Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου 2022

“Μακεδονική γλώσσα” : Η ιστορία μιας ψευδώνυμης γλώσσας.



Του Βασίλη Στοϊλόπουλου 


Με αφορμή την απαράδεκτη απόφαση του Πρωτοδικείου Φλώρινας –ως προφανές απότοκο της αντιδημοκρατικής και βλαπτικής για τα ελληνικά συμφέροντα Συμφωνίας των Πρεσπών– για την αναγνώριση φιλοσκοπιανής ΜΚΟ με τον προκλητικό τίτλο “Κέντρο μακεδονικής γλώσσας στην Ελλάδα”, ακολουθεί ένα μικρό ιστορικό για την “μακεδονική γλώσσα”.

Ιστορικό βασισμένο αποκλειστικά –για ευνόητους λόγους– όχι σε ελληνική βιβλιογραφία (π.χ. Γ. Μπαμπινιώτης, “Η γλώσσα της Μακεδονίας. Η αρχαία Μακεδονική και η ψευδώνυμη γλώσσα των Σκοπίων”, εκδ. “Ολκός”), αλλά στο γερμανόγλωσσο Wikipedia.de (“Mazedonische Sprache” https://de.wikipedia.org/wiki/Mazedonische_Sprache).

Η “μακεδονική γλώσσα” (makedonski jazik)[1] υπάγεται, ως γνωστόν, στην νοτιοσλαβική υποομάδα των σλαβικών γλωσσών, οι οποίες με τη σειρά τους συμπεριλαμβάνονται στις ινδοευρωπαϊκές γλώσσες. Τα βουλγαρικά αποτελούν την πιο συγγενική της γλώσσα και οι λεγόμενες “μακεδονικές διάλεκτοι” είναι μέρος μιας συνέχειας από διαλέκτους, τόσο στα βουλγαρικά όσο και στα σερβικά[2]. Γι’ αυτό και στην επιστήμη της γλωσσολογίας, τα “μακεδονικά” συνυπολογίζονται μαζί με τα βουλγαρικά στην ανατολική ομάδα των νοτιοσλαβικών γλωσσών, η οποία διαφέρει σε πολλά σημεία από τη δυτική ομάδα αυτών των γλωσσών και εν μέρει και από τις υπόλοιπες σλαβικές γλώσσες.
Λόγω της πολύ μεγάλης ομοιότητας με τα βουλγαρικά, οι σλαβικές διάλεκτοι στο χώρο της “Βόρειας Μακεδονίας” ταξινομήθηκαν, ως επί το πλείστον, ως βουλγαρικές διάλεκτοι για όσο διάστημα δεν υπήρχε ακόμη γραπτή “μακεδονική γλώσσα”, έτσι ώστε τα βουλγαρικά να χρησιμοποιούνται ως συνώνυμα με το “νότιο-ανατολικό σλαβικό” ιδίωμα. Για τους γνωρίζοντες, τα βουλγαρικά και τα “μακεδονικά” συμφωνούν απολύτως στη φωνητική, στην κλίση και στη σύνταξη.

Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου 2022

Μάικλ Βέντρις



Έζησε μόνο 34 χρόνια, στην σύντομη ζωή του ο ιδιοφυής νεαρός Μάικλ Βέντρις και έδωσε στην χώρα μας 7 αιώνες περισσότερη Ιστορία! Από μικρός είχε κλίση στην εκμάθηση γλωσσών, 9 χρονών γνώριζε αρχαία ελληνικά, λατινικά, γαλλικά, γερμανικά, πολωνικά.

Το 1936, σε ηλικία 14 ετών έτυχε να ξεναγηθεί από τον ανασκαφέα της Κνωσού Σερ Άρθουρ Έβανς σε μια έκθεση Μινωικής τέχνης και εντυπωσιάζεται, ακούει για πρώτη φορά για την άγνωστη γραφή των Μινωιτών, ο Έβανς την ονόμασε Γραμμική Β, επειδή χρησιμοποιούσε γραμμικούς χαρακτήρες, όχι εικονιστικούς, όπως τα ιερογλυφικά και διέφερε από την ακόμα παλιότερη γραφή, την Γραμμική Α, ολόκληρη η επιστημονική κοινότητα επηρεασμένη από το κύρος του Έβανς δέχεται την γνώμη του ότι δεν είναι Ελληνική, αλλά ξεχωριστή γλώσσα, του Βέντρις γίνεται έμμονη ιδέα να την διαβάσει.

Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο κατατάχτηκε στη Βασιλική Βρετανική Αεροπορία και διέπρεψε στο να σπάζει μυστικούς κώδικες των Γερμανών, το να λύσει το μεγάλο αίνιγμα, το αποκαλούμενο «Έβερεστ» της Αρχαιολογίας που ταλάνιζε ειδικούς πάνω από 30 χρόνια ήταν πια θέμα χρόνου. Το γεγονός ότι δεν ήταν αρχαιολόγος, αλλά αρχιτέκτονας αλλά ούτε και πανεπιστημιακός, τον βοήθησε να διατηρήσει το μυαλό του καθαρό και να ρισκάρει κάνοντας τολμηρές υποθέσεις ότι πράγματι η Γραμμική Β είναι Ελληνική γλώσσα, χωρίς το φόβο της απόρριψης από ένα χώρο, τον Ακαδημαϊκό όπου ούτως ή άλλως δεν ανήκε.

Επειδή δεν ήταν φιλόλογος, δεν θα μπορούσε να συνεχίσει χωρίς την βοήθεια κάποιου κλασικού φιλολόγου, τον βρήκε στο πρόσωπο του Τζων Τσάντγουικ υφηγητή στο Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ. Και τα κατάφερε!

Το 1939, εκτός από την Κρήτη, βρέθηκαν και στην ηπειρωτική Ελλάδα γύρω στις 300 πλάκες με τη Γραμμική Β, κάνοντας τη σύγκριση, ο Βέντρις παρατήρησε ότι ορισμένες «λέξεις» υπήρχαν μόνο στις πλάκες της Κρήτης. Έκανε, λοιπόν, την εμπνευσμένη υπόθεση, πως αυτές οι λέξεις ήταν ονόματα πόλεων και τοπωνύμια, πράγμα που αποδείχτηκε σωστό.

Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2022

«Ζητούνται Φιλόλογοι, όχι απόφοιτοι Φιλολογίας»

 Γιώργος Σύρος                                  

Ο Βολιώτης συγγραφέας εξηγεί γιατί η έλλειψη Φιλολόγων οδηγεί στην καταρράκωση της πολιτισμικής μας ταυτότητας.

"Θα «εξιστορήσω» μια ενδιαφέρουσα (αν μη τι άλλο) στιχομυθία λίγες μέρες πριν με έναν γνωστό μου, απόφοιτο Φιλολογίας ώστε να καταδειχθεί δια του παραδείγματος η έλλειψη Φιλολόγων, αληθινών δηλαδή παιδαγωγών, εραστών του Λόγου. 

