Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΝΑΤΟΛΗ-ΔΥΣΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΝΑΤΟΛΗ-ΔΥΣΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου 2024

Φεύγετε την Ευρώπην



από Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος


Δεν δύναμαι, ούτε να ακούω ούτε να αναγινώσκω με υπομονήν τους ταλανισμούς του ημετέρου γένους, με το να πάσχη αμάθειαν της έξω φιλοσοφίας. Όλοι σχεδόν, όσοι εις τας ακαδημίας της Ευρώπης υπάγουσι και εκεί βλέπουσι τόσα πλήθη φιλοσόφων, άλλοι δια ζώσης φωνής και άλλοι εν τοις προλεγομένοις των βιβλίων, οπού εκδίδουσι εις το κοινόν φως, τόσους ταλανισμούς και τόσας θρηνολογίας κάνουσι του γένους μας δια την στέρησιν της έξω σοφίας, ώστε οπού και τυφλόν και σκοτεινόν και ελεεινόν και μυρίων δακρύων άξιον το ονομάζουσι, τόσος φαίνεται να είναι ο ζήλος των. Αλλά τάχα ο ζήλος αυτών ούτος, είναι ένας ζήλος επαινετός ή όχι;

Αδόκιμος κρίνεται ο ζήλος ούτος. Διατί; Επειδή του λείπει η επίγνωσις. Ήγουν διατί δεν αισθάνονται, ούτε διακρίνουσι τί θέλει να ειπή γη, και τί θέλει να ειπή ουρανός· τί θέλει να ειπή σώμα και τί θέλει να ειπή ψυχή· τί θέλει να ειπή κόσμος, και τί θέλει να ειπή Εκκλησία· τί θέλει να ειπή φιλοσοφία, και τί θέλει να ειπή Αγία Γραφή.

Ηξεύρω βέβαια πως ο λόγος ούτος ούτος θέλει φανή απαράδεκτος, και πολλούς έχει να λυπήση από εκείνους οπού μάλιστα και σεμνύνονται εις αυτήν (την φιλοσοφίαν) παρά εις την λογικήν τους ψυχήν. Όμως εγώ βάνοντας σκοπόν να ωφελήσω κοινώς, καθ’ όσον δυνηθώ, τους απλούς αδελφούς μου, δεν ψηφώ των ολίγων την ματαίαν λύπην και οργήν. Το παρόν μου εγχειρίδιον λοιπόν θέλει εξετάσει πρώτον, τί πράγμα είναι τούτη η φιλοσοφία, εις την οποίαν ούτως ακράτως οι ημέτεροι φέρονται και την οποίαν τόσον πολλά εκθειάζουσι και υπερυψώνουσι.

Μέγα τίποτας και εξαίσιον χάρισμα παρά Θεού εδόθη εις τον άνθρωπον ο νους. Τέχνας επινοεί, επιστήμας ευρίσκει διαφόρους […] Και επειδή όλα αυτά οπού εξετάζει ο νους είναι ποιήματα Θεού, διά τούτο η φιλοσοφία, οπού είναι γνώσις τούτων απάντων, ονομάζεται από τους παλαιούς γνώσις θείων πραγμάτων. Και η γνώσις αύτη λέγεται το θεωρητικόν μέρος της φιλοσοφίας. Διατί ονομάζεται πρακτικόν το άλλο μέρος, εκείνο οπού καταγίνεται εις την εξέτασιν των ανθρωπίνων πράξεων. Ανθρώπινα δε πράγματα λέγουσι τας αρετάς και τας κακίας. Τούτο είναι το μέρος εκείνο, οπού δείχνει εις τον άνθρωπον ποία είναι εκείνα οπού πρέπει να κάνη ως λογικός οπού είναι […]π

Η λογική ταύτη παιδεία δεν είναι διά τον ουρανόν, είναι διά την γην, διά τας πόλεις, διά τα βασίλεια, αυτή είναι ένα από τα οργανικά αγαθά, καθώς είναι δηλαδή τα χρήματα, τα κάλλη, η ρώμη του σώματος, τα αξιώματα και τα τοιαύτα, με ταύτην την διαφοράν, ότι αυτή είναι το πρώτον και τιμιώτατον των οργανικών καλών. Διατί όλα τα αλλά είναι και λέγονται υλικά και σωματικά, η δε μάθηση είναι λογική, δηλαδή της λογικής ψυχής γέννημα και καρπός εξαίρετος. Πλην και αυτή δεν είναι από την εδικήν της φύσιν ούτε κακή, ούτε καλή, αλλά από την μεταχείρισιν των εχόντων αυτήν, γίνεται ή καλή ή κακή. Λοιπόν η κατάχρηση της έξω σοφίας δίδει εις αυτήν το όνομα να λέγεται κακή. Δεν είναι όμως η κατάχρηση αυτή απλή και μονοειδής, αλλά πολλών λογιών. Πρώτη κατάχρηση ευρίσκεται εκείνη, οπού πολλοί την κρατούν εις μίαν υπόληψιν υπερτάτην, φρονούντες και λέγοντες πως αυτή μόνη, ήγουν η φιλοσοφία, είναι φως. Και όσοι την έχουν, εκείνοι μόνοι ιλλουμινάτοι και είναι και λέγονται, ήγουν φωτισμένοι. Οι δε άλλοι είναι σκοτεινοί και τυφλοί. Τέτοια ήτον η δόξα του παράφρονος Βαρλαάμ του Καλαβρού, και τέτοια είναι η των Γάλλων και των ομοίων τους. Δευτέρα κατάχρηση είναι εκείνη, οπού μερικοί καταγηράσκουσι και φθείρονται επάνω εις πράγματα πάντη άχρηστα, διά να επαινούνται πως είναι πνεύματα υψηλά και περίεργα. Τρίτη κατάχρηση είναι, οπού πολλοί ιερωμένοι, αφήνοντες την τάξιν τους και την ευσχημοσύνην του επαγγέλματός των, υπάγουν και κυλίονται εις τους βορβωρώδεις τόπους των αθεωτάτων γενών της Ευρώπης, διά να παραλάβουν μαθήματα πάντη ανοίκεια και αλλότρια του ιδίου των επαγγέλματος. Τετάρτη και τελευταία και χειρίστη απασών κατάχρηση είναι εκείνη, οπού τολμά να κρίνη και να ανακρίνή τας θείας γραφάς, και να μεταχειρίζεται την αντίθεον γλώσσαν της εναντίον εις την θείαν πρόνοιαν.

