- Αρχική σελίδα
- ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
- 1940
- ΕΡΤFLIX
- ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟ ΧΘΕΣ
- ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ
- ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ
- ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΟ ΡΑΔΙΟ
- ΘΕΑΤΡ/ΜΟΥΣ/ΒΙΒΛΙΟ
- ΘΕΑΤΡΟ
- ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ
- ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΚΑΪ
- ΑΡΧΕΙΟ ΕΡΤ
- ΜΟΥΣΙΚΗ
- ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
- Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΜΟΥ
- ΤΥΠΟΣ
- ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ
- ΟΛΑ ΔΩΡΕΑΝ
- ΒΙΝΤΕΟ
- forfree
- ΟΟΔΕ
- ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΗΧΟΣ
- ΔΩΡΕΑΝ ΒΟΗΘΕΙΑ
- ΦΤΙΑΧΝΩ ΜΟΝΟΣ
- ΣΥΝΤΑΓΕΣ
- ΙΑΤΡΟΙ
- ΕΚΠ/ΚΕΣ ΙΣΤΟΣ/ΔΕΣ
- Ο ΚΟΣΜΟΣ ΜΑΣ
- ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
- ΓΟΡΔΙΟΣ
- SOTER
- ΤΑΙΝΙΑ
- ΣΙΝΕ
- ΤΑΙΝΙΕΣ ΣΗΜΕΡΑ
- ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
- Ε.Σ.Α
- skaki
- ΤΕΧΝΗ
- ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
- ΑΡΙΣΤΟΜΕΝΗΣ
- gazzetta.gr
- ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ
- ΑΝΤΙΦΩΝΟ
- ΔΡΟΜΟΣ
- ΛΥΓΕΡΟΣ
- ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ...
- ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
- γράμματα σπουδάματα...
- 1ο ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΩΝ
- ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ & ΓΛΩΣΣΑ
- ΓΙΑΓΚΑΖΟΓΛΟΥ
- ΜΥΡΙΟΒΙΒΛΟΣ
- ΑΡΔΗΝ
- ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΥΠΕΠΘ
- ΕΙΔΗΣΕΙΣ
- ΑΠΟΔΕΙΠΝΟ
- ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Κυριακή 17 Οκτωβρίου 2021
Ο Max Weber, η επιστήμη και η «απομάγευση» του κόσμου μας
Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2021
Μαγεία, παλαιά και νέα
Tου Μάριου Νοβακόπουλου*
Κάποτε στον κόσμο κυριαρχούσαν μυστικές δυνάμεις. Επί χιλιετίες, από τον πρώτο καιρό που η ανθρωπότητα ανέπτυξε τις νοητικές, αφηγηματικές και συμβολικές της δυνατότητες, η πραγματικότητα ερμηνευόταν ως ένα βασίλειο συνύπαρξης του ορατού και του αοράτου. Στους ουρανούς και τη γη, σε πηγές, σπήλαια, ζώα και εποχές του χρόνου, δέσποζαν θεοί και δαιμόνια. Μάγοι, ιερείς, αλλά και απλοί άνθρωποι έψαχναν και μετέδιδαν μεθόδους επαφής μεταξύ κόσμων. Η ίδια η κτίση σχηματιζόταν γύρω από συγκεκριμένους άξονες και σχήματα, αποκαλύπτοντας δομή και νόημα που αφορούσε άμεσα τη ζωή των θνητών. Ισχυρά σύμβολα συσπείρωναν τις ομάδες και υπενθύμιζαν αιώνιες αρχές. Πέρα από τον ορίζοντα του οικείου, στον χώρο και τις συνθήκες δηλαδή όπου η κάθε κοινότητα δεν είχε γνώση και εποπτεία του περιβάλλοντος, ελλόχευαν πλάσματα απειλητικά και φαινόμενα ομιχλώδη. Εκεί, στα σύνορα του γνωστού και του αγνώστου, του πολιτισμένου κόσμου και των βαρβάρων, της εμπειρίας και της διαίσθησης, γεννιόνταν μύστες και ήρωες, ενώ οι έξωθεν επιρροές αναγνωρίζονταν και αφομοιώνονταν.
