Ο λόγος που καθιέρωσε η Εκκλησία τα ψυχοσάββατα. Ο π. Παΐσιος και ο π. Σεραφείμ Ρόουζ για τα Μνημόσυνα (Βίντεο)

Ψυχοσάββατα

Επιμέλεια: Σοφία Ντρέκου

• Ο λόγος που καθιέρωσε η Εκκλησία τα ψυχοσάββατα
• Ο π. Παΐσιος έλεγε για τα μνημόσυνα.
• Βίντεο: Ο Άγιος Παΐσιος μιλάει για την μετά θάνατον ζωή, το πώς οι κατάρες επηρεάζουν τον πνευματικό κόσμο του ανθρώπου και πως πρέπει να μνημονεύουμε τούς νεκρούς.
• π. Σεραφείμ Ρόουζ: Τί μπορούμε να κάνουμε για τους κεκοιμημένους;

Τα ψυχοσάββατα είναι ένα μνημόσυνο που κάνει η εκκλησία ώστε όλοι να έχουν την δυνατότητα να συγχωρεθούν και να κριθούν κατά την Δευτέρα Παρουσία.

Τα ψυχοσάββατα για να συγχωρεθεί η ψυχή των αγαπημένων μας προσώπων συνηθίζεται να προσφέρουμε κόλλυβα, τα οποία μπορούμε είτε να τα φτιάξουμε μόνοι μας είτε να τα πάρουμε έτοιμα από κάποιο ζαχαροπλαστείο(το καλύτερο είναι μόνοι μας). Στη συνέχεια, τα πηγαίνουμε στην εκκλησία για να διαβαστούν είτε στον Εσπερινό της Παρασκευής είτε στη Θεία Λειτουργία του Σαββάτου.

Τα επίσημα ψυχοσάββατα σύμφωνα με την εκκλησία είναι δύο και μάλιστα οι ημερομηνίες τους είναι κινητές καθώς εξαρτώνται από το Πάσχα. Πιο συγκεκριμένα το πρώτο είναι το Σάββατο πριν την Κυριακή της Απόκρεω και το δεύτερο είναι το Σάββατο πριν την Πεντηκοστή.

• Ο λόγος που το καθιέρωσε η Εκκλησία μας, παρ' ότι κάθε Σάββατο είναι αφιερωμένο στους κεκοιμημένους, είναι ο εξής:

Το κενό...

Κώστας Ντουντουλάκης

Πάντα βαραίνει μέσα μας, ειδικά όταν σιμώνουνε γιορτές,

το κενό πού 'χουν αφήσει μέσα μας απώλειες πολυαγαπημένων μας προσώπων. Όμως η σύγκριση με την απώλεια μας κάνει να υπολογίζουμε ό,τι και όσο έχουμε... 

-Πώς το λέει ο παλιός άγνωστος λαϊκός ριμαδόρος;

"Αν είν΄η μέρα όμορφη, την κάνει το σκοτίδι...
Κι αν έχει αξία η ζωή, ο θάνατος τη δίδει!"...🌷

"πάντα π α ι δ ά κ ι στα χέρια του Θεού"...

Papathanasiou Athanasios

Του Θανάση Παπαθανασίου από το f/b Papathanasiou Athanasios

Παρασπονδώ και αναρτώ κάτι προσωπικό:

Αντιγράφω μια καταγραφή μου προ πολλών ετών, από ένα σημειωματάριό μου (όπου εναποθέτω διάφορα κεντρομόλα μου, αραιά και πού):

"20 Νοεμβρίου 1995, ο πατέρας μου βγήκε τελευταία φορά από το σπίτι, για τη 'Σωτηρία'. Η πορεία του επί γης ολοκληρώθηκε [κοιμήθηκε στις 22]. Κι όμως, δεν υπάρχει καμμία διαφορά μεταξύ 'νέου' και 'γέρου'. Πάντα πρόκειται για το ίδιο π α ι δ ά κ ι, τη μια με τσιτωμένο και την άλλη με ζαρωμένο δέρμα, πάντα π α ι δ ά κ ι στα χέρια του Θεού".

Συνεχίζω, σήμερα:

Ανήμπορος πια ο πατέρας, με βλέμμα θολό στις τελευταίες του μέρες και τυπικά χαμένος, κινούσε τα δάχτυλά του με τον τρόπο με τον οποίον έπιανε το σβέρκο μου όταν ήμουν μικρός. Κίνηση άφωνη, που σε αφήνει να αναρωτιέσαι τι λέει. Κίνηση που κάνει χώρο στο μυστήριο...

