Σε μια παιδεία που έχει χάσει τον προσανατολισμό της γιορτάζουμε μια αχτίδα φωτός... τους τρεις Ιεράρχες!!!

1. 

της Σοφίας Ντρέκου

Σε μια παιδεία που έχει χάσει τον προσανατολισμό της, που βηματίζει ανακυκλώνοντας σκόρπια δάνεια χωρίς να ξέρει το γιατί και το πως, που αναπαράγει άριστα τις κοινωνικές ανισότητες, που δε νοηματοδοτεί τις ζωές των παιδιών, γιορτάζουμε μια αχτίδα φωτός!

Μια αχτίδα μεστής και περιεκτικής πρότασης ΖΩΗΣ. Ζωή που επικοινωνεί στην ουσία της ύπαρξης. Ζωή με ελπίδα, με νόημα, με αγάπη, με συγκατάβαση, με υπομονή, με μετάνοια, με χαρμολύπη, με πρόνοια θεού.

Οι τρεις Ιεράρχες δεν είναι μια ιστορική υπόμνηση στους μαθητές και ...πάμε παρακάτω. Άλλη προοπτική μας δίνουν! Προοπτική μίμησης, ενεργής και ουσιαστικής.

Των Τριών Ιεραρχών είναι και μία προτροπή για ενότητα των Ελλήνων που συνήθως διαχωρίζονται σε αντίπαλες ομάδες με ασήμαντες διαφορές! χωρίς λόγο και ουσία!

Εύχομαι να τους μιμηθούμε όλοι. Δάσκαλοι και μαθητές.

Χρόνια πολλά και ευλογημένα. www.sophia-ntrekou.gr

Δείτε:Οι Τρεις Ιεράρχες και πως καθιερώθηκε η εορτή τους (Αφιέρωμα)

Η έριδα που χώρισαν τα πλήθη σε τρεις ομάδες, 

τους Βασιλείτες, Γρηγορίτες και Ιωαννίτες

Στα χρόνια της βασιλείας του Αλέξιου Κομνηνού ξέσπασε μία έριδα, η οποία προς στιγμήν απείλησε την ενότητα της Χριστιανοσύνης. Η άρτια θεολογική κατάρτιση, οι αρετές, το ήθος, η μεγαλοφυΐα, τα ποιμαντικά και διοικητικά χαρίσματα, η βαθιά και ζέουσα πίστη καθώς και το πολύπλευρο και τεράστιο συγγραφικό έργο των Τριών Ιεραρχών, Μεγάλου Βασιλείου, Γρηγορίου Θεολόγου και Ιωάννου Χρυσοστόμου, έγιναν η αιτία φιλονικίας των χριστιανών για το ποιος εκ των τριών αγίων είναι σημαντικότερος.

''Φώτα'' - Ένα άγνωστο θρησκευτικό άρθρο του Παπαδιαμάντη (Γιώργος Βαλέτας, Από το Περιοδικό ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ, 1941)

Σήμερον η Εκκλησία ημών εορτάζει την μεγάλην εορτήν των Θεοφανείων, και ποιείται μνείαν της βαπτίσεως του Χριστού εν τω Ιορδάνη. Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος και Βαπτιστής, όστις έμβρυον εν τη μήτρα είχεν αναγνωρίσει τον Λυτρωτήν και εσκίρτησεν, ανήρ γενόμενος υπήρξε και ο πρώτος πιστεύσας, υποδείξας και κηρύξας τον Χριστόν. «Ίδε ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου», είπεν ότε είδε τον Ιησούν περιπατούντα. «Έρχεται άλλος οπίσω μου, ου ουκ ειμί ικανός λύσαι τον ιμάντα των υποδημάτων αυτού», έλεγε προς τους μαθητάς του. Τινές δε των μαθητών τούτων, εγκαταλιπόντες αυτόν, ηκολούθησαν τον Ιησούν, όθεν ο Ιωάννης εγκαρτερών και υποτασσόμενος έλεγεν, «Εκείνον δει

αυξάνειν, εμέ δε ελαττούσθαι». Εκ των μαθητών τούτων του Ιωάννου λέγεται ότι ήσαν ο Ανδρέας ο πρωτόκλητος και ο αδελφός αυτού Σίμων Πέτρος, όστις και πρώτος εκ των άλλων αποστόλων ωμολόγησε τον Χριστόν, «Ραββί, συ ει ο Χριστός, ο υιός του Θεού, συ ει ο βασιλεύς του Ισραήλ». Προς τούτον λοιπόν τον Ιωάννην, τον κηρύττοντα και βαπτίζοντα βάπτισμα μετανοίας, προσήλθεν ο Χριστός ως άνθρωπος και εβαπτίσθη θέλων να δώση το παράδειγμα.

Επειδή περί βαπτίσματος ο λόγος, καλόν νομίζω ενταύθα να υποβάλω πρακτικάς τινας παρατηρήσεις περί του τρόπου καθ’ ον τελείται παρ’ ημίν το Βάπτισμα.

Η εθελούσια μετάλλαξη του ανθρώπου

Ο π. Νικόλαος Λουδοβίκος την Κυριακή 17 Οκτωβρίου 2021 μίλησε στον Άγιο Γεώργιο Κυψέλης με θέμα: Η εθελούσια μετάλλαξη του ανθρώπου. Σταχυολογώντας μερικά από τα λεχθέντα: Η ψυχή τρέφεται μόνο με χαρά. Ο Σταυρός του Χριστού είμαι μια μορφή αλήθειας συναρπαστική για όλους. Στην Αλήθεια αληθεύουν τα πάντα. H εκκλησία ή θα είναι κάτι έξω μου με το οποίο θα παλεύω συνέχεια και θα μαλώνω ή θα είναι κάτι που θα συμβεί κάποτε μέσα μου και... Επίσης αναφέρθηκε στον Pascal Brukner, τον Rowan Williams και τον "μπιζελάνθρωπο". Αντίφωνο

ΠΗΓΗ:www.Antifono.gr
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Ερμηνεία εικόνας της Αγίας Τριάδας του Αντρέι Ρουμπλιώφ και ο βίος του (βίντεο)

Ερμηνεία εικόνας της Αγίας Τριάδας του Αντρέι Ρουμπλιώφ και ο βίος του (βίντεο)

εικ. Ο Ανδρέα Ρούμπλιοφ αγιογραφεί την Αγία Τριάδα.

The Russian iconographer Saint Andrew Rublev, 

painting the icon of Holy Trinity, by Natalia Klimova

Εργασία: Σοφία Ντρέκου

Ο Αντρέι Ρουμπλιόφ (1360 - 17 Οκτωβρίου 1428) θεωρείται ο κορυφαίος Ρώσος αγιογράφος του Μεσαίωνα. Το 1988, ανακηρύχθηκε άγιος από τη Ρωσική Εκκλησία ως Άγιος Ανδρέας ο Εικονογράφος και η μνήμη του τιμάται στις 4 Ιουλίου.

H Αγία Τριάδα του Roublev

πέραν της ιερότητας 

παραμένει ανθρώπινη 
για τη χάρη της κίνησης 

και των βλεμμάτων 
της ευσπλαχνίας

 που διεισδύει για αυτόν 
που θεωρεί τη θρησκεία 

ως μία αρχή ζωής. [1] 

Ερμηνεία της Ορθόδοξης εικόνας του 1415 του
Ανδρέα Ρούμπλιοφ (1360 - 17 Οκτωβρίου 1428)

«Από τους μεγαλύτερους αγιογράφους στο κόσμο είναι και ο Ρώσος μοναχός Ανδρέας Ρουμπλιόφ. Στα 1515 διακόσμησε τον καθεδρικό ναό της Αναλήψεως του Χριστού στη Μόσχα. Εκατό πενήντα χρόνια αργότερα η σύνοδος των Επτά Κεφαλαίων αναγνωρίζει ειδικά την εικόνα της Αγίας Τριάδος ως υπόδειγμα της αγιογραφίας και όλων των αναπαραστάσεων της Αγίας Τριάδος. Δεν υπάρχει τίποτε παρόμοιο ως προς τη δύναμη της θεολογικής συνθέσεως, το πλούτο του συμβολισμού και την άφθαστη καλλιτεχνική ωραιότητα.

Μπορούμε να ξεχωρίσουμε τρία υπερκείμενα επίπεδα.

Το πρώτο είναι η ανάμνηση της βιβλικής διηγήσεως για την επίσκεψη των τριών οδοιπόρων στον Αβραάμ (Γεν. ιη’1-15), που την ερμηνεύει το λειτουργικό σχόλιο: «Μακάριε Αβραάμ, την είδες και την δέχθηκες εσύ τη μια και τριαδική Θεότητα».

Η απουσία όμως των μορφών του Αβραάμ και της Σάρρας μας καλεί τώρα να εισδύσωμε βαθύτερα, στο δεύτερο επίπεδο, της «θείας οικονομίας». 

Οι τρεις ουράνιοι οδοιπόροι αποτελούν το «Αιώνιο Συνέδριο» και το τοπίο αλλάσσει σημασία: η σκηνή του Αβραάμ γίνεται ανάκτορο και ναός, η δρυς του Μαβρή το ξύλο της ζωής και ο κόσμος ένα σχηματικό κύπελλο μέσα στη φύση, ανάλαφρο σημείο της παρουσίας της. Το επιτραπέζιο σκεύος με το μοσχάρι το αντικατασταίνει το ποτήριο της ευχαριστίας.

Οι τρεις άγγελοι ανάλαφροι και λυγεροί μας παρουσιάζουν σώματα πολύ επιμηκυμένα. Οι πτέρυγες των αγγέλων, καθώς και ο σχηματικός τρόπος της επεξεργασίας του τοπίου δίδουν την άμεση εντύπωση του άϋλου, της απουσίας κάθε γήϊνου βάρους. Η ανάστροφη προοπτική εξαφανίζει την απόσταση, το βάθος, όπου τα πάντα χάνονται απόμακρα και μ’ ένα αποτέλεσμα αντίθετο φέρει κοντά μας τις μορφές, δείχνοντας πως ο Θεός είναι εκεί και παντού. Η χαρωπή ελαφράδα του συνόλου, δημιουργεί ένα φτερωτό όραμα.

π. Δημήτριος Μπαθρέλλος: Ηδονή και Οδύνη

Την Τρίτη 28 Νοεμβρίου 2013 ο π. Δημήτριος Μπαθρέλλος, (διδάκτωρ θεολογίας, διδάσκων στο ΕΑΠ) μίλησε με κεντρικό θέμα:

 Αμαρτία και αναμαρτησία και συγκεκριμένα για το δίπολο Ηδονής και Οδύνης με αναφορά στο έργο του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού και συζήτησε με τους παρευρισκόμενους.

