Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Παρασκευή 15 Μαρτίου 2024

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ από Γιώργο Τασιόπουλο: «από ήλιο και στάχτη» του Δημήτρη Βλαχοπάνου



Γιώργος Τασιόπουλος

Η χαρά μου μεγάλη, όπως και η τιμή να συμμετέχω στην παρουσίαση αυτού του λογοτεχνικού πονήματος των τετρακοσίων σελίδων του Δημήτρη Βλαχοπάνου.

Όπως και ο ίδιος καταθέτει στον επίλογό του, κίνητρο της συγγραφής η αναζήτηση ενός οικουμενικού ανθρωπισμού. Η πλοκή ιστορίας, της οποίας είναι καλός γνώστης, με  τη φαντασία υπηρετούν την αναζήτηση της αλήθειας για τα φριχτά ναζιστικά εγκλήματα μέσω των βιωμάτων αυτών που έζησαν και αυτών που κληρονόμησαν το συλλογικό τραύμα της φρικώδους ναζιστικής παρουσίας στη χώρα μας.

Ο Δημήτρης Βλαχοπάνος στο βιβλίο του, ως εκπαιδευτικός, προτάσσει  την ατομική ευθύνη μας, την ανάγκη του ανθρώπου να πορευτεί προς το Μεγάλο καλό, και ως φιλόλογος χωρίς διδακτισμό με τη βοήθεια  της φαντασίας το οικοδομεί μαγευτικά χωρίς να κουράσει τον αναγνώστη.

Είναι συνεπής, αφού δεν είναι το πρώτο του βιβλίο με την ίδια θεματική, επίσης ως μέλος του Εθνικού Συμβούλιου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, και κυρίως ως προς τον τόπο του, αφού είναι μετακατοχικό παιδί του μαρτυρικού Κομμένου όπου διαδραματίζονται τα πιο σημαντικά γεγονότα του βιβλίου.

Όπως αναφέρει στη σ. 260 αναζητεί την αλήθεια μέσα από το παλίμψηστο τα ιστορίας. Πρέπει να ξύσεις για να ανασύρεις την παλαιότερη γραφή καθώς είναι πολύ πιο δυσανάγνωστη από τη νέα. Το νεότερο είναι ισχυρότερο και ανθεκτικότερο από το παλιό.

Αλήθεια πόση σιωπή επιβλήθηκε για να κρυφτεί η αλήθεια στους μαρτυρικούς τόπους.(σ. 18)

Τραύμα που με μεγαθυμία αναγνωρίζει ο συγγραφέας και στην απέναντι πλευρά, των απογόνων των κατακτητών, των θυτών.

Στο Κομμένο, στα μαρτυρικά χωριά, στους συγγενείς και στους απογόνους βασίλεψε έτσι η σιωπή και οδήγησε τα θύματα της θηριωδίας,  στην κατάσταση που περιγράφεται στην ψυχανάλυση ως τραύμα, εκεί που περιπίπτει το άτομο ύστερα από οδυνηρό βίωμα, η ισχύς του οποίου υπερβαίνει τις δυνατότητες του ατόμου να αποτρέψει και εγκαθίσταται και δρά διαρκώς τραυματικά στην ψυχική του ζωή ως παθολογικό στοιχείο.

Έτσι η απώθηση ακολούθησε ως αμυντικός μηχανισμός, η αποπομπή των αναμνήσεων, η με κάθε τρόπο απομάκρυνση από τη συνείδηση των σκέψεων, των βιωμάτων που είναι οδυνηρά. Η απώθηση όπου σύμφωνα με την ψυχιατρική είναι μια αδιάκοπη, επίπονη διαδικασία καθώς οι απωθημένες σκέψεις δεν εξαλείφονται ποτέ πλήρως, αλλά από το ασυνείδητο επιχειρούν διαρκώς να επανέλθουν στη συνείδηση για να ακολουθήσει η πάλη για νέα απώθηση.

Αυτή η σιωπή εξυπηρετούσε βέβαια, και το πολιτικά ορθό για χάρη των δυτικών συμμάχων μας.

Τρίτη 12 Μαρτίου 2024

Παρουσίαση του βιβλίου του Δημήτρη Βλαχοπάνου «από ήλιο και στάχτη» - Φιλολογικός Σύλλογος «Παρνασσός» - Τετάρτη 13 Μαρτίου 2024 και ώρα 7:30 μ.μ.

Με μεγάλη χαρά και ιδιαίτερη τιμή  συμμετέχω στην παρουσίαση
του βιβλίου "ΑΠΟ ΗΛΙΟ ΚΑΙ ΣΤΑΧΤΗ"  του Δημήτρη Βλαχοπάνου.



ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

 

Παρουσίαση του βιβλίου του Δημήτρη Βλαχοπάνου

«από ήλιο και στάχτη»

στον Φιλολογικό Σύλλογο  «Παρνασσός»

Τετάρτη 13 Μαρτίου 2024 και ώρα 7:30 μ.μ.

Το βιβλίο του Δημήτρη Βλαχοπάνου «από ήλιο και στάχτη», παρουσιάζουν την Τετάρτη 13 Μαρτίου και ώρα 7.30 μ.μ. στον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός», αίθουσα «Κωστής Παλαμάς» (Πλατεία Αγ. Γεωργίου Καρύτση 8), το Εθνικό Συμβούλιο Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα (ΕΣΔΟΓΕ) και οι εκδόσεις 24 γράμματα.

Το βιβλίο «από ήλιο και στάχτη» είναι ένα αντιπολεμικό - αντιφασιστικό μυθιστόρημα, με κυρίαρχο σημείο αναφοράς τον μεταπολεμικό κόσμο του ψυχρού πολέμου και τις βαρύτατες συνέπειες των σφαγών και των ολοκαυτωμάτων στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της τριπλής φασιστικής κατοχής 1941 - 1944.

Για το βιβλίο και τον συγγραφέα θα μιλήσουν οι:

·       Δρ. Ελένη Καρασσαβίδου, Διδάσκουσα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων,

·       Μανώλης Μ. Στεργιούλης, Διδάκτωρ Φιλολογίας, και

·       Γιώργος Τασιόπουλος, Εκπαιδευτικός, Θεολόγος, MSc

Σύντομες παρεμβάσεις θα κάνουν οι:

·       Δημήτρης Αλευρομάγειρος, Αντιστράτηγος ε.α., Επίτιμος Γενικός  Επιθεωρητής Στρατού, Συγγραμματέας ΕΣΔΟΓΕ, με θέμα «Η διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών: απαίτηση Δημοκρατίας, Ειρήνης και Δικαιοσύνης»,

·       Μανώλης Χατζηνάκης, φιλόλογος και πρώην Υφυπουργός Πολιτισμού, Αντιπρόεδρος του Φ. Σ. Παρνασσός και μέλος της Σ.Ε. του ΕΣΔΟΓΕ, με θέμα «Οι μαρτυρικοί τόποι κραυγάζουν για Μνήμη, Ειρήνη και Δικαιοσύνη» και

·       Διονύσης Δρόσος, Ομότιμος Καθηγητής Ηθικής Φιλοσοφίας στο ΑΠΘ, με θέμα «Η ηθική θεμελίωση της διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών».

Την εκδήλωση θα συντονίσει ο Δρ. Αριστομένης Συγγελάκης, Συγγραμματέας του ΕΣΔΟΓΕ και μέλος του Δ.Σ. του Φ.Σ. Παρνασσός.

Τα ολοκαυτώματα της Ελλάδας, οι τόποι Αντίστασης και μαρτυρίου, αποτελούν μια διαρκή και ασίγαστη υπόμνηση σε όσους έχουν ανοιχτά τα μάτια της ψυχής τους και νοιάζονται αληθινά για τον άνθρωπο και την αξιοπρέπειά του. Τα θύματα της φασιστικής και ναζιστικής θηριωδίας μας καλούν να αγωνιστούμε για έναν κόσμο Δικαιοσύνης και Ειρήνης. Το αίτημα για άμεση κατάπαυση του πυρός και τερματισμό της αιματοχυσίας στις εμπόλεμες περιοχές καθίσταται επιτακτικό! Το βιβλίο θέτει με ιδιαίτερη έμφαση το ζήτημα των γερμανικών οφειλών και αναδεικνύει την απαίτηση των μαρτυρικών τόπων για Δικαιοσύνη και Αποζημίωση. Η απόδοση Δικαιοσύνης για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας είναι βέβαιο ότι θα συμβάλει καθοριστικά στην προάσπιση της Δημοκρατίας και την κατίσχυση της Ειρήνης. Οι μαρτυρικοί τόποι της Ελλάδας κραυγάζουν για Μνήμη, Ειρήνη και Δικαιοσύνη.

Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου 2024

Ο ξεχασμένος ρόλος της γεωγραφίας




Θάνος Ντόκος – 03/04/2022 – ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Ο ρόλος του φυσικού περιβάλλοντος και του… χάρτη στις αποφάσεις των ηγετών μικρών ή μεγάλων χωρών

TIM MARSHALL, Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας, εκδ. Διόπτρα, σελ. 359

TIM MARSHALL, Η δύναμη της γεωγραφίας, εκδ. Διόπτρα, σελ. 440

ROBERT KAPLAN, Η εκδίκηση της Γεωγραφίας, εκδ. Μελάνι, σελ. 403

MICHEL FOUCHER, Η Μάχη των Χαρτών. Κριτική ανάλυση των αναπαραστάσεων του κόσμου, εκδ. Εconomic publishing, σελ. 221

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΑΛΤΑΣ (επιμ.), Η Γεωγραφία στις Διεθνείς Σπουδές. Μια γεωγραφική προσέγγιση της σύγχρονης διεθνούς κοινότητας, εκδ. Ι. Σιδέρης, σελ. 311

ΓΕΩΡΓΙΟΣ-ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΠΡΕΒΕΛΑΚΗΣ, Τα Ξύλινα Τείχη. Γεωπολιτική των ελληνικών δικτύων, εκδ. Εconomia, σελ. 244


Τα τελευταία χρόνια αυξάνεται ο αριθμός των βιβλίων που (ξανα)ανακαλύπτουν τη σημασία της γεωγραφίας στο πλαίσιο της διεθνούς πολιτικής. Με δεδομένο τον ρόλο της γεωγραφίας στο τρίγωνο Ελλάδας – Κύπρου – Τουρκίας, το ζήτημα του Αιγαίου και των νησιών του σε σχέση με τον ηπειρωτικό όγκο της Ανατολίας, τα θαλάσσια στενά (chokepoints) της Μεσογείου και τη σημασία τους για τη μεταφορά ενεργειακών προϊόντων και το παγκόσμιο εμπόριο (όπως έδειξε η πρόσφατη «κρίση» στη διώρυγα του Σουέζ και η επαναφορά του φαραωνικού σχεδίου για τη «διώρυγα της Κωνσταντινούπολης», σε σχέση με τα Στενά Βοσπόρου και Δαρδανελλίων), η συζήτηση καθίσταται εξαιρετικά ενδιαφέρουσα για την Ελλάδα.

Η (υποχρεωτική) σταχυολόγηση και οι εξαιρετικά συνοπτικές αναφορές ασφαλώς αδικούν αυτά τα σημαντικά βιβλία, αλλά δίδεται, ελπίζουμε, μια χρήσιμη εικόνα τής όλης συζήτησης περί «επιστροφής της γεωγραφίας».

Δευτέρα 19 Φεβρουαρίου 2024

κυκλοφόρησε το βιβλίο του Δημήτρη Ν. Γιαννάτου!!! "Η «κανονικοποίηση» των κρίσεων: Σκέψεις κοινωνιολογίας και δομικής ψυχολογίας στη σύγχρονη εποχή".

ΤΑ ΚΑΛΑ ΝΕΑ!!!



Μόλις κυκλοφόρησε το βιβλίο του φίλου μας Δημήτρη Ν. Γιαννάτου!!!

"Η «κανονικοποίηση» των κρίσεων:
Σκέψεις κοινωνιολογίας και δομικής ψυχολογίας στη σύγχρονη εποχή"


Ο Δημήτρης Γιαννάτος είναι κοινωνιολόγος, σύμβουλος απεξάρτησης στο ΚΕΘΕΑ και ιδανικός στοχαστής για να μας ξεναγήσει στα τραύματα της μετανεωτερικότητας, της νέας ψηφιακής "κοινωνικότητας",

ιδιαίτερα ικανός να προσεγγίσει το ψυχισμό του ανέστιου ανθρώπου cyborg, καταγγελτικός για τη μετανεωτερική επιστήμη που δομεί τη νέα ανθρωπολογία χωρίς τον άνθρωπο,

βαθύς γνώστης του αντικειμένου, μας συστήνει όλους τους προφήτες κοινωνιολόγους, ψυχολόγους, ανθρώπους της Τέχνης που μας προειδοποίησαν για τον επερχόμενο άκαρδο κόσμο μας.

Στην προδημοσίευση για το βιβλίο του γράφει:
"...Είναι η ανάγκη για την έναρξη ενός διαλόγου, που θα τοποθετήσει εκ νέου το «κοινωνείν» εντός του «Αληθεύειν. Στα σπίτια μας, στα σχολεία των παιδιών μας, στις παρέες, στην πλατεία και την Αγορά των γειτονιών μας, στους Δήμους μας – που σκόπιμα έσβησαν από τα ιστορικά αρχεία τους ότι είναι «Εκκλησίες συναδελφών» και Πολιτών και ουσιαστική κοινοτική αυτοδιοίκηση – στις δουλειές μας με τους συναδέλφους μας, και όπου αλλού.
Ο ελληνικός πολιτισμός μας, η ιστορία και άνθρωπος, είναι αξεδιάλυτα συνδεδεμένα με μια αρμονική συνεξέλιξη και αλληλεπίδραση. Έχουμε βουτήξει και κολυμπάμε στην Ιστορικότητα της εξέλιξης και η ιστορία είναι και εντός μας. Είναι σημαντικό να την ακούσουμε και να ακουστούν όλες οι φωνές του κοινωνικού πεδίου. Αυτό ο πολυφωνικός διάλογος είναι πραγματικότητα της ανθρώπινης φύσης για την δόμηση όμως μιας ανθρωπολογικής αρμονίας τέτοιας που να αξίζει στον άνθρωπο, ως ταυτότητα και όχι ως διάλυση ταυτοτήτων και για την επιβολή ενός ναρκισσιστικού αυτοπροσδιορισμού του Εγώ. Ιδιαίτερα, στους δύσκολους καιρούς μας, όταν μια θεσμική τεχνοεπιστήμη, προσπαθεί να επιβάλει μια μετα-ανθρωπολογική ανθρωπότητα χωρίς συναίνεση και Δημοκρατία και μάλιστα με την επίκληση του πλουραλισμού και της «Δημοκρατίας». Επειδή ο Λόγος του κάθε ανθρώπου, του «Είναι» ως ταυτότητα, ορίζεται από την Ελευθερία και την Αγάπη και όχι τον καταναγκασμό.
Έγραψα ακόμα και επειδή η ιστορικότητα και η οντολογική πολιτισμική παράδοσή μας, με έχουν πείσει από καιρό, ότι «κοινωνία» μας είναι το «κατ’αληθειαν ζείν» εν ελευθερία, ως ευχαριστία και όχι «μηχανικά»- λογαριθμικά προγραμματισμένη ως καταναγκασμός.

Παρασκευή 19 Ιανουαρίου 2024

"Τα 24 αγαπημένα βιβλία του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες"




  Στην αυτοβιογραφία του, ο νομπελίστας Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες [Gabriel García Márquez] παρουσιάζει είκοσι τέσσερα λογοτεχνικά βιβλία που τον στιγμάτισαν και επηρέασαν το συγγραφικό του ύφος. Ανάμεσά τους, η πιο ξακουστή συλλογή θρύλων από τη Μέση Ανατολή, μία αρχαιοελληνική τραγωδία, διάφορα μυθιστορήματα του μοντερνισμού, καθώς και το γνωστότερο, κατά πάσα πιθανότητα, έργο του Φραντς Κάφκα [Franz Kafka]. Τα βιβλία του Μάρκες κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ψυχογιός. 