Έχω κρατημένα πολλά. Δυο σπαράγματα τα καταθέτω σήμερα, σαν να ανάβω δυο κεριά στη μνήμη του μπαμπά, Νικόλαου Παπαθανασίου:

1. Τον ευγνωμονώ που, μαζί με τη μάνα μας, όταν ήμασταν πιτσιρίκια πέντε-έξι ετών, κάναμε βόλτα οικογενειακά στο παλιό λιμάνι των Χανίων (περί το 1963) και συναντούσαμε τον Σαλή, τον μαύρο μουσουλμάνο λεμβούχο. Πιστοί χριστιανοί οι γονείς μου, εκτιμούσαν εξαιρετικά τον φιλάνθρωπο Σαλή και, δίχως θεωρίες, μας δασκάλευαν έμπρακτα την άφοβη πίστη και τη μυστική παρουσία του Χριστού. Χαιρετούσαμε με χειραψία το αγαθό Σαλή, κι αυτός καλαμπούριζε και δασκάλευε εμάς, τα μικρά, λέγοντάς μας ότι έγινε μαύρος επειδή… όταν ήταν μικρός δεν έτρωγε το φαγητό του και η μαμά του τον έκλεινε στην καρβουναποθήκη!

2. Αντίθετα προς τη διαδεδομένη φράση για τον ήσυχο "ύπνο του δικαίου", ο πατέρας μου μού έλεγε πως όταν είσαι τίμιος δ ε ν πρέπει να κοιμάσαι ήσυχος! Και είχε πολλά, πάρα πολλά δίκια! Η ζωή δείχνει πως ένα ολόκληρο τσουνάμι είναι απλό πιτσίλισμα μπροστά στον μοχθηρό ο οποίος «ὠρυόμενος περιπατεῖ ζητῶν τίνα καταπίῃ».

ΘΑΝΑΣΗΣ Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ / 22-11-2018.

ΥΓ: Το εικαστικό: Έργο του Loui Jover, https://www.saatchiart.com/…/Drawing-yo…/284005/2026501/view

Ο θάνατος του θανάτου στο έργο του Νταμούρ

• ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

(31 July 2018)

Arnold Böcklin – Αυτοπροσωπογραφία με το Θάνατο Βιολιστή, 1872, Βερολίνο.

Συνδιαμόρφωση κειμένου: Γιώργος Κουτσαντώνης και Μιχάλης Θεοδοσιάδης

Αναρωτιέμαι ξανά και ξανά: τι να σκέφτεται άραγε η χήνα…
χοροπηδά, φτεροκοπά, βουτά ξανά στο παιχνίδι:
πως είναι θνητή μήτε που το φαντάζεται…
μήτε τ’ αστραφτερά όπλα της μαγείρισσας θαρρεί.
Ω! Πάπια λευκή μου αδερφή,
εσύ διδάσκεις πως δεν υπάρχει θάνατος:
πεθαίνει μόνο αυτός που σκέφτεται.
Όμως εσύ δεν σκέφτεσαι. Όμορφη είναι η μοίρα σου!
Να σε μαγειρέψουν δεν είναι θλιβερό,
θλιβερό είναι να αναλογίζεσαι πως θα μαγειρευτείς.

(Guido Gozzano, Poesie, Garzanti, Milano 1960)

Πολλοί υποστηρίζουν ότι σε μερικές δεκαετίες, η γενετική, η βιοτεχνολογία, η νανοτεχνολογία, η επιστήμη των υπολογιστών και η ρομποτική θα επιτρέψουν στην ανθρώπινη φυλή να κατευθύνει την εξέλιξή της, ακριβώς όπως το άτομο μπορεί (ενδεχομένως) να αποκτήσει τον έλεγχο του πεπρωμένου του. Σήμερα οι μεταμοσχεύσεις οργάνων είναι σχεδόν επεμβάσεις ρουτίνας, ενώ το φύλο μπορεί να αλλάξει στην κατάλληλη χειρουργική αίθουσα. Πολλές από αυτές τις πρακτικές θεωρούνται ήδη «βασικές» και υποτυπώδεις, ειδικά εάν λάβουμε υπόψη τις υποσχέσεις των βιο/νανοτεχνολογιών για δραστικές παρεμβάσεις στο μέλλον σε μοριακό επίπεδο. Ενώ οι προοπτικές και οι ευκαιρίες για καινοτομία (και κέρδη) συζητούνται πολύ συχνά, τα θεωρητικά αποτελέσματα αυτής της επιστημονικής/τεχνολογικής προόδου σπάνια έρχονται στο προσκήνιο. Πέρα από την εξάλειψη των ασθενειών και τον έλεγχο της διαδικασίας γήρανσης, για κάποιους υποτίθεται ότι έχει ήδη ανοίξει ο ορίζοντας ενός νέου, άγνωστου, κόσμου… αυτού της μετα-ανθρωπότητας των αθανάτων.

Ο Φρανκ Νταμούρ στο βιβλίο «Μακάριοι οι θνητοί γιατί είναι ακόμη ζωντανοί» (εκδόσεις Μάγμα*)κάνει ακριβώς αυτό που, δυστυχώς κατά τη γνώμη μας, γίνεται σπάνια στη δημόσια σφαίρα: ανοίγει στα ίσια και με διεισδυτικό/καυστικό τρόπο αυτή τη συζήτηση διαμέσου δεκατριών επιστολών προς τους επιστήμονες/επιχειρηματίες της εποχής μας.