ΠΗΓΗ: Antifono.gr 

Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Ὁ Μηδενισμὸς τοῦ Ἀνθρώπου

από

 π. Αθανάσιος Γέφτιτς

 -

12 Μαρτίου 2021

0

949

Τὸ ὅλο πρόβλημα γιὰ τὸν ἄνθρωπο εἶναι ἀκριβῶς αὐτό: νὰ εὑρεθεῖ ἐν τῷ Χριστῷ καὶ νὰ μὴ ἐκπέσει Αὐτοῦ, ἢ ἀφοῦ ἐξέπεσε (ὁ Ἀδὰμ καὶ ἐμεῖς) νὰ εὑρεθεῖ καὶ πάλι ἐν Αὐτῷ ὡς Θεῷ του καὶ ἀνθρώπῳ του, διότι ὁ Λόγος Χριστὸς διὰ τοῦτο ἀκριβῶς καὶ ἐδημιούργησε τὸν ἄνθρωπο, διὰ νὰ τὸν ἑνώσει μεθ᾿ Ἑαυτοῦ, νὰ τὸν «ἐνυποστήσει» ἐν Ἑαυτῷ, ὅπως λένε οἱ Πατέρες, καὶ ἔτσι νὰ τὸν ὁδηγήσει στὴν πληρότητά του ὡς ἀνθρώπου καὶ νὰ τὸν θεώσει, δηλαδὴ μὲ μία λέξη νὰ τὸν θε-ανθρωποποιήσει.

Ὁ πρῶτος ἄνθρωπος, ὁ Ἀδάμ, δημιουργηθεὶς ἔβλεπε τὸν Θεὸ καὶ εἶχε κοινωνία μαζί Του, καὶ ἔπρεπε ἐν συνεχείᾳ ἐλευθέρως καὶ ἀγαπητικῶς νὰ φθάσει ἐν τῷ Θεῷ Λόγω στὴν πλήρη ἕνωση μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὴ θέωσή του. Διότι ἡ θέωση τοῦ ἀνθρώπου ἦταν ὁ σκοπὸς ὁλόκληρης τῆς θείας δημιουργίας, καὶ ἡ θέωση εἶναι ἡ τελικὴ ἀλήθεια τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ θέωση δὲ τοῦ ἀνθρώπου εἶναι δυνατὴ καὶ κατορθωτὴ μόνον ἐν τῷ Θεῷ Λόγῳ, ἐν τῷ Θεανθρώπῳ Χριστῷ, δυναμικὴ εἰκὼν τοῦ Ὁποίου εἶναι δημιουργικῶς ἐναποτεθειμένη στὸν ἄνθρωπο καὶ βάσει αὐτῆς καὶ μόνο πραγματοποιεῖται ἡ αὐθεντικὴ ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἡ κατὰ χάριν θέωσή του. Ἡ πρὸς θέωσιν δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἡ δεδομένη δυνατότης καὶ δυναμικότης τῆς θεώσεως δὲν εἶναι ἕνας «εὐσεβὴς πόθος» τοῦ «θρησκευτικοῦ» ἀνθρώπου, ἀλλὰ μία ἀνθρωπολογική (=χριστολογική, θεανθρώπινη) ἀλήθεια, ἡ ὁποία μαρτυρεῖται ἀκόμη καὶ σὲ αὐτὴν ταύτη τὴν τραγωδία τῆς πτώσεως τοῦ ἀνθρώπου. Ὅταν ὁ πατὴρ τοῦ ψεύδους, ὁ διάβολος, ἦλθε καὶ εἶπε στοὺς πρώτους ἀνθρώπους νὰ τὸν ἀκούσουν καὶ θὰ γίνουν καὶ χωρὶς τὸν Θεὸ «θεοί», αὐτὸ ἦταν ἕνα μεγάλο ψεῦδος. Ἕνα ψεῦδος ὅμως προϋποθέτει πάντοτε μία ἀλήθεια, τῆς ὁποίας τὸ ψεῦδος αὐτὸ τυγχάνει ἡ κατάχρηση, ἢ διαστρέβλωση, ἢ «λήθη», ἢ ἀναίρεση, ἢ στέρηση. Ὁ διάβολος ἐψεύδετο συμβουλεύων τοὺς ἀνθρώπους τὴν ἄνευ Θεοῦ «θέωση» (τὴν ψευδῆ, ἐπειδὴ ἀ-θεο «θέωση»), καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι «ψευδοῦς ὀρεχθέντες θεώσεως» (Ἰω. Δαμασκηνοῦ, P.G. 725) δεχθήκαμε καὶ ἀκολουθήσαμε τὴν προτροπὴ τοῦ διαβόλου, ἡ ὁποία μᾶς ὁδηγοῦσε πρὸς μία κατάχρηση τῆς θεοσδότου, ἐν ἡμῖν, δυναμικῆς ἐφέσεως πρὸς ἀληθινὴ θέωση. Ἀλλὰ διὰ τῆς καταχρήσεως αὐτῆς ὄχι μόνο δὲν ἐπιτύχαμε τὴν θέωση, ἀλλὰ καὶ καταστρέψαμε τὴν ὕπαρξή μας τὴν αὐθεντικὴ καὶ «τοῖς ἀνοήτοις συμπαρεβλήθημεν κτήνεσιν» (Ψαλμ. 68, 2). Ἡ «ὄρεξις» τῆς θεώσεως μποροῦσε νὰ ὑπάρχει, ἐπειδὴ προϋπῆρχε ἡ πρὸς τὴν ἀληθινὴ θέωση τοῦ ἀνθρώπου δημιουργικὴ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ Λόγου καὶ ἡ προδεδωρημένη ἔφεση ἢ δυνατότης ἢ δυναμικότης μέσα στὸν ἄνθρωπο πρὸς αὐτὴ τὴν θέωση, τὴν ὁποία ἔφεση δύναται μὲν ὁ ἄνθρωπος ἐλευθέρως νὰ καταχρᾶται καὶ νὰ διαστρεβλώνει, δὲν δύναται ὅμως νὰ τὴν ἀποβάλλει ἐντελῶς.

Τον περισσότερο καιρό η Γη είναι όντως… επίπεδη

Γράφει ο Jonathan Pageau, Καναδός Ορθόδοξος αγιογράφος

Μετάφραση: Μάριος Νοβακόπουλος

ΠΗΓΗ: Orthodox Arts Journal

Η επιστήμη, η σύγχρονη επιστήμη για την ακρίβεια, έχει κατακλύσει σχεδόν ολόκληρο το βλέμμα μας. Έχει γίνει ο διαφανής πίνακας πάνω στο οποίο βιώνουμε τον κόσμο, τα γυαλιά που φορούμε για να κρίνουμε την αλήθεια, το πρότυπο που τηρούμε ενάντια στην εμπειρία μας. Αυτό που είναι αυτονόητο στους περισσότερους είναι ότι το υλικό, ποσοτικό όραμα του Σύμπαντος που έχει αναπτυχθεί από τον λεγόμενο Διαφωτισμό έχει γίνει το μεγαλύτερο όπλο εναντίον της θρησκείας ενώ παράλληλα ανυψώθηκε ως η τελική μάχη της «αλήθειας», το τελευταίο εύθραυστο οχυρό από ορισμένους θρησκευτικούς υπερμάχους ενάντια σε μια ασταμάτητη επίθεση.

Η παγκόσμια επιστημονική μηχανή είναι τόσο διαδεδομένη, τόσο σιδηρά ώστε να μετατραπεί σε ολόκληρη την ιστορία της ανθρώπινης εμπειρίας. Επομένως, συναντήσαμε τις πιο σύγχρονες ιστορικές αφηγήσεις περί “δεισιδαιμονίας”, περί του πως “δεν ήξεραν τότε οι άνθρωποι”, καταλήγοντας σε εκείνη την ol;euria δήλωση που όλοι έχουμε ακούσει: “οι άνθρωποι σκέφτονταν έτσι, αλλά τώρα ΞΕΡΧΟΥΜΕ …”. Βέβαια αυτό είναι φυσικό. Η ιστορία, όπως λένε, γράφεται από τον νικητή. Αλλά θα προτιμούσα να πω ότι η ιστορία δεν γράφεται τόσο από τον νικητή, όσο είναι οριοθετημένη από τον νικητή. Γιατί αυτό που άλλαξε τον 17ο αιώνα κατά τη διάρκεια της ταραχώδους εκείνης εποχής στη Δυτική Ευρώπη, η οποία είχε για 400 χρόνια υπονόμευε και τελικά διέλυσε το πλαίσιο σκέψης του Μεσαίωνα.

Άσκηση και Εκκλησιολογία στην θεολογία του γέροντα Αιμιλιανού (μέρος β)

από

 Δημήτρης Γ. Ιωάννου

 -

25 Ιουλίου 2020

0

91

Στο πρώτο μέρος αναφερθήκαμε σε όσα λέγει ο Γέροντας Αιμιλιανός περί νήψεως. Φαίνονται αποκλειστικά για τους μοναχούς όσα λέγει, αλλά, όπως διαβάζουμε και σε άλλους Πατέρες, ο ταπεινός άνθρωπος και αυτός που συγχωρεί τους εχθρούς του, είναι ικανός να νήφει ακόμη και μέσα στην μεγαλούπολη. Παραφράζοντας τον άγιο Σιλουανό θα λέγαμε: «αγάπα τους εχθρούς σου και κάνε ό,τι θέλεις». Συνεχίζουμε, μιλώντας πάντα για το θυσιαστήριο της ανθρώπινης καρδιάς, στην οποία, λέγει ο Γέροντας, μιλάει ο Θεός. «Όμως, αν και αποκαλύφθηκαν τα αποκεκρυμμένα μυστήρια, για να τα βιώσει κανείς, απαιτείται λόγω του βάθους των κάποια προσπάθεια. Η οντολογική δηλαδή αποκάλυψις της θεότητος γίνεται διά του ιδίου του Θεού μέσα στην ύπαρξί μας, ανάλογα με το πόσο εμείς θεούμεθα. Ας αναφέρομε ένα παράδειγμα: Έρχεσαι να μου μιλήσεις εσύ πνιγμένος στα προβλήματά σου. Είσαι άρρωστος, αμάρτησες, εξώκειλες, σε έδιωξαν από το μοναστήρι, σου είπαν ότι έχεις καρκίνο και θα πεθάνεις. Σου μιλάω εγώ, με ακούς και μετά από λίγο μου λες με δάκρυα: Γέροντα, λύθηκε το πρόβλημά μου. Λύθηκε; Πώς; Ο καρκίνος δεν θεραπεύτηκε, η εγχείρησις θα γίνει, τελικώς θα πεθάνεις. Από το μοναστήρι σε έδιωξαν. Πώς λύθηκε το πρόβλημά σου; Και όμως, εσύ λες ότι λύθηκε. Πράγματι λύθηκε, διότι άλλαξε η εσωτερική κατάστασίς σου, άλλαξε το βίωμά σου. Θεία ενέργεια φώτισε τα έγκατά σου, και ένιωσες ότι λύθηκε το πρόβλημά σου. Δεν λύνονται τα προβλήματά μας, διότι προκαλούνται από τους άλλους και τις καταστάσεις. Εν τούτοις, το πρόβλημα δεν είναι οι άλλοι αλλά η σχέσις μου με τον Θεόν, εγώ και ο Θεός. Όταν αυτή την τακτοποιούμε, δεν υπάρχει πρόβλημα» (ό. π. σελ. 29).

