Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΔΕΝΤΡΟ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΔΕΝΤΡΟ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τρίτη 24 Δεκεμβρίου 2019

Ποιοι θέλουν να μας κλέψουν τα Χριστούγεννα; Τα κατάντησαν παγκόσμιο εμπορικό πανηγύρι

File Photo: Χριστουγεννιάτικο δένδρο φτιαγμένο από ανακυκλώσιμα υλικά, τοποθετήθηκε στην πλατεία Ωνάση στο Ναύπλιο. ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΜΠΟΥΓΙΩΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΙΑΚΩΒΟΥ

Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη και εν ανθρώποις ευδοκία» είναι μία από τις πιο σημαντικές θρησκευτικές ρήσεις που αναφέρονται στην Ορθοδοξία και διατυπώθηκε από τον Ευαγγελιστή Λουκά. Την ψάλλουμε τα Χριστούγεννα για να τονίζουμε το οικουμενικό και πανανθρώπινο μήνυμα της μεγάλης αυτής εορτής και πανηγύρεως.
  • Η σύγχυση που προκαλεί στην εποχή μας η ισοπεδωτική παγκοσμιοποίηση, η οποία επιβάλλει το πνεύμα της υλιστικής εμπορικότητας, εκπέμπει μονίμως την εικόνα ότι τα Χριστούγεννα είναι ένα παγκόσμιο εμπορικό πανηγύρι το οποίο αποθεώνει τον ευδαιμονισμό και τον καταναλωτισμό.
Όπου κοιτάξεις αυτή την εποχή ευδιακρίτως θα δεις τις διαφημίσεις για δώρα, διακοπές στα χιόνια με φόντο πελώρια χριστουγεννιάτικα δέντρα, ρεβεγιόν για ακριβά ρούχα και άφθονο φαγητό που με κάθε τρόπο μας απομακρύνουν από την παραδοσιακή ελληνορθόδοξη εορτή της ενανθρωπήσεως του Κυρίου. Αυτή η εικόνα πόρρω απέχει από το πνεύμα των Χριστουγέννων γιατί είναι Χριστούγεννα χωρίς Χριστό. Είναι τα Χριστούγεννα που αποθεώνουν τη ματαιοδοξία της ύλης.
Η προέλαση της παγκοσμιοποιήσεως αντικατέστησε για πολλούς τον αληθινό Άγιο και Μέγα Βασίλειο και με τον δυτικό Σάντα Κλάους, τη γνωστή δηλαδή στρουμπουλή και μονίμως χαμογελαστή κοκκινοφορεμένη κούκλα με τα άσπρα μαλλιά και το άσπρο γένι, η οποία κατακλύζει διαφημιστικώς τα καταστήματα αλλά και σπίτια.
  • Ακόμη και το δυτικό του όνομα παραπέμπει στον Άγιο Νικόλαο και όχι στον δικό μας Άγιο Βασίλη. Αλλά πόσοι το γνωρίζουν αυτό; Καμία σχέση δεν έχει με όλα αυτά τα εμπορικά τερτίπια ο κορυφαίος Ιεράρχης εκ Καισαρείας, ο οποίος σε όλη του τη ζωή χάριζε πνευματικά δώρα στους ανθρώπους με τη φιλανθρωπία και τη διδασκαλία του. Μία από τις εμβληματικές μορφές των νεοτέρων ελληνικών γραμμάτων, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, μας υπενθυμίζει ποιος είναι ο πραγματικός Άγιος Βασίλης της Καθ’ Ημάς Ανατολής.
Πρόκειται για τον ασκητικό Μέγα Βασίλειο, που διέθετε εκείνη την ανεξάντλητη διάθεση να υπηρετεί, να ανακουφίζει και να συμπαρίσταται με αγάπη στους δυσπραγούντες και θλιβομένους αδελφούς του, σε μία εποχή που δεν υπήρχε ούτε κοινωνική πρόνοια, ούτε κοινωνικές ασφαλίσεις, ούτε ιδρύματα φιλανθρωπικών υπηρεσιών. Άφησε τη σφραγίδα του σε μία εποχή που οι πτωχοί και οι πάσχοντες ήταν πολλοί, γιατί το βιοτικό επίπεδο που χώριζε τις κοινωνικές τάξεις ήταν τεράστιο.

Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου 2019

Πολεμώντας... τα Χριστούγεννα: η εορτή των Χριστουγέννων και οι πολέμιοί της

Είναι αλήθεια πως ξαφνιαστήκαμε αρνητικά με την μεταμοντέρνο εορταστικό φωτισμό - χριστουγεννιάτικο δεν τον λες - του Δήμου της Αθήνας. Οι καλοί χορηγοί, ίδρυμα Ωνάση, coca Cola-Cola και άλλοι πολλοί, ανέλαβαν μαζί με το δήμαρχό μας Κώστα Μπακογιάννη, "μακριά από ιδεοληψίες και προκαταλήψεις" όπως τονίζει ο δήμαρχος, να δώσουν περισσότερο φως και εορταστική ατμόσφαιρα στους δρόμους της Αθήνας.

Εμείς τώρα γιατί επιμένουμε μέσα από τις αθεράπευτες ιδεοληψίες μας και τις θρησκευτικές μας αγκυλώσεις να παραμένουμε προκατειλημμένοι;

Η παλιά ανάρτηση (2013) της καλής ιστοσελίδας ίσως φωτίζει τις ανησυχίες μας.


Πολεμώντας... τα Χριστούγεννα: η εορτή των Χριστουγέννων και οι πολέμιοί της

Το χριστουγεννιάτικο δέντρο του εμπορικού κέντρου Rockefeller στη Νέα Υόρκη. Πολλοί Αμερικανοί αναφέρονται πλέον σε αυτό ας τη χρήση της λέξης «χριστουγεννιάλέγοντας «Το δέντρο», αποφεύγονττικο»

της Σοφίας Ντρέκου

Οι πολέμιοι των Χριστουγέννων. Μελέτη για τα αίτια 
από την Πολιτική, Ιστορία, Θεολογία και Κοινωνιολογία

Εισαγωγή

Δέντρα, στολίδια στην πόλη, άρωμα εορταστικό με μικρούς και μεγάλους εν δράση. Τα τελευταία χρόνια μαίνεται ένας ιδιότυπος «πόλεμος»: ο πόλεμος εναντίον των Χριστουγέννων. Ξεκίνησε ήδη από τον 17ο αιώνα στην Αγγλία και έκτοτε ενισχύεται λόγω της παγκοσμιοποίησης, η οποία προωθεί την κοινωνική, πολιτική και θρησκευτική ελευθερία. Γιατί πολλοί προτείνουν να χρησιμοποιείται ο ουδέτερος όρος «γιορτές»;

Γνωρίζουμε τις συνέπειες του μέλλοντος χωρίς μνήμη; Ας διαβάσουμε την μελέτη ώστε να δούμε αναλυτικά τα αίτια αυτού του «πολέμου» της εορτής των Χριστουγέννων, από την επιστήμη της Πολιτικής, την Ιστορίας, την Απολογητικής (δογματική Θεολογία) την Κοινωνιολογίας.

Εμείς θα συνεχίσουμε να λέμε Καλά Χριστούγεννα αγαπημένοι μου αναγνώστες και θα αντιστεκόμαστε αενάως στην ανούσια ευχή «καλές γιορτές», για να πάμε κόντρα στο  παγκοσμιοποιημένο ρεύμα που μας έρχεται, τί λέω, είναι ήδη εδώ.. Ας ακούμε Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα και ας πούμε δυνατά... Καλά Χριστούγεννα ★


Οι πολέμιοι των Χριστουγέννων

Κεντρική φωτογραφία: Το χριστουγεννιάτικο δέντρο του εμπορικού κέντρου Rockefeller στη Νέα Υόρκη. Πολλοί Αμερικανοί αναφέρονται πλέον σε αυτό λέγοντας «Το δέντρο», αποφεύγοντας τη χρήση της λέξης «χριστουγεννιάτικο» (Πηγή: ΑΡ/ JULΙΕ JΑCΟΒSΟΝ).
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο του εμπορικού κέντρου 
Rockefeller στη Νέα Υόρκη. Πολλοί Αμερικανοί αναφέρονται 
πλέον σε αυτό λέγοντας «Το δέντρο», αποφεύγοντας 
τη χρήση της λέξης «χριστουγεννιάτικο».

Τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ έγιναν προσπάθειες απαλοιφής του όρου «Χριστούγεννα» και ήδη αρκετά καταστήματα χρησιμοποιούν τον όρο «γιορτές». 

Οι «εχθροί» των χριστουγεννιάτικων όρων προβάλλουν την προάσπιση της θρησκευτικής ελευθερίας, καθώς θεωρούν ότι ίσως ενοχλούνται οι πιστοί άλλων θρησκειών.

«Γιορτές», «χειμώνας», «Χmas». Ιδού ορισμένα ονόματα με τα οποία προτιμούν να αναφέρονται στην εορταστική περίοδο που κορυφώνεται στις 25 Δεκεμβρίου οι ορκισμένοι εχθροί των Χριστουγέννων. Αυτοί που επικαλούνται, μεταξύ άλλων, την προάσπιση της θρησκευτικής ελευθερίας και απαιτούν να πάψουν επιτέλους τα Χριστούγεννα να... καταδυναστεύουν το τέλος κάθε έτους.

Τα τελευταία χρόνια μαίνεται ένας ιδιότυπος «πόλεμος»: ο πόλεμος εναντίον των Χριστουγέννων. Ξεκίνησε ήδη από τον 17ο αιώνα στην Αγγλία και έκτοτε ενισχύεται λόγω της παγκοσμιοποίησης, η οποία προωθεί την κοινωνική, πολιτική και θρησκευτική ελευθερία. Πρόκειται για την εναντίωση στον δημόσιο στολισμό, την απαίτηση να εξαλειφθεί οποιαδήποτε χριστουγεννιάτικη αναφορά στη διαφήμιση, στα ΜΜΕ, στα δημόσια σχολεία.
Εκείνοι που αντιτίθενται στη χρήση του όρου «Χριστούγεννα» και των παραγώγων του προτείνουν επίσης τα διάφορα δημοφιλή αλλά όχι αυθεντικά θρησκευτικά στοιχεία της εορτής, όπως, ο Αϊ-Βασίλης, τα κάλαντα και το χριστουγεννιάτικο δέντρο- να μην παραπέμπουν συγκεκριμένα στα Χριστούγεννα, αλλά στις γιορτές γενικότερα.

Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου 2019

"Χριστούγεννα «ἀγνοοῦνται» γιά τό Ἵδρυμα Ὠνάση"

Η εικόνα ίσως περιέχει: 6 άτομα

του Μανώλη Κοττάκη


ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΕΝΟ Σαββατοκύριακο ταξίδευσα στήν Βιέννη καί στήν Μπρατισλάβα προκειμένου νά μετάσχω σέ ἕνα Διεθνές Συνέδριο γιά τήν Κοινωνία τῆς Πληροφορίας

Τό πρῶτο πρᾶγμα πού μου ἔκανε ἰσχυρή ἐντύπωση μόλις προσγειώθηκα στό ἀεροδρόμιο τῆς αὐστριακῆς πρωτεύουσας, ἦταν ἡ μεγάλη φωτεινή ἐπιγραφή μέ τήν εὐχή «Merry Christmas» καί τά δεκάδες κλασσικά χριστουγεννιάτικα δένδρα πού ἦταν διάσπαρτα στήν αἴθουσα ἀφίξεων. Στήν κεντρική πλατεῖα (Hlavné Námestie) τῆς Μπρατισλάβα πού πήγαμε τήν πρώτη μέρα – τέως σοβιετική ἐπικράτεια θυμίζω, ὁ κόσμος βράδυ Σαββάτου φωτογραφιζόταν πίνοντας brandy μέ δαμάσκηνα μπροστά στό δένδρο καί τήν φάτνη πού βρίσκονταν δίπλα σέ ἕνα μοντέρνο stage μουσικῆς.

