Ελληνική παράδοση και Χριστιανισμός (Δημήτρης Νόλλας)

Στο Πολιτιστικό Κέντρο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών τoν Μάρτιο 2017 στα πλαίσια της σειράς εκδηλώσεων με θέμα «Συζητήσεις με δημιουργούς» ο πεζογράφος Δημήτρης Νόλλας συνομίλησε με τον ο π. Ευάγγελο Γκανά. 

π. Stephen Muse: π. Stephen Muse: Το Oρθόδοξο βίωμα σήμερα-Ψυχοθεραπεία και Ποιμαντική

Η Ορθοδοξία στην Αμερική

Ο ορθόδοξος αμερικανός ιερέας π. Στέφανος Muse, στα πλαίσια μιας αποκλειστικής του συνέντευξης προς το “Αντίφωνο”, τον Μάρτιο του 2019, απαντά στο «γιατί κάποιος να είναι μέλος της Εκκλησίας», διερευνά το ζητούμενο της κοινότητας («πού είναι οι άλλοι;»), σχολιάζει τη συνάφεια της πίστης με την λογική κι επισκοπεί τη σχέση εν τέλει του Διαφωτισμού με την Εκκλησία, ενώ παράλληλα σκύβει πάνω στο πρόβλημα του θυμού κι εξετάζει, ευρύτερα, το φαινόμενο της ασυνέπειας λόγων και πράξεων. 

ΒΗΘΛΕΕΣ - ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΦΩΤΟΣ

ΠΗΓΗ:Palestinian community in Greece - Παλαιστινιακή παροικία Ελλάδος

18 Απριλίου στις 9:51 μ.μ. · 

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Σταμάτης Σπανουδάκης: «Ο Χριστός με γλίτωσε από τα ναρκωτικά»

 Ο συνθέτης μιλάει για τα ναρκωτικά. Πώς τα ξεκίνησε μέσα στην πορεία του σε τρεις χώρες της Ευρώπης και ποιο γεγονός τον έκανε να τα σταματήσει.

 

Η ιστορία ξεκινάει από την ηλικία των 16 ετών, όταν ο Σταμάτης Σπανουδάκης φεύγει από το σπίτι του, επειδή δεν τον άφηναν να γίνει μουσικός. Ξεκινάει να δουλεύει ως μπασίστας στα σκυλάδικα και να βγάζει πολλά χρήματα, ώστε να μπορεί να ζει ωραία. Εκεί γνώρισε αρκετούς μουσικούς και κάποια στιγμή ο Λουκάς Σιδεράς, ντράμερ του συγκροτήματος Aphrodite’ s Child, τον παίρνει και πάνε στο Παρίσι. Εκεί φτιάχνουν ένα γκρουπάκι με το όνομα Eros. Από εκεί ξεκινάει μία πορεία γεμάτη καταχρήσεις και μαυρίλα, την οποία όμως σύντομα ξεπέρασε και βρήκε τον εαυτό του.

Ασχολείται με τη ροκ μουσική και προσπαθούσε να αποκτήσει επιτυχία σε αυτό το είδος της μουσικής. Αυτές του οι προσπάθειες τον οδηγούν στο να εγκαταλείψει τη Γαλλία για να πάει στην Αγγλία. Μετά από λίγο, όμως, συνειδητοποιεί ότι δεν είναι αυτός ο προορισμός του: «Ωραίο το ροκ, αλλά υπάρχει κάτι ουσιαστικότερο. Κάτι πιο βαθύ, που για μένα τότε ήταν η κλασική μουσική. Οπότε η Γερμανία ήταν η μόνη λύση μου για να σπουδάσω», δήλωσε στη Real Life.

 «Στη Γερμανία έπαθα τη μεγάλη μου εσωτερική κρίση. Είχα φτάσει στο σημείο να σκέφτομαι την αυτοκτονία. Και εγώ και η Ντόρη (σ.σ Σπανουδάκη, σύζυγος του). Και από τους γκουρού και τα ναρκωτικά, που αποτελούσαν την εποχή μου και τη φύση μου και προς τα εκεί ψάχναμε και εγώ και η γυναίκα μου, που ήταν έξαλλο νιάτο επίσης, ξαφνικά βρεθήκαμε κοντά στο Χριστό», εξομολογείται ο Σταμάτης Σπανουδάκης.

Τότε ένας συμφοιτητής του τους μίλησε για το Χριστό. Η Ντόρη Σπανουδάκη πήγε αμέσως σε μία γωνία και ξεκίνησε να προσεύχεται. Ο σύζυγος της την χλεύαζε, αλλά δέχτηκε να πάνε την Κυριακή στην εκκλησία. Ο Σταμάτης Σπανουδάκης θυμάται: «Στάθηκα σε μία άκρη και έκλαιγα σε όλη τη διάρκεια της Λειτουργίας. Στο τέλος γονάτισα και είπα μέσα μου: “Χριστέ μου, εάν με ακούς, διώξε τη μαυρίλα και τη θολούρα. Γλίτωσε με από τον εαυτό μου. Και εγώ δικός σου. Για πάντα”».

Ελλάδα 2018: Οι ορθόδοξοι ναοί στο στόχαστρο - Μία αποκαλυπτική έκθεση / Λαυρέντζος Αναστάσιος

 

Ιδιαίτερα αποκαλυπτική είναι και η φετινή έκθεση του γενικού γραμματέα του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, η οποία αναφέρεται στα «Περιστατικά εις βάρος χώρων θρησκευτικής σημασίας στην Ελλάδα» και δημοσιεύτηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2019. Το βασικό εύρημά της, είναι ότι το 2018 εκδηλώθηκαν πάρα πολλές ενέργειες κατά θρησκευτικών χώρων της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ελλάδα. Η συνολική δε αύξηση των περιστατικών αυτών στο διάστημα 2015-2018 ανέρχεται στο 300%! Με άλλα λόγια, οι ορθόδοξοι ναοί είναι στο στόχαστρο κάποιων.

Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην έκθεση, την οποία προλογίζει η υπουργός κ. Κεραμέως και υπογράφει ο γενικός γραμματέας κ. Καλαντζής: «Συνολικά, για το έτος 2018 κατεγράφησαν πεντακόσια ενενήντα ένα (591) περιστατικά (αύξηση σε σχέση με τα περιστατικά που κατεγράφησαν το 2017 κατά 6%) εις βάρος χώρων θρησκευτικής σημασίας», εκ των οποίων, «στην Ορθόδοξη Εκκλησία αφορούν πεντακόσια εξήντα τέσσερα (564) περιστατικά (δηλαδή το 95% επί των συνολικών περιστατικών), αρκετά από τα οποία, πέραν του κατά περίπτωση ειδικότερου ποινικού τους χαρακτηρισμού, φέρουν χαρακτηριστικά θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, συμπεριλαμβανομένου του απροειδοποίητου τρομοκρατικού χτυπήματος της 27ης Δεκεμβρίου στον Ιερό Ναό Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου στην Αθήνα».

Όσον αφορά δε το συγκεκριμένο περιστατικό στον Ι. Ν. Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου, η έκθεση υπογραμμίζει ότι η εν λόγω ενέργεια «είχε ως αποτέλεσμα τον τραυματισμό δύο ατόμων, παρά το ότι οι τρομοκράτες επιδίωκαν --σύμφωνα με την σχετική ανάληψη ευθύνης-- μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων. Είναι η πρώτη φορά στην Ελλάδα που πραγματοποιείται τρομοκρατική επίθεση σε θρησκευτικό χώρο με διακηρυγμένο σκοπό την πρόκληση νεκρών και αξίζει να τονιστεί ότι αυτή η επίθεση στράφηκε εναντίον της Ορθόδοξης Εκκλησίας».