Αφορμή ήταν η αποδοκιμασία μου για κάποιον συνάδελφό του που έλαβε μέρος στην τηλεοπτική εκπομπή γνώσεων «Ποιός θέλει να γίνει εκατομμυριούχος;» με τον Γρηγόρη Αρναούτογλου. 

Ο λόγος για τον οποίο απόρησα και εξέστην ήταν ότι αυτός, σε ερώτηση που του υπεβλήθη, αγνοούσε ότι «Ο Καπετάν Μιχάλης» είναι έργο του Νίκου Καζαντζάκη. Δεν διανοούμαι ότι υπάρχει φιλόλογος που να αγνοεί τόσο βασικά πράγματα του γνωστικού του αντικειμένου. 

Ο εν λόγω λοιπόν φίλος, σπεύδοντας να υπερασπισθεί τον συνάδελφό του, προέβη σε μια σειρά επιχειρημάτων, τα οποία – για εμένα τουλάχιστον – εξηγούν την διάχυτη πολιτισμική παρακμή που υφιστάμεθα ως κοινωνία, τον (λειτουργικό) αναλφαβητισμό της νεολαίας και την μετατροπή των Ανθρωπιστικών Επιστημών σε ένα τεχνοκρατικό υλιστικό εργαλείο, πλήρως αποκεκομμένο από οποιονδήποτε παιδαγωγικό τους στόχο και πνευματική τους διάσταση.

Εν ολίγοις, λοιπόν, μου... επεσήμανε πως «το ότι κάποιος είναι φιλόλογος δεν σημαίνει ότι έχει γνώση επι παντός επιστητού, διότι ζούμε στην εποχή της εξειδίκευσης!» Και δυστυχώς, θα επιβεβαιώσω από την μεριά μου, ακριβώς αυτό συμβαίνει! 

Εμμέσως παρεδέχθη, δηλαδή την κατάντια της συνεχούς εξειδικεύσεως η οποία, εισάγοντας μια ακραία μορφή αρτηριοσκληρωτικού γνωστικού απομονωτισμού, οδηγεί σε τόσο εξειδικευμένη γνώση σε σημείο που αυτή φλερτάρει με τον (λειτουργικό) αναλφαβητισμό, ο οποίος μπορεί κάλλιστα να συνοψισθεί στο «α, δεν γνωρίζω Όμηρο, διότι έχω εξειδικευθεί στην επιρροή του νεωτερικού Διαφωτισμού μέσα από το πρίσμα των Annales» κ.ο.κ.! 

Κυριακή 27 Νοεμβρίου 2022

Η Ελληνική Ταυτότητα Με Απλά Λόγια - Μαρία Ευθυμίου




Τι σημαίνει "είμαστε Έλληνες"; Σε τι συνίσταται η ελληνική "ταυτότητα" και πώς εξελίχθηκε ιστορικά; Ποιος είναι ο ρόλος της εκπαίδευσης, της οικογένειας, της γλώσσας και της θρησκείας στη διαμόρφωση της ελληνικότητας σήμερα; 

Στο 7ο επεισόδιο της σειράς podcast "Με Απλά Λόγια" η καθηγήτρια Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Μαρία Ευθυμίου συζητά με τον Θοδωρή Γεωργακόπουλο για την κοινωνία μας, για τις δυναμικές που αναπτύσσονται μέσα της, και για τους τρεις πυλώνες της ελληνικής ταυτότητας: τη γλώσσα, τη θρησκεία και την επιχειρηματικότητα. 

📹 Μπορείτε να παρακολουθήσετε το βίντεο ολόκληρης της συζήτησης, εδώ:


Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2022

Ο Κορνήλιος Καστοριάδης για τον ποιητικό πλούτο της ελληνικής γλώσσας


Στο δοκίμιό του «Εκφραστικά μέσα της ποιήσεως» ο μεγάλος Έλληνας στοχαστής αναλύει την πολυσημία της «πρωτογενούς» ελληνικής γλώσσας και με πλήθος παραδειγμάτων δείχνει πώς οι νεότερες ευρωπαϊκές γλώσσες έπρεπε να καταφύγουν σε «τεχνάσματα» προκειμένου να δημιουργήσουν μια συγκρίσιμη εκφραστική ένταση.




Μερικές μεταφραστικές δυσκολίες μας οδηγούν στη διαπίστωση ότι οι αρχαίοι Έλληνες ποιητές στηρίζονταν συχνά σ' ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της ελληνικής γλώσσας, κοινό πιθανώς με άλλες πρωτογενείς γλώσσες, γνώρισμα που μπορούμε να αποκαλέσουμε αδιαίρετη πολυσημία των λέξεων και των γραμματικών πτώσεων. Οι νεότερες ευρωπαϊκές γλώσσες δεν έχουν πλέον αυτό το χαρακτηριστικό γνώρισμα, και οι ποιητές προσέφυγαν σε άλλες οδούς προκειμένου να δημιουργήσουν μια συγκρίσιμη εκφραστική ένταση.

Αυτές οι διαπιστώσεις μας οδηγούν σε μια εξέταση των οδών της ποιητικής εκφραστικότητας και ιδιαίτερα της σημασιακής μουσικότητας της.

Ας αρχίσουμε από τους περίφημους στίχους της Σαπφούς (εκδ. Bergk 52):

Δέδυκε μεν α σελάννα και
Πληιάδες· μέσαι δε
νύκτες, παρά δ' έρχετ' ώρα,
εγώ δε μόνα κατεύδω.

Μια κατά λέξιν μετάφραση θα μπορούσε να ήταν η έξης:

Η Σελήνη έδυσε και η
Πούλια· είναι μεσάνυχτα, η
ώρα περνά, κι εγώ κοιμάμαι
μόνη.


 Η συνέχεια ΕΔΩ ...

Τρίτη 30 Αυγούστου 2022

Γλώσσα υπό διάλυση.



ΣΑΡΑΝΤΟΣ Ι. ΚΑΡΓΑΚΟΣ 

Γλῶσσα_ὑπό_διάλυση               


"ΕΝΑ σημερινό παιδί πού θά πρωτοπάει στό σχολεῖο, ἀκόμη κι ἄν δέν ἔχει προδιδαχθεῖ κατ’ οἶκον, γνωρίζει περισσότερες ἀγγλικές παρά ἑλληνικές, ἀρχαῖες καί λόγιες, λέξεις, ἐκτός βέβαια ἀπό ἐκεῖνες πού εἶναι ἐν χρήσει καί σήμερα. 

Καί ὅμως μποροῦσε νά γνωρίζει πολλές, ἄν εἶχε μάθει κάποιες προσευχές. Τό «Πάτερ ἡμῶν» μπορεῖ νά γίνει ἕνα ἄριστο δεῖγμα γλωσσικῆς διδασκαλίας. Ὅμοια καί ὁ «Ἀκάθιστος Ὕμνος», πού ἦταν ἐπί 1.500 χρόνια ὁ οἱονεί  ἐθνικός μας ὕμνος. 

