Κούφιο προοδευτιλίκι.

Kostas Hatziantoniou

Την... επιτέλεσή του σε εταιρείες όπως η Coca Cola και η αμφιλεγόμενη Στέγη της οικογένειας που υφάρπαξε την Ωνάσειο κληρονομιά και τη διαθέτει κατά το δοκούν πουλώντας κούφιο προοδευτιλίκι. 

Το ζήτημα ωστόσο δεν είναι αισθητικό, όπου θα χωρούσαν, φυσικά, διαφορετικές προσεγγίσεις. Αφορά τη χρήση του δημόσιου χώρου και την παραχώρησή του στην ιδιωτεία. Ο κατεξοχήν κοινοτικός μας δεσμός και θεσμός, μια γιορτή όπως τα Χριστούγεννα, απογυμνώνεται από το νόημά της και μετατρέπεται σε ινσταλέισον για να ασκούνται μάνατζερς και καλλιτέχνες. 

Ο δημόσιος χώρος, το λέει κι η λέξη να πάρει, αφορά τον Δήμο και τις γιορτές που συνέχουν τον κοινό μας βίο. Αν οι εταιρείες, οι στέγες και οι βλαχοδήμαρχοι θέλουν να μιλήσουν για κάτι άλλο, ας βρουν μια γιορτή που να ταιριάζει στο όραμά τους. Το φως των Χριστουγέννων δεν είναι κουνουποπαγίδα και δεν προσφέρεται για κούφιο, φιλελέδικο προοδευτιλίκι, επειδή, όπως έγραφε πριν εκατό ακριβώς χρόνια (στα «Τετράστιχά» του) ο Παλαμάς, την ώρα που εκατομμύρια ανθρώπων οδηγούνται στη συμφορά του ξεριζωμού, η «Ευρώπη» (που έχουν στα μυαλά τους ορισμένοι) 

«στον καθρέφτη μαγικό που ο περιπαίχτης δαίμονας τής δίνει

των Εθνών,

 φάντασμ’ άπιαστο, λευκό

 καμαρώνει την παναδερφοσύνη».

Η Γιάννα και ο… Καμπύλης για το 1821!

Έναρξη εργασιών της επιτροπής `Ελλάδα 2021` για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, στη Βουλή, Αθήνα, 7 Νοεμβρίου, 2019

Του Γιάννη Ξένου  

Διαβάσαμε χθες στο topontiki.gr ότι υπάρχει αναστάτωση στο επικοινωνιακό επιτελείο της Επιτροπής της Γιάννας Αγγελοπούλου για το «1821». Αντιγράφουμε από το ρεπορτάζ της ιστοσελίδας:

Έπεσαν οι πρώτοι… «ήρωες» του ’21! 

«Η Γιάννα Αγγελοπούλου πήρε το… γιαταγάνι και καθάρισε τρεις συνεργάτες της, οι οποίοι αποτελούσαν επί χρόνια το επικοινωνιακό της επιτελείο.

Τον Λευτέρη Κουσούλη, εμβληματική προσωπικότητα στον χώρο της Επικοινωνίας.

Τον Αντώνη Παπαγιαννίδη, δημοσιογράφο παλαίμαχο του οικονομικού ρεπορτάζ.

Τον Γιάννη Προβή, δημοσιογράφο και επί πολλά χρόνια συνεργάτη της.

Και τον Φοίβο Καρζή, δημοσιογράφο.

Όλα ξεκίνησαν μετά από την επιστροφή της Γιάννας από τις ΗΠΑ, όπου παρότι τους κάλεσε σε σύσκεψη, την ανέβαλε και μετά από μια εβδομάδα τούς ανακοίνωσε την διακοπή της συνεργασίας τους.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η επικεφαλής της οργάνωσης για τις εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, θα πάρει στο γραφείο επικοινωνίας τον δημοσιογράφο Τάκη Καμπύλη –πρώην συνεργάτη του κ. Καμίνη– και το στέλεχος της διαφημιστικής αγοράς Βασίλη Ανδριανόπουλο.

Δήλωση Κουσούλη στο «Π»

Ο πολιτικός επιστήμων κ. Λευτέρης Κουσούλης επικοινώνησε με το «Π» και δήλωσε για το θέμα: “Η διάσταση που έχει προκύψει, όπως με ακρίβεια περιγράφετε, είναι αποτέλεσμα μιας διαφωνίας βάθους για το νόημα και τη σημασία των 200 χρόνων. Κάτι που ούτε η κυβέρνηση φαίνεται να το κατανοεί”».

Έτσι, λοιπόν, στην «επιτροπή παρωδία» ξεκινά η εποχή Τάκη Καμπύλη. Τον Τάκη Καμπύλη θα τον θυμούνται οι παλαιότεροι αναγνώστες μας· την δεκαετία του 2000 ήταν από τους προκλητικότερους διακινητές εθνομηδενιστικών αντιλήψεων στα μεγάλα ΜΜΕ, όπως Τα Νέα, η Καθημερινή κ.ά. Στις αρχές αυτής της δεκαετίας μαζί με τους Δημήτρη Χριστόπουλο, τον Κώστα Παπαϊωάννου και άλλους ήταν στο πολύ στενό επιτελείο του Γ. Καμίνη που δούλεψαν για να εκλεγεί στον δήμο Αθηναίων το 2010.

"Χριστούγεννα «ἀγνοοῦνται» γιά τό Ἵδρυμα Ὠνάση"

του Μανώλη Κοττάκη

ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΕΝΟ Σαββατοκύριακο ταξίδευσα στήν Βιέννη καί στήν Μπρατισλάβα προκειμένου νά μετάσχω σέ ἕνα Διεθνές Συνέδριο γιά τήν Κοινωνία τῆς Πληροφορίας

Τό πρῶτο πρᾶγμα πού μου ἔκανε ἰσχυρή ἐντύπωση μόλις προσγειώθηκα στό ἀεροδρόμιο τῆς αὐστριακῆς πρωτεύουσας, ἦταν ἡ μεγάλη φωτεινή ἐπιγραφή μέ τήν εὐχή «Merry Christmas» καί τά δεκάδες κλασσικά χριστουγεννιάτικα δένδρα πού ἦταν διάσπαρτα στήν αἴθουσα ἀφίξεων. Στήν κεντρική πλατεῖα (Hlavné Námestie) τῆς Μπρατισλάβα πού πήγαμε τήν πρώτη μέρα – τέως σοβιετική ἐπικράτεια θυμίζω, ὁ κόσμος βράδυ Σαββάτου φωτογραφιζόταν πίνοντας brandy μέ δαμάσκηνα μπροστά στό δένδρο καί τήν φάτνη πού βρίσκονταν δίπλα σέ ἕνα μοντέρνο stage μουσικῆς.