Τα κρίσιμα ερωτήματα

Τα εξόχως σημαντικά και αποκαλυπτικά αυτά ευρήματα έως τώρα δεν έτυχαν της ιδιαίτερης προσοχής των ΜΜΕ, παρά το γεγονός ότι υποδηλώνουν την εμφάνιση πρωτοφανών συμπεριφορών, με τις οποίες δεν είναι καθόλου εξοικειωμένη η ελληνική κοινωνία. Τα παραπάνω εγείρουν βεβαίως μια σειρά από εύλογα ερωτήματα:

Πρώτον, γιατί έως τώρα η ελλαδική εκκλησία δεν έχει εκδηλώσει την έντονη αντίδρασή της σε όσα υφίσταται; Δεν έχουν άραγε δικαίωμα, αλλά και υποχρέωση, οι θιγόμενοι να διαμαρτύρονται;

Δεύτερον, με ποια κριτήρια λειτουργούν πολλά ΜΜΕ, τα οποία δεν προβάλλουν στον βαθμό που αρμόζει τα παραπάνω γεγονότα, ενώ αντιθέτως συχνά μονοπωλούν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης με γεγονότα δευτερεύουσας η τριτεύουσας σημασίας;

Τρίτον, σε μια χώρα όπου ανθεί ο επαγγελματικός ανθρωπισμός, εγχώριος και εισαγόμενος, και δραστηριοποιούνται εκατοντάδες ΜΚΟ, δεν υπάρχουν άραγε κάποιοι να αντιδράσουν στις επιθέσεις κατά της Ορθόδοξης Εκκλησίας; Ειδικά μάλιστα όταν πολλές από αυτές «φέρουν χαρακτηριστικά θρησκευτικής μισαλλοδοξίας»;

Οι θεολογικές ρίζες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

 

Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος

Στή διάρκεια τῆς ἱστορίας της, μέ τό δόγμα, τή λατρεία, τή δράση της, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ζεῖ καί κηρύσσει ἀδιάκοπα τή βιβλική ἀποκάλυψη ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔχει πλασθεῖ κατ᾽ εἰκόνα Θεοῦ καί ὀφείλει νά κινεῖται πρός τό καθ᾽ ὁμοίωσιν, ὅτι ὁλόκληρη ἡ ἀνθρωπότητα προῆλθε ἀπό ἕνα ἀνθρώπινο ζεῦγος πού δημιούργησε ὁ Θεός. Συνεπῶς, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ἀνεξάρτητα ἀπό φυλή, χρῶμα, γλώσσα, μόρφωση, εἶναι προικισμένοι μέ τήν ἀξιοπρέπεια τῆς θεϊκῆς τους καταγωγῆς.

Ἐνῶ ἡ δυτική σκέψη τόνισε περισσότερο ὡς χαρακτηριστικό τῆς θείας αὐτῆς εἰκόνας τόν νοῦ, τή νόηση καί τή θέληση, ἡ ἀνατολική θεολογία ἐπισήμανε ἰδιαίτερα τό στοιχεῖο τῆς ἐλευθερίας καί τῆς ἀγάπης, θέτοντας ὡς κέντρο ἀναφορᾶς τήν ἐν ἐλευθερίᾳ καί ἁρμονίᾳ ἀγάπη καί κοινωνία τῶν προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος.

Ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ μέ τήν ἐνανθρώπησή Του ἑνώθηκε μέ ὁλόκληρο τό ἀνθρώπινο «φύραμα». «Σῶμα δὲ αὐτοῦ (τοῦ Χριστοῦ), καθὼς εἴρηται πολλάκις, πᾶσα ἡ ἀνθρωπίνη φύσις ᾗ κατεμίχθη», διευκρινίζει ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης. Ἔκτοτε κάθε ἄνθρωπος καλεῖται νά φθάσει ἐν Χριστῷ, διά τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, σέ κάτι ἀσύλληπτα μεγάλο: νά προχωρήσει στή θέωση.

Ἡ θέωση αὐτή δέν σημαίνει ἕνωση τοῦ ἀνθρώπου μέ τήν ἀπρόσιτη θεία οὐσία, ὅπως τή φαντάζεται ὁ πανθεϊσμός, ἀλλά κοινωνία, μέθεξη στίς ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ, ἀνάκραση στή δόξα Του. Προσλαμβάνοντας ὁ Χριστός τήν ἀνθρώπινη φύση, χάρισε ἀσύλληπτη ἀξία στόν ἄνθρωπο, στό κάθε ἀνθρώπινο πρόσωπο, σφραγίζοντας ὁριστικά τήν ἐλευθερία καί τήν ἀξιοπρέπειά του.

Μέσα στά ἀλλεπάλληλα ρήγματα ἀπό τίς ἀνθρώπινες διχοστασίες ἡ Ἐκκλησία καλεῖται νά συνεχίζει ἀδιάκοπα, σέ κάθε τόπο καί χρόνο, τή διακονία τῆς «καταλλαγῆς», αὐτή τή συμφιλίωση, παγκοσμίων διαστάσεων, πού πραγματοποίησε ὁ Χριστός. Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ζώντας τό μυστήριο τῆς ἐν Χριστῷ Σωτηρίας, τῆς Σαρκώσεως τοῦ Λόγου, τοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ἀναστάσεως, διακηρύσσοντας τήν ἀνεξιχνίαστη, «τὴν ὑπερβάλλουσαν τῆς γνώσεως ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ» ἔχει πάντοτε ὑπογραμμίσει τήν ἱερότητα τοῦ κάθε ἀνθρώπινου προσώπου, ἀνεξαρτήτως καταγωγῆς, ἐθνικότητος, θρησκείας, ἐνοχῆς ἤ ἀρετῆς.

Λιάνα Κανέλλη: Εμείς την Παναγία την έχουμε Αρχιστράτηγο

Τής Λιάνας Κανέλη
Αναδημοσίευση από: http://www.enories.gr

Το Άγιον Όρος, την τύχη την αγαθή είχα να το πρωταντικρίσω εγώ πετώντας μ' ένα «Μιράζ 2000» πάνω απ' τον Άθω πέρυσι τέτοιες μέρες. Ήταν το δώρο των φρουρών του Αιγαίου, όπως έκτοτε αποκαλώ τους πιλότους της πολεμικής μας αεροπορίας, για τη γιορτή των αρχαγγέλων, τη δική τους, προς μία δημοσιογράφο που επιμένει να μετράει τις αναχαιτίσεις των απέναντι κι όχι τις παραβιάσεις τους...

Λέγω «τύχη αγαθή» κι ας με πουν μελοδραματική, όσοι δεν ένιωσαν το προνόμιο να αεροζυγιάζονται με τα σύννεφα. Να περιδιάβαιναν τις κατοικίες των αγγέλων. Να βλέπουν μ' όλα τα κύτταρα του φθαρτού σώματος τους, την προσευχή ως αύρα χαρμολύπης να εγκολπώνεται σκήτες και μοναστήρια, τις κατοικίες των εραστών μιας ταπεινότητας, που αντέχει χίλια χρόνια τώρα να υπερασπίζεται με πίστη κι αγάπη τους πολλούς και άπιστους.