Ὅμως, γιά λόγους εὐκολίας ἤ γιά λόγους κάλπικου προοδευτισμοῦ, ἀποκοπήκαμε ἀπό αὐτά, γκρεμίσαμε ὅλα τά γλωσσικά μας ὀχυρά καί μάλιστα τήν ὥρα πού ὁρμοῦσε πάνω μας τό ξένο γλωσσικό τσουνάμι.

 Ἡ ἀγγλοπλημμύρα ἔχει κατακλύσει τά πάντα, ἔχει εἰσορμήσει στή σκέψη καί στό στόμα τῶν παιδιῶν ἀπό τή νηπιακή τους ἡλικία. 

Ἡ γλῶσσα, κατά μία ἔννοια, εἶναι πατρίδα. 

Τήν ἀπαρνηθήκαμε καί πνευματικά ἐξοριστήκαμε ἀπό τόν ἑαυτό μας. 

Παραβλέψαμε τοῦτο τό ἰδιαίτερα σημαντικό, ὅτι δηλαδή ἕνας λαός πού ἀποστρέφεται τή γλῶσσα καί τή γραφή του, εἶναι σάν νά διαγράφει τήν ὑπογραφή του ἀπό τή Magna Carta  τῆς ἀνεξαρτησίας του. 

Δευτέρα 1 Αυγούστου 2022

Ο ΚΟΣΜΟΣ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΝΟΜΑΤΑ




"Λέγεσαι ΑΜΕΡΙΚΗ αλλά δεν λέγεσαι Αμερική, καθ ότι ο Αμέρικο Βεσπούτσι ήταν βαφτισμένος Όμηρος. Μικρόν τον φώναζαν Ομέρικο και παραποιήθηκε σε Αμέρικο.

Η συμπαθέστατη ΓΕΡΜΑΝΙΑ. Αυτοί αυτοαποκαλούνται Deutschland. Το πρώτο συνθετικό είναι το Deus δηλαδή Δίας, και το δεύτερο είναι land από την λέξη λας= πέτρα από όπου και το λατομείο. Τουτέστιν η Γερμανία είναι η χώρα του Δία.

Η φιλτάτη ΑΓΓΛΙΑ, εκείνο το British που προέρχεται από την λέξη Βρυτός δηλαδή παρθένος, ήταν η Αγγλία η χώρα με τις πολλές παρθένες. Από αυτού βγαίνει και το Αγγλικό virgin από όπου και η πολιτεία της Αμερικής Virginia προς τιμήν της Βασίλισσας που ήταν παρθένος.

ΙΤΑΛΙΑ, είναι ‘’εις άλω’’, εις την θάλασσαν, πιστεύω πως έχετε δεί πως μπαίνει η Ιταλία ορμητικά μέσα στην Μεσόγειο.

ΙΣΠΑΝΙΑ. Οι ίδιοι λένε την πατρίδα τους Espana , και σωστά την αποκαλούν έτσι αφού η χώρα λόγω των πολλών βροχών έχει πολλά δάση και ήταν αφιερωμένη στον κακόμορφο Έλληνα θεό των δασών Πάνα. Εις τον Πάνα λοιπόν.

ΑΙΓΥΠΤΟΣ, είναι χαρακτηρισμένη έτσι επειδή βρίσκεται υπτίως του Αιγαίου. Εκεί θα βάλουμε έναν τοποτηρητή μιάς και θα ελέγχουμε και την διώρυγα του Διός.
Οι Άραβες διαβάζουν από δεξιά προς αριστερά και το SUEZ διαβάζεται ως ΖΕΥΣ.

Δευτέρα 11 Ιουλίου 2022

Τα ονόματα της θάλασσας





"Τα ονόματα της θάλασσας" στην αρχαία Ελλάδα ανάλογα της καταστάσεώς της από την επίδραση του ανέμου στην επιφάνειά της.

Με άνεμο 0 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Γαλήνη".
Με άνεμο 1 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Αλσάλος". 
Με άνεμο 2 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν " Θάλαττα ή Θάλασσα".

Με άνεμο 3 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Μύρα" έτσι γεννιούνται οι λέξεις Λατ. Ιταλ: Mare, Γαλ: Mer, Ισπ. Πορτ.: Mar, Γερ: Meer, Ρωσ.: Mope, Φινλ.: Meri, Σλοβάκ.: Mora, Σλοβέν.: Morje, αλλά και Marin, Marina, Miror.... αλλά και Μαίρα (Νηρηίδα), από αυτή και το εβραϊκό Μυριάμ = κυρα τής θάλασσας. Σαν αντιδά­νειο, το όνομα Μαρία η συλλογική μνήμη το μετέτρεψε νεότερα σε "Μαίρη", που είναι και ό αστέρας Σείριος. Μαρία, Μαρίνα, = θάλασσα. Από την ίδια λέξη και ρίζα της "Μύρα”, έχουμε τις " Μύριοι" πολλοί όπως η θάλασσα, αλλά και "Μυρμιδόνες".

Με άνεμο 4 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Πέλαγος" έτσι έχουμε τις ονομασίες "Πελασγός" = πελαγίσιος, ταξιδευτής, Πελαγονία, Πελαγονική Χερσόνησος .......

Με άνεμο 5 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Πόρος", από το αρχ. Ελλ. ρήμα "Πείρω" = διαπερνώ, μεταβαίνω απέναντι, περνώ θάλασσα. Αλλά με τι περνώ την θάλασσα; Με πλωτό "Μέσον” Ναῦς... Από το αρχ. Ελλ. ρήμα "Πείρω" έχουμε και τις "Πειρατής" "Πειρατεία". Πόροι Αλός" λέγονται οι θαλάσσιοι δρόμοι. Όποιος ήταν μέσα στον "Πόρο" (στο πέρασμα, στον θαλασσινό δρόμο) και η πρόθεση που το δηλώνει αυτό είναι το "εν" (εντός) ήταν "έν-πορος"."έμπορος" Από εκεί ξεκινά το εμπόριο. Γινόταν "Εύ-Πορος" πλούσιος δηλαδή ή αν δεν μπορούσε να ασχοληθεί με την θάλασσα ήταν "Ά-πορος" δηλ. χωρίς τα πλούτη που προσφέρει η θάλασσα. Σε μια αρχαιοτάτη καταγραφή στις πινακίδες της Γραμμικής Β' (Η Γραμμική Β είναι η πρώτη γραφή της ελληνικής γλώσσας, μεταγενέστερη μορφή της Γραμμικής Α, και χρησιμοποιήθηκε στη Μυκηναϊκή Περίοδο, από το 17ο ως τον 13ο αι. π.Χ.) εντοπίζουμε την λέξη "ΤΑ "- "ΛΑ"- "ΣΟ" - "ΠΟ" - "ΡΟ". Εναλλαγή των Του - Δου - Θου οδοντικών άηχων συμφώνων, είναι ο "Θαλασσοπόρος".

