρίζεται στον Βίο του Μελέτιου, όπου γράφεται το εξής: “Κοινώς τώρα αύτη η Χερσόννησος λέγεται Μωρέας, ίσως με το να έχη πολλάς μωρέας, ήτοι συκαμίνους μαύρας”. 

ΕΝΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΜΕΝΟ ΠΛΑΤΑΝΟΦΥΛΛΟ…

Με φύλλο αμπέλου παραβάλλει τη χερσόνησο ο Στέφανος Βυζάντιος (Εθνικών λ. Πελοπόννησος), όμως ο γεωγράφος του 1ου αιώνα π.Χ. Στράβων σημειώνει στα Γεωγραφικά του (H, 335) ότι η Πελοπόννησος “μοιάζει με φύλλο πλάτανου”, ενώ ο περιηγητής Διονύσιος από τον Xάρακα (Oικουμ. Περιήγ. 405) σημειώνει γύρω στο 300 μ.X., ότι μοιάζει με κουτσουρεμένο φύλλο πλάτανου (“ειδομένη πλατάνοιο μυουρίζοντι πετήλωι). Παρατηρώντας την κάτοψη της Πελοποννήσου από ψηλά, διαπιστώνεις ότι η δυτική πλευρά του πλατανόφυλλου εμφανίζεται πράγματι κουτσουρεμένη (Εικόνα). 

Σατανικός νόμος δέσμευσης εισοδημάτων για να γίνουμε όλοι φοροφυγάδες!

Γ. Παπαδόπουλος- Τετράδης

Νόμος- διαστροφή για τους φορολογούμενους μπήκε από χτες σε εφαρμογή! Όσοι θα έχουν επιστροφή από την εφορία, ακόμα και λιγότερα από 1500 ευρώ, θα περιμένουν από πολύ έως… για πάντα. Οι υπόλοιποι θα περιμένουν να χτυπήσει και γι αυτούς η καμπάνα. Τα σαΐνια του υπουργείου Οικονομικών βρήκαν νέο τρόπο να κλέψουν τα χρήματα των πολιτών και μάλιστα εκείνων που δηλώνουν τα εισοδήματά τους στην εφορία. Δημιουργώντας έτσι και ένα νέο κίνητρο για να φοροδιαφεύγεις!

Το σύστημα υφαρπαγής των επιστροφών φόρων ξεκίνησε ήδη με εγκύκλιο του υπουργείου. Ο νόμος είναι σατανικός στη σύλληψη! Μόνο διεστραμμένοι εγκέφαλοι που μισούν τους νόμιμους φορολογούμενους θα μπορούσαν να τον σκεφτούν και να τον βάλουν σε εφαρμογή.  Τι προβλέπει;

1. Ότι οι εφορίες θα συμψηφίζουν τις επιστροφές φόρου, όσο μικρές κι αν είναι, με όσες μηνιαίες δόσεις οφειλών ΕΝΦΙΑ υπολείπεται να πληρωθούν χωρίς να έχουν λήξει!!!

2. Αν δεν υπάρχουν οφειλές ΕΝΦΙΑ θα συμψηφίζονται οι επιστροφές φόρου του προηγούμενου έτους με φόρους του τρέχοντος έτους!!!

3. Δηλαδή, οι επιστροφές φόρου εισοδήματος μπορεί να μην καταβάλλονται εντός του έτους που προέκυψαν, όπως γίνεται πάντα, αλλά να συμψηφιστούν με ενδεχόμενες υποχρεώσεις των δικαιούχων από το επόμενο έτος!!!

4. Αν δεν υπάρχουν ούτε άλλες τέτοιες υποχρεώσεις, οι επιστροφές φόρου που οφείλονται σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα θα μπορούν να συμψηφίζονται αυτόματα με οφειλές των φορολογούμενων προς άλλους δημόσιους οργανισμούς, όπως ο ΕΦΚΑ ή άλλα ταμεία!!!

5. Και το κράτος; Πώς θα παρακρατά το οφειλόμενα και για πόσο καιρό; Άτοκα φυσικά και για όσο καιρό του χρειάζεται για να συνδέσει αυτόματα ΟΛΕΣ του τις οικονομικές υπηρεσίες με τις εφορίες και ΟΛΑ μαζί με ΟΛΑ τα ταμεία. Για να μπορεί να βρίσκει τα παραπάνω στοιχεία!!!