Με την πάροδο των αιώνων και τις αλλαγές του ανθρώπινου πολιτισμού, τη μυθική κοσμολογία αποσυνέθεσαν πολλοί παράγοντες. Η οργανωμένη θρησκεία και δη ο μονοθεϊσμός περιόρισαν τα πλαίσια του υπερφυσικού στον κόσμο και τη συνδιαλλαγή μαζί του σε συγκεκριμένα επιτρεπτά όρια. Οι επιστημονικές ανακαλύψεις και η εξερεύνηση των αγνώστων περιοχών και λαών της γης άφησε λιγότερα στη φαντασία και έδωσε πεζές εξηγήσεις σε καταστάσεις άλλοτε θαυμαστές και παράξενες. Διανοητικά ρεύματα όπως ο Διαφωτισμός και ο Θετικισμός έβαλαν στο στόχαστρο τη θρησκεία και τη δεισιδαιμονία, ως δομές κατώτερες, νηπιακές και ανασταλτικές της ανθρώπινης λογικής και ελευθερίας. Η έκρηξη των ανακαλύψεων του 19ου και του 20ού αιώνα, η αστικοποίηση, ο «θάνατος του Θεού», ο ολοκληρωτικός πόλεμος και οι μεγάλες ιδεολογίες, διαμόρφωσαν ένα καινοφανές παράδειγμα ανθρώπινου τρόπου, αποκρυσταλλώνοντας τη διαδικασία της νεωτερικότητας.
Στην πραγματικότητα, τούτη η πορεία από το «σκότος» στο «φως» και από το «παράλογο» στη «λογική και επιστήμη» είναι λιγότερο γραμμική και συνεχής από όσο φαίνεται. Πρώτα από όλα, στη διαμόρφωση των ιδεολογιών της νεωτερικότητας έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο η θρησκεία και γενικότερα το υπερφυσικό, με πλείστους μεγάλους φιλοσόφους και επιστήμονες να έχουν δεχθεί ισχυρότατες επιρροές – κάποιοι δε, υπήρξαν και ενεργοί μύστες. Αλλαγές στην ψυχολογία, τη φιλοσοφία και τη νευροεπιστήμη έθεσαν υπό αμφισβήτηση την εικόνα του ανθρώπου ως ορθολογικού όντος.
Η πίστη και η θρησκευτικότητα αποδείχθηκαν πολύ ανθεκτικότερες από όσο περίμεναν όσοι προκήρυσσαν τον επικείμενο θάνατό τους. Ο δυτικός κόσμος βιώνει μία βαθύτατη παρακμή του χριστιανισμού, όμως η ίδια θρησκεία εξαπλώνεται σε άλλες περιοχές του πλανήτη, το αναγεννημένο ισλάμ συσπάται και η επισήμως άθρησκη Κίνα διψά για πνευματικότητα. Ακόμη και στην Ευρώπη ή τις ΗΠΑ, οι περισσότεροι άνθρωποι που δηλώνουν ακόλουθοι καμίας θρησκείας (irreligious, nones), συνήθως δεν μετακινούνται στον αθεϊστικό υλισμό, αλλά σε πιο ρευστές και επαμφοτερίζουσες ταυτότητες, στις οποίες συνυπάρχει ο αγνωστικισμός, νέες θρησκείες/παραθρησκείες, ο αποκρυφισμός, παλιές και νέες δεισιδαιμονίες κ.λπ. Τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ γνωρίζει ιλιγγιώδη αύξηση η μαγεία, ο νεοπαγανισμός και άλλες «εναλλακτικές» πνευματικότητες, οι οποίες συνδέονται με στρώματα πιο μορφωμένων, νεαρής ηλικίας ατόμων, και με κινήματα όπως της οικολογίας, φεμινισμού κ.λπ.
