Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΛΩΣΗ. 1453. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΛΩΣΗ. 1453. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τρίτη 29 Μαΐου 2018

Δον Φραγκίσκο, ο εκ Τολέδης !

Φωτογραφία του Βασίλης Στοϊλόπουλος.

Του Βασίλη Στοϊλόπουλου


Εκεί που μάχονταν «Αυτός, ο τελευταίος Έλληνας!», δίπλα και στα δεξιά του τελευταίου Αυτοκράτορα, πολεμούσε μέχρις εσχάτων ο «Δον Φραγκίσκος, ο εκ Τολέδης, όστις διά του στόματος και των ονύχων τους πολεμίους κατέκοπτε»

Αυτές οι λίγες λέξεις έμειναν στην Ιστορία για τον έξοχο άνδρα, που εμφανίστηκε σε μια σημαντικότατη καμπή της Ιστορίας ξαφνικά, από το πουθενά, σαν ένας λαμπρός διάττοντας αστέρας.  Άγνωστος και σήμερα, σαν τον σεφερικό βασιλιά της Ασίνης : «… άγνωστος λησμονημένος απ’ όλους κι από τον Όμηρο / μόνο μια λέξη στην Ιλιάδα κι εκείνη αβέβαιη / σαν την εντάφια χρυσή προσωπίδα.» (…)

Όμως, θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Ιστορία με τον τρόπο της "αντάμειψε" τον γενναίο Ισπανό ευγενή, που οικιοθελώς έδωσε τη ζωή του για μια μεγάλη υπόθεση εκείνη τη Τρίτη, στις 29 Μαΐου του 1453, καθώς η γενέτειρά του, το Τολέδο, δοξάστηκε αιώνες αργότερα από έναν επίσης πολύ Μεγάλο Έλληνα, τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο !

Δευτέρα 28 Μαΐου 2018

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης και η θυσία του τελευταίου αυτοκράτορα

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης και η θυσία του τελευταίου αυτοκράτορα

Του Αναστάσιου Λαυρέντζου

Καθώς πλησιάζει η 29η Μαΐου, εκείνοι που επιμένουν να θυμούνται, δεν μπορούν να μην σταθούν σε αυτή την ημερομηνία, στην οποία το 1453 συνέβη το κοσμοϊστορικό γεγονός της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης. 562 χρόνια πέρασαν από τότε και το ορόσημο αυτό εξακολουθεί να ανατέμνει την παγκόσμια και την ελληνική ιστορία. Σε όρους συμβολισμού πρόκειται για μια από τις πιο σημαντικές ημερομηνίες του Μεσαίωνα, ενώ για τον ελληνισμό συνιστά το τυπικό τέλος του μεσαιωνικού ελληνικού κράτους. Η Ιστορία βέβαια είναι μια αλυσίδα γεγονότων, που όσο ξεμακραίνουν από το παρόν τόσο ξεθωριάζουν. Κάποια γεγονότα όμως έχουν την ιδιότητα να διατηρούν τη σημαντικότητά τους και με κάποιο τρόπο – ίσως κάθε φορά διαφορετικό – να παραμένουν επίκαιρα.


Η 29η Μαΐου 1453 για πολλές γενιές Ελλήνων παρέμεινε μια ιδιαίτερα σημαντική ημερομηνία, γιατί στο συλλογικό υποσυνείδητο αντιπροσώπευε το τυπικό πέρασμα στους σκοτεινούς αιώνες της σκλαβιάς. Στην πραγματικότητα, για το μεγαλύτερο μέρος του ελληνισμού η σκλαβιά είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα και όσον αφορά τουλάχιστον τους ελληνικούς πληθυσμούς της Μ. Ασίας είχε ξεκινήσει μερικούς αιώνες πριν. Η Κωνσταντινούπολη που έπεσε το 1453 δεν ήταν η πολύβοη πόλη των χρόνων της ακμής. Ήταν μια σκιά του εαυτού της, με πολλές περιοχές της ερειπωμένες, καθώς ο πληθυσμός της είχε αποδεκατιστεί από τον μεγάλο λιμό που την είχε πλήξει περίπου έναν αιώνα πριν. Ήταν ακόμη μια πόλη χωρίς ενδοχώρα, αφού το σύνολο σχεδόν των επαρχιών της είχε περάσει ήδη υπό οθωμανική κατοχή. Επί πλέον η Άλωση του 1453 δεν ήταν καν η πρώτη. Είχε προηγηθεί η πολύ πιο σημαντική άλωση του 1204, η οποία είχε έλθει ως επιστέγασμα μιας μακράς πορείας παρακμής. Τί είναι λοιπόν αυτό που κάνει την Άλωση του 1453 τόσο σημαδιακή; Κατά τη γνώμη μου τρία πράγματα…

Μνήμες της Άλωσης

Θεόφιλου,«Κωνσταντίνος ο Αυτοκράτωρ των Ελληνορωμαίων εξέρχεται Ατρομος εις την μάχην το 1453 Μαΐου 29» (1928, τοιχογραφία αποτοιχισμένη από το σπίτι-καφενείο Γ. Αντίκα στη Σκόπελο Γέρας Μυτιλήνης, 141×179 εκ.

Μνήμες Άλωσης 
Του Γιώργου Καραμπελιά από το βιβλίο του, 1204, η Διαμόρφωση του Νεώτερου Ελληνισμού, Εναλλακτικές Εκδόσεις σσ. 383 – 391.

