Το δόγμα του αμόκ

(Eπενδυτής, 20/7/2013)

Η Ναόμι Κλάιν, στο «Δόγμα του σοκ», περιγράφει τους τυπικούς βασανισμούς κρατουμένων από Αμερικανούς στρατιωτικούς ανακριτές, είτε ανακριτές της CIA. Τα μέσα που χρησιμοποιούν, ανεξάρτητα από τη βία που περιλαμβάνουν και τον αποτροπιασμό που προκαλούν, αποσκοπούν σε ένα πράγμα: στην πλήρη καταστολή της βούλησης του ανακρινόμενου, ώστε να γίνει παθητικός, χωρίς ίχνος αντίστασης, απολύτως συνεργάσιμος. Η μέθοδος βασίζεται σε παλαιότερες ψυχιατρικές μεθόδους, στις οποίες τα ηλεκτροσόκ και άλλα αισθητηριακά σοκ αντιμετώπιζαν έναν βίαιο και ενδεχομένως επικίνδυνο και για τον εαυτό του ασθενή, σβήνοντας από τον εγκέφαλό του ολόκληρα «κεφάλαια» μνήμης, σκέψης, χαρακτήρα και ήθους.

Όσο κι αν οι μέθοδοι ήταν αποκρουστικές, οι προθέσεις των θεραπευτών δεν ήσαν σαδιστικές. Υποτίθεται ότι ήθελαν να φέρουν τον ασθενή σε κατάσταση ασφαλούς ηρεμίας, προσβλέποντας σε μια αναδόμηση της προσωπικότητάς του, χωρίς τις ψυχοπαθολογικές αποκλίσεις της. Οι καλές προθέσεις, βέβαια, δεν ισχύουν για τους βασανιστές-ανακριτές της CIA. Το σοκ που προκαλούν αυτοί στον ανακρινόμενο στοχεύει στην πλήρη αποδόμηση της προσωπικότητας. Θέλουν να τον κάνουν ένα συνεργάσιμο «φυτό».

Έχει γίνει αγαπημένο κλισέ της μνημονιακής εποχής ότι η Ελλάδα αποτελεί εργαστήριο ακραίας εφαρμογής τού κατά Ναόμι Κλάιν «δόγματος του σοκ». Και πράγματι, η μεθοδολογία με την οποία έδρασαν οι αγορές, οι δανειστές, οι ιδεολογικοί και πολιτικοί τους εκφραστές την τελευταία τετραετία, αλλά και προ αυτής, έχει όλα τα χαρακτηριστικά της τελετουργίας βασανισμών που χρησιμοποιεί η CIA για να τσακίσει την ικανότητα των κρατουμένων να κατανοούν τον κόσμο που τους περιβάλλει, να τον νιώθουν οικείο. «Στην αρχή οι αισθήσεις απoστερoύνται κάθε εξωτερικό ερέθισμα (με κουκούλες, ωτασπίδες, δεσμά, απόλυτη απομόνωση), ενώ στη συνέχεια το σώμα βομβαρδίζεται με εξαιρετικά έντονα ερεθίσματα στροβοσκοπικά φώτα, εκκωφαντική μουσική, ξυλοδαρμούς, ηλεκτροσόκ). Ο σκοπός αυτού του σταδίου της εξασθένισης των αντιστάσεων είναι η πρόκληση ενός είδους καταιγίδας στον ανθρώπινο νου…»