Όμως η παρατήρηση της μυθικής χροιάς του κόσμου δεν μπορεί να μείνει στις επιβιώσεις ή αναβιώσεις αρχαίων τρόπων σκέψης – τα οποία θα μπορούσαν να απορριφθούν ως κατάλοιπα «σκοταδισμού» ή παλινωδίες αποπροσανατολισμένων ανθρώπων. Ο κατακερματισμός των ταυτοτήτων στη μετανεωτερικότητα, η αμηχανία μετά το «τέλος της ιστορίας» που δεν ήλθε ποτέ, ο «θάνατος των ιδεολογιών» και το χαώδες περιβάλλον της υπερπληροφόρησης αποδεικνύονται, ίσως αναπάντεχα, γεννήτορες νέων τύπων επαναμάγευσης.
Νέοι τύποι επαναμάγευσης
Τετάρτη 26 Αυγούστου 2020
Νίτσε:«Ψάχνω νὰ βρῶ τὸ Θεό!».
«θὰ σᾶς πῶ ἐγώ! Τὸν σκοτώσαμε -ἐσεῖς κι ἐγώ. Εἴμαστε ὅλοι δολοφόνοι του! Ἀλλὰ πῶς τὸ κάναμε; Πῶς μπορέσαμε νὰ πιοῦμε τὴ θάλασσα ὡς τὴν τελευταῖα σταγόνα; Ποιός μᾶς ἔδωσε τὸ σφουγγάρι γιὰ νὰ σβήσουμε ὅλο τὸν ὁρίζοντα; Τί κάναμε ὅταν κόψαμε τὴν ἁλυσίδα ποὺ ἑνώνει τούτη τὴ γῆ μὲ τὸν ἥλιο της; Πρὸς τὰ ποῦ κινεῖται αὐτὴ τώρα; Πρὸς τὰ ποῦ κινούμαστε ἐμεῖς; Μακριὰ ἀπὸ ὅλους τοὺς ἥλιους; Δὲν γκρεμιζόμαστε συνεχῶς; Πίσω, πλάγια, μπροστά, πρὸς ὅλες τὶς μεριές; Ὑπάρχει ἀκόμα ἕνα πάνω κι ἕνα κάτω; Δὲν περιπλανιόμαστε σὰν μέσα σ’ ἕνα ἀπέραντο μηδέν; Δὲν νιώθαμε τὴν ἀνάσα τοῦ κενοῦ χώρου; Δὲν κάνει περισσότερο κρύο; Δὲν ἔρχεται ἡ νύχτα, πάντα ἡ νύχτα, πάνω μας; Δὲν πρέπει ν’ ἀνάβουμε φανάρια στὸ καταμεσήμερο; Δὲν ἀκοῦμε ἀκόμη τίποτε ἀπὸ τὸ θόρυβο ποὺ κάνουν οἱ νεκροθάφτες ποὺ θάβουν τὸ Θεό; Δὲν μυρίζουμε ἀκόμη τίποτε ἀπὸ τὴ θεϊκὴ ἀποσύνθεση; -καὶ οἱ θεοὶ ἀποσυντίθενται! Ὁ Θεὸς εἶναι νεκρός! Ὁ Θεὸς παραμένει νεκρός! Κι ἐμεῖς τὸν σκοτώσαμε!
Παρασκευή 21 Αυγούστου 2020
Ο Θεός πέθανε... Με τι θα παλαίψει τώρα ο άνθρωπος, τώρα που έμεινε μόνος με τον ίσκιο του;
Κώστας Παπαϊωάνου:
[..."Ο Θεός πέθανε", ο άνθρωπος σκότωσε αυτό που τον ξεπερνάει• η "γιγάντια κραυγή που σήκωνε τον άνθρωπο από το χώμα" έπαψε να ακούγεται, στην πάλη του με τον άγγελο ο άνθρωπος τον σκότωσε και έμεινε μόνος με τον εαυτό του, βέβαιος για τον εαυτό του, μη έχοντας τίποτα να υπερνικήσει, κανένα χάσμα να γεφυρώσει ανάμεσα στον εαυτό του και το σκοτωμένο Θεό.(...) Πώς μπορεί ο άνθρωπος να ζήσει μέσα στο μηδέν που άνοιξε ο θάνατος του Θεού χωρίς ο ίδιος να μηδενιστεί; Με τι θα παλαίψει τώρα ο άνθρωπος, τώρα που έμεινε μόνος με τον ίσκιο του; Ποιος θα είναι ο σκοπός που θα κάνει τον άνθρωπο να ξεπεράσει τον εαυτό του, τώρα που ο μόνος σκοπός για τον άνθρωπο είναι ο εαυτός του;..]
