Ουκρανία και αμερικανική πολεμική βιομηχανία

Του Δημήτρη Μηλάκα

Πολλά έχουν γραφτεί για το αμερικανικό στρατιωτικό / βιομηχανικό κατεστημένο και τον ρόλο του στην υποδαύλιση των τακτικότατων παρεμβάσεων και στρατιωτικών επιχειρήσεων που αναλαμβάνουν ή σπονσοράρουν οι αμερικανικές κυβερνήσεις με πρόσχημα την προστασία της ελευθερίας και της δημοκρατίας σε κάθε γωνιά της γης.

Η ισχύς του εν λόγω συμπλέγματος κολοσσιαίων οικονομικών/πολιτικών συμφερόντων και η δυνατότητά του να επιβάλλει την ατζέντα του στην αμερικανική εξωτερική πολιτική είχε επισημανθεί ήδη από το 1961, στην περίφημη αποχαιρετιστήρια ομιλία του αρχιστράτηγου κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη συνέχεια Προέδρου των ΗΠΑ Ντουάιτ Αϊζενχάουερ: «Αυτός ο συνδυασμός, ενός τεράστιου στρατιωτικού κατεστημένου και μιας μεγάλης βιομηχανίας όπλων είναι νέος στην αμερικανική εμπειρία. Η συνολική επιρροή – οικονομική, πολιτική, ακόμη και πνευματική – γίνεται αισθητή σε κάθε πόλη, κάθε πολιτεία, κάθε γραφείο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. (…) Στα κυβερνητικά συμβούλια, πρέπει να προφυλαχθούμε από την απόκτηση αδικαιολόγητης επιρροής, είτε επιδιωκόμενης είτε μη, από το στρατιωτικό – βιομηχανικό σύμπλεγμα».

Ουκρανία, η γεωπολιτική μετατόπιση μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ρωσίας

Η γεωγραφικά προκαλούμενη γεωπολιτική ασυμμετρία μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της κρίσης

Pierre-Emmanuel Thomann. Réseau International – avril 2022

Μετάφραση: Μ. Στυλιανού

Μεταξύ της υστερίας των μέσων ενημέρωσης που μεταδίδει εκ των υστέρων το αφήγημα του καθεστώτος του Κιέβου καθ’ υπαγόρευση σ στρατιωτικών εμπειρογνωμόνων που εικάζουν τυχαία για την τακτική εξέλιξη των συγκρούσεων, δεν υπάρχουν περιθώρια να αναδειχθούν τα θεμελιώδη γεωπολιτικά ζητήματα που κρύβονται από την αρχή της ρωσικής στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία.                                  

Σε παγκόσμια κλίμακα, αυτή η σύγκρουση αποτελεί μέρος της αποσαφήνισης, με την κλασική στρατιωτική ισορροπία δυνάμεων, της παγκόσμιας γεωπολιτικής ισορροπίας και, ως εκ τούτου, της νέας της διαμόρφωσης τον εικοστό πρώτο αιώνα, στην οποία κυριαρχούν τρεις κύριοι πόλοι, η τριάδα που σχημάτισαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα και η Ρωσία. Οι αντίπαλοι υπολογισμοί των δυνάμεων οδηγούν σε μια επισφαλή και ρευστή κατάσταση.

Η γεωγραφικά προκαλούμενη γεωπολιτική ασυμμετρία μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της κρίσης.

Οι στρατιωτικές βάσεις του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ (συμπεριλαμβανομένης της υποδομής αντιπυραυλικής ασπίδας) έχουν σταδιακά μετακινηθεί πιο κοντά στο έδαφος της Ρωσίας, με διαδοχικές διευρύνσεις του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με ελιγμό περικύκλωσης. Η Ανατολική Εταιρική Σχέση της ΕΕ, η οποία συμπληρώνει το ΝΑΤΟ, αποτελεί μέρος αυτού του σταδιακού στραγγαλισμού του γεωπολιτικού χώρου της Ρωσίας, με στόχο τη δημιουργία μιας ουδέτερης ζώνης κατά της Ρωσίας και την εμμέσως προετοιμασία για μελλοντικές διευρύνσεις του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.

Είναι προφανές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα δεχτούν την εγκατάσταση ρωσικών στρατιωτικών βάσεων στα σύνορά τους και την επέκταση του ΟΣΣΑ στον Καναδά ή το Μεξικό. Το δόγμα του εγγύς εξωτερικού που προβάλλει η Ρωσία είναι εξίσου νόμιμο με το Δόγμα Μονρόε που επικαλούνται οι Ηνωμένες Πολιτείες, προκειμένου να διατηρούν ένα χώρο ασφάλειας και γεωπολιτικής αναπνοής. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ως ναυτική δύναμη επιδιώκουν να περιορίσουν την πρόσβαση της Ρωσίας, μιας ηπειρωτικής δύναμης στους ωκεανούς του κόσμου, εξ ου και η κρυστάλλωση της κρίσης στη Μαύρη Θάλασσα, γύρω από τη χερσόνησο της Κριμαίας.