Εν τόπω χλοερώ

ΤΑ ΝΕΑ-ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 20/01/2018

Χρήστος Χωμενίδης

«Μην τολμήσει κανείς να γράψει "καλό παράδεισο" γιατί θα τον τσακίσω!» προειδοποίησε θερμοκέφαλος θαμών του απέραντου διαδικτυακού καφενείου, το οποίο αποκαλείται facebook. «O Τζιμάκος ήξερε πως δεν είμαστε παρά οργανική ύλη και με τον θάνατό μας επιστρέφουμε στην απόλυτη ανυπαρξία. Σιχαινόταν επιπλέον τις ψαλμωδίες και το παπαδαριό!».

Και ιδού που το ίνδαλμά του τον διέψευσε παταγωδώς. Ο Τζίμης Πανούσης κηδεύτηκε χριστιανικότατα, με λαό αλλά και με κλήρο, με «δεύτε λάβετε τελευταίον ασπασμόν», με «Χριστός σε αναπαύσοι εν χώρα ζώντων και πύλας Παραδείσου ανοίξοι σοι»...

Δεν θα πέσω στην ίδια ανόητη παγίδα, να βγάλω εκ του μακρόθεν συμπεράσματα για την κρυμμένη ευσέβεια του Τζίμη Πανούση. Να εκφραστώ με το θράσος του κοινού, που επειδή έχει δει έναν καλλιτέχνη δύο φορές πάνω στην πίστα, αυταπατάται ότι τον γνωρίζει προσωπικά. Που επειδή έχει μερακλώσει ή βαλαντώσει με τα τραγούδια του εννοεί να έχει άποψη και προσδοκία από την όλη συμπεριφορά του.

Θα μιλήσω γενικά.

Ιδιοφυία και τρέλα, Van Gogh - Χαλεπάς

(Αποσπάσματα από το ομότιτλο βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις  ΛΑΒΡΥΣ)

Βλέπω τώρα, μέσα στη λυπημένη νύχτα, μαθαίνω

Γνωρίζω πώς η κόλαση ανοίγεται στον κόσμο

όσο ο άνθρωπος απομακρύνεται τρελός, απ’ την αγνότητα του πάθους Σου...

Giuseppe Ungaretti, Σπουδή Θανάτου, «Ποταμός μου κι εσύ», 1949, σ. 39

Αντί προλόγου

 

... Αναντίρρητα υπάρχει ένας ομφάλιος λώρος που συνδέει την τρέλα, αυτό δηλαδή που οι αρχαίοι ονόμαζαν ιερά νόσο, ιερά μανία, με την ιδιοφυΐα. Όμως επίσης υπάρχει μια μυστική οδός –βασιλική οδός!– που ενώνει κάποιες μορφές τέχνης με κάποιες παρεκκλίνουσες συμπεριφορές, αυτό δηλαδή που κάπως γενικά και απλουστευτικά ονομάζουμε παράνοια. Υπό μία έννοια η τέχνη είναι ένα είδος παράνοιας, εφόσον αμφισβητεί εμπράκτως την τρέχουσα, την εργαλειακή λογική και εφόσον καταφεύγει στα υλικά της φαντασίας, στη συνδρομή του ονείρου, στην απελευθερωτική δύναμη του παραλόγου. Η τέχνη δημιουργεί μια πραγματικότητα με εξωπραγματικά υλικά. Αυτή είναι η δουλειά της. Από μία άλλη έννοια, η τέχνη είναι το βασικό επικοινωνιακό εφόδιο του δημιουργού, και το όπλο του για να αντιμετωπίσει «εσωτερικούς» και «εξωτερικούς» εχθρούς, υπαρκτούς ή φανταστικούς. Είναι η άμυνά του, η καταφυγή του, η δικαίωσή του.

Τάκης Παπατσώνης: Μελέτη θανάτου

Τάκης Παπατσώνης

Μελέτη θανάτου

Ἀπὸ τὴν «Ἄσκηση στὸν Ἄθω» Ἐκδόσεις Ἴκαρος, 1963.