ΠΗΓΗ: αντιγραφεύς ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΣΙΟΠΟΥΛΟΣ
Πέμπτη 20 Αυγούστου 2020
Εκ μέρους όλων αυτών των ''γραφικών'', από όλες τις ''θεούσες'' ...
-Συγγνώμη, γιατί δεν διαθέτουν την δική σας γνώση, συγγνώμη γιατί δεν επέλεξαν να μορφωθούν όπως εσείς, είτε γιατί δεν μπορούσαν είτε γιατί απλά δεν είχαν τα ίδια ερεθίσματα
-Συγγνώμη που δεν έχουν διαβάσει Μαρξ, Μαρκούζε, Τρότσκι, ή ότι άλλο, που δεν γνωρίζουν τον διαλεκτικό υλισμό, ώστε να ξέρουν ότι δεν υπάρχει Θεός
-Συγγνώμη που δεν έχουν βρει καμία διέξοδο στα μεγάλα αδιέξοδα, στις πολιτικές που υπηρετείτε, που καμία αριστερά και κανείς φιλελευθερισμός, δεν τους καλυτέρεψε την ζωή.
-Συγγνώμη που δεν έχουν το ίδιο μυαλό με εσάς και στράφηκαν στο μεταφυσικό, σαν την μεγαλύτερη και τελευταία ελπίδα, αφού ο σύγχρονος υλικός κόσμος διαλύει τα πάντα στην ζωή τους
Σάββατο 11 Ιουλίου 2020
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΕΙΣ «ΙΠΠΟΤΗΣ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ»;
του ΜΥΡΩΝΑ ΖΑΧΑΡΑΚΗ
Παρασκευή 17 Απριλίου 2020
Τρίτη 27 Αυγούστου 2019
Είναι η θρησκευτικότητα έμφυτη στον άνθρωπο;
Σάββατο 27 Απριλίου 2019
Για τη θέση της Ορθοδοξίας στον κοινωνικό και πολιτικό χώρο
Για τη θέση της Ορθοδοξίας στον κοινωνικό και πολιτικό χώρο
Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος
Παρασκευή 22 Μαρτίου 2019
Η μεταφυσική ως επικαιρική πρόκληση
Τρίτη 19 Φεβρουαρίου 2019
π. Ευάγγελος Γκανάς, O χριστιανισμός ως έσχατο εξιλαστήριο θύμα
Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2019
Ο Αμος Οζ, η Βίβλος, το Ταλμούδ και οι Εβραίοι - ΣΤΑΥΡΟΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ
Πέμπτη 25 Ιανουαρίου 2018
Εν τόπω χλοερώ
Δευτέρα 27 Νοεμβρίου 2017
Μεταμόρφωση των ιδεολογιών σε ψευτοθρησκείες, του Κώστα Παπαϊωάννου
Κυριακή 3 Σεπτεμβρίου 2017
Καρλ Μαρξ, κατά αθεϊσμού
"Για το χριστιανό φτάνει μια βαθμίδα, να ξεπεράσει τη θρησκεία του, για να καταργήσει γενικά τη θρησκεία" και να γίνει συνεπώς ελεύθερος· "ο Εβραίος απεναντίας είναι αναγκασμένος ν' απαλλαγεί όχι μόνον απ' την εβραϊκή φύση του, αλλά και απ' την τελειοποιημένη μορφή της θρησκείας του, έχει μείνει ξένη".
Τρίτη 4 Απριλίου 2017
Δ. Ιωάννου: Διαπλοκή αμαρτίας και ψυχασθένειας κατά την ορθόδοξη θεολογία (Ιωάννης Κορναράκης)
Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2017
Αποδείξεις γι΄αυτούς που λένε πως δήθεν δεν υπάρχει Θεός!
