Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΠΑΝΑΓΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΠΑΝΑΓΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τρίτη 15 Αυγούστου 2023

Φώτης Κόντογλου – Παναγία, Mήτηρ Θεού




Στη θρησκευτική γλώσσα, τον θάνατο των αγίων δεν τον λένε τελευτή, αλλά τον λένε Κοίμηση, για την μακαριότητα που έχει η λέξη και για δείξουνε πως δεν πεθάνανε αλλά πως κοιμούνται γλυκά, κατά τα λόγια που είπε ο Χριστός στους μαθητάδες του για τον Λάζαρο: 

«Λάζαρος ὁ φίλος ἡμῶν κεκοίμηται» (Ιω. ια΄11), και στους συγγενείς της κόρης του αρχισυναγώγου, που έκλεγε και οδυρότανε: «τί θορυβεῖσθε καὶ κλαίετε; τὸ παιδίον οὐκ ἀπέθανεν, ἀλλὰ καθεύδει» (Μαρκ. έ 39). Υστερώτερα οι Χριστιανοί λέγανε και για τους πεθαμένους ανθρώπους πως κοιμηθήκανε: « εκοιμήθη ο δούλος του Θεού τάδε».

Για την κοίμηση της Παναγίας δεν γράφει τίποτα το Ευαγγέλιο, γράφει μονάχα για τη Γέννηση της και τον Ευαγγελισμό. 

Τα της Κοιμήσεως τα γνωρίζουμε από την αγία Παράδοση, κατά την οποία την Παναγία την επήρε μετά την Ανάσταση ο απόστολος Ιωάννης, όπως του παράγγειλε ο Χριστός από το σταυρό, και την είχε στο σπίτι του σαν μητέρα, και πως υστερώτερα την είχε μαζί του στην Έφεσο, πράγμα που δεν είναι βέβαιο. Η Παναγία καθότανε μαζί του, ως που τελείωσε τη ζωή της, σε ένα σπίτι κοντά στον κήπο της Γεθσημανής. Αυτό το μέρος το αγαπούσε πολύ ο Χριστός και πήγαινε συχνά εκεί με τους μαθητάδες του. Εκεί πήγε και ύστερα από τον Μυστικό Δείπνο και προσευχήθηκε, τη νύχτα που τον πιάσανε οι Ιουδαίοι. Εκεί λοιπόν καθότανε και η Παναγία και περίμενε να την πάρει ο Γυιός της.

 Και σαν ήλθε ο καιρός, έστειλε ο Χριστός Άγγελο να της πεί πως θα την πάρει από την πρόσκαιρη ζωή στην αιώνια. Σαν το άκουσε η Παναγία αυτό χάρηκε κι ανέβηκε στο Όρος των Ελαιών, απ΄ όπου είχε αναληφθεί ο Κύριος, και έκανε την προσευχή της. Και γυρίζοντας στο σπίτι της, τα ετοίμασε όλα για την ταφή της η ίδια.

Δευτέρα 14 Αυγούστου 2023

Η μετάσταση της Θεοτόκου ως νόημα ελευθερίας




Ο Δημήτρης Μαυρόπουλος σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο Αντίφωνο  μιλά για την κοίμηση και την μετάσταση της Θεοτόκου ως νόημα ελευθερίας.

Τετάρτη 2 Αυγούστου 2023

Στέλιος Κούκος: Ο Αύγουστος και η Αυγούστα των ημερών!



Γράφει ο Στέλιος Κούκος


Οι μέρες του Δεκαπενταύγουστου μοιάζουν με τα τελευταία σκαλιά της κλίμακας του θέρους, αν όχι της αποκορύφωσης της χρονιάς όλης!

Και δεν αναφερόμαστε, ακόμη, στις ιλαρές δεκαπενθήμερες παρακλήσεις που μοιάζουν σαν να πρόκειται μεγαλοβδομαδιάτικες μελωδικές ακολουθίες οι οποίες μας προετοιμάζουν για την Μετάσταση της Υπεραγίας Θεοτόκου.

Το Πάσχα, την Ανάσταση του καλοκαιριού. Το νόημα της κορύφωσης του καιρού, του χρόνου, την πολλαπλή ύψωση του κόσμου!


Ο μεγαλοπρεπής μήνας Αύγουστος που μεταφράζεται σεβαστός από τα λατινικά, εισάγεται από έναν άλλο κραταιό, τον Ιούλιο και έχει επίγνωση της μεγαλοπρέπειάς του, την μεγαλοσύνη που πρέπει να τον διέπει και να τον χαρακτηρίζει.

Και έτσι ποτέ δεν μας απογοητεύει! Ούτε καν με τα καμώματά του!

Όπως όταν αιφνίδια μπουρίνια μοιάζουν να προσπαθούν να τον αποδομήσουν, να τον παρουσιάσουν ως ευάλωτο.

Μα ποιος μεγαλοπρεπής δεν είναι ευάλωτος;

Όσο για εκείνο το «από Αύγουστο χειμώνα» φαίνεται να αποτελεί άλλη μια απόδειξη της… σεβαστής εκδοχής του! Και να ο Αύγουστος ως ένας αποκαλυπτικός διπρόσωπος Ιανός, ικανός και έτοιμος για κάθε έκπληξη απέναντι σε μας τους θαμώνες και υπηκόους των ημερών του.

Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2022

Καλά Χριστούγεννα...



Α, by the way, επιτρέπεται να λέμε "Καλά Χριστούγεννα", όπως μια ζωή λέγαμε, ή είναι κι αυτό φιλολογικά λάθος λόγω τού ότι δεν υπάρχουν... "Κακά Χριστούγεννα", όπως εμβριθώς θα παρατηρούσαν "έγκριτοι φιλόλογοι", μη σου πω και μεγαλοσχήμονες θεολόγοι; 