Μᾶς κάνει ὁ Σύντροφος ὁ σκοτεινὸς τώρα τὸ σκεφτικιστή. Κι' ἔχει δίκιο, τοῦ φαίνεται ἄπειρο κι' ἐρεθίζεται, γιατί τοὺς σοφοὺς τυραγνεῖ μονάχα ἡ ἄγνοια εἲτε ἡ ἀμφιβολία τοῦ τί εἶναι καθαρὰ ζωὴ καὶ θάνατος. Καὶ γιατί τοὺς ἁπλοϊκοὺς ἀνθρώπους δὲν τοὺς τυραγνεῖ. Ἐτοῦτοι τὄχουνε λυμένο τὸ αἴνιγμα συλλογικά. Ζωὴ εἶναι ἀπὸ τότες ποὺ σὲ γεννάει ἡ μάννα σου. Θάνατος εἶναι ἀπὸ τότες ποὺ σὲ μεταλαβαίνουν καὶ τὰ κλείνεις. Οἱ σοφοὶ αἰστάνονται ἄσοφοι καὶ δὲ βρίσκουν τέλος μήτε καθορισμὸ στὶς φαῦλες τοῦτες ἔννοιες ποὺ τοὺς ξεφεύγουν. Βρίσκει τὴ λύση ὁ σκεφτικιστής, μᾶς κατεβάζει τὸ φολιδωτό, σὰ βράχο τοῦ Ἄθωνα, μὲ τὰ μυριάδες μάτια, τὸν Ἄγγελο μὲ τὶς ἐπίσκεψές του, μὲ τὲς ἀποκάλυψές του, μὲ τὰ δῶρα τὰ προικιά, τὰ διανοιχτικὰ ποὺ χαρίζει. 

Χρ. Γιανναράς: «Ενθάδε - Επέκεινα» και «Οντολογία του προσώπου»

Χρήστος Γιανναράς

Το αίνιγμα του θανάτου, όπως και το ανεξήγητο του έρωτα, δεν φωτίζονται με τον ατομοκεντρισμό των απαιτήσεων της νόησης, φωτίζονται μόνο από την οδό της μετοχής. Και η μετοχική γνώση κερδίζεται μόνο μέσα από το άθλημα της ελευθερίας, δηλαδή της ερωτικής αυτοπαραίτησης και αυτοπροσφοράς. Μια υποχρεωτική αθανασία θα ήταν μια εξ ορισμού κόλαση. Η μόνη αιώνια μη-κόλαση που μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους είναι: να υπάρχεις, επειδή ελεύθερα θέλεις να υπάρχεις, με πληρέστερη χαρά της ύπαρξης τον έρωτα. Είναι το εκκλησιαστικό ευ-αγγέλιο.

Η παρουσίαση των δυο βιβλίων «Ενθάδε – Επέκεινα» και «Οντολογία του προσώπου» του καθηγητή Χρήστου Γιανναρά, έλαβε χώρα τον Δεκέμβριο του 2016 στο βιβλιοπωλείο άΠΕΙΡΟΣ χΩΡΑ στα Βριλήσσια.

Η λησμονιά του θανάτου

Ολιβιέ Κλεμάν

Η μαθητεία στην πολιτική και στον πολιτισμό μού ξανάνοιγαν τον δρόμο για το θεμελιακό. Ξανά πάλι η αγωνία. Ξανά πάλι η κατάπληξη. Και τώρα η πορεία για τη συνάντηση των προσώπων.

Μπροστά στον θάνατο, μπροστά σ’ αυτή την αγωνία, σ’ αυτή την απομόνωση, σ’ αυτό τον πνευματικό θάνατο, που το βιολογικό τέρμα δεν είναι παρά ένα σημάδι του, ο άνθρωπος είναι σήμερα γυμνός. Τόσο γυμνός, όσο δεν ήταν ποτέ άλλοτε. Ο πολιτισμός μας είναι ο πρώτος, φαίνεται, σ’ όλη την ιστορία, που πασχίζει ν’ αγνοήσει τον θάνατο και, μ’ αυτό, ίσως, ξεσκεπάζει την ουσία... Οι επικήδειες τελετές έχουν μικρύνει υπερβολικά ή και χάνονται. Δεν ξέρουν πια τι να πουν και τι να κάνουν. Όταν ήμουνα παιδί, μέσα σ’ ένα κύκλο στερημένο από καιρό από κάθε χριστιανική αναφορά, δεν άφηναν κανένα να πεθάνει στο νοσοκομείο. Όταν δεν απόμενε πια ελπίδα, έφερναν τον άρρωστο στο σπίτι και τότε τον τύλιγαν σε περισσότερη στοργή. Ξαγρυπνούσαν όχι μονάχα εκείνους, που πέθαιναν, αλλά και τους πεθαμένους. Αγρυπνία, σχεδόν ανυπόφορη, μπροστά στο μηδέν. Δεν προσεύχονταν – σε ποιόν να προσευχηθούν και με ποια λόγια; Δε διάβαζαν τους Ψαλμούς και τα Ευαγγέλια. Δεν είχαν ούτε τη χοντροκομμένη ανανέωση του νεκρόδειπνου, που σε μερικές χριστιανικές χώρες αναπτύχτηκε σε «αγάπη». Δεν ήταν πια σε χριστιανικές χώρες. Όλα είχαν ξεχαστεί.

