ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΥΡΟΓΙΩΡΓΟΣ[*]-ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (1990-2015):

Ένα Εργαστήριο Ασκήσεων Εμπέδωσης του Νεοφιλελευθερισμού
ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ 

• Απόδρασης από έναν ακόμη Διάλογο
• Συνειδητοποίησης και Αφύπνισης
• Άρνησης του Χρέους: Ρήξης και Ανατροπής

Μια σημείωση:

Το εκτενές κείμενο της συμβολής μου στο Αφιέρωμα του περιοδικού θα μπορούσε να γίνει ένα μικρό έντυπο βιβλίο. Την επιλογή μου να αναρτηθεί στον ιστότοπο της e-lesxi.gr την πιστώνω σε «ηλεκτρονικό φίλο». Ένα χρόνο πριν, είχε κυκλοφορήσει, με προσωπική μου χρηματοδότηση, το τελευταίο βιβλίο μου, «Οίκοι Αξιολόγησης στην Εκπαίδευση και το ΄Αόρατο Χέρι΄ της Αγοράς», Εκδόσεις Οσελότος. Έκανα μια υποτυπώδη ενημέρωση στο Διαδίκτυο, οπότε ο «ηλεκτρονικός φίλος» μου γράφει: «Εσείς οι πανεπιστημιακοί εμπορεύεστε τα βιβλία σας και τα δίνετε σε εκδότες! Τελικά, στο διαδίκτυο, μόνο τα γραπτά του Κοσμά του Αιτωλού κυκλοφορούν δωρεάν, χωρίς πνευματικά δικαιώματα». Από τότε, είναι αλήθεια, χάριζα πολλά αντίτυπα του βιβλίου ή τα διέθετα με συμβολική τιμή κόστους. Ένα βιβλίο που δεν αποδείχτηκε «καλοτάξιδο». Εδώ, που τα λέμε, σε εποχές χρεωμένων αναγνωστών, ένα μικρό ηλεκτρονικό βιβλίο με αντικείμενο τις σχέσεις χρεωμένων δασκάλων με χρεωμένους μαθητές, αναρτημένο στο διαδίκτυο, υπογραμμίζει τη διάσταση ενός άλλου «χρέους». Καλή ανάγνωση.

* * *

Εικοσιπέντε Χρόνια Ευρωπαϊκού Εκπαιδευτικού Εργαστηρίου στον Νεοφιλελευθερισμό

Το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο περιλάμβανε ασκήσεις επι-τήρησης σε ένα αντιφατικό μενού από: Διαβουλεύσεις, Διαπραγματεύσεις, Συνθήκες, Αποφάσεις, Ψηφίσματα, Διακηρύξεις, Ανακοινώσεις, Εκθέσεις, Πράξεις, Σύνοδοι Κορυφής, Σύμφωνα, Οράματα, Υποσχέσεις, Ανταλλαγές, Δίκτυα, Κοινωνία της Γνώσης, Κοινωνία της Πληροφορίας, Ευρωπαϊκή Διάσταση, Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση, Ευρωπαϊκή Ένωση, Ισοτιμία, Ειρήνη, Κοινωνική Δικαιοσύνη, Αλληλεγγύη, Δημοκρατία, Ελεύθερη Επιλογή, Ελευθερία, Εκπαίδευση, Παιδεία, Εργασία, Αγορά, Ανεργία, Ελεύθερη Κυκλοφορία Ανθρώπων και Εμπορευμάτων, Οικονομία, Κοινό Νόμισμα (Ευρώ), Προγράμματα, Κονδύλια, Erasmus, Comenius, Κινητικότητα, Διαθεσιμότητα, Απολύσεις, Περικοπές, Λιτότητα, Θυσίες, Πλεονάσματα, Εθελοντισμός, Φιλανθρωπία, Ευελιξία, Κοινωνικός Αποκλεισμός, Διακρίσεις, Επιχειρηματικότητα, ΟΟΣΑ, PISA, Αποδοτικότητα, Αποτελεσματικότητα, Ανταγωνιστικότητα, Ποιότητα, Χρηματιστήριο, Φούσκα, Μετοχές, Τράπεζες, Ανακεφαλαιοποίηση, ΔΝΤ, ΕΚΤ, Euro Group, Capital Control, Κεφάλαιο.

