Σαμίρ Αμίν:“Ο καπιταλισμός εισήλθε στη γεροντική του φάση ''

Submitted by aristeroblog on Wed, 2012-11-14 14:31

Printer-friendly version

Σας

Μέρος 1ο

“Η νεοκλασική οικονομική σκέψη είναι ένα ανάθεμα για τον σύγχρονο κόσμο.” Ο Samir Amin, 81 ετών, δεν μασάει τα λόγια του όταν αναφέρεται σε πολλούς συναδέλφους του οικονομολόγους. Και ακόμα λιγότερο στην πολιτική των κυβερνήσεων. ” Λιτότητα για να μειωθεί το χρέος; Ψεύδονται ασύστολα”. “Ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος; Φράσεις κενές περιεχομένου.” 

  συνέντευξη στον Ruben Ramboer

 Ξεχάστε το Nouriel Roubini, γνωστό  και ως Δρ Doom, τον Αμερικανό οικονομολόγο που έγινε διάσημος επειδή το 2005 προέβλεψε το τσουνάμι, του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ο  Samir Amin, ήταν αυτός που είχε ανακοινώσει την κρίση στις αρχές της δεκαετίας του 1970. “Εκείνη την εποχή, οικονομολόγοι όπως ο Frank, ο Arrighi, ο Wallerstein, ο Magdoff, ο Sweezy και εγώ, είχαμε πει ότι η νέα Μεγάλη Ύφεση είχε ήδη αρχίσει. Η Μεγάλη. Όχι κάποια συνηθισμένη με τις ταλαντώσεις της, όπως τόσες πολλές μέχρι τότε, θυμάται ο  Samir Amin, Επίτιμος Καθηγητής, Διευθυντής του Φόρουμ του Τρίτου Κόσμου στο Ντακάρ και συγγραφέας πολλών βιβλίων μεταφρασμένα σε όλο τον κόσμο. “Μας πέρασαν για ανόητους. Ή για κομμουνιστές που επιθυμούσαν να γίνει κάτι τέτοιο. Όλα πήγαιναν κατ’ευχή, κυρία Μαρκησία του … Αλλά η Μεγάλη Ύφεση άρχισε πραγματικά εκείνη την περίοδο και η πρώτη φάση της κράτησε  από το 1972-73 μέχρι το 1980. “

Μιλάμε για την κρίση των τελευταίων πέντε χρόνων. Ή μάλλον τις κρίσεις: των ενυπόθηκων δανείων χαμηλής αξιοπιστίας, την πιστωτική, την κρίση χρέους, την οικονομική, του ευρώ … Σε ποιο σημείο βρισκόμαστε;

Samir Amin. Όταν το 2007 με την κρίση των ενυπόθηκων δανείων χαμηλής αξιοπιστίας τα πάντα τινάχτηκαν στον αέρα, οι πάντες έκαναν πως δεν έβλεπαν. Οι Ευρωπαίοι σκεφτόντουσαν ότι: “Η κρίση έρχεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, θα την απορροφήσουμε γρήγορα.” Αλλά αν η κρίση δεν είχε έρθει από εκεί, θα είχε αρχίσει από αλλού. Το ναυάγιο του συστήματος αυτού ήταν προδιαγεγραμμένο και μάλιστα από τη δεκαετία του 1970. Οι αντικειμενικές συνθήκες μιας συστημικής κρίσης υπήρχαν παντού. Οι κρίσεις είναι εγγενείς στον καπιταλισμό, που τις γεννά, περιοδικά, και κάθε φορά βαθύτερες. Τις κρίσεις δεν θα πρέπει να τις εξετάζουμε  ξεχωριστά, αλλά συνολικά.
Ας πάρουμε για παράδειγμα  την οικονομική κρίση. Αν περιοριστούμε σε αυτή, θα πούμε ότι αυτή οφείλεται αποκλειστικά σε καθαρά οικονομικούς λόγους, όπως η απελευθέρωση των αγορών. Επιπλέον, αυτοί που φαίνονται πως ευνοούνται περισσότερο από αυτή την επέκταση κεφαλαίου είναι οι τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, το οποίο μας διευκολύνει να πούμε ότι έχουν την αποκλειστική ευθύνη. Αλλά θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν είναι μόνο οι οικονομικοί κολοσσοί, αλλά και οι πολυεθνικές εταιρείες σε γενικές γραμμές, οι οποίες επωφελήθηκαν από την επέκταση των αγορών χρήματος. Το  40% των κερδών τους προέρχεται από χρηματοοικονομικές πράξεις.

Ποιοι ήταν οι αντικειμενικοί λόγοι εξάπλωσης  της κρίσης;

Samir Amin. Οι αντικειμενικές συνθήκες υπήρχαν παντού. Είναι η κυριαρχία  ” των ολιγοπωλίων ή γενικευμένων μονοπωλίων ” που οδήγησε την οικονομία σε κρίση συσσώρευσης, η οποία είναι ταυτόχρονα υποκατανάλωσης και μια κρίση κερδοφορίας. Μόνο οι τομείς των κυρίαρχων μονοπωλίων ήταν σε θέση να αποκαταστήσουν το υψηλό ποσοστό των κερδών τους, καταστρέφοντας όμως τα κέρδη και την αποδοτικότητα των παραγωγικών επενδύσεων, των επενδύσεων στην πραγματική οικονομία.

“Ο καπιταλισμός των ολιγοπωλίων ή γενικευμένων μονοπωλίων ” είναι το όνομα που εσείς δίνεται σε μια νέα φάση της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Σε τι διαφέρουν αυτά τα μονοπώλια από αυτά του προηγούμενου αιώνα;

Samir Amin. Το καινούργιο βρίσκεται στον όρο “γενικευμένο”. Από τις αρχές του 20ου αιώνα, υπήρξαν παράγοντες με δεσπόζουσα θέση στον χρηματοπιστωτικό τομέα και στον τομέα της βιομηχανίας στους τομείς του χάλυβα, των προϊόντων χημικής βιομηχανίας, του αυτοκίνητου κλπ.. Αυτά τα μονοπώλια ήταν μεγάλα νησιά στον ωκεανό των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, πραγματικά ανεξάρτητα. Όμως,εδώ και τριάντα χρόνια περίπου, έχουμε γίνει μάρτυρες μιας δυσανάλογης συγκεντροποίησης του κεφαλαίου. Το περιοδικό Fortune αναφέρει 500 ολιγοπώλια τα οποία με τις αποφάσεις τους ελέγχουν το σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας, κυριαρχώντας απόλυτα σε όλους τους τομείς των οποίων δεν είναι οι άμεσα ιδιοκτήτες.