Όταν απομακρύνεσαι από τον λαό (λαό τόσο με την πολιτική/κοινωνική έννοια, όσο και την εκκλησιαστική), τότε πολλά και διάφορα μπορεί να διαπιστώνεις, μη έχοντας με τι άλλο σοβαρότερο ν' ασχοληθείς... Όταν από το πολύ "ψείρισμα" των πάντων έχεις διαμορφώσει ένα δικό σου, αφ' υψηλού γλωσσικό κριτήριο (και μ' ένα γλωσσικό αίσθημα που απέχει παρασάγγας από εκείνο της σοφίας του λαού, λαϊκό γλωσσικό αίσθημα που μετράει αιώνες και χιλιετίες, σε αντίθεση με το δικό σου θνησιγενές...), τότε και τα πλέον προφανή σού διαφεύγουν, ακριβώς γιατί έχεις ξεχωρίσει τον εαυτό σου από την (κοινωνική ή εκκλησιαστική) πλέμπα... Δεν μπορείς π.χ. να δεις το πασίδηλο, ότι, όταν ο λαός λέει "Καλά Χριστούγεννα", "Καλή επιτυχία", "Καλή Παναγιά" (αυτή η τελευταία ευχή λεγόταν ανέκαθεν σε πολλά μέρη της Ελλάδας και δεν "επικράτησε τα τελευταία χρόνια ως μόδα", όπως ακούστηκε το περασμένο καλοκαίρι από υψηλά εκκλησιαστικά χείλη), εννοεί με λιτά εκφρασμένο τρόπο (γιατί έχει ορθή αντίληψη της οικονομίας της γλώσσας, σε αντίθεση με την αμετροέπεια που χαρακτηρίζει πολλούς και διαφόρους παράγοντες του δημοσίου βίου) "Με το καλό να έρθει η γιορτή των Χριστουγέννων", "Με το καλό να έχεις επιτυχία", "Με το καλό να έρθει η γιορτή της Παναγίας". Όσο για την τελευταία ευχή ("Καλή Παναγιά"), λέγεται έτσι --και όχι π.χ. "Καλή Κοίμηση"--, διότι, σε αντίθεση με τα Χριστούγεννα ή το Πάσχα, που είναι μοναδικές γιορτές, οι γιορτές της Παναγίας είναι περισσότερες από μία (η Κοίμηση είναι μία από αυτές, η κυριότερη αλλά όχι η μοναδική). Έτσι, σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, ανάλογα με το πότε πανηγυρίζει το χωριό ή η κωμόπολη, όταν λένε "Καλή Παναγιά" εννοούν την τοπική γιορτή, που μπορεί να μην είναι η Κοίμηση, αλλά το Γενέσιο της Παναγίας, τα Εισόδια της Θεοτόκου, ή ακόμα και η Υπαπαντή του Κυρίου, η οποία είναι ΚΑΙ θεομητορική εορτή, κάτι που αποτυπώνεται σαφώς στο απολυτίκιό της ("Χαῖρε Κεχαριτωμένη Θεοτόκε Παρθένε...").

Ψυχραιμία λοιπόν περί τα γλωσσικά και φιλολογικά, και περισσότερη επαφή με τον (θεωρούμενο ως) κοσμάκη και με το γλωσσικό του αίσθημα και αισθητήριο, που λειτουργεί σε βάθος χιλιετιών και ποτίζει με σοφία τη ζωή του. Και μακριά από λογικές και αντιλήψεις τού τύπου "οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων", που μάστιζαν ανέκαθεν τον εκκλησιαστικό χώρο...

Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2022

ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ ___________ Η ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ




______  ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ   ______


Η ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ      

    
                " ΆΞΙΟΝ ΕΣΤΙ "  
ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΟΠΟΙΑΣ Ο ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ ΕΨΑΛΛΕ  ΣΤΙΣ 11 ΙΟΥΝΙΟΥ ΤΟΥ 982 ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΑΡΧΑΓΓΕΛΙΚΟ ΎΜΝΟ "  ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙΝ  "

Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος 

" Αλήθεια πόσο τυχεροί όσοι επισκέπτονται αυτό το ευλογημένο βουνό, την Κιβωτό της Ορθοδοξίας, το Άγιον Όρος το οποίο είναι γεμάτο από θησαυρούς, είναι το περιβόλι και ο κήπος της Παναγίας,  της μόνης γυναικός που έχει σε αυτό θέση!

Στον ιστορικό Ναό του Πρωτάτου, στο Άγιο Όρος ,στο Αγιο Βήμα, βρίσκεται ενθρονισμένη  η σεβάσμια και θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου, που ονομάζεται «Άξιον έστιν»απο τις πιο περιφημες εικονες και θαυματουργες της Παναγίας μας!

Ονομάζεται έτσι, γιατί μπροστά σ’ αυτήν την εικόνα πρωτοψαλθηκε απ’ τον αρχάγγελο Γαβριήλ ο γνωστός αυτός ύμνος. 

Και όντως άξιο είναι να μακαρίζεται εις το Περιβόλιόν της η Πανάμωμος Μήτηρ του Κυρίου, άξιον είναι και οι τεταγμένοι εις την διακονίαν του Υιού της αγιορείται μοναχοί να απολαμβάνουν την παράκλησιν και την ευλογίαν της.

Η πάνσεπτος αύτη και αγία εικόνα αποτελεί το  καύχημα των Καρεών, τη δόξα των Πρωτατινών, τη σκέπη και προστασία των πέριξ Κελλίων αλλά και όλου του Αγίου Όρους,  θεωρείται μάλιστα ως «κοινή εφέστιος προστάτις» εικόνα όλων των Αγιορείτικων Μονών, φέρουσα στο πλαίσιό της τις σφραγίδες και των 20 Μονών.

Το θαύμα αυτό της παράδοσης του ύμνου από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ έγινε στην διάρκεια της βασιλείας του Κωνσταντίνου και Βασιλείου των αυτάδελφων και Πορφυρογέννητων καλουμένων, υιών Ρωμανού του Νέου εν έτη 982, Νικολάου δε του Χρυσοβέργου πατριαρχούντος.

Το Συναξάρι  του θαύματος έγραψε ο πρώτος του Αγίου Όρους Σεραφείμ εν έτη περίπου 1548 και έχει ως εξής:

Αρχικά η εικόνα αυτή βρισκόταν σε ένα παντοκρατορινό κελί στην τοποθεσία τη λεγόμενη κοιλάδα του «Ἄδειν» κοντά και κάτω από τη σκήτη του Αγίου Ανδρέα στην αριστερή όχθη του χειμάρρου Λιβαδογένη.

Δευτέρα 15 Αυγούστου 2022

Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας: Η λίαν καλή δημιουργία του Θεού αποτελεί εγκώμιο της Παρθένου!


Η Κοίμηση της Θεοτόκου. Τοιχογραφία Καθολικού Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου (1312).

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Αγίου Νικολάου Καβάσιλα: Λόγος Εις την Πάνδοξον Κοίμησιν της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών και Παναχράντου Θεοτόκου

Kανείς νομίζω δεν αγνοεί ότι σπουδαιότερος αγώνας ρητορικής εγκωμιαστικού λόγου δεν μπορεί να υπάρξη από αυτόν εδώ, εάν βέβαια ήθελε προσπαθήσει κανείς να τηρήση τα καθιερωμένα και πρέποντα.

Εγώ προσωπικά δυσκολεύομαι τόσο περισσότερο να επιδιώξω στην προκειμένη περίσταση τον πρέποντα λόγο, όσο νομίζω ότι όλοι μεν οι άνθρωποι οφείλουν ασφαλώς αυτό τον άθλο των εγκωμίων προς την Παρθένο, πλην όμως ούτε είναι καν δυνατόν να ελπίζουν ότι θα ανταποκριθούν με τα εγκώμιά τους στο μεγαλείο της πραγματικότητας.