Άσκηση και Εκκλησιολογία στην θεολογία του γέροντα Αιμιλιανού (μέρος α)

από

 Δημήτρης Γ. Ιωάννου

 -

18 Ιουλίου 2020

0

254

Διαβάζοντας κανείς τα βιβλία του π. Αιμιλιανού, καταλαβαίνει ευθύς εξαρχής τον πρώτιστο ρόλο που παίζει η ηθική στην ορθόδοξη θεολογία, καθώς μάλιστα δεν είναι αποσπασμένη από την δογματική συνείδηση. Θα κάνουμε μια μικρή προσπάθεια να φωτίσουμε λίγο αυτή την ηθική, με βάση το βιβλίο του Γέροντα «Λόγος περί Νήψεως, Ερμηνεία στον Αββά Ησύχιο» (Ίνδικτος, 4η έκδοση, 2018).

Εν πρώτοις, είναι αληθές ότι υπάρχει το «ομοούσιον» όλων των ανθρώπων, ότι στην πραγματικότητα υπάρχει ένας άνθρωπος, «ο Αδάμ». Και όμως, η σχέση με τον Θεό είναι τέτοια, ώστε συναντάς τον άλλο άνθρωπο μέσα σε μια αποφατική ατμόσφαιρα, σε ένα είδος γνόφου απομάκρυνσης από αυτόν. Μόνο έτσι τον ξαναβρίσκεις αληθινά. Εν πρώτοις γράφεται ότι ο ίδιος ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο και του ενεφύσησε «ψυχήν ζώσαν» (Γεν. 2, 7)). «Τότε ο Θεός έπαυσε πλέον να πνέει μόνον επάνω από αβύσσους και να περνά μέσα από κτιστά και υλικά στοιχεία και ζώα∙ εσκήνωσε σε ένα μοναδικό και ύψιστο ον, το οποίο έγινε ο βασιλιάς και ο λόγος της κτίσεως∙ λόγος δε της κτίσεώς του, της δημιουργίας του, είναι ο ίδιος ο Θεός. Από την ώρα αυτή γίνεται πια αναπόφευκτη η συγκυρία, η συμπόρευσις, η ένωσις του ανθρώπου μετά του Θεού, και δεν είναι δυνατόν  να νοηθεί ο άνθρωπος, η εικών του αοράτου Θεού, χωρίς το Άγιον Πνεύμα» (ό.π. σελ. 4). Ο άνθρωπος πλάθεται έχοντας εξαρχής «το ηγεμονικό» (ό.π. σελ. 5), και αυτό ειναι ο «νους», με τον οποίο μπορεί να επισκοπεί τον εσωτερικό του κόσμο και παράλληλα να ελέγχει και το εξωτερικό του περιβάλλον. Αυτή η ικανότητα της αυτοπαρατήρησης είναι πολύ μεγάλη. Στη Δύση είναι κυρίως γνωστή μέσω της λογοτεχνίας, όπου οι ήρωες σκέπτονται τα συναισθήματά τους και τις ιδέες τους. Στον τομέα της σύγχρονης δυτικής ηθικής, δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο, γιατί οι φιλόσοφοι ενδιαφέρονται περισσότερο για τις πράξεις και λιγότερο για τις αντιλήψεις ή την άβυσσο της ανθρώπινης εσωτερικότητας (που αναλαμβάνει να μελετήσει η Ψυχανάλυση). Και όμως, χάρη στο «νου» του, ο άνθρωπος έχει μία τεράστια δυνατότητα να αφουγκράζεται και να παρακολουθεί τον εαυτό του, πάνω στην οποία στηρίζεται και η ορθόδοξη ηθική. Και συμπληρώνει ο π. Αιμιλιανός ότι, εφόσον ο άνθρωπος έχει το «ηγεμονικό», «υπάρχει εσωτερική κοινωνία της ανθρώπινης και της θείας φύσεως εν τω ανθρώπω, όπως και εν τω Χριστώ» (ό.π. σελ. 5).

Λένη Ζάχαρη, Οδοιπορικό στη Μεγάλη Εβδομάδα, Μεγάλη Τετάρτη

Μεγάλη Τετάρτη

«Ο Χριστός εχάθη»

«Πρόσφυγας της Τετάρτης προς την Πέμπτη. Δεν θα μάθει ποτέ τίποτα. Κι όμως. Κάποιος, πιο τρομαγμένος, ξέρω, αδιάκοπα, κρύβει σημάδια και μισά μηνύματα. Ανέλπιδα. Καθώς τον πηγαίνουν για θάνατο. Ή, για γέννηση.

Κάποτε νυχτώνει στ’ αλήθεια.

Απλώνει το μαύρο στις φλέβες. Τότε

Για λίγο, από σφυγμό σε σφυγμό

Γράφονται και σβήνουν

Παλιοί στίχοι θαμποί

Χωρίς λόγο, χωρίς λόγια πια

Σαν μουσική στον καθρέφτη, σαν

Τεθλιμμένοι συγγενείς.»

«Καρτ ποστάλ 14» Π. Παμπούδη

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ: Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στην αμαρτωλή γυναίκα (Λουκ. 7,47), που μετανιωμένη άλειψε τα πόδια του Κυρίου με πολύτιμο μύρο και συγχωρήθηκε για τα αμαρτήματα της, καθώς μετανόησε ειλικρινά.

Η τιμή του μύρου ήταν γύρω στα τριακόσια δηνάρια και γι’ αυτό οι μαθητές την επέκριναν και περισσότερο απ’ όλους ο Ιούδας. Γνώριζαν οι μαθητές καλά πόσο μεγάλο ζήλο έδειχνε πάντοτε ο Χριστός για την ελεημοσύνη προς τους φτωχούς.

Ο Χριστός όμως την υπερασπίσθηκε, επισημαίνοντας ότι τον προετοιμάζει για την ταφή του. Άλλωστε, είπε στους μαθητές, “εμένα θα με έχετε για λίγο ακόμα κοντά σας, τους φτωχούς θα τους βοηθάτε καθ΄όλη τη διάρκεια της ζωής σας”. Ο Ιούδας αποχώρησε δυσαρεστημένος και πήγε στους Αρχιερείς, όπου και διαπραγματεύτηκε την παράδοση του Διδασκάλου του έναντι 30 αργυρίων.

Η υμνογραφική παράδοση συγκρίνει την μετάνοια της πόρνης με το φοβερό ολίσθημα του Ιούδα και παραλληλίζει τις δύο ψυχικές καταστάσεις.

Η πόρνη ελευθερώνεται από την αμαρτία και μετανοεί, ενώ ο Ιούδας αιχμαλωτίζεται από τη φιλαργυρία και αποχωρίζεται απ’ το Θεό.

Ο ιερός Χρυσόστομος υποστηρίζει ότι δύο ήταν οι γυναίκες που άλειψαν με μύρο τον Κύριο. Οι τρεις πρώτοι Ευαγγελιστές αναφέρουν μια και την ίδια γυναίκα, που πήρε την ονομασία πόρνη. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης όμως κάνει λόγο για άλλη γυναίκα, αξιοθαύμαστη και σεμνή, τη Μαρία την αδελφή του Λαζάρου, που άλειψε τα άχραντα πόδια Του σκουπίζοντας τα με τις τρίχες των μαλλιών της.

Κάθε Μεγάλη Τετάρτη, πριν από την Τελετή του Νιπτήρος, που είναι και ο Όρθρος της Μεγάλης Πέμπτης, τελείται σε όλες τις εκκλησίες το Ιερό Ευχέλαιο, μια εξαιρετικά σημαντική για την Εκκλησία ακολουθία

Αφιερωμένη στη μνήμη της αμαρτωλής γυναίκας, που μετανόησε, πίστεψε στο Χριστό και άλειψε τα πόδια του με μύρο, είναι η Μεγάλη Τετάρτη, με το Ιερό Ευχέλαιο να τελείται.

Το πρωί τελείται o εσπερινός της Μεγάλης Τετάρτης και Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία. Το απόγευμα γίνεται η Ακολουθία του Ευχελαίου και η Τελετή του Νιπτήρος που είναι και ο Όρθρος της Μεγάλης Πέμπτης που αναφέρεται σε τέσσερα γεγονότα.

Τον Ιερό Νιπτήρα, το πλύσιμο δηλαδή των ποδιών των μαθητών από τον Ιησού Χριστό, τον Μυστικό Δείπνο, την Προσευχή του Κυρίου στο Όρος των Ελαιών και την προδοσία του Ιούδα, δηλαδή την αρχή των Παθών του Χριστού.

Θεία λειτουργία - Άγιον ΄Αγιον Όρος

ΠΗΓΗ: https://www.youtube.com/watch?v=w3ADi8pENSA
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

ΕΚΤΑΚΤΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΑΝΘΙΜΟΥ για τον κορονοϊό...

14 Μαρτίου 2020

"Λοιπόν, οι Ναοί μας θα λειτουργούν μόνο κάθε Κυριακή πρωί για να τελείται η θεία Λειτουργία από τις 9.00 μέχρι τις 10.00, με έναν ιερέα μόνο και έναν ψάλτη. Τις υπόλοιπες ιερές Ακολουθίες και τους λαοφιλείς Χαιρετισμούς στην Παναγία μας, σας συστήνω και σας παρακαλώ να τις τελείτε στα σπίτια σας. Να μετατρέψετε τα σπίτια σας σε Εκκλησίες και έτσι, διόλου δεν θα διακοπεί η κοινωνία μας με το Χριστό"

"Αγαπητοί μου∙ Πατέρες, αδελφοί και αδελφές μου. 