Ούτω γίνεται και κακή και ολεθρία και ψυχοβλαβεστάτη, και μίσους αξία και αποφυγής η έξω μάθηση. Λοιπόν δια να βάλλωμεν όρια εις εκείνους οπού θέλουν και καταδέχονται να μας ακούσουν, λέγομεν και συμβουλεύομεν να παύσουν και να λείψουν από μιας από την Ευρώπην, αν θέλουν να είναι και να μένουν Χριστιανοί…

Άξιον είναι να απορήση τινάς διά τον μυθολογικόν πίνακα του Κέβητος, ότι εκείνος ονομάζει εκεί ψευδοπαιδείαν όλα ομού τα είδη της φιλοσοφίας, και δεν είναι κανένας χριστιανός δεισιδαίμων εκείνος οπού τους δίδει αυτήν την επωνυμίαν. Είναι έλλην παλαιός, μάλιστα και από την καρδίαν της Ελλάδος, ήτοι από τας Θήβας της Βοιωτίας. Ιδού επί λέξεως, ούτοι δε, φησί, οι άνθρωποι οι έσω των περιβόλων ανακάμπτοντες τίνες εισίν; οι τας ψευδοπαιδείας, έφη, ερασταί ηπατημένοι, οιόμενοι μετά της αληθινής παιδείας συνομιλείν. Τίνες ουν καλούνται ούτοι; Οι μεν ποιηταί, έφη, οι δε ρήτορες, οι δε διαλεκτικοί, οι δε μουσικοί, οι δε αριθμητικοί, οι δε γεωμέτραι, οι δε αστρονόμοι, οι δε ηδονικοί, οι δε περιπατητικοί, οι δε κριτικοί και όσοι άλλοι τούτοι εισί παραπλήσιοι.

Τώρα να ονομάση ψευδοπαιδείαν την ποιητικήν και την ρητορικήν και την διαλεκτικήν και αλλά τοιαύτα είδη μαθήσεως, και η ύλη το δέχεται και το είδος το συγχωρεί. Αλλά να λέγη ψευδοπαιδείαν την γεωμετρίαν και τα σύστοιχα αυτή μαθήματα, τούτο βέβαια είναι παράξενον και μεγάλης απορίας άξιον. Αλλά δεν ονομάζει ο Κέβης ούτε την γεωμετρίαν ούτε καμμίαν άλλην επιστήμην ψευδοπαιδείαν, ότι τάχα σφάλλει και δεν ορθοποδεί εις τας αποδείξεις της, όχι λέγω κατά τούτο. Αλλ’ επειδή παιδεία θέλει να ειπή αγωγή ωφέλιμος της ψυχής, επιμόνως πολλάκις των από κακίας κυλίδων αυτήν εκκαθαίρουσα. Και πάλιν παιδεία, ηθών κατόρθωσα επί το κρείττον φέρουσα. Και απλώς ειπείν, παιδεία εστίν η αρετή. Επειδή, λέγω, τούτο θέλει να ειπή παιδεία, και έπειτα καμμία από αυτάς,

έξω από την εδικήν τους παρουσίαν ήτοι έξω από την εδικήν τους γνώσιν, καμμίαν βελτίωσιν δεν κάνουσι της ψυχής, ούτε του θυμού, ούτε της επιθυμίας, αλλά και είναι και γνωρίζονται οι περισσότεροι από αυτούς εμπαθέστατοι, φαυλοβιότατοι, ανδράποδα των ηδονών, δούλοι των ιδίων τους παθών, και μηδέν κατά τα ήθη διαφέροντες των πάντη απαίδευτων και αμαθών, διά ταύτα ονομάζει ο Κέβης, αλλά και προ του Κέβητος ο Σωκράτης, ψευδοπαιδείαν την λογικήν, ήτοι την διά λόγων περαινομένην και ποριζομένην φιλοσοφίαν. Αληθινήν παιδείαν καλούνε την των αλόγων παθών κάθαρσιν και των αρετών πασών κατόρθωσιν, ήγουν την ανδρείαν, την δικαιοσύνην, την σωφροσύνην, την επιείκειαν, την πραότητα, την συμπάθειαν και τας λοιπάς εννοίας. Αι οποίαι με έναν λόγον, ηθική φιλοσοφία ονομάζονται και εις την μητέρα, ήτοι εις την ευδαιμονίαν, αυταί φέρουσι τον άνθρωπον. Και τοιούτοι φιλόσοφοι ήσαν και ωνομάζοντο οι αναχωρηταί και ασκηταί λεγόμενοι. Λοιπόν όταν και οι έλληνες ακόμη ονομάζουσι ψευδοπαιδείαν την γεωμετρίαν και τας άλλας λογικάς επιστήμας, ωσάν οπού καμμίαν ηθικήν ωφέλειαν δεν προξενούν εις την ψυχήν, μάλιστα και την γεμίζουν από φαντασίαν και δαιμονικήν υψηλοφροσύνην […]

Με εσάς αδελφοί ομιλώ οπού έτι εδώ ευρίσκεσθε, και όλον ένα διανοείσθε και βουλεύεσθε, να κινήσητε ή να μη κινήσητε. Δεν ομιλώ με εκείνους οπού ήδη απήλθον. Ότι είναι περιττός διά εκείνους κάθε λόγος, όχι μόνον διατί απήλθον, αλλ’ ότι και καλώς έπραξαν κομπάζουσι, και επήγαν και ήνοιξαν τα ομμάτιά τους.

Φεύγετε όσον δύνασθε την Εύρώπην. Και ακόμη και εκείνοι οπού έρχονται από την Ευρώπην. Ότι οι λόγοι τους ρέουσι από τα χείλη τους γλυκύτεροι από το μέλι. Μα αλοίμονον, αυτοί απαραλλάκτως είναι εκείνοι διά τους οποίους ο προφήτης λέγει τάδε: ότι ουκ έστιν εν τω στόματι αυτών αλήθεια, η καρδία αυτών ματαία.

Εγώ κατά αλήθειαν φρίττω και αμηχανώ, όταν από το ένα μέρος στοχάζομαι την σημερινήν κατάστασιν της Ευρώπης, και από το άλλο μέρος βλέπω τούτους τους ημετέρους, οπού έτσι ακράτως φέρονται εις την απόλαυσιν των δήθεν καλών αυτής. Οι μεν γαρ εμπορίας χάριν, οι δε φιλοσοφίας, εκεί τρέχουσι. Φρίττω λέγω και απορώ. Διατί ένα καιρόν ημείς οι ανατολικοί είχαμεν φόβον διά εκείνους οπού επήγαιναν εις την Ευρώπην, μη τύχη και πάθουν ένα από τα δύο, ή την σωφροσύνην να χάσουν, ή να πέσουν εις λατινισμόν. Την σήμερον αυτά και τα δύο λογίζονται παραμικρά και σχεδόν το ουδέν ως προς το έσχατον και ακρότατον των κακών, την αθεΐαν. Οι γάλλοι την επαρρησίασαν, αποβάλλοντες κοινώς τον Χριστιανισμόν, από τον οποίον και προ τούτου χριστιανοί ονομαζόμενοι, δεν είχαν καμμίαν ωφέλειαν. Τα άλλα μέρη της Ευρώπης ακόμα γελούν τον εαυτό τους τάχα πως είναι χριστιανοί, ουδέ μόρφωσιν καν έχοντες, ει μη μόνους τους ναούς και πολλάς και μεγάλας καμπάνας και τας πυκνάς λιτανείας και τα ποικίλα και διάφορα σχήματα και τα βδελυκτά και θεοστυγή τάγματα και τα λεγόμενα μοναστήρια. Τα δε αλλά πάντα γάλλοι αυτόχρημα. Αυτοί οι ίδιοι οι φιλόσοφοι εις τους οποίους τρέχουσι ούτοι διά να λάβωσι το μέγα φως, ότι είναι φιλόσοφοι και το κομπάζουσι, χριστιανοί δε και να τους υπολαμβάνουν πως είναι αισχύνονται και το αναγουλιάζουσι.