Η αρρυθμία των αριθμών

Ιουλίου 13, 2013 από seisaxthiablog

 του ΚΙΜΠΙ

 Το ΙΟΒΕ αναθεώρησε επί τα χείρω την πρόβλεψή του για την ύφεση στην ελληνική οικονομία φέτος. Το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά 5%, έναντι αρχικής πρόβλεψης 4,3%. Η ανεργία, θα διευρυνθεί ως το 27,8%, μία μονάδα πάνω από την αρχική εκτίμηση, ενώ η απασχόληση έχει μειωθεί κατά 20% από το 2008. Κάτι ανάλογο προβλέπει το ΔΝΤ για την παγκόσμια οικονομία. Φέτος θα αναπτυχθεί κατά 3,1%, 0,2% χαμηλότερα από την αρχική πρόβλεψη. Για την Ευρωζώνη αυτό μεταφράζεται σε ύφεση 0,6%.Στην Ευρωζώνη οι άνεργοι θα ξεπεράσουν φέτος τα 20 εκατομμύρια, στον κόσμο ολόκληρο τα 200 εκατομμύρια. Το παγκόσμιο ΑΕΠ τρέχει προς τα 75 τρισεκατομμύρια δολάρια. Με δεδομένο ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός κινείται προς τα 7,3 δισεκατομμύρια, αναλογούν λίγα παραπάνω από 10.000 δολάρια σε κάθε κάτοικο του πλανήτη. Φέτος θα παραχθούν 31 εκατ. αυτοκίνητα και θα πουληθούν 183 εκατ. PC. Οι χρήστες του Internet θα ξεπεράσουν τα 2,5 δισεκατομμύρια και μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχουν στείλει 88 τρισεκατομμύρια ηλεκτρονικά μηνύματα. Περίπου 900 εκατομμύρια άνθρωποι θα ζουν υποσιτιζόμενοι και από αυτούς σχεδόν 6 εκατομμύρια θα πεθάνουν από την πείνα. Αλλά ταυτόχρονα 1,6 δισ. άνθρωποι θα καταγραφούν ως υπέρβαροι. Οι καπνιστές θα καπνίσουν 2,8 τρισ. τσιγάρα, αλλά 2,6 εκατ. από αυτούς θα πεθάνουν από ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα. 4,3 εκατ. άνθρωποι θα πεθάνουν από καρκίνο και πάνω από 550.000 άνθρωποι θα αυτοκτονήσουν. Απομένουν 164 χρόνια για να αντληθεί και το τελευταίο κυβικό φυσικού αερίου, αλλά μόλις 34 χρόνια για το πετρέλαιο που υπάρχει στην «κοιλιά» της Γης. Αντιθέτως, για τους επόμενους τέσσερις αιώνες μπορούμε να είμαστε ήσυχοι ότι δεν θα εξαντληθούν τα αποθέματα άνθρακα, εκτός αν χρειαστεί να τον εξορύξουμε με πολύ ταχύτερους ρυθμούς. Το παγκόσμιο χρέος έχει ξεπεράσει ήδη τα 51 τρισ. δολάρια, αλλά τα ιδιωτικά και δημόσια περιουσιακά στοιχεία σε όλο τον κόσμο είναι υπερτετραπλάσια σε αξία. Ξεπερνούν τα 225 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Τι σημασία έχουν, άραγε, όλοι αυτοί οι αριθμοί; Τι ιστορίες ή τι παραμύθια μας αφηγούνται; Τι σημαίνουν οι αποκλίσεις και οι αναθεωρήσεις τους, οι αυξήσεις και οι μειώσεις τους; Μας λένε αλήθεια; Ή, τουλάχιστον, μας λένε όλη την αλήθεια; Δεν έχει βρεθεί μέχρι στιγμής άλλος τρόπος για να μετρούμε την «υγεία» μιας οικονομίας και μιας κοινωνίας, παρά με αριθμούς, μέτρα, σταθμά, δείκτες και ποσοστά.

Πυρ και κίνηση

Ιουνίου 9, 2013 από seisaxthiablog

 του ΚΙΜΠΙ

Πρωθυστερόγραφον: Το παρόν πόνημα έχει νόημα κυρίως εφόσον διαβαστεί στην έντυπη εκδοχή του. Αν το διαβάσετε εκ των υστέρων, στην ψηφιακή βερσιόν, προσπαθήστε να φανταστείτε πως έχετε μπροστά σας την προτελευταία σελίδα του πολιτικού τμήματος εφημερίδας, σχήματος 29,5Χ42,5 (μακρόταλο ταμπλόιντ), χρώματος υπολεύκου και βάρους χαρτιού που αγνοώ. 

Με τον κίνδυνο να θεωρηθώ ναρκισσιστής, επιτρέψτε μου μια μικρή ανασκόπηση της διαδρομής αυτής της στήλης, πριν καταλήξει εδώ. Πριν από περίπου 14 χρόνια ήμουν σομόν.  Δεν ήταν το χρώμα νεογέννητου με ίκτερο. Ήμουν στη δεύτερη σελίδα σομόν οικονομικού ενθέτου κυριακάτικης εφημερίδας μεγάλου σχήματος και καταλάμβανα -αυτάρεσκα και με το θράσος της αγνοίας μου, ομολογώ-  αρχικά έναν ταπεινό κι αργότερα έναν διόλου ευκαταφρόνητο χώρο. Για λίγο καιρό μετακινούμουν από τα αριστερά στο κάτω μισό και τελικά στο πάνω μισό της σελίδας. Εκεί απάγκιασα.