ΠΕΡΙ ΘΑΝΑΤΟΥ

ΠΕΡΙ ΘΑΝΑΤΟΥ-celin

"Αν οι ανθρωποι ζουσαν για παντα- αν δε γερνουσαν ποτε, αν μπορουσαν απλως να συνεχισουν να ζουν σ'αυτο τον κοσμο χωρις να πεθαινουν, παντα υγιεις -, νομιζεις οτι θα εκαναν τον κοπο να καταναλωσουν φαια ουσια για το πως και το γιατι των πραγματων, οπως κανουμε τωρα εμεις;  Θελω να πω, σκεφτομαστε τα παντα, λιγο πολυ δηλαδη - φιλοσοφια, ψυχαναλυση, λογικη, θρησκεια, λογοτεχνια.  Εχω την εντυπωση οτι αν δεν υπηρχε αυτο που λεμε θανατος, αυτες οι πολυπλοκες σκεψεις και ιδεες σαν κι αυτη δεν θα γεννιοντουσαν ποτε στον κοσμο.  Δηλαδη θελω να πω-"

Η Μαγιου Καχασαρι αφησε τη φραση της μισοτελειωμενη κι εμεινε σιωπηλη για ενα διαστημα.................................

"Θελω να πω....αυτη ειναι η αποψη μου δηλαδη,οτι.....οι ανθρωποι ειναι αναγκασμενοι να σκεφτονται σοβαρα τι σημαινει για αυτους να ειναι ζωντανοι εδω και τωρα, γιατι ξερουν οτι καποια μερα,θα πεθανουν.  Σωστα;  

Ποιος θα σκεφτοταν ποτε τι σημαινει να εισαι ζωντανος αν συνεχιζαμε ολοι να ζουμε επ'απειρον; Γιατι να τους νοιαζει κατι τετοιο;  Η ακομα κι αν τους ενοιαζε, το πολυ πολυ να ελεγαν,

"Ε τωρα,δε βαριεσαι,εχουμε καιρο για αυτο.  Θα το σκεφτουμε αργοτερα". Ομως εμεις δε μπορουμε να περιμενουμε το αργοτερα. Πρεπει να σκεφτουμε τωρα,αυτο το δευτερολεπτο. Γιατι αυριο το απογευμα,μπορει να με πατησει λεωφορειο.  Κι εσυ,κυριε Κουρδιστο Πουλι:  μπορει να πεθανεις της πεινας.  Ενα πρωι,μετα απο 3 μερες μπορει αν βρισκεσαι νεκρος στον πατο ενος πηγαδιου,  Καταλαβαινεις;  Κανεις δε ξερει τι μας επιφυλασσει το μελλον,για αυτο κ χρειαζομαστε τον θανατο για να εξελιχθουμε.  Αυτο πιστευω εγω.  Ο θανατος ειναι ενα τεραστιο,λαμπερο πραγμα, κι οσο πιο λαμπερο γινεται, τοσο περισσοτερο τρελαινομαστε στη σκεψη των πραγματων"

Αποσπασμα απο το βιβλιο του Χαρουκι Μουρακαμι,"ΤΟ ΚΟΥΡΔΙΣΤΟ ΠΟΥΛΙ",μεταφραση:Λεωνιδας Καρατζας.

Απο ολες τις λογοτεχνικες "παρηγοριες" για τον θανατο,τουτο εδω το αποσπασμα,μου φανηκε το αποτελεσματικοτερο.  Προφανως κανεις δε θελει να πεθανει και η θνητοτητα δε μπορει να αντιμετωπιστει ως κατι θετικο.  Ομως,η εκφρασθεισα αληθεια στο παραπανω αποσπασμα, δεν πασχει πουθενα.

Δημήτρης Λιαντίνης - "Η Φιλοσοφική Θεώρηση του Θανάτου"

Ολόκληρη η διάλεξη του καθηγητή Δημήτρη Λιαντίνη στην Σχολή Εφαρμογών Υγειονομικού του 401 Σ.Ν, με τίτλο "Η Φιλοσοφική Θεώρηση του Θανάτου". (http://www.liantinis.org )

Νίκος Πεντζίκης: Ο θάνατος χορός καλαματιανός

ΝΙΚΟΣ ΠΕΝΤΖΙΚΗΣ: Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΧΟΡΟΣ ΚΑΛΑΜΑΤΙΑΝΟΣ[1]

(Η υπέρβαση του θανάτου στο έργο του Πεντζίκη)

αρχιμ. Εφραίμ Γ. Τριανταφυλλόπουλος, Πρωτοσύγκελλος Ι. Μ. Σισανίου και Σιατίστης, δρος Θεολογίας ΑΠΘ

Θα ξεκινήσω το κείμενό μου στο πνευματικό τούτο συμπόσιο και μπροστά στα τίμια πρόσωπά σας, αγαπητοί πνευματικοί συνδαιτημόνες, με την αναφορά μου σε μία ανάμνηση δική μου, από τη δεκαετία του 80, όταν πολλοί συμφοιτητές μου κι’ εγώ, περιτρέχαμε περιχαρείς τους ποιητικούς λειμώνες της γενιάς των beat· beatnik τους έλεγαν, που σημαίνει στα αγγλικά και εξουθενωμένος. Θα θυμίσω επίσης στο εκλεκτό ακροατήριο, ότι όλα αυτά τα εξαντλημένα παιδιά, κατ’ άλλους enfants maudits, τουτέστιν «καταραμένα» παιδιά, αλλά και άλλα ακόμη «ευλογημένα» παιδιά, σίγουρα έψαχναν ανεπίγνωστα την παρηγοριά εκείνη που σε ξεκουράζει μια για πάντα.