Ο νομπελίστας Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, ο κατεξοχήν εκπρόσωπος του λατινοαμερικανικού μαγικού ρεαλισμού, εμπνεύστηκε τις ιστορίες του απ’ τις αφηγήσεις πεζογράφων όπως ο Χουάν Ρούλφο και ο Μπόρχες, αλλά και απ’ τα παραμύθια με φαντάσματα που του αφηγούταν η γιαγιά του όταν ήταν μικρός, όπως είχε αποκαλύψει κάποτε στο Paris Review.

Είναι γεγονός, πάντως, πως ο Γκάμπο άντλησε έμπνευση κι από αρκετούς συγγραφείς της Δύσης, όπως άλλωστε εξηγεί στην αυτοβιογραφία του Living to tell the tale - στα ελληνικά, το βιβλίο κυκλοφόρησε το 2003, με τον τίτλο Ζω για να τη διηγούμαι (εκδ. Λιβάνη, μτφρ. Κλαίτη Σωτηριάδου-Μπαράχας).

Στο κείμενό του, ο Μάρκες απαριθμεί είκοσι τέσσερα βιβλία που τον στιγμάτισαν. Τα παρουσιάζουμε στην παρακάτω λίστα, μαζί με τις σκέψεις του μεγάλου δημιουργού για κάποια από αυτά.

                    ______****______

«Ο Γκουστάβο μού προσέφερε μια συστηματική αυστηρότητα την οποία είχα πραγματικά ανάγκη, λόγω των πρόχειρων και σκόρπιων ιδεών μου και της επιπόλαιης καρδιάς μου. Κι όλα αυτά, με μεγάλη τρυφερότητα και σιδηρά πυγμή. […]

»Τα αναγνώσματά του ήταν μεγάλα σε έκταση και ποίκιλα, και βασίζονταν στην άριστη γνώση των Καθολικών διανοούμενων της εποχής εκείνης, τους οποίους δεν είχα ακουστά. Ήξερε όλα όσα έπρεπε να ξέρει κανείς για την ποίηση, ιδιαιτέρως για του Έλληνες και τους Λατίνους κλασικούς, τους οποίους διάβαζε από τα πρωτότυπα… Μου φαινόταν αξιοσημείωτο πως, πέρα από τις τόσες πνευματικές και κοινωνικές αρετές του, κολυμπούσε σαν ολυμπιονίκης κι είχε, μάλιστα, το γυμνασμένο σώμα ενός ολυμπιονίκη. Αυτό που τον απασχολούσε περισσότερο σε εμένα ήταν η επικίνδυνη περιφρόνησή μου για τα έργα των Ελλήνων και των Λατίνων κλασικών, που μου φαίνονταν βαρετά κι ανούσια, πέρα από την Οδύσσεια, την οποία είχα διαβάσει και ξαναδιαβάσει αποσπασματικά αρκετές φορές στο λύκειο. Κι έτσι, προτού πούμε αντίο, διάλεξε ένα δερματόδετο βιβλίο από τη βιβλιοθήκη του και μου το έδωσε με μία κάποια επισημότητα. ‘’Ίσως γίνεις καλός συγγραφέας’’, είχε πει, ‘’αλλά ποτέ δεν θα γίνεις πολύ καλός, αν δεν μάθεις καλά τα ελληνικά κλασικά έργα’’. Το βιβλίο ήταν τα άπαντα του Σοφοκλή. Εκείνη τη στιγμή, ο Γκουστάβο έγινε ένα απ’ τα σημαντικότερα πλάσματα στη ζωή μου, γιατί από την πρώτη κιόλας ανάγνωση, ανακάλυψα πως ο Οιδίπους τύραννος ήταν το τέλειο έργο».

Τρίτη 28 Νοεμβρίου 2023

«ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΡΟΜΠΕΡΤ»

«Το αποχαιρετιστήριο αυτό γράμμα είναι κάπως σαν την καρδιά μου ξεγυμνωμένη, σαν μια προσπάθεια να καταγράψω τι πραγματικά μας κάνει να ζούμε – το μυστήριο της αγάπης και της παρουσίας μας στον κόσμο.» – B.K.



Κλικ ΕΔΩ ή στην εικόνα για να ακούσετε....



PODCAST:

O BΡΑΣΙΔΑΣ ΚΑΡΑΛΗΣ ΣΥΝΟΜΙΛΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΣΤΑΘΗ ΤΣΑΓΚΑΡΟΥΣΙΑΝΟ ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ «ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΡΟΜΠΕΡΤ»





Ένα από τα πιο σπαρακτικά κείμενα που έχουν γραφτεί για την απώλεια είναι το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή για την εκδημία του συντρόφου του Ρόμπερτ Τζόζεφ Μήντερ.

«Το αποχαιρετιστήριο αυτό γράμμα είναι κάπως σαν την καρδιά μου ξεγυμνωμένη, σαν μια προσπάθεια να καταγράψω τι πραγματικά μας κάνει να ζούμε – το μυστήριο της αγάπης και της παρουσίας μας στον κόσμο.» – B.K.


ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ



Στο μεταξύ τα λουλούδια σου έχουν αρχίσει να πεθαίνουν το ένα μετά το άλλο. Ο μυστικός κήπος όπου μπορούσες να κρυφτείς, να σκεφτείς και να κλάψεις σιωπηλά, μέρα τη μέρα αφανίζεται. Προσπαθώ να τα φροντίζω, να τα ποτίζω, να τα κλαδεύω και να τα τρέφω, κι όμως αυτά γνωρίζουν πως κάτι έχει αλλάξει, δεν είσαι εσύ μα ένας ξένος, κάποιος που προσποιείται ότι τα φροντίζει. νιώθουν ότι το κάνει για σένα και όχι γι’ αυτά. Η αζαλέα μαράθηκε πρώτη. ύστερα οι τριανταφυλλιές και η πλουμέρια, οι γαριφαλιές, η τελοπέα, οι κάκτοι, οι ανιγόζανθοι, οι μικροί ευκάλυπτοι, το δεντρολίβανο, η μπάνξια, οι βασιλικοί, τα πάντα.

Πέμπτη 23 Νοεμβρίου 2023

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ

Aldous Leonard Huxley - Άλντους Χάξλεϋ (26 Ιουλίου 1894 – 22 Νοεμβρίου 1963)




«Αληθινά, τούτη η θέση ήταν ολότελα ακατάλληλη για ένα βιβλιοπωλείο. Όλες οι άλλες εμπορικές επιχειρήσεις σ’ αυτό το δρόμο αποβλέπανε στον ανεφοδιασμό της πολυάσχολης, βρώμικης συνοικίας. Μόνο ο κεντρικός, αρτηριακός δρόμος είχε κάποια ιδιαίτερη αίγλη και ζωή, που του χάριζε τ’ αστραπιαίο πέρασμα των αυτοκινήτων. Ήταν χαρούμενος ο κεντρικός δρόμος. Όμως ολόγυρα, σε μεγάλες εκτάσεις, ήταν φτωχογειτονιές, που οι τρώγλες μύριζαν μούχλα… Οι χωριανοί έκαναν τα ψώνια τους στον εμπορικό δρόμο. Διάβαιναν κρατώντας μεγάλα κομμάτια κρέας που φαίνονταν πλαδαρά, ακόμα και διπλωμένα. Γυναίκες με μαύρους σκούφους και μαύρα σάλια σέρνονταν στο δρόμο της Αγοράς, κρατώντας γιαλιστερές, πλεχτές τσάντες από χόρτο. 

Αναρωτιόμουν, αν αυτές θ’ αγόραζαν ποτέ βιβλία. Κι όμως, υπήρχε σ’ αυτό τον εμπορικό δρόμο, ένα πολύ μικρό μαγαζί που οι βιτρίνες του είχαν ράφια και σ’ αυτά φάνταζε η μαύρη ράχη βιβλίων στην αράδα.
Στα δεξιά του μαγαζιού, μια μεγάλη αποθήκη φτηνών επίπλων στόλιζε το δρόμο και στ’ αριστερά, πίσω από κουρτίνες η διακριτική βιτρίνα ενός μαγειριού διαφήμιζε με σκαλιστά λευκά γράμματα την εκλεκτή ποιότητα γευμάτων μόνο με έξη πέννες. Ανάμεσα σ’ αυτά τα φανταχτερά καταστήματα, το μικρό βιβλιοπωλείο περνούσε απαρατήρητο. Μια πόρτα κι ένα σκοτεινό παράθυρο, τέσσερα πόδια μακρύ, ήταν όλη η πρόσοψή του.