Μετά επτά χρόνια ξαναμετακόμισα. Δεν άλλαξα σελίδα, αλλά εφημερίδα. Έγινα λευκός και κατέκλυσα, με τα ίδια ασαφή στοιχεία ταυτότητας, τη δεύτερη σελίδα (λευκού αυτή τη φορά) οικονομικού της ενθέτου – το θράσος της θεμελιώδους άγνοιάς μου παρέμεινε μόνος μπούσουλας επιβίωσης της αντι-οικονομικής μου ματιάς σ’ ένα περιβάλλον τίγκα στην οικονομία. Η τρίτη μετακόμιση ήταν κυριολεκτική. Δεν μετακινήθηκα εγώ, μετακινήθηκε η εφημερίδα, ιδιοκτησιακά και οικιστικά, κι εγώ με τους λοιπούς συγκατοίκους ακολουθήσαμε ως παρελκόμενα τις προσδοκίες της νέας ευκαιρίας.

Αυτή είναι η τέταρτη μετακόμιση. Εσωτερική. Από την τραπεζαρία στο σαλόνι, ας πούμε. Μόνο της στήλης. Σελίδα δεξιά, σχήμα, χρώμα, χαρτί τα αυτά. Αλλά με νέους γείτονες. Καλώς να με δεχτούνε, καλώς να τους δεχτώ. Όσοι παλαιοί πιστοί, συνηθίστε το. Όσοι νέοι περίεργοι, καλωσορίσατε. Σ’ έναν κόσμο που κινείται με ταχύτητες ασύλληπτες από το ανθρώπινο μάτι, οι εφημερίδες δεν μπορούν να μένουν ασάλευτες. Ούτε οι συντελεστές τους. Το αποτέλεσμα της κινητικότητας, βεβαίως, το κρίνετε εσείς. Είμαστε απολύτως στο έλεός σας.

Η κινητικότητα είναι η συνθήκη της νέας εποχής. Πυρ και κίνηση, για όσους το αντιλαμβάνονται σαν κατάσταση πολέμου. Τα πάντα ρει, για όσους έχουν συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι η κίνηση και η αλλαγή είναι οι μόνοι όροι ύπαρξης του κόσμου. Άρα, και ημών των απειροελάχιστων συστατικών του.

Αυτή η αέναη κινητικότητα υπόκειται, βέβαια, σε κάποιους φραγμούς. Οι αλλαγές, οι μετακινήσεις, οι μετακομίσεις συναρπάζουν τους ανθρώπους που δείχνουν αξιοθαύμαστη προσαρμοστικότητα. Όμως, ταυτόχρονα, κάποιας μορφής σταθερότητα, κάποια διαλείμματα ευχάριστης ή στοχαστικής στασιμότητας, κάποια ρουτίνα την έχουν ανάγκη. Ωστόσο, ο κυριότερος φραγμός, ακόμη και στον ανυπότακτο χώρο του σύμπαντος, είναι πως σε κάθε κίνηση, σε κάθε μεταμόρφωση και αλλαγή της ύλης, τίποτα δεν χάνεται. Η αρχή διατήρησης της υλοενέργειας, που έλεγε και ο Λαβουαζιέ. Είναι από τα ελάχιστα πράγματα που έχω συγκρατήσει από την ταλαίπωρη σχέση μου με τις θετικές επιστήμες και τη Φυσική. Και ανακάλυψα με τρόμο πως το ίδιο πράγμα ταλαιπώρησε την κόρη μου στο ετήσιο εξεταστικό βασανιστήριο του γυμνασίου. «Κλέβω» από το σχολικό της βιβλίο: «Η ενέργεια εμφανίζεται με διάφορες μορφές, μετατρέπεται από τη μια μορφή σε άλλη, αλλά κατά τις μετατροπές της η συνολική ενέργεια διατηρείται». Ως εδώ το καταλαβαίνω κι εγώ, ο άσχετος. Στις λεπτομέρειες το χάνω.