Η απαραίτητη ανασυγκρότηση της Διεθνούς των εργαζομένων και των λαών

Ο Σαμίρ Αμίν, οικονομολόγος και διανοούμενος διεθνούς εμβέλειας, και ειλικρινής φίλος του ελληνικού λαού, γεννήθηκε το 1931 στην Αίγυπτο και σήμερα ζει μεταξύ Γαλλίας και Σενεγάλης – όπου διευθύνει το «Φόρουμ του Τρίτου Κόσμου». Έχει γράψει πάνω από 30 βιβλία, που μεταφράστηκαν σε δεκάδες γλώσσες. Πρόπερσι είχε πάρει μέρος στο Resistance Festival, και στον Δρόμο έχουν δημοσιευθεί αποκλειστικές συνεντεύξεις του καθώς και πολλά κείμενα και άρθρα του. Στο παρόν κείμενο ο Σαμίρ Αμίν πραγματεύεται, σε πέντε ενότητες, τη φύση του σύγχρονου ύστερου καπιταλισμού, τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της παγκοσμιοποίησης, τις αδυναμίες του λαϊκού στρατοπέδου, την ισχύ και ταυτόχρονα την ευθραυστότητα του συστήματος, και τις πιθανές εναλλακτικές προοπτικές. Και καταλήγει σε μια συγκεκριμένη καταρχήν πρόταση, που απευθύνεται σε όσους «είναι πεπεισμένοι για τον απεχθή και δίχως μέλλον χαρακτήρα του υφιστάμενου παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού καπιταλιστικού συστήματος»…

Ζούμε το «φθινόπωρο του καπιταλισμού», δίχως όμως μια «άνοιξη των λαών»

Του Σαμίρ Αμίν*

1. Απόλυτα κλειστό και ολοκληρωτικό σύστημα

Το επί τριάντα χρόνια υφιστάμενο σύστημα χαρακτηρίζεται από την ακραία συγκέντρωση της εξουσίας σε όλες της τις διαστάσεις – τοπικές και διεθνείς, οικονομικές, στρατιωτικές και πολιτικές, κοινωνικές και πολιτιστικές. Μερικές χιλιάδες μεγάλες εταιρείες και μερικές εκατοντάδες χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, συνεργαζόμενα στο πλαίσιο συμμαχιών που έχουν καταστεί καρτέλ, υποβίβασαν τα εθνικά και παγκοσμιοποιημένα παραγωγικά συστήματα σε καθεστώς υπεργολάβου. Με τον τρόπο αυτό οι οικονομικές ολιγαρχίες μονοπωλούν ένα αυξανόμενο μερίδιο του προϊόντος της εργασίας και μιας επιχειρηματικότητας που μετατρέπεται σε πρόσοδο προς δικό τους αποκλειστικό όφελος.

Μόλις πεθάνει-Γιῶργος Σαραντάρης

Μόλις πεθάνει

Ἡ ἀγάπη
Θέλει σιωπὴ μεγάλη
Γιὰ νά ῾βρει στὴν ἄκρη τοῦ πόνου
Τὴν περίφημη λίμνη
Τὴ λήθη.

Συνέντευξη Σαμίρ Αμίν : Η επιβεβαίωση της εθνικής λαϊκής κυριαρχίας απέναντι στην επίθεση του κεφαλαίου

Συνέντευξη στον Ραφαέλε Μοργκαντίνι

ΠΑΛΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

Αναδημοσιεύουμε τη συνέντευξη που έδωσε ο Σαμίρ Αμίν στον Ραφαέλε Μοργκαντίνι στις 11/10/2016 για λογαριασμό του investigaction.net. Ο Σαμίρ Αμίν που έφυγε αυτές τις μέρες από κοντά μας, ήταν Αιγύπτιος οικονομολόγος, μελετητής των σχέσεων (νεο)αποικιακής κυριαρχίας και πρόεδρος του Παγκόσμιου Εναλλακτικού Φόρουμ.

Εδώ και δεκαετίες τα γραπτά και οι αναλύσεις σας μας προσφέρουν χρήσιμα στοιχεία για την αποκωδικοποίηση του καπιταλιστικού συστήματος, τις σχέσεις κυριαρχίας Βορρά-Νότου και τις απαντήσεις των κινημάτων αντίστασης των χωρών του Νότου. Σήμερα βρισκόμαστε σε μια νέα φάση της συστημικής καπιταλιστικής κρίσης. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτής της νέας κρίσης;

Η σημερινή δεν είναι χρηματοοικονομική κρίση του καπιταλισμού, αλλά μια κρίση του συστήματος. Δεν είναι μια συνηθισμένη κρίση με τη μορφή «U». Στις συνηθισμένες κρίσεις του καπιταλισμού (με τη μορφή «U»), οι ίδιες λογικές που οδηγούν στην κρίση, μετά από μια περίοδο επιμέρους αναδιαρθρώσεων, επιτρέπουν μια ανάκαμψη. Είναι οι φυσιολογικές κρίσεις του καπιταλισμού. Αντίθετα η κρίση που είναι σε εξέλιξη από τη δεκαετία του 1970, είναι μια κρίση μορφής «L»: η λογική που προκάλεσε την κρίση, δεν επιτρέπει την ανάκαμψη. Αυτό μας ωθεί στις ακόλουθες διευκρινίσεις (που είναι εξάλλου και ο τίτλος των βιβλίων μου): Να βγούμε από την κρίση του καπιταλισμού, ή από τον καπιταλισμό που βρίσκεται σε κρίση;

Μια κρίση μορφής «L» σηματοδοτεί την ιστορική εξάντληση του συστήματος. Αυτό δεν σημαίνει πως το ισχύον καθεστώς θα εκπνεύσει αργά και ειρηνικά με έναν όμορφο θάνατο. Αντίθετα, ο γερασμένος καπιταλισμός γίνεται άγριος και πασχίζει να επιβιώσει εντείνοντας τη βία. Για τους λαούς η συστημική κρίση του καπιταλισμού είναι ανυπόφορη, γιατί οδηγεί στην αυξανόμενη ανισότητα της διανομής των εισοδημάτων και του πλούτου στο εσωτερικό της κοινωνίας, γιατί συνοδεύεται από βαθειά στασιμότητα από τη μια, και από την εμβάθυνση της παγκόσμιας πόλωσης από την άλλη.

Αν και δεν έχουμε σκοπό να υπερασπιστούμε την οικονομική ανάπτυξη, πρέπει να γνωρίζουμε πως η επιβίωση του καπιταλισμού είναι αδύνατη χωρίς αυτήν. Οι ανισότητες που συνοδεύονται από στασιμότητα, γίνονται ανυπόφορες. Η ανισότητα είναι αποδεκτή όταν υπάρχει ανάπτυξη και όλοι ωφελούνται από αυτήν, όσο κι αν αυτό γίνεται με άνισο τρόπο, όπως συνέβη στη διάρκεια των «30 ένδοξων ετών» (σ.μ. 1945 μέχρι το 1975).

Τότε υπήρχε ανισότητα αλλά χωρίς φτωχοποίηση. Αντίθετα, η ανισότητα σε συνθήκες στασιμότητας, συνοδεύεται υποχρεωτικά από φτωχοποίηση και αυτό γίνεται κοινωνικά μη ανεκτό. Πώς φθάσαμε σε μια τέτοια κατάσταση; Γνώμη μου είναι πως μπήκαμε σε μια νέα φάση του καπιταλισμού των μονοπωλίων, που θεωρώ σαν την φάση των «γενικευμένων μονοπωλίων», και χαρακτηρίζεται από την υπαγωγή όλων των οικονομικών δραστηριοτήτων στην ντε φάκτο κατάσταση της υπεργολαβίας προς όφελος της αποκλειστικής αύξησης των κερδών των μονοπωλίων.