 Έβλεπες εκεί ότι η λογοτεχνία αποτελούσε πολυτέλεια. Έπιανε τον ανάλογο χώρο της ανάγκης. Όμως η παρηγοριά ήταν ότι είχε επιζήσει, οριστικά επιζήσει.
Ο ιδιοκτήτης του βιβλιοπωλείου έστεκε στην πόρτα: ένας μικρόσωμος άντρας, με γκρίζο γένι και μάτια πολύ ζωηρά, που άνοιγαν αριστερά και δεξιά της μακριάς σουβλερής μύτης του που την αγκίστρωνε η τσιμπίδα των γυαλιών του (…….).

Μέσα στο κατάστημα βασίλευε ένα καστανό μούχρωμα, που μύριζε δερματίλα κι ακόμη εκείνη τη μυρουδιά της λεπτής σκόνης που κάθεται πάνω στις σελίδες των λησμονημένων βιβλίων σα να φυλάει τα μυστικά τους – έτσι, όπως κάτω από τη στεγνή άμμο της ασιατικής ερήμου, απίστευτα ανέπαφοι, βρίσκονται οι θησαυροί, και οι διάφορες αρχαιότητες και τα μικροθυμητικά χιλιάδων χρόνων (….)

Το νήμα της σκέψης μου διακόπηκε από τη φωνή του γέρου.
Θα πρέπει να είστε μουσικός, είπε.
Ω, ναι, ήμουν λίγο. Μου έτεινε έναν ογκώδη τόμο.
Το έχετε ακούσει ποτέ αυτό; ρώτησε.
«Ρομπέρτο ο διάβολος». Όχι, δεν τ’ άκουσα ποτέ. Δεν είχα αμφιβολία ότι υπήρχαν κενά στη μουσική μου κατάρτιση.

Ο γέρος πήρε το βιβλίο κι έσυρε μια καρέκλα από τα σκοτεινά βάθη του μαγαζιού. Τότε ακριβώς παρατήρησα κάτι το εκπληκτικό. Αυτό που είχα περάσει, μ’ επιπόλαιη ματιά, σαν κοινό μπάγκο καταστήματος, διέκρινα τώρα ότι ήταν πιάνο με τετράγωνο, κάπως άγαρμπο σχήμα.
Ο γέρος κάθησε μπρος στο πιάνο.
Θα συγχωρήσετε λίγο το φαλτσάρισμα στον τόνο του, είπε, στρέφοντας το κεφάλι του προς εμένα. Είναι ένα παλιό Μπρόουντγούντ Τζώρτζιαν που έχει πολλές υπηρεσίες προσφέρει μέσα σε εκατό χρόνια.
Άνοιξε το σκέπασμα και τα κιτρινισμένα πλήκτρα έτριξαν στο σκοτάδι σαν τα δόντια ενός γέρικου αλόγου.

Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2023

Το τέλος του ανθρώπου ή Η παραμόρφωσή του




*
Απόσπασμα από το βιβλίο του Σωτήρη Γουνελά Το τέλος του ανθρώπου ή Η παραμόρφωσή του (Αρμός, 2022), το οποίο παρουσιάζεται αυτήν τη Δευτέρα, 13 Νοεμβρίου 2023 και ώρα 19:00, στις Εκδόσεις Αρμός (Μαυροκορδάτου 11, Αθήνα). Θα μιλήσoυν: π. Αντώνιος Πινακούλας, εφημέριος Ιερού Ναού Αγίου Παντελεήμονα Χαλανδρίου, Δημήτρης Βασιλάκης, επ. καθηγητής φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Βασίλης Ξυδιάς, θεολόγος, Στέφανος Ευθυμιάδης, βυζαντινολόγος, καθηγητής Ανοιχτού Πανεπιστημίου Κύπρου και ο συγγραφέας του βιβλίου Σωτήρης Γουνελάς.

~.~


Δυστυχώς και η αποξένωση και η εκμηχάνιση καθιερώθηκαν και οι άνθρωποι τραβούν το δρόμο τους ‘νήπιοι’ σαν τους συντρόφους του Οδυσσέα που έφαγαν τα ιερά βόδια του θεού Ήλιου και στο ταξίδι της επιστροφής δεν επέζησε κανένας. Όταν σβήσεις από μέσα σου την δημιουργία του ανθρώπου “κατ’ εικόνα” Θεού, ο άνθρωπος καταντά-τελικά- κατ’ εικόνα της μηχανής! Φαίνεται πως η παραμόρφωση αρχίζει με τον Καρτέσιο, ο οποίος χωρίζει την ψυχή από το σώμα μηχανοποιώντας το και χωρίζει την ψυχή από την φύση. Έτσι καθιερώνεται ο χωρισμός του υποκειμένου από το αντικείμενο που έκτοτε σημαδεύει τη Δύση αδιάκοπα με επιπτώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Η φύση ανήκει στα εκτατά (res extensae) και μαθηματικοποιείται.

Ποιό είναι το ζήτημα; Το ζήτημα είναι ότι δεν γίνεται να κάνουμε –δηλ. να κάνει ο άνθρωπος– την φύση αντικείμενο σαν να είναι κάτι ξέχωρο από αυτόν. Η φύση, ο κόσμος δεν είναι ΕΞΩ από τον άνθρωπο-υποκείμενο. Κάνοντάς το αυτό καταδίκασε την πορεία του κόσμου και του ανθρώπου σε ένα είδος αβυσσαλέας απόστασης-διάστασης, έκοψε στα δύο το ενιαίο της ζωής μόνο και μόνο για να καταστήσει τον άνθρωπο κυρίαρχο και κατακτητή της φύσης.

Ο πρώτος που έκανε κριτική στον Καρτέσιο πάνω σε αυτά τα ζητήματα ήταν ο ρώσος Σολοβιώφ στη διατριβή του με θέμα Η κρίση του δυτικού πνεύματος (μεταφράστηκε γαλλικά από τον Μαξίμ Χέρμαν γύρω στα 1942), όπου έγραφε μεταξύ άλλων: θεωρεί ότι «αναπαριστούμε (διανοητικά) την φύση ως ένα ον απολύτως εξωτερικό στη λογική (ratio), που αυτή -η λογική- αγωνίζεται να το δαμάσει». Ο Ντεκάρτ, γράφει ο Σολοβιώφ, «αρνιόταν ακόμα και στα ζώα την ύπαρξη ψυχής και χώριζε με ανυπέρβατη άβυσσο το ανθρώπινο πνεύμα, όχι μονάχα με την υπόλοιπη φύση, αλλά και με το ίδιο του το (ανθρώπινο) σώμα». Και ακόμη: «την μοναδική κίνηση που δέχεται (μέσα στη φύση) είναι η μηχανική κίνηση, που οφείλεται σε μια ώθηση. Εξαιρεί από την φύση κάθε ζώσα ενέργεια» (ό.π.).

Δευτέρα 13 Νοεμβρίου 2023

Για μια ερωτική πολιτική - Ευάγγελος Κοροβίνης





Το βιβλίο του Γιάννης Κων. Κρούσος είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον διότι, μεταξύ των άλλων, δεν θεωρητικολογεί. Αντλεί από την εμπειρία μετοχής σε μια ολοκληρωμένη μορφή κοινοτισμού, στα πλαίσια της οποίας η οργάνωση της κοινότητας ήταν εκκλησιαστική και κέντρο της κοινωνικής ζωής ήταν ο ναός.

Α. Η εκκλησία ως ολοκληρωμένη μορφή κοινωνικής οργάνωσης


Το βιβλίο που παρουσιάζεται στο παρόν άρθρο μού το δώρισε ο συγγραφέας του, ο Γιάννης Κων. Κρούσος, μέσω τρίτου προσώπου. Ο ίδιος ο συγγραφέας μου ήταν άγνωστος. Το βιβλίο φέρει τον απρόσμενο εκ πρώτης όψεως τίτλο: Για μια ερωτική πολιτική. Ή με τον Θεό και τους ανθρώπους ή με την εξουσία. (Εκδόσεις Οσελότος). Ο τίτλος αυτός μοιάζει απρόσμενος γιατί στους καιρούς που ζούμε η πολιτική θεωρείται, στην καλύτερη περίπτωση, η τέχνη του εφικτού.

