Το βιβλίο του Τάσου Πολυμέρη «Μύθος Ομόρριζος: Καβάφης – Θεόφιλος – Μακρυγιάννης» κυκλοφορεί από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις. Η αντιπαράθεση του Καβάφη στον Θεόφιλο και τον Μακρυγιάννη (αλλά και τον Βαμβακάρη) αποκαλύπτει κοινές σταθερές στο έργο ανθρώπων που αρδρεύουν από την νεώτερη ελληνική παράδοση, παρ’ ότι ανήκουν ο μεν στον λόγιο πολιτισμό, οι δε στον λαϊκό. Από το σημαντικό αυτό βιβλίο παραθέτουμε ένα μικρό απόσπασμα, ελπίζοντας να λάβει την αναγνώριση που του αξίζει.
Δημοσιεύεται στο Άρδην τ. 107-8 που κυκλοφορεί
Το κείμενο αυτό, είναι μια ανοικτή πρόταση. Η συγγραφική του πορεία, ξεκίνησε από τη στιγμή που άρχισα να συσχετίζω τις λεζάντες που έγραφε στα έργα του ο Θεόφιλος, με το ύφος και τον τονισμό των ποιημάτων του Καβάφη. Προσπάθησα να αναδείξω τη συνάφεια μεταξύ δημιουργών όπως ο Θεόφιλος, ο Καβάφης και ο Μακρυγιάννης, με μοναδικό αναγνωριστικό –αρχικά– τον τόνο που «άκουγα» στη ροή του λόγου τους. Ίσως το γεγονός ότι δεν στηρίχτηκαν σε λογοτεχνικά ή καλλιτεχνικά δάνεια και κανενός είδους -ισμούς, συνήθως εισαγόμενους από τη Δύση (μοναδικές απ’ όσο γνωρίζω περιπτώσεις στον ελληνικό χώρο), να είναι ένας από τους λόγους που εξηγούν αυτή την υπόρρητη σύνδεση. Επίσης, προσπάθησα να καταδείξω –νύξεις έκανα μόνο– το πνευματικό και ευρύτερα πολιτισμικό πλαίσιο εντός του οποίου κινήθηκαν αυτοί οι δημιουργοί. Διότι βεβαίως, ουδείς δημιουργεί στο κενό. Πάντα υπάρχουν άξονες αναφοράς, είτε γίνεται συνειδητά, είτε –ακόμα πιο ενδιαφέρον– γίνεται ασύνειδα. Η παράδοξη εκ πρώτης όψεως σχέση τόσο διαφορετικών δημιουργών και ανθρώπων, με πορείες ζωής ασύμπτωτες, όπως την εντόπισα αρχικά, ήταν μεγάλη πρόκληση για να την αποφύγω. Οι επαληθεύσεις και οι επιβεβαιώσεις ήρθαν εκ των υστέρων και μου έδωσαν τη σιγουριά ότι δεν ήταν τυχαίες. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον το πόσο μακριά μπορούν να φθάσουν αυτές οι «υπόγειες» σχέσεις, αυτές οι «συνάψεις», όταν συνδεθούν με τις πνευματικές δυνάμεις και αιτίες που δημιούργησαν τον ελληνικό πολιτισμό.
Σε μια συγκυρία βαθύτατης κρίσης του ελληνισμού, αναγκαία προϋπόθεση για να συνεχίσουμε να υπάρχουμε ως αυτόνομο έθνος, είναι ο απολογισμός της ιστορικής μας πορείας. Μπορούμε να αντικρύσουμετοίδιομαςτομέλλον μόνον εφ’ όσον έχουμε συνείδηση και γνώση της ιστορικής μας διαδρομής.
Διακόσια χρόνια μετά την Επανάσταση του ’21, και σχεδόν εκατό χρόνια μετά το 1922 η ανεξαρτησία μας κινδυνεύει να ακυρωθεί. Και όχι μόνο εξ αιτίας της επανεμφάνισης του νεοθωμανισμού, και της υποταγής μας στην δυτική αποικιοκρατία, αλλά και μέσα από την στάση μεγάλου μέρους των ελίτ της χώρας που υποστηρίζουν πως θα πρέπει η ιστορική μας μνήμη να λοβοτομηθεί, και εν τέλει να πάψουμε να αντιστεκόμαστε.
Σήμερα, η Τουρκία, επιχειρεί να αναιρέσει τις κατακτήσεις του 1821, επανεντάσσοντας τον ελληνισμό ως υποτελή στον νεοθωμανικό χώρο. Από την Κύπρο έως την Θράκη και το Αιγαίο, ο ελληνισμός απειλείται στις τελευταίες του εστίες. Και την ίδια στιγμή η Δύση μας έχει εξαντλήσει οικονομικά και πνευματικά και επιχειρεί να μας μεταβάλει σε ένα απλό σύνορο με την Οθωμανική Ανατολή. Έτσι έγινε και παλιότερα. Προηγήθηκαν οι Φράγκοι το 1204 και ακολούθησαν οι Τούρκοι το 1453.