Στήν Βιέννη τήν ἑπομένη ὅλα θύμιζαν ὅτι ἡ Εὐρώπη προετοιμάζεται νά ἑορτάσει τήν Γέννηση τοῦ Ἰησοῦ. Στόν Καθεδρικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου παρετηρεῖτο συρροή καί ὁ κόσμος –ἐθνότητες ἀπό ὅλον τόν πλανήτη– προσευχόταν μέσα στήν σιωπή τήν ὁποία διετάρασσε ποῦ καί ποῦ ἕνα ἁρμόνιο. Φῶτα μέ ἀστεράκια καί ἀγγέλους ὑπῆρχαν παντοῦ. Στό Μουσεῖο τῆς Ἀρχαίας Ἐφέσου – τό ἐπισκέφθηκα πρίν τό Ἐθνολογικό Μουσεῖο τῆς Αὐστρίας, παντοῦ, σέ κάθε αἴθουσα, ἀντίκρυζες καλοστολισμένα χριστουγεννιάτικα δένδρα, ἀκόμη καί δίπλα στά ἀγάλματα! Δέν συζητῶ γιά τήν παρακείμενη χριστουγεννιάτικη ἀγορά. Κοντολογίς: Τά πάντα σοῦ ἔλεγαν ὅτι ἐδῶ ἑτοιμαζόμαστε νά ἑορτάσουμε τήν Γέννηση τοῦ Θεανθρώπου.

Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου 2019

Ο ΣΤΟΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ….

(Μήπως να ρωτιούνται περισσότεροι ειδικοί…???)

Δεν υπάρχει διαθέσιμη περιγραφή για τη φωτογραφία.

Του Σταμάτη Σεκλιζιώτη

Η εικόνα ίσως περιέχει: δέντρο, παπούτσια, φυτό, ουρανός και υπαίθριες δραστηριότητες

ΟΙ ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ…


Με ιδιαίτερη προσοχή διάβασα την αντίδραση του Ιδρύματος Ωνάση για τον Χριστουγεννιάτικο στολισμό της Βασ. Σοφίας, μέσω της εκπροσώπου του κ. Αφροδίτης Παναγιωτάκου, Διευθύντριας Πολιτισμού του Ιδρύματος και μετά τα αρνητικά σχόλια που διατυπώθηκαν.... (Βλ.: https://www.iefimerida.gr/…/hristoygenna-2019-enallages-fot…).

Στις περιπτώσεις αυτές και για να είσαι μια σταγόνα χρήσιμος..., το μόνο που μπορείς να κάνεις, είναι να πεις τη γνώμη σου και η οποιαδήποτε αντεπιθετική διάθεση ας αφήνεται καλύτερα στο περιθώριο... Κριτική άποψη «ναι»…, αντεπιθέσεις «όχι» (και δεν ωφελούν άλλωστε…!!).

Δεν μπορεί κανείς να χρεώνει κακές προθέσεις σε κανέναν, όταν προσφέρεται (με τα λεφτά του...) για κάτι το διαφορετικό και το ξεχωριστό από τα τετριμμένα, για κάτι που θα χαροποιεί γιορταστικά τους πολίτες (στον βαθμό που θα το πετύχει βέβαια...)... Σίγουρα όμως, η κοινή γνώμη και άνθρωποι με άποψη, συχνά επιχειρούν να "συμβουλέψουν", να "κατευθύνουν", να "διορθώνουν" αν θέλετε, κάποιες επιλογές του/της χορηγού και εκεί σημαντικό ρόλο παίζουν από τη μια η διάθεση του χορηγού να ακούσει και από την άλλη της Δημοτικής Αρχής να ζητήσει ή να αποδεχθεί προσαρμογές και όλοι τους να σέβονται την κοινή γνώμη, ιδιαίτερα όταν αυτή δείχνει έντονη «δυσαρέσκεια» για κάποια πράγματα και ας είναι ίσως πολύ λιγότερο σπουδαία από τα σημαντικότερα ζητήματα της καθημερινότητας τους...

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ Ο ΣΤΟΛΙΣΜΟΣ, ΑΛΛΑ ΜΕ ΠΡΟΣΟΧΗ….