Στήν Βιέννη τήν ἑπομένη ὅλα θύμιζαν ὅτι ἡ Εὐρώπη προετοιμάζεται νά ἑορτάσει τήν Γέννηση τοῦ Ἰησοῦ. Στόν Καθεδρικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου παρετηρεῖτο συρροή καί ὁ κόσμος –ἐθνότητες ἀπό ὅλον τόν πλανήτη– προσευχόταν μέσα στήν σιωπή τήν ὁποία διετάρασσε ποῦ καί ποῦ ἕνα ἁρμόνιο. Φῶτα μέ ἀστεράκια καί ἀγγέλους ὑπῆρχαν παντοῦ. Στό Μουσεῖο τῆς Ἀρχαίας Ἐφέσου – τό ἐπισκέφθηκα πρίν τό Ἐθνολογικό Μουσεῖο τῆς Αὐστρίας, παντοῦ, σέ κάθε αἴθουσα, ἀντίκρυζες καλοστολισμένα χριστουγεννιάτικα δένδρα, ἀκόμη καί δίπλα στά ἀγάλματα! Δέν συζητῶ γιά τήν παρακείμενη χριστουγεννιάτικη ἀγορά. Κοντολογίς: Τά πάντα σοῦ ἔλεγαν ὅτι ἐδῶ ἑτοιμαζόμαστε νά ἑορτάσουμε τήν Γέννηση τοῦ Θεανθρώπου.

Eνα «φάουλ» που μπορεί να γίνει μάθημα

Οι όροι μεταβάλλονται όταν πρόκειται για τον δημόσιο χώρο.

από ΝΙΚΟΣ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΣ

Η υπερπολιτικοποίηση των πάντων οδήγησε σε ένα νέο χαράκωμα, οργανωμένο γύρω από τον χριστουγεννιάτικο στολισμό της πρωτεύουσας. Σπανίως υπάρχει κοινωνική συναίνεση για τις εκάστοτε επιλογές, αλλά η αντίδραση κατά του διακόσμου στη Βασιλίσσης Σοφίας δείχνει να ξεπερνάει κάθε προηγούμενο. 

Υπάρχει ενόχληση. 

Η αντίδραση γι’ αυτήν την ψυχρή εγκατάσταση φωτισμού συμπυκνώνει την αντίδραση για όλα όσα επιβάλλονται από μειοψηφίες που αυτοπροσδιορίζονται πρωτοποριακές. Από την άλλη, θα έλεγε κανείς ότι ενδεχομένως υπάρχει και ένα στοιχείο υπερβολής σε όλον αυτόν τον θόρυβο. Ενας διάκοσμος μπορεί να είναι και αποτυχημένος στην εφαρμογή του.

Βρίσκω, όμως, κατανοητή την αντίδραση. 

Και δεν έχει σημασία το προσωπικό γούστο (διότι χωρίς αμφιβολία η επιλογή για τη Βασιλίσσης Σοφίας αρέσει σε κάποιους), αλλά για το πώς επιβάλλεται μια αισθητική σε μια από τις κεντρικές λεωφόρους της πόλης. 

Το Ιδρυμα Ωνάση εκφράζει μια συγκεκριμένη αισθητική και ιδεολογική αντίληψη στη Στέγη και έχει το δικό του κοινό, αλλά όταν βγαίνει στον δημόσιο χώρο οι όροι μεταβάλλονται. Αποδέκτης δεν είναι το κοινό που επιλέγει αλλά η ευρύτερη κοινωνία που φορολογείται.

Ο χριστουγεννιάτικος διάκοσμος, όταν χάνει την καλώς εννοούμενη λαϊκότητά του (που μπορεί να είναι εξόχως εκλεπτυσμένη), ακυρώνει την ίδια την ιδέα του δημόσιου στολισμού.

Τα Χριστούγεννα, ως γιορτή αγάπης, είναι ο θρίαμβος του μέσου όρου. Είναι ο δρόμος για να ενωθεί η κοινωνία με μηνύματα συμφιλιωτικά και καθησυχαστικά. Η νοσταλγία ενός κοινού, απροσδιόριστου τόπου είναι ιδρυτική του νοήματος των Χριστουγέννων. Η επιτήδευση και η έπαρση είναι αντίθετες στο νόημα των Χριστουγέννων.

Ο Δήμος Αθηναίων καλώς σκέφτηκε να ανοιχθεί στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Αλλά το μείζον είναι ο πολίτης, είτε είναι δημότης είτε όχι. Θα μπορούσε η επιλογή του διακόσμου στην πιο μεγαλοπρεπή λεωφόρο της Αθήνας να ήταν πιο «συμβατική» και να μην είχε καν γεννηθεί κανένα θέμα ή έστω να μαλώναμε για την κοινοτοπία. Η κοινωνία όμως είναι κουρασμένη, απηυδισμένη. Εχει κουραστεί να αγνοείται. Εχει κουραστεί με τον ελιτισμό. Εχει χορτάσει αυτοαναφορικούς ναρκισσισμούς. Η πόλη των τεσσάρων εκατομμυρίων πρέπει να ενώνει, να έχει πυκνό συμβολισμό, να μεταδίδει θετικούς συνειρμούς. Υπάρχει πάντα χρόνος για να διορθώνονται τα λάθη. Και κυρίως να υπάρχει σεβασμός στη γνώμη όσων δυσανασχετούν. Ας γίνει μάθημα αυτό το φάουλ, έχει και αυτό τη χρησιμότητά του. 

Και δεν με λέτε, τι γιορτάζετε εσείς εκεί στην Αθήνα...;

Και δεν με λέτε, τι γιορτάζετε εσείς εκεί στην Αθήνα...;
ΠΗΓΗ:Thanasis Papadimitriou

Περί δικαιωμάτων (των) ιστορικών -- Μαργαρίτης Γιώργος

 

Εδώ και πολλούς μήνες ο ιστότοπος της Ντώυτσε Βέλλε που, όπως είναι γνωστό, εκφράζει θέσεις της Γερμανικής κυβέρνησης, επιμένει στην φιλοξενία άρθρων που έχουν ως στόχο την «θεραπεία του τραύματος» που άφησε πίσω του ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Πριν από αρκετό καιρό η σχετική θεραπευτική μέθοδος περιλάμβανε την παράθεση προφορικών μαρτυριών από απογόνους αντιστασιακών (ενίοτε «αντιστασιακών») και απογόνους δωσιλόγων.

Σε μια πρόσφατη αναβάθμιση των σχετικών δημοσιευμάτων το ενδιαφέρον προσδιορίστηκε στην παράθεση μαρτυριών από «απογόνους Ναζί και δωσιλόγων στην Ελλάδα». Με τον τρόπο αυτό επί σειρά μηνών φιλοξενήθηκε και φιλοξενείται στον εν λόγω ιστότοπο, μεταξύ άλλων, η μαρτυρία του Αλέξανδρου Γιοσμά, γιού του θλιβερά διάσημου ναζί «φον» Γιοσμά, ο οποίος (υιός) τυγχάνει να είναι και θερμός θιασώτης της Χρυσής Αυγής και όλων των παρεμφερών σχημάτων.