Πύλη ή κερκόπορτα;

Μαΐου 25, 2013 από seisaxthiablog

 

του ΚΙΜΠΙ

Η όλη υπόθεση μου θυμίζει τον Φωτόπουλο στην ταινία του Σακελλάριου «Ούτε γάτα ούτε ζημιά», στον ρόλο του σταθμάρχη της Θυμαριάς, όπου εκτυλίσσεται ένα γαϊτανάκι συζυγικής απιστίας. Η Θυμαριά είναι ένα μικρό χωριό -μου είναι άγνωστο αν πράγματι υπάρχει- για το οποίο ο σταθμάρχης Φωτόπουλος θυμίζει με κάθε ευκαιρία ότι είναι «μικρό, αλλά κόμβος». Κάπως έτσι και η εκτός παγκοσμίου παραγωγικού και εμπορικού χάρτη Ελλάδα υποτίθεται ότι επιχειρεί να ανακτήσει τη θέση που είχε στο πέρασμα των αιώνων ως κόμβος μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Μικρά, παρηκμασμένη, υπερχρεωμένη, αλλά κόμβος. Ή πύλη, κατά την ορολογία που επισήμως υιοθέτησε ο πρωθυπουργός στο Πεκίνο και στη Σανγκάη. Για την ακρίβεια πύλη της Κίνας προς την Ευρώπη. 

Θεμιτή η φιλοδοξία, αλλά πρέπει να σκεφτεί κανείς τα χωροταξικά, τα γεωοικονομικά, τα γεωπολιτικά και τα λοιπά όριά της. Για πόσους και ποιους «περαστικούς» η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει πύλη; Πύλη τις Κίνας, του εργοστάσιου του κόσμου, προς τη Δύση και αντιστρόφως. Ενεργειακή πύλη της Ρωσίας προς την Ευρώπη, αλλά και πύλη για το αζερικό αέριο προς τον ίδιο προορισμό. Πύλη, ή για την ακρίβεια κόμβος, των δικτύων μεταφοράς, εμπορευματικών και επιβατικών, από ανατολάς προς δυσμάς και τούμπαλιν. Και για να μην ξεχνιόμαστε, η Ελλάδα παραμένει βασική πύλη για τα μεταναστευτικά ρεύματα της Ασίας και της Αφρικής προς τη Δύση, ρεύματα τα οποία κατά κανόνα τροφοδοτεί η Δύση με τις πολεμικές και αποικιοκρατικές αθλιότητες στις οποίες συχνότατα επιδίδεται στην Ανατολή. Σημειωτέον, επίσης, ότι η Ελλάδα παραμένει πάντα πύλη, τουλάχιστον εφεδρική, για τις εκστρατευτικές εξόδους του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ προς Ασία και Αφρική. Επίσης, αντιμετωπίστηκε στο παρελθόν ως πύλη για την οικονομική επέκταση της Ευρώπης στα Βαλκάνια, αλλά και ως πύλη εισόδου των μεταναστευτικών πληθυσμών που εξόρισε η «ανασυγκρότηση» των Βαλκανίων και των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης.

Οι επόμενες φούσκες

Μαΐου 18, 2013 από seisaxthiablog

 Του ΚΙΜΠΙ

 

Γιατί χαίρεται ο κόσμος και χαμογελά, πατέρα; Γιατί οι «φίτσιδες», οι «μούντιδες» και οι «εσεντπίδες» ξαφνικά αγαπάνε Ελλάδα; Γιατί οι Ευρωπαίοι χαρτογιακάδες αλληλοσυγχαίρονται για τα success stories του στην άτακτη περιφέρεια; Γιατί τα χρηματιστήρια της κολλημένης στην ύφεση Γιουρολάνδης κάνουν πάρτι μέρα παρά μέρα και ανταγωνίζονται σε ρεκόρ; Γιατί οι πολύφερνοι ξένοι επενδυτές ανακάλυψαν ακόμη και το χαροξεχασμένο από το 2000 ελληνικό Χρηματιστήριο; Γιατί γίνονται ανάρπαστα τα κουρελόχαρτα των διασωληνωμένων στην εντατική της κρατικής διάσωσης τραπεζών; Γιατί η μητέρα όλων των αγορών Wall Street καταρρίπτει το ένα ιστορικό ρεκόρ μετά το άλλο; Πώς δικαιολογείται ο υπερδιπλασιασμός του «Ντάου Τζόνι» από το 2009 μέχρι σήμερα; Αντιστοιχεί αυτή η έκρηξη στην ισχνή αμερικανική ανάκαμψη, μετά βίας πάνω από το 1% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο την πενταετία της κρίσης; Τι χρηματοδοτεί τελικά η πλημμυρίδα χρήματος που εκπορεύτηκε από τις μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες του κόσμου -7 τρισ. δολάρια και συνεχίζουν!- από το 2008 και εντεύθεν; Την ανάκαμψη, την απασχόληση, το εισόδημα, το δημοσιονομικό καθαρτήριο της Μέρκελ ή μήπως ένα ανελέητο κερδοσκοπικό παιχνίδι που τρέφει την επόμενη φούσκα;

Τι ωραίο πλιάτσικο!