Οι Έλληνες, από τα αρχαία χρόνια, επιζητούσαμε να ανακαλύψουμε το Θεό. Η ελληνική μυθολογία, η λογοτεχνία και η φιλοσοφία δηλώνουν την εναγώνια εκείνη προσπάθεια. Ο Πλάτωνας, τελικά, αποφάνθηκε ότι: «ο Θεός δεν γίνεται να ενωθεί με τον άνθρωπο». Την λύτρωση της ελληνικής διανοήσεως, έφερε η Εκκλησία όταν ομολόγησε: «ο Θεός φανερώθηκε με σάρκα»! Έτσι, η Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη μας εκκεντρίζει τον καθένα μας στην Αγία Τριάδα, καθώς κοινωνούμε το Σώμα και το Αίμα του Δευτέρου Προσώπου της, του θεανθρώπου Ιησού Χριστού. 

Οι Χριστιανοί Έλληνες βιώνουμε εμπειρικά αυτό το θαύμα ως το πρώτιστο και μόνο μυστήριο της Εκκλησίας μας. Όταν οι Χριστιανοί ζούμε το Χριστό διαρκώς ανάμεσά μας, τότε και το ψωμί με το κρασί, που προσκομίζετε οι Χριστιανοί στους Ναούς, γίνεται Σώμα και Αίμα Του πάνω στην Αγία Τράπεζα. Αυτή η εξαιρετική ευεργεσία του Θεού προς όλους μας, γίνεται εύκολα και ορατά μέσῳ της Εκκλησίας Του. 

Οπωσδήποτε, όμως, ο Θεός έχει κι άλλους τρόπους να συνάπτει σχέση και κοινωνία με τους εκλεκτούς Του. Έτσι η Παρθένος Μαρία ήταν ο πρώτος άνθρωπος που κοινώνησε το Χριστό, όταν Τον πήρε ολόκληρο μέσα της. Ο ευγνώμων ληστής κοινώνησε το Χριστό, όταν διέκρινε το Θεό στο διπλανό του εσταυρωμένο. Η οσία Μαρία η Αιγυπτία κοινωνούσε καθημερινά το Χριστό στην έρημο, καθώς γιγάντωνε εκεί η δύναμη της μετανοίας της. Οι στυλίτες και οι αναχωρητές κοινωνούσαν αδιάκοπα τον Χριστό με την επίπονη άσκησή τους. 

Τα παραδείγματα αυτά δείχνουν ότι η Εκκλησία δεν έχει αδιέξοδα στην ποιμαντική της και η πνευματικότητά της δεν είναι μονόδρομος. Έτσι, στα χρόνια των Κατακομβών μετέδιδε τη θεία Κοινωνία μέσα σε εσκαμμένα μήλα, ενώ αργότερα, σε περιόδους εκτεταμένων πανδημιών, μέσα σε ξεχωριστά σκεύη. Το σημαντικό δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο κοινωνούμε, αλλά, ο χώρος από τη ζωή μας που παραχωρούμε στον Χριστό. Είναι βασική η σωματική παρουσία μας στο Ναό, αλλά βασικότερη είναι η πνευματική μας σχέση με τον Χριστό και η λογική λατρεία Του.

Αγαπητοί μου, 

Τα κρούσματα του κορονοϊού στην Χώρα μας αὐξάνουν επιδημικά. Οπωσδήποτε πολλοί συνάνθρωποί μας είναι φορείς του μικροβίου. Γι’ αυτό, σας παρακαλώ πολύ ο Επίσκοπός σας, να μείνουμε πλέον κλεισμένοι στα σπίτια μας. Όλοι μας και κυρίως τα νέα παιδιά, οι μαθητές και οι μαθήτριες των Σχολείων μας. Να τηρήσουμε επακριβώς όσα η Κυβέρνηση για την Χώρα μας και ο Δήμος για την Επαρχία μας έχουν εξαγγείλει. Χρειάζεται να τηρήσουμε τα πρωτόκολλα που μας δίνονται από τους κρατικούς υπευθύνους και τους ειδικούς επιστήμονες. Ας μην κυκλοφορεί κανείς έξω στους δρόμους χωρίς σημαντικό λόγο. Μείνετε μέσα στα σπίτια σας. Επανασυνδεθείτε με τα μέλη της οικογενείας σας, παίξτε με τα παιδιά σας, συζητείστε μεταξύ σας τα ζευγάρια. Γονατίστε, προσευχηθείτε και διαβάστε. Όσοι δείξουν αδιαφορία στην τήρηση αυτών των εντολών και κυκλοφορούν ανεύθυνα στους δρόμους και σε συναντήσεις, αυτοί θα βασανίσουν και θα σκοτώσουν ευπαθείς συνανθρώπους μας κι αυτό θα είναι τεράστιο βάρος στην ψυχή τους. 

Τα πνεύματα των νεκρών και εμείς: Τί ξέρουμε για τους κεκοιμημένους; (We and the spirits of the departed)

Μελέτη Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης

Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

Από τις καλύτερες μελέτες για κεκοιμημένους. Εξαιρετικά διαφωτιστική και απλή (όχι απλοϊκή). Τοποθετεί στη σωστή εκκλησιαστική βάση όσα «πιστεύουμε» αλλά δεν κατανοούμε γιατί. Κάποιος να το αναπαράγει- γιατί όχι οι Μητροπόλεις ή η Αποστολική Διακονία -για να γίνει ευρέως γνωστό και κτήμα του απλού λαού. Ευχαριστώ θερμά τον κ. Θ.Ι. Ρηγινιώτη που μού εμπιστεύτηκε την επιμέλεια και την παρουσίαση της μελέτης του.

Ενότητες:
1. Εισαγωγή
2. Ο Χριστός και οι νεκροί
3. Οι κεκοιμημένοι άγιοι
4. Οι ψυχές και εμείς
5. Μιλώντας στο Θεό για τις ψυχές
6. Φοβόμαστε τις «κακές» ψυχές; Υπάρχουν φαντάσματα;
7. Η μελέτη και στα Αγγλικά, translate in English «We and the spirits of the departed»

1. Εισαγωγή

Οι χριστιανοί έχουμε μια πολύ σοβαρή σχέση με τους νεκρούς μας. Συχνά μιλάμε μαζί τους και συνεχώς μιλάμε στο Θεό γι’ αυτούς.

Για την ακρίβεια, για μας, αυτοί που έχουν αφήσει το σώμα τους δεν είναι νεκροί αλλά ζωντανοί (μεταφορικά τους ονομάζουμε «κεκοιμημένους» = αυτοί που έχουν κοιμηθεί) και έτσι τους αντιμετωπίζουμε, ως ζωντανούς, που απλά έχουν φύγει και μένουν σε ένα άλλο μέρος. Τον τόπο, στον οποίο θάβουμε τα σώματά τους, τον ονομάζουμε «κοιμητήριο» (χώρο ύπνου).

Αντίθετα, νεκρούς θεωρούμε τους ανθρώπους που έχουν βγάλει έξω από την καρδιά τους το Θεό, την αγάπη Του και τη χάρη Του, είτε ζουν ανάμεσά μας είτε έχουμε μετακομίσει στον τόπο των ψυχών. Αυτός είναι ο πραγματικός θάνατος, η έξωση του Θεού από την καρδιά μας, ενώ, όταν Του επιτρέπουμε να μπαίνει στην καρδιά μας, είμαστε εντελώς ζωντανοί, είτε εδώ είτε στον τόπο των ψυχών.

Όταν λέμε ότι ο Θεός μπαίνει στην καρδιά μας δεν εννοούμε ότι μας καταλαμβάνει και διώχνει το πνεύμα μας και καταργεί την ελευθερία μας (αυτό ποτέ δεν το κάνει ο Θεός, το κάνουν μόνο ύποπτα πνεύματα). Εννοούμε ότι μπαίνει μέσα μας η χάρη του Θεού (η ζωοποιός αδημιούργητη, αιώνια και φωτεινή ενέργειά Του) και μας μεταμορφώνει φέρνοντάς μας πιο κοντά Του. Η μεταμόρφωση αυτή σχετίζεται άμεσα με τα μυστήρια της χριστιανικής Εκκλησίας, όπως θα δούμε παρακάτω.

Θα δούμε παρακάτω, Θεού θέλοντος, τι ξέρουμε για τους κεκοιμημένους.

2. Ο Χριστός και οι νεκροί

Η θρησκευτική αυτάρκεια ως εμπόδιο αληθινής σχέσης με τον Θεό

ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Σχόλιο στα Βιβλικά Αναγνώσματα: 2Τι 3:10-15· Λου 18:10-14

Η περίοδος του Τριωδίου συνιστά, σύμφωνα με την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ένα στάδιο πνευματικών αγώνων, κατά το οποίο οι πιστοί προετοιμάζονται με μετάνοια, με προσευχή και με νηστεία για τη μεγάλη γιορτή του Πάσχα.

Τις απαρχές της καθιέρωσης αυτής της περιόδου προετοιμασίας θα πρέπει να αναζητήσει κανείς στα τέλη του ζ΄ μ.Χ. αιώνα, εποχή κατά την οποία βάση και πηγή έμπνευσης για την υμνολογία της Εκκλησίας αποτέλεσε ένα μικρό σχετικά βιβλίο (περίπου 15 τυπωμένες σελίδες) που προέρχεται από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Το βιβλίο αυτό επιγράφεται “Ὦδαί” και είναι μια συλλογή εννέα ασμάτων, που αναφέρονται σε σημαντικά βιβλικά γεγονότα. Έτσι, η πρώτη ωδή αναφέρεται στην έξοδο των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο και στη διάβαση της Ερυθράς Θάλασσας και η δεύτερη στην παράδοση των πλακών του Νόμου από τον Θεό στον Μωυσή.