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης προκάλεσε τόσο βαθιά εντύπωση στους Έλληνες, από τον Πόντο και την Παλαιστίνη έως τη Νότια Ιταλία, ώστε αναρίθμητοι θρήνοι, δημοτικοί ή λογιότεροι, πλάστηκαν ή γράφτηκαν γι’ αυτό το σχεδόν απίστευτο κοσμοϊστορικό γεγονός. Παρ’ ότι η Βασιλεύουσα ήταν πια σκιά του εαυτού της, ερημωμένη και ερειπωμένη, μια νησίδα στην οθωμανική θάλασσα, εντούτοις η ύπαρξή της σηματοδοτούσε ακόμα την ύπαρξη του βυζαντινού ελληνισμού[1]. Γι’ αυτό και το τέλος της άργησε να γίνει πιστευτό
από τους ραγιάδες και βιώθηκε ως μια ανεπανόρθωτη καταστροφή.
Ταυτόχρονα όμως, υπογραμμίζει ο Νικόλαος Πολίτης, η Άλωση λειτούργησε λυτρωτικά, απελευθέρωσε τους Έλληνες από τις φρούδες ελπίδες της ανάστασης ενός σεσηπότος οργανισμού και από την κατάθλιψη που τους βάραινε μπρος στο αναπόφευκτο τέλος:
Προ ταύτης μεν [δηλ. της αλώσεως] τα περί του μέλλοντος μαντεύματα ήσαν απαίσια και προανήγγελλον όλεθρον και καταστροφάς, μετά δε την άλωσιν αντίθετα όλως διεδίδοντο, μαρτυρούντα μεταβολήν του φρονήματος του έθνους. Από πολλού μεν χρόνου προ της αλώσεως της πρωτευούσης του κράτους ανεφέροντο χρησμοί περί της επικειμένης καταστροφής, ευθύς δ’ όμως μετά την άλωσιν εγεννήθησαν αίσιαι περί της μελλούσης τύχης του έθνους ελπίδες, και ερριζώθη η πεποίθησις παρά τω ελληνικώ λαώ ότι αφεύκτως διά της σπάθης θ’ ανακτήσει την διά της σπάθης αρπασθείσαν υπό των εχθρών πατρικήν κληρονομίαν[2].
Ο Γεώργιος Ζώρας, στη Βυζαντινήν Ποίησιν, καταγράφοντας τους «θρήνους» της Άλωσης, εμφαίνει τη διαφοροποίηση ανάμεσα σε όσους γράφτηκαν αμέσως μετά την Άλωση και τους μεταγενέστερους, αφού είχε μεσολαβήσει η σκληρή δοκιμασία της σκλαβιάς. Ο άγνωστος συγγραφέας στην «Ἅλωσι Κωνσταντινουπόλεως», από τους 1045 στίχους –που άλλοτε αποδίδονταν στον Εμμανουήλ Γεωργιλά– επικρίνει τους Βυζαντινούς, διότι «τρία πράγματα ἐχάλασαν τὴν Ῥωμανίαν ὅλην:/ὁ φθόνος, ἡ φιλαργυρία καὶ ἡ κενὴ ἐλπίδα», καθώς και τους Δυτικούς για την αδιαφορία τους:

Τετάρτη 18 Απριλίου 2018

Άγγελος Τερζάκης, "Το καντήλι που αγρυπνά"





Την Κυριακή που μας πέρασε, θα άξιζε ίσως ανάμεσα στα τόσα άλλα ζητήματα της ημέρας, θέματα γενικά και ειδικά, φροντίδες και έγνοιες μας προσωπικές ή μόνιμες, να στραφεί ο νους μας και σε ένα ζήτημα που ορθώνεται όλο και πιο κάθετο, κατηγορηματικό στον καιρό που ζούμε. Πρέπει να θυμόμαστε; Να έχουμε μνήμη ή να μην έχουμε; Και τι λογής μνήμη;

Αλλά, γιατί ειδικά την Κυριακή που πέρασε σκεφτήκαμε αυτό το θέμα, θα πει κανένας. Γιατί ήταν μέρα μνήμης όσο λίγες, τουλάχιστον για τις γενιές που φτάνουν ως του υποφραφόμενου. 29 Μαΐου, η άλωση της Πόλης. Το γκρέμισμα ενός ολόκληρου κόσμου. Μια στροφή από τις αποφασιστικότερες και τις πιο δραματικές στην πορεία της Ιστορίας. Ορόσημο για ολόκληρη τη φυλή των ανθρώπων που έλκει την πνευματική καταγωγή της από τον ελληνολατινικό πολιτισμό.
Δε θα εξάρω εδώ τη σημασία του γεγονότος, τέτοιοι σχολιασμοί, όταν δεν υποβαστάζονται από μια σοφία έγκυρη κι όταν δεν προσκομίζουν κάτι ουσιαστικό και νέο, ξεπέφτουν στην ανίερη φιλολογία ή στο συμβατικότερο σχολικό λόγο, είτε επικήδειος είναι είτε πανηγυρικός. Προτιμότερο τότε να ανοίξουμε και να διαβάσουμε από μέσα μας, ευλαβικά, μια σελίδα αυθεντική, που να έχει το παλμό της προσωπικής μαρτυρίας. Αυτό κι έκανα από μέρους μου, για να τελέσω το μνημόσυνο που μου υπαγορευόταν από τη συναισθηματική μου κλίση. Άνοιξα τις πολύτιμες πηγές της Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού του Απ. Βακαλόπουλου και διάβασα από κει τις δυο σελίδες του Κριτόβουλου που περιγράφουν τις τραγικές στιγμές της Άλωσης. Με τα κουτσά, μονόφθαλμα λατινικά μου, διάβασα και τις άλλες δυο σελίδες του Λεονάρδου του Χίου, του καθολικού επισκόπου, που είχε πάει τότε στην Πόλη με τον καρδινάλιο Ισίδωρο και διακόσιους άνδρες για να ενισχύσει την άμυνά της. Είδα μέσα μου έτσι αρκετά, άκουσα αρκετά, στοχάστηκα τα απλά εκείνα πράγματα που είναι ο σταθερός σχολιασμός όλων των πολύ μεγάλων γεγονότων. Ύστερα έκλεισα το βιβλίο με βαριά καρδιά. Μεταφέρω εδώ τη συνέχεια από τον εσωτερικό μονόλογό μου.

