Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός: Αληθινός επαναστάτης, ανανεωτής των πάντων!

Η ενσάρκωσι αυτής της αγωγής και της χάριτος του Αναστημένου διακρίνεται στα πρόσωπα όλων των Αγίων. Μπορούμε όμως να τα δούμε χαρακτηριστικά και χειροπιαστά στη μορφή και στο έργο του αγίου Κοσμά του Αιτωλού, που γεννιέται πνευματικά στο Άγιον Όρος, παίρνει ευλογία από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κυρ-Σωφρόνιο, και βγαίνει στο κήρυγμα. Το ήθος και ο λόγος του έχουν μια άμεση σχέσι με το ήθος του Όρους και τη μεγαλοπρέπεια της Αγια-Σοφιάς.

Έζησε στο Όρος δεκαεφτά χρόνια. Ασκήθηκε. Έγινε αγιορείτης αληθινός. Έμαθε να είναι ταπεινός. Αγιάστηκε. Ήταν καλή φύσι ο ίδιος. Και ανέτειλε από μέσα του αυτό το θαύμα, ο ήλιος που φώτισε την υπ’ ουρανόν. Εξαίφνης, ανελπίστως, σου μη ειδότος, έρχονται τα χαρίσματα μόνα τους εάν ο τόπος είναι καθαρός όταν και όπως ο Θεός θέλει.

Δεν τον δίδαξε κανείς επί μέρους πράγματα· πώς να μιλήση, πώς να γράψη στον κάθε πασά, πώς να διοργανώση την παιδεία.

Γνώρισε τον συντετμημένο λόγο της Χάριτος, το πλήρωμα της ζωής που ξεπερνά κάθε θάνατο· και βγήκε να το πη στους κρεμασμένους σε ποικίλους σταυρούς αδελφούς του. Και, σαν καλός Σαμαρείτης, τους μαλάκωσε τον πόνο, τους έπλυνε τις πληγές και τους οδήγησε στην άληκτη χαρά της καινής κτίσεως.

Μιλά προσωπικά, κινείται ελεύθερα, πολιτεύεται όσια

Μέσα στην Εκκλησία δεν παίρνεις εξωτερικές, μηχανικές εντολές, που σε κάνουν ετεροκίνητο, ούτε αυτοσχεδιάζεις, μεταβάλλοντας σε πειραματόζωα τους ανθρώπους που ποιμαίνεις. Αλλά είσαι ελεύθερος, κινείσαι αυθόρμητα και υπακούεις στη μιαν Αλήθεια και Ζωή. Πεθαίνεις, θάπτεσαι συν τω Χριστώ, και ανατέλλει από μέσα σου μια όντως άλλη ζωή που σε ξεπερνά, ξεπερνά τον θάνατο, ανήκει σε όλους. Και συ ανήκεις σε όλους.

Στη μνήμη του π. Κοσμά του Αιτωλού.

Του Βασίλη Στοϊλόπουλου

Στη μνήμη του π. Κοσμά του Αιτωλού.

Συμπληρώνονται σήμερα 240 χρόνια από την 24η Αυγούστου 1779, ημέρα που μαρτύρησε, μετά από απόφαση του Κουρτ Πασά χωρίς καμιά επίσημη κατηγορία, στο Κολικόντασι της Αλβανίας, ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ή Πατροκοσμάς! Πέρασε στην Ιστορία σαν ο Ελληνορθόδοξος ιερομόναχος, ιερομάρτυρας, ισαπόστολος, διαφωτιστής και εθνεγέρτης που, όπως λέγεται, ίδρυσε 250 σχολεία μέσα σε δεκαέξι χρόνια. «Η σπουδή της ελληνικής γλώσσας και η ισχυροποίηση των ασθενών εθνολογικώς και γλωσσικώς διαμερισμάτων της εθνότητας, ιδίως των βορειότερων, υπήρξε ένας από τους κυριότερους σκοπούς του.» Αυτοί που τον εχθρεύονταν και τον πολεμούσαν γι αυτό δεν ήταν μόνο Τούρκοι κατακτητές αλλά και Ενετοί, Εβραίοι, κοτζαμπάσηδες και άλλοι πλούσιοι της περιοχής όπου έδρασε. Μαζί του ήταν όμως χιλιάδες πιστοί Χριστιανοί, ακόμα και Μουσουλμάνοι. 

Η μνήμη του παρέμεινε για δεκαετίες ολοζώντανη και μετά τον βίαιο θάνατό του στην κρεμάλα, όπως φαίνεται και από το περιστατικό της ανακομοιδής των λειψάνων του Αγίου από τον Αλή Πασά και τη σχετική λιτανεία μέσα στο αρχοντικό σεράι του, που περιγράφει παραστατικότατα ο βιογράφους του Αλή, ο Γάλλος Jeraumer de la Lauce * : 

«Συναντήσαμε στο δρόμο το λείψανο του Αγίου Κοσμά κι ακολουθήσαμε κι εμείς μαζί με τάλλο πλήθος προς το σεράι. (…) Η πομπή τέλος μπήκε στην κεντρική αυλή γιομάτη κι αυτή από πλήθος (…) Οι Έλληνες καλόγεροι πέρασαν από διπλούς στίχους σωματοφυλάκων του Αλή, παρατεταγμένων από δω κι από κει. Φορούσαν τις επίσημες στολές τους κόκκινες και χρυσοκέντητες και στα σιλάχια τους λαμποκοπούσαν τα καθάρια τους άρματα. Ξαφνικά στο ύψος της μεγάλης σκάλας, πούφερνε στο εσωτερικό του παλατιού παρατήρησα ένα θέαμα περίεργο κι ανεκδιήγητο. Εκατό πενήντα χριστιανόπουλα από κείνα, που ζούσαν στο σεράι, ασπροντυμένα κι ολοκάθαρα, χύθηκαν στον πυλώνα του παλατιού, κρατώντας στα χέρια τους ασημένια θυμιατά. Χανούμισσες με τους διάφανους λευκούς φερετζέδες τους βγήκαν πίσω από τα παιδιά. Ανέβαιναν περίπου σε τριακόσιες και στριμώχθηκαν όλες στο βάθος του πυλώνα από δω κι από κει της μεγάλης πύλης της εισόδου. Από μακριά μούκαναν την εντύπωση ομίλων από άσπρα φαντάσματα. (….)