Πέμπτη 17 Μαρτίου 2022

Δε μένει πια καιρός για να μένουμε αμέριμνοι...

 

ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗΣ

Ο ΘΕΟΣ ΜΑΣ ΧΑΡΙΣΕ μια γλώσσα ζωντανή, εύρωστη, πεισματάρα και χαριτωμένη, που αντέχει ακόμη, μολονότι έχουμε εξαπολύσει όλα τα θεριά, για να τη φάνε. Έφαγαν όσο μπόρεσαν, αλλά απομένει μαγιά. Δεν ξέρω πόσο θα βαστάξει ακόμη αυτό. Εκείνο που ξέρω είναι ότι η μαγιά λιγοστεύει και δε μένει πια καιρός για να μένουμε αμέριμνοι. Δεν είναι καινούργια τα σημεία που δείχνουν ότι, αν συνεχίσουμε τον ίδιο δρόμο, θα αφεθούμε μοιρολατρικά στη δύναμη των πραγμάτων, θα βρεθούμε στο τέλος σε μια γλώσσα εξευτελισμένη, πολύσπερμη και ασπόνδυλη.

ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ, ''Η γλώσσα στην ποίησή μας'', 1964

Τετάρτη 16 Φεβρουαρίου 2022

Σαράντα χρόνια μονοτονικό

Γράφει ο Χρήστος Γιανναράς.



Συμπληρώνονται φέτος (2022) σαράντα χρόνια από την επιβολή της μονοτονικής γραφής στην ελληνική γλώσσα. Δεν ήταν κρατική η επιβολή, δεν την αποφάσισε η κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Για ένα τέτοιο θέμα, που έκρινε τη συνέχεια ή την άρνηση συνέχειας χιλιάδων χρόνων ιστορίας του Ελληνισμού, τη ρήξη την αποφάσισαν τριάντα περίπου κυβερνητικοί βουλευτές (το ένα δέκατο της Ολομέλειας), μετά τα μεσάνυχτα, και με την αντιπολίτευση να έχει αποχωρήσει από τη Βουλή σε φυγομαχία ασύγγνωστη.


Από τότε, καμιά κυβέρνηση, οποιασδήποτε κομματικής σύνθεσης και πλειοψηφίας, δεν θέλησε (ή δεν τόλμησε) να αποκαταστήσει τις συνέπειες του ιστορικού εκείνου εγκλήματος – στίγματος ντροπής για τον Ελληνισμό και την ιστορία του. Αν μετρήσει κανείς τις συνέπειες που είχε το αυθαίρετο πραξικόπημα, για την ιστορική συνέχεια και τη συνείδηση διαχρονικής ενότητας του Ελληνισμού, σίγουρα θα απορήσει που το μονοτονικό στην Ελλάδα δεν προκάλεσε οδυνηρό εμφύλιο. Ωσάν κάποια Ανώτατη Αρχή, υπερκομματική, να επέβαλε σιωπηρά την έσχατης δουλοπρέπειας χρησιμοθηρική ομοφροσύνη στους Ελληνώνυμους.

Ούτε, βέβαια, διανοήθηκε κανείς, στα τελευταία σαράντα χρόνια, να ξαναθέσει το θέμα, ως πρόβλημα πολιτικό, θεμελιώδες, συλλογικής ταυτότητας, άξονα των θεσμών παιδείας και άμυνας και ανάπτυξης. Ο τριτοκοσμικός χαρακτήρας της σύγχρονης ελλαδικής κοινωνίας, με στόχους σχεδόν αποκλειστικά οικονομικούς – καταναλωτικούς, αποδείχθηκε συνισταμένη όχι μόνο των επικαιρικών προτεραιοτήτων, αλλά και των «οραματισμών» του Ελληνισμού. Ακόμα και στο άλλοτε κοινωνικό κύτταρο της εκκλησιαστικής ενορίας και επισκοπής (ή, μάλλον, κυρίως εκεί) αποδείχθηκε απολύτως πρωτεύουσα η επιδίωξη της ατομοκεντρικής ωφελιμότητας: Η ατομική κατανόηση και πειθάρχηση σε νόμους και εντολές, η μίμηση ατομικών προτύπων αξιόμισθης αρετής, αμειβόμενης αγαθοεργίας, ευτελίζουν τη θρησκευτικότητα.

Τρίτη 15 Φεβρουαρίου 2022

Ο Στέλιος Ράμφος για την γλώσσα και το μονοτονικό

Ο Στέλιος Ράμφος για την γλώσσα και το μονοτονικό

0
261

Με αυτή την αφορμή, θέλετε να μας εξηγήσετε γιατί θεωρείτε τόσο καταστροφική την απόφαση για το μονοτονικό;

Θεωρούσα και θεωρώ, βέβαια, ότι είναι πάρα πολύ σοβαρό το θέμα. Το μονοτονικό δεν διευκολύνει σε τίποτα. Το λάθος που έγινε τότε, στις γλωσσικές μεταρρυθμίσεις, είναι ότι η γλώσσα δεν είναι απλώς μέσον επικοινωνίας, είναι οργάνωση του κόσμου σε πνεύμα κι εκεί θέλει πολύ μεγάλη προσοχή γιατί, εάν καταστραφεί αυτό, μπορεί να καταστραφεί πια όλο το σύστημα της εννοιολογικής παραγωγής μέσα στους ανθρώπους. Η γλώσσα εννοιοποιεί τον κόσμο, είναι κυρίως παράγοντας διαμορφώσεως εννοιών, και θεωρώ ότι η ελληνική γλώσσα είχε και έχει μία δική της μορφοπλαστική δύναμη. Είναι σημαντική για την οργάνωση του πνεύματος, την οργάνωση της αληθινής νοημοσύνης, ειδικά τώρα στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης. Εξ ου και είχαμε κατακόρυφη πτώση της εκφραστικής ικανότητος και αδυναμία κατανοήσεως – αυτά που διαβάζουμε στην PISA κάθε χρόνο, ότι είμαστε οι τελευταίοι στην Ευρώπη στην κατανόηση κειμένου και στα μαθηματικά. Δεν μπορεί να ωριμάσει πνευματικά ένας λαός, εάν η γλώσσα δεν εξελίσσεται, είναι στάσιμη ή μπαίνει σε μηχανικούς τρόπους εκφράσεως. Δεν είναι θέμα απλοποιήσεως, δεν είναι θέμα ευκολίας, διευκολύνσεως, η γλώσσα πρέπει να είναι δύσκολη.

Γιατί;

Τρίτη 11 Ιανουαρίου 2022

Η συστηματική διάβρωση της Γλώσσας μας από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και πολλούς άλλους…

Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΖΑΝΟΥ*



Ενώ γιορτάζουμε με μεγάλη υπερηφάνεια τα 200 χρόνια από  την επανάσταση του 1821 που έφερε την  “ανάσταση του Γένους” και την σύσταση του πρώτου Ελληνικού κράτους στη πολυχιλιετή  ιστορία του Ελληνισμού.

