Η νίκη του Τραμπ εμφανίστηκε και υπήρξε όντως μία μεγάλη ήττα της παγκοσμιοποίησης· εξ ου και κάποιοι συνήγαγαν ότι αποτέλεσε και μία μεγάλη ήττα των πολυεθνικών επιχειρήσεων και του μεγάλου κεφαλαίου. Και όμως, αυτά τα δύο δεν ταυτίζονται. Μία ήττα της παγκοσμιοποίησης μπορεί να σηματοδοτεί παράλληλα την ενίσχυση και όχι την αποδυνάμωση ενός τμήματος του πολυεθνικού κεφαλαίου και όχι μία νίκη των κατώτερων κοινωνικών ομάδων και τάξεων και προπαντός των πιο αδύνατων εθνών, όπως το δικό μας.
Η απρόσμενη άνοδος των χρηματιστηρίων
Κατά φαινομενικά παράδοξο τρόπο, η νίκη του Τραμπ δεν συνοδεύτηκε από κάποια πτώση των χρηματιστηρίων, παρά μόνο για μερικές… ώρες. Στην εβδομάδα που πέρασε, αντίθετα, ο δείκτης Dow Jones γνώρισε σε τρεις ημέρες, μεταξύ Τετάρτης 9 Νοεμβρίου και Παρασκευής 12 Νοεμβρίου, την μεγαλύτερη άνοδό του, μετά το 2011. Ο δείκτης Standard and Poors’ 500 ανέβηκε κατά 8% σε τρεις ημέρες, ανακτώντας τα επίπεδα του 2008! Οι τράπεζες, οι πολυεθνικές της υγείας, των φαρμάκων, της άμυνας και των κατασκευών, γνώρισαν μία εκρηκτική άνοδο. Κατά τις 9-11 Νοεμβρίου, οι μετοχές της Goldman Sachs εκτινάχθηκαν κατά 12%, της Bank of America κατά 11,9% και της JP Morgan κατά 9,5%. Ο Τραμπ υποστηρίζει πως είναι ανάγκη να αφεθούν και πάλι ελεύθερες οι τράπεζες στις κερδοσκοπικές τους δραστηριότητες, ώστε να μπορούν να δανείζουν όποιον θέλουν – δεδομένου ότι μετά το 2010, εισήχθησαν περιοριστικές διατάξεις για να αντιμετωπισθεί η κρίση. Μεγάλη αύξηση γνώρισαν οι μετοχές της Pfizer, της Sanofi, της Caterpillar κ.λπ. Ανάλογη άνοδο γνώρισαν εν τέλει και τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, μετά από μερικές ώρες πτώσης και μόνο.
Η άνοδος στα χρηματιστήρια συνδέεται και με την εξαγγελία Τραμπ για μείωση των φόρων, ιδιαίτερα στα ανώτερα κλιμάκια που πλέον δεν θα ξεπερνούν το 33% από το 39,6% που ήταν μέχρι σήμερα. Συνολικά πρόκειται για ετήσιες μειώσεις της τάξης των 5 δισεκατομμυρίων $ κατά μέσο όρο. Γι’ αυτό και εν τέλει ο Τραμπ και όχι η Κλίντον ψηφίστηκε από τους περισσότερους πλουσίους. Περίεργη νίκη του «αντισυστήματος»! Ο μόνος τομέας του χρηματιστηρίου που γνώρισε μία σχετική υποχώρηση είναι ο εξαιρετικά διεθνοποιημένος τομέας της πληροφορικής, όπου η Amazon, η Alphabet, η Apple, η Facebook, η Microsoft έχασαν 2-4% την Πέμπτη 10 Νοεμβρίου. Και αυτό διότι ο Τράμπ διεκήρυσσε πως θα υποχρεώσει την Apple να παράγει τους υπολογιστές και τα iPhone’s στην Αμερική και όχι στην Κίνα. Εντούτοις η νίκη του Τραμπ υπήρξε όντως μία ήττα της παγκοσμιοποίησης!
Η παγκοσμιοποίηση ως μπούμερανγκ
Ας πιάσουμε τα πράγματα από την αρχή. Η λεγόμενη περίοδος της παγκοσμιοποίησης εγκαινιάζεται από την Θάτσερ και τον Ρέιγκαν στις αρχές της δεκαετίας του ’80, καλπάζει μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου και την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης στην δεκαετία του 1990 και 2000, και εισέρχεται μια παραατεταμένη κρίση από το 2008 και μετά.