Τρίτη 10 Απριλίου 2018

Ο Άγιος Ραφαήλ και το «ενωτικό» συλλείτουργο στην Αγία Σοφία

.
Τό ἔτος 1452 μ.Χ. τό Ἔθνος ὑπέστη μία μεγάλη δοκιμασία· τήν «ψευδοένωση» τῶν ἐκκλησιῶν.  Στήν Κωνσταντινούπολη, στίς 12 Δεκεμβρίου 1452, μέ πρωτοβουλία τοῦ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου (εἶχε τήν ἀπατηλή ἐντύπωση ὅτι ἔτσι ἐξυπηρετοῦσε τό ἔθνος, ξεχνώντας ὅτι ὁ μόνος φίλος καί ἀνίκητος σύμμαχος εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Σωτῆρας Χριστός) γίνεται «ἑνωτική λειτουργία», παρόντος τοῦ καρδιναλίου Ἰσιδώρου (ἀπεσταλμένου τοῦ πάπα).
Ὁ αὐτοκράτορας Κωνσταντῖνος ὀργάνωσε τό ἐπίσημο συλλείτουργο στήν Ἐκκλησία τῆς Ἁγίας Σοφίας παρουσίᾳ τοῦ ἀντιπρόσωπου τοῦ πάπα καρδινάλιου Ἰσίδωρου, στά πλαίσια τῆς «ἑνωτικῆς πολιτικῆς» πού ἐφάρμοζε ἔχοντας τήν ψευδαίσθηση ὅτι θά σωθεῖ ἡ Βασιλεύουσα μέ τή βοήθεια τοῦ πάπα, ἀπό τόν ἐξαιρετικά ἀσφυκτικό τουρκικό κλοιό.
Ἐκείνη τήν ἐποχή ὁ πρωτοσύγκελος ἀρχιμανδρίτης Ραφαήλ, ἀλλά καί ὁ διάκονος Νικόλαος βρίσκονταν στήν Κωνσταντινούπολη. Στίς 12 Δεκεμβρίου τοῦ 1452, ἀνήμερα τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος, ἔλαβε χώρα τό συλλείτουργο αὐτό. Ὅμως, ὁ πρωτοσύγκελος Ραφαήλ δέν θέλησε νά παραστεῖ καί οὔτε καί τόν διάκονό του ἄφησε νά πάει. Γνώριζε πολύ καλά ὅτι αὐτό θά ἦταν προδοσία τῆς Πίστεως, ἐπέλεξε νά πειθαρχήσει στόν Θεό καί ὄχι στόν αὐτοκράτορα.
Ὁ ἀσυγκράτητος θυμός τοῦ Παλαιολόγου
Ὁ αὐτοκράτορας θύμωσε πάρα πολύ καί τιμώρησε μέ ἐξορία τούς δύο ἱερεῖς προσωρινά στήν Αἶνο. Γι’ αὐτό καί ὁ ἅγιος Ραφαήλ ὀνομάζεται καί ὁμολογητής, διότι παράτησε τίς τιμές καί δόξες τοῦ ἀξιώματός του καί δέν ὑπολόγισε τό κόστος τῆς ἐναντίωσής του στόν αὐτοκράτορα, προκειμένου νά ὑπερασπιστεῖ τήν ἀλήθεια τῆς Ὀρθοδοξίας ἔναντι τῆς αἱρέσεως τοῦ παπισμοῦ.
Τίς τελευταῖες ἡμέρες ὅμως πρίν τόν ἡρωικό θάνατό του ὁ αὐτοκράτορας Κωνσταντῖνος, ὅταν δέν ἦρθε ἡ δυτική βοήθεια, κατάλαβε τό τραγικό του λάθος, καί μέσα στήν Ἁγία Σοφία, τήν τελευταία νύχτα, ζήτησε συγχώρεση ἀπό τὸν Θεό καί ἀνθρώπους καί ἥσυχος τήν ἑπομένη, ἔπεσε ὡς ἥρωας καί ἐθνομάρτυς, ἀφοῦ πρῶτα ἐξομολογήθηκε καί κοινώνησε ὡς ἀληθινός ὀρθόδοξος γι΄ αὐτό καί ὁ ἅγιος Ραφαήλ συνήθιζε νά τόν ἀποκαλεῖ μετά τήν ἡρωική θυσία του μέ δάκρυα στά μάτια «ἅγιο αὐτοκράτορα Κωνσταντῖνο».
Αὐτός ἦταν ὁ λόγος λοιπόν πού, ὅταν ἄρχισε ἡ πολιορκία τῆς Βασιλεύουσας ἀπό τούς Τούρκους οἱ δύο ἅγιοι πατέρες βρίσκονταν ἐκτός τῶν τειχῶν της καί μετά πέρασαν στήν Μακεδονία. Ἐκεῖ ἦταν, ὅταν συνέβη ἡ ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τήν ἀποφράδα ἐκείνη ἡμέρα Τρίτη 29η Μαΐου 1453, ἀπό τούς ἐπιδραμόντες ἀπό τά βάθη τῆς Ἀσιατικῆς Μογγολίας Σελτζούκους Τούρκους.
Ὁ τελικός προορισμός τους ἦταν ἡ Λέσβος, ὅπου καί μαρτὐρησαν ἐννέα ἔτη μετά, τόν Ἀπρίλιο τοῦ ἔτους 1462 μ.Χ.
Ἅγιε τοῦ Θεοῦ πρέσβευε ὑπὲρ ἡμῶν

Πέμπτη 1 Ιουνίου 2017

Η τελευταία ομιλία του Κωνσταντίνου ΙΑ’ Παλαιολόγου την παραμονή της Αλώσεως

 Μετάφραση από το Χρονικό του Γεωργίου Φραντζή
«Ευγενέστατοι άρχοντες και εκλαμπρότατοι δήμαρχοι και στρατηγοί, και γενναιότατοι συστρατιώτες, και όλος ο πιστός και τίμιος λαός, ξέρετε καλά πως έφτασε η ώρα που ο εχθρός της πίστης μας θέλει με κάθε τέχνασμα και τρόπο να μας στενοχωρήσει περισσότερο και να μας κάνει πόλεμο σφοδρό, με μεγάλες συγκρούσεις και συρράξεις από στεριά και θάλασσα, για να κατορθώσει και να χύσει το δηλητήριό του, σαν φίδι, και να μας καταπιεί σαν ανήμερο λιοντάρι. Σας λέω λοιπόν να σταθείτε αντρειωμένοι και γενναιόψυχοι, όπως κάνατε πάντοτε ως τώρα εναντίον των εχθρών της πίστης. Σας παραδίνω την εκλαμπρότατη και φημισμένη αυτή πόλη, πατρίδα σας και βασίλισσα των πόλεων. Ξέρετε καλά, αδέρφια, ότι για τέσσερις λόγους οφείλουμε όλοι να προτιμήσουμε το θάνατο παρά τη ζωή: πρώτον, για την πίστη και την ευσέβειά μας· δεύτερον, για την πατρίδα· τρίτον, για το βασιλέα και το Χριστό· και τέταρτον, για τους συγγενείς και φίλους. Λοιπόν αδέρφια, αν οφείλουμε να αγωνιστούμε μέχρι θανάτου για έναν και μόνο από τους τέσσερις αυτούς λόγους, πολύ περισσότερο για όλους μαζί, όπως προφανώς κατανοείτε. Αν για τις αμαρτίες μας παραχωρήσει ο Θεός τη νίκη στους ασεβείς, θα διακινδυνεύσουμε υπέρ της πίστεως της αγίας που μας παραχώρησε ο Χριστός με το αίμα του. Αυτό είναι το σπουδαιότερο απ’ όλα. Τι θα ωφεληθεί κανείς αν κερδίσει τον κόσμο όλο και χάσει την ψυχή του; Δεύτερον, χάνουμε έτσι μια περίφημη πατρίδα και, ακόμη, την ελευθερία μας. Τρίτον, χάνουμε την άλλοτε περιφανή και σήμερα ντροπιασμένη, ταπεινωμένη και εξουθενωμένη βασιλεία, η οποία γίνεται έρμαιο του ασεβούς τυράννου. Τέταρτον, στερούμεθα τις προσφιλείς γυναίκες και τα παιδιά μας και τους συγγενείς μας.