Η τακτική είναι γνωστή και έχει χρησιμοποιηθεί εντατικά στο παρελθόν. Στοχεύει στην σχετικοποίηση των καταστάσεων, στην ατομικοκεντρική προσέγγισή τους, στην ανάδειξη της υποκειμενικής αντίληψης ή άποψης ως ιστορικής αλήθειας και τελικά στην καλλιέργεια σύγχισης σε βαθμό ώστε να πιστεύει ο απληροφόρητος επισκέπτης του ιστοτόπου ότι τα όσα τραγικά συνέβησαν τον καιρό της γερμανικής ναζιστικής Κατοχής στην Ελλάδα δεν ήταν παρά ένα «τραύμα» στις μακρόχρονες καλές σχέσεις των δύο χωρών.

Η αναθεωρητική αυτή τακτική προοδευτικά αθωώνει τον ναζισμό και ταυτίζει θύματα και θύτες. Να μην ξεχνάμε ότι για την αναθεωρητική ιστοριογραφία τα όσα έγιναν εκείνον τον καιρό περιγράφονται ως συγκρούσεις μεταξύ «αντιφρονούντων», όπου η ατομική ένταξη υπερκαλύπτει την αντικειμενική ιστορική ανάλυση και αλήθεια. Με τον τρόπο αυτό ο ναζισμός αθωώνεται, η γερμανική ευθύνη παραγράφεται και έρχεται ο «νηφάλιος» αναθεωρητισμός να υποδείξει τον σωστό δρόμο: ότι δηλαδή τα θύματα οφείλουν να συμφιλιωθούν με τους δημίους στον βωμό της συμφιλίωσης και της προόδου, βωμός, που, τι παράξενο, δείχνει αφιερωμένος στον ίδιο και τον αυτό Θεό: τον καπιταλισμό, τον ιμπεριαλισμό, τον ναζισμό –για όψεις της ίδιας θεότητας μιλούμε.

Ο Ιάσωνας Χανδρινός, από καιρό μυημένος στην γερμανική εκδοχή της αναθεωρητικής ιστοριογραφίας και ως εκ τούτου εκλεκτός και της γερμανικής πλευράς και των ΑΣΚΙ και του ΣΥΡΙΖΑ, θέλησε να εφαρμόσει την ίδια δοκιμασμένη τεχνική στο βιβλίο του με θέμα την εξέγερση του Πολυτεχνείου στις 17 Νοέμβρη 1973.

Για να θεραπεύσει το «τραύμα», υποθέτουμε, έδωσε βήμα σε ένα ρυπαρό εκτελεστή του χουντικού εγκλήματος, της δολοφονικής «άλωσης» του Πολυτεχνείου από τα άρματα μάχης της δικτατορίας. Βήμα ισότιμο και ασχολιάστο έτσι όπως η μεταμοντέρνα αντίληψη περί ιστορίας απαιτεί: ο υβριστής θύτης να έχει την ίδια θέση και τιμή όπως και τα ηρωϊκά θύματά του. Πώς θα γινόταν αλλιώς η θεραπεία του «τραύματος»; Διαβάστε τη συνέχεια στον Ημερόδρομο

Συνταγματική Αναθεώρηση: Άρθρο 3 και το αίτημα μιας πολιτικής θεωρίας με ιθαγένεια

του Βασίλη Ασημακόπουλου*

«Η Ελλάδα, μια μη δυτική χώρα, είναι μέλος και των δύο οργανισμών, […] δεν αποτελεί μέρος του δυτικού πολιτισμού, αλλά υπήρξε η πατρίδα του κλασικού πολιτισμού, ο οποίος υπήρξε, με τη σειρά του σημαντική πηγή του δυτικού πολιτισμού. […] Σε αντίθεση με τους Σέρβους, τους Ρουμάνους ή τους Βούλγαρους, η ιστορία τους [ενν: των Ελλήνων] εκτυλίσσεται μαζί με την ιστορία της Δύσης. Παρ’ όλα αυτά, η Ελλάδα αποτελεί εξαίρεση ως ορθόδοξος ξένος στους δυτικούς οργανισμούς. Δεν υπήρξε ποτέ εύκολο μέλος ούτε για την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά ούτε και για το ΝΑΤΟ, και δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στις αρχές και τα ήθη και των δυο»

Σάμιουελ Χάντιγκτον, «Η Σύγκρουση των Πολιτισμών», εκδ. Terzo Books, 2001, σ. 222-3

Η

Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, με την εξαίρεση της βουλευτού Β΄ Πειραιά Νίνας Κασιμάτη, υποστηρίζει ότι το Προοίμιο «Εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτουα Τριάδος» και το άρθρο 3 του Συντάγματος ως έχει, αποτελούν αναχρονιστικά κατάλοιπα, μιας μη κανονικής σύγχρονης χώρας, που δεν έχει εγκολπωθεί πλήρως τις αρχές και τις αξίες της (δυτικής) νεωτερικότητας. Εντοπίζει δηλαδή στοιχεία, που εγγράφονται σε κεντρικά σημεία του ανώτατου Καταστατικού Χάρτη της χώρας, εκδηλώσεις μιας ιδιαιτερότητας που αντιστέκεται στην εκδοχή μιας δυτικής και επιθυμητής ομογενοποίησης. Αυτό το στοιχείο εκλαμβάνεται ως ιστορικό κατάλοιπο, δείγμα καθυστέρησης, που πρέπει οι «προοδευτικές» δυνάμεις να απαιτούν την απάλειψή του. Τα ίδια περί αναχρονιστικού κατάλοιπου υπονοούνται ουσιαστικά και στην πρόταση αναθεώρησης του αρ. 21 παρ. 1 με την απάλειψη της λέξης «έθνους» στη σχεσιακή του αναφορά με την οικογένεια ως θεμέλιο συντήρησης και προαγωγής του. Το σχήμα βέβαια αυτό, αναφορικά με το Προοίμιο και το άρθρο 3, προϋποθέτει την αποδοχή μιας γραμμικής εξέλιξης της ιστορίας και των κοινωνιών που το μέτρο, τις αρχές και τις αξίες τα δίνει και τα κρίνει ο δυτικός ιμπεριαλιστικός πολιτισμός ως το υλικο-ιδεολογικό αποτέλεσμα ενός ιστορικά διαμορφωμένου συσχετισμού δυνάμεων. Τι όμως συμβολίζει το συγκεκριμένο «κατάλοιπο»; Και είναι πράγματι αναχρονισμός;

Ο Απ. Δοξιάδης, η ακροδεξιά ανάγνωση της Ιστορίας και ο νέος Ψυχρός Πόλεμος - Γιώργος Λυκοκάπης

 

Το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου στις αρχές Σεπτεμβρίου, με το οποίο ουσιαστικά εξισώνεται η ναζιστική Γερμανία με τη Σοβιετική Ένωση όσον αφορά την ευθύνη για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, επαναφέρει στο προσκήνιο αυτή τη συζήτηση και στην πραγματικότητα δικαιώνει τη σχετικά εκστρατεία, στην οποία έχουν τα τελευταία χρόνια επιδοθεί πολιτικές δυνάμεις κυρίως από χώρες της ανατολικής Ευρώπης.