Περιεχόμενο της τρίτης ωδής είναι η προσευχή της Άννας, η οποία ήταν άτεκνη αλλά αξιώθηκε να γίνει μητέρα του τελευταίου κριτή, του Σαμουήλ. Η τέταρτη, πέμπτη και έκτη ωδή έχουν ως περιεχόμενο τις προσευχές των προφητών Αββακούμ, Ησαΐα και Ιωνά αντίστοιχα. Οι επόμενες δύο, έβδομη και όγδοη, αναφέρονται στο μαρτύριο των Τριών Παίδων στο καμίνι της Βαβυλώνας, ενώ η ένατη περιέχει τις προσευχές της Θεοτόκου Μαρίας και του Ζαχαρία. Εμπνευσμένοι από τις ωδές αυτές οι υμνογράφοι αρχίζουν να συνθέτουν ύμνους που βασίζονται στη θεματολογία τους. Οι ύμνοι αυτοί ονομάστηκαν ῾῾κανόνες᾽᾽ και εισήχθησαν αρχικά στη λατρεία του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων. Από εκεί, στις αρχές του θ´ μ.Χ. αιώνα, μεταφέρθηκαν στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και διαδόθηκαν σε ολόκληρη την Εκκλησία. Από τότε μέχρι σήμερα, βάση των ιερών ακολουθιών αποτελούν οι κανόνες με τις εννέα ή οχτώ ωδές, καθώς η δεύτερη συνήθως παραλείπεται. Ενώ όμως όλον τον χρόνο ψάλλονται πλήρεις κανόνες, κατά την περίοδο από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου ώς το Μεγάλο Σάββατο, ψάλλονται κανόνες με τρεις μόνον ωδές, γι᾽ αυτό η περίοδος αυτή ονομάζεται ῾῾Τριώδιον᾽᾽.

Καθώς η περίοδος αυτή αποσκοπεί στην προετοιμασία των πιστών για να γιορτάσουν με τον πλέον κατάλληλο τρόπο το Πάσχα, τα βιβλικά αναγνώσματα της περιόδου εξυπηρετούν αυτόν ακριβώς τον σκοπό. Αλλά, ενώ θα ανέμενε κανείς να προβάλλονται μέσα από τα συγκεκριμένα αναγνώσματα τύποι ευσεβών και ενάρετων ανθρώπων, όπως αρμόζει στην περίοδο, θα διαπιστώσει με έκπληξη ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Στην ευαγγελική περικοπή της πρώτης Κυριακής εξαίρεται ένας από τους πιο αμαρτωλούς ανθρώπους της εποχής του Χριστού, ένας τελώνης, ενώ κεντρικό πρόσωπο στο ανάγνωσμα της επόμενης Κυριακής είναι ένας άσωτος. Ανάγνωσμα της μεθεπόμενης Κυριακής, της Αποκριάς, είναι η φοβερή Παραβολή της Κρίσεως, όπου ο Χριστός εμφανίζεται να κρίνει τους ανθρώπους με κριτήρια πολύ διαφορετικά από αυτά που συνήθως θεωρούνται χαρακτηριστικά του ευσεβούς ανθρώπου, ενώ στο ανάγνωσμα της Κυριακής της Τυρινής, που ακολουθεί, ο Χριστός ασκεί κριτική στον τρόπο που οι ευσεβείς της εποχής του νηστεύουν.

Μεσογαίας Νικόλαος: «Να ανοίξουν οι καρδιές και να δεχθούν το δώρο Του»

«Μια ματιά γύρω μας δείχνει την κυριαρχία τη αμαρτίας και την απουσία της ειρήνης. Πόλεμοι, πείνα και κοινωνικές ανισότητες και αναταραχές, διχασμοί, μίση, διαιρέσεις, αναστατωμένες οικογένειες, ανειρήνευτες συνειδήσεις, μεταναστεύσεις λαών, καταστροφές πολιτισμών, τρομοκρατία, αθεΐα, ύβρεις και ασέβεια, διωγμός της πίστης και γενικευμένη απόρριψη του Θεού». Με αυτά τα λόγια περιγράφει την κατάσταση που επικρατεί σήμερα, ο Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος στο χριστουγεννιάτικο μήνυμά του και μας καλεί να ανοίξουμε τις καρδιές μας για να δεχθούν και να χαρούν το δώρο Του.


ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ


Πρὸς Τοὺς εὐσεβεῖς χριστιανοὺς τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ΧΡΟΝΙΑ σας ΠΟΛΛΑ καὶ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΑ!

Σαράντα μέρες προετοιμαζόμαστε γιὰ τὴ σημερινὴ γιορτή. Μπροστά μας τὸ «μέγα καὶ παράδοξον μυστήριον» τῆς Θείας Ἐνανθρωπήσεως. Μὲ ἀσύλληπτο γιὰ τὴν ἀνθρώπινη διάνοια τρόπο, μὲ ὅρους μοναδικῆς καὶ ὑπερβάλλουσας ταπείνωσης, ὁ Κύριος καὶ Θεός μας «ἀνθρώποις ὤφθη ὅμοιος καὶ ἐν σπηλαίῳ τίκτεται» (Προεόρτιος Κανών, Ὠδὴ δ΄, Ἀπόδειπνον, ΚΔ΄ Δεκεμβρίου), ἐμφανίζεται ὡς ἄνθρωπος καὶ γεννᾶται σὲ σπήλαιο ζώων καὶ «φάτνην καταδέχεται», «ὁ ἀχώρητος παντί χωρεῖται ἐν γαστρί». Σκοπός τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου ἡ σωτηρία τοῦ κόσμου, ὁ ἁγιασμὸς τοῦ κάθε ἀνθρώπου, ὁ ἀνακαινισμὸς τῶν πάντων. Συνέπεια δὲ τῆς Θείας Ἐνανθρωπήσεως αὐτὸ ποὺ μαρτυ­ροῦν δοξο­λογικὰ οἱ ἄγγελοι στὴ Βηθλεὲμ καὶ ψάλλουμε δοξολογικὰ στὶς ἀκολουθίες μας: «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» (Λουκ. β΄ 14), δόξα τοῦ Θεοῦ στὸν οὐρανό, ἐπικράτηση εἰρήνης στὴ γῆ καὶ εὐαρέσκειας τοῦ Θεοῦ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους.

Καὶ εἶναι ἀλήθεια, βέβαια, ὅτι ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ ἀφορμὴ πηγαίας δοξολογίας τοῦ Θεοῦ καὶ ἀπόδειξη τῆς ἀπροσμέτρητης ἀγάπης Του στὸν κόσμο. Τὸ δεύτερο ὅμως σκέλος τοῦ ἀγγελικοῦ ὕμνου δὲν φαίνεται νὰ ἐπαληθεύεται στὴν καθη­μερινότητα καὶ στὴν ἱστορία.

Μιὰ ματιὰ γύρω μας δείχνει τὴν κυριαρχία τῆς ἁμαρτίας καὶ τὴν ἀπουσία τῆς εἰρήνης. Πόλεμοι, πεῖνα, κοι­νωνικὲς ἀνισότητες καὶ ἀναταραχές, διχασμοί, μίση, διαιρέσεις, ἀνα­στατωμένες οἰκογένειες, ἀνειρήνευτες συνειδήσεις, μεταναστεύσεις λαῶν, κατά­στροφὲς πολιτι­σμῶν, τρομοκρατία, ἀθεΐα, ὕβρεις καὶ ἀσέβεια, διωγμὸς τῆς πίστης καὶ γενικευμένη ἀπόρριψη τοῦ Θεοῦ, πραγματικὰ «συνοχὴ ἐθνῶν ἐν ἀπορίᾳ» (Λουκ. κα΄ 25).

Ἡ ἀπουσία τῆς εἰρήνης φαίνεται νὰ χαρακτηρίζει ἀκόμη καὶ τὶς χριστιανικὲς οἰκογένειες καὶ κοινωνίες καὶ δυστυχῶς ἐσχάτως καὶ τὴν Ἐκκλησία μας. Ἡ προσευχὴ τοῦ Κυρίου μας «ἵνα πάντες ἓν ὦσιν» (Ἰω. ιζ΄ 21), νὰ εἴμαστε ὅλοι ἑνωμένοι, δὲν φαίνεται νὰ ἐπαληθεύεται στὴν ἐκκλησιαστική μας πραγματικότητα. Ἀκόμη κι ἐμεῖς οἱ Ὀρθό­δοξοι διαψεύδουμε μὲ τὴ ζωή μας τὸ Εὐαγγέλιο, ἔστω καὶ ἂν προσευχόμαστε «ὑπὲρ τῆς εἰρἠνης τοῦ σύμπαντος κόσμου καὶ τῆς τῶν πάντων ἑνώσεως».

Ἡ ἀλήθεια καί ή μυθοποίηση τῶν Χριστουγέννων

 

π. Γεώργιος Μεταλληνός

Ἡ σάρκωση καὶ γέννηση τοῦ Θεανθρώπου εἶναι σκάνδαλο γιὰ τὴν ἀνθρώπινη σοφία, ποὺ αὐτο- καταργούμενη καὶ αὐτοαναιρούμενη σπεύδει νὰ χαρακτηρίσει «μωρία» τὸ μυστήριο τοῦ Χριστοῦ, ποὺ κορυφώνεται στὸν σταυρικό του θάνατο (Α ́ Κορ. 1, 23). Εἶναι δυνατὸν ὁ Θεὸς νὰ φθάσει σὲ τέτοιο ὅριο κενώσεως, ὥστε νὰ πεθάνει πάνω στὸ σταυρὸ ὡς Θεάνθρωπος; Αὐτὸ εἶναι τὸ σκάνδαλο γιὰ τοὺς σοφοὺς τοῦ κόσμου. Γι’ αὐτοὺς οἱ «θεοὶ» τοῦ κόσμου τούτου συνήθως θυσιάζουν τοὺς ἀνθρώπους γι’ αὐτούς, δὲν θυσιάζονται αὐτοὶ γιὰ τοὺς ἀνθρώπους. Πῶς θὰ δεχθοῦν τὸ μυστήριο τῆς Θείας Ἀνιδιοτέλειας; «Οὕτως ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν (θυ­ σίασε) … ἵνα σωθῇ ὁ κόσμος δι’ αὐτοῦ» ( Ἰωανν. 3, 16. 17). Στὰ ὅρια τῆς «λογικῆς» ἢ «φυσικῆς» θεολογήσεως χάνεται τελικὰ τὸ θεῖο στοιχεῖο στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ καὶ μένει τὸ ἀνθρώπινο, παρανοημένο καὶ αὐτὸ καὶ παρερμηνευόμενο. Διότι δὲν ὑπάρχει ἱστορικὰ ἄνθρωπος Χριστός, ἀλλὰ Θεάνθρωπος. Ἡ ἕνωση Θεοῦ καὶ ἀνθρώπου στὸ πρόσωπο Θεοῦ-Λόγου εἶναι «ἀσύγχητη» μέν, ἀλλὰ καὶ «ἀδιαίρετη». Οἱ «λογικὲς» ἑρμηνεῖες τοῦ Προσώπου τοῦ Χριστοῦ ἀποδεικνύονται παράλογες, διότι ἀδυνατοῦν νὰ συλλάβουν μὲ τὴ λογικὴ τὸ «ὑπέρλογο».