Ενώ η διατήρηση της γλώσσα μας είναι ο κύριος συντελεστής της  επιβίωσης της ταυτότητας του  “Γένους”  μετά την επικράτηση των Ρωμαίων στον αρχαίο κόσμο.

Ενώ η γλώσσα μας είναι μια από τις ελάχιστες ζώσες γλώσσες – μαζί με αυτές των Κινέζων, Ινδών και Εβραίων – που έχουν αντέξει να γράφονται αδιάλειπτα εδώ και τουλάχιστον 3.500 χρόνια.  Η UNESCO καταμετρά σήμερα περισσότερες από 6.000 ζώσες γλώσσες στο πλανήτη. [Μαρία Ευθυμίου, Ρίζες και Θεμέλια, Οδόσημα της Ιστορίας του Ελληνισμού, Εκδόσεις Πατάκη, Απρίλιος 2021]

«Ενώ το πιο κομβικό στοιχείο της ιστορίας του Ελληνισμού είναι η συνέχεια της γλώσσας του». [Μαρία Ευθυμίου, Ρίζες και Θεμέλια, Οδόσημα της Ιστορίας του Ελληνισμού, Εκδόσεις Πατάκη, Απρίλιος 2021]

Ενώ η γλώσσα μας είναι το αυθεντικό μέσο επικοινωνίας με και άντλησης δύναμης από τις ρίζες μας, που είναι και ρίζες του πολιτισμού του δυτικού κόσμου.

Και ενώ όπως είπε ο Ελύτης η γλώσσα μας «κουβαλάει την ψυχή του λαού μας κι όλη του την ιστορία και όλη του την ευγένεια».

Σήμερα τα ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης – τύπος, τηλεόραση, διαδίκτυο –  μέρος του επιχειρηματικού κόσμου, και πολλοί άλλοι συστηματικά διαβρώνουν την γλώσσα μας μετατρέποντας της  σε ένα άχαρο  κατασκεύασμα ελληνοαγγλισμού –  γκρίγγλις.

  • Διαβάζουμε στο τύπο ή το διαδίκτυο


Η συνέχεια...
Η συστηματική διάβρωση της Γλώσσας μας από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και πολλούς άλλους…: Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΖΑΝΟΥ* Ενώ γιορτάζουμε με μεγάλη υπερηφάνεια τα 200 χρόνια από  την επανάσταση του 1821

Σάββατο 20 Νοεμβρίου 2021

Συνηγορία υπέρ της «ελληνικής γλωσσικής μοναδικότητας»


 
 
Hermann David Salomon Corrodi – Resting before the Temple of Karnak

Συνδιαμόρφωση κειμένου: Μιχάλης Θεοδοσιάδης και Γιώργος Κουτσαντώνης

Σε πολύ πρόσφατο άρθρο του στην «Καθημερινή» ο Παντελής Μπουκάλας (Π.Μ) προσπαθεί να ασκήσει κριτική στις «γλωσσικές μας εμμονές» που για τον ίδιο αναπαράγονται σε άρθρο της Πολυβίας Παραρά*, περί «ανθρωποκεντρική[ς] υποστασιοποίηση[ς] της ελληνικής γλώσσας». Το άρθρο παρακάμπτει τα επιχειρήματα της Παραρά στην οποία αποδίδει πράγματα που ουδέποτε έγραψε, ένα λογικό σφάλμα γνωστό και ως Πλάνη του Αχυρανθρώπου (Straw Man fallacy). Έτσι, κακοποιεί και διαστρεβλώνει μέρος του κειμένου της, διότι η καθηγήτρια ουδέποτε ισχυρίστηκε ότι «[η] ανθρώπινη ιστορία … ξεκίνησε στην αρχαία Ελλάδα» ή ότι δεν «υπήρξαν σπουδαίοι πολιτισμοί πολύ πριν από τον αρχαιοελληνικό» ή ακόμη ότι η αρχαία ελληνική γλώσσα έχει «μαγικές ιδιότητες». Έτσι, μετατοπίζει αυθαιρέτως τη συζήτηση σε θέματα τα οποία το κείμενο δεν είχε καμία πρόθεση να θίξει. Πρόκειται για ακραία περίπτωση στρεψοδικίας. Πράγματι, το άρθρο του Π.Μ. κατακλύζεται από έμμεσους αφορισμούς περί «εθνικών μύθων» και εμμονών». Είναι αδύνατο με τέτοιους γενικόλογους χαρακτηρισμούς να λάβει χώρα μια σοβαρή συζήτηση, δεδομένου ότι, υπό από αυτές τις συνθήκες, ο διάλογος παρεκτρέπεται σε απαξιώσεις οι οποίες οδηγούν σε κατηγορηματικά και απόλυτα συμπεράσματα περί «εμμονών», οι οποίες θα πρέπει να απορρίπτονται a-priori.