Πράγματι, σε μεγάλες χρονικές στιγμές, σε απήχηση των διδαχών του Άλφορντ Τζον Μακκίντερ και του Νίκολας Τζ. Σπάϊκμαν, προεκταθείσες από τον Πωλ Γούλφοβιτς, Σμπίγνικου Μπρζενζίσκυ και Γουές Μίτσελ . Οι ΗΠΑ επιδίωξαν να απωθήσουν τη Ρωσία πίσω στην ηπειρωτική χώρα της μετά τον θάνατο της ΕΣΣΔ το 1991 και να στήσουν μια ζώνη κρατών σε μια παράκτια λωρίδα που περιβάλλει την ευρασιατική ήπειρο (MacKinder και «Rimland» του Spykman).

Αυτή η στρατηγική κατέληξε φυσικά να προκαλέσει την αντίδραση της Ρωσίας ως γεωπολιτική αντίσταση.

Σε συνεχή επέκταση από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες βρέθηκαν τελικά σε γεωπολιτική υπερέκταση. Η γεωπολιτική αλλαγή σημειώθηκε στη Συρία, με τη ρωσική επέμβαση ήδη από το 2015, και τη μάχη για το Χαλέπι, η οποία ανέτρεψε την αλλαγή καθεστώτος που προώθησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους στη Ρίμλαντ για να συνεχίσουν να επεκτείνουν την ευρω-ατλαντική ζώνη επιρροής.

Από τον Ευρατλαντισμό στην Ευρασία: Η αναίρεση των ιδεολογημάτων του Αμερικανισμού από τον Παναγιώτη Κονδύλη

από Σπύρος Κουτρούλης 2 Ιουνίου 2020

του Σ. Κουτρούλη από το Άρδην τ. 65, Ιούνιος – Ιούλιος 2007

«Όποιος δεν θέλει να είναι το φερέφωνο του ισχυρού δεν πρέπει και να αποδέχεται την εικόνα που προβάλλει και επιβάλει ο ισχυρός για τον εαυτό του»1

Π. Κονδύλης

Ανάμεσα στις κατά καιρούς συνηγορίες του αμερικανισμού, ξεχώρισαν το τελευταίο διάστημα το κείμενο του υπεύθυνου του ΕΛΙΑΜΕΠ καθηγητή Θ. Κουλουμπή, για το δόγμα του «ευρωαντλαντισμού» (που δημοσίευσε η εφημερίδα «Καθημερινή»), δηλαδή την αποκλειστική συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις ΗΠΑ.

Το ζήτημα της αντίστασης ή της υποταγής στον αμερικανισμό φαίνεται ότι έχει διχάσει την ελληνική πολιτική κοινωνία. Υπερασπιστές των ΗΠΑ εμφανίζονται από τον συντηρητικό χώρο έως την εκσυγχρονιστική αριστερά καθώς και την άκρα αριστερά. Παρόμοια και οι επικριτές της αμερικάνικης πολιτικής, εμφανίζονται σε όλο το πολιτικό κοινωνικό φάσμα (από την ορθόδοξη εκκλησία ως την επαναστατική αριστερά).

Οι απολογητές του αμερικανισμού, προβάλλουν την στρατηγική συνεργασία ΗΠΑ – Ελλάδος ως μοναδική επιλογή για το νεοελληνικό κράτος, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά είναι και μέρος των Βαλκανίων και κατά συνέπεια μπορεί να αναπτύσσει αμοιβαία επωφελείς σχέσεις τόσο με τις βαλκανικές χώρες όσο και με την Ρωσία. Η αμερικάνικη ισχύς δεν είναι ακατανίκητη οδεύουμε πλέον σε ένα πολυπολικό κόσμο όπου μικρές χώρες σαν την Ελλάδα θα έχουν πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες να ελιχθούν.

Τα ηθικά επιχειρήματα συνεργασίας με τις ΗΠΑ δεν έχουν καμία βαρύτητα. Το νεοελληνικό κράτος και λιγότερο η ηπειρωτική Ευρώπη κατεχόταν επί αρκετές δεκαετίες από τον στρατό της Μεγ. Βρετανίας και των ΗΠΑ. Η κληρονομιά της κατοχής και της υποτέλειας υπήρξε πολύ δυσάρεστη για τον νεοελληνισμό. Πέραν του ότι δηλητηρίασε την πολιτική ζωή κατασκεύασε μια πολιτική και οικονομική τάξη που οφείλει την ύπαρξη της, στην αμερικάνικη υποτέλεια.