Ἡ νομικὴ-δικανικὴ συνείδηση ζεῖ καὶ αὐτὴ στὸ Χριστὸ τὸ σκάνδαλό της. Ἀναζητεῖ σκοπιμότητα κοινωνικὴ στὴ Σάρκωση καὶ καταλήγει καὶ αὐτὴ στὸ μύθο, ὅταν δὲν αὐτοπαραδίδεται στὸν Θεῖο Λόγο. Οἱ Φράγκοι κατασκεύασαν, μέσῳ τοῦ διακεκριμένου σχολαστικοῦ τους Ἀνσέλμου (11ος αἰ.), τὸ μύθο τῆς «ἱκανοποιήσεως τῆς θείας δικαιοσύνης». Ὁ Θεὸς-Λόγος σαρκοῦται, διὰ νὰ σταυρωθεῖ-θυσιασθεῖ καὶ δώσει ἔτσι ἱκανοποίηση στὴν προσβολὴ ποὺ προξένησε στὸ Θεὸ ἡ ἀνθρώπινη ἁμαρτία! Τὰ κρατοῦντα τότε στὴ φραγκικὴ φεουδαρχικὴ κοινωνία προβάλλονται (μυθολογικά) στὸ Θεό, ποὺ παίρνει τὴ θέση στὴ φραγκογερμανικὴ φαντασία ἑνὸς ὑπεραυτοκράτορα. Ἂς φωνάζει ὁ Ἰωάννης: «οὕτως ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κό­ σμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν…» (3,16), ἢ ὁ Παῦλος: «συνίστησι δὲ τὴν ἑαυτοῦ ἀγάπην πρὸς ἡμᾶς ὁ Θεός, ὅτι ἔτι ἁμαρτωλῶν ὄντων ἡμῶν, Χριστὸς ὑπὲρ ἡμῶν ἀπέθανεν» (Ρωμ. 5, 8). Ὄχι! «Γιὰ νὰ πάρει ἐκδίκηση» καὶ «ζητώντας ἱκανοποίηση» θὰ μάθει νὰ φωνάζει ὁ δυτικός (ἢ δυτικοποιημένος) ἄνθρωπος.

«Περί Ανθρώπινης Φύσεως»: Από τον Ιωάννη τον Δαμασκηνό στον Χάιντεγκερ και τον Λακάν

από

 Δημήτρης Γ. Ιωάννου

 -

Ο άνθρωπος, κατά τη ρήση του Πασκάλ,  είναι ένα τίποτε μπροστά στο σύμπαν, αλλά και ένα σύμπαν μπροστά στο τίποτε. Ποια ειναι αλήθεια η πατερική ανθρωπολογία και πόσο ενδιαφέρον έχει για μας σήμερα; Στο ερώτημα αυτό θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε, στο μικρό μέτρο των δυνάμεών μας, ευχόμενοι κάποιος να αναλάβει μια ευρύτερη θεολογική-φιλοσοφική σύνθεση, όσον αφορά αυτό το μεγάλης σημασίας ζήτημα.

******************

Θα μείνουμε κυρίως στο έργο του αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού, αυτού του μεγάλου συστηματοποιητή αλλά και συνεχιστή της πατερικής διδασκαλίας. Στα  «Διαλεκτικά» του ο ιερός Πατήρ γράφει λοιπόν κάτι πολύ σημαντικό, ότι τα ανθρώπινα άτομα είναι μεν πράγματι σύνθετα, ως αποτελούμενα από σώμα και ψυχή (γι’ αυτό και βέβαια υπάρχουν σωματικές και ψυχικές, «mental» ανθρώπινες εκδηλώσεις), ωστόσο τα πράγματα έχουν διαφορετικά για την ανθρώπινη φύση εν γένει. Αυτή παραδόξως δεν είναι «σύνθετη», αλλά απλή,  «μία»[1] – το «μία» εδώ σημαίνει βαθιά ενικότητα, υποδηλώνει την  δυναμική συνύπαρξη και σύγκραση, χωρίς όμως και εξαφάνιση, των δύο συνθετικών μερών του ατόμου «άνθρωπος». Ένας και μόνο ένας είναι, για παράδειγμα, ο ψυχοδυναμισμός του «εσθίειν», καθώς η ψυχική μου επιθυμία, η «αίσθηση» της πείνας κινεί και το σώμα μου προς το τρέφεσθαι. Ισχύει και το αντίστροφο: κάτι σωματικό, η ανάγκη για τροφή ως βιολογία, κινεί το πνευματικό, τον πόθο για να εξασφαλίσω τροφή. Ωστόσο η όλη διαδικασία μπορεί να λάβει άλλη μορφή, καθώς η λαιμαργία, που συνιστά ψυχικό βέβαια, αλλά παθολογικό γεγονός, κινεί και αυτή με τη σειρά της το ήδη κορεσμένο από φαγητό σώμα για να λάβει περισσότερη τροφή. Στην ανάλυση αυτή φαίνεται ότι ένας είναι ο ψυχοδυναμισμός του «εσθίειν» και τρομερή η αλληλοσυμπλοκή ψυχής και σώματος.

Ωστόσο, μερικές φορές το σώμα μου, που εν γένει θεωρείται κατώτερο ανθρώπινο στοιχείο σε σχέση με την πνευματικότερη ψυχή, συμβαίνει να παίρνει τα οντολογικά «ηνία» έναντι της τελευταίας, όπως π.χ. η διά των οφθαλμών θέα κάποιας υλικής ωραιότητας, ενός ανοιξιάτικου λ.χ. λιβαδιού, κινητοποιεί τη ψυχή μου, ώστε αυτή να αρχίσει να αναζητά και το όμορφο πνευματικά. Επίσης, συμβαίνει όταν δίνεις διά των χειρών σου ένα υλικό αγαθό, τότε και μόνον τότε δημιουργείται το σημειολογικό σύμπαν του «δώρου», που πρέπει πια να καταστεί πνευματικότερο. Αν δεν υπήρχε σώμα, θα ήταν νεκρή και η μεταφορά, με όλο της το σημασιολογικό –οιονεί οντολογικό – εύρος.

Η Οντολογία του Τρόπου στη σκέψη του Χρήστου Γιανναρά

από

 Διονύσης Σκλήρης

 

Μέρος Α΄

Στην ώριμη σκέψη του Χρήστου Γιανναρά τις τελευταίες δεκαετίες, η προβληματική της οντολογίας του τρόπου, -που εντοπίζεται ασφαλώς και στα πρώιμα έργα του[1]-, συνυπάρχει θα έλεγε κανείς με αυτήν της οντολογίας της σχέσης στο προσκήνιο του στοχασμού του[2]. Στο κείμενο αυτό θα προσπαθήσουμε να την προσεγγίσουμε, αντιμετωπίζοντας βεβαίως το γνωστό και αφετηριακό πρόβλημα ότι δεν μπορούμε να προσπελάσουμε τον τρόπο ως μια έννοια. Ο τρόπος είναι κατά βάση το αντίθετο της έννοιας και το να προσπαθείς να ορίσεις τον τρόπο ως μια έννοια συνεπάγεται μάλλον να τον στερείς από τη βαθύτερη σημασία και δυναμική του. Ο τρόπος είναι κάτι που μεταδίδεται, μάλλον ανεξαρτήτως της εννοιολογικής κατανόησης, από τη μια γενιά στην άλλη, από έναν δάσκαλο στον μαθητή, από τον μάστορα στον μαθητευόμενο, από τον γέροντα στον υποτακτικό, από έναν πνευματικό ή και βιολογικό γονέα στο παιδί, είναι ένα δώρο από ένα πρόσωπο που αγαπάμε. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι τρόπος είναι και αυτό που μένει όταν ξεχάσουμε όλο το συγκεκριμένο περιεχόμενο μιας διδασκαλίας ενός δασκάλου μας και μείνουμε ακριβώς με τον τρόπο του, με ένα καθολικό ήθος ή χαρακτήρα που μας μετέδωσε μάλλον ανεπίγνωστα και ανεπαίσθητα και που είναι εντέλει και το πιο σημαντικό, όταν εμείς νομίζαμε ότι μαθαίναμε κοντά του μια διδασκαλία.

Μπορούμε, πάντως, να εξετάσουμε μια «μετα-παράδοση» του τρόπου, δηλαδή το πώς η προβληματική του τρόπου θεματοποιήθηκε μέσα στην παράδοση των Ελλήνων Πατέρων και το πώς ο ίδιος ο Χρήστος Γιανναράς προσέλαβε αυτήν την παράδοση εκλαμβάνοντάς την μέσα από έναν δικό του πρωτότυπο προσωπικό τρόπο. Μέσα από αυτήν την εξέταση θα έλθουμε σταδιακά στα σημαντικά διακυβεύματα της οντολογίας του τρόπου και σε τι αυτή διαφέρει από άλλες προβληματικές. Στην πατερική παράδοση, η εξέλιξη του όρου τρόπος κατέστη η ίδια ένας τρόπος, καθώς κάθε γενιά στοχαστών την παραλάμβανε από τους προγενέστερους, αλλά την τροποποιούσε για να αντιμετωπίσει τα επίκαιρα προβλήματα της δικής της εποχής. Γιατί εντέλει τρόπος σημαίνει ακριβώς αυτό, να προσλαμβάνεις και να τροποποιείς χωρίς μία α πριόρι διάθεση να ελέγξεις μέσα από τη συνείδησή σου αυτό που προσλαμβάνεις και να το επιβάλλεις ως ιδεολογία.

Η εκ τού μηδενός δημιουργία

Μητροπολίτου Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα

ΟΟΔΕ (εικ. από εδώ)

Κανένα δόγμα δεν έγινε χωρίς να προκληθεί από κάποιες αφορμές. Η αφορμή για το δόγμα περί της δημιουργίας εκ του μηδενός είναι κυρίως η επίδραση των Πλατωνικών ως προς την έννοια της δημιουργίας, την οποία η Εκκλησία δεν αποδέχθηκε. Επομένως, το περί δημιουργίας δόγμα της Εκκλησίας διαφέρει ουσιαστικά από τις περί δημιουργίας αντιλήψεις του Πλατωνισμού. Ο Πλατωνισμός και ο Χριστιανισμός χωρίσανε πολύ καίρια ως προς το θέμα της δημιουργίας και είναι πολύ σημαντικό να θυμόμαστε ότι αυτό έγινε ήδη στους δύο πρώτους αιώνες αν και με τους Πατέρες του γ΄ και δ΄ αιώνα ξεκαθαρίζει ακόμα περισσότερο. Να δούμε λοιπόν τι σημαίνει το "εκ του μηδενός".