Στην πραγματικότητα, αν διαβάσει κανείς προσεκτικά το κείμενο της Παραρά μόνο «γλωσσικές εμμονές» δε θα βρει. Ο Π.Μ. ισχυρίζεται ότι η ελληνική γλώσσα δεν αποτελεί «μοναδικότητα» καθώς όλες έχουν μια κοινή ινδοευρωπαϊκή ρίζα. Με άλλα λόγια, όλοι οι πολιτισμοί συνδέονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Επομένως, ο ελληνικός γλωσσικός κόσμος δεν έχει τίποτα το μοναδικό να επιδείξει. Αυτή τη θέση συναντάμε στο ευρύτερο πολιτικό ρεύμα της «εθνοαποδόμησης», που ταυτίζει ή συνδέει κάθε αναφορά στην παράδοση, και στον ελληνισμό εν γένει, με τον κλειστοφοβικό εθνικισμό του μετεμφυλιακού νεοελληνικού κράτους της «επάρατης Δεξιάς» και της «οπισθοδρόμησης» (μάλιστα, μέσα στο άρθρο του Π.Μ. γίνεται λόγος και για κάποιους «χουνταίους»). Οτιδήποτε παραπέμπει στη ρίζα, στην ελληνικότητα καθώς και στα επιτεύγματα του ελληνισμού, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με καχυποψία, ως εμμονή με το παρελθόν, ως αταβισμός και τάση εγκλωβισμού στην ψευδή αίσθηση της δήθεν μοναδικότητάς μας. Η εθνοαποδομητική σχολή, κάθε άλλο παρά δημιουργική, εκφράζει την ελληνική εκδοχή της πολιτικής ορθότητας που κυριαρχεί στους ακαδημαϊκούς χώρους του δυτικού και ιδίως του αγγλοσαξονικού κόσμου. Είναι άλλωστε της μόδας σχεδόν όλα τα επιτεύγματα του δυτικού πολιτισμού να ταυτίζονται, έμμεσα ή άμεσα, με τη φρίκη της αποικιοκρατίας. Η πολιτική ορθότητα έχει πλέον εισέλθει για τα καλά στο ακαδημαϊκό και δημοσιογραφικό τοπίο σχεδόν κάθε δυτικής χώρας και η Ελλάδα δε στερείται εκπροσώπων. Αυτή η οπτική λειτουργεί κάθε φορά, ανάλογα με το ιστορικο-πολιτικό και κοινωνικό παρελθόν της κάθε κοινωνίας, πάνω στο οποίο η φιλελεύθερη Αριστερά επιχειρεί να χτίσει το αφήγημά της. Για παράδειγμα, η μάχη ενάντια στην αποικιοκρατία, το «κόκκινο πανί» για την Αριστερά της Βρετανίας, συνεπάγεται αφαίρεση σημαντικών Βρετανών φιλοσόφων και λογοτεχνών των προηγούμενων αιώνων από τη διδακτέα ύλη. Παρομοίως, για τις εγχώριες δυνάμεις του πολιτικά ορθού, κόκκινο πανί αποτελούν έννοιες όπως «παράδοση», «εθνική ταυτότητα» και γλώσσα, και αυτό επειδή κάποτε τις είχε επικαλεστεί το παλαιό κράτος της Δεξιάς (με στρεβλό τρόπο), το οποίο από τη δεκαετία του 1930 μέχρι και τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης η Ελληνική Δεξιά έπαιζε δυναμικό ρόλο στο πολιτικό σκηνικό και στη διαμόρφωση ενός φοβικού κλίματος ανελευθερίας. Συνεπώς, κάθε αναφορά στον ελληνισμό, εν γένει, θα πρέπει να ταυτίζεται με την «ανελευθερία» και την εθνική κλειστότητα των «σκοτεινών» εκείνων χρόνων.

Κυριακή 7 Μαρτίου 2021

Ο τρόμος των νεο-Οθωμανών για την Ελληνική Γλώσσα: Απεχθάνονται την αλήθεια της Ιστορίας

Γράφει ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Παΐδας*

Η πρόσφατη πρόταση του R.T. Erdoğan να μετονομαστεί το Αιγαίο πέλαγος σε «Θάλασσα των νησιών» θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως ατυχέστατο αστείο εκ μέρους ενός ανθρώπου που απεχθάνεται την αλήθεια της Ιστορίας, γιατί αυταπατάται ότι θα μπορέσει να επιβάλει ως «αλήθεια» τα ουτοπικά του όνειρα.

Η επίσης πρόσφατη πρόταση του D. Bahçeli να αντικατασταθεί στο τουρκικό λεξιλόγιο η ελληνικής προέλευσης λέξη «astronot” (=αστροναύτης) από τη λέξη «τζατζάμπεης» (Cacabey) θα μπορούσε να εκληφθεί ως φαιδρολόγημα ενός «μεγάλου παιδιού» που αρνείται πεισματικά να μεγαλώσει, για να μην αναγνωρίσει τις οφειλές του.

Η ακύρωση, όμως, της διαδικτυακής εκδήλωσης για την «Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας» που συνδιοργάνωναν την 9η/2/2021 τα Πανεπιστήμια της Άγκυρας, της Κωνσταντινουπόλεως και της Θράκης, με την αρωγή της ελληνικής πρεσβείας στην Άγκυρα, είναι κάτι πολύ πιο σοβαρό, μολονότι δεν προκάλεσε έκπληξη σε όσους παρακολουθούν τα τεκταινόμενα στην Τουρκία.

  • Το πανεπιστήμιο της Άγκυρας, το οποίο είχε επωμιστεί και την κύρια ευθύνη για τη διοργάνωση, αναγκάστηκε να ακυρώσει τη συγκεκριμένη, αμιγώς επιστημονική, εκδήλωση με το αιτιολογικό ότι «δημιουργήθηκε γι’ αυτήν μία εντύπωση που ήταν πέρα από τον στόχο της».

Της ακύρωσης είχαν προηγηθεί έντονες αντιδράσεις από ΜΜΕ της Τουρκίας, όπως η Yeni Akit, η Diriliş Postasi,  που κραύγαζαν ότι «αυτά δεν μπορεί να είναι τουρκικά πανεπιστήμια» (ενν. το πανεπιστήμιο της Άγκυρας και της Κωνσταντινουπόλεως) και ότι «ενώ οι Έλληνες καταπιέζουν τους Τούρκους της Δυτικής Θράκης και επιχειρούν να τους εξαφανίσουν, κάποιοι διοργανώνουν Ημέρες Ελληνικής Γλώσσας».

Αφήνοντας κατά μέρος το ανιστόρητο (και αντίθετο προς ό, τι ορίζεται με τη Συνθήκη της Λωζάννης) επιχείρημα περί της ύπαρξης Τούρκων στη Δυτική Θράκη και παραβλέποντας τον παραληρηματικό συμψηφισμό της υποτιθέμενης καταπίεσης μιας ανύπαρκτης εθνικής μειονότητας με την παντελή έλλειψη ακαδημαϊκής ελευθερίας στην Τουρκία, δεν μπορούμε παρά να επισημάνουμε τον τρόμο που προκαλεί στους κυβερνητικούς και παρα-κυβερνητικούς κύκλους της Τουρκίας η Ελληνική Γλώσσα, το παγκόσμιο αυτό «υπερ-όπλο» της Ελευθερίας του πνεύματος.

Κυριακή 28 Φεβρουαρίου 2021

1828: Ο Noah Webster αναδεικνύει την Ελληνογένεια της Αγγλικής γλώσσας


Γράφει ο Ιωάννης Δ. Παπακωνσταντίνου

Η 14η Απριλίου 1828 ήταν μια μεγάλη ημέρα για την Ελλάδα. Τότε1 η Ρωσία κήρυξε πόλεμο κατά της Τουρκίας,2 σύμφωνα με στρατιωτικά σχέδια που είχαν εκπονήσει οι Ρώσοι το 1821, επί θητείας και με μεθοδεύσεις του Ιωάννου Καποδίστρια, ως Συνυπουργού Εξωτερικών και­ Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας («Εξ Απορρήτων Συμβούλου») του Τσάρου. Δι εκείνου του πολέμου, οι Ρώσοι επέπρωντο να καθορίσουν την απελευθέρωση της Ελλάδος ως ανεξάρτητης χώρας (και όχι ως αυτόνομης ηγεμονίας φόρου υποτελούς στον Σουλτάνο, όπως πάσχιζαν να επιτύχουν παντοιοτρόπως και ματαίως οι Άγγλοι).3

 

Κατά αξιοσημείωτη χρονική σύμπτωση, κατά την ίδια εκείνη σημαδιακή ημέρα, 14 Απριλίου 1828, ο Noah Webster, ο κορυφαίος Αμερικανός λεξικογράφος, μέλος της Ακαδημίας Επιστημών των Η.Π.Α. (1799) και μέγας παιδαγωγός των Η.Π.Α.χαρακτηρισθείς κατ' ευφημισμό “Schoolmaster of the Republic των Η.Π.Α.άρχισε τότε επίσημα την ρηξικέλευθη λεξικογραφική του μεταρρύθμιση στην Αγγλόγλωσση Γραμματεία, συμβάλλοντας στην προβολή της εγειρομένης Ελλάδος ως πολιτισμικής υπερδυνάμεως σε παγκόσμιο επίπεδο έκτοτε,4 με αντίστοιχη απομείωση της προβολής πολιτισμικής υπεροχής της Μεγάλης Βρεταννίας σε αποικιακό επίπεδο τότε στον 19ο αιώνα και σε διεθνές επίπεδο μέχρι σήμερα στον 21ο αιώνα.