Όταν διάβασα στις εφημερίδες πως δύο κοινοτικές κυρίες αξιωματούχοι βγήκαν να μας επιτιμήσουν που επιμένουμε στο Άβατον του «Περιβολιού της Παναγιάς» μας, ανάμεσα σε κάτι φληναφήματα περί ισότητας των δύο φύλων, διακρίσεις κι άλλα τέτοια εκ του πονηρού, όταν τα έργα απάδουν των μεγαλοστομιών, στην αρχή γέλασα. Ύστερα δημοσιογραφικών πονηρεύτηκα, ανησύχησα, για να οργιστώ εντέλει από το ενδεχόμενο να πρέπει να είμαι συνεχώς σε ...αγιορείτικη επιφυλακή.

Ήθελα να τις έχω μπροστά μου με ελληνικό κρασί και ψωμοτύρι, σε άγιες νύχτες ανοιξιάτικες, να μυρίζει αγιόκλημα και θυμάρι, να σκάνε μέσα στα ρούχα του ορθολογισμού τους και να τους μιλάω ώρες για τον έρωτα της ελευθερίας. Να προσπαθώ να τους πω πως για μας εδώ, τους εναπομείναντες και τις εναπομείνασες, ρωμιούς και ρωμιές, ο έρωτας είναι που έφερε το Άβατον του Ορους. Και πως στην κλίμακα των δικών μας αξιών, όπου θα βρεις κομουνιστή να κάνει το σταυρό του και παπά με το ντουφέκι να υπερασπίζεται τα ντουβάρια του και ελεύθερους πολιορκημένους και γυναίκες να χορεύουν κατά γκρεμού και μιαν Ανάσταση ακατανόητη, αφού πεθαίνεις με την πίστη πως ο θάνατος με θάνατο νικιέται.

Ο «Γολγοθάς» των πιστών στην Συρία- Στο στόχαστρο και πάλι οι Χριστιανοί

Για τους χιλιάδες Χριστιανούς, που έμειναν να φυλάνε  Θερμοπύλες στη Συρία, παρά τον πόλεμο, τις διώξεις και τα βασανιστήρια, ο εφιάλτης επαναλαμβάνεται.

Οι απειλές από τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι θα πραγματοποιήσει τρίτη επέμβαση στην Συρία, αναβιώνουν τους φόβους για το χριστιανισμό στην περιοχή, με τους πιστούς να δηλώνουν πώς «ότι οι Τούρκοι θα ολοκληρώσουν τώρα αυτό που ξεκίνησε ο ISIS».

«…Οι χριστιανοί στη Συρία ζούμε όλο τον χρόνο Μεγάλη Εβδομάδα, βιώνουμε διαρκώς μια αίσθηση συμμετοχής στον Σταυρό και στον θάνατο». Με αυτά τα λόγια περιέγραφε παλαιότερα την κατάσταση στην Συρία η ορθόδοξη μοναχή Μαριάμ: «Στεναχωριόμαστε όταν συνειδητοποιούμε ότι ο στόχος είναι ν’ αδειάσει η Ανατολή από χριστιανούς, η Ανατολή στην οποία έζησε ο ίδιος ο Χριστός».

Το σχέδιο της Τουρκίας

H Washington Post δημοσίευσε ότι η Τουρκία έχει συγκεντρώσει δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες στα σύνορα της Συρίας και ο Ερντογάν σχεδιάζει την έναρξη μιας στρατιωτικής επιχείρησης ευρείας κλίμακας ενάντια στους Κούρδους μαχητές.

Για πολλούς χριστιανούς και άλλες εθνικές μειονότητες, αυτό θα σήμαινε καταστροφή.

Στην περιοχή ζουν περισσότεροι από 100.000 Χριστιανοί, σε μία από τις αρχαιότερες χριστιανικές κοινότητες του κόσμου.

Τον περασμένο μήνα χριστιανικές ενώσεις στην Συρία ένωσαν της φωνές τους και κάλεσαν τις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών να τους προφυλάξουν.

«Ελπίζουμε και προσευχόμαστε ότι καθώς υπερασπιζόμαστε τον κόσμο εναντίον του ISIS, ο κόσμος δεν θα μας εγκαταλείψει τώρα. Τώρα είναι η εποχή των χριστιανικών, των δυτικών χωρών και των χριστιανικών εκκλησιών και πιστών σε όλο τον κόσμο, να προστατεύσουμε τον χριστιανικό πληθυσμό στην ΝΑ Συρία, που πέφτει θύμα βίαιου πολέμου, δικτατορίας και φασισμού» ανέφερε η ανακοίνωση.

Μαζικές διώξεις

«Λέγε ακαταπαύστα την ευχή με τη γλώσσα και με το νου»

Γέροντας Ιωσήφ Ησυχαστής († 1959)

Η πράξη της νοεράς προσευχής είναι να βιάσεις τον εαυτό σου να λες συνεχώς την ευχή με το στόμα αδιαλείπτως. Στην αρχή γρήγορα να μην προφθάνει ο νους να σχηματίζει λογισμό μετεωρισμού. Να προσέχεις μόνο στα λόγια: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Όταν αυτό πολυχρονίσει, το συνηθίζει ο νους και το λέει και γλυκαίνεσαι σαν να έχεις μέλι στο στόμα σου και θέλεις όλο να το λες. Αν το αφήνεις στενοχωριέσαι πολύ.

Όταν το συνηθίσει ο νους και χορτάσει -το μάθει καλά- τότε το στέλνει στη καρδιά. Επειδή ο νους είναι ο τροφοδότης της ψυχής και ό,τι καλό ή πονηρό δει ή ακούσει το κατεβάζει στη καρδιά που είναι το κέντρο της σωματικής και πνευματικής δυνάμεως του ανθρώπου, ο θρόνος του νου· όταν ο ευχόμενος κρατά το νου του να μη φαντάζεται τίποτε, αλλά προσέχει μόνο στα λόγια της ευχής, τότε αναπνέοντας ελαφρά με κάποια βία και θέληση δική του τον κατεβάζει στη καρδιά και τον κρατά μέσα κλεισμένο και λέει με ρυθμό την ευχή:

– «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με».

Στην αρχή λέει μερικές φορές την ευχή και παίρνει μία αναπνοή. Κατόπιν όταν συνηθίσει να παραμένει ο νους στη καρδιά, λέει σε κάθε αναπνοή μία ευχή με τον εξής τρόπο: Λέει το «Κύριε Ιησού Χριστέ» στην εισπνοή και το «ελέησόν με» στην εκπνοή. Αυτό ανήκει στην πρακτική μορφή της ευχής έως ότου επισκιάσει και αρχίσει να ενεργεί η Θεία Χάρη. Εάν αυτό δεν διακοπεί, με την χάρη του Χριστού, ακολουθεί η θεωρία.

Λοιπόν παντού λέγεται η ευχή· και όταν κάθεσαι και στο κρεβάτι και περπατώντας και όρθιος. «Αδιαλείπτως προσεύχεσθε, εν παντί ευχαριστείτε», λέει ο Απόστολος. Δεν προσεύχεσαι μόνο όταν πλαγιάζεις. Θέλει αγώνα· όρθιος, καθιστός. Όταν κουράζεσαι, κάθεσαι και μετά πάλι όρθιος. Να μη σε πιάνει ο ύπνος.