Λοιπόν αυτοί οπού τόσον ακρατώς εκείσε τρέχουσι, τάχα δεν μανθάνουσι από άλλους πως η Ευρώπη είναι το χάος της απωλείας; Οι περισσότεροι όμως και ακούουσι και μανθάνουσι, αλλά δεν ψηφούσι τίποτας την τοιαύτην βροντήν. Μα διατί; Διατί πιστεύουσι εις τους λογισμούς των, ότι αυτοί δεν έχουν να πάθουν τίποτες. Έπειτα αφού υπάγουν και πάθουν, μάλιστα και καυχώνται εις την ελεεινήν τους διαστροφήν. Λέγοντες πώς επήγαν και απέβαλον τας δεισιδαιμονίας, δεισιδαιμονίας ονομάζοντες οι κακοδαίμονες τας νενομισμένας νηστείας, τας προσευχάς τας ευλαβείας, σημεία και χρέη αχώριστα των ευσεβούντων Χριστιανών.



πηγή: Επιμέλεια κειμένου· Παναγιώτης Νέλλας, Περιοδικό «Σύναξη», τεύχος 5, Χειμώνας 1983.

https://www.pemptousia.gr/2012/01/fevgete-tin-evropin/

Ο ζωγραφικός πίνακας που πλαισιώνει τη σελίδα (“Η κοιλάδα του κλαυθμώνος”, 1930) είναι έργο του Φώτη Κόντογλου.

ΠΗΓΗ:https://antifono.gr/fevgete-tin-evropin/?fbclid=IwAR2xMXS4RNH6ydQONFfJ92KQ2YAU1uTRf7_T1-cCdD3orDAMGn7PcbNKdE4
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Κυριακή 26 Νοεμβρίου 2023

δουλεύουνε για να "συγχρονίσουν" την Ελλάδα, ενώ στ΄ αληθινά σκάβουνε το λάκκο της.


Του Φώτη Κόντογλου 


"Η ψευτιά και ο πνευματικός εκφυλισμός απλώνεται μέρα με την ημέρα απάνω στους Έλληνες και τους παραμορφώνει. Έναν λαό που ξεχωρίζει ανάμεσα σ’ όλα τα έθνη και που είναι γεμάτος πνευματική υγεία, πάμε να τον κάνουμε εμείς, οι λογής-λογής καλαμαράδες και οι άλλοι γραμματιζούμενοι, σαχλόν, χωρίς χαρακτήρα, χωρίς πνευματικό νεύρο, χωρίς πνευματική ανδροπρέπεια, χωρίς χαρακτήρα.

Οι διάφοροι φωστήρες βαστάνε από μια πατέντα στα χέρια και μέρα – νύχτα δουλεύουνε για να "συγχρονίσουν" την Ελλάδα, ενώ στ΄ αληθινά σκάβουνε το λάκκο της.

Άμυαλα νευρόσπαστα! Ποιόν θα συγχρονίσετε; Αυτό που εσείς λέτε «συγχρονισμό» και «εξέλιξη» είναι μια άθλια παραμόρφωση, σύμφωνα με ένα βλακώδες μοντέλο, όπου κάνανε οι σαρακοστιανοί και κάλπικοι άνθρωποι, που τους λέγει η Γραφή «χλιαρούς», δηλαδή σαχλούς…

Μέσα σ΄ αυτό το καλούπι θέλετε να βάλετε τον λαό, κι έτσι να χαθεί από πάνω του κάθε πρωτοτυπία, κάθε σημάδι αληθινής ζωής, κάθε χαρακτήρας. Θέλετε με άλλα λόγια να επιβάλλετε στον κόσμο ένα πνευματικό «εσπεράντο», που να καταργήσει κάθε ζωντανή ουσία κι έκφραση στους ανθρώπους, δηλαδή ένα πνευματικό θάνατο ή μια πνευματική παραλυσία. Αυτό το λέτε «συγχρονισμό» και «εξέλιξη»."

Από άρθρο του μεγάλου ΦΩΤΗ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Πόσο επίκαιρο!


ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/100016422913934/posts/pfbid02YtWpXqxHCUasHAzXzwrxEVt6DW6JidvQy4muEr7uhAL5B9h8kK19FwkdcgCSP7v8l/
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Τετάρτη 22 Νοεμβρίου 2023

Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι τό τελευταῖο ὀχυρό τοῦ Χριστιανισμοῦ»

Συνέντευξη στήν Μαρία Κορνάρου.

από Αντίφωνο




ἐπίσκεψις τοῦ Τζόρνταν Πήτερσον στό Ἅγιον Ὅρος δέν πέρασε ἀπαρατήρητη —ἡ εἴδησις πού ἔκανε τον γύρο τοῦ κόσμου, ὅπως τό κάνουν ἄλλωστε οἱ ἑκάστοτε δηλώσεις τοῦ διάσημου ψυχολόγου καί ὀμιλητῆ, ἦρθε ἀμέσως μετά ἀπό αὐτήν τῆς ἐπίσκεψῆς του στά Μετέωρα. Λίγοι ὅμως φαντάζονται ὅτι πίσω ἀπό τήν γνωριμία τῆς γνωστῆς προσωπικότητας μέ τήν Ἑλλάδα καί τήν Ὀρθοδοξία κρύβεται ἕνας Καναδός… ἁγιογράφος, ἐπιστήθιος φίλος τοῦ Πήτερσον καί προσήλυτος στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τον Προτεσταντισμό.

 «Τό νά εἶμαι Χριστιανός καί καλλιτέχνης, σέ μία ἐκκλησία χωρίς εἰκόνες, σέ ἕνα μετα-νεωτερικό κόσμο κυνικῆς μοντέρνας τέχνης, μετά ἀπό ἕνα σημεῖο δέν εἶχε πολύ νόημα», διηγήθηκε στήν «ΕτΚ» ὁ Jonathan Pageau κατά τήν συνάντησή τους στό πολύκροτο παγκόσμιο συνέδριο τοῦ Πήτερσον, τό ARC. Ἐξιστόρησε ἐξ ἴσου, σέ ἀποκλειστικότητα, τήν σχέση τοῦ Καναδοῦ ψυχολόγου μέ τήν Ὀρθοδοξία, στήν ὁποία ὅπως ἐξηγεῖ τον εἶχε ἤδη συστήσει μέσα ἀπό τήν πρόσκλησή του σέ Λειτουργίες, ἀπό τίς ὁποῖες συνήθως ἔφευγε. «Μοῦ ἐκμυστηρεύτηκε ὅτι ἔνοιωθε σάν παιδί πού τό ἀναγκάζουν νά πάει σχολεῖο». 