 

1. Ελληνοποίηση της Αγγλικής λεξικογραφίας

 

Συγκεκριμένα. στις 14 Απριλίου 1828, ο Noah Webster προέβη σε μια κίνηση που φαινομενικά ήταν μια συνήθης γραφειοκρατική πράξη ρουτίνας: Κατοχύρωσε στην Αγγλία τα πνευματικά δικαιώματα (copyright) ενός νέου λεξικού της Αγγλικής, με τίτλο «American Dictionary of the English Language», που επρόκειτο σύντομα να εκδοθεί εντός του έτους (1828) από την εκδοτική εταιρεία «BlackYoung and Young», με έδρα το Λονδίνο. Φαινομενικά δηλαδή, επρόκειτο περί ενός ακόμη λεξικού που θα προσετίθετο στην Αγγλόγλωσση Γραμματεία, όπως π.χ. ήταν το πρωτόλειο χρηστικό λεξικό με τίτλο «A Compendious Dictionary of the English Language» του ιδίου τού Webster που είχε εκδοθεί πριν 22 χρόνια, το 1806.

 

Μόνο που το 1828 δεν ήταν 1806: Το νέο λεξικό του Webster το 1828 αποσκοπούσε όχι απλώς να εμπλουτίσει την Αγγλόγλωσση Γραμματεία αλλά να ανατρέψει άπαξ διά παντός το αφήγημα των Αγγλικών πανεπιστημίων, κυρίως της Οξφόρδης και δευτερευόντως του Cambridge, περί δήθεν πρωτογένειας και δήθεν γλωσσολογικής υπεροχής της επιτηδευμένης Βρετανικής Αγγλικής έναντι άλλων γλωσσών και διαλέκτων ανά τον κόσμο στην εποχή της αποικιοκρατίας και έκτοτε.

 

Προς αυτό τον σκοπό, ο Webster ήταν ο πρώτος που διά του νέου του λεξικού θα κατεδείκνυε ότι η Αγγλική γλώσσα δεν είναι πρωτογενής (γηγενής) γλώσσα κατά το μείζον αυτής μέρος: Θα απεδείκνυε ότι οι πραγματικές («αυτόχθονες») Αγγλικές λέξεις συνιστούν ένα σχετικά μικρό ποσοστό του Αγγλικού λεξιλογίου, χαμηλότερο από 15%, ενώ το μείζον ποσοστό του λεξιλογίου, περισσότερο από 62%, έχει Ελληνική ή Λατινική προέλευση. Εν τοις πράγμασι, εντός του 1828, ο Webster θα υποδήλωνε ότι υφίσταται θέμα περί του εάν κατά πόσο η Αγγλική μπορεί λογικά να θεωρείται αυτόνομη (γηγενής) γλώσσα που εμπλουτίσθηκε από Ελληνο-Λατινικό λεξιλόγιο, ή αντιστρόφως Ελληνο-Λατινογενής γλώσσα (Romance language)5 που απλώς ενσωμάτωσε ένα σχετικά μικρό αριθμό γηγενών (Κελτικών) λέξεων, υπό το πρίσμα μάλιστα ότι η δομή της Αγγλικής γλώσσας, η Αγγλική Γραμματική, προέρχεται εξ ολοκλήρου (κατά 100%) από την Ελληνική Γραμματική, ως απλουστευμένο αντίγραφο (αν όχι «κακέκτυπο») της Ελληνικής Γραμματικής.6

 

Επί πλέον, ο Webster θα ανεδείκνυε δια του λεξικού του, εντός του 1828, την αξιολογική σημασία των Ελληνο-Λατινικών λέξεων της Αγγλικής: Ο νοήμων χρήστης του λεξικού θα συνειδητοποιούσε, αργά ή γρήγορα, ότι εάν αφαιρούντο οι ελληνικές και οι λατινικές λέξεις από την Αγγλική, τότε με το λεξικολογικό (γηγενές) υπόλειμμα της Αγγλικής οι Βρετανοί δεν θα μπορούσαν να συνεννοηθούν μεταξύ τους ούτε σε ηγετικό επίπεδο, ώστε να διατηρήσουν την αποικιοκρατορία τους, ούτε καν σε στοιχειώδες επίπεδο ευρυτέρων κοινωνικοοικονομικών σχέσεωνπέραν βεβαίως απλών δραστηριοτήτων, όπως η καλλιέργεια αγρών και η συλλογή καρπών από τα δένδρα, ήτοι δραστηριότητες οι οποίες δεν προϋποθέτουν γνώση αυτών των δύο σπουδαίων αυτοκρατορικών7 γλωσσών (Ελληνικής και Λατινικής). 

Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου 2021

____ ΔΑΣΚΑΛΟΣ ή ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ; ____

Μπορεί να είναι εικόνα 17 άτομα και άτομα που στέκονται

____ ΔΑΣΚΑΛΟΣ ή ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ; ____

από Περίτα Αγαθανάση

"Δάσκαλος, ή διδάσκαλος; και τα δύο!

Ἀρχικό ρῆμα δάω=μανθάνω,
σχετικό μέ τό δαίω=καίω, φωτίζω (ἀπ' ὅπου καί ἡ δάς) ἀλλά καί γνωρίζω καλῶς.

Κατά τό Ἐτυμολογικό τό Μέγα: «Διδάσκω: δαίω τὸ ἐπίσταμαι(=γνωρίζω καλῶς), ὁ μέλλων, δαίσω, πλεονασμῷ τοῦ κ, δαίσκω... καὶ κατὰ ἀναδιπλασιασμὸν, διδαίσκω... καὶ ἀποβολῇ τοῦ ι, διδάσκω. οὐδέποτε γὰρ (=γιατί) τὰ εἰς κω ρήματα κοινὰ ὄντα διφθόγγῳ τῇ διὰ τοῦ ι παραλήγεται... διὰ τὰ Αἰολικά, οἱ γὰρ Αἰολεῖς θναίσκω καὶ μιμναίσκω διὰ τῆς αι διφθόγγου λέγουσιν...».