Ο Άγιος Βενέδικτος και το μέλλον του χριστιανισμού στη Δύση

Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος*

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

Η Ευρώπη και η Δύση γενικότερα έχει διαμορφώσει έναν καθαρά κοσμικό πολιτισμό, ολοκάθαρα βασισμένο δηλαδή στις αρχές του ανθρωπισμού, του διαφωτισμού και της νεωτερικότητας. Μέτρο πάντων είναι ο άνθρωπος, η ηθική βασίζεται σε ότι εκείνος επιθυμεί και αρέσκεται. Η παράδοση δεν αποτελεί πλέον πυξίδα της κοινωνικής πορείας, αλλά όλο και περισσότερο παραγκωνίζεται από τη γοητεία του νέου και του ανατρεπτικού. Μία σειρά ριζοσπαστικών κινημάτων και επαναστάσεων ανέτρεψε αντιλήψεις αιώνων. Καταστάσεις και αξίες κάποτε αδιανόητες έγιναν κανόνας αυτονόητος. Η νέα πραγματικότητα έφερε λύσεις, ανακούφιση και πρόοδο, αλλά και την ίδια στιγμή στρεβλώσεις, παθογένειες και ακρότητες.

Μεγάλο θύμα της αλλαγής ήταν η Χριστιανοσύνη, ο πολιτισμός δηλαδή που, μαζί με έντονα ελληνορωμαϊκά στοιχεία, κτίστηκε πάνω στη χριστιανική πίστη και κοσμοθέαση. Στον πολιτισμό αυτό η καθημερινότητα του ανθρώπου περιστρεφόταν γύρω από την ενορία και τη λειτουργική ζωή. Η θρησκευτική του ταυτότητα ήταν πρωταρχικής σημασίας και διέτρεχε κάθε έκφανση του βίου του. Καλλιτέχνες, μουσικοί και συγγραφείς, από το Ραφαήλ και τον Μότσαρτ ως τον Ντίκενς, παρήγαγαν σε τεράστια ποσόστητα χριστιανικά αριστουργήματα. Όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο κοσμούν μεγαλοπρεπείς καθεδρικοί ναοί που διαλαλούν την επικράτηση του Τιμίου Σταυρού εκεί που κάποτε λυμαίνονταν τα είδωλα.

Φυσικά ακόμη υπάρχει χριστιανισμός, και εκατοντάδες εκατομμύρια πιστών του στο δυτικό κόσμο. Δεν υπάρχει όμως Χριστιανοσύνη, δηλαδή κοινωνία κτισμένη πάνω στο Ευαγγέλιο. Σε έναν κόσμο πλουραλιστικό κάτι τέτοιο θα ήταν δύσκολο, αν όχι επιλήψιμο βάσει των νεωτερικών αρχών. Αυτό όμως δεν είναι το θέμα. Σαφώς η θεσμική αποχριστιανοποίηση των δυτικών εθνών είναι θλιβερό δείγμα παρακμής. Το αληθινά ανησυχητικό είναι η εκκοσμίκευση του φρονήματος των ιδίων των χριστιανών. Κάποτε επικρατούσε ο χριστιανικός πολιτισμός και η εμπλοκή του ατόμου με τη θρησκεία ήταν φυσική. Η κοινότητα ζούσε έτσι την καθημερινότητα της που η θρησκεία ερχόταν και εφαπτόταν σε κοινωνικές εκδηλώσεις, προσωπικές στιγμές, συμβάσεις και παραμύθια. Όταν ο πολιτισμός άλλαξε, το ακατήχητο ποίμνιο μετέβαλε τον τρόπο ζωής του και η ένεκα συνηθείας πίστη του ξεθώριασε. Η έκρηξη της αθεΐας και της θρησκευτικής αδιαφορίας δεν έγινε επειδή κατά εκατομμύρια οι σύγχρονοι άνθρωποι διεπίστωσαν ότι η επιχειρηματολογία του Dawkins υπερτερεί της απολογητικής του Lewis. Ο κόσμος απομακρύνθηκε από τις εκκλησίες, διότι δεν ταίριαζαν πουθενά μέσα στη ζωή του. Γεννιόμαστε, μεγαλώνουμε, μορφωνόμαστε, εργαζόμαστε, διασκεδάζουμε και δημιουργούμε ανθρώπινες σχέσεις, ζούμε δηλαδή πλήρεις βίους όπου δε χρειάζεται πουθενά το θρησκευτικό στοιχείο. Ο νέος άνθρωπος δυσανασχετεί με οποιαδήποτε παραίνεση που τον καλεί σε αλλαγή, αυτοπειθαρχία, έλεγχο. Ο τυπολατρικός κυριακάτικος εκκλησιασμός πλέον αφήνει αδιαφόρους ανθρώπους με κοσμοθεωρίες κοσμικές, πλήρως αντίθετες με ότι διδάσκει ο χριστιανισμός.

Εποχή πνευματικής και υλικής χρεοκοπίας στην Ευρώπη;

Μια πολύτιμη ευκαιρία για να αναδυθεί το "Νόημα"

από

 Θανάσης Παπαθανασίου

Ακούστε τη  μουσική που δυναμώνει πάνω από την Ευρώπη! Βαλκυρίες – η όπερα του Βάγκνερ! Πολεμικές θεότητες της σκανδιναβικής και γερμανικής ιθαγένειας, νεκροπομποί των μαχητών που έπεφταν στις μάχες, οι Βαλκυρίες προσωποποιούν εμβληματικά το μεδούλι του παγανισμού τους: τη δίψα για ισχύ. Την ίδια εποχή με τον Βάγκνερ, αυτό το παγανιστικό μεδούλι το αναδιατύπωσε με έναν συνταρακτικό φιλοσοφικό λόγο ο Νίτσε, στους περίφημους αφορισμούς του για την αποθέωση της ισχύος. Kαι μισόν αιώνα αργότερα, μέσα από περίεργες διαδρομές της ιστορίας[1] Βάγκνερ και Νίτσε αποτέλεσαν πηγές έμπνευσης για την τρομακτικότερη έκφραση της ισχύος στην πολιτική: τον Ναζισμό. Κι άλλα πενήντα χρόνια αργότερα, ακριβώς με τις Βαλκυρίες του Βάγκνερ έντυσε ο Φράνσις Φορντ Κόπολα την κλασική σκηνή του κινηματογραφικού του έργου “Αποκάλυψη τώρα”, όπου στον ορίζοντα αναδύονται αμερικανικά αεροπλάνα για να ρίξουν βόμβες ναπάλμ στο βιετναμέζικο χωριό.

Οι Βαλκυρίες ουδέποτε σίγησαν στο διάβα των αιώνων. Σήμερα όμως ακούγονται εκκωφαντικά πάνω από την Ευρώπη και απειλούν να καλύψουν άλλες μουσικές της. Πρόκειται για έναν διχασμό που αφορά την ίδια την ψυχή της Ευρώπης. Είναι ο ίδιος διχασμός που εντόπισε ο Ρενέ Ζιράρ αναλύοντας το φαινόμενο του Ναζισμού. Ο Ναζισμός, είπε, έσπασε προγραμματικά την παράδοση της αλληλεγγύης προς τα θύματα της ζωής, παράδοση την οποίαν είχε εμφυτεύσει στην Ευρώπη ο Χριστιανισμός[2]. “Τι είναι βλαβερότερο από οποιαδήποτε διαστροφή;”. Είχε μονολογήσει ο Νίτσε. “Η ενεργός συμπόνια προς όλους τους εκφυλισμένους και τους αδύναμους – ο Χριστιανισμός»[3].