Έξαφνα είδα τον Αλή να προχωρεί, έχοντας στο πλευρό του μιαν ωραία ξεσκέπαστη γυναίκα. Ήταν η Κυρά Βασιλική ολόμαυρα ντυμένη, που βημάτιζε σεμνά, πλάι στον τύραννο με δακρυσμένα τα μεγάλα της μάτια και κυττάζοντας χάμω ντροπαλά. Κι ενώ οι καλόγεροι, που σήκωναν το λείψανο ανέβαιναν σιγά τις πέτρινες σκάλες, όλο εκείνο το πλήθος γονάτισε. Πρώτος έδωσε το παράδειγμα ο Αλής. Στον πυλώνα, μέσα στην αυλή, τα παιδόπουλα του σεραγιού, οι σωματοφύλακες κι ο άλλος λαός, στο νεκροταφείον απέναντι, έξω στο δρόμο, χιλιάδες άνθρωποι, προσκυνούσαν τον Άγιο γονατιστοί. Η φωνή του παπά ακούστηκε τότε διακριτή κι ηχηρή : «Από λιμού, λοιμού και πολέμου σώσον ημάς Κύριε». Ο Αλής κι η Βασιλική σηκώθηκαν τότε κι ασπάστηκαν μ΄ ευλάβεια τη γυάλινη θυρίδα της ασημένιας κάσσας. Τα παιδόπουλα κουνούσαν τα θυμιατήρια τους, που γιόμιζαν την ατμόσφαιρα μ΄ άσπρα σύννεφα καπνού. Έπειτα όλοι χάθηκαν στο βάθος του σεραγιού κι ο λαός διαλύθηκε έξω.»

Ανακηρύχθηκε Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας το 1961 και η μνήμη του εορτάζεται στις 24 Αυγούστου.

* Περισσότερα στο Φάνης Μιχαλόπουλος, «Κοσμάς ο Αιτωλός», Εναλλακτικές εκδόσεις, 2011.

'Αλλωστε πάνω στα τραύματα χτίζονται οι πιο λαμπρές και όμορφες ψυχές...

Χαράλαμπος Λίβυος Παπαδόπουλος

Κάθε που γιορτάζει ένας άγιος νιώθω οτι γιορτάζει η ζωή. Κάθε που γιορτάζει ένας άγιος πανηγυρίζει αυτή η όμορφη φωτεινή πλευρά του εαυτού μας. Για μένα η μνήμη ενός αγίου ή αγίας είναι ημέρα ελπίδας για ενα σημαντικό λόγο, οτι ενώ είμαστε αδύναμοι, ταλαίπωροι και χαμένοι, υπάρχει ένας τρόπος να σταθούμε πάνω από τα τραύματα μας. Να φανούμε πιο μεγάλοι από τις πληγές μας. Κι αυτός είναι ο τρόπος της αγάπης του Θεού. Μια και η αγιότητα δεν είναι τελειότητα ή κατόρθωμα, μα Χάρις, δωρεά, η χαρά και ο έρωτας του Θεού σε στήθη πληγωμένα. Η αγία Μαρίνα που τόσο πολύ από παιδί αγαπώ δίχως να ξέρω το γιατί και δεν με νοιάζει κι ολας να καταλάβω, μου θυμίζει οτι τα λάθη δεν είναι εμπόδιο στο δρόμο για τον Θεό.

 'Αλλωστε πάνω στα τραύματα χτίζονται οι πιο λαμπρές και όμορφες ψυχές...

6 Αυγούστου: γιορτή της Μεταμόρφωσης:

ΘΑΝΑΣΗΣ Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ / 6-8-2018.

6 Αυγούστου: γιορτή της Μεταμόρφωσης:

Ο πειρασμός του πιστού να αποσυρθεί από τη λάσπη της ιστορίας, να δραπετεύσει από τα ζόρικα της κοινωνίας, και να «αναπαυτεί» σε κάποια υπέροχη θεοτική εμπειρία, σαν μια πνευματική ελίτ.

Στο περιστατικό της Μεταμόρφωσης, o Χριστός απάντησε στον πειρασμό αυτό με τη σ ι ω π ή και με τη π ρ ά ξ η : Κατέβηκε από το βουνό της θεοτικής εμπειρίας για να συνεχίσει την πορεία του με τους ταλαίπωρους της ιστορίας (αμέσως μετά την κατάβασή του από το βουνό, το ευαγγέλιο αφηγείται τη συνάντησή του με δυστυχισμένους που ζητούσαν θεραπεία). Αλλά η πορεία του Χριστού δεν είναι η περαντζάδα ενός celebrity. Είναι η πορεία συνοδοιπόρου και σ υ μ π ά σ χ ο ν τ ο ς (η πορεία φτάνει στη δική του σταύρωση), και ελευθερωτή: η πορεία του θα καταλήξει στην Ανάστασή του, η οποία προδηλώνει την μελλοντική μεταμόρφωση όλου του κόσμου, την τελική νίκη της Ζωής.

Δυσκολοχώνευτο: Στην Ανάσταση θα φτάσει η βιωμένη οδύνη – όχι μια virtual reality. Και θα φτάσει όχι με αναμονή, αλλά με ενεργητική πορεία στη λάσπη της ιστορίας, με μάχες καθημερινής αναμέτρησης με το κακό.

Μπαίνει σε δοκιμασία η λογική μας; Φυσικά! Μα μου φαίνεται απείρως πιο παράλογο να θεωρήσω τέρμα των πάντων τη λάσπη.

ΘΑΝΑΣΗΣ Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ / 6-8-2018.

Στον ακόλουθο σύνδεσμο, ένα λεπτομερέστερο σχόλιο στη γιορτή της Μεταμόρφωσης: https://eap.academia.edu/PapathanasiouAthanasios

H εικόνα είναι έργο του Κινέζου ζωγράφου Βιβλικών σκηνών He Qi.

20 Ιουλίου: η αγιότητα, έμπρακτη απάντηση στο Nαζισμό. Ευρώπη, ακούς;

ΘΑΝΑΣΗΣ Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ 

Σήμερα, μνήμη αυτών που υψώθηκαν στον ουρανό ως στάχτη και καπνός· θυμίαμα καμωμένο από ανθρώπινο κορμί. Μνήμη Ορθοδόξων που πέθαναν σε ναζιστικά στρατόπεδα επειδή δεν έκλιναν γόνυ στην ειδωλολατρία που κατηγοριοποιεί τις εικόνες του Θεού σε πλήρεις ανθρώπους, λιγότερο ανθρώπους και διόλου ανθρώπους. Μνήμη αγίων που ταυτίστηκαν με κάθε διωκόμενο, από τα σοκάκια του Παρισιού μέχρι τον Γολγοθά πίσω από το συρματόπλεγμα:

- άγιος Ηλιας Φονταμίνσκυ (+ 1942, στο Άουσβιτς).