Ο Χριστουγεννιάτικος στολισμός στην πόλη όντως είναι κάτι το όμορφο, το ψυχολογικά θεραπευτικό, το τουριστικό και κυρίως το ξεχωριστό από την υπόλοιπη χρονιά, με τη δική του σημασία και τα βαθύτερα μηνύματα για εμάς τους Χριστιανούς, αλλά και μια αναγκαία διεγερτική «εμπορική» ορμόνη απαραίτητη στις μέρες αυτές..…

Θέλει όμως πολύ προσοχή όταν μια πρόταση «αστικής γιορταστικής διακόσμησης» την προτείνουμε (σερβίροντας την αρέσει δεν αρέσει…) από έναν ή δύο αναγνωρισμένους «φωτιστές» ειδικούς του είδους, την εφαρμόζουμε, δαπανούμε γι’ αυτή και ερχόμαστε να τη στηρίξουμε με το «ντε και καλά», ότι είναι η καλύτερη και η μοναδική που θα μπορούσαμε να είναι….., κατασκευάζοντας παράλληλα αφηγήματα «υπέρ» της και απορρίπτοντας εν ψυχρώ ή ειρωνευόμενοι (εμμέσως πλην σαφώς) «παραδοσιακές» έννοιες όπως τα αγγελάκια, τα αστεράκια, η το γιορταστικό οικογενειακό τραπέζι και το κάθε «οικείο» του πολίτη, του βαθιά επηρεασμένου και μαθημένου «αλλιώς» από γενιά σε γενιά (και άρα σεβαστό το "θέλω" του…)….

Η όποια «φωτιστική» καινοτομία στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ είναι πάντα αξιοπρόσεκτη, αλλά ούτε τα αγγελάκια κατάργησε ούτε τα χριστουγεννιάτικα δένδρα, ούτε τον οικείο φωτισμό στους πολίτες…. Αντίθετα η καινοτομία ξεπήδησε μέσα απ’αυτά και τα προσέδωσε μια άλλη καλλιτεχνική έλξη αλλάζοντας το design, τα μεγέθη, την κίνηση, τη διάταξη και τους φωτεινούς χρωματισμούς, τις εντάσεις και τους συνδυασμούς, αλλά παραμένοντας αγγελάκια….

Ο φωτισμός των κτιρίων (προσόψεις, εσοχές, περιγράμματα, όγκοι…) είναι επιλεκτικός ανάλογα με τον αρχιτεκτονικό ρυθμό και την αισθητική ή την συμβολική αξία, αλλά και αρμονικά συνδυαστικός… (Τοπόσημα, Μνημεία, Διατηρητέα, κλπ, απαιτούν "μελέτη φωτισμού" σε συνδυασμό με παράλληλη γνώση... περί την αισθητική και την ατομική αρχιτεκτονική κάθε στοιχείου και του περιβάλλοντος χώρου...).

Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2019

Eνα «φάουλ» που μπορεί να γίνει μάθημα




Οι όροι μεταβάλλονται όταν πρόκειται για τον δημόσιο χώρο.




Η υπερπολιτικοποίηση των πάντων οδήγησε σε ένα νέο χαράκωμα, οργανωμένο γύρω από τον χριστουγεννιάτικο στολισμό της πρωτεύουσας. Σπανίως υπάρχει κοινωνική συναίνεση για τις εκάστοτε επιλογές, αλλά η αντίδραση κατά του διακόσμου στη Βασιλίσσης Σοφίας δείχνει να ξεπερνάει κάθε προηγούμενο. 

Υπάρχει ενόχληση. 

Η αντίδραση γι’ αυτήν την ψυχρή εγκατάσταση φωτισμού συμπυκνώνει την αντίδραση για όλα όσα επιβάλλονται από μειοψηφίες που αυτοπροσδιορίζονται πρωτοποριακές. Από την άλλη, θα έλεγε κανείς ότι ενδεχομένως υπάρχει και ένα στοιχείο υπερβολής σε όλον αυτόν τον θόρυβο. Ενας διάκοσμος μπορεί να είναι και αποτυχημένος στην εφαρμογή του.

Βρίσκω, όμως, κατανοητή την αντίδραση. 

Και δεν έχει σημασία το προσωπικό γούστο (διότι χωρίς αμφιβολία η επιλογή για τη Βασιλίσσης Σοφίας αρέσει σε κάποιους), αλλά για το πώς επιβάλλεται μια αισθητική σε μια από τις κεντρικές λεωφόρους της πόλης. 