Δευτέρα 29 Μαΐου 2017

Μνήμες της Άλωσης

Θεόφιλου,«Κωνσταντίνος ο Αυτοκράτωρ των Ελληνορωμαίων εξέρχεται Ατρομος εις την μάχην το 1453 Μαΐου 29» (1928, τοιχογραφία αποτοιχισμένη από το σπίτι-καφενείο Γ. Αντίκα στη Σκόπελο Γέρας Μυτιλήνης, 141×179 εκ.
Μνήμες Άλωσης 
Του Γιώργου Καραμπελιά από το βιβλίο του, 1204, η Διαμόρφωση του Νεώτερου Ελληνισμού, Εναλλακτικές Εκδόσεις σσ. 383 – 391.
Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης προκάλεσε τόσο βαθιά εντύπωση στους Έλληνες, από τον Πόντο και την Παλαιστίνη έως τη Νότια Ιταλία, ώστε αναρίθμητοι θρήνοι, δημοτικοί ή λογιότεροι, πλάστηκαν ή γράφτηκαν γι’ αυτό το σχεδόν απίστευτο κοσμοϊστορικό γεγονός. Παρ’ ότι η Βασιλεύουσα ήταν πια σκιά του εαυτού της, ερημωμένη και ερειπωμένη, μια νησίδα στην οθωμανική θάλασσα, εντούτοις η ύπαρξή της σηματοδοτούσε ακόμα την ύπαρξη του βυζαντινού ελληνισμού[1]. Γι’ αυτό και το τέλος της άργησε να γίνει πιστευτό από τους ραγιάδες και βιώθηκε ως μια ανεπανόρθωτη καταστροφή.
Ταυτόχρονα όμως, υπογραμμίζει ο Νικόλαος Πολίτης, η Άλωση λειτούργησε λυτρωτικά, απελευθέρωσε τους Έλληνες από τις φρούδες ελπίδες της ανάστασης ενός σεσηπότος οργανισμού και από την κατάθλιψη που τους βάραινε μπρος στο αναπόφευκτο τέλος:
Προ ταύτης μεν [δηλ. της αλώσεως] τα περί του μέλλοντος μαντεύματα ήσαν απαίσια και προανήγγελλον όλεθρον και καταστροφάς, μετά δε την άλωσιν αντίθετα όλως διεδίδοντο, μαρτυρούντα μεταβολήν του φρονήματος του έθνους. Από πολλού μεν χρόνου προ της αλώσεως της πρωτευούσης του κράτους ανεφέροντο χρησμοί περί της επικειμένης καταστροφής, ευθύς δ’ όμως μετά την άλωσιν εγεννήθησαν αίσιαι περί της μελλούσης τύχης του έθνους ελπίδες, και ερριζώθη η πεποίθησις παρά τω ελληνικώ λαώ ότι αφεύκτως διά της σπάθης θ’ ανακτήσει την διά της σπάθης αρπασθείσαν υπό των εχθρών πατρικήν κληρονομίαν[2].
Ο Γεώργιος Ζώρας, στη Βυζαντινήν Ποίησιν, καταγράφοντας τους «θρήνους» της Άλωσης, εμφαίνει τη διαφοροποίηση ανάμεσα σε όσους γράφτηκαν αμέσως μετά την Άλωση και τους μεταγενέστερους, αφού είχε μεσολαβήσει η σκληρή δοκιμασία της σκλαβιάς. Ο άγνωστος συγγραφέας στην «Ἅλωσι Κωνσταντινουπόλεως», από τους 1045 στίχους –που άλλοτε αποδίδονταν στον Εμμανουήλ Γεωργιλά– επικρίνει τους Βυζαντινούς, διότι «τρία πράγματα ἐχάλασαν τὴν Ῥωμανίαν ὅλην:/ὁ φθόνος, ἡ φιλαργυρία καὶ ἡ κενὴ ἐλπίδα», καθώς και τους Δυτικούς για την αδιαφορία τους:

πολιορκία και η Άλωση της Κωνσταντινούπολης

Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ - ΜΙΑ ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ
Από το βιβλίο της Αιμιλίας Ιωαννίδου, Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης, Εναλλακτικές Εκδόσεις, 2000, σελ. 71 – 94.
ΙΙ. Η πολιορκία
Στις 5 Απριλίου 1453, πενήντα τρεις μέρες πριν από την άλωση, ο νεαρός, 21 χρονών τότε, σουλτάνος Μεχμέτ έστησε τη σκηνή του μπροστά στην Κωνσταντινούπολη, αντίκρυ από την πύλη του Αγίου Ρωμανού (Τοπ Καπού – Τοπ=κανόνι, Καπού=πύλη). Εκεί παρέταξε και τους γενιτσάρους καθώς και το μεγάλο κανόνι που κατασκεύασε ο Ουρμπάν. Από την πύλη του Αγίου Ρωμανού ως τη Χαρσία ή πύλη της Αδριανούπολης (Εντιρνέ Καπού) – απ’ όπου άρχιζε η περίφημη Μέση οδός που οδηγούσε στην αγορά του Θεδόσιου, στον Ιππόδρομο και στην Αγια Σοφιά – θα δινόταν ο κύριος αγώνας, καθώς το μέρος αυτό, κοιλάδα που διέσχιζε το ποταμάκι Λύκος, εκτιμήθηκε ως το πιο πρόσφορο για την άλωση της Πόλης.
Εκεί λοιπόν στο Μεσοτείχιο όπως το ονόμαζαν, παράταξαν και οι πολιορκημένοι τις πιό εκλεκτές δυνάμεις τους. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος με τους καλύτερους τουρμάρχες του και κένταρχους και δίπλα σ’ αυτόν ο Τζουστινιάνη με τους σιδερόφραχτους πολεμιστές του. Οι πολιορκημένοι είχαν ν’ αντιτάξουν στις μεγάλες λουμπάρδες του εχθρού λιγοστά και μικρά κανόνια, που νωρίς έπαψαν να χρησιμοποιούνται καθώς έκαναν μεγαλύτερη ζημιά στα παλιά τείχη τραντάζοντάς τα, παρά στον εχθρό. Τα όπλα τους ήταν λιγοστά μολυβδοβόλα ή τούφακες (βαριά τουφέκια που ρίχνανε πέντε ίσαμε δέκα κομμάτια μολύβια σε κάθε βολή), οι τζάγρες (μηχανή με σύστημα εκτόξευσης βέλους σε μεγάλη απόσταση), τα τόξα, τα βέλη, τ’ απελατίκια (ραβδί σιδερένιο με ακίδες) και βέβαια τα σπαθιά.
Στις 7 Απριλίου ο Μεχμέτ πλησίασε το στρατό του στα 1200 μέτρα από τα τείχη. Στις 12 Απριλίου φάνηκε να έρχεται και η μεγάλη αρμάδα (ο στόλος). Πέρασε μπροστά από την Πόλη και τα πληρώματά της φώναζαν με άγριες κραυγές και βάραγαν τα τουμπελέκαι για να τρομάξουν τους πολιορκημένους. Πήγε κι άραξε στη δυτική ακτή του Βόσπορου, στο Διπλοκιόνιο (πλησίον του σημερινού ανακτόρου του Ντολμά Μπαχτσέ). Ο τεράστιος αυτός στόλος διέβη τον Ελλήσποντο γεμίζοντας κατάπληξη και τρόμο όσους τον έβλεπαν να περνά, γιατί ποτέ πριν και σε κανένα μέρος δεν είχε ξαναφανεί τέτοια θαλάσσια δύναμη. Η θέα της ανησύχησε τους πολιορκημένους.  Ως τότε, διέθεταν την υπεροχή στη θάλασσα και έτσι στις πολιορκίες έπρεπε να αμυνθούν μόνο από την ξηρά. Ετσι, προμηθεύονταν ότι τους χρειαζόταν μέσω του θαλασσίου εμπορίου. Τώρα ξαφνιάζονταν βλέποντας πως ο πόλεμος ερχόταν από γη και θάλασσα.

Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ.κ. Ιερόθεος: Τα αίτια της πτώσεως της Κωνσταντινουπόλεως, κατά τον Ιωσήφ τον Βρυέννιον


Η πτώση της Κωνσταντινουπόλεως την 29η Μαΐου του 1453 ήταν το αποκορύφωμα της φθίνουσας δόξας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, του λεγομένου Βυζαντίου. Γύρω από τα αίτια της πτώσης αυτής εγράφησαν πολλά, τα οποία παρουσιάζουν την κατάσταση στην οποία βρισκόταν τότε η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία-Βυζάντιο, αφού είχε χαθή όλη η Μικρά Ασία, η Ανατολική Θράκη και είχε μείνει μόνον η Κωνσταντινούπολη και τα περίχωρά της. Οι κατά καιρούς εχθροί είχαν προξενήσει μεγάλη ζημία, με αποκορύφωμα και τελειωτικό κτύπημα την κατάληψη της Κωνσταντινουπόλεως από τους Φράγκους, κατά την Δ Σταυροφορία την 13η Απριλίου του έτους 1204. Η μετά από λίγα χρόνια (1261) ανακατάληψή της και ελευθέρωσή της δεν προσέφερε ουσιαστικά πράγματα, διότι ήδη η Πόλη είχε καταστραφή και λεηλατηθή ολοσχερώς.

Πέρα από τα πολιτικά και κοινωνικά αίτια που συνετέλεσαν στην πτώση της Κωνσταντινουπόλεως πρέπει να σημειωθούν ιδιαιτέρως τα πνευματικά αίτια στα οποία συνήθως δεν δίνουμε μεγάλη σημασία.
Άλλωστε κατά την ορθόδοξη θεολογία ο Θεός διευθύνει τον κόσμο με τις άκτιστες ενεργειές Του, και η προσωπική Του επέμβαση εκδηλώνεται με την ευδοκία Του, την μακροθυμία Του, την παραχώρηση των ποικίλων πειρασμών κλπ. Σε αυτά τα πνευματικά αίτια αναφέρεται ο μοναχός Ιωσήφ Βρυέννιος, διδάσκαλος του γένους και ομολογητής της πίστεως, που έζησε στις τελευταίες στιγμές της ζωής της Βασιλεύουσας και άκουγε τον ρόγχο του θανάτου της.

«Η αποκαθήλωση μιας εικόνας» Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης

Φίλλιπος Sherrard
Έτσι είχαν τα πράγματα όταν, την Παρασκευή 23 Μαρτίου 1453, ο νέος σουλτάνος Μωάμεθ Β’ ξεκίνησε από την Αδριανούπολη για την Κωνσταντινούπολη με 12.000 Γενίτσαρους, αυτά τα «νέα στρατεύματα» που σχηματίστηκαν το 1326, για να αποτελέσουν μια ελίτ θρησκευτικό-στρατιωτική αδελφότητα υπείκοντας σε ένα μισογαμικό ασκητικό κανόνα που προέρχεται από εκείνον του δερβίση αγίου Χατζή Μπεκτάς, και της οποίας τα μέλη είχαν στρατολογηθεί, με μια εφευρετικότητα που θα πρέπει να λογίζεται αξιοθαύμαστη κάνοντάς τη να φαίνεται λιγότερο σατανική, όχι από Τούρκους, αλλά από τα ευρωστότερα αρσενικά παιδιά των Χριστιανών υπηκόων του Σουλτάνου.
Οι διπλωματικές διαπραγματεύσεις μεταξύ του Αυτοκράτορα και του Σουλτάνου είχαν φτάσει σε αδιέξοδο. «Όπως είναι σαφές», έγραψε ο αυτοκράτορας, Κωνσταντίνος ΙΑ’ Δραγάσης, στον Μωάμεθ, «επιθυμείς τον πόλεμο περισσότερο από την ειρήνη, και καθώς δε μπορώ να σε ικανοποιήσω, ούτε με τις διαβεβαιώσεις μου για ειλικρίνεια, ούτε με την ετοιμότητά μου να ορκιστώ πίστη, ας γίνει σύμφωνα με την επιθυμία σου. Στρέφομαι τώρα και κοιτάζω προς το Θεό μόνο. Κι αν είναι το θέλημά του η πόλη να γίνει δική σου, ποιος είναι εκείνος που μπορεί να του αντιταχθεί; Αν πρόκειται να σου εμφυσήσει την επιθυμία για ειρήνη, αυτό μόνο θα με κάνει πολύ χαρούμενο.
Ωστόσο, σε απελευθερώνω από όλους τους όρκους και τις συνθήκες σου μαζί μου, και, κλείνοντας τις πύλες της πρωτεύουσας μου, θα υπερασπιστώ τον λαό μου μέχρι την τελευταία σταγόνα του αίματός μου. Βασίλευε εν ευτυχία έως ότου ο Δικαιοκρίτης, ο Υπέρτατος Θεός, μας καλέσει και τους δυο ενώπιόν της καθέδρας της κρίσεώς του»[2].
Προετοιμασίες για πολιορκία ήταν σε εξέλιξη από το τέλος του προηγούμενου έτους· ήδη το θηριώδες κανόνι του Μωάμεθ είχε τοποθετηθεί στη θέση του, και το υπόλοιπο του στρατού του –εκτιμάται κάπου μεταξύ εβδομήντα και εκατόν σαράντα χιλιάδων πολεμιστών– είχε παραταχθεί έξω από τα τείχη της πόλης.
Στις 6 Απριλίου έφτασε ο Σουλτάνος και η σκηνή του, και στις 11 Απριλίου ξεκίνησε ο τουρκικός κανονιοβολισμός.
Η πολιορκία συνεχίστηκε για τις επόμενες έξι εβδομάδες, αντιστεκόμενων μέεσα στην πόλη, υπό τον αυτοκράτορα επί κεφαλής, περίπου επτά χιλιάδων πολεμιστών. Μεταξύ αυτών ήταν περίπου δύο χιλιάδες ξένα στρατεύματα συμπεριλαμβανομένου ενός αποσπάσματος από πεντακόσιους Γενουάτες υπό την αρχηγία, per benefitio de la Christianitade et per honor de lo mundo, του Ιωάννη Ιουστινιάνη ντι Λόνγκο. Αυτό το απόσπασμα κρατούσε την κρίσιμη Πύλη του Αγίου Ρωμανού απέναντι από την οποία οι Τούρκοι είχαν τοποθετήσει το βαρύτερο κανόνι τους και τους καλύτερους στρατιώτες και πίσω τους, επίσης, είχε πάρει τη θέση του ο Σουλτάνος, που περιβάλλονταν από τους Γενιτσάρους του με τα λευκά καπέλα.