- άγιος π. Δημήτριος Κλεπινίν (+ 1944, στο Μίτελμπαου-Ντόρα).

- άγιος Γιούρι Σκομπτσώφ (+ 1944, στο Μίτελμπαου-Ντόρα).

- αγία Μαρία Σκομπτσόβα, μητέρα του Γιούρι και μοναχή (+ 1945, στο Ράβενσμπρουκ).

Αξίζει να αναζητήσει κανείς περισσότερα για τη ζωή τους (υπάρχουν κάμποσα και στα Ελληνικά). Για να δει ότι ήταν δρόμος ολόκληρος, περπατημένος όχι με δηλώσεις, αλλά με συμμετοχή στις οδύνες των απερριμμένων. Με εντυπωσιακή αποδόμηση της τυπολατρικής θρησκευτικότητας και με παθιασμένη πίστη στον ζωντανό Χριστό. Με πράξη Ανάστασης στην καθημερινότητα.

Η πίστη αρνείται στον θάνατο να έχει αυτός τον τελικό λόγο. Οι άγιοι των καμινάδων υπογράφουν με τη στάχτη τους τη διαβεβαίωση ότι η θυσιαστική αγάπη και η αλληλεγγύη παραείναι πολύτιμα, για να γίνονται μπούρμπερη, σκωλήκων βρώμα και δυσωδία.

ΘΑΝΑΣΗΣ Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ / 19-7-2018.

Ὁλόκληρη ἡ ταινία - ὑπερπαραγωγὴ γιὰ τὸν Ἅγιο Λουκᾶ τὸν Ἰατρὸ!

Νέα ταινία ἐμπνευσμένη ἀπὸ τὴν ζωὴ τοῦ Ἁγίου Λουκᾶ ἐπισκόπου Συμφερουπόλεως ἒγινε στην Οὐκρανία. Ἀνάλογης ποιότητας μὲ τὴν συγκλονιστικὴ ρώσικη ταινία «Τὸ Νησί», ἡ ὁποία ἀπέσπασε πολλὰ κινημοταγραφικὰ βραβεῖα, ἡ καινούρια ταινία ἀφιερωμένη στὸν βίο τοῦ Ἁγίου Λουκᾶ καταγομένου ἀπὸ τὸ Κέρτς τῆς χερσονήσου τῆς Κριμαίας. Στὴν οὐσία πρόκειται γιὰ μία κινημοτογραφικὴ βιογραφία τοῦ ἐπισκόπου ποὺ ἔζησε μέσα σὲ ἕνα καθεστὼς ἐχθρικὸ πρὸς τὴν ὀρθόδοξη πίστη καὶ τὴν ἐλευθερία καὶ ἀντιστάθηκε ἀπέναντι στὸ κομμουνιστικὸ κόμμα, τοὺς καταδότες, τὴν ἀστυνομία, ἀκόμα καὶ τὸν ἴδιο τὸν Στάλιν μὲ ἀποτέλεσμα τὴν δίωξη, φυλάκιση καὶ ἐξορία του. Ἔζησε καὶ πάλεψε σὰν οἰκογενειάρχης, ἰατρὸς καὶ ἀργότερα ἀρχιερέας, δύο παγκοσμίους πολέμους καὶ δεκάδες κινήματα καὶ ἐπαναστάσεις.

Ἡ ταινία ξεκινᾶ τὴν ἀφήγηση ἀπὸ τὸ 1917, ὅταν ὁ νεαρὸς ἰατρὸς Βάλεντιν Γιασενέτσκι (τὸ κατὰ κόσμον ὄνομα τοῦ Ἁγίου) μαζὶ μὲ τὴν γυναίκα καὶ τὰ τέσσερα παιδιὰ τους μετακομίζουν στὴν Τασκένδη λόγω τοῦ ἐμφυλίου πολέμου. Ἐκεῖ ἔγινε ἀρχίατρος στὸ...

Δεῖτε ὁλόκληρη τὴν ταινία τοῦ Ἁγίου Λουκᾶ….

τοπικὸ νοσοκομεῖο χειρουργώντας ἀδιάκοπα ἑκατοντάδες ἀσθενεῖς ποὺ ἔφθαναν στὸ νοσοκομεῖο τραυματισμένοι ἀπὸ τὸν πόλεμο. Σὲ ἡλικία 38 ἐτῶν χάνει τὴν σύζυγό του ἀπὸ φυματίωση. Τὸ 1921 χειροτονεῖται ἱερέας καὶ ἀργότερα (1923) ἐπίσκοπος Τασκένδης. Ἀπὸ τότε συνδύαζε τὰ ποιμαντικὰ καὶ ἐπαγγελματικά του καθήκοντα καθὼς παρέμεινε ἀρχίατρος τοῦ νοσοκομείου τῆς Τασκένδης ἐνῶ ταυτοχρόνως παρέδιδε μαθήματα στὴν Ἰατρικὴ σχολὴ πάντα φορώντας τὸ ράσο καὶ τὸν Σταυρό του! Γιατρεύοντας λοιπὸν τὶς ψυχὲς καὶ τὰ σώματα τοῦ ρωσικοῦ λαοῦ πέρασε τὸ ὑπόλοιπό τῆς ζωῆς του διωκόμενος ἀσταμάτητα γιὰ τὴν ἀκλόνητη πίστη του μὲ ἀποτέλεσμα τὸν κλονισμὸ τῆς ὑγείας του καὶ τὸν θάνατό του τὸ 1961. ΕΔΩ

Ἀνοῖξτε τὸ βίντεο σὲ «πλήρη ὀθόνη» γιὰ τὴν ἀρτιότερη προβολὴ τῆς ταινίας

intelligence

Η μνήμη του Αγίου Λουκά του Ιατρού στη Συμφερούπολη

Με μεγαλοπρέπεια εορτάστηκε η μνήμη του Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Συμφερουπόλεως και Κριμαίας, στην πόλη του, την Συμφερούπολη.

Στον Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδος της ομώνυμης Μονής της Συμφερούπολης,τελέστηκαν την παραμονή οι ακολουθίες του Εσπερινού, του Όρθρου και των Χαιρετισμών.

Την κυριώνυμο ημέρα τελέσθηκε η πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργίαπροεξάρχοντος του Σεβ. Μητροπολίτου Συμφερουπόλεως και Κριμαίας κ. Λαζάρου, συμπαραστατούμενος από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αργολίδος κ. Νεκτάριο, τον Αρχιεπίσκοπο Ελισταίας και Καλμικίας κ. Ιουστιανό, τον Αρχιεπίσκοπο Ζανκόι και Ραζντολνόιε κ. Αλύπιο και τον Επίσκοπο Γιάλτας κ. Νέστορα.