Σήμερα, λοιπόν, ζούμε ακριβώς αυτό: την αρχέγονη σύγκρουση παγανισμού και Χριστιανισμού, ειδώλων και ευαγγελίου, ισχύος και αγάπης. Οι Βαλκυρίες επελαύνουν με τη μορφή του νεοφιλελευθερισμού και των αγορών, δηλαδή των δυνάμεων που μετατρέπουν τα πάντα σε εμπόρευμα, έχουν μόνη αρχή την κατίσχυση και  εμπεριέχουν την ανθρωποθυσία χάριν της φυσικής τάξης. Να το πούμε αυτό με βιβλική γλώσσα; Αντεπιτίθεται η κατ’ εξοχήν αντίθεη θρησκεία: η θρησκεία του Μαμωνά.

Θέατρο της σύγκρουσης αυτής είναι ολόκληρος ο αναπτυγμένος κόσμος. Μα η Ευρώπη είναι εκ των πραγμάτων σπιτικό μας, και γι’ αυτό επικεντρώνω σ’ αυτήν και στο ειδικό της βάρος. Στην προαναφερθείσα επισήμανσή του ο Zιράρ είπε το αυτονόητο: Την αλληλεγγύη την είχε εμφυτεύσει στην Ευρώπη ο Χριστιανισμός. Ο Χριστιανισμός, με άλλα λόγια, υπήρξε ένας ταξιδιώτης και ένας νεωτεριστής που ρηγμάτωσε ποικιλοτρόπως την πατρογονική ευρωπαϊκή ταυτότητα (τη διέκοψε ή τη μπόλιασε, κατά περίπτωση). Εδώ λοιπόν ερχόμαστε στο πρώτο κρίσιμο σημείο: στη θέση που κατέχει η εντοπιότητα, η ιθαγένεια. Στην παγανιστική οπτική ο άνθρωπος αληθεύει μένοντας για πάντα αυτό που έτυχε να γεννηθεί, αυτό που ήταν ανέκαθεν ο λαός του, η γη του, το αίμα του. Για τον παγανισμό, δηλαδή, κριτήριο της αληθείας είναι η ιθαγένεια. Για τον Χριστιανισμό, όμως, πηγή της αληθείας δεν είναι η ιθαγένεια, ούτε και αποτελούν συμπαγή ενότητα ο πολιτισμός και η θρησκεία. Ο Χριστιανισμός έφερε μιαν επανάσταση: αναγνώρισε τη δυνατότητα του υποκειμένου (δηλαδή του κάθε ανθρώπου) να επιλέξει μιαν άλλη αλήθεια από την πατρογονική, να μετασχηματίσει τον πολιτισμό του, ακόμα και να έρθει σε ρήξη με τα πατρογονικά του χάριν της αληθείας που επέλεξε. Για τον Χριστιανισμό η αλήθεια έρχεται από έξω· είναι ο ερχόμενος Θεός. Κι έτσι, αληθεύω όταν ανταμώνω τον ριζικά Άλλον – όχι τα ίδια μου τα σωθικά! Ο Χριστιανισμός, συνεπώς, δώρισε στην ανθρωπότητα την απάντηση στο αδιέξοδο που είχε έξοχα καταγράψει η αρχαιοελληνική τραγωδία. Δώρισε το άλμα στην ελευθερία: τη δυνατότητα του ανθρώπου να επιλέξει την αλήθεια χωρίς να δεσμεύεται από το αίμα του κι από το παρελθόν του[4].

Η δράση τού Παπισμού στις Ελληνικές χώρες στα 1600 - 1700 μ.Χ.

Η εξόρμηση τής Παπικής Εκκλησίας

 1. Προς τις εστίες της Ορθοδοξίας

     Ο προσανατολισμός των Ελλήνων προς το ομόδοξο κράτος του βορρά επιταχύνεται ασφαλώς από την ένταση του ανταγωνισμού των Καθολικών και Διαμαρτυρομένων στην Ανατολή, ιδίως ύστερ’ από την σύνοδο του Trento. Με την άνοδο του Γρηγορίου ΙΓ’ (1572-1585) στον παπικό θρόνο οι αγώνες των Χριστιανών εναντίον των Τούρκων μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Ο δραστήριος ποντίφηκας ενδιαφέρεται προ πάντων ν’ αναχαιτίση την εξάπλωση του λουθηρανισμού.

Η κίνηση των Καθολικών κληρικών στην Ανατολή εμπνέεται προ πάντων από τον καρδινάλιο Bellarmino (1542-1621), ευφυή και φανατικό Λατίνο συγγραφέα, γνώστη της ελληνικής, καθώς και των εκκλησιαστικών ζητημάτων της Ορθοδοξίας. Ήταν αυτός που είχε ρίξει τον Giordano Bruno στην πυρά και είχε φέρει τον Γαλιλαίο στην σκληρή ανάγκη ν’ ανακαλέση την θεωρία του. Ο ζήλος του Bellarmino φλογίζεται από την πίστη του στην ενότητα της Εκκλησίας. Γι’ αυτό θερμά πάντοτε υποστήριζε τους Καθολικούς μισσιοναρίους με τις συμβουλές και με τις αποφάσεις του στις δύσκολες περιστάσεις, που συναντούσαν στο έργο τους, και συνηγορούσε γι’ αυτούς στον πάπα. Το έργο του «Doctrine chretienne de l’Eglise catholique» μεταφράζει στην δημοτική ελληνική (Ρώμη 1616) ο μαθητής και κατόπιν καθηγητής στο ελληνικό φροντιστήριο του Αγίου Αθανασίου Αθηναίος λόγιος Λεονάρδος Φιλαράς.

Για την επίθεση στον Ναό των Αγίων Αποστόλων

Η δημοτική παράταξη Μένουμε Θεσσαλονίκη, καταγγέλλει την εμπρηστική επίθεση, που πραγματοποιήθηκε χθες στον Ναό των Αγίων Αποστόλων, ως πράξη ακραίας μισαλλοδοξίας και μίσους. Ποτέ και κανείς μέχρι σήμερα δεν είχε διανοηθεί να στοχοποιήσει χώρους πίστης, πόσο μάλλον αυτό το λαμπρό μνημείο του 14ου αιώνα που συγκαταλέγεται στον κατάλογο Πολιτιστικής Κληρνομιάς της UNESCO, για να διατρανώσει την απαίτησή του για απόλυτη ιδεολογική ομοιομορφία. Αυτή η αντίληψη στην βάση της, είναι η ίδια που στα μέσα του προηγούμενου αιώνα οδήγησε την ανθρωπότητα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Έτσι σήμερα, οι δράστες της εν λόγω επίθεσης υποκριτικά καταγγέλλουν τις ολοκληρωτικές ιδεολογίες του παρελθόντος, μόνο και μόνο για να συγκαλύψουν το γεγονός ότι αντιπροσωπεύουν την σύγχρονή τους εκδοχή.

Για να αντιληφθούν οι αγαπητοί αναγνώστες την ιστορική και πολιτιστική σημασία του μνημείου, και κατ' αντιδιαστολή το μέγεθος της τύφλωσης που διακρίνει αυτόν τον μηδενιστικό τζιχαντισμό, αναδημοσιεύουμε ένα παλιότερο κείμενο του Γ. Ρακκά, για τον ναό των Δώδεκα Αποστόλων.