Όλα αυτά, για να βρεθούμε, είκοσι πέντε χρόνια μετά, αντιμέτωποι με Δάνεια, Μνημόνια, Χρέος, Χρεοκοπία, Χρέος Επαχθές, Χρέος Απεχθές, Επονείδιστο Χρέος, Μη Βιώσιμο Χρέος, Φτώχεια, Πείνα, Αρρώστιες, Αυτοκτονίες, Κατάθλιψη, Μελαγχολία, Απόγνωση, Απομάγευση, Ζωή Αβίωτη.

Διοίκηση της Εκπαίδευσης:«Πολιτική Ανεξιθρησκία», Αξιοκρατία, Διαφάνεια και η Αριστερά

Γιώργος Μαυρογιώργος

Η ανακοίνωση των δεκατριών νέων Περιφερειακών Διευθυντών από το Υπουργείο της Παιδείας πυροδότησε, ως συνήθως, έντονο κύμα διαμαρτυριών, καταγγελιών και επερωτήσεων στη Βουλή, με αναφορά στις αρχές της αξιοκρατίας (τίτλοι και τυπικά προσόντα), της διαφάνειας (δε δόθηκαν στη δημοσιότητα τα βιογραφικά και η σχετική μοριοδότηση ), όσο και με αναφορά στα κριτήρια, τις διαδικασίες που υιοθετήθηκαν, το χρόνο, κ. α.. Ως επωδός των σχετικών σχολίων υπενθυμίζονται εμφαντικά η προγραμματική δήλωση του κ. υπουργού για «πολιτική ανεξιθρησκία» και το περιεχόμενο της αντιπολίτευσης που ασκούσε ο ΣΥΡΙΖΑ στο παρελθόν.
Εκφράστηκε, έτσι, η απογοήτευση που η νέα πολιτική ηγεσία του Υπουργείου δεν απέφυγε την πεπατημένη ώστε «να κάνει τη διαφορά» («η αριστερή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, κάνει ακριβώς τα ίδια που κατηγορούσε ότι έκαναν οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ», αναφέρεται σε σχετική παρέμβαση). Αν και έχουν συζητηθεί αρκετές πτυχές του θέματος, ορισμένες από τις παρεμβάσεις είναι πολύ ενδιαφέρουσες, κρίνουμε σκόπιμο να επανεξετάσουμε ορισμένες από τις απόψεις που έχουν διατυπωθεί.

