Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Δεκαπέντε χρόνια μετά το δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου 2004, οι οπαδοί του σχεδίου Ανάν, παρουσιάζονται αμετανόητοι. Παρουσιάζονται να μην σέβονται το αποτέλεσμα, τη συντριπτική απόρριψη του από τους πολίτες.
Πρόσφατο παράδειγμα, ο πρώην Πρωθυπουργός της Ελλάδος, Κώστα Σημίτη, ο οποίος μιλώντας στη Λευκωσία προσκεκλημένος της ηγεσίας του ΔΗΣΥ, είπε εν πολλοίς ότι ήταν λάθος η απόρριψη του σχεδίου Ανάν.
Είπε, μεταξύ άλλων, «πως τα δημοψηφίσματα δεν οδηγούν πάντα σε ορθές λύσεις».
- Αμετανόητοι υπάρχουν και στην Κύπρο, γνωστοί συνοδοιπόροι, οπαδοί της όποιας λύσης. Εκείνη η σχολή σκέψης στόχευε σε λύση του Κυπριακού, διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας πριν από την ένταξη στην Ε.Ε.
Δεκαπέντε χρόνια μετά το δημοψήφισμα, το βασικό μήνυμα που στάλθηκε από τους πολίτες είναι ξεκάθαρο και πάντα επίκαιρο:
- Το σχέδιο Ανάν δεν μπορεί να αποτελέσει βάση διαπραγμάτευσης. Έχει απορριφθούν οι πρόνοιες του, η φιλοσοφία του. Υπάρχει, επί τούτου και το τεκμήριο της λαϊκής κυριαρχίας.
Κι όμως, οι όποιες συζητήσεις ακολούθησαν επιβεβαιώνουν πως το σχέδιο Ανάν δεν έφυγε ποτέ από το τραπέζι. Παραμένει ως σημείο αναφοράς και ως στοιχείο που συνθέτει, δήθεν, τη μακρά πορεία του Κυπριακού. Είναι προφανές και το παρακολουθούμε όλα αυτά τα χρόνια πως χρησιμοποιούνται στοιχεία του και αποτελεί το κρυφό χαρτί των εν δυνάμει μεσολαβητών. Το σχέδιο αποτέλεσε την κορύφωση των μακρών διεργασιών για το Κυπριακό και τις συσσωρευμένες υποχωρήσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς.
Ωστόσο, η απόρριψη του σήμαινε και το τέλος μιας πορείας στο Κυπριακός, μιας φιλοσοφίας και ενός μοντέλου λύσης. Αυτό-φευ- δεν ίσχυσε, καθώς δεν έγινε σεβαστή η δημοκρατία. Σημειώνεται συναφώς ότι το 75,83% των Ελληνοκυπρίων τοποθετήθηκε κατά του σχεδίου έναντι 24,17% των υποστηρικτών του. Ο Τάσσος Παπαδόπουλος σε διάγγελμα του στις 7 Απριλίου 2004 ζήτησε ένα ηχηρό «ΟΧΙ».
- Οι πολίτες έδωσαν διέξοδο στην πολιτική ηγεσία με τη στάση τους στο δημοψήφισμα. Πρόσφεραν διά του αποτελέσματος τη δυνατότητα απεγκλωβισμού από τη μέχρι τότε πορεία στο Κυπριακό.
Την ίδια ώρα, η διαχείριση του «όχι» ήταν αμυντικογενή και σε πολλές περιπτώσεις φοβική. Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν οχυρώθηκε πίσω από το συντριπτικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, για να ενταφιάσει το σχέδιο και να προτάξει ένα πλαίσιο το οποίο θα οδηγούσε σε απεμπλοκή του Κυπριακού από διαχωριστικές πρόνοιες
Δυσκολίες, ασφαλώς, υπήρχαν. Δεν ήταν εύκολο το εγχείρημα, καθώς υπήρξε μια καθολική, σχεδόν, αντίδραση από το ξένο παράγοντα. Ωστόσο, στη διπλωματία, όπως και στον πόλεμο, η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση. Οι εξελίξεις γύρω από την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, θα μπορούσε να αποτελέσει την καλύτερη ευκαιρία για να υπάρξει συνέχεια στις πρωτοβουλίες για το Κυπριακό σε μια νέα βάση.