Ὅπως βλέπουμε τά εἰς κω ρήματα οὐδέποτε διατηροῦν τό ι τῆς διφθόγγου ἀλλά τό ἀποβάλλουν στήν παραλήγουσα, γι' αὐτό καί τό δαίσκω-διδαίσκω γίνεται, ἀντιστοίχως, δάσκω-διδάσκω.
Ἐξαίρεση οἱ Αἰολεῖς πού τό διατηροῦν καί λένε θναίσκω, μιμναίσκω καί συνεπῶς ...δαίσκω.

Ὁ Ἡρωδιανός ἀναφέρει ὅτι: «Χρύσιππος φησί(λέει) παρὰ τὸ ἀσκεῖν τὸ σημαῖνον τὸ διδάσκειν τὶ, ἀσκῶ, διάσκω καὶ ἐπενθέσει(ἐπί+ἐν+θέσει) τοῦ δ, διδάσκω» (Ε.τ.Μ.) Δηλαδή κατά τήν δεύτερη αὐτή ἐκδοχή, ἀσκῶ/διάσκω/διδάσκω.
Δαίω-δάω, λοιπόν, καί τελικῶς δάσκω=μανθάνω τόν ἑαυτό μου.
Καί ἐκ τοῦ δάσκω διά ἀναδιπλασιασμοῦ τό δι-δάσκω καί ὁ δι-δάσκαλος. δίς+δάσκω.

Καί ὅπως ἀναφέρει πάλι τό Ἐτυμολογικό: «Διατὶ ὁ ἀναδιπλασιασμός;; Διότι ὁ διδάσκαλος, διπλοῦς ἐθέλει εἶναι». Ἄνευ μαθητοῦ πῶς θά παραδώσει ὁ διδάσκαλος μαθήματα;;;
Καί ὁ Ἀριστοτέλης γράφει: «σημεῖον τοῦ εἰδότος(=γνωρίζοντος), τὸ δύνασθαι διδάσκειν» (Μετὰ τὰ Φυσικά Α1).
Ὁ διδάσκαλος πρέπει νά εἶναι πεφωτισμένος, δαήμων, γνώστης γιά νά δύναται νά διδάσκει.

Ἐν κατακλεῖδι, ὁ καθείς γιά τόν ἑαυτό του εἶναι δάσκαλος καί γιά τούς ἄλλους ...διδάσκαλος."
______________
από Περίτα Αγαθανάση

Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2021

Μάικλ Βέντρις


Έζησε μόνο 34 χρόνια, στην σύντομη ζωή του ο ιδιοφυής νεαρός Μάικλ Βέντρις έδωσε στην χώρα μας 7 αιώνες περισσότερη Ιστορία! από μικρός κλίση στην εκμάθηση γλωσσών, 9 χρονών γνώριζε αρχαία ελληνικά, λατινικά, γαλλικά, γερμανικά, πολωνικά. Το 1936, σε ηλικία 14 ετών έτυχε να ξεναγηθεί από τον ανασκαφέα της Κνωσού Σερ Άρθουρ Έβανς σε μια έκθεση Μινωικής τέχνης και εντυπωσιάζεται, ακούει για πρώτη φορά για την άγνωστη γραφή των Μινωιτών , ο Έβανς την ονόμασε Γραμμική Β, επειδή χρησιμοποιούσε γραμμικούς χαρακτήρες, όχι εικονιστικούς, όπως τα ιερογλυφικά και διέφερε από την ακόμα παλιότερη γραφή, την Γραμμική Α, ολόκληρη η επιστημονική κοινότητα επηρεασμένη από το κύρος του Έβανς δέχεται την γνώμη του ότι δεν είναι Ελληνική, αλλά ξεχωριστή γλώσσα, του Βέντρις γίνεται έμμονη ιδέα να την διαβάσει.

Παρασκευή 27 Νοεμβρίου 2020

Μπαμπινιώτης για τα click away και την...ιική μετάδοση ξένων λέξεων

Σύνταξη SLpress.gr

647

O καθηγητής Γλωσσολογίας Γεώργιος Μπαμπινιώτης σημειώνει σε νέα ανάρτησή του πως “όσοι κατάπιαν το take away, τώρα καπάκι θα καταπιούν και το click away! Τους take και τους σήκωσε το take away, τώρα τους click και τους πάτησε το click away! Και ποιος ξέρει τι τους περιμένει λίγο πιο away. Πλακώνει και η μαυρίλα τής Black Friday! Καλά να πάθουν….”.

«Εμείς (οι ταπεινοί τής γλώσσας μας) θα λέμε παραγγελία για το σπίτι το take away και παραγγελία για έξω το click away. Και θα καταλαβαινόμαστε… Επίσης, —το ξεκαθαρίζω— προσωπικά, έχοντας έντονη την αίσθηση τού χιούμορ και την τάση αυτοσαρκασμού, δεν με θίγουν κάποια άκακα γλωσσικά πειράγματα. Και προσοχή! Δεν είμαι υπέρ τού «καμία ξένη λέξη στην γλώσσα μας»∙ είμαι εναντίον τού «κατακλυσμού τής γλώσσας μας από ξένες λέξεις». Δεν διαφέρουν αυτά;» γράφει ο καθηγητής.
Τα click away και η ..ιική μετάδοση
Εν αναμονή και για τα rapid test (τεστ ταχείας ανίχνευσης), και τα clusters (συρροές, εστίες μετάδοσης) και το remdesivir αντί της ρεμδεσιβιρης και για το (PLF, Passenger Locator Form) αντί του Έντυπου Εντοπισμού Επιβατών.

Πέμπτη 19 Νοεμβρίου 2020

Οι οδηγίες για τον κορωνοϊό στα Γκραικάνικα της Κάτω Ιταλίας!


Οι οδηγίες για τον κορωνοϊό στα Γκραικάνικα της Κάτω Ιταλίας!

Τα «γκρεκάνικα» είναι μια ποιητική αρχαιοελληνική διάλεκτος, μετεξέλιξη αρχαίας δωρικής διαλέκτου, με πολλές ομηρικές λέξεις και νεότερες ιταλικές γλωσσικές προσμείξεις. Οι ρίζες της ανάγονται στον αποικισμό της Μεγάλης Ελλάδας τον 8ο αιώνα π.Χ. Είναι γνωστή και ως Κατωιταλική ή Γκρίκο.
Σήμερα τα γκρεκάνικα μιλούν οι κάτοικοι στη νότια άκρη της Καλαβρίας και στην περιοχή Σαλέντο της Απουλίας, κοντά στην πόλη Λέτσε.
Με τον νόμο 482 του 1999 η ιταλική βουλή έχει αναγνωρίσει τη Γραικάνικη κοινότητα του Σαλέντου και της Καλαβρίας ως «ελληνική εθνική και γλωσσική μειονότητα».

Εντυπωσιακό πόσο εύκολα τη διαβάζουμε!