Πώς αξιολογείτε τις σημερινές απαντήσεις που δίνουν οι χώρες και τα διάφορα κινήματα σε αυτή την κρίση;

ΕΥΡΩ: ΤΟ ΑΠΟΓΕΙΟ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ "ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ"

«Παίξτε το χαρτί μιας γενικής πολιτικής και ιδεολογικής αντεπίθεσης»

Συνέντευξη του οικονομολόγου και διεθνούς εμβέλειας διανοούμενου Σαμίρ Αμίν στον Ερρίκο Φινάλη που δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Δρόμος της Αριστεράς»

-Όλο και περισσότεροι αναλυτές και πολιτικοί παράγοντες μιλούν πλέον για μια γερμανική Ευρώπη που στραγγαλίζει το Νότο…

– Ας πιάσουμε την ιστορία από την αρχή, ώστε να μπορούμε να εξηγήσουμε και το σήμερα: Ποτέ δεν πίστεψα ότι το σχέδιο της «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης», ήδη από το 1957. ήταν κάτι άλλο από ένα σχέδιο υπεραντιδραστικό. Αυτός ο υπεραντιδρασπκός χαρακτήρας κρυβόταν όλο και πιο δύσκολα όσο περνούσε ο καιρός. Το σχέδιο αυτό συνελήφθη με τέτοιο τρόπο, ώστε ουσιαστικά ακύρωνε εξαρχής κάθε αριστερή ή έστω αυθεντικά σοσιαλδημοκρατική πολιτική. Πρόκειται για ένα σχέδιο καταδικασμένο από την Ιστορία το οποίο, εκτός από αντιδραστικό, είναι και παράλογο – και έφτασε στο απόγειο του παραλογισμού με τη θέσπιση του ευρώ. Διότι, μην γελιόμαστε: δεν μπορούμε να έχουμε ενιαίο νόμισμα χωρίς ενιαίο κράτος, όσο κι αν βαυκαλίζονται oι νεοφιλελεύθεροι με θεωρίες για ένα νόμισμα που τάχα ρυθμίζεται από τις αγορές.

- Όμως σε μια ορισμένη στιγμή διαμορφώθηκε ο περίφημος γαλλογερμανικός άξονας, που φάνηκε ικανός να προωθήσει αυτό που ονομάζετε «παράλογο σχέδιο»…

– Λοιπόν, να σας διακόψω… Ο γαλλογερμανικός άξονας μπορούσε να δίνει την επίφαση ότι είναι ο διαχειριστής του ευρωπαϊκού οικοδομήματος όσο υπήρχε η Σοβιετική Ένωση και η Γερμανία ήταν διαιρεμένη . Με τα δεδομένα εκείνης της εποχής, το ευρωπαϊκό σχέδιο δεν θα μπορούσε να προχωρήσει παρά μόνο μέσω του συμβιβασμού που αντιπροσώπευε ο γαλλογερμανικός άξονας ως διαχειριστής του. Αυτός ο άξονας όμως άρχισε να διαλύεται από τη στιγμή που κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση και η Γερμανία ουσιαστικά προσάρτησε την Ανατολική Γερμανία και μια σειρά χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ.

Γάμοι ανηλίκων… Επίσημη η παιδεραστία στην ισλαμική Τουρκία

Γράφει ο Burak Bekdil

Που θα ήθελες να βρίσκεται η κόρη σου στα 13 της; Στο σχολείο, ή στο κρεβάτι με έναν μεγαλύτερο άντρα; Η απάντηση σε αυτήν την ερώτηση είναι αυτονόητη για τις περισσότερες χώρες του κόσμου. Στις Ισλαμικές κοινωνίες, ωστόσο – συμπεριλαμβανομένης της μη Αραβικής και θεωρητικά λαϊκής Τουρκίας – η απάντηση είναι αβέβαιη.

Συνήθως σε τέτοια κράτη, η αστυνομική εξουσία της κυβέρνησης δεν πολεμά την πατριαρχική παράδοση· αντιθέτως, την υποστηρίζει. Ο πρώην πρόεδρος της Τουρκίας, Αμπντουλάχ Γκιουλ, πρώην σύμμαχος του εν ενεργεία ισλαμιστή ηγέτη Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και συνιδρυτής του κόμματος που κυβέρνησε την Τουρκία από το 2002, ήταν 30 χρονών όταν παντρεύτηκε τη σύζυγό του Hayrünnisa που ήταν 15. Ο Γκιουλ, που προτάθηκε για την προεδρία από τον Ερντογάν, ήταν ο πρώτος Ισλαμιστής πρόεδρος της Τουρκίας.

Οι συντηρητικοί Τούρκοι, αντί να αμφισβητήσουν το γάμο του Γκιουλ με ένα παιδί, επιδοκίμασαν την άνοδό του στην προεδρία. Αυτός ο συγγραφέας δέχτηκε προσωπικές – όχι ιδιαίτερα ευγενικές – προειδοποιήσεις από ανώτερους πολιτικούς για να μην αναφέρει το θέμα της στήλης του σε άλλη εφημερίδα.

Γάμοι ανηλίκων κοριτσιών κατ΄εξακολούθηση…

Σύμφωνα με το Τούρκικο Φιλανθρωπικό Ταμείο (TPF), το 40% των ανήλικων κοριτσιών στη Τουρκία αναγκάζονται να παντρευτούν. Το TPF διαπίστωσε ότι ο εθνικός μέσος όρος στη Τουρκία των γυναικών που εγκαταλείπουν το σχολείο από το λύκειο ανέρχεται στο 56%.

Ανακάλυψε ακόμη πως οι γάμοι σε νεαρή ηλικία συναντώνται σε οικογένειες με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο. «Χαμηλό μορφωτικό επίπεδο» σημαίνει σχεδόν όλη την Τουρκία: Η μέση εκπαίδευση στη χώρα είναι μόλις 6,5 χρόνια. Σε 45 τουρκικές επαρχίες, το ποσοστό εκπαίδευσης είναι χαμηλότερο από τον εθνικό μέσο όρο.

Η ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΩΝ ΠΛΟΥΣΙΩΝ

ΚΛΙΚ στην εικόνα...

Πως ένας δημοσιογράφος εξευτέλισε ένα ηλίθιο Σουλτάνο: Η τίμια φωνή του Σενέρ Λεβέντ

ΣΚΙΤΣΟ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΓΚΟΥΜΑ

Του ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ

 Στην κατεχόμενη Κύπρο υπάρχει ένας δημοσιογράφος, ο οποίος δηλώνει Κύπριος και είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της τουρκικής εισβολής και κατοχής.

Τον λένε Σενέρ Λεβέντ. Είναι ένας ατρόμητος γραφιάς, ιδιοκτήτης της εφημερίδας «Αφρίκα», η οποία είναι ορμητήριο αντίστασης στον ισλαμο-εθνικιστή πρόεδρο της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν. Δεν έχει υποκύψει ποτέ σε κανένα πολιτικό ή στρατιωτικό ηγέτη της Τουρκίας. Είναι παθιασμένος υποστηρικτής της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι ένας φανατικός Κύπριος, που δεν διακρίνει τους κατοίκους της Μεγαλονήσου σε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Και πάνω απ’ όλα είναι ένας καθαρός άνθρωπος και δημοσιογράφος.

• Αριστερός από τα γεννοφάσκια του, τίμιος υποστηρικτής της κοινωνικής δικαιοσύνης. Σπανίζουν στις μέρες μας τέτοιοι άνθρωποι.

Ο Ταγίπ Ερντογάν αποφάσισε να τον δικάσει διότι έγραψε για τα εγκλήματα του τουρκικού στρατού στην Αφρίν της Συρίας. Αυτή είναι η ψευτοδικαιολογία που εφηύρε το κατοχικό καθεστώς, το οποίο ελέγχεται πλήρως από την ισλαμική Τουρκία. Ο μοναδικός λόγος για τον οποίο αποφάσισε να τον δικάσει και βεβαίως να τον καταδικάσει ο Ερντογάν, είναι οι απόψεις του για το Κυπριακό. Πρέπει να σιγήσει η φωνή του, πρέπει να σωπάσει ο ενοχλητικός δημοσιογράφος, ο οποίος προκαλεί τεράστια ζημιά στην κατοχική δύναμη.