***

«Μετουσιωμένος Ανθρωπισμός»: Μια εντοιχισμένη μαρτυρία Αντίστασης για τον ναό των Αγίων Αποστόλων Θεσσαλονίκης

του Γιώργου Ρακκά

στον Τάσο και στην Άννα

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς πιστός για να νοιώσει αυτήν την τόσο ιδιαίτερη ιστορική εμπειρία μέσα στην Εκκλησία των 12 Αποστόλων της Θεσσαλονίκης• την περιέγραψε αριστουργηματικά ο Πεντζίκης, στις πρώτες σελίδες της Αρχιτεκτονικής της σκόρπιας ζωής, όπου θα μιλήσει για τα ψήγματα της εικονογράφησης και της ψηφιδογραφίας του, που κατάφεραν να επιβιώσουν έπειτα από τις σχολαστικότατες καταστροφές που υπέστησαν από τους Οθωμανούς, κατά τις πρώτες δεκαετίες που κατακτήθηκε η πόλη (1510-1530).

Νίκος Ζαχαριάδης: Ορθοδοξία

Πληροφορίες που δημοσιεύτηκαν σε αθηναϊκές εφημερίδες μας πληροφορούν ότι στο Λονδίνο ο Μακαριότατος θα συζητήσει με τους υπεύθυνους αγγλικούς κύκλους και το ζήτημα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Είναι ολοφάνερο ότι ξαναγίνεται προσπάθεια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο της Πόλης να μεταβληθεί πάλι όχι μόνο σε στίβο προσωπικών αντιζηλιών και επιδιώξεων που έχουν συναμεταξύ τους διάφοροι χρεοκοπημένοι ιεράρχες, μα και σε όργανο μεγαλοδυναμικών εξωορθοδοξιακών βλέψεων. 

Στο σημείο αυτό ο ελληνικός Λαός πρέπει να προσέξει εξαιρετικά. Χωρίς να υπάρχει κίνδυνος να πέσει σε ανακρίβειες, μπορεί κανείς να ισχυριστεί εδώ ότι η λαοφθόρα διαμάχη ανάμεσα στους βαλκανικούς λαούς χρονικά συμπίπτει με την εποχή που το Οικουμενικό Πατριαρχείο αρχίζει να κομματιάζεται και να γίνεται όργανο ξένων, ανθελληνικών, αντιβαλκανικών και αντιορθοδοξιακών συμφερόντων. 

Ο μεγαλοτυχοδιωκτικός εθνικισμός μέσα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν έβλαψε και αυτός λίγο το έργο για μια δημοκρατική συνεργασία και συμβίωση στα Βαλκάνια και με τους φατριασμούς της φαναριώτικης παπαδοκρατίας τράφηκε πολλές φορές και ενισχύθηκε το τοπικιστικό διασπαστικό πνεύμα μέσα στους κόλπους της ορθοδοξίας, που τόσο έβλαψε τη λαϊκή και εθνική εξέλιξη και πρόοδο όλων των βαλκανικών λαών. 

Το ξάπλωμα και η επικράτηση της Ορθοδοξίας στις χώρες και τους λαούς της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης καθώς και στη Μικρασία και τη Μέση Ανατολή ανταποκρίνεται ιστορικά στην αντίδραση που προκαλούσαν οι τάσεις για πνευματική, πολιτική και οικονομική επέκταση και επιβολή του Δυτικού Ρωμαϊκού Κράτους και του καθολικισμού - παπισμού. Μα η επικράτηση αυτή δεν οφείλεται μονάχα σε αρνητικά αίτια. Έχει και θετικά βάθρα, γιατί χωρίς να παραγνωρίζουμε τις εθνικές και τοπικές ιδιομορφίες, η Ορθοδοξία ιδεολογικά - πνευματικά ανταποκρίνεται σε μια νοοτροπία λαϊκή, σ' ένα εσωτερικό ψυχικό δεσμό, που ο Ευρωπαίος κοσμοπολίτης ονομάζει "Ανατολικό πνεύμα" και ο ξεπεσμένος και έκφυλος Λεβαντίνος περιφρονεί μα που συγκεντρώνει και εκφράζει εσωτερική λαϊκή ενότητα και εκδηλώνει ανώτερα ιδεώδη και χαρίσματα, άσχετα αν στα χρόνια εκείνα της μεσαιωνικής κατάστασης και του ασιατικού δεσποτισμού του Βυζαντίου κάνουν την εμφάνιση τους με μορφή θρησκευτικο-εκκλησιαστική. 

Π.Κητρομηλίδης, Ν.Ζαχαριάδης, για τον ρόλο της Ορθοδοξίας

Εν όψει του προβληματισμού που αναπτύσσεται για την κατάργηση του μαθήματος των Θρησκευτικών δύο ενδιαφέροντα κείμενα που αναδεικνύουν τον ρόλο της Ορθοδοξίας και του Χριστιανισμού γενικότερα  για την διαμόρφωση του νέου ελληνισμού και της ευρωπαϊκής συνείδησης. 

                                        

Πασχάλιδης Κητρομηλίδης: 

Ο κίνδυνος του θρησκευτικού αναλφαβητισμού

ΠΗΓΗ:ΤΟ ΒΗΜΑ http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=746633

Η συζήτηση που ανέκυψε σε σχέση με το μάθημα των Θρησκευτικών και τη θέση του στο αναλυτικό πρόγραμμα των ελληνικών σχολείων δεν μπορεί να αφήσει αδιάφορους όσους κήδονται πραγματικά της Παιδείας της χώρας. Οπως είναι σε όλους γνωστό, τα φλέγοντα και τα επείγοντα προβλήματα στον χώρο της Παιδείας είναι άλλα και όχι το μάθημα των Θρησκευτικών και η διδασκαλία του. Η σκέψη πάντως που έχει ακουστεί για μεταβολή του μαθήματος σε προαιρετικό, διά της εισαγωγής της δυνατότητας αναιτιολόγητης επιλογής για απαλλαγή από αυτό, συνεπάγεται την κατάργησή του. Ποιος μαθητής ή μαθήτρια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν θα θελήσει να απαλλαγεί από τον φόρτο ενός ακόμη μαθήματος που απαιτεί μελέτη και εκμάθηση πληροφοριών; Ετσι με την άσκηση της ελεύθερης επιλογής μαθητών και γονέων για την «ελάφρυνση του φόρτου εργασίας των παιδιών» - αυτό είναι το ακαταμάχητο παιδαγωγικό επιχείρημα - θα μπορέσει να επέλθει, επιτέλους, η απαλλαγή του αναλυτικού προγράμματος από το «φοβερό» μάθημα των Θρησκευτικών.

Και όμως πρόκειται για ένα μάθημα εντελώς παρεξηγημένο, με ευθύνη βέβαια των βιβλίων, πλείστων από τους διδάσκοντες αλλά και λόγω της γενικότερης προκατάληψης που έχει καλλιεργηθεί στην κοινωνία μας εναντίον κάθε εκδοχής της πνευματικής ζωής που θα μπορούσε να εκληφθεί ως συντηρητική. Μαζί με το εξίσου πολύπαθο μάθημα της Ιστορίας, η διδασκαλία των Θρησκευτικών, αν δεν μεταβάλλεται σε ιδεολογικό πειθαναγκασμό, μπορεί να συμβάλει με ουσιώδη τρόπο στη γενικότερη παιδεία των παιδιών, παρέχοντας πληροφορίες και ενημέρωση για μία από τις θεμελιώδεις εκδηλώσεις του πνευματικού βίου της ανθρωπότητας, συντελώντας συγχρόνως και στην καλλιέργεια της ανεκτικότητας και του σεβασμού της ετερότητας. Ας υπενθυμίσουμε και το αυτονόητο ότι παιδεία σημαίνει κυρίως την καλλιέργεια της γλωσσικής ικανότητας, δηλαδή την επαρκή γνώση της ελληνικής γλώσσας, και την εγκυκλοπαιδική μόρφωση των παιδιών, όχι την απόκτηση τεχνικών δεξιοτήτων τις οποίες τα παιδιά διαθέτουν ούτως ή άλλως από μικρά, ζώντας σε κοινωνίες που συνθλίβονται πλέον από τις ψηφιακές τεχνολογίες. Αυτό βέβαια είναι μια άλλη, μάλλον σοβαρότερη συζήτηση, αλλά το πρόβλημα αντιμετωπίζεται δυστυχώς με έναν πραγματικά απίστευτο στρουθοκαμηλισμό.