Το Ιδρυμα Ωνάση εκφράζει μια συγκεκριμένη αισθητική και ιδεολογική αντίληψη στη Στέγη και έχει το δικό του κοινό, αλλά όταν βγαίνει στον δημόσιο χώρο οι όροι μεταβάλλονται. Αποδέκτης δεν είναι το κοινό που επιλέγει αλλά η ευρύτερη κοινωνία που φορολογείται.

Ο χριστουγεννιάτικος διάκοσμος, όταν χάνει την καλώς εννοούμενη λαϊκότητά του (που μπορεί να είναι εξόχως εκλεπτυσμένη), ακυρώνει την ίδια την ιδέα του δημόσιου στολισμού.
Τα Χριστούγεννα, ως γιορτή αγάπης, είναι ο θρίαμβος του μέσου όρου. Είναι ο δρόμος για να ενωθεί η κοινωνία με μηνύματα συμφιλιωτικά και καθησυχαστικά. Η νοσταλγία ενός κοινού, απροσδιόριστου τόπου είναι ιδρυτική του νοήματος των Χριστουγέννων. Η επιτήδευση και η έπαρση είναι αντίθετες στο νόημα των Χριστουγέννων.

Ο Δήμος Αθηναίων καλώς σκέφτηκε να ανοιχθεί στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Αλλά το μείζον είναι ο πολίτης, είτε είναι δημότης είτε όχι. Θα μπορούσε η επιλογή του διακόσμου στην πιο μεγαλοπρεπή λεωφόρο της Αθήνας να ήταν πιο «συμβατική» και να μην είχε καν γεννηθεί κανένα θέμα ή έστω να μαλώναμε για την κοινοτοπία. Η κοινωνία όμως είναι κουρασμένη, απηυδισμένη. Εχει κουραστεί να αγνοείται. Εχει κουραστεί με τον ελιτισμό. Εχει χορτάσει αυτοαναφορικούς ναρκισσισμούς. Η πόλη των τεσσάρων εκατομμυρίων πρέπει να ενώνει, να έχει πυκνό συμβολισμό, να μεταδίδει θετικούς συνειρμούς. Υπάρχει πάντα χρόνος για να διορθώνονται τα λάθη. Και κυρίως να υπάρχει σεβασμός στη γνώμη όσων δυσανασχετούν. Ας γίνει μάθημα αυτό το φάουλ, έχει και αυτό τη χρησιμότητά του. 

Δευτέρα 24 Δεκεμβρίου 2018

«Το έλατο», Χανς Κρίστιαν Άντερσεν


Το πρώτο παραμύθι για το χριστουγεννιάτικο δέντρο γράφτηκε από τον ξακουστό Δανό παραμυθά Χανς Κρίστιαν Άντερσεν.

Ο τίτλος του είναι «Το έλατο» και δημοσιεύθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1844 μαζί με μια άλλη ιστορία, τη «Βασίλισσα του Χιονιού».
Είναι η ιστορία ενός μικρού έλατου που βιαζόταν να μεγαλώσει…
***
Μια φορά κι έναν καιρό…
Βαθιά στο δάσος, εκεί όπου ο ζεστός ήλιος κι ο δροσερός αέρας σχημάτιζαν ένα γλυκό ήσυχο μέρος, μεγάλωνε ένα μικρό, όμορφο έλατο. Ωστόσο, δεν ήταν χαρούμενο κι ευχόταν να γίνει ψηλό όσο οι σύντροφοί του – τα πεύκα και τα έλατα που μεγάλωναν γύρω του. Ο ήλιος έλαμπε και ο απαλός αέρας πετάριζε τα φύλλα του και τα μικρά παιδιά του χωριού περνούσαν από δίπλα του πολυλογώντας χαρούμενα, όμως το έλατο δεν τα άκουγε. Κάποιες φορές τα παιδιά θα έφερναν ένα μεγάλο καλάθι γεμάτο βατόμουρα ή φράουλες, τυλιγμένο σε άχυρο και κάθονταν κοντά στο έλατο λέγοντας «Δεν είναι ένα όμορφο μικρό δέντρο;» κάνοντας το να αισθάνεται ακόμη πιο δυστυχισμένο από πριν.