Το βιβλίο είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον διότι, μεταξύ των άλλων, δεν θεωρητικολογεί. Αντλεί από την εμπειρία μετοχής σε μια ολοκληρωμένη μορφή κοινοτισμού, στα πλαίσια της οποίας η οργάνωση της κοινότητας ήταν εκκλησιαστική και κέντρο της κοινωνικής ζωής ήταν ο ναός. Ο συγγραφέας θεωρεί τον εαυτό του τυχερό που ζει στο χωριό Φαρακλάτα της Κεφαλονιάς, όπου πρόλαβε σε λειτουργία (μέχρι το 2019) την τελευταία αυτοδιοικούμενη πρωτοχριστιανική εκκλησία στην Ελλάδα. Χωρίς αυτήν την γνωριμία, το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα δεν θα υπήρχε, κατά τον συγγραφέα.

Αυτό το πρωτοχριστιανικό απομεινάρι, στα Φαρακλάτα της Κεφαλονιάς, ήταν η τελευταία από τις λεγόμενες Συναδελφικές εκκλησίες που υπήρχαν στο νησί και στην υπόλοιπη λατινοκρατούμενη Ελλάδα. Οι Συναδελφικές εκκλησίες ήταν ολοκληρωμένες κοινωνικές οργανώσεις, ασχολούμενες με όλα όσα αφορούσαν την ζωή των μελών τους. Δεν ήταν μόνο χώροι λατρείας.

Ο συγγραφέας τονίζει ότι η λέξη εκκλησία στην διαχρονική ελληνική γλώσσα σήμαινε και σημαίνει συνάθροιση ανθρώπων, κατόπιν κλήσεως, με σκοπό την λήψη αποφάσεων. Ο Χριστός στο δικό Του κάλεσμα πρόσθεσε και το εξαίσιο «αγαπάτε αλλήλους». Να αγαπά ο ένας τον άλλον κατά την λήψη αποφάσεων, γιατί αλλοιώς η εκκλησία θα γίνει πεδίο ανταγωνισμών και θα εκτραπεί και θα παρακμάσει.

Σάββατο 4 Νοεμβρίου 2023

Η αναζήτηση του ανθρώπου στην ψηφιακή εποχή και η «γέννηση» ενός βιβλίου



Πριν από δύο περίπου χρόνια και εν μέσω μιας κηρυγμένης πανδημίας που οδήγησε σε πρωτόγνωρες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες αρκετές χώρες της υφηλίου, οι αναφορές σε μια όχι τόσο συνηθισμένη λέξη άρχισαν να πυκνώνουν. Ο όρος «μετανθρωπισμός» ξεπεταγόταν όλο και συχνότερα σε διαδικτυακές, κυρίως, δημοσιεύσεις και οι περιγραφές του −παρότι κάπως αόριστες− σκιαγραφούσαν ένα μέλλον συντριπτικά διαφορετικό από το σημερινό παρόν μας.

Καθώς διαφαινόταν ότι ο μετανθρωπισμός αποτελεί μία από τις κυρίαρχες τάσεις για την πορεία της ανθρωπότητας, με την οποία τα μέσα έντυπης και ηλεκτρονικής επικοινωνίας είχαν αναλάβει να μας εξοικειώσουν, η ανάγκη της γράφουσας για κατανόηση του κόσμου σε συνδυασμό με μια ικανή δόση έμφυτης περιέργειας κατέστησαν την αναζήτηση περισσότερων πληροφοριών και την εκπόνηση σχετικής έρευνας μονόδρομο. Η έρευνα αυτή διήρκεσε αρκετούς μήνες και άνοιξε ένα παράθυρο στο αναδυόμενο μέλλον, όπως αυτό μας επισκέπτεται σιγά σιγά, με βασικό χαρακτηριστικό του την ενσωμάτωση μιας ψηφιακής διάστασης μέσω της τεχνολογίας σε κάθε τομέα της ζωής για τη μετάβαση σε μια ψηφιακή εποχή.

Η συσσώρευση θεωρητικών γνώσεων για τις νέες τεχνολογίες, ωστόσο, δεν επαρκεί για να κατανοηθεί η δυναμική τους και η μεταμορφωτική τους δύναμη. Γι’ αυτό, η αναγωγή τους σε εφαρμογή στην καθημερινή ζωή του σύγχρονου ανθρώπου είναι προς το παρόν ένας καλός τρόπος, ώστε να κατανοήσουμε τις αλλαγές που η ψηφιακή εποχή δρομολογείται για να επιφέρει.

Τι σημαίνει πρακτικά για τον καθένα μας αυτό το μετανεωτερικό κύμα που φέρει άρρηκτα μαζί του μια νέα, ψηφιακή πραγματικότητα; Ακριβώς αυτό το ερώτημα, μαζί με τις πιθανές εκτιμήσεις, έδωσε το έναυσμα για τη γέννηση του βιβλίου με τίτλο «Ψηλαφώντας τον Άνθρωπο του Μέλλοντος».

Παρασκευή 3 Νοεμβρίου 2023

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΟΣΜΟΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΜΑΡΑΝΤΟΣ ΣΩΤΗΡΗΣ




Παρουσίαση του βιβλίου του Σωτήρη Αμάραντου με τίτλο «Εισαγωγή στην Κοσμοσυστημική Γνωσιολογία». 

Για το βιβλίο μίλησαν οι: Γιώργος Κοντογιώργης, Ομ. Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και πρ. Πρύτανης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Παναγιώτης Ήφαιστος, Ομ. Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, και Βαγγέλης Κάλιοσης, Φιλόλογος - συγγραφέας.


Το έργο αυτό συνιστά μία ευσύνοπτη εισαγωγή στην Κοσμοσυστημική Γνωσιολογία, η οποία εγκαινιάζει ένα νέο παράδειγμα Κοινωνικής Επιστήμης με αξίωση καθολικής εφαρμογής που απαντά στα θεμέλια ερωτήματα της γνώσης, θέτοντας ως μονάδα ανάλυσης την έννοια του κοσμοσυστήματος και ως κεντρικό μέτρο την παράμετρο της ελευθερίας, η νέα αυτή Γνωσιολογία ανατρέπει τις καθιερωμένες από τη νεοτερικότητα κατηγορίες σκέψης που αφορούν την ιστορική εξέλιξη της ανθρωπότητας και επανορίζει το περιεχόμενο για το σύνολο των φαινομένων της οικονομίας, της θρησκείας, της πολιτικής, των αξιών, της ιδεολογίας.

Τρίτη 31 Οκτωβρίου 2023

«Λιμενάρχης και Βαρδιάνος» χαριστήριος Τόμος στο Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλο



από Αντίφωνο


Τη Δευτέρα 23 Οκτωβρίου 2023, στο Πολιτιστικό-Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως Χαλκίδος πραγματοποιήθηκε, η παρουσίαση του χαριστήριου Τόμου στον κ. Νικόλαο Δ. Τριανταφυλλόπουλο, με τίτλο «Λιμενάρχης και Βαρδιάνος», ο οποίος εκδόθηκε από το Ιερό Προσκύνημα του Οσίου Ιωάννου του Ρώσου με ευκαιρία τα ενενηντάχρονα του Χαλκιδέου φιλολόγου, λογοτέχνη, κριτικού εκδότη και φιλολογικού επιμελητή.

Πρόλογισε ο ο προϊστάμενος του Μητροπολιτικού Ι. Ναού Αγ. Δημητρίου Χαλκίδος αρχιμ. Αιμιλιανός Χρήστου,

συντόνισε ο κ. Δημήτριος Μαυρόπουλος

και μίλησαν: o Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χαλκίδος κ. Χρυσόστομος,

o Αθανάσιος Παπαθανασίου-Αναπληρωτής Καθηγητής της ΑΕΑΘ,

και Άγγελος Μαντάς, επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων.