Σάββατο 27 Μαΐου 2017

Νίκος Καζαντζάκης - Κωνσταντίνος Παλαιολόγος


«Το θεατρικό έργο "Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος" αποδεικνύεται απαραίτητο για να γνωρίσουμε το ιδεώδες του καζαντζακικού ήρωα και ανθρώπου, εκείνου που ακολουθεί την ανώτατη εντολή τής Ασκητικής: να αγωνίζεσαι χωρίς ελπίδα, να πολεμάς παρ' όλο που δεν υπάρχει τέλος ή ανταμοιβή.»

«Γράφτηκε για πρώτη φορά το 1944 και σε δεύτερη γραφή το 1949. Η τελική, τρίτη, γραφή του έγινε σε δεκατρισύλλαβο στίχο το Μάρτη 1951. Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Νέα Εστία" το 1953 με υπότιτλο "ο εθνικός θρύλος της Αλώσεως" κι έγινε όπερα απ' το Μανόλη Καλομοίρη. Παίχτηκε απ' την Εθνική Λυρική Σκηνή στο Ωδείο Ηρώδου τού Αττικού στις 16 Αυγούστου 1962.

Πέμπτη 2 Ιουνίου 2016

1453: Η πιο συγκλονιστική αφήγηση της Αλωσης από την Μαριάννα Κορομηλά! (βίντεο)


Άλωση της Κωνσταντινούπολης

1453: Η πιο συγκλονιστική αφήγηση της Αλωσης από την Μαριάννα Κορομηλά! (βίντεο)

Τρίτη 29 Μαϊου 1453: Η Πόλη του Μεγάλου Κωνσταντίνου αλώθηκε. 

Ύστερα από 58 μερόνυχτα πολιορκίας γίνεται η τρίτη και μεγαλύτερη επίθεση. Ο ΣΚΑΪ 100,3 κάθε χρόνο θυμάται και παρουσιάζει αφιέρωμα στην Άλωση της Κωνσταντινούπολης.

Την Τρίτη 29 Μαΐου 2007, ολοήμερο αφιέρωμα του ΣΚΑΪ 100,3 στην Άλωση της Κωνσταντινούπολης.

Δευτέρα 30 Μαΐου 2016

Στα Ελληνικά έγραφε ο Μωάμεθ

Ένα προσωπικό σημειωματάριο του Μωάμεθ του Πορθητή, που βρίσκονταν επί χρόνια στα αρχεία των σουλτανικών ανακτόρων του Τοπκαπί, ανάβει «φωτιές» για το περιεχόμενο του που δείχνει για άλλη μια φορά την προτίμηση του στα χριστιανικά πρότυπα καθώς και στην Ελληνική γλώσσα, την οποία μελετούσε επί πολλά χρόνια και του άρεσε να την διαβάζει, κυρίως να την γράφει και να την ομιλεί.

Όπως αποκαλύπτει το τουρκικό περιοδικό, Aktüel, ένα προσωπικό σημειωματάριο του Μωάμεθ του Πορθητή από την παιδική του ηλικία, αποκαλύπτει μερικές άγνωστες και μυστικές μέχρι σήμερα πτυχές του σουλτάνου που του άρεσε να τον χαρακτηρίζουν σαν ηγεμόνα της νέας Ρώμης και σαν άξιο διάδοχο του μεγάλου Αλεξάνδρου και των βυζαντινών αυτοκρατόρων.
Προσωπικό σημειωματάριο του Μωάμεθ
Προσωπικό σημειωματάριο του Μωάμεθ
Το σημειωματάριο αυτό που αποτελείται από 180 μικρές σελίδες, είχε γίνει επί πολλά χρόνια αντικείμενο έντονων συζητήσεων και διαμάχης μεταξύ των Τούρκων μελετητών αν πράγματι ανήκε στον Πορθητή της Κωνσταντινούπολης, στον Fetih, όπως τον ονομάζουν οι Τούρκοι που τον έχουν αναγάγει σε μεγάλο σύμβολο της σύγχρονης Τουρκίας.
Τελικά ένα ειδικός καθηγητής, ο Sühey Ünver, κατάφερε να αποδείξει μετά από κοπιαστικές μελέτες ότι αυτό είναι πράγματι το προσωπικό σημειωματάριο του Μωάμεθ του Πορθητή.

Π. Ήφαιστος, Η ΆΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ (συν 2 βίντεο)


Η διαδρομή της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ή όπως είναι πιο γνωστή της Βυζαντινής Οικουμένης αποτέλεσε, κατά κάποιο πολιτικά πολύ σημαντικό τρόπο, την κορύφωση της διαδρομής του πολιτικού πολιτισμού των ανθρώπων. Του πολιτικού πολιτισμού που είχε ως αφετηρία την κλασική εποχή και αφού διένυσε την Αλεξανδρινή και μετά-Αλεξανδρινή εποχή οδηγήθηκε στην μεγάλη διαίρεση μεταξύ Θεοκρατικής Ρωμαιοκαθολικής Αυτοκρατορίας και της Ανθρωποκεντρικής Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.


Στην Δύση κυριάρχησαν θεοκρατικές δομές. Μέχρι και τον 16 αιώνα (Συνθήκη της Βεστφαλίας του 1648 όταν υιοθετήθηκε το καθεστώς της κυριαρχίας) κυριαρχούσε η Θεοκρατία, το φαινόμενο της δουλοπαροικίας και η δεσποτεία των ηγεμόνων, των φεουδαρχών και των γεωκτημόνων.

Στην Ανατολή είχαμε μια πρωτοφανή πνευματική ανάπτυξη και ένα σύστημα σχέσεων μεταξύ της Βασιλεύουσας Πόλης και των τοπικών κοινωνιών που αποτελεί ενδεχομένως το πιο σημαντικό παράδειγμα κοσμοσυστημικής δομής της ιστορίας. Μια διαδρομή πέραν των χιλίων ετών αναμφίβολα προσδιορίζεται από τον κανόνα και τις εξαιρέσεις. Ο κανόνας ήταν ότι η ετερότητα κάθε Κοινωνίας δεν αναιρείται και η κοσμοσυστημική δόμηση της Αυτοκρατορίας στερείται εξισωτικών και εξομοιωτικών προσεγγίσεων. Η κάθε Πόλη συμμετέχει με τους αντιπροσώπους της στην Σύγκλητο της Βασιλεύουσας Πόλης.