Γι’ αυτό ακριβώς δεν είναι δυνατόν να μας κατηγορήσουν για τόλμη. Γιατί πού υπάρχει τόλμη;

Το να καταπιάνεται βέβαια κανείς με υψηλά θέματα και να εγκαταλείπη την προσπάθεια εμπρός στο ενδεχόμενο μιας ήττας δεν θα ήταν λογικό. Πράγματι κανείς απολύτως δεν θα μπορούσε να κατηγορήση όσους υστέρησαν στον αγώνα τον οποίο κανείς δεν είναι δυνατόν να κερδίση.

Πώς λοιπόν είναι δυνατόν να χαρακτηρισθή υποχώρηση ή ήττα ό,τι είναι έκτος ευθύνης και κατηγορίας;

Αφού λοιπόν προσήρμοσα το λόγο με τις δυνάμεις μου, θα πλέξω το εγκώμιο της Παρθένου, προσθέτοντας ότι δεν το επιχειρώ αυτό για να κάμω γνωστές στους ακροατές τις χάριτες της Παρθένου που τυχόν αγνοούν, γιατί δεν υπάρχει κανείς που θα μπορούσε ν’ αγνοή το κοινό αγαθό, αλλά για να κάμω, με την ανάμνηση της αιτίας της σωτηρίας μου, καλύτερη την ψυχή, σε όσους βέβαια είναι τούτο δυνατόν, αφού θυμηθώ και τη δική μου σωτηρία.

Κυριακή 14 Αυγούστου 2022

Η ΧΑΡΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ - Του Φώτη Κόντογλου



Σοφία Νασοπούλου - Χάλαρη 


Επειδή διαβάζω διάφορα σχόλια για τις μέρες της μεγάλης γιορτής του 15αύγουστου, τα οποία νομιζω οφείλονται στην πλήρη έλλειψη πνευματικής παιδείας (προσέξτε, πνευματικής και όχι πολιτικής, θρησκευτικής, ιδεοληπτικής), παραθέτω ένα κείμενο του Φώτη Κόντογλου.

Ελπίζω να καταλάβουν όλο και περισσότεροι το νόημα του κειμένου. Να ανοίξουν "μάτια ερμητικά κλειστά" για να βοηθηθούν και να ανυψωθούν οι καρδιές.

Είναι τόσο αναγκαίο στις μέρες μας. 

                                🌿⛵🌿

Η ΧΑΡΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ

Του Φώτη Κόντογλου 




Η Παναγία είναι το πνευματικό στόλισμα της ορθοδοξίας. Για μας τους Έλληνες είναι η πονεμένη μητέρα, η παρηγορήτρια κ’ η προστάτρια, που μας παραστέκεται σε κάθε περίσταση.

Σε κάθε μέρος της Ελλάδας είναι χτισμένες αμέτρητες εκκλησιές και μοναστήρια, παλάτια αυτηνής της ταπεινής βασίλισσας, κι’ ένα σωρό ρημοκλήσια, μέσα στα βουνά, στους κάμπους και στα νησιά, μοσκοβολημένα από την παρθενική και πνευματική ευωδία της.

Μέσα στο καθένα απ’ αυτά βρίσκεται το παληό και σεβάσμιο εικόνισμά της με το μελαχροινό και χρυσοκέρινο πρόσωπό της, που το βρέχουνε ολοένα τα δάκρυα του βασανισμένου λαού μας, γιατί δεν έχουμε άλλη να μας βοηθήσει, παρεκτός από την Παναγία, «άλλην γαρ ουκ έχομεν αμαρτωλοί προς Θεόν εν κινδύνοις και θλίψεσιν αεί μεσιτείαν, οι κατακαμπτόμενοι υπό πταισμάτων πολλών».

Η διάσημη Παναγιά η Αθηνιώτισσα

Η διάσημη Παναγιά η Αθηνιώτισσα

Ένα μικρό εκκλησάκι της Παναγίας που έζησε δεκαπέντε αιώνες, ήταν διάσημο σ’ όλο τον κόσμο, το προσκύνησαν αυτοκράτορες, έγινε καθολικός ναός, τζαμί, εκκλησία και πάλι, για να κατεδαφιστεί τελικά από τους αρχαιολόγους. Σε ποιο σημείο των Αθηνών βρισκόταν;

Αναπαράσταση του κατεστραμμένου Παρθενώνα. Η έκρηξη κατέστρεψε την οροφή και όλο το μεσαίο τμήμα του ναού. Απέμειναν οι κίονες στη δυτική και ανατολική πλευρά του ναού, καθώς και κάποια τμήματα από το σηκό. Στη μέση του ναού, πάνω στο πάτωμα του σηκού, χτίστηκε το νέο, μικρότερο τζαμί της Ακρόπολης.

Η Παναγιά η Αθηνιώτισσα ήταν μια από τις πιο διάσημες εκκλησίες της βυζαντινής αυτοκρατορίας, αν και επρόκειτο για ένα μικρό ναΐσκο, που καμιά σχέση δεν είχε σε μέγεθος και λαμπρότητα με τους περικαλλείς ναούς που υπήρχαν σ’ όλη την Ορθόδοξη επικράτεια. Είχε γίνει όμως διάσημη, διότι την επισκέφθηκε για προσκύνημα ο Βασίλειος Β’ ο Βουλγαροκτόνος, αφού σάρωσε τον Σαμουήλ. Ο μέγας βασιλεύς μάλιστα χάρισε στην Παναγιά την Αθηνιώτισσα ένα ολόχρυσο περιστέρι τεράστιας αξίας, το οποίο κρεμόταν από τη σκεπή στη μέση του καθολικού για πάνω από τέσσερις αιώνες. Που βρισκόταν η Παναγιά η Αθηνιώτισσα;

Ο ναός αυτός έπαψε να υπάρχει από το 1840 περίπου. Ήταν πάνω στον βράχο της Ακρόπολης, στο εσωτερικό του Παρθενώνα. Τον 5ο αιώνα, οι χριστιανοί που συνήθιζαν τότε να κατεδαφίζουν ή να μετατρέπουν τους ναούς του δωδεκάθεου σε εκκλησίες, χωρίς να χαλάσουν το αρχαίο μνημείο έχτισαν χαμηλά τοιχία ανάμεσα στους μαρμάρινους κίονες και έφτιαξαν την εκκλησούλα. Είχε αντίθετο προσανατολισμό με τον Παρθενώνα, του οποίου έκλεισαν την ανατολική είσοδο, ενώ στην νοτιοδυτική πλευρά ύψωσαν και ένα καμπαναριό.