Στην Ελλάδα, μάλιστα, έλαβε χώρα και ανταλλαγή πυρών μεταξύ του συγγραφέα Απόστολου Δοξιάδη και του ευρωβουλευτή της ΝΔ Στέλιου Κυμπουρόπουλου. Ο Δοξιάδης κατηγόρησε τους Έλληνες ευρωβουλευτές που εκτός από δύο καταψήφισαν ή ψήφισαν λευκό, γεγονός που υποχρέωσε τον Κυμπουρόπουλο να απαντήσει, χαρακτηρίζοντας τον κατήγορο ανιστόρητο.

Για να φωτίσουμε αυτή τη συζήτηση για την Ιστορία, ας πάμε τρία χρόνια πίσω. Τον Αύγουστο του 2016 απεβίωσε ένας από τους πιο αμφιλεγόμενους ιστορικούς της Γερμανίας, ο Ερνστ Νόλτε, ο θεωρούμενος "πρύτανης" της αναθεωρητικής σχολής, στην οποία στηρίζεται η ακροδεξιά ανάγνωση της Ιστορίας. Το πλούσιο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει μελέτες για τον φασισμό και ευρύτερα για την περίοδο του Μεσοπολέμου.

Το 1987 ο γερμανικός Τύπος δημοσίευσε ένα άρθρο του που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις. Συγκρίνεται με τον σάλο που είχε προκαλέσει στη Γαλλία ο Ροζέ Γκαροντύ με το βιβλίο του "Θεμελιώδεις μύθοι της ισραηλινής πολιτικής". Ο Νόλτε δεν περιορίστηκε στην ταύτιση του ναζισμού με τον κομμουνισμό. Υποστήριξε πως ο εθνικοσοσιαλισμός ήταν μία αντίδραση στην "υπαρξιακή απειλή" της επανάστασης των μπολσεβίκων στη Ρωσία. Κατά τον Γερμανό ιστορικό δεν θα υπήρχε το Άουσβιτς, αν δεν είχαν προηγηθεί τα σταλινικά γκουλάγκ.

Εκείνη την περίοδο, στη Γερμανία ξεκίνησε η "μάχη των ιστορικών" με αφορμή το αιρετικό κείμενο του Νόλτε. Γερμανοί ιστορικοί και φιλόσοφοι, όπως ο Χάμπερμας, με μία σειρά δημοσιεύσεων αντέκρουσαν τις θέσεις του. Τον κατηγόρησαν ότι υποβάθμιζε τη φρίκη του Ολοκαυτώματος και ότι σχετικοποιούσε τα ναζιστικά εγκλήματα, συγκρίνοντάς τα π.χ. με τον λιμό που προκάλεσε ο Στάλιν στην Ουκρανία.

Η ακροδεξιά ανάγνωση της Ιστορίας

σχόλιο περί νεότουρκων ... στο άρθρο του Αντώνη Λιάκου

σχόλιο περί νεότουρκων

... στο άρθρο του Αντώνη Λιάκου

Ίρις Τζαχίλη

Σεπτέμβριος 2015

Διάβασα με τεράστια έκπληξη το άρθρο του Αντώνη Λιάκου στον Χρόνο με θέμα “έχει η Ελλάδα Νεότουρκους;” που, αν κατάλαβα καλά, είναι μία έκκληση να πάμε κόντρα στο ρεύμα για να σώσουμε την κοινωνία μας. Μου φάνηκε το λιγότερο περίεργο και πλήρες αδιαφορίας για τους δεκάδες ανθρώπους που για έτη πολλά αγωνίστηκαν και αγωνίζονται και συλλογικά και ο καθένας χωριστά για την κοινωνική ισοτιμία και την ανθρώπινη ευτυχία. Αυτοί τι κάνουν, δεν πηγαίνουν κόντρα στο ρεύμα; Ως εδώ ωστόσο δεν θα αντιδρούσα θεωρώντας το άρθρο συγκυριακό αιτώντας μία πιο βαθιά δέσμευση από όση είναι πρόθυμοι οι συμπολίτες μας να παράσχουν αυτή τη στιγμή και αυτή την ώρα της ήττας. Πόσο μάλλον που πολλές φορές τα γραπτά και τα λόγια του Αντώνη Λιάκου μας βοηθούν να δούμε πλευρές και σκέψεις του εαυτού και της κοινωνίας πολύτιμα για την αναγνώριση των καταστάσεων και κάποιου δέοντος.

Αλλά η χρήση του όρου Νεότουρκοι με εξέπληξε βαθιά. Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα και επιθυμώ να επαναλάβω είναι σχετικά με το βάρος των λέξεων, κάτι που πολλές φορές είχε αναπτύξει με το γνωστό ταλέντο του ο Τάσος Χριστίδης. Οι λέξεις δεν είναι ουδέτερες ούτε μπορούμε να τις υποχρεώσουμε να δηλώνουν κάτι διαφορετικό από ό,τι είναι η συμβατική τους έννοια, ούτε να αφαιρέσουμε το συναισθηματικό και ιστορικό τους βάρος. 

Αναφέρομαι στη χρήση του αμφιλεγόμενου όρου νεότουρκος. Δεν είμαι ιστορικός της νεότερης ιστορίας αλλά από ό,τι γνωρίζω και ό,τι διάβασα στο άρθρο του Χρόνου είναι οι ομάδες των προοδευτικών όλων των εθνών της οθωμανικής αυτοκρατορίας που γρήγορα ξέχασαν τα κοινωνικά τους προτάγματα και τον διεθνισμό τους για να λουστούν στον εθνικισμό και στο αίμα. Τι εννοείς Αντώνη λέγοντας να γίνουμε όλοι νεότουρκοι; 

Νομίζω ότι όλοι επιθυμούμε ακριβώς το αντίθετο. Τότε γιατί να μας ενοχλεί ο ελληνικός εθνικισμός; Η μόνη τους διαφορά είναι ότι αυτοί επέτυχαν το στόχο τους και με τεράστια επιτυχία εξολόθρευσαν Αρμένιους Έλληνες και Ασσύριους. 