Μια μακρά αλυσίδα -ανάμικτη, όπως έρχονται στο νου μου και τα μνημονεύω ετούτη τη στιγμή- ονομάτων τέτοιων «παιδιών» πολύ γνωστών στο Νίκο Πεντζίκη, όπως οι Εντουάρ Ντυζαρντέν, Τζακ Κέρουακ, Νόρμαν Μέηλερ, Ουίλιαμ Μπάρροουζ, Σύλβια Πλαθ, Αντρέ Μπρετόν, Γκυγιώμ Απολλιναίρ και Ζακ Πρεβέρ, Εμίλ Ζολά, Αντρέ Ζιντ και Πωλ Βαλερύ, Αντονέν Αρτώ, Φρανσίς Πικαμπιά και Ζαν Αρπ, Ρομπέρ Ντελωναί (μετά της ρωσίδας συμβίας αυτού Σόνιας), Μπλαιζ Σαντράρ, Φιλίπ Σουπώ και Μωρίς Μέτερλινκ, Σατωβριάνδος και Λωτρεαμόν, Τόμας Έλιοτ και Χένρικ Ίψεν (με το θεατρικό του αριστούργημα «Όταν ξυπνήσουμε ανάμεσα στους νεκρούς»!), Στεφάν Μαλλαρμέ και Μαρσέλ Προυστ, Μαξ Ζακόμπ, Αλφρέ Ζαρρύ, Πωλ Ελυάρ και Ουίλιαμ Μπέτλερ Γέϊτς, Ντύλαν Τόμας και Έσρα Πάουντ, Τόμας Μπέκετ (περιμένοντας τον «Γκοντό» του κι αυτός, δηλαδή το θεούλη του), αλλά και οι Τζαίημς Τζόυς και Βιρτζίνια Γούλφ, και άλλοι πολλοί ων ουκ έστιν αριθμός, αλυσίδα απογοητευμένων μαθές από έναν χριστιανισμό «ντεκαφεϊνέ»-συγγνώμη- συνόψισαν μέσα από το στόμα της Πλαθ, κόρης πάστορα μάλιστα, την άποψη που είχαν (και θα είχαν!) για τις θρησκευτικές συνάξεις της εποχής τους: «αν ο παράδεισος είναι έτσι, πλήττω αφόρητα και προτιμώ την κόλαση»!

Στην περίπτωση των Γάλλων υπερρεαλιστών πάντως, με τη «νευροφυτική» και ψυχαναλυτική γραφή, τα εφιαλτικά και άλλοτε ανακουφιστικά -προς καιρόν- τοπία, βρίσκαμε κι’ εμείς, φανατισμένα και ακραία φοιτητάρια τότε, έναν τόπο, να σταθούμε και να αρθρώσουμε λόγο, ψελλίζοντας καρδιακά τα πρώτα μας, κακότεχνα μάλλον, ποιήματα και ποιητικά πεζά, πιστεύοντας ότι με το θαύμα, αυτό το merveilleux που αναζητοῦσαν όλοι οι προαναφερθέντες, θα σπάσουμε τα δεσμά του χωροχρόνου.

Ένας άνθρωπος πέθανε μέσα στην παγωνιά της νύχτας – του Τάσου Θεοφιλογιαννάκου

Ένας άνθρωπος πέθανε μέσα στην παγωνιά της νύχτας. Πέθανε ανάμεσα σε ανθρώπους που τον γνώριζαν και δεν τον γνώριζαν. Που τον γνώριζαν αλλά δεν θα έμπαιναν ποτέ στον κόπο να τον γνωρίσουν. Πέθανε μακριά από τη θαλπωρή της οικογενειακής του γκρίνιας. Το σώμα του που άλλοτε πάσχιζε διακριτικά να φυγαδεύει, καταλάμβανε τώρα έναν ασυγχώρητο τόπο, κείτονταν τώρα εκτεθειμένο δημόσια. Κάποιοι είπαν πως ήταν ένας μικρός ασήμαντος ποιητής. Μπορεί και να ήταν ποιητής. Ο κάθε άνθρωπος άλλωστε είναι ποιητής. Το σίγουρο είναι πως δεν ήθελε να έχει αυτή τη μοίρα. Δεν ήθελε να πεθάνει εκεί έξω ανάμεσα σε τόσα μάτια που τον γνώριζαν και δεν τον γνώριζαν. Που τον γνώριζαν αλλά δεν θα έμπαιναν ποτέ στον κόπο να τον γνωρίσουν. Ήθελε, παρακαλούσε, σα μια μικρή φράση, σαν έναν μικρό βουβό σπόρο, χωρίς κανένα ορατό εκτόπισμα, χωρίς κανένα βάρος, μια καρδιά, έστω μια μόνη καρδιά, να τον φυλάξει κρυφά μέσα της και απαρατήρητο και αθώρητο να τον περιφέρει στον κόσμο, μέχρι να τον γεννήσει ως πλάσμα νέο, ως καρπό δικό της, κατάδικό της, μυστικό.