Ὅλα ὅμως ἀλλαξαν ὅταν ἀποφάσισε νά συνοδέυσει τον Pageau στήν ἐπίσκεψή του στό Ἅγιον Ὅρος. Ἐν μέσω δύσκολων συνθηκῶν —ἔγερση ἀπό τίς τέσσερεις, λειτουργία στά ἑλληνικά ὅπου «δέν καταλαβαίναμε τίποτα», πολύωρες ἀκολουθίες— ὁ Πήτερσον τοῦ ἐξομολογήθηκε: «ξέρεις, παλιά τό μισοῦσα αὐτό. Τώρα τό βρίσκω ἀρκετά ἀνακουφιστικό». Ἡ γνωριμία τους μέ τον χαρισματικό γέροντα τῆς Μονῆς Ξενοφῶντος, ὁ ὁποῖος «ἔλαμπε» ὅπως εἶδαν ὅλοι οἱ συνταξιδιῶτες τοῦ Πήτερσον, σημάδεψε τήν ἐπίσκεψη μέ τά δῶρα τῆς διορατικότητας καί μέ τά ἁπλᾶ λόγια τοῦ γέροντα, ὁ ὁποῖος «ἔλεγε πράγματα πού θά ἔλεγε καί ὁ Χριστός». Τελειώνοντας ἕνα προσκύνημα γεμάτο ἀπό… φωτογραφίες καί αὐτόγραφα —καθώς τον ἀναγνώριζαν μέχρι καί οἱ μοναχοί!— ὁ Πήτερσον εἶπε τά ἑξῆς: «πρέπει νά κάνουμε αὐτά τά μέρη πολύ δημοφιλῆ, πρέπει νά φέρουμε πολύ κόσμο σέ αὐτά τά μοναστήρια». Ἦταν χάρη στον Πήτερσον, κατά μία ἔννοια, πού μπόρεσε ἡ «ΕτΚ» νά σᾶς παρουσιάσει, ἔτσι, τήν ἀκόλουθη συζήτηση γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τό μέλλον τῆς Δύσης, κατά τήν ὁποία ὁ Jonathan Pageau καί ὁ Rod Dreher, δύο ἀπό τίς πιο ἐπηρεαστικές φωνές τῆς Ὀρθοδοξίας στήν Ἀμερική, μοιράζονται τήν πίστη τους, προειδοποιοῦν γιά τίς μεταρρυθμίσεις στήν Ἐκκλησία, καί ἐξηγοῦν γιατί ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι τό μέλλον τῆς Δύσης.

ΤΖ. Π.: Νομίζω ὅτι ὁ Ρόντ θά συμφωνοῦσε μαζί μου σέ αὐτό, ὅτι δηλαδή παρ’ὅλο πού ὁ μετα-χριστιανικός κόσμος ξεκίνησε μέ τήν ἐπίκληση τῆς λογικῆς καί τῆς ἐπιστήμης καί μίας κοσμικῆς ἀντίληψης γιά τά πράγματα, αὐτό πού βλέπουμε τελικά εἶναι ἡ ἐπιστροφή τοῦ παγανισμοῦ. Τό βλέπουμε μέ τήν ἀναβίωση αὐτῶν τῶν ἀρχαίων ἠθικῶν ἀρχῶν, πού βέβαια ἔρχονται μεταμφιεσμένες, ὅμως παραμένουν οὐσιαστικά οἱ ἴδιες. Βλέπουμε ὁρισμένες ἰδέες καί ὁρισμένες δυνάμεις νά ἐπικρατοῦν ἐν μέςῳ τῶν αὐξανόμενων διαιρέσεων, τῆς κοινωνικῆς κατάρρευσης, τῆς ἰδεολογικῆς κατάρρευσης, καί ὅλα αὐτά συμβαίνουν ταυτόχρονα. Βλέπουμε τήν ἐπιστροφή τῆς παγανιστικῆς ἠθικῆς μέ τήν λατρεία τῆς «μητέρας Γῆς», ἤ τῶν ὀρέξεων τοῦ καθενός, ἤ μέ τον ἀνδρογυνισμό πού ἦταν πολύ διαδεδομένος στις λατρεῖες τῆς ὕστερης ρωμαϊκῆς ἐποχῆς, τό ἴδιο ὅπως ἡ ὁμοφυλοφιλία καί τό διαζύγιο. Ἡ βρεφοκτονία καί ἡ θανάτωση τῶν ἠλικιωμένων ἦταν ἐξ ἴσου κομμάτι τῶν παγανιστικῶν κοινωνιῶν, οἱ ὁποῖες περίμεναν ὅτι οἱ γέροι μετά ἀπό μία συκγεκριμένη ἠλικία θά πᾶνε στό δάσος νά πεθάνουν, ἤ ὅτι τά ἀνάπηρα βρέφη θά ἐγκαταλείπονται, κ.ο.κ.

Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2023

Το τέλος του ανθρώπου ή Η παραμόρφωσή του




*
Απόσπασμα από το βιβλίο του Σωτήρη Γουνελά Το τέλος του ανθρώπου ή Η παραμόρφωσή του (Αρμός, 2022), το οποίο παρουσιάζεται αυτήν τη Δευτέρα, 13 Νοεμβρίου 2023 και ώρα 19:00, στις Εκδόσεις Αρμός (Μαυροκορδάτου 11, Αθήνα). Θα μιλήσoυν: π. Αντώνιος Πινακούλας, εφημέριος Ιερού Ναού Αγίου Παντελεήμονα Χαλανδρίου, Δημήτρης Βασιλάκης, επ. καθηγητής φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Βασίλης Ξυδιάς, θεολόγος, Στέφανος Ευθυμιάδης, βυζαντινολόγος, καθηγητής Ανοιχτού Πανεπιστημίου Κύπρου και ο συγγραφέας του βιβλίου Σωτήρης Γουνελάς.

~.~


Δυστυχώς και η αποξένωση και η εκμηχάνιση καθιερώθηκαν και οι άνθρωποι τραβούν το δρόμο τους ‘νήπιοι’ σαν τους συντρόφους του Οδυσσέα που έφαγαν τα ιερά βόδια του θεού Ήλιου και στο ταξίδι της επιστροφής δεν επέζησε κανένας. Όταν σβήσεις από μέσα σου την δημιουργία του ανθρώπου “κατ’ εικόνα” Θεού, ο άνθρωπος καταντά-τελικά- κατ’ εικόνα της μηχανής! Φαίνεται πως η παραμόρφωση αρχίζει με τον Καρτέσιο, ο οποίος χωρίζει την ψυχή από το σώμα μηχανοποιώντας το και χωρίζει την ψυχή από την φύση. Έτσι καθιερώνεται ο χωρισμός του υποκειμένου από το αντικείμενο που έκτοτε σημαδεύει τη Δύση αδιάκοπα με επιπτώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Η φύση ανήκει στα εκτατά (res extensae) και μαθηματικοποιείται.