Η επιλογή διευθυντών είναι αλλαγή

Υιοθετούμε μια θεμελιακή παραδοχή, σύμφωνα με την οποία, το σχολείο ως κρατικός ιδεολογικός μηχανισμός επιτελεί συγκεκριμένες κοινωνικές λειτουργίες οι οποίες σε συνδυασμό ευνοούν τη διευρυμένη αναπαραγωγή των υφισταμένων κοινωνικών σχέσεων άνισης κατανομής πλούτου, προνομίων και εξουσίας, σε μια ταξική κοινωνία. Οι κοινωνικές αυτές λειτουργίες επιτελούνται και με τη μεσολάβηση διευθυντικών στελεχών εκπαίδευσης. Τα διευθυντικά στελέχη της εκπαίδευσης στις χώρες της ΕΕ έχουν εκτεθεί, για πολλά χρόνια, και έχουν υποστεί «ρεκτιφιέ» σε νεοφιλελεύθερες εκπαιδευτικές πολιτικές στις οποίες κυριάρχησαν οι επιλογές των σχολικών αγορών, της αποκέντρωσης, της ελεύθερης επιλογής, του ανταγωνισμού, της αποτελεσματικότητας, της ποιότητας, και της αξιολόγησης. Είναι ευδιάκριτη η προσπάθεια επιβολής στο εκπαιδευτικό πεδίο των αρχών του ιδιωτικοοικονομικού μάνατζμεντ, με σκοπό την εφαρμογή πολιτικών μείωσης του κόστους της εκπαίδευσης και συρρίκνωσης του κράτους πρόνοιας. Η θέση των στελεχών διοίκησης, εποπτείας και συμβουλευτικής γίνεται όλο και πιο σημαντική, καθώς, όλο και πιο πολύ αναλαμβάνουν ως τοποτηρητές εντολοδόχοι για την επιτήρηση για αποτελεσματική επιτέλεση των κοινωνικών αυτών λειτουργιών. Είναι, με άλλα λόγια, τα άγρυπνα μάτια που ασκούν ιεραρχικό έλεγχο στην εκπαίδευση. Για αυτό, έχει δοθεί προτεραιότητα στο μάνατζμεντ (αύξηση διοικητικών θέσεων, κίνητρα, ενίσχυση αρμοδιοτήτων) σε βάρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Πώς αλλιώς, να εξηγήσουμε τη γοητεία που ασκούν τα ιδεολογήματα και τα νεφελώματα περί «εκπαιδευτικής ηγεσίας»;

Προγραμματικές συνεργασίες με το «καθαρόαιμο άλογο» του νεοφιλελευθερισμού (ΟΟΣΑ/PISA/ΑΔΙΠ);

Αρθρογράφος: 

Γιώργος Μαυρογιώργος

Μέρες που είναι με εκβιάζουν να βγάλω στον αέρα σκέψεις από το βιβλίο μου («Οίκοι Αξιολόγησης στην Εκπαίδευση : Το Αόρατο χέρι της Αγοράς», Εκδόσεις Οσελότος) που πρόκειται να κυκλοφορήσει στο τέλος του μήνα…

Στην Ελλάδα, έχουμε την ιστορική πολιτική ανατροπή με τις δυνάμεις του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ). Η νίκη θα είναι ιστορική, εάν δεν επιτρέψουμε, η υπόθεση να εξελιχθεί ως ένα σενάριο «αριστερής παρένθεσης». Ο πειραματισμός της υποταγής που σχεδιάστηκε από τις δυνάμεις του κεφαλαίου μετασχηματίστηκε σε ανατρεπτικό πείραμα, με την εκλογική νίκη των εργαζομένων. Είναι το πρώτο «επεισόδιο» σε μια πάλη διαρκείας. Οι μάχες που έχουμε μπροστά μας είναι πολλές και κρίσιμες. Ο πειραματισμός βρίσκεται, πλέον, στα χέρια των δυνάμεων της εργασίας και της ανεργίας. Σήμερα είναι η «ημέρα της πλατείας»

Το πρόβλημα που έχουν μπροστά τους οι δανειστές και οι Ευρωπαίοι «εταίροι» μας δεν είναι μικρό. Μια ενδεχόμενη αποδοχή του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, από τους δανειστές-εταίρους, το ΔΝΤ και την ΕΚΤ, θα ανοίξει το χορό εκρηκτικών κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων στις «χώρες του Νότου». Αυτό, καθώς φαίνεται, είναι το διακύβευμα της διαπραγμάτευσης και όχι αυτή καθαυτή η πρόταση της κυβέρνησης. Ο ΣΥΡΙΖΑ, σε αυτό το ανατρεπτικό «πείραμα», έχει ανάγκη από τη διαρκή και ενεργό επαγρύπνηση του λαού. Οι προγραμματικές δηλώσεις ήταν μια αφήγηση προοδευτικής ριζοσπαστικής πολιτικής και για την εκπαίδευση. Είχε, παρόλα αυτά, και τα πρώτα «απρόοπτα» και τις πρώτες εκπλήξεις!