Αθήνα, 20 Δεκεμβρίου 2015

[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ.]

Ένας απλός θάνατος

ΚΙΜΠΙ  (5/7/2014)

Σαν να τους ακούω κιόλας να μουρμουρίζουν, να σχολιάζουν χαμηλόφωνα, να σφίγγουν τα χείλη με συγκατάβαση τους φίλους, τους συγγενείς, τους συναδέλφους κι όσους περνούν απ’ αυτήν εδώ τη γωνιά – όλο και αραιότερα τελευταία-. Ο τίτλος και μόνο τους νομιμοποιεί να πουν: «Α, πάει, ο Κίμπι έχει πέσει σε βαριά (ή βαθιά;) κατάθλιψη. Η ανεργία τον έχει ρίξει επικίνδυνα». Φέρτε τα ζάναξ, πλακώστε τον στα λαντόζ , κάντε και μια μήνυση στην τρόικα και στην κυβέρνηση που ρίχνουν τον κόσμο στα χάπια κι εξαφάνισαν το χιούμορ, έστω και το μακάβριο.Δεν είναι όπως φαίνεται. Μπορεί να μού είναι δύσκολο έως αδύνατο να δω αυτή την περίοδο τη «φωτεινή πλευρά της ζωής», αλλά ακόμη κι ένας θάνατος μπορεί με έναν τρόπο να ρίξει κι άλλο φως σ’ αυτή την ήδη «φωτεινή πλευρά». Θα μου πείτε: τι σημασία έχει ένας ακόμη θάνατος ανάμεσα στους χιλιάδες που επέρχονται το κάθε λεπτό και δευτερόλεπτο, όλοι τους αδόκητοι, απρόσκλητοι, αιφνίδιοι ή βασανιστικοί, ήρεμοι ή τραγικοί, πρόωροι ή στο πλήρωμα του χρόνου, απίστευτοι ή φυσικοί; Ο θάνατος υπάρχει σε τόση αφθονία, άνισα κατανεμημένη κι αυτή, που περνά σχεδόν απαρατήρητος μέχρι να χτυπήσει την πόρτα, τη δική σου, του σπιτιού σου, του διπλανού σου. 

****

Βρέθηκα σε κάμποσες κηδείες τον τελευταίο καιρό, δεν ξέρω αν επιβεβαιώνουν τη στατιστική επιδείνωση στο ισοζύγιο γεννήσεων και θανάτων, σίγουρα όμως το γεγονός προδίδει πως η γενιά μου, οι μεσήλικες εκδρομείς του ’60, έχουμε μπει στον φυσιολογικό κύκλο του θανάτου. Ξεπροβοδίσαμε ήδη τη γενιά των γονιών μας, υφιστάμεθα και μια αραίωση μεταξύ μας μάλλον αναμενόμενη στατιστικά, σπανιότερα κλέβουμε τη σειρά κι από μερικούς νεότερους, έως και πολύ νεότερους, που η αιφνίδια φυγή τους προκαλεί σοκ (oΝ. Ρ., συνάδελφος, έφυγε πάνω στον ανθό του, ο Λ. Μ., φίλος, έχασε το γιό του, αυτό κι αν ήταν απίστευτο, ασήκωτο, ανείπωτο, αφύσικο…)

Φαρμακονήσι: …δός μοι τούτον τον ξένον, ίνα κρύψω εν τάφω,..

δός μοι τούτον τον ξένον, ίνα κρύψω εν τάφω,

ός ως ξένος ούκ έχει την κεφαλήν πού κλίνει

Η είδηση… Τραγικός επίλογος στο Φαρμακονήσι

Δεκαοκτώ ημέρες μετά το ναυάγιο, το ωκεανογραφικό σκάφος “Στράβων” του Πολεμικού Ναυτικού, εντόπισε σε βάθος 73 μέτρων το ναυάγιο του βυθισμένου σκάφους κοντά στη βραχονησίδα του Φαρμακονησίου. Τέσσερις νεκροί μετανάστες, μεταξύ των οποίων δύο παιδιά, ανασύρθηκαν από το σκάφος που βυθίστηκε στο Φαρμακονήσι, στις 20 Ιανουαρίου, κατά τη διάρκεια της επιχείρησης ρυμούλκησής του από σκάφος του Λιμενικού Σώματος. [Παρασκευή 7/2/2014]

Το τραγούδι… «Περιπλανώμενο»

Η Ανδριάνα Μπάμπαλη τραγουδά για όσους βγήκαν από το νερό με πρόσωπα στεγνά.