Απέναντι σε αυτές τις απειλές, ιδιαίτερα μετά το 2000, στα πλαίσια ενός παρασιτικού «εξευρωπαϊσμού», που κατέρρευσε με πάταγο το 2009, επιχειρήθηκε μια σταδιακή αλλά καθολική αναθεώρηση της νεοελληνικής ιστορίας, η οποία συνεχίζεται και σήμερα από τη Μαρία Ρεπούση, έως τον Αντώνη Λιάκο, και τη Σία Αναγνωστοπούλου, με αποκορύφωμα την απόρριψη της γενοκτονίας των Ποντίων δύο χρόνια πριν από τον Νίκο Φίλη και τις προσπάθειες κυριολεκτικής εξαφάνισης της ιστορίας μας από τα σχολικά βιβλία. Θεμελιώδης επιδίωξη τους είναι η απόρριψη της συνέχειας και του αγωνιστικού ήθους του ελληνικού έθνους.
Την ίδια Μέρα, 29 Απριλίου ήρθε στη ζωή και έφυγε ο μεγάλος Αλεξανδρινός,1863- 1933
Ν. ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ: "Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ" 1948
Η μοναδική ιστορία του πίνακα
Το έργο του Νίκου Εγγονόπουλου, έχει διαστάσεις 30x40 εκατοστά. Έγραφε ο ίδιος ο Εγγονόπουλος στο «Καβάφης, ο Τέλειος»: «Κάποτε μου έδειξε ο γλύπτης Τόμπρος μια φωτογραφία που είχε πάρει στο νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού μετά την εγχείρηση. Ήταν πολύ καταπονημένος αλλά είχε μια φλόγα μέσα του, αυτή τη θεϊκή φλόγα. Και αυτή τη φωτογραφία δεν ήθελα να την αφήσω έτσι και με τον πίνακα μου την καθάρισα. Ο Καβάφης ακόμη και στα γηρατειά του ήταν έφηβος, ωραίος, δε μπορούσε ποτέ να ήταν κουρασμένος.»
Ηταν το έτος 1948 όταν ο Εγγονόπουλος ζωγράφισε το πορτρέτο, με βάση τη φωτογραφία του 1932. Επηρεασμένος από καβαφική αναφορά στον «ένδοξό μας βυζαντινισμό» χρησιμοποιεί βυζαντινή τεχνοτροπία. Ακόμη και η χειρονομία του Καβάφη θυμίζει παραλλαγμένη κίνηση αγίων που ευλογούν
Φυσικά ο Εγγονόπουλος δεν μένει πιστός στον βυζαντινό κώδικα. Μένει πιστός στην εσωτερική του διαρκή σχέση με τον Καβάφη, με το βλέμμα που ο ίδιος επιθυμεί όλος ο κόσμος να δει τον ποιητή: το πρόσωπο ζωντανεύει, τα μαλλιά πυκνώνουν και γίνονται ξανά μαύρα, τα χείλη γίνονται πιο σαρκώδη, ενώ το πράσινο φουλάρι δίνει κίνηση και ελπίδα στο τελικό αποτέλεσμα.
Δήμος Μούτσης - ΘΑΛΑΣΣΑ ΤΟΥ ΠΡΩΙΟΥ - Χρήστος Λετονός
Ποίηση : Κωνσταντίνου Καβάφη Μουσική : Δήμος Μούτσης Ερμηνεία Χρήστος Λετονός
Πρώτη έκδοση σε δίσκο 33 στροφών 1975
Εδώ ας σταθώ κι ας δω κι εγώ τη φύση λίγο θάλασσα του πρωιού κι ανέφελου ουρανού λαμπρά μαβιά και κίτρινη όχθη Ολα ωραία και μεγάλα φωτεισμένα λαμπρά μαβιά και κίτρινη όχθη
Με δυσκολία διαβάζω στην πέτρα την αρχαία. «Κύ[ρι]ε Ιησού Χριστέ». Ένα «Ψυ[χ]ήν» διακρίνω. «Εν τω μη[νί] Aθύρ» «Ο Λεύκιο[ς] ε[κοιμ]ήθη». Στη μνεία της ηλικίας «Εβί[ωσ]εν ετών», το Κάππα Ζήτα δείχνει που νέος εκοιμήθη. Μες στα φθαρμένα βλέπω «Aυτό[ν]... Aλεξανδρέα». Μετά έχει τρεις γραμμές πολύ ακρωτηριασμένες· μα κάτι λέξεις βγάζω — σαν «δ[ά]κρυα ημών», «οδύνην», κατόπιν πάλι «δάκρυα», και «[ημ]ίν τοις [φ]ίλοις πένθος». Με φαίνεται που ο Λεύκιος μεγάλως θ’ αγαπήθη. Εν τω μηνί Aθύρ ο Λεύκιος εκοιμήθη.
(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)
Κ. Καβαφης
(Μια μελοποιηση που εγινε πριν απο περιπου 2 χρονια .. Παρουσιαστηκε στην εκδηλωση της Ελληνογαλλικης σχολης jeanne d'arc προς τιμην του Κ.Π.Καβαφη . Το εργο περιεχει μια πληθωρα ανατολιτικων μοτιβων , καθοτι ο ποιητης γεννηθηκε στην Αλεξανδρεια της Αιγυπτου .
φωτό: Άγιος Δημητριος του Καταουρη, Πλησιοι Αρτας. Οκταστυλη παλαιοχριστιανική εκκλησία του 9ου μΧ αι. Τοιχογραφίες απαράμιλλης αισθητικής του 13ου αι -περιόδου μεγάλης ακμής για την περιοχή-)