Αναμφίβολα, το Βυζαντινό κοσμοσύστημα συνόψισε ιστορικές τάσεις και επιρροές όλης της Ανατολής αν όχι της ιστορικής διαδρομής στο σύνολό της. Επηρεάστηκε από πλήθος άλλων Ανατολικών πολιτικών παραδόσεων αλλά κυριάρχησε ο διαχρονικός πολιτικός πολιτισμός της Ελληνικότητας και η ανθρωποκεντρική Χριστιανική Ορθόδοξη πίστη. Παρά την προσπάθεια των Ρωμαιοκαθολικών μετά το 1204 -και του μοντερνισμού υλισμού στην συνέχεια – να συκοφαντήσουν το Ανθρωποκεντρικό Βυζαντινό Παράδειγμα, παραμένουν πολλές μαρτυρίες που επιτρέπουν να έχουμε μια καλή θέαση του φαινομένου. Εν τούτοις, μπορούμε να πούμε ότι η Βυζαντινή Οικουμένη ως μοναδική ιστορική περίπτωση μετακρατοκεντρικού / κοσμοσυστημικού Παραδείγματος παραμένει, ουσιαστικά, αδιερεύνητη. Ελάχιστοι μοναχικοί ερευνητές όπως ο Γιώργος Κοντογιώργης και ο Θόδωρος Ζιάκας μελετούν την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία από πολλές οπτικές γωνίες. Το ίδιο και μερικοί Ρώσοι και για λόγους που δεν είναι του παρόντος να επεκταθούμε. Σίγουρα, η Βυζαντινή Οικουμένη όπως και η Ελληνικότητα ως πολιτισμός και ως μεγάλος διαχρονικός ποταμός του πολιτικού πολιτισμού της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας, θα μπορούσε να είναι ο άξονας της νεοελληνικής πολιτικής και πνευματικής ζωής. Αντίθετα, είναι θλιβερό αλλά αληθές ότι τα πεδία της πολιτικής και του πνεύματος κυριαρχεί πλέον το εθνομηδενιστικό κίνημα.

Πάρθεν η Ρωμανία: Ο Ποντιακός θρήνος για την Άλωση της Πόλης - 29 Μαΐου 1453

Πάρθεν η Ρωμανία: Ο Ποντιακός θρήνος για την Άλωση της Πόλης - 29 Μαΐου 1453
Πάρθεν η Ρωμανία: Ο Ποντιακός θρήνος για την Άλωση της Πόλης - 29 Μαΐου 1453

Η άλωση της Πόλης ήταν συγκλονιστικό γεγονός. Η Πόλη των πόλεων έπεσε στα χέρια των εχθρών. Μολονότι οι χρησμοί το προφήτευαν, κανείς δεν ήθελε να το πιστέψει. Η Πόλη των πόλεων. Το γεγονός της Άλωσης της Πόλης υπήρξε η αφορμή για Πανελλήνιους θρήνους και θρύλους.

Ιδιαίτερος και ο συγκλονισμός στην Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας. Θρήνοι που γράφτηκαν από την ψυχή των κατοίκων, της έως τότε αυτόνομης αυτής περιοχής.

Αν και μακριά από την πολιορκημένη Πόλη, οι "Έλληνες" της Τραπεζούντας ζουν το δράμα της Άλωσης.

Σε έναν από τους πιο γνωστούς θρήνους ένα πουλί μεταφέρει τα μαντάτα στους κατοίκους. Γνωρίζοντας, ότι μεταφέρει κάτι εξαιρετικά δυσάρεστο, κανείς δεν τολμά να πάει να πάρει το μήνυμα που έχει αφήσει το πουλί. Μόνο ένα παίδι - συνήθως χήρας γιος - πηγαίνει το διαβάζει και αναγγέλλει αυτός τα τρομερά νέα στον εκεί Ελληνισμό...

Η περιοχή της Τραπεζούντας θρήνησε για την Άλωση της Πόλης: "Αϊλί εμάς και βάι εμάς η Ρωμανία πάρθεν...".

Ωστόσο, στο τέλος υπάρχει και το αισιόδοξο μήνυμα: "Η Ρωμανία αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο..."

Πάρθεν η Ρωμανία - Γιώργος Αμαραντίδης



Έναν πουλίν, καλόν πουλίν εβγαίν' από την Πόλην
ουδέ στ' αμπέλια κόνεψεν ουδέ στα περιβόλια,
επήγεν και-ν εκόνεψεν α σου Ηλί' τον κάστρον.
Εσείξεν τ' έναν το φτερόν σο αίμα βουτεμένον,
εσείξεν τ' άλλο το φτερόν, χαρτίν έχει γραμμένον,
Ατό κανείς κι ανέγνωσεν, ουδ' ο μητροπολίτης
έναν παιδίν, καλόν παιδίν, έρχεται κι αναγνώθει.
Σίτ' αναγνώθ' σίτε κλαίγει, σίτε κρούει την καρδίαν.

Ο Χρήστος Βακαλόποπουλος για τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και τη χαμένη Ρωμηοσύνη

Όλα έγιναν πάρα πολύ γρήγορα. Η Έρση ήρθε ένα απόγευμα και σου είπε ότι είμαστε πίσω, έχουμε μείνει πολύ πίσω. Ο γνωστός κόσμος προχωρούμε ακάθεκτος, δεν προλαβαίναμε με τίποτα, είμαστε καταδικασμένοι. Είχαμε μείνει πολύ πίσω γιατί ο Γεμιστός πήγε στην Ιταλία και τους έψησε για τον Πλάτωνα. Από τη στιγμή που ο Γεμιστός πήγε στην Ιταλία μείναμε πάρα πολύ πίσω. Όσοι έμειναν εδώ δεν μπόρεσαν να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις, κάθισαν εδώ, αυτό ήταν το λάθος τους. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος κάθισε να τον φάνε, αυτό ήταν το λάθος του. Θα μπορούσε να είχε πάει στην Ιταλία και να τους λέει για τον Πλάτωνα, θα είχε προλάβει τις εξελίξεις. 
Κάθισε να τον φάνε, τι δουλειά είχε με τα στίφη των αγρίων, ήταν μορφωμένο παιδί από το Μυστρά και θα μπορούσε άνετα να γίνει καθηγητής στην Ιταλία, να τους λέει για τον Πλάτωνα. Κάθισε να τον σφάξουν κι έτσι μείναμε πίσω, πάρα πολύ πίσω. Έπρεπε να φύγουμε όλοι, μείναμε απελπτιστικά πίσω, μείναμε εδώ, είμαστε εδώ πίσω. Έπρεπε να φύγουμε όλοι να πάμε στην Ιταλία, να γίνουμε καθηγητές. Άντρες, γυναίκες, παιδιά, κάτι θα είχαμε να διδάξουμε. Θα παίρναμε το πρωϊνό μας, θα διαβάζαμε τρείς σελίδες Πλάτωνα, θα παίρναμε το ελαφρύ μεσημεριανό μας. Θα μας άκουγαν με ανοιχτό το στόμα, θα είμασταν πολύ μπροστά. Μείναμε πίσω και δεν γίνεται τίποτα, ο Γοδεφρείδος Βιλλαρδουίνος διάβασε τρείς σελίδες Πλάτωνα και τώρα έχει νοικιάσει όλα τα δωμάτια. Από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο δεν έμεινε τίποτα ενώ θα μπορούσε να έχει γράψει σαράντα βιβλία, ήταν μορφωμένο παιδί από το Μυστρά. Η στέψη του έγινε εκεί, ήταν η πιο μελαγχολική στέψη αυτοκράτορα που έγινε ποτέ, όλοι ήξεραν. Κάθισαν να σφαγιασθούν κι έτσι μείναμε πίσω.