Ο διάλογος ανάμεσα σε ψυχανάλυση και Ορθοδοξία

Σκηνή από τον «Αντρέι Ρουμπλιόφ» (1966) του Αντρέι Ταρκόφσκι, ταινία με άφθονες φιλοσοφικές και ψυχαναλυτικές προεκτάσεις, βασισμένη στη ζωή του Ρώσου αγιογράφου του 15ου αι. Παρά το γεγονός ότι αρχικά οι περισσότεροι ψυχαναλυτές ήταν άθεοι, ψυχανάλυση και θεολογία δεν έπαψαν να διαλέγονται.

http://www.kathimerini.gr- ΓΙΟΥΛΗ ΕΠΤΑΚΟΙΛΗ

Tι μπορεί να προσφέρει η θρησκεία στην ψυχανάλυση; Και τι μπορεί η ψυχανάλυση να προσφέρει στη θρησκεία; Το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Επιστήμη και Ορθοδοξία ανά τον Κόσμο» διοργανώνει την 1η Δεκεμβρίου ημερίδα με θέμα «Ψυχανάλυση και Ορθόδοξη Θεολογία». Εντάσσεται στο 3ο Διεθνές Συνέδριο του Προγράμματος με τίτλο «Η σχέση επιστημών και ορθόδοξου χριστιανισμού: παρελθόν-παρόν-μέλλον» (29/11-1/12) και θα φέρει στην Αθήνα σημαντικούς ψυχαναλυτές, ψυχιάτρους, θεολόγους, ερευνητές, φιλοσόφους.

Για πολλές δεκαετίες η πόλωση διαμόρφωνε τις σχέσεις μεταξύ της ψυχανάλυσης και του χριστιανισμού, των ψυχαναλυτών και των θεολόγων. Η έρευνα των τελευταίων χρόνων, όμως, έχει αποκαλύψει ένα ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον από τη μεριά των σύγχρονων ορθοδόξων θεολόγων, στοχαστών και λειτουργών ψυχικής υγείας –οι οποίοι συχνά είναι και κληρικοί– για την ψυχαναλυτική θεωρία και θεραπευτική πρακτική ως μέσο ανθρωπολογικής κατανόησης, ποιμαντικής φροντίδας, αλλά και ερμηνείας της θρησκείας και της πνευματικότητας ως έκφανσης του πολιτισμού.

Στην ημερίδα θα διερευνηθούν σημαντικά θέματα θεολογικής ανθρωπολογίας όπως η έννοια της ψυχής, η διάκριση μεταξύ ψυχικής και πνευματικής ανάπτυξης, τα πάθη, η διαχείριση των συναισθημάτων. Στόχος των διοργανωτών είναι να βρεθούν πεδία σύγκλισης και συνέργειας. Επικοινωνήσαμε με τον διοργανωτή της ημερίδας π. Βασίλειο Θερμό, αναπληρωτή καθηγητή στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών - ψυχίατρο παίδων και εφήβων για να μας μιλήσει για τα κέρδη από τον διάλογο θρησκείας και ψυχανάλυσης.

Ο αναπληρωτής καθηγητής στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών και ψυχίατρος παίδων και εφήβων κ. Βασίλειος Θερμός.

– Τι προσδοκίες έχετε από αυτήν την ημερίδα;

– Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μέχρι τώρα προσπάθεια διαλόγου που έλαβε χώρα στον τόπο μας. Κοιτάξτε, απ’ όλες τις σχολές ψυχοθεραπείας η ψυχανάλυση εμφανίστηκε η πλησιέστερη ως προς τις αναζητήσεις της θεολογίας σχετικά με τον «έσω άνθρωπο». Παρά το γεγονός ότι αρχικά οι περισσότεροι ψυχαναλυτές ήταν άθεοι, ο δε Φρόιντ τεκμηρίωσε ψυχαναλυτικά την αθεΐα και απαξίωσε τη θρησκευτικότητα, εντούτοις στην πορεία δεν έπαψαν ψυχανάλυση και θεολογία να διαλέγονται συνεχώς. Μάλιστα, σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες είχαμε και ψυχαναλυτές που ήταν καθολικοί κληρικοί ή προτεστάντες πάστορες. Ο θεωρητικός διάλογος δεν σταμάτησε ποτέ μέσα από βιβλία, άρθρα, συνέδρια, όπου διαφαίνονται σημεία υποσχόμενα μια αμοιβαία γονιμοποίηση των δύο χώρων. (Κάποια προηγούμενη απόπειρα μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να βρουν στον τόμο «Θεραπεύοντας», από τις εκδόσεις Αρμός). Θα συζητηθούν λοιπόν η ιστορία του διαλόγου, η διασταύρωση κάποιων κρίσιμων εννοιών, οι προοπτικές για το μέλλον, οι επιπτώσεις στην εκπαίδευση κληρικών και ψυχαναλυτών κ.ά.

– Να δούμε κάποια κέρδη αυτού του διαλόγου;

– Φυσικά. Η ψυχανάλυση θα μπορούσε να παράσχει στη θεολογία εργαλεία ώστε να διακρίνει το υγιές θρησκευτικό βίωμα από το νοσηρό. Οπως ξέρουμε αφθονούν γύρω μας οι νοσηρές μορφές θρησκευτικότητας, όπως ο φονταμενταλισμός, ο φανατισμός, η τυπολατρία, η μαγική θρησκευτικότητα. Επίσης, επειδή η ψυχανάλυση είναι γέννημα της νεωτερικότητας, ο διάλογος βοηθάει τη θεολογία να πατήσει καλύτερα μέσα στη νεωτερικότητα. Διότι η θεολογία διαμορφώθηκε μεν στην προνεωτερική παραδοσιακή κοινωνία αλλά απευθύνεται τώρα στον σύγχρονο άνθρωπο, του οποίου η γλώσσα και το πολιτισμικό κλίμα είναι ψυχολογικά.

Εικονομαχία: Η κατανόηση του Θείου... Το πνεύμα του μετά

Ν. Λυγερός: Η Εκκλησία μας 

είναι το πνεύμα του Βυζαντίου 

που νίκησε τους εικονοκλάστες

και αυτό μπορείς να το θυμάσαι

κάθε φορά που φιλάς μια εικόνα

γιατί χωρίς αυτήν δεν θα μπορούσες

και θα έβλεπες ένα κτίριο κενό

αν υπήρχε βέβαια μετά την εξαφάνιση 

κάθε εικόνας έτσι αν δεν αντιστέκεσαι

είναι σαν να λειτουργείς ως συνεργάτης

που με την παρουσία του 

βοήθησε να καούν 

και να καταστραφούν εικόνες. 