Θα γονατίσουν οι κυρώσεις τη ρωσική οικονομία;

 

Αδαλής Γιώργος

Σε προηγούμενη σειρά άρθρων μου είχα προειδοποιήσει πολύ πρώιμα, ότι ο πόλεμος Μπάϊντεν-Πούτιν θα καταλήξει χωρίς νικητή και θα είναι lose-lose. Ειδικά για τις κυρώσεις έχω αρθρογραφήσει, υποστηρίζοντας ότι δεν θα έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Οι κυρώσεις δεν θα λειτουργήσουν μόνο ως μοχλός πίεσης της Ρωσίας, αλλά θα λειτουργήσουν αρνητικά και για τις οικονομίες της Δύσης. Και τολμώ να πω ότι όπως εξελίσσονται τα πράγματα το επιβεβαιώνουν.

Η εμμονή του Μπάϊντεν και των Ευρωπαίων για κυρώσεις, βασίζονται σε ένα παλαιό δόγμα που δοκιμάστηκε τις προηγούμενες δεκαετίες χωρίς επιτυχία κατά Ιράν και Βενεζουέλας. Έχει σκοπό να πιέσει τα εκεί καθεστώτα να αλλάξουν να προσαρμοστούν στις επιταγές της Δύσης τόσο γεωπολιτικά, όσο και οικονομικά. Τόσες δεκαετίες κυρώσεων στο Ιράν, με απαγόρευση ουσιαστικά της διάθεσης του πετρελαίου και του φυσικού του αερίου, υπήρξε κάποια μεταστροφή; H Βενεζουέλα, η οποία καταστράφηκε οικονομικά από τις κυρώσεις, άλλαξε το καθεστώς Μαδούρο; Μάλλον χειρότερο έγινε.

Οι Ιρανοί πλέον θεωρούνται “μάστορες” στην αποφυγή κυρώσεων, η οποία είναι πλέον κλάδος της οικονομικής επιστήμης που αναπτύσσεται ραγδαία, σε χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία και η Ινδία. Ας πάμε στις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία. Υπήρχε περίπτωση να αλλάξει πολιτική ο Πούτιν επειδή θα του έβαζαν κυρώσεις; Κυρώσεις στην Ρωσία επιβάλλονται σε οικονομικούς τομείς, εταιρίες και φυσικά πρόσωπα από τα τέλη της δεκαετίας του 2000 χωρίς απτό αποτέλεσμα.

Υπάρχει μια παράμετρος, η οποία δείχνει “ερασιτεχνισμό” από την πλευρά του Μπάϊντεν, και έχει σχέση με τον χρόνο που επιβλήθηκαν οι κυρώσεις. Θα μπορούσαν να είχαν αποδώσει αν είχαν επιβληθεί αργότερα και όχι τώρα. Και εξηγούμαι: Ο Μπάϊντεν με τις βιαστικές κυρώσεις ουσιαστικά έκαψε αυτό το χαρτί. Γιατί; Διότι είναι άλλο πράγμα να υφέρπει ο φόβος των κυρώσεων κι άλλο να ανακοινώνεται επίσημα. Όταν ανακοινώνεται ότι θα επιβληθούν, ουσιαστικά ενεργοποιούνται αυτομάτως από την Αγορά.

Οι τράπεζες αρνούνται να εκδώσουν εγγυητικές επιστολές για αγοραπωλησίες προϊόντων μεταξύ ρωσικών εταιριών και εταιριών της Δύσης. Ο αποκλεισμός μάλιστα της Ρωσίας από το SWIFT έκανε την κατάσταση χειρότερη, φέρνοντας τους επενδυτές σε απόγνωση. Στα τέλη Φεβρουαρίου, οι αποθηκευτικοί χώροι για αέριο, πετρέλαιο και λιγνίτες είχαν “στεγνώσει” στην Ευρώπη, λόγω του κρύου χειμώνα.

Η συνέχεια... Θα γονατίσουν οι κυρώσεις τη ρωσική οικονομία;:

Το δίδυμο Ρωσία-Κίνα και η στροφή προς τον χρυσό

 

Ηλιόπουλος Γιώργος

Η Κίνα προχωρεί με μεγάλη ταχύτητα σε ολόκληρο το φάσμα της ψηφιακής τεχνολογίας και ήδη εφαρμόζει Σύστημα Παροχής Υπηρεσιών με αξιοποίηση της τεχνολογικής καινοτομίας των αλυσσοδεσμών (Blockchain Service Network-BSN) που εξυπηρετεί όχι μόνον τις εμπορικές συναλλαγές στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και τις διεθνείς συναλλαγές. Το σύστημα επιτηρείται από μία μεγάλη ομάδα στελεχών που δεν προέρχονται μόνον από την Κεντρική Τράπεζα, αλλά και από τους ομίλους Baidu και Tencent. Αυτό δεν είναι άσχετο από τη σχέση που αναπτύσσουν Ρωσία-Κίνα.