Ο Σενέρ είναι και εναντίον της θεωρίας του ισλαμο-εθνικισμού, που κυριαρχεί σήμερα στην Τουρκία. Το απαράδεκτο αυτό φαινόμενο, ο Ερντογάν το έκανε …εξαγωγή και στην κατεχόμενη Κύπρο, όπου κτίζει ένα από τα πιο μεγαλοπρεπή τζαμιά στον κόσμο. Ενώ όλοι σιωπούν, ακόμα και οι κομματάρχες της διχοτομημένης Κύπρου, ο δημοσιογράφος φωνάζει και καταγγέλλει. Έχει εξελιχθεί πλέον σε μεγάλη απειλή για την ισλαμική Τουρκία. Θα τολμήσω να γράψω ότι είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εχθρός του Ερντογάν μετά τον Ιμάμη Γκιουλέν.

Δημήτρης Βέλλας: "Η αφή των ποιημάτων"

Χαϊδεύει σελίδες απαλά

κοιτάζοντας μακριά αιώνιους δρόμους.

Κρύβονται πίσω απ' των λέξεων τις στροφές.

Ακουμπάει τα σημεία στίξης

ξαποσταίνει στις σκιές των τίτλων.

Δάχτυλα παίρνουν το μερτικό τους

στα φυλλοκάρδια της ποίησης

μ' ένα τρυφερό σύστημα Braille.

Χαϊδεύει σελίδες απαλά.

Τις ισιώνει όπως η μάνα του

τη ριγέ κουβέρτα στο παιδικό του κρεβάτι.

Φτιάχνει διάδρομο ν' απογειωθεί χαμογελώντας

το ανεκπλήρωτο.

(από τη συλλογή "Μεταφορές", εκδ. Μανδραγόρας, 2017)

Στις συμπληγάδες ΔΝΤ και ΕΕ η ελληνική οικονομία

του Κων/νου Κόλμερ

Όπως στα διαζύγια, έτσι και στην έκθεση του ΔΝΤ (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) για την ελληνική οικονομία που εδημοσιεύθη την 30η Ιουλίου, δεν αποκρύπτεται η διάσταση απόψεων με την ΕΕ. Η μεν θεωρεί ότι βραχυπροθέσμως η Ελλάς μπορεί να χρηματοδοτηθή από τις διεθνείς αγορές κεφαλαίου, το δε ΔΝΤ πιστεύει ότι «η σχέση μακροπροθέσμως δεν είναι βιώσιμη».

«Το ΔΝΤ προβλέπει πτωτική πορεία της ελληνικής οικονομίας, μετά την έξοδο από το διασωστικό πρόγραμμα της ΕΕ» υποστηρίζει σχετικώς το αμερικανικό πρακτορείο Μπλούμπεργκ που βασίζει τις προγνώσεις του στην ανάγκη των ελληνικών τραπεζών για σημαντικά (αλλά δυσπρόσιτα) κεφάλαια, στο αδιατήρητο του δημοσίου χρέους και στις εξωπραγματικές προβλέψεις του κρατικού προϋπολογισμού για «πρωτογενή πλεονάσματα» και κατ’ επέκτασιν, για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.

Πράγματι, οι διαφορές εκτιμήσεων μεταξύ ΔΝΤ και ΕΕ δεν αποσιωπώνται από το άρθρο 4 της ετησίας εκθέσεως. Το Ταμείο ζητεί αλλαγή του μίγματος της οικονομικής πολιτικής της Ελλάδος με τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα που τα τοποθετεί στο 1,5% του ΑΕΠ έναντι 3,5% της ΕΕ. Για την πραγματική οικονομική ανάπτυξη (κατόπιν του πληθωρισμού) δεν θεωρεί ρεαλιστική την αισιοδοξία της ΕΕ και την περιορίζει στο 1% ετησίως.

Εν τούτοις, το ΔΝΤ εμμένει στην περικοπή των συντάξεων και στην μείωση του αφορολογήτου, μη αντιλαμβανόμενο την αντίφαση με την μέχρι τούδε αποτυχημένη υπερφορολόγηση που επηρεάζει την κοινωνική συνοχή και την ζήτηση στην Αγορά. Στους κινδύνους της «μεταπρογραμματικής σύμφωνίας», το ΔΝΤ περιλαμβάνει την «αμφίβολη ευρωπαϊκή δέσμευση» μειώσεως του χρέους μετά 10ετίαν, την εκ νέου αύξηση του δημοσίου χρέους (μετά το έτος 2033) και τις λιγότερες ευνοϊκές συνθήκες του μέλλοντος, ιδίως υπό την προοπτική γηράνσεως του ελληνικού πληθυσμού.

Η Ελλάδα μεταξύ των …”θηρίων”: Η διαμάχη της Αμερικής και της Ρωσίας μας επηρεάζει απόλυτα

File Photo: Μεσίστια κυματίζει η σημαία στο Μέγαρο Μαξίμου, Αθήνα, Τετάρτη 25 Ιουλίου 2018. ΑΠΕ-ΜΠΕ, AΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΛΑΧΟΣ

Του ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ Η αλήθεια είναι ότι δεν περίμενε κανείς ότι η αριστερή κυβέρνηση της Ελλάδας θα έφτανε στο σημείο να διατηρεί στενές διπλωματικές και λοιπές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες και να βρίσκεται σε παρατεταμένη κρίση, με την ομόθρησκη Ρωσία, η οποία, όμως, μετά το πρώτο αλληθώρισμα με την ισλαμική Τουρκία, έχει προχωρήσει σε στρατηγική συνεργασία με τη γειτονική χώρα.

Εάν επιχειρούσε κάποιος ψυχρή ανάλυση της παρούσας κατάσταση, εύκολα θα κατέληγε στο συμπέρασμα ότι αναφορικά με την Ελλάδα, όλα έγιναν τυχαία και όχι προγραμματισμένα. Η κατάσταση όπως εξελίχθηκε δεν ήταν αναμενόμενη, υπό την έννοια ότι η πλειοψηφία των αξιωματούχων του παλαιού ΣΥΡΙΖΑ, παραμένουν και σήμερα αντιαμερικανοί, αν και η «μόδα» πέρασε. Ένας φίλος διπλωμάτης με πηγαίο χιούμορ, ισοπέδωσε τη συζήτηση για το θέμα, λέγοντας ότι «δεν είναι καν σέξι ο αντιαμερικανισμός», έστω και αν την Αμερική διοικεί ο γνωστός συντηρητικός, κατά πολλούς ρατσιστής, πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.

Αφού έτυχε να εξελιχθούν τα πράγματα και η κυβέρνηση να στρίψει «αμερικανικά», απ’ εκεί και πέρα θεωρώ ότι ήταν επιλογή του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά. Πίστεψαν, διότι δεν υπάρχει άλλη εξήγηση, ότι ο Ντ. Τραμπ θα βοηθούσε οικονομικά και στρατηγικά την Ελλάδα, λόγω και της διαφαινόμενης κρίσης με την Τουρκία.

Αρκεί ο «εθνολαϊκισμός»;

Οι νέες διαιρέσεις και ο κίνδυνος αναζωπύρωσης των εμφυλιακών συνδρόμων

του Γιώργου Ρακκά από την Ρήξη φ. 145

Η επινόηση και η κατάχρηση του όρου «εθνολαϊκισμός» από το πολιτικό κατεστημένο αναδεικνύει με αρνητικό τρόπο το τεράστιο ρήγμα που η ίδια η παγκοσμιοποίηση προκάλεσε στις σύγχρονες δημοκρατίες.

Αν συνειδητοποιήσουμε ότι στην ιστορική και όχι στη θεωρητική της εκδοχή, η ίδια η έννοια της δημοκρατίας είναι τρόπον τινά «εθνολαϊκιστική», μιας και έλαβε σάρκα και οστά μέσα στην εθνική κοινότητα, καθώς οι μάζες εισήλθαν στην ιστορία και διεκδίκησαν τη συγκρότησή τους στο ενεργό πολιτικό υποκείμενο που σηματοδοτείται με την έννοια «λαός», και έρχεται να υποκαταστήσει την έννοια του «δήμου» με την οποία είχε συνδεθεί στην αρχαιότητα.

