Ανάμεσα στις έννοιες του Έθνους και της Αριστεράς έχουν αναδειχθεί συγκλονιστικές σχέσεις, συνθέσεις, αντιφάσεις και απωθήσεις. Εδώ θα αναφερθώ σε κάποιες εκδηλώσεις αυτής της σχέσης με φόντο την πολιτική συγκυρία.
Έθνος εννοώ ομάδα ανθρώπων που ορίζεται τόσο με αντικειμενικά/εξωτερικά κριτήρια όπως: έδαφος, γλώσσα, παραδόσεις, τρόπο ζωής, όσο και υποκειμενικά, εσωτερικευμένα στα άτομα όπως: αίσθηση του «συνανήκειν, «κοινότητα χαρακτήρα», και κοινό οραματισμό. Ένα πλήθος για να συγκροτηθεί σε κοινωνία και σε λαό, δηλαδή να γίνει υποκείμενο της παγκόσμιας ιστορίας, πρέπει να εθνικοποιηθεί. Ακόμη και μια κοινωνική τάξη (αστική, εργατική) για ν’ αποκτήσει συνείδηση του ιστορικού της ρόλου πρέπει να εθνικοποιηθεί.
Ο εθνισμός είναι η περιγραφή αλλά και η συνείδηση των στοιχείων που προσδιορίζουν ένα έθνος. Ο εθνικισμός είναι ένα βήμα πιο εκεί από τον εθνισμό, είναι μια κατάσταση δυναμικής, πολιτικής και στρατιωτικής δράσης, για την προάσπιση και αναπαραγωγή των εθνικών χαρακτηριστικών/ αξιών/ δικαιωμάτων ενός λαού. Γι΄ αυτό είναι και η κομβική έννοια. Γιατί η δράση μπορεί να οδηγήσει σε εκτροπές όπως είναι ο σοβινισμός, από το όνομα του φανατικού Γάλλου εθνικιστή Chauvin, στα χρόνια του μ. Ναπολέοντα, δηλαδή σε επεκτατικό και υποτιμητικό των άλλων εθνικισμών· ο ρατσισμός που είναι λαθεμένη ταύτιση του έθνους με την φυλή και οδηγεί στην ανυπόστατη αίσθηση της ανωτερότητας μιας φυλής-έθνους έναντι των άλλων, αλλά είναι και η δράση για τη διατήρηση της φυλετικής καθαρότητας· ο φασισμός/ναζισμός που είναι η πολιτική θεωρία του ρατσισμού μεταφερμένη στο επίπεδο του έθνους· ο ιμπεριαλισμός που είναι η επέκταση ενός κράτους-έθνους σε
βάρος άλλου με στρατιωτικά, οικονομικά και πολιτιστικά μέσα.
