"Η κατασκευή του Πυθαγόρα ακολουθεί το νόμο που ανέπτυξε ο Pascal αιώνες αργότερα για τα... συγκοινωνούντα δοχεία.
Η ύβρις ήταν βασική αντίληψη της κοσμοθεωρίας των αρχαίων Ελλήνων. Όταν κάποιος, υπερεκτιμώντας τις ικανότητες και τη δύναμή του (σωματική, αλλά κυρίως πολιτική, στρατιωτική και οικονομική), συμπεριφερόταν με βίαιο, αλαζονικό και προσβλητικό τρόπο απέναντι στους άλλους, στους νόμους της πολιτείας και κυρίως απέναντι στον άγραφο θεϊκό νόμο -που επέβαλλαν όρια στην ανθρώπινη δράση-, θεωρούνταν ότι διέπραττε «ὕβριν», δηλαδή παρουσίαζε συμπεριφορά με την οποία επιχειρούσε να υπερβεί τη θνητή φύση του και να εξομοιωθεί με τους θεούς, με συνέπεια την προσβολή και τον εξοργισμό τους."
Γράφει ο Δημήτρης Βάλλας
Πωλείται και σαν σουβενίρ και εάν δεν γνωρίζει κάποιος το μυστικό της είναι δύσκολο να αντιληφθει τη... φιλοσοφία της!
Εξωτερικά μοιάζει με μια απλή πήλινη κούπα η οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί κάλλιστα όπως ένα κανονικό ποτήρι κρασιού.
Η έκπληξη όμως που έρχεται στη συνέχεια είναι μεγάλη και αποτελεί μάλιστα και τουριστική ατραξιόν για τους πωλητές κυρίως του ακριτικού νησιού της Σάμου, από όπου και έλκει την καταγωγή της.
Αν λοιπόν το κρασί ή το υγρό ξεπεράσει το όριο μιας γραμμής που είναι χαραγμένη στο εσωτερικό της , τότε η κούπα αδειάζει, το υγρό χύνεται από τη βάση της και... περιλούζει, αυτόν που την κρατά και που τόλμησε να ξεπεράσει το όριο.
Πρόκειται για την τιμωρία του υβριστή από τη νέμεση καθώς αυτός ξεπέρασε κάθε όριο του μέτρου προκαλώντας θεούς και ανθρώπους...
Η επινόησή της χρονολογείται κάπου στον 6ο π. Χ αιώνα. Εμπνευστής και κατασκευαστής της ήταν ο μεγάλος Σάμιος φιλόσοφος, μαθηματικός, γεωμέτρης και μουσικός Πυθαγόρας και είναι γνωστή σαν η «κούπα του Πυθαγόρα», η «δίκαιη κούπα» ή- πιο λαϊκά- το έξυπνο ποτήρι.
Ένα ακόμα συμβολικό αντικείμενο που θεωρήθηκε σαν ένα αριστούργημα της υδραυλικής τέχνης των Αρχαίων Ελλήνων, αλλά και σαν ένα μέσο διδαχής θα είναι ο πρωταγωνιστής μας στις σημερινές ιχνηλασίες!
Ο Πυθαγόρας ο Σάμιος, θεωρείται ο θεμελιωτής των ελληνικών μαθηματικών και δημιούργησε ένα άρτιο σύστημα για την επιστήμη των ουρανίων σωμάτων, που κατοχύρωσε με όλες τις σχετικές αριθμητικές και γεωμετρικές αποδείξεις.