Τέλος, ακολούθησε λιτανεία του ιερού σκηνώματος του Αγίου Λουκά παρουσία εκατοντάδων πιστών και κληρικών από τη Ρωσία και την Ελλάδα.

Οσιακός βίος του Αγίου Λουκά του Ιατρού

Η μνήμη του Αγίου Λουκά του Ιατρού ορίστηκε από την εκκλησία να τιμάται στις 11 Ιουνίου, επέτειο της κοίμησής του.

Ο Άγιος αρχιεπίσκοπος Λουκάς, κατά κόσμον Βαλεντίν του Φέλιξ Βόινο-Γιασενέτσκι, γεννήθηκε στις 14/27 Απριλίου 1877 στο Κέρτς της χερσονήσου της Κριμαίας. Το οικογενειακό περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγάλωσε ήταν ιδιόμορφο, καθώς ο πατέρας του ήταν ρωμαιοκαθολικός, ενώ η μητέρα του, αν και ορθόδοξη, περιοριζόταν σε καλές πράξεις χωρίς να συμμετέχει ενεργά στη λατρευτική ζωή της Εκκλησίας.

Πολύ νωρίς μετακομίζουν στο Κίεβο. Στο Κίεβο ο Βαλεντίν αποφασίζει να σπουδάσει ιατρική. Παίρνει το πτυχίο του με άριστα το 1903 και παρακολουθεί μαθήματα Οφθαλμολογίας.

Άσκηση ιατρικής – οικογένεια

Το 1904, με το ξέσπασμα του Ρωσο-Ιαπωνικού πολέμου, βρέθηκε στην Άπω Ανατολή, όπου εργάστηκε ως χειρουργός με μεγάλη επιτυχία. Εκεί συναντήθηκε με την Άννα Βσιλίγιεβνα Λάνσκαγια, τη μέλλουσα σύζυγό του, με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά. Μετά το τέλος του πολέμου εργάζεται σε διάφορα επαρχιακά νοσοκομεία. Οι επιτυχίες του είναι τόσες πολλές που η φήμη του εξαπλώνεται γρήγορα και ασθενείς καταφθάνουν από παντού. Την ίδια εποχή μελετάει σχετικά με την τοπική αναισθησία και συντάσσει επιστημονικά άρθρα. Διαπρεπής στις εγχείρησης των οφθαλμών και αποφασίζει να ασχοληθεί με τη θεραπεία των πυογόνων λοιμώξεων.

Πρώτη σύλληψη – θάνατος της γυναίκας του

Το 1917 η γυναίκα του μολύνθηκε από φυματίωση και αναγκάζεται να μετακομίσει στην Τασκένδη, όπου διορίστηκε αρχίατρος στο εκεί νοσοκομείο.

Το 1919 ο Βαλεντίν εκλέγεται καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Τασκένδης. Η ρωσική επανάσταση είχε ήδη αρχίσει και η εκκλησία βρέθηκε στο στόχαστρο των Μπολσεβίκων. Η κατάσταση είχε ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Τότε ο Βαλεντίν συνελήφθη για πρώτη φορά. Αιτία ήταν η συκοφαντία ενός νοσοκόμου. Με τη βοήθεια του Θεού αποκαλύφθηκε η αλήθεια και ο γιατρός αφέθηκε ελεύθερος. Η περιπέτεια αυτή όμως, παρά το αίσιο τέλος της, αναστάτωσε την Άννα, η οποία έπασχε ήδη από φυματίωση, και η υγεία της επιδεινώθηκε σε βαθμό που λίγες ημέρες αργότερα υπέκυψε. Μετά το θάνατό της ο γιατρός εμπιστεύτηκε τα παιδιά τους στη Σοφία Σεργκέγεβνα, μια πιστή νοσοκόμα, η οποία τους στάθηκε σαν δεύτερη μητέρα για πολλά χρόνια.

Τι σημαίνουν: Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται και Τον Νυμφώνα Σου βλέπω

Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

Δύο από τα πιο γνωστά τροπάρια 

της Μεγάλης Εβδομάδας είναι τα: 

«Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται»
και «Τον Νυμφώνα Σου βλέπω».

Ποια είναι όμως η σημασία τους;

Το πρώτο απ’ αυτά λέει:

«Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται 

εν τω μέσω της νυκτός, 

και μακάριος ο δούλος, 

ον ευρήσει γρηγορούντα. 

Ανάξιος δε πάλιν 

ον ευρήσει ραθυμούντα. 

Βλέπε ουν, ψυχή μου, 

μη τω ύπνω κατενεχθείς, 

ίνα μη τω θανάτω παραδοθείς 

και της βασιλείας έξω κλεισθείς. 

Αλλά ανάνηψον κράζουσα· 

Άγιος, Άγιος, Άγιος ει ο Θεός ημών, 

διά της Θεοτόκου ελέησον ημάς».

Στα νέα ελληνικά, το τροπάριο λέει (κάπως ελεύθερα): «Δείτε, έρχεται ο Γαμπρός (Νυμφίος) καταμεσίς της νύχτας, και καλότυχος ο δούλος, που θα τον βρει ξύπνιο, αλλά ανάξιος εκείνος που θα πιαστεί στον ύπνο. Πρόσεχε λοιπόν, ψυχή μου, μην αφεθείς στον ύπνο, για να μην παραδοθείς στο θάνατο και κλειστείς έξω από τη βασιλεία. Αλλά σύνελθε και φώναξε: Είσαι Άγιος, Άγιος, Άγιος, Θεέ μας, μέσω της Θεοτόκου ελέησέ μας».

Ποια είναι η σημασία αυτού του τροπαρίου; 

"ΔΕΣ ΤΗ ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ"...