Εικονομαχία: Η κατανόηση του Θείου - Σ. Ντρέκου

Η Εικονομαχία ήταν η κατάληξη μιας μακράς περιόδου, αρχομένης από τον Μονοφυσιτισμό και με συνέχεια στον μονοενεργητισμό και μονοθελητισμό, κατά την οποία προσπαθήθηκε να επιβληθεί η Ασιατική αντίληψη περί του τρόπου κατανόησης του Θείου επί της Ορθοδοξίας. Από τον «μονολιθικό» μονοθεϊσμό του Ισλάμ έως το χαοτικό κενό των θρησκειών της Άπω Ανατολής, υπάρχει μια κοινή αντίληψη για το υπερβατικό: Απρόσωπο και εν πολλοίς απάνθρωπο. Ίσως γι' αυτό και οι προαναφερθείσες αιρέσεις βρήκαν μεγάλη απήχηση στην μικρασιατικές και μεσανατολικές επαρχίες της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και μηδαμινή στις Ευρωπαϊκές.

Το πνεύμα του μετά - Ν. Λυγερός

Ἡ Σημασία τῶν Ἱερῶν Εἰκόνων στὴν Ἑλληνορθόδοξη Παράδοσή μας

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου - Καθηγητοὺ

Η Ἃ΄ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν εἶναι ἀφιερωμένη στὴν μεγάλη ἑορτὴ τῆς Ὀρθοδοξίας μας. Σύμπασα ἡ Ἐκκλησία ἑορτάζει μὲ κάθε λαμπρότητα, μὲ κύριο χαρακτηριστικό του ἑορτασμοῦ τὴν περιφορὰ τῶν ἱερῶν εἰκόνων καὶ τὴν ἀνάγνωση τοῦ Συνοδικοῦ της Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου σὲ ὅλους τους ναούς. 

Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μᾶς ὅρισαν νὰ ἑορτάζεται ἡ ἡμέρα αὐτὴ σὲ ἀνάμνηση τῆς παύσης τῆς εἰκονομαχίας καὶ τῆς ὁριστικῆς ἀναστήλωσης τῶν ἱερῶν εἰκόνων ἀπὸ την εὐσεβῆ βασίλισσα τοῦ Βυζαντίου Θεοδώρα (μετέπειτα ἁγία της Ἐκκλησίας μας) στὶς 4-3-843. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ θεωρήθηκε μείζονος σημασίας διότι μὲ τὶς ἀποφάσεις τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου (787), ὁλοκληρώθηκε ἡ διατύπωση τῆς δογματικῆς διδασκαλίας τῆς Ἐκκλησίας μᾶς (τριαδολογικὸ καὶ χριστολογικὸ δόγμα). Ἡ εἰκονομαχικὴ ἔριδα (726-843) ὑπῆρξε ἄλλωστε ἕνας θλιβερὸς σταθμὸς τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας, ἡ ὁποία προξένησε ἀφάνταστη φθορὰ στὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Μέσα ὅμως ἀπὸ αὐτὴ τὴ λαίλαπα βγῆκε καὶ κάτι θετικό, ἡ διατύπωση τῆς θεολογίας τῶν ἱερῶν εἰκόνων, ἡ ὁποία κὰτ οὐσίαν, ὅπως θὰ δοῦμε, εἶναι...
ἐπέκταση καὶ ἀνάπτυξη τοῦ χριστολογικοῦ δόγματος. 

Ὅπως εἶναι γνωστὸ τὸ πρόβλημα τῆς εἰκονομαχίας τὸ προκάλεσαν παράγοντες ἔξω ἀπὸ τὴν Ἑλληνορθοδοξία. Ὁ Ἰουδαϊσμὸς καὶ ὁ Ἰσλαμισμὸς θεωροῦν τὸν εἰκονισμὸ ὡς εἰδωλολατρία. Γενικὰ ἡ λαοὶ τῆς Μέσης Ἀνατολῆς ἀπεχθάνονται τὴν εἰκονικὴ τέχνη, γι’ αὐτὸ καὶ πέρασε αὐτὴ ἡ νοοτροπία στὶς θρησκεῖες τους. Ἀντίθετα ὁ Ἑλληνισμός, ἡ πιὸ εὐγενικὴ ἔκφραση τοῦ παγκοσμίου πολιτισμοῦ, ὄχι μόνο δέχεται τὸν εἰκονισμό, ἀλλὰ καὶ τὸν προήγαγε σὲ ὕψιστη τέχνη. 

Ὁ Χριστιανισμὸς στὴν ὀρθόδοξη μορφή του, ὅπως εἶναι γνωστό, ἀπορριψε τὶς προλήψεις τοὺ παρελθόντος καὶ υἱοθέτησε κάθε ἄξια ποὺ προάγει τὴν ἀνθρώπινη προσωπικότητα. Ὁ Ἑλληνισμὸς ἔδωσε ἄπειρα στοιχεῖα χρήσιμα στὴ νέα πίστη. Θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε ὅτι ὁ Ἑλληνισμὸς στὴν γνήσια μορφὴ τοῦ μεταστοιχειώθηκε ὡς Χριστιανισμὸς καὶ συγκεκριμένα σὲ Ἑλληνορθοδοξία! 

Ἡ ἀπαράμιλλη εἰκονικὴ ἑλληνικὴ τέχνη παραλήφθηκε ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ χρησιμοποιήθηκε γιὰ τὴν ποιμαντική Της διακονία. Ἡ εἰκόνα ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῶν κατακομβῶν μέχρι σήμερα λειτουργεῖ ὡς τὸ βιβλίο τῶν ἀγραμμάτων στοὺς ναούς. Γιὰ νὰ εἶναι αὐτὸ σύμφωνο μὲ τὴν θεολογία τῆς Ἐκκλησίας μας, οἱ Πατέρες διατύπωσαν προσεκτικὴ διδασκαλία σύμφωνη μὲ τὶς βιβλικὲς ἐπιταγές. 

Ο θείος έρωτας ως καλλιτεχνική εμπειρία

Ο θείος έρωτας ως καλλιτεχνική εμπειρία, Ούρεσης Τοντόροβιτς

πηγή:Antifono.gr

Διάλεξη π. Γ. Μεταλληνού: «Παράδοση και Ανακαίνιση: Η Ορθοδοξοπατερική εκδοχή» (βίντεο)

Στα πλαίσια των διαλέξεων, της Εταιρείας Μελέτης Ελληνικού Πολιτισμού  «Παράδοση και εκσυγχρονισμός – Δίλημμα ή σύνθεση;» την Τρίτη 23 Ιανουαρίου στις 19.00 o ομότιμος καθηγητής θεολογίας και συγγραφέας π. Γεώργιος Μεταλληνός πραγματοποίησε διάλεξη με τίτλο:

«Παράδοση και Ανακαίνιση: Η Ορθοδοξοπατερική εκδοχή»

Οι διαλέξεις γίνονται στον χώρο πολιτισμού & πολιτικής “Ρήγας Βελεστινλής”, 6ος όροφος, Ξενοφώντος 4, πλ. Συντάγματος.
Είσοδος Ελεύθερη

Λίγα λόγια για τον π. Γεώργιο Μεταλληνό

Ο Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Μεταλληνός (1940) είναι ορθόδοξος ιερέας, ομότιμος καθηγητής θεολογίας και συγγραφέας πάνω από 40 θεολογικών βιβλίων.