Η συνέχεια της ανάρτησης...

https://attikigh.com/2022/08/13/%CE%B7-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CE%B7%CE%BC%CE%B7-%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%AC-%CE%B7-%CE%B1%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CF%8E%CF%84%CE%B9%CF%83%CF%83%CE%B1/


ΠΗΓΗ: 
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Σάββατο 13 Αυγούστου 2022

ΣΚΑΣΜΟΣ ΠΟΥ ΘΑ ΠΕΙΤΕ ΚΑΙ "ΚΑΛΗ ΠΑΝΑΓΙΑ



ΣΚΑΣΜΟΣ ΠΟΥ ΘΑ ΠΕΙΤΕ ΚΑΙ "ΚΑΛΗ ΠΑΝΑΓΙΑ"!

Του Νίκου Σταθόπουλου


Διότι ως ευχή είναι "παράλογη" και "γελοία", αφού, τι;, υπάρχει και "κακή" Παναγιά;.................

Σωστά! Είναι "παράλογη" στον κόσμο της απόλυτης λογικής όπου καταστρέφονται τα πάντα για να αναπτυχθούν τεχνολογίες που θα τα υποκαταστήσουν, και όπου ακυρώνεται η ανθρώπινη φύση για να επιλέγει το παιδάκι φύλο ώστε να δουλεύει η ιατρική και φαρμακευτική βιομηχανία και το ενδυματολογικό επιχειρείν και να παράγονται ριζικά αποπροσανατολισμένοι υπήκοοι.................

Και είναι και "γελοία" σε μια κοινωνία όπου η Αριστερά διασφαλίζει την ελευθερία με γκουλάγκ ή εκλέγεται αντιμνημονιακά και φέρνει τρίτο μνημόνιο ή εκχωρεί εθνική υπόσταση.......................

Τι να πεις!μένεις με την ωριμότητα της ανθρώπινης κατάστασης και συνεχίζεις... διότι το "Καλή Παναγιά" σημαίνει "να φτάσεις καλά στη γιορτή της Παναγίας" και να είσαι καλά για να μυηθείς με πληρότητα στο κλίμα της μεγάλης εορταστικής στιγμής...είναι μια βραχυλογία, ένας "κωδικός", που ανταποκρίνεται όμορφα στη θεμελιώδη για τη γλώσσα "αρχή της οικονομίας"...διαφορετικά θα καταναλωνόταν ο χρόνος της ανθρώπινης ενέργειας και επικοινωνίας σε ατελείωτα λογύδρια.................................

Σημασία έχει να έχεις αγαθή προαίρεση, και οι άθρησκοι του παρόντος δεν έχουν, καθώς είναι απλώς φανατικοί μιας βιομηχανοποιημένης "πνευματικότητας" που μεσολαβεί απλώς στο να έχουν ένα ανήκειν και να νιώθουν "προσωπικότητες"...θεωρώντας ηλιθίως οτι "πας πιστός ίσον αγράμματος θεούσης" αντιδρούν με μια αβάσιμη και χαζότατη αλαζονεία βαθιά απαίδευτη και άγονη, εντελώς φασιστικής κοπής....συνήθως μικρογελοίοι των κοινωνικών εξουσιών που παριστάνουν τους "σκεπτόμενους"................

Όταν λέμε "καλό κουράγιο" δηλαδή υπάρχει και "κακό";..όταν λέμε "καλή λευτεριά" (ω επαναστάτες μου, ήταν βασική ευχή των ΕΛΑΣιτών...) υπάρχει και "κακή";...όταν λέγανε παλιά οι ένοπλοι αγωνιστές "καλό βόλι" υπήρχε περιθώριο να πεις κάποιος ότι "μην το λέτε..υπάρχει και κακό;................................

Ανοησίες!...εντελώς σεφερλίδικου χιούμορ επιθέσεις στο κοινοτικό αίσθημα πίστης που παλαιόθεν συνέχει αυτό τον μαχόμενο λαό...μισούν την πνευματικότητα που είναι μακριά από την εργαστηριακή εγκυκλοπαιδικότητα και από τον γελοίο ορθολογισμό των εξουσιαστικών εξισώσεων...................

Το Καλή Παναγιά απελευθερώνει τη χαρά και την ελπίδα, την ψυχική ενότητα και το υπερβατικό...είναι η αποθέωση της Πτωχείας τω Πνεύματι που οι φασίστες των πτυχίων ποτέ δεν κατάλαβαν...το χλευάζουν γιατί είναι διανοητικά ρηχοί και δεν καταλαβαίνουν, και γιατί το "παράλογο" που περιέχεται εδώ(ας διαβάσουν λίγο Κίρκεγκαρντ..) ξεφτιλίζει την κατακερματισμένη τους χαμοζωή τη στερημένη βαθιά από κάθε Ποίηση και Φιλία και 'Ερωτα.....................

Στη δική τους άνυδρη κουλτούρα η Μάνα είναι νεκρή για να μπορούν αυτά τα ζαβά να αποτρελαίνονται ελεύθερα, στη δική μας είναι οντολογικά ολοζώντανη για να μας καλεί στα γιορτάσια της και Να είμαστε Καλά να Πηγαίνουμε!...Αμήν !...

Τρίτη 27 Οκτωβρίου 2020

Συγκλονιστική φωτογραφία: Ο Γιάννης Τσαρούχης με τη θρυλική εικόνα «Παναγία της Νίκης» που ζωγράφισε στο Αλβανικό μέτωπο



Στη φωτογραφία απεικονίζεται ο σπουδαίος ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου, κρατώντας την "Παναγία της Νίκης", τη συγκλονιστική εικόνα που ζωγράφισε ενώ βρισκόταν στο Αλβανικό Μέτωπο. H φωτογραφία του 1940-1941 επιχρωματίστηκε από τον γραφίστα Χρήστο Καπλάνη και δημοσιεύτηκε στη σελίδα του στο Facebook Past in Color- Χρώμα στο παρελθόν. 

Ο Γιάννης Τσαρούχης στρατεύθηκε το 1939 και υπηρέτησε στο Κούτσι, στην Αλβανία. Κατά τη διάρκεια του πολέμου είχε αναλάβει τη δημιουργία καμουφλάζ στρατιωτικών εγκαταστάσεων και στολών, ενώ δεν σταμάτησε ούτε τότε να ζωγραφίζει, δημιουργώντας προσωπογραφίες των φαντάρων που πολεμούσαν με σθένος τους Ιταλούς.

Την ιστορία της Παναγίας της Νίκης είχε αφηγηθεί στο βιβλίο «Μαρτυρίες '40-'41» του Κ. Χατζηπατέρα. 