Η Ανάσταση του Λαζάρου, 12ος αιών

Του Νίκου Σταθόπουλου

"ΔΕΣ ΤΗ ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ", αυτό το κλασικό "μοντιπαϊθονσικό" του σύγχρονου φιλελέ...μια κόπια της "θετικής ενέργειας" σαν, τάχα, "αντιβίωση" στη "μιζέρια της σταυρικής θυσίας" που είναι, λέει, "κατάθλιψη και θανατοφιλία"...και ποια είναι η "φωτεινή πλευρά";... η όλο και πιο εκτεταμένη παιδική πορνεία και εργασιακή εκμετάλλευση, η όλο και πιο διευρυμένη ταξική ανισότητα, η όλο και πιο εντατική πραγμοποίηση-τεχνητοποίηση του ανθρώπου, η μαζική κατάθλιψη, η διάχυτη βία, οι εκθετικώς αυξανόμενες αυτοκτονίες από βιοτική απόγνωση και μοναξιά και εσωτερικό άδειασμα, τα εκατομμύρια νεκρών από πολέμους και ισλαμιστικούς φανατισμούς, η παγκόσμια πείνα ως αυτονόητη πλέον προϋπόθεση μιας ακραία μειοψηφικής κυνικής χλίδας, ο οργανωμένος υποβιβασμός του ανθρώπου σε "ένα φυσικό κάτι" που απλά τρώει ό,τι βρει και "πηδάει"... η κουλτούρα της "φωτεινής πλευράς" είναι η "αισιοδοξία του (πανκυρίαρχου) εμπορεύματος", είναι ο ιδεολογικοποιημένος συμβιβασμός της παραίτησης, είναι η "επαναστατική" εκλογίκευση του "μια ζωή την έχουμε"...

Η μόνη "φωτεινή πλευρά" που έχει κύρος ως ιδέα και νόημα, είναι η καθολική σύγκρουση με τον παρόντα εωσφορικό κόσμο της αδικίας, της βίας, της μοναξιάς, της κατάπτωσης, του φωταγωγημένου μηδενισμού...οι μικροαστοί που "σελφάρουν" το εσωτερικό τους κενό, τίποτα δε μπορούν να πουν εκτός από ρεψίματα και χάχανα...η "φωτεινή πλευρά" είναι το νεγκατίφ του βασίλειου των πραγμάτων, των τραπεζιτών και των τεχνοκρατών/επιστημόνων...

Οι Τρεις Αρνήσεις στην έρημο, ορίζουν σταθερά τα προτάγματα μιας αγωνιζόμενης ύπαρξης που επιμένει να αυτοεννοείται ως "Λάζαρος" σε ένα μυθοποιημένο πολιτισμικό νεκροταφείο "προόδου"...εσείς κρατήστε τα ελαφρά εγκώμια στη φαντασιακή απόδραση, κι εμείς κρατάμε ανένδοτα την απελευθερωτική μυσταγωγία της Μεγάλης Εβδομάδας...ο Θεός "πεθαίνει και γεννιέται" στη συνείδηση του ανθρώπου, είναι θέμα "πνευματικού κλίματος' του "υποκειμένου"...

«Η Αγία Φιλοθέη ήταν μια επαναστάτρια»

Βασιλική Τζεβελέκου

Η γνωστή σκηνοθέτις Μαρία Χατζημιχάλη-Παπαλιού μάς μιλάει για το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ της «Φιλοθέη, η Αγία των Αθηνών», που κάνει πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, με επίκεντρο τη γυναίκα-σύμβολο η οποία τόλμησε να φέρει μια κοινωνική ανατροπή απέναντι στην οθωμανική εξουσία.

Ρήγιλλα ή Ρηγίλλη ονομαζόταν η κόρη του Αγγελου Μπενιζέλου και της Σηρίγης Παλαιολογίνας, η μετέπειτα κυρά των Αθηνών, η επαναστάτρια, η οραματίστρια, η οσιομάρτυρας, η Αγία Φιλοθέη.

Η ζωή της στην τουρκοκρατούμενη Αθήνα του 16ου αιώνα έχει μυθιστορηματική πλοκή. Μια πρωτοπόρος της εποχής, μια γυναίκα-σύμβολο που έδρασε ενάντια σε όλους τους κανόνες και τα στερεότυπα, υψώνοντας το ανάστημά της όχι μόνο απέναντι στην εξουσία του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, αλλά και στην αδικία.

Η ταινία «Φιλοθέη, η Αγία των Αθηνών» της Μαρίας Χατζημιχάλη-Παπαλιού, που κάνει πρεμιέρα στο 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (Κυριακή 3/3), είναι δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ.

Μέσα στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής αφηγείται τους αγώνες της Αγίας Φιλοθέης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα των γυναικών, μιλάει για όσους έσωσε και φυγάδευσε ανεξάρτητα από θρησκεία και εθνότητα, για τα κοινόβια, τα σχολεία γυναικών, τα εργαστήρια χειροτεχνίας, τα νοσοκομεία και τα ησυχαστήρια που ίδρυσε δαπανώντας την τεράστια προσωπική περιουσία της καθώς πρέσβευε «Πίστις άνευ έργων, νεκρά εστί».

Ποίηση και Αγιολογία

Γιώργος Βαρθαλίτης

Η αγιολογική λογοτεχνία είναι, βέβαια, απότοκος του Χριστιανισμού. Ο βυζαντινός (και ο δυτικός) μεσαίωνας καλλιέργησε αυτή τη νέα μορφή λογοτεχνίας, που άλλοτε περπατάει πεζά κι άλλοτε μετεωρίζεται με τα φτερά του ποιητικού ρυθμού. Αγαπημένο αγάγνωσμα των Βυζαντινών τα συναξάρια, οι βίοι των Αγίων. Αν μου ζητούσαν να βρω ένα αντίστοιχο για τις Χίλιες και μια Νύχτες στο Βυζάντιο, θα έλεγα ανεπιφύλακτα τους βίους έτσι όπως τους ανέπλασε ο Συμεών ο Μεταφραστής. Η αγιογραφική πεζογραφία στη ζωή του Βυζαντινού είχε ανάλογη θέση με αυτή που στη ζωή του ανθρώπου της δικής μας εποχής έχει το μυθιστόρημα ή ο κινηματογράφος κι οι παραφυάδες τους. Η αγιολογία δεν περιορίζεται όμως στα συναξάρια. Ξεχειλίζει, θα έλεγες, και εμποτίζει και τις πιο “επίσημες” μορφές του βυζαντινού πεζού λόγου: τη χρονογραφία, ακόμα και την ιστοριογραφία.

   Όσο για την αγιολογική υμνογραφία και ποίηση, αναρίθμητοι είναι οι κανόνες, τα  τροπάρια και τα επιγράμματα, που αφιερώνονται στους Αγίους.

    Η αγιολογική λογοτεχνία όμως δεν περιορίζεται μόνο στον Μεσαίωνα. Είναι συστατικό στοιχείο σύνολου του Ευρωπαϊκού πολιτισμού. Αναφέρω δύο ενδεικτικά παραδείγματα: Τα πάμπολα αγιολογικά ποιήματα του Ρίλκε ( Ένας Στηλίτης, Άγιος Γεώργιος) και το αγιολογιό μυθιστόρημα του Franz Werfel Το Τραγούδι της Βερναδέττης (που έχει μεταφερθεί και στον κινηματογράφο με την Jennifer Jones). Δεν θα ήταν άστοχο να αναφέρω εδώ και Τον Φτωχούλη του Θεού του δικού μας Νίκου Καζαντζάκη, επίσης μεταφερμένο και στον κινηματογράφο.