Ποιό είναι το ζήτημα; Το ζήτημα είναι ότι δεν γίνεται να κάνουμε –δηλ. να κάνει ο άνθρωπος– την φύση αντικείμενο σαν να είναι κάτι ξέχωρο από αυτόν. Η φύση, ο κόσμος δεν είναι ΕΞΩ από τον άνθρωπο-υποκείμενο. Κάνοντάς το αυτό καταδίκασε την πορεία του κόσμου και του ανθρώπου σε ένα είδος αβυσσαλέας απόστασης-διάστασης, έκοψε στα δύο το ενιαίο της ζωής μόνο και μόνο για να καταστήσει τον άνθρωπο κυρίαρχο και κατακτητή της φύσης.

Ο πρώτος που έκανε κριτική στον Καρτέσιο πάνω σε αυτά τα ζητήματα ήταν ο ρώσος Σολοβιώφ στη διατριβή του με θέμα Η κρίση του δυτικού πνεύματος (μεταφράστηκε γαλλικά από τον Μαξίμ Χέρμαν γύρω στα 1942), όπου έγραφε μεταξύ άλλων: θεωρεί ότι «αναπαριστούμε (διανοητικά) την φύση ως ένα ον απολύτως εξωτερικό στη λογική (ratio), που αυτή -η λογική- αγωνίζεται να το δαμάσει». Ο Ντεκάρτ, γράφει ο Σολοβιώφ, «αρνιόταν ακόμα και στα ζώα την ύπαρξη ψυχής και χώριζε με ανυπέρβατη άβυσσο το ανθρώπινο πνεύμα, όχι μονάχα με την υπόλοιπη φύση, αλλά και με το ίδιο του το (ανθρώπινο) σώμα». Και ακόμη: «την μοναδική κίνηση που δέχεται (μέσα στη φύση) είναι η μηχανική κίνηση, που οφείλεται σε μια ώθηση. Εξαιρεί από την φύση κάθε ζώσα ενέργεια» (ό.π.).

Παρασκευή 20 Οκτωβρίου 2023

Οι Jacqueries και η Αριστερά – Με αφορμή το Παλαιστινιακό




Μαργαρίτης Γιώργος

Jacqueries ονομάζονται οι τυφλές εξεγέρσεις. Συμβαίναν συνήθως στην ύπαιθρο όταν η πείνα και η εξαθλίωση δεν άφηναν κανένα περιθώριο ελπίδας. Ήταν τυφλές και κατ’ επέκταση βίαιες, άγριες με την απόλυτη έννοια του όρου. Οι πεινασμένοι έμπαιναν στους πύργους και στα ανάκτορα των πλουσίων και, οπωσδήποτε, δεν φέρονταν καθόλου ευγενικά σε όσους έβρισκαν εκεί. Τα κεφάλια των τελευταίων περιφέρονταν θριαμβευτικά πάνω σε δικράνια ή σε πασσάλους. Μια που η “δικαιωματική” εποχή μας απαιτεί ιδιαίτερη μνεία γι’ αυτό, ναι, οι γυναίκες βιάζονταν πριν θανατωθούν: μετά τις πέταγαν στην φωτιά που κατέκαιγε ολόκληρο το υποστατικό.

Η Αριστερά ήταν ανέκαθεν, εξ ορισμού. υπέρ των εξεγέρσεων των φτωχών και των πεινασμένων. Στην εργογραφία της, όμως, συναντούμε μεγάλους δισταγμούς και επιφυλάξεις ως προς τις Jacqueries. Τις τοποθετούσαν στις άναρχες, χωρίς προοπτική εξεγέρσεις και τις έψεγαν ως χωρίς στόχο, χωρίς νόημα και αποτέλεσμα. Δεν ήταν άδικη διαπίστωση. Πλην όμως η εποχή των Jacqueries, μόνο αυτό μπορούσε να δώσει.


Οι πεινασμένοι φτωχοδιάβολοι είχαν συνήθως μπροστάρη τους ένας μοναχό ή έναν παπά –αληθινό ή ψεύτικο ελάχιστη σημασία είχε– ώστε οι φοβερές πράξεις τους να ενταχθούν στο πλαίσιο της Θείας δίκης, της φωτιάς που επιπίπτει και κατακαίει τους αμαρτωλούς και τους αδίκους. Οι προθέσεις τους, ως εκ τούτου, βρίσκονταν έξω και μακριά από οτιδήποτε θα μπορούσε να ονομαστεί “αριστερό” στις μέρες μας.

Ας μεταφερθούμε όμως σε άλλες εποχές. Μετά την Γαλλική Επανάσταση η αστική τάξη έδωσε τις δικές της έννοιες και όρους στην κοινωνία και στην πολιτική, όπως και φυσικά στις έννοιες της αριστεράς και της επανάστασης. Ήταν απλό: μια καθώς πρέπει επανάσταση όφειλε να μοιάζει με την γαλλική αντίστοιχη. Τα τυχόν διαφορετικά δεν συμπεριλαμβάνονταν στο όρο.

Μετά ήρθε ο αποικισμός


Στο πρώτο μισό του δέκατου ένατου αιώνα αυτό λειτούργησε. Η Ελληνική Επανάσταση ή οι αντίστοιχες της Λατινικής Αμερικής μεταβαπτίστηκαν, ή μάλλον “μεταπλάστηκαν” σε αστικές για να γίνουν κατανοητές στην “Δύση”. Το 1830 ή το 1848 δεν χρειάζονταν πρόσθετες επεξηγήσεις, το 1870 είχε τα προβλήματά του, αλλά οπωσδήποτε ανήκε στα αναγνωρίσιμα είδη εξέγερσης.

Μετά ήρθε ο αποικισμός, εδώ τα πράγματα μπερδεύτηκαν. Η εξέγερση του 1857 στην Ινδία, αποδόθηκε ως Mutiny (ανταρσία). Από τον στρατό ξεκίνησε, εύκολα όμως ξεχώριζε η αντιπάθεια των Ινδών για τους αποικιοκράτες. Η τότε Αριστερά αποδέχθηκε τον ειδικό όρο και δεν υπήρξε κανένα κίνημα συμπαράστασης στους Ινδούς που κατασφάγηκαν από τον βρετανικό στρατό. Με την μεγάλη αποικιοκρατική εξόρμηση, μετά το 1873, τα πράγματα έγιναν πιο περίπλοκα.

Τρίτη 3 Οκτωβρίου 2023

Η ΑΥΤΑΠΑΤΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ



Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να επαναβιομηχανοποιηθούν, χωρίς να ανατραπεί όλη η φιλοσοφία της μεταβιομηχανικής κοινωνίας – ως «ταξικού» πολέμου, απέναντι στην εργασία. Δεν είναι δυνατόν δηλαδή να υπάρξουν και τα δύο – ο πόλεμος εναντίον της εργασίας και η επαναβιομηχάνιση, με το συνδικαλισμό που τη συνοδεύει. Μπορεί λοιπόν ο πρόεδρος Biden να ισχυρίζεται πως θέλει να επανέλθει η βιομηχανία στις ΗΠΑ, αλλά δεν πρόκειται να συμβεί, αφού δεν θα την επιτρέψει η φιλοσοφία των δύο κυβερνώντων κομμάτων – οπότε η χώρα δεν μπορεί να ανταγωνισθεί τις άλλες στο σημερινό κόσμο, εάν δεν αλλάξει τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της. Εάν δεν το κάνει, τότε της απομένουν οι ληστρικές επιδρομές και οι πόλεμοι – κάτι που όμως έχει γίνει πια κατανοητό, από πολλά άλλα κράτη.