Το γεγονός ότι φτάσαμε, στην τρέχουσα πολιτική ορολογία, να ορίζεται ο «εθνολαϊκισμός» ως εχθρός της δημοκρατίας, αντί να αποτελεί ένα –ίσως κακόηχο– συνώνυμό της, αποκαλύπτει το κεντρικό πολιτικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι παγκοσμιοποιημένες κοινωνίες, ιδίως στη Δύση. Στο μέτρο που οι πολιτικές εκφράσεις της μεγάλης δεξαμενής των ηττημένων της παγκοσμιοποίησης, οι οποίοι σταδιακά πετάχτηκαν έξω από το κοινωνικό συμβόλαιο, και τους μηχανισμούς της πολιτικής εκπροσώπησης, αντιμετωπίζονται με τους όρους μιας «εξωτερικής απειλής» τότε έχουμε να κάνουμε με τη σιωπηρή παραδοχή μιας πράξης απροκάλυπτου αποκλεισμού: Για όλους εκείνους που στηλιτεύουν τον «εθνολαϊκισμό», οι μάζες που τον δυναμώνουν είναι οι «βάρβαροι» του πολιτικού συστήματος, εκείνοι που βρίσκονται έξω από τα τείχη του και το πολιορκούν.

Αξίζει να παρακολουθήσει κανείς με αυτόν τον τρόπο την αντιλαϊκιστική ρητορική των ελίτ: Η ορολογία της, ο τρόπος που σκιαγραφεί τη φιγούρα αυτών των «βαρβάρων» χρησιμοποιώντας εναντίον τους εκφράσεις πολιτισμικής και μορφωτικής απαξίωσης: Οι «απ’ έξω», οι «μάζες», διασύρονται ως πολιτικά αναλφάβητοι, χειραγωγήσιμοι απ’ τις ψευδείς ειδήσεις και τις συνωμοσιολογικές προλήψεις, πολιτισμικά καθυστερημένοι, καθώς είναι ανίκανοι να συλλάβουν το θεμελιώδες για τη σύγχρονη εποχή, κοσμοπολίτικο πολυπολιτισμικό γεγονός. Ακόμα χειρότερα, αυτές τους οι αδυναμίες χρεώνονται «στην κοινωνική τους φύση», πιστεύεται δηλαδή ότι αποτελούν απότοκο της ίδιας τους της οικονομικής και μορφωτικής υστέρησης – και είναι αυτό το σημείο στο οποίο η αντιλαϊκιστική ρητορική εναγκαλίζεται έναν κοινωνικό δαρβινισμό τόσο σκληρό, που αγγίζει τα όρια του ταξικού ρατσισμού.

Σεντράλια: Ζωή και θάνατος μιας αμερικανικής πόλης

«Μπροστά μας βρισκόταν ένας κόσμος όπου κανείς άνθρωπος δεν μπορούσε να ζήσει, θερμότερος κι απ’ τον πλανήτη Ερμή, η ατμόσφαιρά του εξίσου δηλητηριώδης με αυτήν του Κρόνου. Στην καρδιά της φωτιάς οι θερμοκρασίες ξεπερνούσαν με ευκολία τους 540 βαθμούς Κελσίου. Θανατηφόρα σύννεφα μονοξειδίου του άνθρακα και άλλα αέρια στροβιλίζονταν μέσα στις στοές».

Ντέιβιντ Ντε Κοκ, «Αόρατος κίνδυνος:

Η τραγωδία της φωτιάς του ορυχείου της Σεντράλια».

του Κωνσταντίνου Μαυρίδη από την Ρήξη φ. 145

Η ανατολική Πενσιλβανία βρίσκεται πάνω από ένα από τα πλουσιότερα κοιτάσματα γαιάνθρακα στον πλανήτη. Από την πρώτη εμφάνιση των Ευρωπαίων στην περιοχή άρχισαν και οι προσπάθειες να βάλουν χέρι στον ορυκτό της πλούτο, καθώς όλα έδειχναν ότι στο υπέδαφος υπήρχαν ασύλληπτες ποσότητες γαιάνθρακα. Το πρόβλημα ήταν πως το είδος γαιάνθρακα που απαντάται στην Πενσιλβανία είναι ο ανθρακίτης, ένα ορυκτό τόσο απίστευτα σκληρό (αποτελείται από 95% άνθρακα) που για πολύ καιρό κανείς δεν μπορούσε να βρει μια μέθοδο για να το αναφλέξει. Όλα αυτά, βέβαια, μέχρι το 1828 που ένας Σκοτσέζος μηχανικός, ονόματι Τζέιμς Νίλσον, είχε τη φαεινή ιδέα να διοχετεύσει καυτό αέρα στον ανθρακίτη μέσω ενός ειδικού φυσερού. Ο νεωτερισμός του άλλαξε την παγκόσμια βιομηχανία εξόρυξης άνθρακα και μεταμόρφωσε ριζικά τη δασοσκεπή Πενσιλβανία προς το χειρότερο. Ο λόγος είναι πως, η τραγική ειρωνεία με τον ανθρακίτη, έγκειται στο γεγονός ότι όσο δύσκολο είναι να αναφλεγεί, άπαξ και πάρει φωτιά είναι σχεδόν αδύνατο να σβήσει.

Ας υπεισέλθουμε λοιπόν στην ιστορία της Σεντράλια, μιας από τις πιο παράξενες και πιο θλιβερές πόλεις-φαντάσματα παγκοσμίως. Η Σεντράλια αποτελεί τραγική απόδειξη της ανθρώπινης ύβρης στην προσπάθεια ελέγχου των δυνάμεων της φύσης και της πλήρους αποτυχίας της με δυσχερέστατες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον και στη ζωή των ανθρώπων. Δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο άλλο παράδειγμα πόλης κάτω από την οποία να καίει μια υπόγεια πυρκαγιά επί πενήντα έξι συναπτά έτη χωρίς καμία προοπτική να σβήσει. Οι ειδικοί έχουν αποφανθεί πως, με τον παρόντα ρυθμό, η φωτιά αναμένεται να καίει ανεξέλεγκτα για τα επόμενα 250 χρόνια και βάλε.

Κατεβάστε Δωρεάν 1840 βιβλία και άνω ...ενημερώνεται (Βίντεο και Βιβλιοθήκες)

Επιμέλεια - έρευνα Σοφία Ντρέκου

Δωρεάν και εντελώς νόμιμα. 

Κατεβάστε χιλιάδες βιβλία... 
(ανανεώνεται...) ✍

★ Τελευταία ενημέρωση και έλεγχος συνδέσμων
στις 17 Μαΐου 2018 www.sophia-ntrekou.gr

«τούς θησαυρούς τῶν πάλαι σοφῶν ἀνδρῶν͵ 

οὓς ἐκεῖνοι κατέλιπον ἐν βιβλίοις γράψαντες͵ 

ἀνελίττων κοινῇ σύν τοῖς φίλοις διέρχομαι͵ 

καί ἄν τι ὁρῶμεν ἀγαθόν ἐκλεγόμεθα· 

καί μέγα νομίζομεν κέρδος 

ἐάν ἀλλήλοις φίλοι γιγνώμεθα.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Ξενοφῶντος, 
Ἀπομνημονεύματα, 1.6.14, 5-9

Περιεχόμενα:
• Εισαγωγή - Πληροφορίες
• Βιβλία - Κατηγορίες Free-Ebooks.gr (1840 βιβλία και άνω)
• 42.000+ βιβλία από το Project Gutenberg
• 25 βιβλία για την επανάσταση του 1821 σε pdf

• 6.000 βιβλία (και σχολικά) από το 1828 έως το 1980 από (Ι.Ε.Π.)

• Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου 23 Απριλίου
• Βιβλιοθήκες
• Δείτε και την Βιβλιοθήκη μας: www.sophia-ntrekou.gr
• Ορθόδοξη Θεολογική Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Ι.Μ.Δ.
• Οπτικό υλικό (Βίντεο) Βιβλιοθήκες

Εισαγωγή - Πληροφορίες

Στη σελίδα μας θα βρείτε σημειώσεις και συγγράμματα για μαθήματα τα οποία σχετίζονται με τα μαθηματικά, αλλά και όχι μόνο. Η Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη αυτή περιέχει όπως θα δείτε υλικό το οποίο σχετίζεται με τα υπολογιστικά μαθήματα, τις γλώσσες προγραμματισμού αλλά και την μαθηματική φυσική ενώ προστίθενται συνεχώς βιβλία και από άλλους επιστημονικούς κλάδους.

Τα βιβλία που θα βρείτε σε αυτή την ιστοσελίδα βρίσκονται ως επί το πλείστον σε μορφή pdf ή σε on-line μορφή (σελίδες html). Παρόλο που αρκετά βιβλία κυκλοφορούν σε μορφή postcript, έχουν μετατραπεί όλα σε pdf, για λόγους συμβατότητας.

Έγινε μια μεγάλη προσπάθεια στο να κατηγοριοποιηθούν αυτά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ίσως βέβαια να έχετε κάποιες ενστάσεις όσον αφορά την κατηγοριοποίηση και ο λόγος είναι ότι κάποια από τα βιβλία ανήκουν σε παραπάνω από μία κατηγορίες.

Ψυχική νόσος: Βιολογική ή πολιτική υπόθεση;

Γράφει ο Φραγκίσκος Φιλιππαίος

Σε ένα άρθρο που πρόσφατα έκανε την εμφάνισή του στο διαδίκτυο, στο οποίο αναφέρεται η αύξηση των κρουσμάτων κατάθλιψης ανά τον κόσμο, παρατηρούμε κάτι ασυνήθιστο. Η κατάθλιψη δεν παρουσιάζεται ως ένα ενδοσυγκρουσιακό συμβάν που βιώνει το άτομο, αλλά ως το απότοκο μιας πολιτικής πραγματικότητας που επικρατεί έξω από αυτό. Η πλέον διαδεδομένη άποψη στο χώρο της ψυχικής υγείας είναι πως τα συμπτώματα της κατάθλιψης οφείλονται σε μια διαταραχή των επιπέδων σεροτονίνης που εκκρίνεται στον εγκέφαλο. Όσο για την αντιμετώπισή της συστήνονται αντικαταθλιπτικά τρίτης γενιάς (εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης, SSRIs). Από την άλλη φαίνεται να επανέρχονται στο προσκήνιο απόψεις σαν αυτές που διατυπώθηκαν για πρώτη φορά τη δεκαετία του ’60 από ψυχιάτρους και φιλοσόφους, που καταδεικνύουν τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής ως πρωταρχική αιτία για την εκδήλωση της κατάθλιψης. Μπορεί επομένως να αναπτυχθεί ένας γόνιμος προβληματισμός στη βάση του με τι τελικά εμπλέκεται όχι μόνο η κατάθλιψη αλλά ευρύτερα η ψυχική νόσος;

Το κίνημα της αντιψυχιατρικής

Αναζητώντας την προέλευση των πολιτικών προσεγγίσεων στο πεδίο της ψυχικής υγείας, φτάνουμε πίσω στο ρηξιακό πνεύμα του Μάη του '68 που γέννησε κινήματα αμφισβήτησης όπως ήταν αυτό της αντιψυχιατρικής. Αποτελούμενο από ψυχιάτρους, φιλοσόφους, πολιτικούς ακτιβιστές αλλά και κοινότητες ασθενών, το ανομοιογενές αυτό κίνημα παρήγαγε ένα πλούσιο έργο που επανατοποθετούσε την ψυχιατρική εντός του ιστορικού πλαισίου στο οποίο συγκροτήθηκε ως επιστήμη. Αντιπάλεψε σθεναρά τις κατασταλτικές πρακτικές (λοβοτομές, ηλεκτροσόκ) και τις πρακτικές αποκλεισμού (ψυχιατρικά άσυλα), θέτοντας στο επίκεντρο του προγράμματός του την ψυχιατρική μεταρρύθμιση. Ας συγκρατήσουμε ότι αυτού του είδους οι πρακτικές αποτέλεσαν για εκείνη την περίοδο ένα εδραιωμένο επιστημονικό παράδειγμα. Συνεπώς οι θεραπευτικές τους ιδιότητες δεν τίθονταν υπό αμφισβήτηση από την μεγάλη πλειοψηφία των επαγγελματιών του χώρου της ψυχικής υγείας. H μεταρρύθμιση ωστόσο αποσκοπούσε τόσο στην κατάργηση των απάνθρωπων μεθόδων με τις οποίες αντιμετωπίζονταν οι ασθενείς, όσο και στο κλείσιμο των ψυχιατρείων που περισσότερο θύμιζαν φυλακές. 

Ο ΧΟΡΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ- Charles Bukowski

Η αυτό-ηττώμενη κοινωνία

Του Αντώνη Ανδρουλιδάκη

Καθώς η ίδια η πραγματικότητα της θέσης της χώρας στον διεθνή καταμερισμό της εργασίας υποχρέωσε τον ΣΥΡΙΖΑ να αφήσει στην άκρη το αντι-μνημονιακό αφήγημα, απέμεινε ως μόνο έρεισμα το «κοσμοπολίτικο κοσμοείδωλο» με το οποίο, άλλωστε, το μεγάλο μέρος των στελεχών του ήταν χρόνια εξοικειωμένο. Οι κοσμογυρισμένοι Βρυξελλιώτες, αυτό το μοντέρνο προοδευταριό, που πάντα έβλεπε με απέχθεια το Λαό και τον Τόπο, καθώς θεωρούσε τους γονείς του υπεύθυνους για την συγκαλυμμένη μειονεξία του, κατάφερε -υιοθετώντας ψευδεπίγραφα κρίσιμα στοιχεία του αντιστασιακού ήθους και παράδοσης του Λαού μας- να μπολιάσει μεγάλο μέρος του κοινωνικού σώματος με ένα σχήμα-πάτερν συλλογικής μειονεκτικότητας.

Ως αποδεικτικά στοιχεία αυτής της περίπου εγγενούς νεολληνικής μειονεκτικότητας δεν ήταν πλέον ούτε οι παλαιότερες μετεμφυλιακές διαφημιστικές ρητορείες των προϊόντων που ήταν, επιτέλους, «εφάμμιλα των καλυτέρων ευρωπαϊκών», ούτε οι πρώϊμες νεοφιλελέ αντιλήψεις της «Δυστυχίας του να είσαι Έλληνας» του Ν. Δήμου, ούτε οι «Όψεις υπανάπτυξης» του Ν. Μουζέλη και του Σημιτικού εκσυγχρονισμού, ούτε οι νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις του σπάταλου κράτους και του τεμπέλη και διεφθαρμένου Έλληνα που καλλιέργησαν όσοι αντιλαμβάνονταν το Μνημόνιο ως ευλογία.