     Θα άξιζε να κάνουμε μιαν επισκόπηση στην νεοελληνική αγιολογική Μούσα. Τα παραδείγματα στους παλιότερους ποιητές είναι πολλά. Ας μνημονεύσω το Ιωάννη Πολέμη, που η μνεία του ονόματός του ίσως προκάλεσει θυμηδία σε κάποιους. Ο Πολέμης δεν έχει τη σπίθα της ιδιοφυίας, υπήρξεν όμως καλός ποιητής, που υπηρέτησε ευσυνείδητα το λόγο. Μακάρι και σήμερα να είχαμε έστω έναν Πολέμη. Παραθέτω τον Ιγνάτιο:

Μοναδικό ντοκουμέντο: Ολόκληρο το ρωσικό ντοκιμαντέρ για την ζωή του Αγιου Παΐσιου με ελληνικούς υπότιτλους

Στην Ρωσία ο Άγιος Παΐσιος, έχει τους περισσότερους πιστούς από οπουδήποτε αλλού. Εκατομμύρια χριστιανοί ορθόδοξοι Ρώσοι κάνουν αναφορές στην καθημερινή προσευχή τους στον άγιο άνθρωπο της ελληνορθόδοξης χριστιανικής πίστης.

Μέχρι και ένα ντοκιμαντέρ γυρίστηκε για την ζωή του το 2012. Δείτε ορισμένες σκηνές: 

Κι εδώ ολόκληρο το ντοκιμαντέρ, με ελληνικούς υπότιτλους, εδώ:

Ο άθεος που έγεινε ερημίτης, και το θαύμα του Αγίου Παϊσίου

 

Η χαρά του ερημίτη

Απο το βιβλίο '' Ο μέσα ποταμός''

Στα μέσα Μαΐου του 2010, λίγο μετά το τέλος της ακαδημαϊκής μας χρονιάς, η Έμιλι κι εγώ γυρίσαμε στην Κύπρο για νέες συζητήσεις με τον πατέρα Μάξιμο. Θεωρούσα ότι η δουλειά μου είχε ολοκληρωθεί ουσιαστικά, επομένως δεν χρειαζόμουν άλλο υλικό για το βιβλίο.

Όμως, η Έμιλι επέμενε να γνωρίσω έναν Κύπριο επιχειρηματία τον οποίο δεν γνώριζε η ίδια, αλλά που, σύμφωνα με μια στενή φίλη της, τη Θέκλα, είχε μια εκπληκτική ιστορία την οποία έπρεπε να ακούσω.

Έχοντας ακούσει πολλές θαυμαστές και παραφυσικές ιστορίες, ήμουν απρόθυμος να επενδύσω κι άλλο χρόνο σε νέες γνωριμίες. Όμως, όπως συνήθως, η διαίσθηση της Έμιλι αποδείχθηκε απόλυτα εύστοχη.

Τελικά, πείσθηκα να γνωρίσω τον Γιάννη,
τον άγνωστο με την ασυνήθιστη εμπειρία...

Ο Γιάννης στην αρχή αντιμετώπισε με καχυποψία τις προθέσεις της Έμιλι, όταν έλαβε το τηλεφώνημά της. «Πώς βρήκατε τον αριθμό μου;» ήταν η πρώτη του αντίδραση.


Όπως φαίνεται, η ιστορία του ήταν ένα μυστικό που το γνώριζε μόνο ένας μικρός κύκλος έμπιστων φίλων. Η Θέκλα την είχε μάθει έμμεσα, από φίλους στην ενορία της είναι πάντα δύσκολο να κρατήσεις μυστικά στην Κύπρο Όταν, όμως, η Έμιλι του εξήγησε το λόγο του τηλεφώνημα της, ο άγνωστος μαλάκωσε κάπως.

«Έχω διαβάσει τα βιβλία του συζύγου σας», είπε. «Και δεν θα είχα αντίρρηση να του αφηγηθώ την ιστορία μου».

Μια Δευτέρα πρωί, δύο μέρες μετά το τηλεφώνημα της Έμιλι, ο Γιάννης έφτασε στο διαμέρισμά μας μαζί με ένα φίλο του, τον Σωτήρη, συνταξιούχο κρατικό υπάλληλο. Στην αρχή έδειχνε ανήσυχος, αλλά όταν αρχίσαμε να μιλάμε, ξεπέρασε την επιφυλακτικότητά του.

Το γεγονός ότι ο φίλος του ήταν πνευματικός μαθητής του πατρός Μαξίμου μας βοήθησε να δημιουργήσουμε μια φιλική επαφή από την αρχή. Ύστερα από μερικά λεπτά προεισαγωγικών εξηγήσεων, ο Γιάννης άρχισε να αφηγείται την ιστορία του λεπτομερειακά.

Ήταν ένας πενηντάχρονος επιχειρηματίας, παντρεμένος, με δύο παιδιά, δύο κόρες εφηβικής ηλικίας. Σε ένα επιχειρηματικό ταξίδι σε μια πρώην σοβιετική δημοκρατία, τον συνέλαβαν και τον έκλεισαν φυλακή με πλαστές κατηγορίες σωματεμπορίας.

Μας εξήγησε ότι οι δεσμοφύλακες στην πραγματικότητα ανήκαν σε ένα κύκλωμα τύπου μαφίας και η σύλληψή του έγινε με σκοπό να του αποσπάσουν λύτρα.

Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός και η αναγέννηση των Ελλήνων

Γράφηκε κάπου πως «υπάρχουν πρόσωπα, που όταν πρόκειται να τα ιστορήσεις, πρέπει να είσαι πάντα γονατιστός». Ένα τέτοιο πρόσωπο είναι και ο Κοσμάς ο Αιτωλός!
Ήταν ένας λεπτός, ωχρός ανθρωπάκος, ως ενάμιση μέτρο ύψος, τυλιγμένος σ’ ένα ράσο τριμμένο, μ’ ένα ξεθωριασμένο σκούφο στο κεφάλι, χοντροπάπουτσα στα μικρά του πόδια, ένα μπαστούνι στό ’να χέρι και στο άλλο ένα κομποσκοίνι μ’ ένα σταυρό κρεμασμένο στην άκρη.