«Μνήμες από την Κωνσταντινούπολη»το τελευταίο κείμενο το αειμνήστου Νεοκλή Σαρρή

Το τελευταίο κείμενο του αξέχαστου πανεπιστημιακού Ν. Σαρρή (που γράφτηκε στη «δημοκρατία») για τη μαγική Πόλη των πόλεων


Η μαγική και οδυνηρή περιγραφή της Πόλης των πόλεων, που ακολουθεί, είναι δημιούργημα ενός εκλεκτού τέκνου της Βασιλεύουσας: του αξέχαστου πανεπιστημιακού και φλογερού Ελληνα Νεοκλή Σαρρή (1940-2011). Το τελευταίο κείμενό του που δημοσιεύτηκε στον Τύπο είναι αυτό. Γράφτηκε για την ειδική έκδοση της«δημοκρατίας», που ήταν αφιερωμένη στην Κωνσταντινούπολη και κυκλοφόρησε στις 29 Μαΐου 2011. Τα αποσπάσματα από την εκ βαθέων εξομολόγηση και την αναπόληση του Νεοκλή Σαρρή από τη ζωή του στην Πόλη αφιερώνονται με πολλή αγάπη και μέγα σεβασμό στη μνήμη του μοναδικού φίλου και όλων των Ελληνοπαίδων που έζησαν εκεί όπου χτυπάει ακόμα η καρδιά του έθνους μας κι εκεί που φυλάσσονται ευλαβικά τα όνειρα της φυλής μας.

«Αρχές του Μάη του 1980. Μια πρόσκληση στην Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία από το αντίστοιχο σωματείο της Τουρκίας με έφερε στην Κωνσταντινούπολη. […] Από το μπαλκόνι που βρισκόμασταν, πιο σιμά, και στην ευρωπαϊκή ακτή του Βοσπόρου έβλεπες τα ανάκτορα του Ντολμάμπαχτσέ, και αριστερότερά τους τα ερείπια των ανακτόρων του Τσιραγάν (που τώρα είναι ένα περίλαμπρο ξενοδοχείο πολυτελείας) και λίγο πιο ψηλότερα, τα ανάκτορα του Γιλντίζ. Ακόμα το πέρα εκτεινόταν από το Φουντουκλή και το Καμπάτας, το Διπλοκιόνιο (Μπεσίκτας), το Μεσοχώρι (Ορτάκιοϊ) και το Μέγα Ρεύμα ή Αρναούτ-κιοϊ (στο οποίο κάποτε «επιχωρίααν», δηλαδή είχαν τα εξοχικά μέγαρά τους οι Φαναριώτες ηγεμόνες), και κατά σειρά η Στένη, το Νιχώρι, το Μπεμπέκι (όπου και η περιλάλητη Ροβέρτιος Σχολή, το σημερινό Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου), τα Θεραπειά, το Μπουγιούκντερε (ή Βαρυρρύακα των καθαρευουσιάνων) με τις εξοχικές κατοικίες των ξένων πρεσβευτών, το Βαφεοχώρι (Μπογιατζή-κιοϊ), για να προχωρήσει το μάτι κατά το Σαρίγερ και τα «καβάκια», δηλαδή την είσοδο το Βόσπορο από τον Εύξεινο πόντο.

Κυριακή 29 Μαΐου 2016

Κυριακή 6 Μαρτίου 2016

Π. Ήφαιστος, η Άλωση της Βασιλεύουσας Πόλης. Μια αξιοπρόσεκτη ρωσική ταινία.

ΕΝΑ ΚΑΤΑΤΟΠΙΣΤΙΚΟ ΡΩΣΙΚΟ ΒΙΝΤΕΟ ΠΟΥ ΜΑΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ ΤΗΝ ΑΚΜΗ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΛΕΗΛΑΤΗΣΗ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ.

Διαδρομή Κοσμοθεωρία Εθνών Ιούνιος 12 (1)

Η Άλωση της Βασιλεύουσας Πόλης είναι ένα πολλαπλά σημαντικό γεγονός. Κατά την εκτίμηση πολλών το σημαντικότερο ιστορικό γεγονός.

Η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΡΩΜΑΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕ ΤΗΝ ΑΠΟΚΟΡΥΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΕΝΟΣ ΜΕΤΑΚΡΑΤΟΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟ-ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ.

Τετάρτη 3 Ιουνίου 2015

O τελευταίος Έλληνας του Ελύτη

paleologos3
Έτσι καθώς εστέκονταν ορθός μπροστά στην Πύλη κι άπαρτος μες στη λύπη του
Μακριά του κόσμου, που η ψυχή του γύρευε να λογαριάσει στο φάρδος Παραδείσου. Και σκληρός πιο κι απ' την πέτρα που, δεν τον είχανε κοιτάξει τρυφερά ποτέ, κάποτε τα στραβά δόντια του άσπριζαν παράξενα.
Κι όπως περνούσε με το βλέμμα του λίγο πιο πάνω απ' τους ανθρώπους κι έβγανε απ' όλους Έναν που του χαμογελούσε, τον Αληθινόν που ο χάρος δεν τον έπιανε.
Πρόσεχε, να προφέρει καθαρά τη λέξη θάλασσα, έτσι που να γυαλίσουν μέσα της όλα τα δελφίνια. Κι η ερημιά πολλή που να χωρά ο Θεός κι η κάθε μια σταγόνα σταθερή στον ήλιο ν' ανεβαίνει!
Νέος ακόμα, είχε δει στους ώμους των μεγάλων, τα χρυσά να λάμπουν και να φεύγουν. Και μια νύχτα θυμάται, σ' ώρα μεγάλης τρικυμίας, βόγκηξε ο λαιμός του πόντου τόσο, που θολώθη μα δεν έστερξε να του σταθεί!
Βαρύς ο κόσμος να τον ζήσεις, όμως για λίγη περηφάνια το άξιζε.