Όπως είχε αποκαλύψει, η ιδέα του πίνακα προήλθε όταν άκουσε κατά τη διάρκεια του συσσιτίου έναν φαντάρο να περιγράφει ότι είχε δει όραμα με την Παναγία. Ο ανθυπασπιστής είχε αναφέρει ότι αρχικά την πέρασε για κάποια Αλβανή κατάσκοπο και ύψωσε το ρεβόλβερ του για να την πυροβολήσει, όμως τότε η γυναίκα ύψωσε την παλάμη της και του είπε: 

«Μη χτυπάς, έχω να σου πω κάτι: τη Λαμπρή θα είσαστε σπίτι σας».

 Ο Διοικητής αποφάσισε να χτίσει μια εκκλησία για την Παναγιά στο σημείο που του υπέδειξε ο φαντάρος και ζήτησε από τον Τσαρούχη να ζωγραφίσει τις τοιχογραφίες. Ωστόσο, το κτίριο όπου θα χτιζόταν η εκκλησία, ένας παλιός μύλος, ήταν επικίνδυνο και στόχος των Ιταλών, γι'αυτό ο Τσαρούχης έφτιαξε εικόνες ως τέμπλο πάνω σε τέσσερις σανίδες. 

Διαβάστε την ιστορία της εικόνας, όπως την είχε αφηγηθεί ο Τσαρούχης: 

 Το μέρος αυτό εβάλλετο πολύ από τους Ιταλούς και εφοβόμουν. Δέχτηκα όμως να κάνω τέσσερις εικόνες για το τέμπλο, αν βρουν τέσσερις σανίδες. Μπογιές είχε μαζί του ο λοχαγός μου, ο μακαρίτης Γεωργόπουλος, με την ελπίδα ότι θα μπορέσω να κάνω σκηνές από μάχες. Αυτές οι μπογιές εχρησίμευσαν στην αρχή του πολέμου για να καμουφλαριστούν τα νίκελ του αυτοκινήτου του διοικητού. Κι αργότερα, για να κάνω μερικά πορτραίτα του λοχαγού αυτού, που ήταν φιλότεχνος και βιβλιόφιλος. Ύστερα από πολλές έρευνες βρέθηκε ένα καπάκι από κιβώτιο. Εκεί πάνω ζωγράφισα την “Παναγία της Νίκης”, έχοντας ως πρότυπο μια κακοζωγραφισμένη Παναγία που κυκλοφορούσε σε δελτάρια.  

Πέμπτη 20 Αυγούστου 2020

Η «Παναγιά της Νίκης». Η διάσημη εικόνα που ζωγράφισε ο Γιάννης Τσαρούχης μετά το όραμα ενός στρατιώτη στο μέτωπο...


Η «Παναγιά της Νίκης». Η διάσημη εικόνα που ζωγράφισε ο Γιάννης Τσαρούχης μετά το όραμα ενός στρατιώτη στο μέτωπο...

Η μαρτυρία του Τσαρούχη: 

«Καθώς πηγαίναμε προς τον διοικητή, έφραξαν σχεδόν τον δρόμο Έλληνες στρατιώτες από την Άρτα, που είχαν στρατοπεδεύσει εκεί κι είχαν πληροφορηθεί για την ύπαρξη της εικόνας. Ήδη το ταπεινό μου έργο, που δεν είχε στεγνώσει ακόμα, είχε αποκτήσει την φήμη θαυματουργής εικόνας και οι στρατιώτες οι Αρτινοί, σε έξαλλη θρησκευτική έκσταση, απαιτούσαν η θαυματουργή εικόνα να μείνει ένα βράδυ τουλάχιστον στην κατασκήνωσή τους. Άκουγες φωνές, από παντού. Όλοι οι στρατιώτες φωνάζανε: «Η Παρθένα, η Παρθένα. Να την αφήσετε μια βραδιά». 
Εκείνη την ώρα βάρεσε συναγερμός, δηλαδή ένας στρατιώτης με μια σάλπιγγα τυλιγμένη με ιμάντες από γκέτες από χακί ύφασμα εσάλπισε. Εγώ και ο μοτοσυκλετιστής πέσαμε μπρούμυτα σύμφωνα με τις διαταγές που είχαμε. Κανένας Αρτινός δεν έκανε το ίδιο.

«Βρε συνάδελφε», μου είπε ένας, «βαστάς την Παρθένα και φοβάσαι;» 


Το συνολικό ποσό που συγκεντρώθηκε από τον έρανο υπολογίστηκε γύρω στις 800 χιλιάδες δραχμές, ένα τεράστιο ποσό αν λάβει κανείς υπόψιν τα οικονομικά δεδομένα των στρατιωτών του μετώπου. Η εκκλησία χτίστηκε στο Γκολεμί, στο σημείο που ο στρατιώτης είδε το όραμα με την Παναγία, η οποία όπως έχουν καταθέσει μάρτυρες καταστράφηκε επί Χότζα...


Πέμπτη 6 Αυγούστου 2020

ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ

Παναγία Οδηγήτρια  Panagia Odigitria  Type: Portable images  Floor: 2nd floor  Dating: 2nd half of the 15th c.  Dimensions: 33x24cm.  Construction materials: Wood, Pigments  Origin: Saint Basil (Saint Anargyron), Veria Σχέσεις, Μουσείο, Ξύλο

«Τώρα έχουμε, Παναγιοτάτους, Παναγία μου.Τώρα έχουμε υπερθετικούς βαθμούς.Κι εσένα σ’ αφήσαμε στο θετικό βαθμό!»

ΚΩΣΤΑΣ ΜΟΝΤΗΣ


*****************
ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ

«Πόσο ακριβά το πλήρωσες αυτό το Μήτηρ Θεού!»«Πού σ’ έμπλεξαν κι εσένα!»

ΚΩΣΤΑΣ ΜΟΝΤΗΣ

Τετάρτη 5 Αυγούστου 2020

Παναγία θεοτόκε νοικοκυρά μου...

Η εικόνα της «Παναγίας Γλυκοφιλούσας»: Θησαυροί στα άδυτα του Βυζαντινού Μουσείου

«…Παναγία θεοτόκε νοικοκυρά μου
μη μ’ αφήνεις ανυπεράσπιστο στα σκυλιά
με τόσες όμορφες εικόνες σου
σ’ αυτό το σκουπιδότοπο (στο ύψος Παρθενώνας)….»

Ν. ΚΑΡΟΥΖΟΣ

* Φορητή εικόνα του 15ου αιώνα, της «Παναγίας Γλυκοφιλούσας» στον τύπο της Καρδιώτισσας. Η εικόνα ανήκε σε ιδιωτική συλλογή, όμως λόγω της ιδιαίτερης καλλιτεχνικής της αξίας, που αναγνωρίστηκε εξαρχής από το επιστημονικό προσωπικό του μουσείου, αγοράστηκε το 2000 από το Βυζαντινό Χριστιανικό Μουσείο. Με βάση τεχνοτροπικά στοιχεία, που παραπέμπουν στον ονομαστό Κρητικό ζωγράφο Άγγελο, χρονολογήθηκε στον 15ο αιώνα.