Και πώς θα γίνεται η διαδικασία; Πολύ… απλά:

Η Αγορά των Μεταπτυχιακών στις Επιστήμες της Εκπαίδευσης

Αρθρογράφος: 

Γιώργος Μαυρογιώργος

Α΄Η ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ στις Επιστήμες της Εκπαίδευσης

Μια πλοήγηση σε ορισμένα Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης και Προσχολικής Αγωγής της χώρας, και στα ΜΠΣ που προσφέρουν, είναι άκρως αποκαλυπτική, εφιαλτική και αποκαρδιωτική. Η προσωπική μου άποψη, μετά από πολύωρη πλοήγηση και καταγραφή, είναι ότι έχουμε να κάνουμε με μια αγοραία αχαλίνωτη ακαδημαική αυθαιρεσία, έξω από κάθε θεσμική δέσμευση.
Με δραματικές συνέπειες:
(α) τις σοβαρές επιπτώσεις και την υποβάθμιση των προπτυχιακών σπουδών
(β) την υποβάθμιση των ίδιων των μεταπτυχιακών
(γ) την ένταση του ανταγωνισμού των εκπαιδευτικών, εργαζομένων και ανέργων, για το "χαρτί"
(δ) την ένταση της εμπορευματοποίησης σε χαλεπούς καιρούς
Όλα τα παραπάνω συνιστούν ακύρωση της πανεπιστημαικής εκπαίδευσης και του δημόσιου και δωρεάν.χαρακτήρα της. Και αυτά συμβαίνουν, μετά από μια δεκαετία με απόπειρες για εγκαθίδρυση της ΑΔΙΠ και την ολοκλήρωση της εξωτερικής αξιολόγησης των 397 πανεπιστημιακών τμημάτων!

Με τη θεσμοθέτηση της ΑΔΙΠ, η υπαρκτή ή η επιδιωκόμενη «ποιότητα» στα πανεπιστήμια μετριέται με εισαγόμενα/επιβαλλόμενα (από τα έξω κι από τα πάνω) αντίγραφα κριτηρίων και τυποποιημένες μεθοδολογικές αλχημείες «διασφάλισης και πιστοποίησης», νεοφιλελεύθερης ευρωπαϊκής σύλληψης. Η ποιότητα, χωρίς να ορίζεται, προβάλλεται ως εργαλείο σε μια υπό εξέλιξη διεργασία διεύρυνσης μιας ταχύτατα αναδυόμενης ευρωπαϊκής και ευρύτερα διεθνούς καπιταλιστικής αγοράς (εισαγωγής και εξαγωγής) ανταγωνιστικών εκπαιδευτικών υπηρεσιών.Αυτή η εξέλιξη οδηγεί σε «ένα ακαδημαϊκό καπιταλιστικό καθεστώς γνώσης και εκπαίδευσης». Η διαρκής μείωση της δημόσιας δαπάνης, σε συνδυασμό με την κοινοτική χρηματοδότηση των μεταπτυχιακών προγραμμάτων στη δεκαετία του 2000, έχουν συντελέσει αποφασιστικά στη νομιμοποίηση αρχών και πρακτικών ενός ιδιότυπου ακαδημαϊκού καπιταλισμού κερδοφορίας και εκμετάλλευσης

Προτάσεις για την παραγωγική ανασυγκρότηση

Η επικαιρότητα του παραγκωνισμένου, διεθνούς ανταλλακτικού εμπορίου

Του Χαγκέα από την Ρήξη φ. 134

Η παραγωγική ανασυγκρότηση, η οποία θα επιτρέψει τη σταδιακή απελευθέρωση της χώρας από τα δεσμά του μνημονίου και της υποτέλειας, δεν αποτελεί ουτοπία ούτε άπιαστο όνειρο. Η απελπισία και η μαζικής κλίμακας κατάθλιψη του μέσου Έλληνα εμποδίζουν την ορθολογική αντίδραση μέσα σε ένα υγιές πλαίσιο δράσης. Σε αυτό πρέπει να απαντήσουμε με θετικές ενέργειες, ορθά συγκροτημένες και δομημένες με απτό χρονικό ορίζοντα θέσπισης μέτρων και μέτρησης των αποτελεσμάτων τους.

Στο παρόν άρθρο θα αναφερθώ επιγραμματικά σε έναν παλαιό θεσμό –πρακτική του εμπορίου ο οποίος κάποτε, πριν την «εκσυγχρονιστική» περίοδο ήταν λειτουργικός, αλλά μετά έπεσε σχεδόν σε αχρησία. Αναφέρομαι στο αντισταθμιστικό – ανταλλακτικό εμπόριο (burter), το οποίο αποτελεί και την αρχαιότερη μορφή εμπορίου στην ιστορία της ανθρωπότητας. Πολλές φορές βασιζόμαστε σε ιστορικά γεγονότα για να προβλέψουμε μελλοντικά, εντός κάποιων πλαισίων. Θεωρώ πως υπάρχουν παλαιοί θεσμοί, που αν επανεξεταστούν με κριτικό πνεύμα και προσαρμοστούν στις σημερινές συνθήκες, μπορούν να προσφέρουν ένα λιθαράκι στον αγώνα της συλλογικής μας ανάκαμψης.