Οι εκτελεστές τους δε, όπως αυτοί που κατέστρεψαν τους Αρμένιους στον Ντιγιαρμπακίρ έγιναν οι φοβεροί και πάμπλουτοι ηγέτες της νέας τάξης. Αυτούς να έχουμε πρότυπο; 

Ένα από τα δράματα της ιστορίας είναι η μετάλλαξή τους σε αυταρχικούς εθνικιστές απολύτως αντίθετους με τις αρχικές τους αξίες. 

Ή να θαυμάσουμε τους σημερινούς προσωπολάτρες κεμαλιστές που βάζουν από ένα πορτρέτο του σε κάθε σπίτι (αυτό το είδα με τα δύο μου τα μάτια). Μάλλον δεν κατάλαβα καλά, ή το παράδειγμα με το ιστορικό του βάρος είναι ατυχές.

Για τη γενοκτονία των Ποντίων

Αλεξάνδρα Δεληγιώργη*

ομ. καθηγήτρια φιλοσοφίας, συγγραφέας

Δεκέμβριος 2015

Θέμα αυτού του άρθρου δεν είναι οι εντάσεις που προκάλεσε η δήλωση με την οποία ο υπουργός Παιδείας κ. Φίλης επανέλαβε την άποψή του περί εθνοκαθάρσεως των Ποντίων, αλλά το επιχείρημα της επιστημονικότητας που επικαλέστηκε για την υποστήριξή της. 

Το θέμα της επιστημονικότητας απόψεων που άπτονται της ιστορικής μνήμης αξίζει να μας απασχολεί, γιατί ακόμη και αν, υπό την πίεση των αντιδράσεων της κοινής γνώμης, αποσύρονται προς στιγμήν, μπορούν και αξιώνουν την ισχύ τους, ενώ, την ίδια στιγμή, η κοινή γνώμη ελέγχεται ως υπερασπιζόμενη μύθους που ναι μεν εκφράζουν επώδυνες ιστορικές εμπειρίες, αλλά είναι άσχετοι με τα πορίσματα της ιστορικής έρευνας. 

Το ζήτημα, επομένως, πότε και υπό ποιους όρους μια ιστορική άποψη είναι επιστημονική έχει τη σημασία του, αφού ο ρόλος της ιστορικής επιστήμης δεν είναι να κατασκευάζει μυθεύματα ή ιδεολογήματα, αλλά να περιορίζει την παρέμβασή τους όχι μόνο στην έρευνα αλλά και στον επηρεασμό της κοινής γνώμης, όταν μάλιστα η τελευταία παρεμποδίζει τη χάραξη μιας φωτισμένης και επωφελούς για την κοινωνία πολιτικής.

Το ζήτημα της επιστημονικότητας των ιστορικών απόψεων, αν και καθαρά επιστημολογικό, έχει σχέση με την πολιτική διαχείριση της ιστορικής μνήμης, πράγμα που γνωρίζουν οι πολιτικοί, αρκεί να διαθέτουν ευρύτερη μόρφωση, βαθύτερη παιδεία και στέρεη πολιτική συγκρότηση. Πορτογάλος συνάδελφος, το 2011, μου έλεγε εν προκειμένω ότι, παράλληλα με τις υποχρεώσεις του στο Νέο Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας, δίδασκε φιλοσοφία και ρητορική σε σχολή πολιτικής∙ αντικείμενα άχρηστα για τον επαγγελματία πολιτικό, αλλά απαραίτητα για το λειτούργημα του πολιτικού που τον βοηθούν να αποφεύγει, μεταξύ άλλων, ολισθήματα που θίγουν την ιστορική αλήθεια και τη διερεύνησή της στο πλαίσιο της ιστορικής επιστήμης. Όταν, λοιπόν, ο πολιτικός επικαλείται την επιστημονικότητα της άποψης που υπερασπίζεται, εννοείται ότι γνωρίζει υπό ποιους όρους διαμορφώθηκε.

έχει η ελλάδα «νεότουρκους»;

Το ιστολόγιο διαφωνεί φυσικά με την αγιοποίηση των Νεότουρκων, καθώς στη συνείδηση του Μικρασιάτη πρόσφυγα, του κάθε Έλληνα με στοιχειώδη γνώση των περιπετειών και των παθών της νεότερης ιστορίας μας, οι προπομποί  του αιμοσταγούς Κεμάλ,  Τζεμάλ, Εμβέρ και Ταλαάτ πασάς, είναι αυτοί οι οποίοι εμφύσησαν το πνεύμα του ακραίου φυλετισμού και έβαλαν τα θεμέλια των σφαγών, των γενοκτονιών των λαών της Μικράς Ασίας, Αρμενίων, Ασσυρίων και Ελλήνων.

Δημοσιεύουμε το κείμενο τέσσερα χρόνια αργότερα από την πρώτη δημοσίευση για να αποκαλύψουμε την  άγνοια ή την συνειδητή παραπληροφόρηση από τον Πατριάρχη της αποδομητικής σχολής αναθεώρησης της ιστορίας.

ΓΕΡΟΜΟΡΙΑΣ

έχει η ελλάδα «νεότουρκους»;

O Αντώνης Λιάκος χρησιμοποιεί παραβολικά τη φιγούρα του «Νεότουρκου»

για να μιλήσει για εκείνον που κολυμπάει ενάντια στο ρεύμα

και δεν στέκεται στην όχθη σχολιάζοντας τη ροή του ποταμού επειδή φοβάται να βραχεί.

Αντώνης Λιάκος

ΧΡΟΝΟΣ 29 (09.2015)

Νεότουρκοι ονομάζονταν οι νεαροί αξιωματικοί, πολιτικοί και διανοούμενοι που το 1908 συνασπίστηκαν στη Θεσσαλονίκη, δημιουργώντας το κόμμα «Ένωση και Πρόοδος», το οποίο προσπάθησε να σώσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία με σαρωτικές μεταρρυθμίσεις και συνθήματα Ελευθερία-Ισότητα-Δικαιοσύνη. Πήραν την εξουσία, αλλά δεν κατάφεραν τους αρχικούς τους στόχους. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία διαλύθηκε στους αλλεπάλληλους πολέμους που ακολούθησαν, και μετά από δεκαπέντε χρόνια από τα ερείπιά της μπόρεσε να συγκροτηθεί η τουρκική δημοκρατία, πάλι μέσα από μια υπερπροσπάθεια στην οποία τα καλύτερα στοιχεία του τουρκικού έθνους, που το ίδιο μέσα από τη διαδικασία αυτή δημιουργούνταν, συνασπίστηκαν γύρω από τον Μουσταφά Κεμάλ: αξιωματικοί αλλά και διανοούμενοι, δάσκαλοι, γεωπόνοι, μηχανικοί, άνθρωποι των πόλεων και της επαρχίας. Μπορεί στους χριστιανικούς πληθυσμούς ο όρος Νεότουρκος να έχει, δικαιολογημένα, αρνητικές συνδηλώσεις (αν και δεν ήταν όλοι εθνολογικά Τούρκοι), ωστόσο προβλήθηκε διεθνώς γιατί έγινε ισοδύναμος του αφοσιωμένου και δραστήριου σώματος ανθρώπων που δεν περιορίζεται στις πολιτικές και διοικητικές ελίτ, αλλά φτάνει ώς τη βάση της κοινωνίας, δρα υπέρ της χωρίς να ταυτίζεται μαζί της. Με την έννοια αυτή, οι Νεότουρκοι δεν ήταν αποκλειστικά τουρκικό φαινόμενο. 