Στο τέλος χαιρέτησε ο κ. Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος

Κυριακή 1 Οκτωβρίου 2023

Λου Γιούρενεκ: Η Καταστροφή της Σμύρνης παραμένει ανοιχτή πληγή για τον ελληνισμό


Δημοσθένης Γκαβέας


Η καταστροφή της Σμύρνης είναι μια πληγή που ακόμη δεν έχει κλείσει και η Ελλάδα δεν έχει συμβιβαστεί πλήρως με τα γεγονότα του 1922, υπάρχει μια επιβεβλημένη σιωπή, εν αντιθέσει με την περίπτωση των Εβραίων και των Αρμενίων, σχολιάζει μεταξύ άλλων ο Αμερικανός συγγραφέας Λου Γιούρενεκ με αφορμή το βιβλίο του «Η Μεγάλη φωτιά-Σμύρνη Σεπτέμβριος 1922» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.


Ο ίδιος δηλώνει σοκαρισμένος με την ιστορική λήθη που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία και υπογραμμίζει την ανάγκη για την έναρξη ενός εθνικού διαλόγου.


«Η Μεγάλη Φωτιά» είναι ένα ιστορικό αφήγημα που πραγματεύεται όχι μόνο την καταστροφή της Σμύρνης, αλλά και τα γεγονότα που προηγήθηκαν αυτής.

Δίνει ανάγλυφα τη γεωπολιτική της εποχής στη Μέση Ανατολή, κάνοντας αναφορά στην «πετρελαϊκή διπλωματία» των μεγάλων δυνάμεων και τολμά να προχωρήσει σε συγκρίσεις με το σήμερα.

«Η καταστροφή της Σμύρνης περιλαμβάνει πλήθος παράλληλων ιστοριών. Αυτή του πετρελαίου συγκαταλέγεται μεταξύ των πλέον σημαντικών. Η προσπάθεια εξασφάλισης των πετρελαϊκών αποθεμάτων ήταν εκείνο που οδήγησε στη λήψη αποφάσεων, οι οποίες με τη σειρά τους οδήγησαν στα γεγονότα της Σμύρνης» αναφέρει σε ένα σημείο του βιβλίου του, ενώ κάπου αλλού γράφει: «Οι ΗΠΑ ενεπλάκησαν εντονότερα στις πολιτικές ισορροπίες και έριδες της περιοχής καθώς επιχειρούσαν να διασφαλίσουν την πρόσβασή τους στα πετρελαϊκά κοιτάσματα της Μέσης Ανατολής».


Όμως η ιστορία που αφηγείται ο Γιούρενεκ είναι ανθρωποκεντρική. Αποτυπώνει το δράμα των λαών της περιοχής, τις σφαγές του χριστιανικού πληθυσμού και καταλήγει στη μεγάλη φυγή του ελληνικού στοιχείου από τη Σμύρνη.

Πέμπτη 3 Αυγούστου 2023

Σε µια νέα ιστορική εποχή

από Γιώργος Καραμπελιάς 



Από το νέο βιβλίο του Γιώργου Καραμπελιά «Το Λυκόφως του μηδενισμού, Η Ελλάδα μπροστά σε και νέα ιστορική εποχή» που κυκλοφορεί από τις «Εναλλακτικές Εκδόσεις».


Ο ελληνισμός, στα 100 χρόνια που ακολούθησαν το 1922, έζησε τρεις αλλεπάλληλους καθοδικούς κύκλους, παρότι στο εσωτερικό τους μπορούν να επισημανθούν και στιγμές έξαρσης και ανόδου. Σε αντίθεση λοιπόν με ένα εύκολο και γραμμικό σχήμα του τύπου «θρίαμβοι και καταστροφές», που διαδέχονται οι μεν τις δε, αδιαφοροποίητα και σχεδόν τυχαία, οι τρεις αυτοί ιστορικοί κύκλοι, 1922-1949, 1949-1974 και 1974-2019, αναπαριστούν τρεις αδιαμφισβήτητα καθοδικούς κύκλους.

Ο πρώτος θα εγκαινιαστεί με τη Μικρασιατική Καταστροφή και θα ολοκληρωθεί με το τέλος του Εμφυλίου, με την Ελλάδα αιμάσσουσα, κατεστραμμένη, με συρρικνωμένο οικονομικό και γεωπολιτικό αποτύπωμα, καθώς θα μεταβληθεί και πάλι, μετά από δεκαετίες, σε ένα κράτος απόλυτα εξαρτημένο, ανάλογο με εκείνο του 19ου αιώνα.

Η επόμενη ιστορική φάση θα ξεκινήσει με τους καλύτερους οιωνούς, με τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα της Κύπρου και την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, για να τελειώσει με μία εθνική καταστροφή, την απώλεια μεγάλου μέρους της Κύπρου, την ουσιαστική ήττα του ελληνικού στρατού και την απαρχή της γενίκευσης των τουρκικών διεκδικήσεων απέναντι στον ελλαδικό χώρο.

Η τρίτη περίοδος, παρότι θα εγκαινιαστεί με δημοκρατικές κατακτήσεις και νικητήριους παιάνες, θα εισέλθει σταδιακά σε μια μακρά περίοδο παρακμής, η οποία, πίσω από το προσωπείο της καταναλωτικής ευωχίας και του παρασιτικού εκσυγχρονισμού, θα οδηγήσει στην αποβιομηχάνιση της χώρας, στη δημογραφική συρρίκνωση και, τέλος, στην ίδια την κατάρρευση του κυρίαρχου οικονομικοκοινωνικού μοντέλου. Το μεγαλύτερο μέρος της δημόσιας και της ιδιωτικής περιουσίας θα εκχωρηθεί στις ξένες τράπεζες και τις ξένες δυνάμεις ενώ, παράλληλα, η τουρκική επιθετικότητα θα ανέβει πολλά ντεσιμπέλ παραπάνω, απαιτώντας πλέον τη δορυφοροποίηση της Ελλάδας και της Κύπρου στον νεο-οθωμανισμό.

Τρίτη 1 Αυγούστου 2023

Μάνη» του Πάτρικ Λη Φέρμορ (κριτική)

«Μάνη» του Πάτρικ Λη Φέρμορ (κριτική) – Βιβλίο έμπλεο μεγαλοπρέπειας και αρχοντιάς24 Ιουλίου 2023 795



Για το βιβλίο του Πάτρικ Λη Φέρμορ «Μάνη» (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο). Στην κεντρική εικόνα, σπάνια φωτογραφία του Πάτρικ Λη Φέρμορ που είχε παρουσιαστεί στην έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, Joan Leigh Fermor «Φωτογράφος και αγαπημένη» το 2018.

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης


Ο λόγος για έναν σπουδαίο Βρετανό συγγραφέα που γνώρισε την Ελλάδα σε βάθος και την αγάπησε με πάθος, κι αφιέρωσε στην πατρίδα μας ορισμένα από τα ομορφότερα βιβλία που έχουν γραφτεί γι’ αυτήν.

Πρόκειται για τον Πάτρικ Λη Φέρμορ, ή άλλως «Πάντυ» ή «Μιχάλη», κι αφορμή είναι η περσινή έκδοση σε νέα και άρτια μετάφραση ενός από τα διαμάντια του, του βιβλίου του για μια από τις πιο ιστορικές και ξεχωριστές περιοχές της Ελλάδας, τη Μάνη.

Ένα βιβλίο-απόσταγμα της σχέσης του με την Ελλάδα


Ο χαρακτηρισμός του Πάτρικ Λη Φέρμορ ως «ταξιδιωτικού συγγραφέα», για πολλούς του σημαντικότερου σε αυτό το λογοτεχνικό είδος, είναι ίσως παραπλανητικός, και θα πρέπει να εκληφθεί με την πλέον ευγενή και διασταλτική έννοια. Γιατί, ενώ όλα τα βιβλία του αντλούν το υλικό τους ευθέως από τα ταξίδια του, η προσέγγισή του ταιριάζει πιο πολύ με αυτήν του ανθρωπολόγου, του ιστορικού, του λόγιου, του φυσιοδίφη, ακόμη και του προσκυνητή.

Και παρότι τα ταξίδια του αφορούσαν αρχικά την κάθοδό του από τη γενέτειρά του, το Λονδίνο, προς την Κωνσταντινούπολη, με πολύμηνες στάσεις στα Βαλκάνια, και στη συνέχεια ταξίδεψε στην Καραϊβική και τις Άνδεις κι έγραψε βιβλία γι’ αυτούς τους τόπους, δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαμε ότι το κέντρο του κόσμου του, κυριολεκτικά και μεταφορικά, υπήρξε η Ελλάδα.