Πολλά επαρκώς πληροφορημένα τραπεζικά στελέχη στο Χονγκ-Κόνγκ υποστηρίζουν πως η πρόθεση της Κίνας δεν στρέφεται προς την κατεύθυνση αντικατάστασης του αμερικανικού δολαρίου με το κινέζικο γουάν, ειδικά σε περίοδο που το πετροδολάριο έχει περιπέσει σε κωματώδη κατάσταση. Αντίθετα, επιθυμεί να το παρακάμψει κυρίως στις αγορές του νοτίου ημισφαιρίου.

Η επίσημη θέση του Πεκίνου εστιάζεται στο γεγονός ότι το δολάριο οφείλει να αντικατασταθεί από δικαιώματα ανάληψης πιστώσεων (Special Drawing Rights-SDR) που θα υπόκεινται στον έλεγχο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Τα δικαιώματα αυτά (SDR ή και XDR) βασίζονται σε ένα συμπληρωματικό διεθνές συναλλαγματικό απόθεμα που διατηρεί το ΔΝΤ, με την αξία του να καθορίζεται από την αξία των διεθνούς εμβέλειας αποθεματικών νομισμάτων που το απαρτίζουν και των οποίων το ποσοστό συμμετοχής αναθεωρείται ανά πενταετία.

Η συνέχεια... Το δίδυμο Ρωσία-Κίνα και η στροφή προς τον χρυσό

Κερδισμένοι και χαμένοι στον ουκρανικό πόλεμο

Καπούτσης Χρήστος

 

«Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν δεν μπορεί να παραμείνει στην εξουσία και ο πόλεμός του εναντίον της Ουκρανίας αποτελεί μια στρατηγική αποτυχία για τη Μόσχα», δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν για τον ουκρανικό πόλεμο και χαρακτήρισε τον Πούτιν, μεταξύ άλλων, «χασάπη», προκαλώντας αντιδράσεις κάποιων ευρωπαίων ηγετών, όπως του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν.

Τα όσα είπε ο Αμερικανός πρόεδρος, πιθανότατα δεν εκφράζουν έναν “ευσεβοποθισμό”, αλλά μάλλον του “ξέφυγαν” λόγια αποκαλυπτικά των αμερικανικών στόχων για την Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν. Αυτά όμως δεν έχουν την ομόφωνη αποδοχή της ΕΕ. Το πως συνδέονται οι αμερικανονατοϊκοί στόχοι με τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ (οικονομικά, ενεργειακά, στρατιωτικά, διπλωματικά) και με τα αντίστοιχα συμφέροντα της Ε.Ε., θα πρέπει να το αντελήφθησαν οι ευρωπαίοι ηγέτες στην κοινή Σύνοδο Κορυφής ΝΑΤΟ-ΕΕ. στις Βρυξέλλες.

Το φυσικό αέριο ήταν πιο ψηλά στην ατζέντα της κοινής αμερικανονατοϊκής-ευρωπαϊκής Συνόδου, από τα θύματα των ρωσικών βομβαρδισμών στην Ουκρανία! Βέβαια, το αμερικανικό φυσικό αέριο, που θα διοχετεύεται στην Ευρώπη, θα είναι λίγο πιο ακριβό από το ρωσικό, αλλά αυτά έχουν οι “συμφωνίες”…

Μία άλλη εξέλιξη είναι ότι οι πολυεθνικές κατασκευαστικές εταιρίες με έδρα τις ΗΠΑ, θα αναλάβουν την ανοικοδόμηση των καταστραμμένων από τους ρωσικούς βομβαρδισμούς μεγάλων πόλεων της Ουκρανίας, με το κόστος (δεκάδων δισεκατομμυρίων) να το καταβάλουν οι Ουκρανοί και η “χορηγός” της αμερικανικής διπλωματίας ΕΕ. Στην ΕΕ οι διαφωνίες είναι πλέον καθεστώς, όπως και στον πόλεμο στην Ουκρανία, που επιδρά υπονομευτικά στο πολιτικό κύρος και διαλυτικά για τη συνοχή της.

Ουκρανικός πόλεμος

Η συνέχεια... Κερδισμένοι και χαμένοι στον ουκρανικό πόλεμο