Στην πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα, σε έναν ευρύ χώρο, που περιλαμβάνει όλες εκείνες τις χώρες οι οποίες δεν ανήκαν ούτε στις ανεπτυγμένες μητροπολιτικές χώρες ούτε στις αποικίες, σε παλιές και νέες χώρες ανάμεσα, συγκεφαλαιώνονται μεταβολές που είχαν δρομολογηθεί από το τελευταίο τέταρτο του προηγούμενου αιώνα: ανάπτυξη των δικτύων (σιδηρόδρομοι, διώρυγες, λιμάνια), βαθιά διείσδυση του εμπορικού κεφαλαίου από τη Δύση, μεταποιητική και εξορυκτική βιομηχανία. Αυτά συνδυάζονται με την πίεση των αποικιακών δυνάμεων για παραχωρήσεις και προνόμια, και για την ανάγκη επιβολής μεταρρυθμίσεων εκ των άνω και με ξένη κηδεμονία. Σε αυτή τη συνάρθρωση οικονομικών αλλαγών και πολιτικών πιέσεων (τα δάνεια και το χρέος παράλληλα με τις κανονιοφόρους), πολλές κοινωνίες αντέδρασαν παράγοντας μια πολιτική ριζικού μετασχηματισμού και μεταρρυθμίσεων υπό εθνική κυριαρχία. Από τα Βαλκάνια έως το Ιράν (majlis: συνταγματική εθνοσυνέλευση 1906) και ώς την Κίνα (Σουν Γιατ-σεν, 1911), αυτή την πολιτική ανέλαβαν να τη σχεδιάσουν και να την εφαρμόσουν ομάδες νέων ανθρώπων που προέρχονταν κατά κανόνα από νεωτερικές επαγγελματικές δραστηριότητες και είχαν δυτική εκπαίδευση. Αλλού πέτυχαν μέσα από διαδοχικά κύματα, όπως στην Τουρκία, αλλού απέτυχαν και διαλύθηκαν με ξένες παρεμβάσεις (όπως λ.χ. στο Ιράν), αλλού –όπως στην Κίνα– την προσωρινή παγίωση ακολούθησαν εμφύλιες συγκρούσεις. Τι μας χρησιμεύει όμως μετά από 100 χρόνια αυτή η ιστορία των «Νεότουρκων»; 

Στο Ζάλογγο, «πολλά γυναικόπαιδα, ΑΠΩΘΟΥΜΕΝΑ κατακρημνίζονται»!!!

Του Βασίλη Στοϊλόπουλου

Έτσι περιγράφεται «ο χορός του Ζαλόγγου» στη χθεσινή έκδοση (ένθετο) του ΒΗΜΑΤΟΣ με τίτλο «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ 1770-1871», (τόμος 1 /Β΄) από την πανεπιστημιακό Βάσω Ψιμούλη. Και να τι γράφει για το Κούγκι: «Την ίδια ημέρα, 16 Δεκεμβρίου 1803, πρέπει να χρονολογηθεί και η ανατίναξη του καλόγερου Σαμουήλ στο Κούγκι, ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΑΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ.»

Δύο μόνο παραδείγματα από την ακαταπόνητη προσπάθεια «απομυθοποίησης» της ελληνικής ιστορίας από την αποδομητική σχολή των «νέων ιστορικών» που χτίζοντας τα τελευταία χρόνια το δικό της αφήγημα θέλει να μας επιβάλει και το πότε διαμορφώθηκε η ελληνική εθνική συνείδηση: «Στο ΛΥΚΑΥΓΕΣ του 19ου αιώνα, σε συνθήκες διαμόρφωσης της ελληνικής εθνικής ταυτότητας, …..» (Β. Ψιμούλη).

Για όσους δεν το γνωρίζουν, τέτοιες απόψεις κυριαρχούν πλέον σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και στις αρχισυνταξίες (βλ. ΣΚΑΪ), στους εκδοτικούς οίκους και στις επιφυλλίδες των κυριακάτικων εφημερίδων (βλ. ΒΗΜΑ, «νέες εποχές»). Συγχρόνως όμως διαπερνά, οριζοντίως και καθέτως, όλο το κομματικό σύστημα της χώρας αλλά και τις παρέες των περισσότερων διανοουμένων.

Πριν μερικά χρόνια ο συγγραφέας Γιώργος Καραμπελιάς έγραψε μια μελέτη («Συνωστισμένες στο Ζάλογγο», Εναλλακτικές Εκδόσεις, 2011) καταρρίπτοντας όλες τις εθνοαποδομητικές απόψεις της κας Β. Ψιμούλη που περιλαμβάνονταν στο βιβλίο της «Σούλι και Σουλιώτες» (Εστία, 2006). Όμως φαίνεται στην Ελλάδα πως «ο βιασμός των ιστορικών στοιχείων» συνεχίζεται σταθερά και αμετάβλητα, ουσιαστικά χωρίς αντίσταση. Γι αυτό κι ενόψει της επετείου των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 θα δούμε πολλές εκδοτικές προσπάθειες «απομυθοποίησης», αρχής γενομένης από την ίδια την 25η Μαρτίου και το κρυφό σχολειό. Άλλωστε, η επιλογή της κας Γιάννας Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη ως επικεφαλής της επιτροπής εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 τα λέει ΟΛΑ.

Διαβάστε σχετικά:

Τι επιδιώκουν οι αποδομητές των «εθνικών μύθων»

Αφιέρωμα στην προετοιμασία του 1821 – Σούλι και Σουλιώτες (βίντεο)

Βάσω Ψιμούλη, «Το Ζάλογγο της πατριδογνωσίας»

Κρείττον σιγάν, μια ανταπάντηση στη Β. Ψιμούλη

«Ο χορός του θανάτου»

Τελικά υπερψηφίστηκε με συντριπτική πλειοψηφία από το Ευρωκοινοβούλιο.