Τρίτη 4 Αυγούστου 2020

Τα πηγάδια – ευτυχώς– φέτος γέμισαν. Λένε πως βοήθησαν σ’ αυτό πολύ τα δάκρυά της.


ΤΑ ΟΘΟΝΙΑ ΚΕΙΜΕΝΑ - ΜΑΤΘΑΙΟΣ ΜΟΥΝΤΕΣ

(απόσπασμα)

Διαδόθηκε πως είδαν την Παναγία να υφαίνει
μικρά ράσα για τα παιδιά των σκλάβων.
Κάθεται λένε παράμερα, κάτω από ένα σκίνο,
υφαίνει και κλαίει. Ποιος ξέρει, ίσως ν’ άκουσε
για την προδοσία, ίσως να λυπάται ακόμα για
τις μικροσκοπικές δεσποινίδες που τις έδιωξαν
από τον Πύργο και κατεβαίνουν τρεκλίζοντας προς τα βράχια.

Η Παναγία δεν είναι μια ξένη σε τούτο τον τόπο.
Βέβαια, δεν έχει καμιά σχέση με τα φιλόπτωχα ταμεία
ούτε με τα κλουβιά, ούτε με τα πυροτεχνήματα.

Όμως κάτι παιδιά είπαν πως την είδαν να κοιμάται
πολλές βραδιές σ’ εκείνα τα χαλάσματα στο ρέμα.
Άραγε πληροφορήθηκε για τη λόγχη;
Τα πηγάδια – ευτυχώς– φέτος γέμισαν.
Λένε πως βοήθησαν σ’ αυτό πολύ τα δάκρυά της.

ΜΟΥΝΤΕΣ ΜΑΤΘΑΙΟΣ
«Η αντοχή των υλικών», Αθήνα 1971, σ. 72 


* Στη φορητή εικόνα η Θεοτόκος Γλυκοφιλούσα («Η Επίσκεψις») - ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ & ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Η Θεοτόκος κρατεί τον μικρό Χριστό με το δεξί της χέρι, ενώ με το αριστερό τον προτείνει στον θεατή και συγχρόνως τον ικετεύει για τη σωτηρία των ανθρώπων. Το Θείο Βρέφος αγκαλιάζει τρυφερά τη μητέρα του ακουμπώντας το μάγουλό του στο δικό της. Ο συγκεκριμένος εικονογραφικός τύπος της Παναγίας, κατά τον οποίο τα δύο πρόσωπα αγγίζονται με τα μάγουλα, είναι γνωστός ως Παναγία Γλυκοφιλούσα. Ο τύπος αυτός προβάλλει τη μητρική ιδιότητα της Θεοτόκου και συγχρόνως τονίζει το ρόλο της ως προστάτιδας των ανθρώπων. Ως μητέρα του Χριστού, εισακούεται από τον γιο της όταν τον παρακαλεί για τη συγχώρεση του κόσμου. Αυτό το νόημα έχει και η επιγραφή της συγκεκριμένης εικόνας, που ονομάζει τη Θεοτόκο ΜΗ(ΤΗ)Ρ Θ(ΕΟ)Υ Η ΕΠΙCΚΕΨΙC, δηλαδή η σκέπη, η προστάτιδα.

Η εικόνα έχει φιλοτεχνηθεί με την τεχνική του ψηφιδωτού. Πρόκειται για τεχνική με μεγάλο κόστος, που εφαρμόζεται σπάνια σε φορητές εικόνες. Το ξύλινο πλαίσιό της αρχικά πρέπει να έφερε πολύτιμη επένδυση. Στο κέντρο του κάτω πλαισίου διακρίνεται μια εγκοπή στην οποία προσαρμοζόταν στήριγμα για την περιφορά της σε λιτανείες, δηλαδή τελετουργικές πομπές στους δρόμους της πόλης. Τον υπόλοιπο χρόνο η εικόνα θα βρισκόταν σε τέμπλο ναού, ως δεσποτική, δηλαδή τοποθετημένη παραπλεύρως της Ωραίας Πύλης. Προέρχεται από την Τρίγλια της Βιθυνίας, κοντά στην Κωνσταντινούπολη, και κατέληξε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο ως ένα από τα «Κειμήλια Προσφύγων», που έφθασαν στην Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή (1922) και την ανταλλαγή των πληθυσμών (1923).

ΠΗΓΗ-Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Πέμπτη 22 Αυγούστου 2019

Λιάνα Κανέλλη: Εμείς την Παναγία την έχουμε Αρχιστράτηγο




Τής Λιάνας Κανέλη

Αναδημοσίευση από: http://www.enories.gr

Το Άγιον Όρος, την τύχη την αγαθή είχα να το πρωταντικρίσω εγώ πετώντας μ' ένα «Μιράζ 2000» πάνω απ' τον Άθω πέρυσι τέτοιες μέρες. Ήταν το δώρο των φρουρών του Αιγαίου, όπως έκτοτε αποκαλώ τους πιλότους της πολεμικής μας αεροπορίας, για τη γιορτή των αρχαγγέλων, τη δική τους, προς μία δημοσιογράφο που επιμένει να μετράει τις αναχαιτίσεις των απέναντι κι όχι τις παραβιάσεις τους...


Λέγω «τύχη αγαθή» κι ας με πουν μελοδραματική, όσοι δεν ένιωσαν το προνόμιο να αεροζυγιάζονται με τα σύννεφα. Να περιδιάβαιναν τις κατοικίες των αγγέλων. Να βλέπουν μ' όλα τα κύτταρα του φθαρτού σώματος τους, την προσευχή ως αύρα χαρμολύπης να εγκολπώνεται σκήτες και μοναστήρια, τις κατοικίες των εραστών μιας ταπεινότητας, που αντέχει χίλια χρόνια τώρα να υπερασπίζεται με πίστη κι αγάπη τους πολλούς και άπιστους.

Όταν διάβασα στις εφημερίδες πως δύο κοινοτικές κυρίες αξιωματούχοι βγήκαν να μας επιτιμήσουν που επιμένουμε στο Άβατον του «Περιβολιού της Παναγιάς» μας, ανάμεσα σε κάτι φληναφήματα περί ισότητας των δύο φύλων, διακρίσεις κι άλλα τέτοια εκ του πονηρού, όταν τα έργα απάδουν των μεγαλοστομιών, στην αρχή γέλασα. Ύστερα δημοσιογραφικών πονηρεύτηκα, ανησύχησα, για να οργιστώ εντέλει από το ενδεχόμενο να πρέπει να είμαι συνεχώς σε ...αγιορείτικη επιφυλακή.