Το πρώτο πράγμα που σημαίνει είναι ότι δεν είναι ο κόσμος αιώνιος, διότι όταν δεν είναι εκ του μηδενός, εξυπακούεται το αντίθετο: Είναι "εκ" κάπου που υπάρχει ήδη. Εφόσον υπάρχει κάτι ήδη απ' το οποίο βγαίνει ο κόσμος, οτιδήποτε κι αν είναι αυτό, προϋπάρχει και υπάρχει προ της δημιουργίας του κόσμου. Συνεπώς δεν είναι εντός του χρόνου, δεν έχει σχέση με τον χρόνο η δημιουργία αν δεν είναι εκ του μηδενός, αλλά είναι αιώνια δημιουργία όπως λέει ο Ωριγένης, και αιώνιος ο κόσμος όπως τον αποδέχονταν οι αρχαίοι Έλληνες. Αυτά απορρίπτονται. Δεν είναι αιώνιος ο κόσμος. "Ην ποτέ ότε ουκ ην", ήταν κάποτε που δεν υπήρχε κόσμος. Δεν υπήρχε ο κόσμος και υπήρχε τι; Υπήρχε ο Θεός, δεν υπήρχε τίποτε εκτός του Θεού, διότι οτιδήποτε εκτός του Θεού είναι δημιουργία. Άρα πρέπει να εννοούμε ότι ο Θεός υπήρχε "κάποτε" μόνος Του, χωρίς να συνυπάρχει κάτι άλλο. Αυτή είναι η πρώτη συνέπεια του εκ του μηδενός.

Η δεύτερη συνέπεια είναι ότι αφού δημιουργήθηκε ο κόσμος εκ του μηδενός υπόκειται στην επιστροφή στο μηδέν. Γιατί είναι απαραίτητο αυτό; Είναι απαραίτητο γιατί απλούστατα αφού δεν είναι αιώνιο κάτι δεν μπορεί και αν παραμείνει αιώνιο. Το χαρακτηριστικό του κόσμου δεν είναι η αιωνιότητα αλλά η διαρκής εξάρτηση από το μηδέν. Συνεπώς μπορεί ο κόσμος να επιστρέψει στο μηδέν και είναι η φύση της δημιουργίας να απειλείται διαρκώς από την επιστροφή στο μηδέν. Ο Μ. Αθανάσιος γράφει στο "Περί Ενανθρωπίσεως", ότι η κτίση έχει σαν φύση της το μηδέν και το θάνατο. Επομένως ο θάνατος με την έννοια της αφανίσεως της δημιουργίας είναι κάτι εγγενές μέσα στη δημιουργία. Όταν λέμε δημιουργία εννοούμε οπωσδήποτε κάτι το θνητό, δεν μπορεί να δημιουργηθεί κάτι αθάνατο. Αυτή είναι η δεύτερη συνέπεια του "εκ του μηδενός".

Η τρίτη συνέπεια: Ανακύπτει το ερώτημα: Εφ' όσον είναι εκ του μηδενός και απειλείται από το μηδέν, να επανέλθει ο κόσμος στο μηδέν, τότε πώς έχει αληθινή ύπαρξη και πώς μπορεί ν' αποφύγει την επάνοδο στο μηδέν; Γιατί αν ο Θεός έφτιαξε έναν κόσμο εκ του μηδενός για να επανέλθει στο μηδέν, τότε αυτός ο κόσμος είναι καταδικασμένος όχι απλώς από τη φύση του αλλά από την ίδια την πρόθεση του Θεού να πεθάνει. Ο Θεός όμως δεν έφτιαξε τον κόσμο για να πεθάνει, τον έφτιαξε για να ζήσει. 

Αποκλείσαμε ως τρόπο επιβιώσεως του κόσμου την ίδια του τη φύση. Δηλαδή, όταν ο Θεός έφτιαξε τον κόσμο για να ζήσει, για να ξεπεράσει το μηδέν, δεν του έβαλε μέσα στη φύση του μια δύναμη με την οποία να εξασφαλίσει την αθανασία, διότι τότε θα τον μετέτρεπε αυτομάτως σε αιώνιο και θα έπαυε να είναι κτιστός, θα γινόταν θεός. Εάν δηλαδή έβαζε τέτοιους νόμους μέσα στη φύση της δημιουργίας που θα εξασφάλιζαν δια παντός την επιβίωση του κόσμου, τότε ο κόσμος αυτός αν και ξεκίνησε εκ του μηδενός, ως μη αιώνιος, θα κατέληγε να είναι από την φύση του αιώνιος. Δηλαδή ο Θεός θα έφτιαχνε έναν άλλο θεό, αιώνιο. Δεν είναι συνεπώς ο τρόπος αυτός με τον οποίο θα ξεπεράσει ο κόσμος το μηδέν. Ο μόνος τρόπος για να το ξεπεράσει και να μπορέσει να ζήσει, είναι να βρίσκεται σε διαρκή σχέση με τον Θεό.

Έχουμε τον Θεό από ένα μέρος ο οποίος είναι αιώνιος και μέσα στη φύση Του ζει αιώνια και από την άλλη μεριά έχουμε έναν κόσμο ο οποίος ξεκίνησε απ' το μηδέν και μέσα στη φύση του δεν μπορεί να ζήσει αιώνια. Δεν μπορεί να ζήσει αιώνια ο κόσμος αυτός και να μην πεθάνει αφού δεν έχει μέσα του, μέσα στη φύση του ν' αντλήσει δυνάμεις επιβιώσεως για πάντα. Όλοι οι νόμοι της ζωής, της φύσεως, είναι συγχρόνως νόμοι του θανάτου γι' αυτό και πεθαίνουμε. Πεθαίνουμε από την ώρα που θα γεννηθούμε. Ο θάνατος αρχίζει από την πρώτη στιγμή της ζωής. Δεν είναι η τελευταία στιγμή της ζωής. Συνεπώς, οι νόμοι που μας φέρνουν στη ζωή είναι οι ίδιοι νόμοι που μας φέρνουν και στον θάνατο. Ο μόνος τρόπος για να μπορέσει το κτιστό να ξεπεράσει το θάνατο και τη φθορά, είναι να βρίσκεται σε διαρκή κοινωνία με τον Θεό. Ο Θεός και ο κόσμος να βρίσκονται σε κοινωνία. Αυτή η κοινωνία δόθηκε στη δημιουργία σαν αποστολή που θα την εκπλήρωνε ο άνθρωπος. Εδώ λοιπόν έχουμε μια αλλιώτικη κοσμολογία απ' αυτή που είδαμε στον Ωριγένη. Προσέξτε τις σημαντικές αυτές διαφορές.

Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε στο τέλος όλης της δημιουργίας, ακριβώς για να ενώσει την κτιστή δημιουργία με τον άκτιστο Θεό. Να τους φέρει σε σχέση μόνιμη ούτως ώστε αυτή η κτιστή δημιουργία επειδή θα έχει σχέση μόνο με τον άκτιστο Θεό, να μην πεθάνει και αν ζήσει. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να ξεπεράσει η κτίση το μηδέν. Αυτή λοιπόν η κοινωνία με τον Θεό ήταν ο σκοπός της δημιουργίας του ανθρώπου. Γιατί χρησιμοποίησε τον άνθρωπο και όχι άλλα όντα όπως οι άγγελοι; Γιατί ο άνθρωπος έχει από τη φύση του φυσικό δεσμό με την υπόλοιπη φύση και έτσι ολόκληρη η φύση, η υλική κτίση λόγω του δεσμού της αυτού με τον άνθρωπο, με το σώμα του ανθρώπου, μπορεί να έρθει σ' επικοινωνία με τον Θεό και να ζήσει. Ενώ αν έπαιρνε τους αγγέλους, τις ασώματες δυνάμεις, οποιεσδήποτε και οσοδήποτε ασώματες και αν είναι, τότε ο υλικός κόσμος δεν θα μπορούσε να ζήσει ποτέ. Ένας άγγελος δηλαδή δεν θα μπορούσε να προσφέρει στον υλικό κόσμο αυτό που χρειάζεται για να ζήσει, τη σχέση με τον Θεό, την ένωση κτιστού και ακτίστου.

Η δημιουργία του ανθρώπου είναι απαραίτητο στοιχείο για την ολοκλήρωση της έννοιας της δημιουργίας, διότι η δημιουργία είναι καταδικασμένη σε θάνατο χωρίς τον άνθρωπο. Αυτή ακριβώς την συλλογιστική χρησιμοποίησε ο Μ. Αθανάσιος στο "Περί ενανθρωπίσεως του Λόγου", για να δείξει ακριβώς ότι δεν είναι τυχαίο το ότι ο Θεός επέλεξε αυτή την μορφή της ενσαρκώσεως του Λόγου για να σώσει τον κόσμο, γιατί αυτό που χρειαζόταν ο κόσμος για να σωθεί δεν ήταν τίποτε άλλο παρά να ξεπεράσει το μηδέν και να μπορέσει να ζήσει. Και αυτό για τον υλικό κόσμο θα ήταν αδύνατο να συμβεί, αν αυτή η ένωση με τον Θεό δεν γινόταν μ' αυτό τον τρόπο ώστε να περιλαμβάνεται μέσα σ' αυτή και ο υλικός κόσμος. 

Αλλά κανένα ον στη φύση του δεν έχει αυτή την δυνατότητα να ξεπεράσει τον υλικό κόσμο και να ενωθεί με τον Θεό εκτός του ανθρώπου. Οι άγγελοι είναι μεν ποιοτικά ανώτεροι και πνευματικότεροι, αλλά έχουν αυτό το μειονέκτημα, δεν έχουν σώμα, δεν έχουν δεσμό με την ύλη, ενώ εμείς μετέχουμε ακόμα και στον θάνατο της κτίσης. Πεθαίνουμε γιατί πεθαίνουν τα πουλιά και τα δένδρα, τα ζώα όλα. Συνεπώς, εμείς ξέρουμε, έχουμε πάνω στη σάρκα μας τον θάνατο της κτίσης. Ο άγγελος δεν έχει την μετοχή, την μοίρα του υλικού θανάτου. Συνεπώς, το υλικό μέρος της δημιουργίας δεν μπορεί να επικοινωνήσει με τον Θεό δια μέσου των αγγέλων.