Η ιστορία ξαναγράφεται από τους επαγγελματίες αναθεωρητές σε όλο το κόσμο για να αποτελέσει την απαραίτητη θεωρητική κάλυψη για το σκοτεινό κόσμο που σχεδιάζουν.

Στην Ελλάδα ο κ. Λιάκος, η Μ. Ρεπούση, η Χ. Κουλούρη, η Ψιμούλη και η Σία Αναγνωστοπούλου αμφισβητούν το Νίκο Σβορώνο και το διαχρονικό αντιστασιακό φρόνημα του λαού μας απέναντι στους κατακτητές του.

Το Ζάλογγο και η μνήμη της Σμύρνης στη στρέβλωση και τη λήθη!

Στην Ευρώπη ρίχνουν σκοτάδι στην αντίσταση στο φασισμό!!! 

Μας θέλουν αδύναμους και υποταγμένους...

ΓΕΡΟΜΟΡΙΑΣ

Ντελίριο ωμού αντικομμουνισμού και άθλια παραχάραξη της Ιστορίας

Σε νέα επίπεδα εκτοξεύουν τον αντικομμουνισμό τα κατάπτυστα ψηφίσματα που κατατέθηκαν προχτές στο Ευρωκοινοβούλιο από τις ομάδες του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, των Σοσιαλδημοκρατών, των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (CR) και των Φιλελευθέρων (Renew Europe), ζητώντας με αφορμή την επέτειο από την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και με το βλέμμα στραμμένο στο σήμερα και το αύριο ακόμα πιο σκληρά αντικομμουνιστικά μέτρα, απαγόρευση των κομμουνιστικών συμβόλων και μέτρα καταστολής κατά των Κομμουνιστικών Κομμάτων, που χαρακτηρίζουν εγκληματικές οργανώσεις! 

Η ευρωκοινοβουλευτική ομάδα του ΚΚΕ, αντιδρώντας άμεσα με επιστολή της προς τους Έλληνες και Κύπριους ευρωβουλευτές, τους καλεί να καταδικάσουν και να καταψηφίσουν τα άθλια αυτά ψηφίσματα.

Χαρακτηριστικό του περιεχομένου των εν λόγω ψηφισμάτων με τον τίτλο: «Για τη σημασία της ευρωπαϊκής μνήμης για το μέλλον της Ευρώπης» είναι εκείνο που υπογράφεται από ομάδα ευρωβουλευτών του ΕΛΚ, με το οποίο ούτε λίγο ούτε πολύ ζητάνε να καταδικαστούν η Σοβιετική Ένωση και ο Κόκκινος Στρατός που συνέτριψαν τις ναζιστικές ορδές -το πιο γνήσιο τέκνο του καπιταλισμού- ως… συνεργάτες των ναζί!

Για μια νέα αποικιοκρατία. ΤΙΝΑ και ιστορικός αναθεωρητισμός

Κλεονίκη Αλεξοπούλου

Ιανουάριος 27, 2018

Εκτύπωση άρθρου

Το Σεπτέμβριο του 2017 ο Μπρους Γκίλλεϊ (Bruce Gilley), καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Πόρτλαντ, με διδακτορικό και μεταπτυχιακό στα Πανεπιστήμια του Πρίνστον και της Οξφόρδης αντίστοιχα, δημοσιεύει το άρθρο «Για την υπεράσπιση της αποικιοκρατίας» (Case for colonialism) στο γνωστό επιστημονικό περιοδικό Third World Quarterly.[1] Ερευνητικές ομάδες κοινωνικών επιστημόνων από διάφορα μέρη του κόσμου συλλέγουν υπογραφές και γράφουν κείμενα όπου ζητούν να αποσυρθεί το άρθρο του -ύμνος υπέρ της αποικιοκρατίας. Τελικά παραπάνω απ᾽ τα μισά μέλη της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού παραιτούνται, εφόσον αποδεικνύεται ότι το άρθρο είχε εγκριθεί χωρίς να έχει προηγουμένως περάσει από όλα τα προβλεπόμενα στάδια αξιολόγησης. Παρόλ᾽ αυτά εκπρόσωποι του Πανεπιστημίου, στο οποίο εργάζεται, τον υπερασπίζονται στη βάση της ελευθερίας του λόγου που πρέπει να διέπει την ακαδημαϊκή κοινότητα.

Στο πνεύμα των καιρών

Ο Γκίλλεϊ είναι σίγουρα μια ακραία περίπτωση, όμως δεν είναι μια μεμονωμένη περίπτωση. Λόγω της πρωτοφανούς προκλητικότητας του άρθρου του όχι μόνο ως προς την ουσία των ιστορικών επιχειρημάτων και πολιτικών προτάσεων αλλά και ως προς τις διατυπώσεις που περιέχει, μπορεί να φαίνεται μια εξαίρεση σε μια τυχαία στιγμή. Όμως δεν είναι ούτε εξαίρεση, ούτε τυχαία. Πατάει γερά στη σύγχρονη νεοφιλελεύθερη σκέψη και πρακτική με πρόταγμα το ΤΙΝΑ,[2] για να πει χωρίς περιστροφές και προσχήματα αυτό που οι άλλοι είτε δεν τολμούν είτε θεωρούν περιττό. Γι’ αυτόν και για τους ομοϊδεάτες του, ακαδημαϊκούς και policy makers, είναι η κατάλληλη στιγμή, το ιστορικό momentum για την εκ των υστέρων δικαίωση και ενδεχομένως ακόμα και παλινόρθωση της αποικιοκρατίας.

Πίσω απ’ τα λεγόμενα του Γκίλλεϊ διαβάζουμε την ανοχή της Αμερικής του Τραμπ απέναντι στην κανονικοποίηση της ακροδεξιάς και του ρατσισμού. Διαβάζουμε τις πρόσφατες αντιφατικές δηλώσεις του Μακρόν ότι «η αποικιοκρατία στην Αλγερία ήταν έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» (προεκλογικά) αλλά ταυτόχρονα «η Αφρική έχει πολιτισμικά προβλήματα» (μετεκλογικά), ακολουθώντας τον προκάτοχό του Σαρκοζί, ο οποίος το 2007 είχε δηλώσει ότι «η τραγωδία στην Αφρική είναι ότι δεν έχει ολοκληρωτικά εισαχθεί στην ιστορία», αναφερόμενος στον ελλιπή εκσυγχρονισμό της. Εδώ η ιστορία ταυτίζεται με την πρόοδο από μια αποκλειστικά ευρωκεντρική σκοπιά. Διαβάζουμε ακόμα την ανησυχία των ηγεσιών της Δύσης απέναντι στην όχι πλέον ανερχόμενη αλλά καθιερωμένη δύναμη της Κίνας, που επενδύει εκτεταμένα σε υποδομές και εκμετάλλευση γης στην Αφρική αλλά και στην ίδια την Ευρώπη.