Ήθελα να τις έχω μπροστά μου με ελληνικό κρασί και ψωμοτύρι, σε άγιες νύχτες ανοιξιάτικες, να μυρίζει αγιόκλημα και θυμάρι, να σκάνε μέσα στα ρούχα του ορθολογισμού τους και να τους μιλάω ώρες για τον έρωτα της ελευθερίας. Να προσπαθώ να τους πω πως για μας εδώ, τους εναπομείναντες και τις εναπομείνασες, ρωμιούς και ρωμιές, ο έρωτας είναι που έφερε το Άβατον του Ορους. Και πως στην κλίμακα των δικών μας αξιών, όπου θα βρεις κομουνιστή να κάνει το σταυρό του και παπά με το ντουφέκι να υπερασπίζεται τα ντουβάρια του και ελεύθερους πολιορκημένους και γυναίκες να χορεύουν κατά γκρεμού και μιαν Ανάσταση ακατανόητη, αφού πεθαίνεις με την πίστη πως ο θάνατος με θάνατο νικιέται.

Παρασκευή 16 Αυγούστου 2019

Ο Άγιος Δεκαπενταύγουστος

φωτό Πατησίων μεταξύ Καλλιφρονά και Πλ Αμερικής
ανήμερα κάποιον Δεκαπενταύγουστο

Της Άννας Στάικου

Έφυγαν όλοι.
Ντόπιοι και ξένοι. Μόνο οι προπολεμικές σειρήνες, δεν βάρεσαν με εντολή καταφυγής στις παραλίες

Βαριεστημένα φύσηξε ένας αγεράκι με κατεβασιά από τον βράχο

Εμένα η παραμονή στην Αθήνα τέτοιες μέρες πάντα μου αρέσει
Τόσο που όταν απουσιάζω από το τελετουργικό της ερημίας της
νοιώθω ένα άξενο κενό, όπου και να μαι

Παραμονή στο κέντρο. Τα σπίτια κλείνουν, οι πόρτες σφραγίζουν
και εσύ να ακουμπάς στην πλάτη της πόρτας τη στιγμή που ακούγεται κι ο τελευταίος ήχος και να σπαρταράς από την χαρά 

Απέναντι τα βιβλία,Τόμοι αδιάβαστοι ή και μισοδιαβασμένοι
Επιτέλους. Εσύ κι αυτά ακούγοντας, κανά πετούμενο και το σούρσιμο από τα πεσμένα νεράτζια

Λίγο πιό πέρα, οι τρολέτες βαριούνται, σχεδόν κρέμονται έτοιμοι να απογειωθούν... μεγάλη η λαχτάρα της σιωπής

Και εσύ να τρέχεις να βρεις τον Σαχτούρη, μανιώδη εραστή του 15αύγουστου στην Κυψέλη
Να τον απαντάς. Να διαλέγεις τον ρόλο του Μάρκο Πόλο και εκείνος να βαριέται να γίνει Χριστός.  Φορά το μαρτύριο σε σένα και διαλέγει να ναι ο σκύλος.
Εσύ να παντρέψεις μέσα σου,τον Μάρκο Πόλο και τον Χριστό παλεύεις και ο ποιητής -που έχει διαλέξει- να ναι ο σκύλος
σπάει πλάκα με γέλιο σαν κοκάλα από καρακάξα

Το βιβλίο στην τσέπη Ένα στρυφνό και δύσκολο κείμενο
Πιθανόν να ρθει η έμπνευση .Βλέπεις είναι η ώρα που οι δρόμοι στοχάζονται
Και συ καταμεσής κάπου μεταξύ καλλιφρονά και αμερικής
ριγάς από το σπαρτάρισμα του ήχου μιας στάλας δροσιάς σε ένα τοπίο που μόνο στην σιωπή γεννοβολά

Βραδάκι. Οι γάτες χλευάζουν.
Ο μαίστρος απλώνει την τέντα των άστρων

Κρατώ εναν αδίαβαστο και αχώνευτο Χέγκελ αγκαλιά
Προσπαθώ από φοιτήτρια να τον κατανοήσω
Αδύνατον ......Ακατόρθωτο να παραμερίσω τον αιγαιακό αθάνατο λόγο

Αστέρια παντού. Ανατριχιάζουν οι ταράτσες. Ένας ψιθυριστός λυγμός απόμακρος
Και εγώ ανεβασμένη από την σιδερένια σκάλα στα κλεφτά ξιφομαχώ με την Πούλια και τον μακρινό Άρη

...............πόσο λείπεις

...............πού να βρίσκεσαι

...............όλα τα έναστρα και οι στοχασμοί ακόμη και ο αχώνευτος Χέγκελ είναι εσύ


Αφιερωμένο στους συντοπίτες μου ανήμερα της Παναγιάς 2019

Παρασκευή 18 Αυγούστου 2017

Δεκαπενταύγουστος και Αριστερά. Η γιορτή του ελληνικού Κοινοτισμού και της Μητριαρχίας.


Του Ανδρέα Ζαφείρη
ΗΠΑ
Ακόμη και στο πιο μικρό χωριό, «ανήμερα της Παναγιάς», δεκάδες θα ενώσουν τα χέρια τους, (ταυτόχρονα με εκατοντάδες χιλιάδες σε ολόκληρη τη χώρα), σχηματίζοντας χορούς σε μορφή κύκλου. Εκατοντάδες χιλιάδες θα προσκυνήσουν την «Αιώνια Μητέρα».
Το Πανηγύρι (ακόμη και στην σύγχρονη, εκφυλισμένη του μορφή) παραμένει ίχνος από αυτό που δηλώνει το ίδιο του το όνομα. Πανήγυρις, από το παν(όλος) και άγυρις (συνέλευση).Ο Δεκαπενταύγουστος, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη γιορτή στον ελλαδικό χώρο, ήταν η μεγάλη γιορτή της Κοινότητας και της Μητριαρχίας.
Είναι η ημέρα που η κοινότητα επανασυνδέεται. (Ενώ Πάσχα και Χριστούγεννα είναι οι γιορτές της «οικογένειας»). Είναι η ημέρα της επιστροφής και της επανένωσης. Μέσα στη περίοδο όπου παραδοσιακά ο κύκλος των αγροτικών και κτηνοτροφικών εργασιών ήταν στο ναδίρ, μέσα στη περίοδο του καλοκαιριού όπου οι ξενιτεμένοι και οι νομάδες επέστρεφαν. (Στη σύγχρονη εκδοχή, η περίοδος με τις θερινές άδειες). Η Κοινότητα (παν)-(ηγυρίζει). Και ένας ολόκληρος πολιτιστικός, γεωγραφικός χώρος ενώνεται, μέσω του ταυτόσημου Χρόνου, και στο Χώρο και στη Συνείδηση.

