Οι ευρωπαϊκές φαντασιώσεις της μεταπρατικής Ελλάδας

του Ρούντι Ρινάλντι

Τις μέρες που πέρασαν παρακολουθήσαμε ένα κρεσέντο ευρωπροσαρμοστικότητας και ύμνων για τις τεράστιες «επιτυχίες» της χώρας μας. Η Ελλάδα έχει δύο εκπροσώπους της Ν.Δ. σε όργανα της Ε.Ε., τον επίτροπο Μεταφορών κ. Τζιτζικώστα και τον κ. Πιερρακάκη ως επικεφαλής του Eurogroup. Αυτά τα δύο πόστα, και ιδιαίτερα ο διορισμός του κ. Πιερρακάκη, θεωρούνται ως τρανή απόδειξη της επιστροφής της χώρας στην «ευρωπαϊκή κανονικότητα». Ο δε κ. Μητσοτάκης είπε το αμίμητο: «Το “Μένουμε Ευρώπη” έχει αντιστραφεί, με την Ευρώπη να λέει πλέον, “Γινόμαστε Ελλάδα”», ξεχνώντας ότι δύο μήνες πριν όλη η επίσημη Γαλλία φώναζε «να μην γίνουμε Ελλάδα»…

Τι λείπει από τον ορίζοντα της μεταπρατικής οπτικής σχετικά με την Ευρώπη; Καταρχήν λείπει η συγκεκριμένη ανάλυση της πορείας της Ε.Ε. γενικά, τι είναι αυτή σήμερα μέσα στο νέο κρισιακό και γεωπολιτικό περίγυρο, ποιες τάσεις τη διαπερνούν. Πιο γενικά, ο περιορισμένος ορίζοντας της αστικής οπτικής για την Ε.Ε. την ταυτίζει γενικά με την Ευρώπη: εξαιρούσε πάντα τη Ρωσία αλλά και άλλες περιοχές –όπως Βαλκάνια και Κεντρική ή Νότια Ευρώπη– από τον χώρο και τον πυρήνα της κίνησης. Και τώρα ανασυντάσσεται (τάχα) λεονταρίζοντας και βρυχώμενη, ως ένα ποντίκι απέναντι σε μια αρκούδα, ανακηρύσσοντας τη Ρωσία ως μέγιστη απειλή… 

Η Ευρώπη (δηλαδή η Ε.Ε. και πιο συγκεκριμένα ο πυρήνας Γερμανία-Γαλλία +Αγγλία που αποχώρησε, αλλά ανακάμπτει στα ευρωπαϊκά δρώμενα μέσω ΝΑΤΟ και πολεμικής ουκρανικής οδού) θέλει να ντυθεί στο χακί και να επιταχύνει, μήπως προλάβει το τρένο του ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Δεν μπορεί όμως καν να μασκαρευτεί. Δεν μπορεί να κοροϊδέψει κανέναν. Προσπάθησε μόλις τις προάλλες να βάλει χέρι στα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια σε ευρωπαϊκές τράπεζες, κι αυτός ήταν ένας λόγος που επελέγη ο πρόθυμος Πιερρακάκης αντί του Βέλγου και πιο έμπειρου ομόλογού του. Διότι απλούστατα το Βέλγιο, ως έδρα του Euroclear όπου βρίσκονται τα περισσότερα ρωσικά κεφάλαια, δεν συμφωνούσε στην αρπαγή τους, φοβούμενο ότι αυτό μόνο θα υποστεί τις συνέπειες. Τελικά το ποντίκι που βρυχάται αποφάσισε να δώσει ένα δάνειο στην Ουκρανία ύψους 90 δισ. με εγγυήσεις Ε.Ε. Δεν τόλμησε δηλαδή να ακουμπήσει τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια. 

Επίσης, η υπογραφή της συμφωνίας Ε.Ε.-Mercosur αναβλήθηκε (για πόσο θα δούμε) μετά από πολύ μεγάλες κινητοποιήσεις των αγροτών από πολλές ευρωπαϊκές χώρες στην καρδιά της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες. 

Τρεις υποσχέσεις είχαν λάβει οι Έλληνες, τρεις θετικές εξελίξεις προσδοκούσαν από την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση (

Του Κώστα Κουτσουρέλη 

Τρεις υποσχέσεις είχαν λάβει οι Έλληνες, τρεις θετικές εξελίξεις προσδοκούσαν από την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΟΚ τότε) το 1981. Η πρώτη ήταν η βελτίωση του βιοτικού τους επιπέδου, η ενδυνάμωση της οικονομίας και των εισοδημάτων. Η δεύτερη, η στήριξη της διεθνούς θέσης της χώρας, ιδίως έναντι του αναθεωρητισμού της Τουρκίας, που ελάχιστα χρόνια πριν είχε καταλάβει τη βόρεια Κύπρο. Τέλος, πράγμα αυτονόητο, οι μνήμες της Χούντας ήταν ακόμη νωπές, οι Έλληνες προσδοκούσαν την εμπέδωση του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Και οι τρεις αυτές προσδοκίες αποδείχτηκαν φρούδες. Οικονομικά, η Ελλάδα είναι σήμερα πολύ φτωχότερη από το 1981, συγκρινόμενη με τις λοιπές ευρωπαϊκές χώρες. Τότε ήμασταν πιο εύποροι από τους Ισπανούς λ.χ., πολύ πιο ευκατάστατοι από τους Πορτογάλους, ενώ απείχαμε παρασάγγες από τις, κομμουνιστικές ακόμη, χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Σήμερα, οι μετρήσεις μάς φέρνουν έσχατους σε αγοραστική δύναμη, κυριολεκτικά στον πάτο. Και αυτό δεν είναι το μόνο. Το 1981 είχαμε ακόμη ισχυρή αγροτική παραγωγή, αξιόλογη βιομηχανία, ελάχιστο δημόσιο χρέος. Σήμερα είμαστε μια καταχρεωμένη χώρα εξαρτημένη από την μονοκαλλιέργεια του τουρισμού.

Ανάλογα ισχύουν για την ασφάλεια της χώρας. Από το 1981 και εντεύθεν, οι τουρκικές διεκδικήσεις όχι μόνο δεν διακόπηκαν, αλλά γιγαντώθηκαν κιόλας, φέρνοντάς μας στα πρόθυρα του πολέμου τουλάχιστον τρεις φορές. Η μεν Κύπρος μπήκε και αυτή στην Ένωση, ωστόσο αυτό δεν έβλαψε καθόλου το διαρκές φλερτ των εταίρων μας με την Άγκυρα. Εμείς υποχρεωθήκαμε να πάρουμε πίσω κάθε βέτο και ένσταση σχετική με τις ευρωτουρκικές σχέσεις, οι Τούρκοι δεν εξαναγκάστηκαν στην παραμικρή υποχώρηση. Στην πράξη, οι ευρωπαϊκοί θεσμικοί μηχανισμοί (τελευταίο παράδειγμα τα επιχειρούμενα, έστω, περί ευρωάμυνας) έγιναν προνομιακό πεδίο της γείτονος διά των οποίων ενισχύουν την πίεση που μας ασκούν.