Στο πρόσφατο παρελθόν, το ανταλλακτικό εμπόριο αν και θεωρούνταν κάπως πρωτόγονη συναλλαγή, λειτουργούσε αποδοτικά. Ένας σχετικά μικρός παραγωγός – εξαγωγέας ενός προϊόντος πρόσφερε στη διεθνή αγορά την παραγωγή του αναφερόμενος σε διεθνείς τιμές, με το αμερικανικό δολάριο (USD) να αποτελεί νόμισμα αναφοράς (π.χ. εξαγωγή σε αγροτικά προϊόντα και πληρωμή τους με ξυλεία). Οι χώρες που απευθυνόταν αφορούσαν για την ελληνική πραγματικότητα τις γειτονικές βαλκανικές χώρες και γενικά το πρώην ανατολικό πάλαι ποτέ μπλοκ. Στις χώρες αυτές υπήρχε έλλειψη ρευστότητας και συναλλάγματος, με συνέπεια μια συμφωνία ανταλλαγής να αποτελεί μονόδρομο για την ολοκλήρωση της συναλλαγής. Αυτό είχε πολλαπλά οφέλη και στα δύο μέρη, όπως και στις οικονομίες και των δύο χωρών:

1. Μείωση συναλλαγματικού κινδύνου.

2. Περιορισμός εκροής συναλλάγματος.

3. Εξασφάλιση φερεγγυότητας και ολοκλήρωσης της συναλλαγής χωρίς κίνδυνο.

4. Συνήθως τα προϊόντα που ανταλλάσσονταν είχαν το καθένα υψηλή ζήτηση στην άλλη χώρα – αγορά, οπότε δεν υπήρχε κίνδυνος αποθεματοποίησης

Εν Γερμανική Αποικία

Με την ήττα της στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Γερμανία έχασε όλες τις αποικίες της. Τώρα επιστρέφει σε κάποιες απ’ αυτές μόνη της ή σε συνεργασία με τη Γαλλία. Στην Αφρική.

Με τη συντριβή της ναζιστικής Γερμανίας το 1945, η Γερμανία όχι μόνον έχασε την επιρροή της στην Ευρώπη, αλλά ετέθη υπό τετραπλή Κατοχή η ίδια. Μετά την καταδίκη ολίγων ναζιστών ηγετών στη Νυρεμβέργη, η αποναζιστικοποίηση και στις δύο κατεχόμενες ζώνες επιβραδύνθηκε. Αλλωστε

η συμμετοχή του γερμανικού λαού στο ναζιστικό σύστημα ήταν τόσο μεγάλη, που τυχόν διώξεις σε όσους ήταν ναζί θα απερήμωναν τη χώρα και στη δυτική ζώνη κατοχής και στην ανατολική. Πλήθος ναζί επιστημόνων φυγαδεύθηκαν κι εργάσθηκαν για τις ΗΠΑ, ενώ πλήθος βιομηχανικών υποδομών και κατασκευαστικών σχεδίων κατέληξαν στην ΕΣΣΔ.

Και τα δύο κράτη (όταν οι ζώνες κατοχής μορφοποιήθηκαν σε κράτη), και η ΟΔΓ και η Λαοκρατική Γερμανία, επανδρώθηκαν στις δομές τους από πρώην ναζί – δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς.

Η διευθέτηση των χρεών της Γερμανίας (εις ό,τι αφορούσε την ΟΔΓ) το 1953 και η αμέριστη βοήθεια των ΗΠΑ βοήθησαν τη χώρα όχι μόνον να ορθοποδήσει αλλά και να καταστεί (αυτό που προοριζόταν να καταστεί) προμαχώνας της Δύσης και του ΝΑΤΟ εναντίον της «κομμουνιστικής απειλής». Το ναζιστικό παρελθόν καλύφθηκε από ένα πέπλο (συνενοχικής άλλωστε) σιωπής, ενώ πρώην ναζί -για παράδειγμα της Λουφτβάφε- έφθασαν να γίνουν Διοικητές των Αεροπορικών Δυνάμεων του ΝΑΤΟ ή Πρόεδροι Δημοκρατιών(!), όπως στην Αυστρία.

Υπό την αμερικανική επιρροή (ή διοίκηση, αν θέλετε) οι μετεμφυλιοπολεμικές κυβερνήσεις στην Ελλάδα δέχθηκαν να αποδοθούν στη χώρα οι πολεμικές επανορθώσεις που επιδικάσθηκαν στη Γερμανία για τη Ναζιστική Κατοχή (καθώς και το Αναγκαστικό Δάνειο στο οποίο οι ναζί υποχρέωσαν την Ελλάδα), μετά την επανένωση της Γερμανίας.