«Πώς είναι δυνατόν να διατηρηθεί η αμερικανική ευημερία, χωρίς βιομηχανία; Πώς μπορούν να κυβερνήσουν οι ΗΠΑ τον πλανήτη, χωρίς να έχουν κάτι να εξάγουν, όπως βιομηχανικά αγαθά, γεωργικά προϊόντα, πρώτες ύλες ή κάτι που χρειάζονται οι άλλοι άνθρωποι; Οι ΗΠΑ έχουν μόνο ένα πράγμα να προσφέρουν – το οποίο όμως η Κίνα και η Ρωσία δεν μπορούν να αποδεχθούν

Οι Αμερικανοί μπορούν να προσφέρουν το να μην βομβαρδίσουν άλλες χώρες, να μην ανατρέψουν τις κυβερνήσεις τους ή να μην προκαλέσουν «έγχρωμες» επαναστάσεις. Μπορούν να προσφέρουν δηλαδή τη ζωή στους άλλους ανθρώπους, έναντι αδρής αμοιβής – να μην ανατρέψουν τις κυβερνήσεις τους, να μην τους βομβαρδίσουν και να μην τους κάνουν ότι έκαναν στο Ιράκ, στη Λιβύη ή στη Συρία.


Εάν λοιπόν οι άλλες χώρες δεν το θέλουν, τότε οφείλουν να γίνουν «φίλοι» τους και μέλη του «ελευθέρου» κόσμου. Αυτό έχουν να προσφέρουν οι ΗΠΑ και οφείλουν να αποδεχθούν όλα τα άλλα κράτη – για να μην τα λεηλατήσουν ή/και τα καταστρέψουν». (M. Hudson)

Ανάλυση


Όπως πολύ σωστά αναφέρει ο παραπάνω αναλυτής, η οικονομία των ΗΠΑ έχει παραλύσει – με την έννοια πως ευρίσκεται σε εξέλιξη ένας «αποπληθωρισμός χρέους» και επικρατεί μία οικονομική πόλωση που απλά μεταφέρει όλο τον πλούτο και το εισόδημα μακριά από την εργασία, μακριά από τη βιομηχανία, προς το χρηματοπιστωτικό τομέα και τις ελίτ του 1%. Εν προκειμένω, εμείς έχουμε ήδη αναφερθεί γενικότερα στην αποκεφαλαιοποίηση της μεσαίας τάξης, γράφοντας τα εξής:


«Οι εισοδηματικές ανισότητες συνεχίζουν να καταρρίπτουν το ένα ρεκόρ πίσω από το άλλο – αφού το 10% των Αμερικανών εισπράττει σήμερα το 97% του συνόλου των κεφαλαιακών εισοδημάτων στη χώρα, το 50% των εισοδημάτων που δημιουργήθηκαν μετά την κρίση του 2008 οδηγήθηκε στο πλουσιότερο 1%, ενώ οι τρεις πλουσιότεροι Αμερικανοί μαζί έχουν περισσότερο πλούτο από τα 160.000.000 φτωχότερους!

Πριν από το πρόγραμμα της Fed για τη χρηματοδότηση της οικονομίας, η μεσαία τάξη μπορούσε ακόμη να συγκεντρώσει εισόδημα από τα κεφάλαια που διέθετε – τοποθετώντας τα σε επενδύσεις χαμηλού ρίσκου και σταθερών αποδόσεων. Σήμερα είναι πια αδύνατο ενώ, ακόμη χειρότερα, η αξία της εργασίας της συνεχίζει να μειώνεται – οπότε αδυνατεί να αγοράσει περιουσιακά στοιχεία ή χάνει αυτά που ήδη είχε.

Κυριακή 2 Ιουλίου 2023

Από τον σχολαστικισμό στον “βελούδινο ολοκληρωτισμό”: Η “κλειστή ιστορία” της Δύσεως κατά τον π.Νικόλαο Λουδοβίκο




Γιάννης Σαρρής – Φιλαλήθεια


Το καλοκαίρι του 2020, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αρμός το εμβληματικό βιβλίο του π.Νικολάου Λουδοβίκου με τίτλο “Η Ανοικτή Ιστορία και οι εχθροί της: η άνοδος του βελούδινου ολοκληρωτισμού“. 

Ο π.Νικόλαος διαβλέπει μία εμμενή κοσμοαντίληψη στην δυτική ιστορία, που έχει χαρακτηρίσει τα κυριότερα γεγονότα της από τον σχολαστικισμό του μεσαίωνος έως την μετανεωτερική κρίση της εποχής μας. Βάσει αυτής της θεολογικών ριζών αντιλήψεως, ο εαυτός, ήγουν το αυτοαναφορικό και ναρκισσικό υποκείμενο, συνιστά κύριο των αντικειμένων γύρω του, των εξελίξεων και εν γένει της φύσεως, καθώς κρατεί τα κλειδιά της ιστορίας. Πρόκειται, κοντολογίς, για μίαν αντίληψη “κλειστής ιστορίας”, για την θεώρηση της ιστορίας ωσάν ένα κλειστό σύστημα με αποκλειστικό ρυθμιστή το υποκείμενο.

Α. Οι θεολογικές ρίζες


Τα σπέρματα της κλειστής ιστορίας μπορούν να αναζητηθούν αρχικά στην φιλοσοφία του Αυγουστίνου, σύμφωνα με τον οποίον ο άνθρωπος είναι θεμελιωδώς βουλόμενη ψυχή οργανούμενη υπό του ατομικού στοχασμού. Η ψυχή βρίσκεται περίκλειστη πολύ βαθέως μέσα στον εαυτό της, ώστε να θεάται από άλλους. Επομένως, το μόνο πράγμα για το οποίο μπορώ να είμαι σίγουρος είναι ότι σκέπτομαι και γνωρίζω ως εαυτός. Τον Θεό τον ανακαλύπτω κοιτάζοντας μέσα μου, όπως και όλους τους υπολοίπους ανθρώπους. Σχεδόν οκτώ αιώνες αργότερα, ο Θωμάς Ακινάτης, στο Contra errores Graecorum, επετέθη στις θέσεις της ανατολικής Ορθόδοξης θεολογίας και αντεπρότεινε την δική του εκδοχή “κλειστής ιστορίας”.