Κοινή συνισταμένη όλων αυτών των αφηγήσεων ήταν πάντα η αναγκαία «υπευθυνότητα» του Λαού. Δηλαδή, ένα προτεστάντικο τιμωρητικό και επικριτικό κήρυγμα που ξεκίνησε από εκείνα τα «καταναλώνουμε περισσότερο απ’ ό,τι παράγουμε» ή τα «είμαστε ένα απέραντο φρενοκομείο» του «Εθνάρχη» και κατέληξε στον «Τιτανικό» του ΓΑΠ. Όπως σε κάθε καπιταλιστική και προτεστάντικη κοινωνική πραγματικότητα, η όποια αρνητική εξέλιξη της ζωής είναι συνέπεια της μη υπεύθυνης στάσης του φορέα της, έτσι κι εδώ. Η φτώχεια, για παράδειγμα, είναι η εύλογη ποινή στους μη υπεύθυνους πολίτες, άσχετα με το κοινωνικοπολιτικό σύστημα που την προκαλεί, με τον ίδιο τρόπο που η κόλαση είναι η εύλογη ποινή στους αποκλίνοντες και αμαρτωλούς πιστούς.

Η όποια κοινωνική νομιμοποίηση των Μνημονιακών προγραμμάτων πάτησε ακριβώς πάνω σ’ αυτή την προτεστάντικη ενοχοποίηση, που αντιλαμβανόταν την λιτότητα και όλα τα μνημονιακά επακόλουθα ως την εύλογη τιμωρία της ανευθυνότητας του Λαού. «’Ολοι μαζί τα φάγαμε»!

Ο συνδυασμός «συλλογικής μειονεξίας» και «τιμωρητικότητας» έφτιαχνε ένα ιδανικό για το σύστημα αλληλοτροφοδοτούμενο σπιράλ υποταγής, ορίζοντας έτσι την αυτο-ηττώμενη κοινωνία.

Η αυτο-ηττώμενη κοινωνία που «εκπαιδεύτηκε» να έλκεται από καταστάσεις στις οποίες θα υποφέρει, κάνοντας επιλογές που θα την οδηγούσαν στην ματαίωση, την αποτυχία και την κακοποίηση. 

Ένας ύπνος ελαφρύς – του Τάσου Θεοφιλογιαννάκου

Χρόνο με το χρόνο
Μέρα με τη μέρα
Σταγόνα τη σταγόνα
Βεβαιώνομαι
Πως η απόσταση μεταξύ μας δεν σημαίνει ότι είμαστε μακριά
Είναι κάτι σαν… να κοιμάσαι στο διπλανό δωμάτιο
-πρέπει να προσέξω να μην ταράζω τα όνειρά σου-
Σχεδόν αφουγκράζομαι την αναπνοή σου
Και μόνο ένας ύπνος μας χωρίζει
Μέχρι να ξυπνήσεις

Η απόσταση μεταξύ μας δεν σημαίνει ότι είμαστε μακριά
Δεν μας χωρίζουν οι ξένοι τόποι
Οι θάλασσες
Τα λάθη
Οι αμαρτίες
Μόνο ένας ύπνος μας χωρίζει
Ένας ύπνος ελαφρύς

Βενετία, 29 Ιουνίου 2018

[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Φωτογραφία: Luigi Ghirri.]

«…Πιστεύουμε εις έναν Αλγόριθμο ισχυρό, παντογνώστη, παντοκράτορα» 0

Του Γιάννη Αγγελάκη

Τεχνητή Νοημοσύνη και Αυτοματισμός (Μέρος Ζ’)

Το Westworld είναι μία τηλεοπτική σειρά που αγγίζει το θέμα της συνείδησης της μηχανής.

Σε μία απροσδιόριστη χρονολογία στο μέλλον, οι πλούσιοι άνθρωποι ταξιδεύουν στον υψηλής τεχνολογίας κόσμο του Westworld, ένα είδος θεματικού πάρκου που προσομοιάζει τον κόσμο της Άγριας Δύσης γεμάτο ανθρωπόμορφα ρομπότ, σχεδιασμένο από επιστήμονες και επιχειρηματίες για την ικανοποίηση και την ευχαρίστηση αυτών που έχουν το χρήμα για να πληρώσουν.

Οι πλούσιοι επισκέπτες φτάνουν στη χώρα του Westworld και οι ”κάτοικοι – ρομπότ” (που πιστεύουν ότι είναι άνθρωποι) καλωσορίζουν τους “newcomers”, με ελπίδες αλλά και φόβο για το ποιοι είναι οι καινούργιοι άνθρωποι που έρχονται στην πόλη τους.

Στον κόσμο του “Westworld”, οι πλούσιοι έχουν το δικαίωμα να πράξουν όπως το επιθυμούν, δίχως ηθικούς φραγμούς ή όρια σε αυτά που μπορούν να κάνουν.

Δολοφονούν, βιάζουν, καταστρέφουν, μιας και δεν υπάρχουν συνέπειες αφού το αντικείμενο της βίας δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά μια μηχανή. Οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν την καταστροφή που προκαλούν ως μη πραγματική αλλά ως επιτρεπτή στα πλαίσια ενός παιχνιδιού σε μία φαντασιακή τεχνητή Άγρια Δύση στο οποίο έχουν αναλάβει τον ρόλο του παίκτη – πρωταγωνιστή.

Το δράμα επαναλαμβάνεται σισύφεια με τα θύματα της βίας – τα ρομπότ – κάτοικους του θεματικού πάρκου – να  ξεχνούν όσα έχουν υποφέρει στα χέρια των φιλοξενούμενών τους και να ξαναζούν παρόμοιες ημέρες, ξανά και ξανά δίχως δυνατότητα διαφυγής ή διακοπής της επανάληψης του δράματος, αφού δε βιώνουν το δράμα ως επανάληψη. Το μόνο που αλλάζει είναι το ποιοι θα ασκήσουν ελεύθερα τη βία.

Η σειρά Westworld, ως ιδεά, είναι μια αντιστροφή της ταινίας «Μέρα της Μαρμότας». Και οι δύο, αγγίζουν το ζήτημα της συνείδησης.

Στη «Μέρα της Μαρμότας» ο πρωταγωνιστής Phil (Bill Murray) δίχως να το επιλέγει βρίσκεται εγκλωβισμένος σε μια κωμόπολη (Πονξατόνι) όπου αναγκάζεται να ζει την ίδια ημέρα ξανά και ξανά δίχως να έχει σημασία πώς πράττει αφού ότι και να πράξει θα ξυπνήσει την επόμενη ημέρα και όλα θα είναι τα ίδια, δίχως κανείς πέραν αυτού να θυμάται τι έχει συμβεί.

Στο Πονξατόνι, δίχως να υπάρχει αύριο, η όποια πράξη δεν έχει συνέπειες. Όμως η μη ύπαρξη συνεπειών, αντί να απελευθερώνει, μέσα από την σισύφεια επανάληψη συντελεί στην εμπέδωση της πεποίθησης ότι η ανυπαρξία ηθικών φραγμών και η ανυπαρξία συνεπειών δεν είναι τελικά ελευθερία.

Παγκοσμιοποίηση και Εθνική Κυριαρχία

του Νίκου Ιγγλέση

Ένας αδυσώπητος πόλεμος διεξάγεται ήδη, σε διεθνές επίπεδο, μεταξύ των δυνάμεων της παγκοσμιοποίησης (globalization) και των επί μέρους  κοινωνιών, που αντιπροσωπεύονται από τα κράτη-έθνη. Το διακύβευμα  της σύγκρουσης είναι ο έλεγχος της κυβέρνησης κάθε κράτους από τις δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης ή απ’ αυτές που αντιτίθενται σ’ αυτήν. Ο έλεγχος της κρατικής δομής χρησιμοποιείται  προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση, δηλαδή, είτε προς την αποδυνάμωση της εθνικής κυριαρχίας είτε προς την ενίσχυσή της.