Τρίτη 15 Αυγούστου 2017

Ένα κορίτσι που το έλεγαν Μαρία

Αποτέλεσμα εικόνας για παρθενος  χαλεπα μοραλη
του Μάνου Στεφανίδη

Στην μνήμη της μάνας μου Βαρβάρας που κοιμήθηκε πριν έντεκα χρόνια 

Μια Μαρία κλέβει όλων τις καρδιές στην όπερα του Bernstein - και αργότερα στη δημοφιλέστατη ταινία - West Side Story. Μια Μαρία έχει επίσης κατακτήσει εδώ και δυο χιλιετίες τις ψυχές ολόκληρης της Δύσης (το χλωμό της αντίστοιχο στο Ισλάμ είναι ίσως η Φατίμα). Πρόκειται για την Παναγία των ορθοδόξων, τη Santa Maria των καθολικών, το απόλυτο αρχέτυπο της μητέρας που θήλασε τον Σωτήρα του κόσμου με το γάλα του ουρανού όπως η Ήρα το μικρό Ηρακλή. Η Παρθένος της Ναζαρέτ εξανθρωπίζει το ισόπλευρο τρίγωνο της χριστιανικής τριαδικής Θεότητας, εμποτίζοντάς το με το αίμα, το δάκρυ αλλά και το γέλιο των ανθρώπινων όντων. Μια γυναίκα, μ’ άλλα λόγια, δίνει ουμανιστική υπόσταση στο δογματικό δίδυμο των αρρένων Πατρός και Υιού. Οι καθολικοί μάλιστα για να εξυψώσουν ακόμη περισσότερο την ιερή παρθένα, υποστήριξαν με φανατισμό το δόγμα της “αμώμου συλλήψεώς” .Της “immaculata concoeptio”. Στην χριστιανική  εικονογραφία η Παναγία δεσπόζει και αποδίδεται, -αν και σε άπειρες παραλλαγές όπως είναι φυσικό - με δυο βασικούς τρόπους: Αυτόν της Γλυκοφιλούσας, δηλαδή της τρυφερότατης μεταφοράς της μητρικής στοργής  όπου το Βρέφος ακουμπάει την παρειά του στο μάγουλο της μάνας του και αυτόν της Πιετά, δηλαδή της αποσβολωμένης γυναίκας που κρατάει νεκρό, τον Θεάνθρωπο γιό της της σε μιαν άδεια αγκαλιά. 

Βυζαντινές εικόνες της παλαιολόγειας εποχής με Οδηγήτριες ή Βρεφοκρατούσες θα πλημμυρίσουν την προαναγεννησιακή Ιταλία ή την Ρωσία του Θεοφάνους του Γραικού και θα εντοπίζονται σήμερα ως Παλλάδια στα ιερά διάσημων ναών (π.χ. στον Άγιο Μάρκο της Βενετίας και τον Άγιο Πέτρο της Ρώμης). Αυτές οι υπερβατικές αλλά και τόσο πραϋντικές μορφές θα αντικατασταθούν λίγο μετα από τις γήινες μικρές Μαντόνες του Giovanni Bellini, του Raphael, του Giorgione έως την σύγχρονη Ολίβια Χάσεϊ του σκηνοθέτη Franco Zeffirelli. Στις βυζαντινές “Κοιμήσεις” πάλι  αλλά και στην περίφημη εικόνα του Γκρέκο στη Σύρο συνυπάρχουν, δογματικώς άψογα, τόσο το νεκροκρέββατο της Παρθένου με τους Αποστόλους συναθροισθέντας ενθάδε όσο και η θριαμβική Μετάστασή της στο ανώτερο μέρος της σύνθεσης με τις πύλες του Ουρανού διάπλατες για να την υποδεχτούν. Αντίστοιχα ο Caravaggio θα ζωγραφίσει την Κοίμηση απόλυτα γειωμένη με το απόλυτο του θανάτου να δεσπόζει  έχοντας ως μοντέλο το κορμί μιας πόρνης που βρέθηκε πνιγμένη στον Τίβερη και τους Αποστόλους γύρω να θρηνούν γοερά (Λούβρο). Ο Tiziano πάλι, ο Carracci αλλά και ο Γκρέκο αποδίδουν με την θεατρική μπαρόκ οπτική του sotto in su (δηλαδή το θέμα ειδωμένο από κάτω προς τα πάνω σαν σε σκηνή θεάτρου) την Θεοτόκο να υψώνεται μεγαλόπρεπα στις πτέρυγες αγγέλων και συννέφων στους ουρανούς πάνω από το άδειο της Τάφο και εμπρός στα εκστατικά μάτια των Αποστόλων.

Δευτέρα 14 Αυγούστου 2017

Η Λατρεία της Μεγαλόχαρης στας Αθήνας

εικ. Παναγία η Αθηνιώτισσα

Ένα ενδιαφέρον ιστορικό οδοιπορικό 
στην Αθήνα του παρελθόντος 
Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

Η Λατρεία* της Μεγαλόχαρης στας Αθήνας

«Σε καμμιά πόλη στον κόσμο δεν λατρεύτηκε* η Παναγία τόσο, όσο εδώ στην Αθήνα, και καμμιά πόλη ανάλογα με τον πληθυσμό της, δεν είχε τόσες εκκλησίες και Μοναστήρια κτισμένα στ’ όνομα της Θεομήτορος, όσα είχαν άλλοτε αι Αθήναι. Αυτό νομίζω πως οφείλεται σε δυο αξιοπρόσεχτα γεγονότα. Γεγονότα π’ έχουν συνδέσει την Παναγία με την πόλη του Φωτός και του Πνεύματος.
Ερχόμεθα στο πρώτο. Όπως μας λέγει η παράδοση της πίστης μας, όταν ο Χριστός αποφάσισε να πάρει από τον πρόσκαιρο κόσμο την Μητέρα του για να την έχει πλάϊ του, την ειδοποίησε τρεις μέρες πριν μ’ έναν Άγγελο Του. Μετά το άγγελμα αυτό, η Μεγαλόχαρη ανέβηκε στο Όρος των Ελαιών για να προσευχηθεί και να ευχαριστήσει το παιδί της. 

Ταυτόχρονα νεφέλαι άρπαξαν από τα πέρατα της γης τους Αποστόλους και τους έφεραν στο σπίτι της Παναγίας για να παρευρίσκωνται κατά την Κοίμησή Της, και εκεί άραντες το σώμα με ύμνους και ψαλμούς έφεραν εις το Χωρίον Γεθσημανή, και έθαψαν το πανάχραντό της σώμα.