Στην Ορθόδοξη θεολογία, όπως διαπλάσθηκε από τους Καππαδόκες πατέρες, τον Άγιο Διονύσιο τον Αεροπαγίτη, τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή και τελικώς από τον Άγιο Γρηγόριο Παλαμά, ο Τριαδικός Θεός κοιτάζει με αγάπη το δημιούργημά Του έξω Του, καθώς η άκτιστη ενέργειά Του εξέρχεται του απείρου Εαυτού Του, προκειμένου να συναντήσει την κτιστή καρδιά ανθρώπων με “θείο έρωτα”. Μόνον η άκτιστη ενέργεια, όχι η άκτιστη ουσία του, που παραμένει αμέθεκτη. Η λεγόμενη Παλαμική ἀνάκρασις, λοιπόν, θεωρεί εφικτή την ασύγχυτη περιχώρηση μεταξύ ακτίστων και κτιστών ενεργειών, κατά τρόπον ώστε ο Θεός να παραμένει Θεός και οι κτιστές ενέργειες του ανθρώπου να μετατρέπονται σε “άκτιστες” “κατά χάριν”, δηλαδή κατά τον τρόπο της υπάρξεώς των, χωρίς μεταβολή της πάντα κτιστής ουσίας των ανθρώπων όθεν εκπορεύονται. Ο Θεός δια των ενεργειών Του ευρίσκεται κυριολεκτικά πανταχού παρών και τα πάντα πληρών και ο άνθρωπος δύναται να συνενεργήσει μαζί Του, για την υπέρβαση της φθαρτότητος αυτού και της υπόλοιπης κτίσεως. Ο Θεός μας αγαπά εμπράκτως, μας δημιούργησε κατ’ εικόνα Του από αγάπη, ελευθέρως βουλομένους, και δια της σταυρικής θυσίας του ομοουσίου Του Υιού μας καλεί να γίνουμε, με την κτιστή μας ουσία, κατά χάριν θεοί. Η πραγματική εξωτερική σχέση του Θεού με την κτίση δια της εξόδου της ενεργείας Του ενισχύει την ενότητα του Τριαδικού Θεού, διότι αφενός κάθε άκτιστη φυσική ενέργεια εκφράζει την τρισυπόστατη ενότητα του Θεού ως προϊούσα εκ Πατρός, δι’ Υιού, εν Αγίω Πνεύματι, και αφετέρου, ενοποιεί και αυτή με την σειρά της τα όντα, κατ’ εικόνα της Τριαδικής υπερφυούς ενότητος. Η Αγία Τριάς αποτελεί το σχεσιακό υπόδειγμα της Ορθοδοξίας. Ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα είναι πρόσωπα ομοούσια. Ο πατήρ προσφέρει ταυτόχρονα αλλά άχρονα όλη την ουσία Του και στον Υιό και στο Πνεύμα. Η απόλυτη ετερότητα των προσώπων όχι μόνον δεν αντιβαίνει στην απόλυτη κοινωνία των, αλλά συνιστά προϋπόθεσή της. Επιπλέον, η τριαδικότητα αυτής της σχέσεως δείχνει ότι πρόκειται για σχέση ουσιαστικής αγάπης και όχι ανακλαστική σχέση αλληλοεκπληρούμενου ναρκισσισμού. Τέτοιες σχέσεις αγαπητικής κοινωνίας καλούνται να σχηματίσουν οι Χριστιανοί με τους συνανθρώπους των. Από την άλλη πλευρά, η ναρκισσική περιχαράκωση στο εγώ και μας αποξενώνει από τους αλλήλους και, απροσδόκητα, στο τέλος υπονομεύει και αυτό το εγώ. Ο π.Νικόλαος εξηγεί εναργώς τους μηχανισμούς με τους οποίους συμβαίνει αυτό στις σημερινές “κοινωνίες” του αυτοαναφορικού υποκειμένου και της διαχύσεως.

Παρασκευή 9 Ιουνίου 2023

Κοντογιώργης: Πουθενά στήν Δύση καί στόν κόσμο δέν παράγεται σήμερα μία, ἔστω, νέα ἰδέα






του Γιώργου Κοντογιώργη


Ἐν ὄψει τοῦ ἀρρήτου παραδόξου πού παρουσίασε στόν ἑλληνικό λαό τό ἀποτέλεσμα τῶν τελευταίων βουλευτικῶν ἐκλογῶν –τοῦ παραδόξου χαρακτῆρα τοῦ γεγονότος ἔτι περαιτέρω πολλαπλασιαζομένου ἀπό τήν ἐκ τοῦ ἰδίου τοῦ λαοῦ προέλευση τῶν ἀνεξήγητων ἀποτελεσμάτων–, πολλοί ἀνατρέχουμε στίς αἰτίες καί τούς παράγοντες διαμορφώσεως τῶν συλλογικῶν ἀποφάσεων. Ἕνας ἀπό τούς πλέον προβεβλημένους στήν ἐποχή μας εἶναι αὐτός τῶν περιβόητων «διανοουμένων»: ἐκεῖνοι εἶναι πού, ἐφοδιασμένοι μέ τίς γνώσεις τους, μέ τά «φῶτα τῆς ἐπιστήμης», θά παρέμβουν στίς κρίσιμες στιγμές προκειμένου νά καθοδηγήσουν τόν λαό. Ἤ καί νά προστρέξουν τῶν ἐξελίξεων, νά ἡγηθοῦν τῆς διαμαρτυρίας. Ἀπό κοντά τους οἱ «καλλιτέχνες» εἶναι ἐκεῖνοι πού μέ τήν ἔμπνευσή τους θεωροῦνται σήμερα ὡς ἑρμηνευτές αὐθεντικοί τῆς ἐθνικῆς ζωῆς μας, πρῶτοι ἐκφραστές τῆς ἀγανάκτησης. Αὐτούς τούς δύο πόλους τῆς σύγχρονης πνευματικῆς ζωῆς, ἔτσι, ἀναζητήσαμε στήν ἑπόμενη ἡμέρα τῶν πολιτικῶν ἐξελίξεων: «Ὑπάρχουν»; Καί, ἄν ναί, τί πιστεύουν; Ὁ ὁμ. Καθηγητής τῆς Παντείου κ. Γεώργιος Κοντογιώργης ἀναδιατύπωσε «ἐπί τό ὀρθότερον» τήν ἐρώτηση ὡς ἑξῆς: «Γιατί δέν ὑπάρχει γενιά Ἑλλήνων διανοουμένων καί καλλιτεχνῶν μέ προοδευτική σήμανση σήμερα;». 