Χαθήκανε και το νερό

τους έφερε ως εδώ

Αδέσποτα χωρίς χαρτιά

με πρόσωπα στεγνά

“Εγώ που χρόνια τώρα τριγυρνώ

σαν πουλί περιπλανώμενο

μες στη μοναξιά, μες στην ξενιτιά

που δεν την αντέχω άλλο πια…”

Ξένος ήμουνα κι εγώ

πριν γίνω αφεντικό

πριν χτίσω και φτιαχτώ

πριν μάθω να ξεχνώ

Ξένος ήμουνα αλλά

εσύ είσαι ο ξένος πια

και δίπλα μου όπως ζεις

τη μέρα μου ενοχλείς

Χαθήκαμε μες στην κοιλιά

μιας μάνας που ξεχνά

Κι απ’ το εμείς το ξένο εγώ

μου λέει να μισώ

Και ο Επιτάφιος Θρήνος για τους άταφους νεκρούς του Αιγαίου…

….ὁ Ἰωσὴφ θεασάμενος, προσῆλθε τῷ Πιλάτῳ καὶ καθικετεύει λέγων· Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, τὸν ἐκ βρέφους ὡς ξένον ξενωθέντα ἐν κόσμῳ. Δός μοι τοῦτον τόν ξένον, ὃν ὁμόφυλοι μισοῦντες θανατοῦσιν ὡς ξένον. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὃν ξενίζομαι βλέπειν τοῦ θανάτου τὸν ξένον. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὅστις οἶδε ξενίζειν τοὺς πτωχοὺς καὶ τοὺς ξένους. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὃν Ἑβραῖοι τῷ φθόνῳ ἀπεξένωσαν κόσμῳ. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ἵνα κρύψω ἐν τάφῳ, ὃς ὡς ξένος οὐκ ἔχει τὴν κεφαλὴν ποῦ κλίνῃ. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὃν ἡ μήτηρ ὁρῶσα νεκρωθέντα, ἐβόα· Ὦ Υἱὲ καὶ Θεέ μου, εἰ καὶ τὰ σπλάγχνα τιτρώσκομαι καὶ καρδίαν σπαράττομαι νεκρόν σε καθορῶσα, ἀλλὰ τῇ σῇ ἀναστάσει θαῤῥοῦσα μεγαλύνω. ….

(Ακολουθία Μ. Παρασκευής)

για την αντιγραφή, γ. μ.

Επίκουρος:Ο θάνατος για μας,είναι ένα τίποτα…

Αναρτήθηκε από τον/την visaltis στο Σεπτεμβρίου 8, 2013

“Κοίτα να συνηθίσεις στην ιδέα ότι ο θάνατος για μας είναι ένα τίποτα.

Κάθε καλό και κάθε κακό βρίσκεται στην αίσθηση μας όμως θάνατος σημαίνει στέρηση της αίσθησης. Γι’ αυτό η σωστή εκτίμηση ότι ο θάνατος δεν σημαίνει τίποτα για μας, μας βοηθά να χαρούμε τη θνητότητα του βίου: όχι επειδή μας φορτώνει αμέτρητα χρόνια αλλά γιατί μας απαλλάσσει από τον πόθο της αθανασίας. …

Δεν υπάρχει, βλέπεις, τίποτα το φοβερό στη ζωή του ανθρώπου που ‘χει αληθινά συνειδητοποιήσει ότι δεν υπάρχει τίποτα το φοβερό στο να μη ζεις.

Αρα είναι ανόητος αυτός που λέει ότι φοβάται το θάνατο, όχι γιατί θα τον κάνει να υποφέρει όταν έρθει , αλλά επειδή υποφέρει με την προσδοκία του θανάτου. Γιατί ότι δεν σε στεναχωρεί όταν είναι παρόν, δεν υπάρχει λόγος να σε στεναχωρεί όταν το προσδοκείς.

Το πιο ανατριχιαστικό, λοιπόν, από τα κακά, ο θάνατος, είναι ένα τίποτα για μας, ακριβώς επειδή όταν υπάρχουμε εμείς αυτός είναι ανύπαρκτος, κι όταν έρχεται αυτός είμαστε ανύπαρκτοι εμείς.

Ο θάνατος λοιπόν δεν έχει να κάνει ούτε με τους ζωντανούς ούτε με τους πεθαμένους, αφού για τους ζωντανούς δεν υπάρχει, ενώ οι τελευταίοι δεν υπάρχουν πια.

Βέβαια, οι πολλοί άλλοτε πασχίζουν ν’ αποφύγουν το θάνατο σαν να ‘ναι η πιο μεγάλη συμφορά, κι άλλοτε τον αποζητούν για ν’ αναπαυθούν από τα δεινά της ζωής.