Στρώνουν PISA στην εκπαίδευση

ΕΡΕΥΝΑ Του Χρήστου Κάτσικα 

Μέσω του διαγωνισμού PISA ο ΟΟΣΑ περνάει έναν μηχανισμό «παρακυβέρνησης» των εκπαιδευτικών συστημάτων των χωρών που συμμετέχουν, με στόχο την πολιτική επιτήρησης, συμμόρφωσης και πιστοποίησης εκπαιδευτικών προϊόντων και υπηρεσιών. 
Μέσω του διαγωνισμού PISA ο ΟΟΣΑ περνάει έναν μηχανισμό «παρακυβέρνησης» των εκπαιδευτικών συστημάτων των χωρών που συμμετέχουν, με στόχο την πολιτική επιτήρησης, συμμόρφωσης και πιστοποίησης εκπαιδευτικών προϊόντων και υπηρεσιών
Η κατάταξη της χώρας μας στις τελευταίες θέσεις του διαγωνισμού χρησιμοποιείται ως τεκμήριο από όποιον θέλει είτε να κατακρίνει την εκπαιδευτική πολιτική των κυβερνήσεων είτε να κατακεραυνώσει τους εμπλεκόμενους στη διαδικασία της εκπαίδευσης (δασκάλους, καθηγητές, γονείς, μαθητές) για την πλημμελή άσκηση των καθηκόντων τους

Η ολοκληρωτική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού και η ολοσχερής διάλυση του δημόσιου σχολείου

Γιώργος Μαυρογιώργος

Μετά την ανακοίνωση των δύο επιτροπών με αρμοδιότητα τη «διαχείριση» 2 περίπου εκατομμυρίων ευρώ για τις περίφημες «προπαρασκευαστικές ενέργειες», επαναφέρω ένα κείμενο που είχα αναρτήσει, ένα χρόνο περίπου πριν, και αναφέρεται σε αυτά που θα αποπειραθούν να επιβάλουν στο ελληνικό σχολείο. Οι όποιες διαμαρτυρίες και ψηφίσματα κάπου εδώ τελειώνουν… Αρχίζει η μεγάλη μάχη για να κρατήσουμε το σχολείο ανοιχτό, δημοκρατικό και δημόσιο, με μια εφ όλης της ύλης αντιπαράθεση. Η συγκυρία το ευνοεί: «λίγα τα ψωμιά τους»!

Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού στην ελληνική εκπαίδευση καταγράφει μέχρι σήμερα, κατά βάση, τρία «επεισόδια». Το πρώτο «επεισόδιο» διαρκεί περίπου εκατόν πενήντα χρόνια (1834-1982): από την καθιέρωση του επιθεωρητή ως αξιολογητή και πειθαρχικού διοικητικού προϊσταμένου των εκπαιδευτικών μέχρι την κατάργησή του. Τα προσδιοριστικά στοιχεία του θεσμού αποδίδονται στη σχετική βιβλιογραφία με τον όρο «επιθεωρητισμός». Με τον όρο αυτό γίνεται αναφορά σε ένα σύνολο κριτηρίων αξιολόγησης, αρχών οργάνωσης και εφαρμογής της αξιολόγησης που είχε σαφείς γραφειοκρατικούς, ιεραρχικούς, εποπτικούς, ελεγκτικούς, συμμορφωτικούς, αυταρχικούς, προληπτικούς και κατασταλτικούς προσανατολισμούς και προεκτάσεις στο έργο των εκπαιδευτικών. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο είχε καταδικαστεί ως θεσμός στη συνείδηση των εκπαιδευτικών με αποτέλεσμα να διατυπωθεί και έντονα το συνδικαλιστικό αίτημα για την κατάργησή του. Βέβαια, στο πλαίσιο αυτού του μακράς διάρκειας «επεισοδίου» σημειώθηκαν πολλές επιμέρους τομές και αλλαγές, τόσο στην ελληνική κοινωνία όσο και στην εκπαίδευση και στο θεσμό, ανάλογα με τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες που διαμορφώνονταν κάθε φορά.