Το βαπτιστικό του όνομα, ήταν Κώνστας, το γένος Δημητρίου. Είχε γεννηθεί από ευσεβείς γονείς και από μικρός είχε δείξει την κλήση του προς την θρησκεία μα και προς τα γράμματα. Έλαβε καλή μόρφωση, ενώ ως διδάσκαλος, δίδαξε και ο ίδιος στην Ναυπακτία. Όταν ιδρύθηκε η περίφημος Αθωνιάδα Σχολή στο Άγιον Όρος, έσπευσε εκεί, ώστε να παρακολουθήσει φιλοσοφικά μαθήματα, ενώ επεδόθη στην μελέτη της Αγίας Γραφής και των Πατέρων της Εκκλησίας. Έλεγε ο ίδιος σχετικώς: «Μελετώντας το άγιον και ιερόν Ευαγγέλιον εύρον μέσα πολλά και διάφορα νοήματα τα οποία είναι όλα μαργαριτάρια, διαμάντια, θησαυρός, πλούτος, χαρά, ευφροσύνη, ζωή αιώνιος». Το 1759 εκάρη μοναχός στην μονή Φιλοθέου και εν συνεχεία χειροτονήθηκε ιερεύς.

Ζούσε μια ήρεμη ζωή στο μοναστήρι, μα η ψυχή, γνωρίζοντας ότι οι υπόδουλοι αδελφοί του υπέφεραν, δεν μπορούσε να ηρεμήσει.

Η δράση του – η ίδρυση σχολείων

 
Η εποχή που ο Κοσμάς ο Αιτωλός ξεκινά την δράση του, είναι μια δύσκολη εποχή. Χριστιανοί φυλακίζονταν και διώκονταν, και μόνον η αποδοχή της πίστεως του Μωάμεθ, τους απελευθέρωνε. Φόροι αβάσταχτοι τους βάραιναν και μόνον ο εξισλαμισμός τους απήλλασσε από αυτούς. Κοπέλες κλείνονταν στα χαρέμια["Νεκρός": ο άγιος απελευθέρωσε πολλές, αγοράζοντάς τις με εράνους]. Αγόρια αρπάζονταν για να γίνουν γενίτσαροι.

Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός: Η διδασκαλία του έκανε θαύματα!

Ο Ιερομάρτυρας, Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός.

Όπως αναφέρει αυτήκοος μάρτυρας του κηρύγματος του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, η διδασκαλία του ήταν απλούστατη όπως αυτή των αλιέων Αποστόλων.

Και αυτός ήταν γαλήνιος και ήσυχος, και φαινόταν να είναι πλήρης της χάριτος, της ιλαρότητας και της ενθέου γλυκύτητας του Αγίου Πνεύματος.

Όπως αναφέρει ο αυτήκοος μάρτυρας:

“ο Θεός που κυβερνά και οικονομεί τα πάντα, συνηργούσε άνωθεν και εβεβαίωνε τους λόγους του Αγίου με σημεία και θαύματα, όπως ακριβώς συνέβαινε και κατά τις περιοδείες των Αποστόλων».

Ως παραδείγματα αναφέρει αυτά που συνέβησαν στην Κεφαλλονιά:

Στο νησί αυτό ζούσε κάποιος φτωχός ράφτης ο οποίος είχε το δεξί του χέρι για πολλά χρόνια ακίνητο και άχρηστο. Αυτός, λοιπόν, κατέφυγε στον Άγιο και τον παρακάλεσε να τον θεραπεύσει.

Τότε ο άγιος Κοσμάς του είπε να παρακαλουθήσει με ευλάβεια την διδασκαλία του και ο Θεός θα τον ευσπλαχνισθεί. Ο φτωχός ράφτης υπάκουσε και αφού άκουσε ευλαβώς το κήρυγμα, την επόμενη μέρα θεραπεύτηκε τελείως!

Όταν κάποιος άλλος παράλυτος έμαθε αυτό το παράδοξο γεγονός, παρεκάλεσε και ο ίδιος και τον μετέφεραν εν ώρα διδασκαλίας του Ιερόμαρτυρα Κοσμά και έτσι μετά από λίγες μέρες έγινε καλά.

Στο κάστρο της Άσσου έμενε ένας ευγενής, ο οποίος από πολλά χρόνια ήταν εντελώς κουφός. Για τον λόγο αυτό πήγε και αυτός στον τόπο που δίδασκε ο Άγιος και έτσι έγινε καλά αμέσως!

Διασκευή από τον Μεγάλο Συναξαριστή της Εκκλησίας.

Η πορεία του Σαύλου προς τη Δαμασκό* Πράξεις 9, 1-18

Αλέξανδρος Κοσματόπουλος

Κατά τον λιθοβολισμό του Στεφάνου οι μάρτυρες που σύμφωνα με τον Μωσαϊκό νόμο (Λευιτ. 20,10 –Δευτ. 22, 22) θα έριχναν πρώτοι την πέτρα εναντίον του, για να ακολουθήσουν κατόπιν οι υπόλοιποι, απόθεσαν τα ρούχα τους στα πόδια ενός νέου που λεγόταν Σαύλος, ο οποίος δεν έλαβε ο ίδιος μέρος στη θανάτωση του Στεφάνου, αλλά την επικροτούσε ολόψυχα.

Την ημέρα εκείνη έγινε μεγάλος διωγμός κατά της εκκλησίας των Ιεροσολύμων, και όλοι, πλην των αποστόλων, διασκορπίστηκαν στην ενδοχώρα της Ιουδαίας και της Σαμάρειας. Ο Σαύλος έμπαινε στα σπίτια και σέρνοντας έξω άντρες και γυναίκες τους έστελνε στη φυλακή.

«Ο δε Σαύλος έτι εμπνέων απειλής και φόνου εις τους μαθητάς του Κυρίου, προσελθών τω αρχιερεί ητήσατο παρ’ αυτού επιστολάς εις Δαμασκόν προς τας συναγωγάς, όπως εάν τινας εύρη της οδού όντας, άνδρας τε και γυναίκας, δεδεμένους αγάγη εις Ιερουσαλήμ. εν δε τω πορεύεσθαι εγένετο αυτόν εγγίζειν τη Δαμασκώ, και εξαίφνης περιήστραψεν αυτόν φως από του ουρανού, και πεσών επί την γην ήκουσε φωνήν λέγουσαν αυτώ∙ Σαούλ Σαούλ, τί  με διώκεις; είπε δε∙ τίς ει, κύριε; ο δε Κύριος είπεν∙ εγώ ειμι Ιησούς ον συ διώκεις∙ αλλά ανάστηθι και είσελθε εις την πόλιν, και λαληθήσεταί σοι τί δε δει ποιείν. Οι δε άνδρες οι συνοδεύοντες αυτώ ειστήκεισαν ενεοί, ακούοντες μεν της φωνής, μηδένα δε θεωρούντες. ηγέρθη δε ο Σαύλος από της γης, ανεωγμένων δε των οφθαλμών αυτού ουδένα έβλεπε∙ χειραγωγούντες δε αυτόν εισήγαγον εις Δαμασκόν. και ην ημέρας τρεις μη βλέπων, και ουκ έφαγεν ουδέ έπιεν.