Απόσταγμα αυτής της βαθιάς και πολυπλόκαμης σχέσης του με την ελληνική γη, την ελληνική γλώσσα, την ελληνική ιστορία και, πρωτίστως, με τους ανθρώπους του τόπου μας, είναι τούτο το βιβλίο που κρατάμε ξανά στη χέρια μας. Το βιβλίο του για τη Μάνη.

«Καρδαμύλη, η παλινόρθωση του Βυζαντίου»

Πέμπτη 6 Ιουλίου 2023

«Αντιμπεριαλιστής» - ΤΡΙΜΗΝΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ της «Κίνησης Φίλων Νέων Χωρών»

«Αντιμπεριαλιστής»
ΤΡΙΜΗΝΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ της 

«Κίνησης Φίλων Νέων Χωρών»

ΟΛΟ ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ (ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗ) 




(Κλικ στο εξώφυλλο)


Εισαγωγή
στην ηλεκτρονική επανέκδοση

του  Λευτέρη Ριζά



            Μετά την ήττα του ΕΑΜικού κινήματος και του Δημοκρατικού  Στρατού, την στρατιωτικο-πολιτική ήττα δηλαδή του λαϊκού κινήματος, όπως ήτανε φυσικό, ξέσπασε μεγάλη συζήτηση στις γραμμές του για τις αιτίες αυτής της ήττας. Μια συζήτηση που δεν έγινε πάντοτε ούτε με κανόνες αβρότητας ούτε με επιστημονικό και αμερόληπτο τρόπο. Δεν ήτανε δυνατόν άλλωστε. Τα γεγονότα ήτανε πολύ πρόσφατα, νωπά, ώστε όσοι πήρανε μέρος σε αυτά δεν ήταν σε θέση να τα παραθέσουν, αξιολογήσουν και ερμηνεύσουν με την απαραίτητη ψυχραιμία και αντικειμενικότητα.

            Τα πρόσωπα που ευθυνόντουσαν για την κατάληξη του αγώνα δεν ήταν σε θέση να εξηγήσουν γιατί οδήγησαν το κίνημα και το λαό στην καταστροφή. Το πρώτο που τους ενδιέφερε ήτανε να καλύψουνε τα λάθη και τις ευθύνες τους ή τουλάχιστον να τα φορτώσουνε σε κάποιους «αποδιοπομπαίους τράγους» του κινήματος και της ηγεσίας του. Αυτό οδήγησε σε μια λυσσαλέα αντιπαράθεση μέσα στους κόλπους της ηγεσίας  του – ιδίως του ΚΚΕ – όχι πάντοτε από την αρχή φανερής. Κι αυτό λόγω του ότι έπαιξε μεγάλο ρόλο η επιτήρηση του ΚΚΣΕ και των άλλων «αδελφών» κομμάτων πάνω στο ΚΚΕ και την ηγεσία του. Εξωτερικά, για το συμφέρον του κόμματος, έπρεπε όλα να δείχνουν ότι κυριαρχεί ψυχραιμία και ομαλότητα στην «οργανωμένη εμπροσθοφυλακή του προλεταριάτου». Αλλά οι αλλαγές προσώπων στην ηγεσία ή ακόμα και η – πολλές φορές – μυστηριώδης εξαφάνιση πρωταγωνιστών  του κινήματος και του κόμματος, άλλα μαρτυρούσαν.

            Τελικά, βέβαια,  η κρίση που σοβούσε μέσα στα σπλάχνα της ηγεσίας και στα μέλη του κόμματος, ξέσπασε ανοιχτά – με τη «βοήθεια» των «αδελφών κομμάτων», που πάντοτε είχαν επικεφαλής τους  «το ένδοξο κόμμα του Λένιν». Η κρίση σοβούσε σε όλη την έκταση: και μέσα στην Ελλάδα και στην προσφυγιά, στις φυλακές και τις εξορίες και σε όσους κυκλοφορούσαν ελεύθεροι. Το κόμμα – το ΚΚΕ – μπήκε σε κρίση με όλα τα ορατά σημάδια : διασπάσεις, αποχωρήσεις, φραξιονισμούς, συγκρούσεις, οργανωτική και πολιτική κρίση. Η άσχημη κατάσταση έγινε ορατή ακόμα και κατά τη διάρκεια των μεγάλων δικών που ακολούθησαν : Μπελογιάννη, την υπόθεση Πλουμπίδη, κλπ.

            Για τον μεγαλειώδη εθνικοαπελευθερωτικό, αντιφασιστικό αγώνα του ελληνικού λαού γράφτηκαν πολλά και εξακολουθούν να γράφονται, από πρωταγωνιστές του και από ιστορικούς. Για τις αιτίες της ήττας – για την «Επανάσταση που χάθηκε» – το ίδιο. Δεν είναι τυχαίο ούτε ανεξήγητο το ενδιαφέρον. Κανένας δεν μπόρεσε να «πιστέψει» γιατί και πώς τελικά χάθηκε, ηττήθηκε, ένα τέτοιο ρωμαλέο κίνημα.

Σάββατο 10 Ιουνίου 2023

«Τριάντα χρόνια γενοκτονία – Η τουρκική καταστροφή των χριστιανικών μειονοτήτων»






100 χρόνια ατιμωρησίας

Του Δημοσθένη Γκαβέα από την huffingtonpost.gr

Ως ένα από τα καλύτερα βιβλία του 2019 χαρακτήρισαν οι Financial Times το βιβλίο «The thirty year genocide – Turkey’s destruction of its christian minorities 1894-1924» («Τριάντα χρόνια γενοκτονία – Η τουρκική καταστροφή των χριστιανικών μειονοτήτων 1894-1924»). Tο βιβλίο, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και συνυπογράφουν οι διεθνούς φήμης Ισραηλινοί καθηγητές Benny Morris και Dror Ze’evi (Μπένι Μόρρις και Ντρορ Ζεέβι).

H HuffPost Greece συνάντησε τους δύο συγγραφείς στο πλαίσιο του Διεθνούς Συνεδρίου για το Έγκλημα της Γενοκτονίας που διεξήχθη στην Αθήνα στις 6-9 Δεκεμβρίου από την Παμποντιακή Ομοσπονδία με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γενοκτονία του Πόντου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην έναρξη του συνεδρίου χαιρετισμό απηύθυνε ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης όπου οι αναφορές του για την Τουρκία προκάλεσαν την οργή της Άγκυρας και με ανακοίνωσή του το τουρκικό ΥΠΕΞ μεταξύ άλλων ανέφερε: «Απορρίπτουμε τους αβάσιμους, ψευδείς και συκοφαντικούς εχθρικούς ισχυρισμούς του Πρωθυπουργού της Ελλάδας Κυριάκου Μητσοτάκη κατά της ιστορίας μας σε ομιλία του στην Αθήνα στις 6-8 Δεκεμβρίου 2019, σε συνέδριο υπό την επωνυμία “6ο Διεθνές Συνέδριο για το Έγκλημα της Γενοκτονίας”, προσθέτοντας ότι “η ελληνική ηγεσία δεν μπορεί να ξεχάσει ότι τους ρίξαμε στο Αιγαίο».

Ωστόσο στο ογκώδες, αλλά κατανοητό βιβλίο των δύο ισραηλινών καθηγητών παρουσιάζεται εμπεριστατωμένα πως η γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών διεξήχθη σε μια περίοδο 30 ετών (1894 έως 1924) από διαφορετικές κυβερνήσεις με απώτερο σκοπό την ολοκληρωτική εξάλειψη των χριστιανικών μειονοτήτων.