Για τις λέξεις και τα πράγματα

Μεταμοντερνισμός και ελληνική σιωπή

Ενώ ξεκίνησε ως ένα δυναμικό ακαδημαϊκό κίνημα τη δεκαετία του 1980 στα αμερικανικά πανεπιστήμια, με την αμφισβήτηση των επικρατουσών επιστημονικών πεποιθήσεων στο πεδίο των ανθρωπιστικών επιστημών, η πνευματική καταιγίδα του μεταμοντερνισμού, εκουσίως ή ακουσίως, αποτέλεσε το ιδεολογικό όπλο της παγκοσμιοποίησης και της αλλαγής των μέχρι τότε υφιστάμενων πολιτικών και κοινωνικών αξιών και πεποιθήσεων.

Από τον Αλκιβιάδη Κ. Κεφαλά

Ο μεταμοντερνισμός επέβαλε την αρχή της «καθολικής απουσίας της αντικειμενικότητας», ισχυριζόμενος ότι «κανένα ιστορικό και εθνικό αφήγημα δεν είναι γνήσιο. Κάθε ισχυρισμός είναι ύποπτος από τη στιγμή που γίνεται αποδεκτός ως αληθινός». Η καθολική αμφισβήτηση κυρίως ξεκίνησε με τη θεωρία του «αφροκεντρισμού», που πρεσβεύει ότι ολόκληρος ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός είναι προϊόν κλοπής από την αρχαία Αίγυπτο.

Οι θέσεις της αφροκεντρικής θεωρίας παρουσιάστηκαν μέσα από το έργο του καθηγητή του Πανεπιστημίου του Κορνέλ Μάρτιν Μπερνάλ «Μαύρη Αθηνά», που ισχυρίζεται ότι το ιστορικό αφήγημα της αρχαίας Ελλάδας είναι ψευδές, επειδή έχει κατασκευαστεί με ρατσιστικά και αποικιοκρατικά κίνητρα από τους Ευρωπαίους ιστορικούς του 18ου και του 19ου αιώνα, ώστε να εδραιωθεί η ρατσιστική «άρια άποψη της Ιστορίας» και συνεπώς να προβληθεί η ανωτερότητα των ευρωπαϊκών λαών έναντι όλων των άλλων.

Η θεωρία του Μπερνάλ, παρά το γεγονός ότι καταρρίφθηκε από τη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα με πρωτεργάτες τους ακαδημαϊκούς Μέρι Λέφκοβιτς και Γκάι ΜακΛίν Ρότζερς μέσα από το έργο τους «Αναθεωρημένη Μαύρη Αθηνά» -επειδή αφενός δεν στηρίζεται σε πραγματικά ιστορικά στοιχεία, αφετέρου έχει τα ίδια ρατσιστικά κίνητρα με αυτούς που κατηγορεί-, ουσιαστικά επικράτησε τη δεκαετία του 1990 στους ακαδημαϊκούς κύκλους, και κυρίως στους Αφροαμερικανούς, ως «πολιτικώς ορθή». Η σύγκρουση μεταξύ των αφροκεντριστών και των «ινδοευρωπαϊστών» ήταν σφοδρότατη, με αποτέλεσμα μια ολόκληρη γενιά Αμερικανών φοιτητών, που αργότερα θα κατελάμβαναν τις ηγετικές θέσεις και θα διαμόρφωναν τη διεθνή πολιτική σκηνή, να έχει διδαχθεί ότι οι αρχαίοι Ελληνες (και συνεπώς και οι σημερινοί) υπήρξαν κλέφτες και απατεώνες, σχολιάζει η Μέρι Λέφκοβιτς. Ο Μπερνάλ στο έργο του προχωρά ακόμη περισσότερο, ψέγοντας τους Ευρωπαίους ότι με βάση ρατσιστικά κίνητρα υπερασπίστηκαν την Ελληνική Επανάσταση του 1821, επειδή οι Ελληνες είναι μια ευρωπαϊκή φυλή που επαναστάτησε εναντίον των Ασιατών Τούρκων.

Ο Ν.Βαγενάς απαντά στον Α.Λιάκο

Μυθοπλασίες

ΒΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 09/10/2011, 05:45

1 

Στην προηγούµενη επιφυλλίδα µου (7 Αυγούστου) σχολιάζοντας εκείνο το είδος της ιστοριογραφίας που θάλλει ιδιαίτερα σήµερα στον τόπο µας το χαρακτήριζα έκθεση θεωρητικών ιδεών. Χαρακτηρισµός ήπιος, αν σκεφτούµε ότι τις ιδέες αυτές η εν λόγω ιστοριογραφία τις εφαρµόζει σε ένα πεδίο τα ουσιώδη ιστορικά στοιχεία του οποίου παραβλέπει, αν δεν αγνοεί. Θα σχολιάσω ένα ακόµη δείγµα αυτής της ιστοριογραφίας, για την οποία θα ήταν ακριβέστερος ο χαρακτηρισµός µυθοπλασιακή. ∆ιαβάζουµε: «Κανείς δεν διανοήθηκε να γράψει ιστορία του ελληνικού έθνους πριν από τη συγκρότηση του ελληνικού εθνικού κράτους» (Α. Λιάκος, «Το Βήµα», 6.3.2005). 

Η παραπάνω βεβαιότητα είναι τόσο εσφαλµένη ώστε να αναρωτιέται κανείς πώς είναι δυνατόν να διατυπώνεται από έναν ιστορικό· πολλώ µάλλον όταν ο ιστορικός αυτός δηλώνει όχι µόνο ότι δεν υπάρχει ιστοριογραφία για το ελληνικό έθνος πριν από τη συγκρότησή του ως κράτους, αλλά και ότι γνωρίζει την ίδια τη σκέψη των πριν από το 1830 ανθρώπων ως προς αυτό. ∆ιότι υπάρχει και πριν από το 1830 στον ελληνικό χώρο – ήδη από τα µέσα του 18ου αιώνα – µια συζήτηση περί εθνικής ιστοριογραφίας, γενικότερα, αλλά και περί ελληνικής – που αντανακλά ανάλογες συζητήσεις του ευρωπαϊκού ∆ιαφωτισµού – όπως και υπάρχουν ιστορίες του ελληνικού έθνους που γράφονταν και που γράφτηκαν. 

Ακριβέστερα: Υπάρχουν τρεις κατηγορίες ανθρώπων που διαψεύδουν το περιεχόµενο του παραπάνω χωρίου: 

1) Οσοι όχι µόνο διανοήθηκαν αλλά και έγραψαν ιστορία του ελληνικού έθνους πριν από τη συγκρότηση του ελληνικού εθνικού κράτους. 

2) Οσοι διανοήθηκαν να γράψουν. 

3) Οσοι είναι πιθανότερο να διανοήθηκαν παρά να µη διανοήθηκαν.