Και όλα αυτά ενώ το δέντρο γινόταν κατά μια χαρακιά ψηλότερο, καθώς από τον αριθμό των γραμμών στον κορμό ενός δέντρου, μπορούμε ν’ ανακαλύψουμε την ηλικία του. Παρόλ’ αυτά, όσο μεγάλωνε παραπονιόταν, «Ω! πόσο θα ήθελα να ήμουν τόσο ψηλό, όσο τ’ άλλα δέντρα. Τότε θα άπλωνα τα κλαδιά μου σε κάθε μεριά και η κορυφή μου θα κοιτούσε από ψηλά τον απέραντο κόσμο. Τα πουλιά θα έχτιζαν τις φωλιές τους στα κλωνάρια μου και όταν φυσούσε ο άνεμος, θα έσκυβα με επιβλητική μεγαλοπρέπεια, όπως οι ψηλοί σύντροφοι μου».

Το δέντρο ήταν τόσο δυστυχισμένο, ώστε δεν απολάμβανε.τον ζεστό ήλιο, τα πουλιά ή τα ροδαλά σύννεφα που έπλεαν από πάνω του πρωί και βράδυ. Μερικές φορές, το χειμώνα, όταν το χιόνι έπεφτε άσπρο και λαμπερό στο έδαφος, ένας λαγός θα ερχόταν αναπηδώντας και πηδούσε πάνω από το μικρό δέντρο. Πόσο πολύ φοβόταν! Πέρασαν δυο χειμώνες και όταν ήρθε ο τρίτος, το δέντρο είχε γίνει τόσο ψηλό, ώστε ο λαγός ήταν υποχρεωμένος να τρέχει γύρω του. Ωστόσο, παρέμενε ανικανοποίητο και αναφωνούσε «Ω, αν μπορούσα να συνεχίσω να ψηλώνω και να μεγαλώνω! Δεν υπάρχει τίποτε άλλο που ν’ αξίζει στον κόσμο!».

Το φθινόπωρο, ως συνήθως, ήρθαν οι ξυλοκόποι κι έκοψαν αρκετά από τα ψηλότερα δέντρα και το νεαρό έλατο, που τώρα είχε φτάσει στο απόλυτο ύψος του, αναριγούσε καθώς τα περήφανα δέντρα έπεφταν στη γη μ’ έναν κρότο. Όταν κόβονταν τα κλαδιά τους, οι κορμοί έμοιαζαν τόσο λεπτοί και γυμνοί, που δύσκολα μπορούσαν ν’ αναγνωριστούν. Μετά τους τοποθετούσαν στα βαγόνια και τ’ άλογα τα έσερναν μακριά από το δάσος. «Πού πήγαιναν; Τι θ’ απογίνονταν;» Το νεαρό έλατο ήθελε πάρα πολύ να μάθει, κι έτσι την άνοιξη, όταν ήρθαν τα χελιδόνια και οι πελαργοί, ρώτησε: «Ξέρετε πού πήγαιναν εκείνα τα δέντρα; Τα συναντήσατε;».

Κυριακή 31 Δεκεμβρίου 2017

ΕΙΡΕΣΙΩΝΗ: Ο ΣΤΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΕΝΤΡΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ



..........Πίσω από τα κάλαντα, κρύβεται και το αρχαίο Ελληνικό έθιμο με το όνομα Ειρεσιώνη. Η Ειρεσιώνη (από το είρος = έριον, μαλλί) ήταν ένα κλαδί αγριελιάς (κότινος) στολισμένο με γιρλάντες από λευκό και κόκκινο μαλλί, πάνω στις οποίες κρεμούσαν τους καρπούς (σύκα, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα, δημητριακά, κ.λ.π.), που τους προσέφεραν στα διάφορα σπίτια.


Συμβόλιζε την ευφορία και τη γονιμότητα της γης και εορτάζονταν δυο φορές το χρόνο, μια την άνοιξη, στα Θαργήλια (27 Απριλίου – 26 Μαΐου),  με σκοπό την παράκληση των ανθρώπων προς τους θεούς να ευνοήσουν την καρποφορία, και μια το φθινόπωρο, στα Πυανέψια, την 7η ημέρα του μηνός Πυανεψιόνος (Ιανουαρίου), για να ευχαριστήσουν τους θεούς για την συγκομιδή των καρπών. 