Σύμφωνα με τους ίδιους, οι χριστιανοί στο τέλος του 19ου αιώνα αποτελούσαν το 20% του πληθυσμού και μέχρι το 1924 ο πληθυσμός των Αρμενίων, των Ασσυρίων και των Ελλήνων, είχε συρρικνωθεί στο 2%. Όπως υποστηρίζουν δεν επρόκειτο για μια σειρά ατυχών συμβάντων, αλλά επρόκειτο για μια μοναδική συνεχόμενη και στοχευμένη προσπάθεια εξάλειψης των χριστιανικών πληθυσμών από την Ανατολία. Επρόκειτο για τζιχάντ, επισημαίνει ο κ. Μπένι Μόρρις, ισχυρισμός που όμως δεν βρίσκει απολύτως σύμφωνο τον κ. Ζεέβι αν και τόνισε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ότι το 2013, 90 χρόνια μετά και τον τελευταίο διωγμό των Ελλήνων του Πόντου και των Αρμενίων, οι διώξεις κατά του χριστιανικού στοιχείου συνεχίζονται λέγοντας πως τότε, οι αρμόδιες τουρκικές αρχές αποφάσισαν την μετατροπή της Αγίας Σοφίας Τραπεζούντας από μουσείο σε τζαμί.

Η έρευνά τους – όπως ήταν φυσικό – προκάλεσε τις αντιδράσεις της Τουρκίας, αλλά έτυχε θερμής υποδοχής από μεγάλα διεθνή μέσα και όπως εκτιμούν οι συγγραφείς πρόκειται για ένα βιβλίο που σε βάθος χρόνου θα διαμορφώσει την κοινή γνώμη και θα προτρέψει και άλλους ερευνητές να προχωρήσουν την έρευνα πιο μακρυά.

Σάββατο 3 Ιουνίου 2023

5 ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΚΑΘΕ ΠΑΙΔΙ ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ

Τι κάνει ένα παιδικό βιβλίο στ’ αλήθεια ξεχωριστό; Ποιο βιβλίο θα κρατήσουν τα παιδιά για χρόνια και θα επιστρέφουν σ’ αυτό ξανά και ξανά; Μ’ αυτές τις σκέψεις στο μυαλό, βγήκαμε στα βιβλιοπωλεία, ψάξαμε καλά στα ράφια ανακαλύψαμε πέντε βιβλία που αξίζει να έχει κάθε παιδί στη βιβλιοθήκη του.

Σύμφωνοι, μέχρι να βγάλουν το Δημοτικό οι μικροί και οι μικρές βιβλιοφάγοι θα διαβάσουν απνευστί και τους επτά τόμους Χάρι Πότερ, κάθε καινούργιο Dogman, όλες τις περιπέτειες του Σπασίκλα, της Ξενέρωτης ή και των Μυστικών 7 – αν έχουμε βάλει κι εμείς οι μεγάλοι λίγο το χεράκι μας. Αλλά με αυτά εδώ τα πέντε βιβλία, τα παιδιά θα πατήσουν παύση. Θα αρχίσουν να «ξεκλειδώνουν» κόσμους, άλλους κάπως γνωστούς, άλλους λιγότερο.

Ξεφυλλίζοντας θα γνωρίσουν την μοναδική ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη, την αξεπέραστη τέχνη των κυκλαδικών ειδωλίων, τη μαγεία της κλασικής μουσικής, την αρχιτεκτονική ιδιοφυΐα του Φρανκ Λόιντ Ράιτ, τη γοητευτική ιστορία της Ακρόπολης. «Βουτήξτε» κι εσείς μαζί τους και χαρείτε τα, σελίδα σελίδα.

1. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ, Πάνος Βαλαβάνης

Έχετε πάει με τα παιδιά στην Ακρόπολη; Αν σ’ αυτή την ερώτηση απαντάτε αρνητικά, ήρθε η ώρα να ανεβείτε στον ιερό βράχο με οδηγό σας το βιβλίο «Η ιστορία της Ακρόπολης – Εκεί όπου οι άνθρωποι συναντούσαν τους θεούς» (εκδόσεις Καπόν). Ένας έμπειρος αρχαιολόγος εξηγεί στον μικρό ανιψιό του όλα όσα θέλει να μάθει. Ο διάλογός τους, άμεσος και διασκεδαστικός, μας δίνει κάθε πληροφορία για την Ακρόπολη, τη γειτονιά της και την εποχή της.



Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ
Εκδόσεις Καπόν

«Επιτέλους, φθάσαμε στον Παρθενώνα! Εξήγησέ μου, γιατί αυτός ο ναός είναι ο πιο σημαντικός απ’όλους!» λέει το παιδί κι ο θείος ξεκινά. Οι δυο τους κατηφορίζουν και στο μουσείο της Ακρόπολης. Γιατί η Αθηνά προσφέρει την ελιά;

Κυριακή 7 Μαΐου 2023

ΠΑΣΟΚ -Πρώτη φορά Αριστερά; Του Χρήστου Λάσκου


Βασίλης Ασημακόπουλος, Πρώτη φορά Αριστερά, Andy’s Publishers, σελ. 562

Δεν αμφισβητούμε την πρόθεση. Αμφισβητούμε την δυνατότητα

Ανδρέας Παπανδρέου


Οι φράσεις που προηγούνται γράφτηκαν από τον Παπανδρέου το 1977 και αναφέρονται στο Κοινό Πρόγραμμα της Γαλλικής Αριστεράς, ενόψει των εκλογών εκείνης της χρονιάς. Τέσσερα χρόνια μετά, τόσο στη Γαλλία όσο και στην Ελλάδα, είχαμε ανατροπή των κυβερνήσεων της Δεξιάς.

Η συνέχεια είναι γνωστή, από καιρό. Ούτε «Σοσιαλισμό στις 18» είδαμε εδώ ούτε «Προωθημένη Αντιμονοπωλιακή Δημοκρατία» εκεί.

Τι έγινε, λοιπόν; Ήταν προδιαγεγραμμένη η αποτυχία; Κι αν ο Α. Παπανδρέου αμφισβητούσε τη δυνατότητα ουσιαστικού κοινωνικού μετασχηματισμού στη Γαλλία μήπως είχε περισσότερους λόγους να το κάνει για την Ελλάδα;

Η σχεδόν γκροτέσκα αντιδημοκρατική εσωκομματική οργάνωση του ΠΑΣΟΚ -όποιος διαφωνεί διαγράφεται χωρίς έλεος- δεν προδιέγραφε την κατάληξη; Μπορούσε να γίνει όχημα μιας ριζικής αλλαγής ένας πολιτικός οργανισμός τόσο αντιδημοκρατικός; Ή πρόκειται για κάτι δευτερεύον και «διευθετήσιμο εν καιρώ»;

Ο Βασίλης Ασημακόπουλος μας δίνει την ιστορία αυτού του εσωκομματικού καθεστώτος με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Και πείθομαι πως η απάντηση, που προσωπικά, δίνω στις προηγούμενες ερωτήσεις είναι επαρκώς στοιχειοθετημένη.

Πρόκειται για ένα μόνο από τα δεκάδες ζητήματα, που ο Ασημακόπουλος μας δίνει μια μοναδική δυνατότητα να περιεργαστούμε, να εξηγήσουμε κι, ακόμη περισσότερο, να κατανοήσουμε. Όχι ως ιστοριοδίφες, αλλά ως πολιτικά υποκείμενα οι ίδιοι. Θέλω να πω ότι η μελέτη του βιβλίου μας προσφέρει την εξαιρετική ευκαιρία να στοχαστούμε πάνω σε ερωτήματα, που μας απασχολούν ακόμη στο μέτρο, που είναι άλυτα και στις μέρες μας.

Σάββατο 29 Απριλίου 2023

Καλαμάτα όπως Δουνκέρκη



Του Ηλία Μπιτσάνη


Τέτοιες ώρες το 1941 ήταν σε εξέλιξη η προσπάθεια απεγκλωβισμού των στρατευμάτων του Βρετανικού Εκστρατευτικού Σήματος από το λιμάνι της Καλαμάτας.

 Μια επιχείρηση με ατυχή εξέλιξη καθώς μετά από φονική μάχη στις 28 Απριλίου, παρότι νικητές οι άντρες του Σώματος σήκωσαν "λευκή σημαία" και παραδόθηκαν καθώς δεν έγινε δυνατόν να επιβιβαστούν σε πλοία. Χιλιάδες από αυτούς οδηγήθηκαν στην ομηρία. 

Για όσους ενδιαφέρονται σε αυτό το σύνδεσμο ένα βιβλίο με τίτλο "Καλαμάτα όπως Δουνκέρκη" που έγραψα πριν 2 χρόνια.


 Μια άγνωστη ακόμη ιστορία για πολλούς Καλαματιανούς...