ΚΙΜΠΙ

Αν ζούσε η Θάτσερ, θα έφριττε. Ίσως να είχε ήδη φρίξει, κι ίσως το εγκεφαλικό που την έπληξε να οφειλόταν σε όσα είχε δει κι είχε ακούσει. Αυτό που τόσο μίσησε, αυτό που έθεσε ως σκοπό της ζωής της να αποδυναμώσει, να πετσοκόψει, να συντρίψει, να λεηλατήσει, αυτό το βδελυρό κατασκεύασμα, το κράτος, έχει επανέλθει στο προσκήνιο με μια τρομακτική πολιτική πυκνότητα, με μια πρωτοφανή ωμή δύναμη που καταπνίγει κάθε έννοια ατομικής πρωτοβουλίας και ευθύνης.

Μήπως τα λέω μπερδεμένα κι αντιφατικά; Μήπως κάτι δεν έχω καταλάβει; Αφού ό,τι κρατικό πωλείται, ότι δημόσιο ιδιωτικοποιείται, ό,τι συλλογικό κονιορτοποιείται, πού είδα το κράτος κραταιό και ακατανίκητο;
Ό,τι βλέπω εγώ ενδεχομένως να το είχε δει κι η Θάτσερ (να εξηγούμαι: μου είναι εξίσου απεχθές το ίχνος της στην ιστορία, όπως στην πλειοψηφία των ανθρώπων που έχουν υποφέρει από την πολιτική της κληρονομιά) σε όσα συντελούνται στην Ε.Ε. προκαλώντας αλλεργία στον συντηρητικό επίγονό της, τον Κάμερον. Στην Ε.Ε. και ιδιαίτερα στην Ευρωζώνη εξελίσσεται μια πρωτοφανής στην ιστορία συγκέντρωση κρατικής ισχύος ( έστω κι αν αυτό προϋποθέτει την κατάλυση της κρατικής ισχύος 27 άλλων χωρών). Μια συγκέντρωση ισχύος συγκρίσιμη ίσως μόνο με τη ρωμαϊκή ή τη βυζαντινή αυτοκρατορία.