ΥΠΑΡΧΕΙ ΘΕΟΣ; ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ (JOINED)
Υπάρχει Θεός; Ο σεβαστός καθηγητής αστροφυσικής, λέει ναι. Εκτός των όσων αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις και το μυαλό μας, υπάρχουν καταστάσεις που η ανθρώπινη λογική απλώς δε μπορεί να συλλάβει, να κατανοήσει.
Κυριακή 19 Φεβρουαρίου 2017
Για τον εθνικισμό και την θρησκεία: Δύο κείμενα του Pablo
Μια άποψη, του Μιχάλη Ράπτη (Πάμπλο)
(1911-1996)
Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου 2016
[Συμβολή Στη Συζήτηση Για Την Εκκλησιαστική Αναταραχή]
[Συμβολή Στη Συζήτηση Για Την Εκκλησιαστική Αναταραχή]
Δημοσιεύτηκε στο Ριζοσπάστη 11/6,18/6 και 25/6 2000
Τον τελευταίο καιρό, το θέμα της αναταραχής στην Εκκλησία ή, καλύτερα, στις σχέσεις Κράτους - Εκκλησίας έχει πάρει διαστάσεις και προκαλεί πολλές συζητήσεις. Για λόγους που αναφέρουμε παρακάτω, θεωρούμε το θέμα πολύ σοβαρό και γι' αυτό νομίζουμε ότι απαιτείται πραγματική και σοβαρή συζήτησή του, στην οποία και καταθέτουμε τη μικρή μας συμβολή
Προέλευση και εξέλιξη
Παρ' όλο που πρέπει να ομολογήσουμε ότι δύσκολα καταλαβαίνουμε τη σχέση ανάμεσα στο συγκεκριμένο θέμα και σε γενικούς ιστοριοδιφικούς διαλογισμούς, που φαίνεται να προκαλεί, θεωρούμε χρήσιμο, αφού οι διαλογισμοί αυτοί έχουν ήδη αρχίσει, να κάνουμε μερικές χρήσιμες ιστορικές αναφορές.
Η θρησκεία αποτελεί βασικό στοιχείο της κοινωνικής συνείδησης και, μάλιστα, ένα τέτοιο στοιχείο που δίνει την εντύπωση της αιωνιότητας, την εντύπωση ότι υπάρχει σε όλους και πάντοτε. Αυτή η ίδια η αίσθηση βάρυνε πολύ στην έρευνα της προέλευσης της θρησκευτικής συνείδησης και της αιτίας τής τόσο γενικής παρουσίας της.
Η άποψη που κυριαρχεί ανατρέχει στην πρωτόγονη κοινωνία και εξηγεί το φαινόμενο σαν αποτέλεσμα της ανικανότητας του πρωτογόνου ανθρώπου να εξηγήσει τα γύρω του συμβαίνοντα φυσικά φαινόμενα.
Η άποψη αυτή δεν έχει παρά ένα μόνο βασικό μειονέκτημα: Είναι παντάπασιν εσφαλμένη.
Ο πρωτόγονος άνθρωπος δεν αισθάνεται καμία τόσο γενική περιέργεια. Αυτό του το επιβάλλουν οι συνθήκες της ζωής του. Κατ' αρχήν, ζει σε απίστευτα σκληρές συνθήκες όπου μόνο η συνεχής χειρωνακτική εργασία, χωρίς ούτε στιγμή διαλείμματος, του επιτρέπει την απλή επιβίωση. Δεν έχει καθόλου χρόνο για αφηρημένο διαλογισμό. Στη ζωή του, η σωματική και πνευματική εργασία δεν είναι ακόμη διαχωρισμένες. Στις συνθήκες του πρωτογονισμού, όμως, αυτό, απλούστατα, σημαίνει ότι η πνευματική ζωή είναι εξ ίσου υποταγμένη στην ανάγκη άμεσης επιβίωσης όσο και η σωματική.