«Κύριλλος και Μεθόδιος: Οι άγιοι που μιμούμαστε ή οι άγιοι που δεν αντέχουμε;».

ΘΑΝΑΣΗΣ Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ / 14-5-2018.

«Κύριλλος και Μεθόδιος: Οι άγιοι που μιμούμαστε ή οι άγιοι που δεν αντέχουμε;»

Aυτό ήταν το θέμα της ομιλίας μου στην εκδήλωση του ναού των αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου, στη Θεσσαλονίκη, την Κυριακή 13 Μαϊου 2018. Μια πρόσκληση, να διερωτηθεί σήμερα κάθε διαπρύσιος Ορθόδοξος, αν (πέρα από την αφθονία των λιβανωτών) συμφωνεί όντως με τους δυο ανατρεπτικούς ιεραποστόλους, ή μήπως... με τους διώκτες τους.

Θεωρώ πολύ σημαντικό να διαβάσει κανείς, όχι μόνο ό,τι μπορεί από τον ωκεανό της βιβλιογραφίας, αλλά οπωσδήποτε τις αρχαιότερες βιογραφίες των αγίων, τις οποίες εξέδωσε ο καθηγητής Αντώνιος-Αιμίλιος Ταχιάος (εκδ. University Studio Press 2008). Θα βρει εκεί εξαιρετικές νοστιμιές, οι οποίες δύνανται λυτρωτικά να ταράξουν διάφορες αυτοδοξαστικές στρεβλώσεις της ιεραποστολής και γενικότερα του εκκλησιαστικού γεγονότος.

Μερικά παραδείγματα:

1. Οι άγιοι δεν πήγαν στη Μοραβία για να εκχριστιανίσουν τους Σλάβους. Αυτοί ήταν ήδη Χριστιανοί, από Βαυαρούς ιεραποστόλους. Αλλά αυτό τους έλειπε ήταν η κατανόηση! Θέλουμε δάσκαλο (έγραφε ο ηγεμόνας τους στον βυζαντινό αυτοκράτορα) να μας εξηγήσει την πίστη στη γλώσσα μας. Όλη η προσπάθεια των αγίων στη συνέχεια ήταν η τιτανομαχία περί την κατανόηση της πίστης, ώστε η εκκλησιαστική ζωή να μην είναι αερολογία ακατάληπτων λόγων (1 Κορ. 14:9, "Διὰ τῆς γλώσσης ἐὰν μὴ εὔσημον λόγον δῶτε, πῶς γνωσθήσεται τὸ λαλούμενον; ἔσεσθε γὰρ εἰς ἀέρα λαλοῦντες"). Να χρεώσουμε, άραγε, τους αγίους ότι υποστήριζαν τον επάρατο ορθολογισμό και δεν αντιλαμβάνονταν ότι η λατρεία είναι εμπειρία όπου δεν χρειάζεται να κατανοείς κλπ κλπ;

Ο Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος και το τραγούδι «Ο Δράκοντας κι ο Άϊ-Γιώργης» (Ανάλυση και Βίντεο)

Έρευνα Σοφία Ντρέκου

Η ελληνική παράδοση και οι άγιοι της Εκκλησίας, χέρι χέρι συμπορεύονται και επί αιώνες στηρίζουν την καθημερινότητα των Ελλήνων αποτελούντες αναπόσπαστο του γένους μας.

Περιεχόμενα

1. Ανάλυση «Ο Δράκοντας κι ο Άϊ-Γιώργης»
2. Το τραγούδι του Αϊ-Γιώργη (από το Καταλαγάρι και τα Πεζά Πεδιάδος στη δεκαετία τού 1940)
3. Βίντεο 1: Τραγούδι επιτραπέζιο, το οποίο τραγουδιόταν την ημέρα της εορτής του Αγίου Γεωργίου, με προέλευση από την Σινασό Καππαδοκίας.
4. Βίντεο 2: «Ο Άη Γιώργης και ο Δράκοντας» Αλέξανδρος Παπαδάκης
5. Βίος: Ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος

1. Ο Δράκοντας κι ο Άϊ-Γιώργης 

[Το δημώδες «Τραγούδι τ’ Άϊ-Γιώργη»]

Η πρώτη μετά το Πάσχα, την 23ην Απριλίου εορταζομένη (αν το Πάσχα έχη προηγηθή) ή τη Δευτέρα τού Πάσχα (εάν αυτό εορτασθή μετά την 23η) και αρρήκτως συνδεδεμένη προς αυτό μνήμη νέου την ηλικία στρατιωτικού αγίου είναι η τού Αγίου Γεωργίου, Μεγαλομάρτυρος και Τροπαιοφόρου, τού δημοφιλεστάτου νεαρού εφίππου Αγίου με σέβας ανάμεσα στους Χριστιανούς αλλά και Μουσουλμάνους: 

• «Έαρ ημίν εξέλαμψεν η λαμπρά τού Δεσπότου και θεία εξανάστασις, προς ουράνιον Πάσχα εκ γής ημάς παραπέμπον· ταύτη δε συνεκλάμπει τού πανενδόξου μάρτυρος Γεωργίου η μνήμη η φωταυγής» (Εξαποστειλάριο, σε ήχο πλ. Β').

• Ως μεγαλόψυχος ένοπλος Άγιος, ο Γεώργιος θεωρείται «αιχμαλώτων ελευθερωτής», «πτωχών υπερασπιστής» και «βασιλέων υπέρμαχος»: «Ως τών αιχμαλώτων ελευθερωτής και τών πτωχών υπερασπιστής, ασθενούντων ιατρός, βασιλέων υπέρμαχος, τροπαιοφόρε μεγαλομάρτυς Γεώργιε» (από το Απολυτίκιο τού Αγίου, σε ήχο Δ'). Στον ευεργέτη στρατιωτικόν άγιο τα ρήματα «περιφρούρησον» και «διάσωσον» αρμόζουν: «Εν θαλάσση με πλέοντα, εν οδώ με βαδίζοντα, εν νυκτί καθεύδοντα, περιφρούρησον· επαγρυπνούντα διάσωσον παμμάκαρ Γεώργιε» (στιχηρό προσόμοιο σε ήχο Δ').