Ευρωθατσερισμός

ΚΙΜΠΙ

Αν ζούσε η Θάτσερ, θα έφριττε. Ίσως να είχε ήδη φρίξει, κι ίσως το εγκεφαλικό που την έπληξε να οφειλόταν σε όσα είχε δει κι είχε ακούσει. Αυτό που τόσο μίσησε, αυτό που έθεσε ως σκοπό της ζωής της να αποδυναμώσει, να πετσοκόψει, να συντρίψει, να λεηλατήσει, αυτό το βδελυρό κατασκεύασμα, το κράτος, έχει επανέλθει στο προσκήνιο με μια τρομακτική πολιτική πυκνότητα, με μια πρωτοφανή ωμή δύναμη που καταπνίγει κάθε έννοια ατομικής πρωτοβουλίας και ευθύνης. Μήπως τα λέω μπερδεμένα κι αντιφατικά; Μήπως κάτι δεν έχω καταλάβει; Αφού ό,τι κρατικό πωλείται, ότι δημόσιο ιδιωτικοποιείται, ό,τι συλλογικό κονιορτοποιείται, πού είδα το κράτος κραταιό και ακατανίκητο;
Ό,τι βλέπω εγώ ενδεχομένως να το είχε δει κι η Θάτσερ (να εξηγούμαι: μου είναι εξίσου απεχθές το ίχνος της στην ιστορία, όπως στην πλειοψηφία των ανθρώπων που έχουν υποφέρει από την πολιτική της κληρονομιά) σε όσα συντελούνται στην Ε.Ε. προκαλώντας αλλεργία στον συντηρητικό επίγονό της, τον Κάμερον. Στην Ε.Ε. και ιδιαίτερα στην Ευρωζώνη εξελίσσεται μια πρωτοφανής στην ιστορία συγκέντρωση κρατικής ισχύος ( έστω κι αν αυτό προϋποθέτει την κατάλυση της κρατικής ισχύος 27 άλλων χωρών). Μια συγκέντρωση ισχύος συγκρίσιμη ίσως μόνο με τη ρωμαϊκή ή τη βυζαντινή αυτοκρατορία.
Ακούγεται παράδοξο, αλλά φαίνεται ότι ο θατσερισμός πέφτει θύμα της ίδιας της ιστορικής του επιτυχίας ως προς τον κατεξοχήν διακηρυγμένο του στόχο. Η συρρίκνωση του κράτους στους κοινωφελείς και δημόσιου συμφέροντος τομείς, πέρα από τις παταγώδεις αποτυχίες που τη συνόδευσαν, απαίτησε ακόμη και στην ίδια τη θατσερική Βρετανία μια χωρίς προηγούμενο επιστράτευση του κράτους, ιδιαίτερα των κατασταλτικών, στρατιωτικών και νομοθετικών του βραχιόνων: χωρίς την Αστυνομία δεν θα συντρίβονταν τα συνδικάτα. Χωρίς τον στρατό, την αποικιοκρατική διπλωματία και τους πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς δεν θα απογειώνονταν οι παραγγελίες και η κερδοφορία των πολεμικών βιομηχανιών. Χωρίς τα σμήνη γραφειοκρατών νέου τύπου, τους νομοτέχνες, τους μάνατζερ που αποίκισαν κάθε πτυχή της κρατικής μηχανής δεν θα επιτυγχανόταν το ξήλωμα του κοινωνικού κράτους, η απορύθμιση κάθε νομοθετικού πλαισίου εποπτείας και προστασίας του δημόσιου συμφέροντος. Ουσιαστικά, η Θάτσερ δεν συρρίκνωσε πραγματικά το κράτος. Απλώς το ιδιωτικοποίησε σε κάθε κερδοφόρο τομέα του. Κι αυτό χωρίς επιτυχία πάντα, και κατά κανόνα με κόστος πολύ υψηλότερο από τις ίδιες τις κρατικές δαπάνες (συμπεριλαμβανομένης της μίζας).

Η Ευρώπη του φόβου

Μαρτίου 31, 2013 από seisaxthiablog

 του ΚΙΜΠΙ

Παρ’ ότι η Ευρώπη κατά τις μεταπολεμικές δεκαετίες συμπεριφερόταν σαν το νησί της χαράς, στην πραγματικότητα οικοδομήθηκε πάνω στον φόβο. Μια ορατή πηγή του φόβου μέχρι το 1989 ήταν για την τότε ΕΟΚ η ύπαρξη ανταγωνιστικού πόλου στην ίδια ήπειρο, αυτού που -κατ’ ευφημισμόν- αποκαλείτο υπαρκτός σοσιαλισμός. Ωστόσο, ο υπαρκτός καπιταλισμός της Ευρώπης, που στον πυρήνα του ήταν κυρίως ο γαλλογερμανικός άξονας, αντλούσε τα οικοδομικά του υλικά από πέντε θεμελιώδεις φοβίες που διαπέρασαν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες από τον Α΄ μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο πρώτος φόβος είναι αρχέγονος, αλλά την περίοδο 1939-1945 απέκτησε διάσταση υπαρξιακή για την ανθρωπότητα: ήταν ο φόβος του θανάτου, της ολοκληρωτικής καταστροφής, ενσαρκωμένης κυρίως στη ναζιστική θηριωδία. Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες με αρκετή προθυμία εκχώρησαν σταδιακά κομμάτια εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας τους προκειμένου να αποτραπεί η επανάληψη του εφιάλτη. Κάτι αντίστοιχο, εξάλλου, γινόταν παράλληλα στην ανατολική Ευρώπη με την KOMEKON, έστω κι αν εκεί οι κυριαρχίες των χωρών εκχωρήθηκαν μέχρι εξαφανίσεως.

Ο δεύτερος μεγάλος φόβος, αποτέλεσμα της εμπειρίας της Μεγάλης Ύφεσης που μετανάστευσε από τις ΗΠΑ, σάρωσε την Ευρώπη και έφερε τον Χίτλερ στην εξουσία, αφορούσε τη μαζική ανεργία και την καταστροφική ύφεση που οδηγούσε τα μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού στην απόλυτη φτώχεια. Πάνω στον φόβο αυτό οικοδομήθηκε ένα οικονομικό μοντέλο που, αντλώντας την έμπνευσή του από το κεϊνσιανό πρότυπο, ορκιζόταν διαρκή ανάπτυξη και πλήρη απασχόληση. Παρ’ ότι ο υψηλός ρυθμός ανάπτυξης δεν αποκλείει μαζική ανεργία, σε γενικές γραμμές η Ε.Ε. προσηλώθηκε στη διαρκή οικονομική μεγέθυνση, έστω και άνισα κατανεμημένη στα μέλη της.