Όταν ο άνθρωπος κτίστηκε, κτίστηκε ακριβώς μ' αυτό τον προορισμό: Να ενώσει όλη τη φύση με τον Θεό και έτσι να ξεπεραστεί το μηδέν και ο θάνατος. Και αφού αυτός ήταν ο μεγάλος προορισμός του ανθρώπου, θα περίμενε κανείς να τα κάνει έτσι τα πράγματα ο Θεός ώστε ο προορισμός αυτός να πραγματοποιηθεί. Αλλά ο προορισμός αυτός, το σχέδιο του Θεού, σκόνταψε στο ότι ο άνθρωπος αρνήθηκε να το κάνει. Είπε ότι "εγώ δεν θέλω ν' ακολουθήσω αυτό το σχέδιο, εγώ έχω το δικό μου σχέδιο, θα γίνω ο ίδιος Θεός" και απατήθηκε. Πίστεψε ο Αδάμ ότι με το να γίνει αυτός Θεός, θα μπορέσει ο κόσμος να ξεπεράσει το μηδέν, να ζήσει, και να ζήσει και αυτός. Και ενεπλάκη σ' αυτή την περιπέτεια της πτώσης. Το ότι είπε ο Αδάμ "όχι", οφείλεται στο ότι ο Θεός του έδωσε την δυνατότητα να πει "όχι", δηλαδή του έδωσε αυτό που λέμε ελευθερία.

Έτσι ως προς το δόγμα της δημιουργίας, τίθεται το ερώτημα: Γιατί υπάρχει η ελευθερία στον άνθρωπο; Γιατί ο Θεός δεν τα έφτιαχνε έτσι, ώστε να μην σκοντάψει στην ελευθερία του ανθρώπου; Βεβαίως δεν μπορούμε να ρωτήσουμε τον Θεό γιατί τα έκανε έτσι και δεν τα έκανε αλλιώς. Πρέπει όμως να ξέρουμε τι θα συνέβαινε αν τα έκανε αλλιώς. Εκείνο που είναι σαφές, είναι ότι αν ο άνθρωπος δημιουργείτο χωρίς την ελευθερία να δεχθεί ή να μην δεχθεί την εφαρμογή αυτού του σχεδίου, τότε θα ήταν μια ένωση του Θεού με τον κόσμο και του κόσμου με τον Θεό αναγκαστική. Δεν θα μπορούσε κατά κάποιο τρόπο να ξεφύγει ο κόσμος ή ο Θεός απ' αυτή την ένωση, και αυτό είναι ακριβώς που ο Θεός δεν ήθελε όταν έφτιαξε τον κόσμο εκ του μηδενός. Τον έφτιαξε σαν κάτι άλλο εκτός του εαυτού Του, το οποίο όμως δεν θα δούλευε απλώς σαν μια μηχανή που θα ήταν ενωμένη μαζί Του, αλλά θα δούλευε με τον τρόπο με τον οποίο ο Ίδιος ο Θεός ζει, δηλαδή ελεύθερα. 

Δεν ήθελε ο Θεός έναν κόσμο που να μην θέλει να υπάρχει. Μπορείς να δημιουργήσεις από αγάπη κάποιον ο οποίος να μην θέλει να υπάρχει; Προτίμησε ο Θεός να φτιάξει έναν κόσμο που να θέλει να υπάρχει και ακριβώς γι' αυτό έδωσε την ελευθερία στον άνθρωπο να πει ναι ή όχι στο σχέδιο του Θεού. Το ότι ο άνθρωπος διάλεξε την αρνητική απάντηση, - και την διάλεξε και την διαλέγει ακόμη και όταν έχει πλήρη συνείδηση του ότι αυτή τον οδηγεί στο θάνατο και το μηδέν, - αυτό είναι ενδεικτικό του ότι ο Θεός δημιουργώντας τον κόσμο, δεν ήθελε έναν κόσμο που να υπάρχει χωρίς να το θέλει. Δηλαδή ο κόσμος είχε τη δυνατότητα δοσμένη από τον Θεό στην δημιουργία να επιλέξει την αυτοκαταστροφή και φαίνεται ότι η επιλογή του Αδάμ υπαρξιακά ήταν επιλογή αυτοκαταστροφής.

Εάν λοιπόν αφηνόταν ο κόσμος χωρίς άλλη παρέμβαση του Θεού - προσέξτε το αυτό γιατί εδώ ολοκληρώνεται το δόγμα περί δημιουργίας, - αν αφηνόταν ελεύθερη η δημιουργία όπως ο Αδάμ επέλεξε να την οδηγήσει, είναι βέβαιο ότι θα έφτανε στην αυτοκαταστροφή, στο μηδέν. Και αυτή την απόφαση την σεβάστηκε ο Θεός, αλλά δεν έπαψε να καταβάλλει προσπάθειες για να ζήσει ο κόσμος. έτσι αρχίζει από κει πλέον όλη η οικονομία, η ιστορία της σωτηρίας, με την οποία ο Θεός προσπαθεί αυτή την επιλογή του Αδάμ να την διορθώσει για να μη βλάψει τον κόσμο. Το νόημα της σωτηρίας ήταν να ζήσει ο κόσμος και να ξεπεράσει τον θάνατο.

Το άρθρο αυτό στα Αγγλικά

Η κτίση εκ του μηδενός - Η αρχή και το τέλος της

Οι διάφορες απόψεις του Χόκινγκ...

Επιστήμη & Θρησκεία, Ορθολογισμός & Δόγμα

Επιστήμη, Δαρβίνος και Εκκλησία

Πώς ξέρουμε σίγουρα ότι υπάρχει Θεός;

Andrew Parker, Το Αίνιγμα της Γενέσεως - Γιατί η Βίβλος είναι επιστημονικά ακριβής

π. Ειρηναίος Δεληδήμος: Ο χριστιανισμός δεν είναι θρησκεία - Χριστιανισμός & επιστήμη

ΠΗΓΗ: http://o-nekros.blogspot.com/2019/11/blog-post_3.html

Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Νηφάλιος μέθη - π. Συμεών Γρηγοριάτης -

Δὲν είμαι ὁ Ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος, οὔτε ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης, οὔτε ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, ὥστε να μιλήσω γιὰ τὴ Θεία καὶ Νηφάλιο Μέθη. Εἶμαι μόνο ἕνας «ὀγδοήτης» μοναχός, δηλαδὴ ἕνας μοναχὸς τῶν τελευταίων καιρῶν ποὺ μοιάζει περισσότερο με κοσμικὸ παρὰ μὲ μοναχό. Αὐτὰ ποὺ θὰ πῶ εἶναι πράγματα πολὺ ὑψηλά, ἀλλὰ πτωχὰ σὲ προσωπικὸ βίωμα. Παρακαλῶ τὴν ἀγάπη σας νὰ τὰ δεχθεῖτε μὲ ἀνοχή. Ξέρω ὅτι ὁ ἄνθρωπος ποὺ δὲν ἔχει δεῖ τὸ θεῖο φῶς δὲν ἔχει δικαίωμα νὰ διδάσκει τὰ θεῖα στοὺς ἄλλους. Δὲν θὰ μιλοῦσα, ἂν δὲν πίστευα ὅτι ὀφείλω ὑπακοὴ στὸν Πατέρα καὶ Ἡγούμενο τῆς Μονῆς ὅπου ἀνήκω. Γιὰ νὰ φανερώσει ἡ ὁμιλία αὐτὴ τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ, ἂς μεσιτεύσουν οἱ Ἅγιοι καὶ ἂς βοηθήσουν οἱ εὐχὲς τοῦ Γέροντα καὶ τῶν Πατέρων τῆς Μονῆς. Πιστεύω, χάρη στὴν υπακοή, ὁ Χριστὸς νὰ χορηγήσει σὲ μένα τὸν σκοτισμένο στὴ διάνοια τὴν εὐσεβὴ σκέψη καὶ τὸν ἁρμόζοντα λόγο. Τὰ μόνα πράγματα στὰ ὁποῖα στηρίζομαι γιὰ νὰ πραγματώνω τὴν ὑπνοῦσα ὁδοιπορία στὴν ὁποία διαπλάθομαι ὡς μοναχὸς εἶναι ἡ χαρὰ καὶ εὐλογία τῆς προσευχῆς, ἡ παρουσία τῶν Ἁγίων καὶ προπάντων τὸ γεγονὸς ὅτι εἶμαι ὑποτακτικὸς σὲ Γέροντα, χάρη στὸν ὁποῖο ὑπάρχω καὶ λαλῶ — ἂν καὶ δέρνομαι ἀκόμα ἀπὸ τὶς τρικυμίες τῶν παθῶν.

Μὲ δέος στέκομαι ἐνώπιόν σας. Οἱ περισσότεροι εἶστε φοιτητές. Μπροστά σας αἰσθάνομαι πολὺ πτωχός, πτωχὸς σὲ ἐνθουσιασμὸ καὶ ἐπαναστατικὴ δύναμη ἐνάντια στὴ μουντὴ ἀνοστιὰ ποὺ ἔχει ἐνθρονισθεῖ σήμερα στὴν κοινωνία ποὺ ζοῦμε. Δὲν ἀναγνωρίζω στὴ γενεά μου κανένα δικαίωμα πάνω στὴ δική σας. Θά ῾τανε ἔλλειψη κοσμιότητας ἀπὸ μέρους μου νὰ σᾶς μιλήσω σὰν τὸν πατέρα, πού, πολλές φορές, νομίζοντας ὅτι τὸ παιδί εἶναι «δικό του», καὶ ὅχι τοῦ Θεοῦ, μὲ τραχύτητα τοῦ λέει «κάνε αὐτὸ καὶ μήν κάνεις τὸ ἄλλο». «Ὁ Θεὸς ἐξ ἀρχῆς ἔκανε τὸν ἄνθρωπο ἐλεύθερο», γράφει ὁ πνευματικός μου Πατήρ, στὸν ὁποῖο μὲ κόπο καὶ πολλὴ ὑπομονὴ μαθαίνω νὰ ὑπακούω σὲ πλαίσια πλήρους ἐλευθερίας, τὴν ὁποία αὐτὸς μοῦ παρέχει γιὰ νὰ προχωρῶ στὸν ἔρωτα τῆς ἀγάπης, τοῦ Θεοῦ. Ὑποδειγματικά, ὅσον ἀφορᾶ ἐσᾶς, καὶ συμβουλευτικά, ὅσον ἀφορᾶ ἐμένα, θά ῾θελα νὰ μιλήσω μὲ τὸ πνεῦμα τοῦ Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας ὁ ὁποῖος ἔλεγε: «Ἀγάπα καὶ κάνε ὅ,τι θέλεις». Ναί, πρῶτα ἂς ἀγαπᾶμε. Ἂς μᾶς μεθύσει ἡ ἀγάπη.