Στην αρχαία Ελλάδα, πολλούς αιώνες πριν τη γέννηση του Χριστού, «παίδες αμφιθαλείς» (παιδιά που και οι δυο γονείς τους βρίσκονταν στη ζωή) ξεχύνονταν στους δρόμους δύο φορές το χρόνο με «ειρεσιώνες» στα χέρια, τραγουδούσαν από σπίτι σε σπίτι ευχόμενα πλούτο, χαρά και ειρήνη και έπαιρναν ως φιλοδώρημα καρπούς κάθε λογής από το νοικοκύρη ή την κυρά του σπιτιού. Το έθιμο της ειρεσιώνης ήταν έκφραση ευχαριστίας για τη γονιμότητα του έτουςπου έφευγε και παράκληση να συνεχιστεί η γονιμότητα και η ευφορία και το επόμενο έτος και ήταν αφιερωμένη στην Αθηνά, τον Απόλλωνα και τις Ώρες (Ευνομία, Δίκη, Ειρήνη). Όταν έφθαναν στο σπίτι τους κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την εξώπορτά τους, όπως κρεμάμε σήμερα τα πρωτομαγιάτικα στεφάνια. Εκεί θα έμενε μέχρι το επόμενο έτος, όποτε θα καίγονταν σε τελεστική φωτιά, όπως καίμε στις μέρες μας τα πρωτομαγιάτικα στεφάνια στις φωτιές του Αη-Γιάννη. Άλλα παιδιά κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από τη θύρα του Ιερού του Απόλλωνα.

Ας δούμε τους επόμενους στίχους, που φέρεται ότι τραγούδησε στη Σάμο, κατά το έθιμο της ειρεσιώνης, ο Όμηρος και μας διασώζει ο Πλούταρχος («Βίοι Παράλληλοι, Θησεύς 22»):

Δώμα προσετραπόμεσθ’ ανδρός μέγα δυναμένοιο,
ος μέγα μεν δύναται, μέγα δε βρέμει, όλβιος αιεί.
Αυταί ανακλίνεσθαι θύραι πλούτος γαρ έσεισι πολλός,
συν πλούτω δε και ευφροσύνη τεθαλυία, ειρήνη τ’αγαθή…
Όσα δ’ άγγεα, μεστά μεν είει κυρβαίη δ’ αεί
κατά καρδόπου έρποι μάζα…

 Δηλαδή:

Ήρθαμε στο αρχοντικὸ μεγάλου νοικοκύρη,
γενναίου με τρανή φωνή και πάντα ευτυχισμένου.
Ανοίξτε πόρτες μόνες σας, ο πλούτος να ‘μπει μέσα,
και με τον πλούτο συντροφιά χαρά και ευτυχία
και η ειρήνη η γλυκιά στο σπίτι να ριζώσει.
Όσα δοχεία έχετε, όλα γεμάτα να ‘ναι
στη σκάφη το ζυμάρι σας πάντοτε να φουσκώνει.

Το τραγούδι της Ειρεσιώνης της εποχής του Ομήρου το συναντάμε σήμερα με μικρές παραλλαγές στα κάλαντα της Θράκης:

Στο σπίτι ετούτο πού ‘ρθαμε του πλουσιονοικοκύρη
ν’ ανοίξουνε οι πόρτες του να μπει ο πλούτος μέσα
να μπει ο πλούτος κι η χαρά κι η ποθητή ειρήνη
και να γεμίσουν τα σταμνιά μέλι, κρασί και λάδι
κι η σκάφη του ζυμώματος με φουσκωτό ζυμάρι.

Επομένως τα κάλαντα με τις αρχαίες ελληνικές ονομασίες τους, αγερμοί,  ειρεσιώνες κ.α. ήταν κοινωνικά και ημερολογιακά άσματα χωρίς κανένα θρησκευτικό χαρακτήρα. Θρησκευτικά στοιχεία, ειδωλολατρικά στην αρχή και χριστιανικά στη συνέχεια, μπήκαν σ᾽ αυτά μόνο σε όψιμα χρόνια