Ο τρίτος φόβος των ευρωπαϊκών κοινωνιών ήταν ο φόβος του πληθωρισμού και της νομισματικής αστάθειας. Η πληθωριστική φοβία ήταν κυρίως χαρακτηριστικό της γερμανικής κοινωνίας, που λάτρευε το ισχυρό μεταπολεμικό μάρκο της. Αλλά όταν συναντήθηκε με την επέλαση του μονεταρισμού και του νεοφιλελευθερισμού στις ευρωπαϊκές ελίτ, αποτέλεσε το θεμέλιο της οικονομικής και νομισματικής ένωσης. Παραδόξως, η ίδια φοβία κινητοποίησε τόσο τις κοινωνίες και ηγεσίες που δέχθηκαν να μπουν στο ευρώ, όσο και εκείνες που επέλεξαν να αποστασιοποιηθούν, όπως οι Σκανδιναβοί ή οι Βρετανοί.

Ο τέταρτος μεγάλος φόβος που χειραγώγησε τις κοινωνίες στην ευρωπαϊκή ομπρέλα ήταν ο φόβος της κοινωνικής και πολιτικής αστάθειας. Φυσικά, άλλη διάσταση έχει αυτός ο φόβος για τις ελίτ κι άλλη για την «πλέμπα». Η συνισταμένη του, ωστόσο, ήταν μια παρατεταμένη κοινωνική ειρήνη, διακοπτόμενη από μερικά εκπληκτικά διαλείμματα, όπως ο Γαλλικός Μάης ’68, τα οποία πάντως δεν προκάλεσαν οριστική αποσταθεροποίηση σχεδόν σε καμιά χώρα. Τα πολιτικά συστήματα επέδειξαν αντοχές και προσαρμοστικότητα. Ωστόσο, το βασικό μέσο «εξαγοράς» της κοινωνικής ειρήνης σε όλη την Ε.Ε. ήταν ένα σχετικά γενναιόδωρο μοντέλο κοινωνικής προστασίας, ενσωματωμένο και στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Ο πέμπτος φόβος των ευρωπαϊκών κοινωνιών αφορούσε την ιδιοκτησία. Η ιδιοκτησία κάθε μορφής θυμίζει σε κάθε Ευρωπαίο ότι υπάρχει. Η περιουσιακή ασφάλεια έγινε κατά κάποιο τρόπο η υπέρτατη ελευθερία και το υπέρτατο δικαίωμα υπό προστασία από τους θεσμούς της Ε.Ε.. Αν και βασικοί αποδέκτες αυτής της προστασίας ήταν οι κάτοχοι κεφαλαίου -παραγωγικού, επενδυτικού ή χρηματοπιστωτικού-, η ελευθερία απόκτησης και διακίνησης περιουσιακών στοιχείων ήταν η μόνη από τις τρεις ιδρυτικές ελευθερίες της Ε.Ε. (οι άλλες είναι των αγαθών και των προσώπων) που μέχρι τώρα δεν αντιμετώπιζε περιορισμούς για κανένα.

Η μαφία του μάρκου

του ΚΙΜΠΙ

Μαρτίου 23, 2013 από seisaxthiablog

 

 

 Επειδή αρκετά κράτησε η πλάκα με την άφαντη συμμορία της δραχμής -για συμμορία της κυπριακής λίρας δεν έπεσε κάτι στην αντίληψή μου τις μέρες που η κυπριακή τραγωδία πήρε τη σκυτάλη από την ελληνική -, καιρός να σοβαρευτούμε και να μιλήσουμε για τη μόνη ληστρική και αποτελεσματική δρώσα συμμορία της Ευρωζώνης: τη συμμορία του μάρκου. Δηλαδή, τι συμμορία, εδώ μιλάμε για κανονική μαφία του μάρκου. Που μέχρι στιγμής δρα ως μαφία του ευρώ.