Η παγκοσμιοποίηση είναι το ανώτατο, μέχρι στιγμής, στάδιο του καπιταλιστικού συστήματος που προωθεί την ολοκλήρωσή του σε πλανητική κλίμακα. Η παγκοσμιοποίηση δεν είναι ο σύγχρονος ιμπεριαλισμός, όπως πιστεύουν κάποιοι μαρξιστές, αλλά ένα εντελώς νέο και διαφορετικό επίπεδο της εξέλιξης του καπιταλισμού. Ο Β. Ι. Λένιν στο κλασσικό έργο του «Ο ιμπεριαλισμός – ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού» που γράφτηκε πριν από 100 χρόνια, το 1916, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, επισημαίνει ότι ο ιμπεριαλισμός έχει πέντε βασικά χαρακτηριστικά:

α) Η συγκέντρωση της παραγωγής και του κεφαλαίου έχει φτάσει σε τέτοια υψηλή βαθμίδα ανάπτυξης ώστε να δημιουργεί μονοπώλια.β) Η συγχώνευση του τραπεζικού κεφαλαίου με το βιομηχανικό έχει δημιουργήσει μια χρηματιστική ολιγαρχία.γ) Η εξαγωγή κεφαλαίου αποκτά εξαιρετικά σπουδαία σημασία, σε διάκριση από την εξαγωγή εμπορευμάτων.δ) Η συγκρότηση διεθνών μονοπωλιακών ενώσεων των κεφαλαιοκρατών που μοιράζουν τον κόσμο.ε) Το εδαφικό μοίρασμα της γης (σ.σ. αποικίες) έχει τελειώσει από τις Μεγάλες Δυνάμεις.

Γιώργος Κοντογιώργης, Από το έθνος του κράτους στο έθνος της κοινωνίας

Γιώργος Κοντογιώργης

Το ελληνικό πρόβλημα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το «διεθνές», πλην όμως διαθέτει τη δική του ιδιαιτερότητα και δυναμική που μας επιτρέπει να το ορίσουμε ως παρέκκλιση. Αποδίδω την αιτία της ελληνικής κακοδαιμονίας στις δυσμορφίες που προκαλεί η αναντιστοιχία του πολιτικού συστήματος/κράτους προς την ανθρωποκεντρική ιδιοσυστασία της ελληνικής κοινωνίας. Το πολιτικό αυτό σύστημα οδήγησε το κράτος και τους νομείς του να λειτουργούν ως λυμεωνικά παράσιτα επί του Ελληνισμού, να τον απομυζούν και να τον καταστρέφουν.

Δεν ανέμενα την τωρινή κρίση για να προβώ στη διαπίστωση αυτή. Δεκαετίες επισημαίνω το γεγονός, και ουσιαστικά ανήγγειλα πριν από τη δεκαετία του 1990 την, σε συντεταγμένες βάσεις, επιχειρούμενη λεηλασία της ελληνικής χώρας και την επερχόμενη νέα συντριπτική συρρίκνωση του Ελληνισμού. Στο πλαίσιο αυτό, αρκούσε μια μικρή έστω διεθνής αναταραχή για να εκθέσει την Ελλάδα και να της προκαλέσει μια ανήκεστη βλάβη.

Η ίδια γνωσιολογική αφετηρία με οδήγησε να επισημάνω την κατεύθυνση της λεγόμενης διεθνούς εξέλιξης και τις επιπτώσεις της. Καιρό πριν την εκδήλωση της αμερικανικής κρίσης, που οδήγησε στο κλείσιμο της τράπεζας Lehman Brothers, είχα αναδείξει το γεγονός της επελθούσης ανατροπής στην ισορροπία μεταξύ κοινωνίας, κράτους και οικονομίας, την αιτιολογία της και τις επερχόμενες επιπτώσεις.

Το επιχείρημα αυτό πηγαίνει πολύ πιο πίσω, στις αναλύσεις μου της δεκαετίας του 1980 και του 1990, στις οποίες κατέγραφα τον χαρακτήρα των αλλαγών που συντελούνταν στον κόσμο της εποχής: στο επικοινωνιακό σύστημα, στην εργασία, στη σχέση κοινωνίας και πολιτικής, στην διακρατική φιλοδοξία των εθνικών θεσμών, στις επιπτώσεις της πλανητικής διακτίνωσης σημαντικών παραμέτρων του ανθρωποκεντρικού γίγνεσθαι κλπ.

Εν σπέρματι η υπέρβαση

Ήταν ακόμη μέρα -του Γιώργου Γωνιανάκη

Ήταν ακόμη μέρα    κι ίσα που το ’χα χάσει
Σιγά-σιγά οι κόρνες ο καπνός    σβήναν απ’ το τοπίο
Ώσπου στο τέλος ξέχασα    και τη μορφή του πλοίου
Άδεια προβλήτα σκοτεινή    ρυμούλκησε το βλέμμα
Και τότε είπα: στο καλό…    Και τίποτ’ άλλο.

Αυταρχικοί και νάρκισσοι γονείς δεν μπορούν να αγαπήσουν τα παιδιά τους

Οι έρευνες των ειδικών περιστρέφονται γύρω από ένα παθολογικό είδος προσωπικότητας, που συνδυάζει τρία προβληματικά στοιχεία για τη διαπαιδαγώγηση.

Πρόκειται για τη «Σκοτεινή Τριαδική Προσωπικότητα», Dark Triad Personality (DTP), η οποία έχει ως κύρια χαρακτηριστικά τον ναρκισσισμό, τον Μακιαβελισμό και την ψυχοπάθεια.

Αυτά τα χαρακτηριστικά εκδηλώνονται στους ανθρώπους με υπερβολική αγάπη για τον εαυτό τους, χειραγώγηση των άλλων και έλλειψη ενσυναίσθησης.

Οι DTP συχνά αγωνίζονται να δουν την αντανάκλαση τους στα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων, κάτι που οδηγεί σε καταχρηστικές σχέσεις.

Σύμφωνα με την Perpetua Neo, ψυχολόγο και θεραπευτή που ειδικεύεται στις περιπτώσεις των DTP, «οι ναρκισσιστές, οι αυταρχικοί και οι κοινωνιοπαθείς δεν έχουν την αίσθηση της συμπάθειας, και δεν θα την αναπτύξουν, με αποτέλεσμα να μην μπορούν ποτέ να αγαπούν κανέναν».

Αυτό δεν αλλάζει, όταν έχουν παιδιά. Δεν υπάρχει πρωταρχικό ένστικτο για την προστασία και την ενθάρρυνση των απογόνων τους, επειδή δεν θεωρούνται από αυτούς ξεχωριστές οντότητες. Θεωρούνται απλώς ένα εργαλείο τους.

«Οι DTP τείνουν να βλέπουν τα παιδιά ως επέκταση του εαυτού τους και κατοχή τους», δήλωσε η Νέο. Και πρόσθεσε:  «Έτσι, αντί να λένε, «θα σας γαλουχήσω για να μπορέσετε να μεγαλώσετε για να είστε οι εκπληκτικοί άνθρωποι που θέλετε να είστε», λένε, «πρέπει να μεγαλώσετε και να το κάνετε έτσι ώστε να είστε το τρόπαιο μου»».

Το παιδί αναμένεται να γεμίσει με όλα τα είδη των λειτουργιών που δεν χρειάζεται. Για παράδειγμα, οι ναρκισσιστές τείνουν να είναι μονίμως δυσαρεστημένοι άνθρωποι, με χαμηλή αυτοεκτίμηση, έτσι μεταφορτώνουν πολλές περιττές συναισθηματικές αποσκευές στα παιδιά τους.