Απ’ την αρχή της ελληνικής κρίσης, το απόλυτο μέσο ψυχολογικού εκβιασμού όχι μόνο των 11 εκατομμυρίων Ελλήνων, αλλά και των 500 εκατομμυρίων κατοίκων της Ε.Ε., ήταν η προστασία των καταθετών. Πάνω σ’ αυτό το επιχείρημα που εκθείαζε ως απαραβίαστο δικαίωμα την αποταμίευση οικοδομήθηκε ολόκληρη η μηχανή διάσωσης με χρήματα των φορολογουμένων των ευρωπαϊκών τραπεζών που είχαν πλημμυρίσει με τοξικά σαπάκια. Στο ίδιο επιχείρημα στηρίχθηκε ο σφαγιασμός των μισθών, των συλλογικών συμβάσεων, του ασφαλιστικού συστήματος, κάθε ίχνους κοινωνικής προστασίας, των δημόσιων συστημάτων υγείας και η κατεδάφιση του κοινωνικού κράτους εν γένει στην Ευρώπη. Αυτό πραγματοποιήθηκε με ακραίο τρόπο στην Ελλάδα, με κάπως ηπιότερο τρόπο στην Πορτογαλία και στην Ιρλανδία και σε λιγότερο θανατηφόρες δόσεις σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρωζώνης. Όλα στο όνομα της προστασίας των καταθετών, που στο μεταξύ, ανάλογα με το ύψος των καταθέσεων που είχαν να ρισκάρουν (ή να κρύψουν), το ’ριξαν στο κυνήγι του θησαυρού. Δηλαδή του ασφαλούς αποθετηρίου. Και, μαντέψτε πού κυρίως μετέφεραν τα χρήματά τους, όσοι τουλάχιστον είχαν την ευχέρεια να αξιοποιούν τη μόνη ζωντανή ελευθερία στην Ε.Ε., την ελευθερία κίνησης κεφαλαίων: στη Γερμανία, στη Βρετανία, στο Λουξεμβούργο, στην Ελβετία, και σε μικρότερο βαθμό στην Κύπρο και μερικούς ακόμη από τους λεγόμενους φορολογικούς παραδείσους.

Η βία της αφθονίας

Φεβρουαρίου 9, 2013 από seisaxthiablog
ΚΙΜΠΙ



«Καταδικάζετε τη βία από όπου κι αν προέρχεται;». Το επιεικώς χαζοχαρούμενο ερώτημα έγινε το αγαπημένο δίλημμα που θέτει η κυβέρνηση το τελευταίο διάστημα μετ’ επιτάσεως στην αντιπολίτευση. Παρ’ ότι δεν θέλει και ιδιαίτερη επιχειρηματολογία για να δείξει κανείς πόσο ανιστόρητο είναι, παρ’ όλο που η παγκόσμια πραγματικότητα βρίθει αποδείξεων του αξιώματος ότι «η βία ήταν και παραμένει μαμή της Ιστορίας», το ερώτημα εξακολουθεί να προκαλεί χαρακτηριστική αμηχανία. Ιδιαίτερα όταν αφορά την πολιτική και κοινωνική βία.
Όσο οδυνηρή κι αν είναι η πραγματικότητα αυτή κι όσο κι αν οι βασικοί πολιτικοί και ιδεολογικοί συντελεστές της διεθνούς και της εθνικής κοινωνικής συνθήκης έχουν προσχωρήσει -ρητορικά και μόνο- στην αρχή της «μη βίας», αυτή ήταν και είναι όρος εξέλιξης κάθε συστήματος και καθεστώτος. Τίποτε δεν έχει αλλάξει από την εποχή που ο Γκάτσος το συμπύκνωσε στον στίχο του για τον Κεμάλ: «Νικημένο μου αστέρι, δεν αλλάζουν οι καιροί, με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί». Η βία παραμένει όρος ύπαρξης μιας ανθρωπότητας κατακερματισμένης σε ανταγωνιστικά έθνη, κράτη, ενώσεις, τάξεις, παρά το γεγονός ότι προηγήθηκε ένας παγκόσμιος πόλεμος που την απείλησε με αφανισμό χάρη στις ασύλληπτες τεχνικές εξολόθρευσης που επινόησε. Η άσκηση βίας ή η απειλή χρήσης της -ακόμη και στην πιο παράλογη, ισοπεδωτική μορφή της, τα πυρηνικά όπλα- παρέμεινε ρυθμιστής των διεθνών σχέσεων και της κατανομής της γεωπολιτικής ισχύος. Αλλά και των σχέσεων εξουσίας μέσα σε κάθε οργανωμένο (ή αποδιοργανωμένο) κράτος.