Εξηγεί, ἔτσι, στήν «ΕτΚ» τό κενό τῆς διανόησης ὄχι μόνο στήν «ἑτερόφωτη» Ἑλλάδα ἀλλά καί στήν «φωτοφόρα» Δύση, ἕνα κενό πού ἐπιδεινώνει δραματικά τό ἀδιέξοδο τοῦ συγχρόνου πολιτικοῦ συστήματος, τό ὁποῖο ὁ ἴδιος ἔχει χαρακτηρίσει ὡς «αἱρετή μοναρχία». Τό δυσοίωνο εἶναι ὅτι ὁ κ. Κοντογιώργης ἐπιβεβαιώνεται στίς προβλέψεις του –τόν ἐπαληθεύουν τά οἱονεί μοναρχικά ποσοστά τῶν ἐκλογῶν…

του Γιώργου Κοντογιώργη,
Ἡ ἰδεολογική ἐπιδρομή τῆς διανόησης



1 Θά φανεῖ παράδοξος ὁ ἰσχυρισμός ὅτι δέν ὑπάρχει οὔτε ψῆγμα ἑλληνικῆς διανόησης σήμερα πού νά ἔχει νά πεῖ κάτι γιά ὅ,τι συμβαίνει στήν Ἑλλάδα καί στόν κόσμο. Γιά νά εἶμαι ἀκριβής, τέτοια γενιά διανοουμένων δέν ὑπῆρξε ποτέ στήν Ἑλλάδα, τοὐλάχιστον τῆς μεταπολίτευσης [1].

Κατά τήν πρώτη περίοδο τῆς μεταπολίτευσης, ἔκαμε τήν ἐμφάνισή της στήν Ἑλλάδα μία πνευματική τάξη ἡ ὁποία ἀναλώθηκε στήν ἑρμηνεία τοῦ ἑλληνικοῦ φαινομένου. Πυρῆνας τοῦ ἐπιχειρήματός της ἦταν ὅτι ἡ ἑλλαδική κοινωνία ἀνῆκε ὡς κοινωνία στήν οἱονεί τριτοκοσμική «περιφέρεια» τοῦ «κέντρου τῆς πρωτοπορίας», καί ἐξ αὐτοῦ τοῦ λόγου τό ἑλλαδικό κράτος δέν μπόρεσε νά ἐκσυγχρονισθεῖ καί νά προσομοιάσει στό εὐρωπαϊκό του «πρότυπο». 

Ἡ διανόηση αὐτή ἀνέλαβε νά τεκμηριώσει τήν ἐν λόγῳ ἄποψη, μέ τόν ἰσχυρισμό ὅτι ἡ ἑλληνική κοινωνία δέν πέρασε ἀπό τήν Ἀναγέννηση καί τόν Διαφωτισμό λόγῳ τῆς βεβαρημένης κληρονομιᾶς τοῦ Βυζαντίου καί τῆς Τουρκοκρατίας πού ἔφερνε μαζί της ὡς βίωμα ἐντός τοῦ ἑλλαδικοῦ κράτους.

Γιά τό ἰδεολογικά διατεταγμένο αὐτό ρεῦμα ἀρκοῦσε ἡ ταξινόμηση τοῦ ἱστορικοῦ ἑλληνισμοῦ στήν κατηγορία τῆς «περιφέρειας», μέ κέντρο τήν φεουδαλική Δύση καί τελική ἐκδοχή της τήν ἀπολυταρχία. Συνήγαγε, δηλαδή, ὅτι τό καθεστώς τῶν Ἑλλήνων τοῦ Βυζαντίου καί τῆς Τουρκοκρατίας ἦταν κατώτερο ἐκείνου τῆς φεουδαρχίας, ἑπομένως δέν ἦσαν προετοιμασμένοι νά βιώσουν τήν βαυαρική ἐλέῳ Θεοῦ ἀπολυταρχία καί τίς συνέχειές της. 

Αὐτό τό τριτοκοσμικό καθεστώς τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας ἐξηγοῦσε ἐπίσης τό αὐταρχικό καθεστώς 1967. Ἔχω ἐξηγήσει ἀλλοῦ τό μέγεθος τῆς φαλκίδευσης τῆς Ἱστορίας πού ἀπαιτοῦσε τό ἐγχείρημα αὐτό, προκειμένου νά νομιμοποιηθεῖ τό κρατικό ἐμφύτευμα τῆς ἀπολυταρχίας στήν μήτρα τοῦ οἰκουμενικοῦ ἑλληνισμοῦ καί νά ὑποτιμηθεῖ τό πρόταγμα τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπανάστασης πού ἦταν σαφῶς ἀντιαπολυταρχικό, δημοκρατικό καί ἐναρμονισμένο μέ τό  διατηρήσουν παρά τά δεινά τῆς ὀθωμανικῆς δεσποτείας [2].

Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου 2023

Αγαπημένη Συρία: Mόνο ένας σεισμός σου έλειπε!

Αγαπημένη Συρία, Φτωχοί Σύριοι, εγκαταλειμμένοι από όλους μας....

το
Γιώργος Παπαγιαννόπουλος, Αρθρογράφος
Αρχιτέκτων - Συγγραφέας
08/02/2023 08:31 EET


Συρία 7 Φεβρουαρίου 2023
Firas Makdesi via Reuters

Μόνο ο σεισμός έλειπε της Συρίας για να ”πεθάνει” για δεύτερη φορά...

Υπάρχουν άνθρωποι που επέζησαν από τα ερείπια του σπιτιού τους, που καταστράφηκαν από τους βομβαρδισμούς, και τώρα είναι θύματα της στάχτης, των θραυσμάτων, ξανά ενός σπιτιού, που αυτή τη φορά καταστράφηκε από ένα φυσικό γεγονός.

Μοιάζει με την ”οργή ενός Θεού” που δεν σταματά ποτέ να πλήττει αυτή τη χώρα, κάποτε σπουδαία στον Πολιτισμό. Αλλά στις 6 Φεβρουαρίου 2023, μετά τους μεγάλους σεισμούς στην περιοχή, σαν να μην υπάρχει τίποτα ανθρώπινο. Πράγματι, εδώ και πολύ καιρό δεν υπάρχει τίποτα ανθρώπινο στη Συρία. Οι τοίχοι του σπιτιού που τρίζουν, οι σκάλες που καταρρέουν και τα μπαλκόνια μοιάζουν με εικόνα δεκάδες χιλιάδες φορές. Αυτή τη φορά λείπει μόνο ο βρυχηθμός που προηγείται του χτυπήματος μιας βόμβας που έπεσε σε μια πόλη. Αυτός ο θαμπός ήχος δεν υπάρχει και επομένως λείπει ακόμη και η ηχητική προειδοποίηση που σου δίνει ένας πύραυλος πριν σου αφαιρέσει την ζωή.

Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2023

Ποιοί μένουνε Ευρώπη;


Ιωάννης Σαΐνης


Από το 1922 ήδη, ο Γάλλος διανοούμενος Paul Valery, δίνει τον ορισμό του Ευρωπαίου: "Ευρωπαίος, είναι αυτός που γνώρισε και στηρίχθηκε στην αρχαιοελληνική ορθολογιστική σκέψη, στη νομοθετική ρωμαϊκή προσφορά και στην ιουδαιοχριστιανική πνευματικότητα". 
"Εκεί όπου, συνεχίζει ο Valery, έχει απήχηση το όνομα του Μωυσή, του Αποστόλου Παύλου, του Πλάτωνα και του Σωκράτη, του Κικέρωνα και του Οράτιου, εκεί είναι Ευρώπη".

Τα τρία αυτά συστατικά δεν αναμίχθηκαν στο μπλέντερ παράγοντας έναν αηδιαστικό παχύρευστο χυλό- συνέβη και αυτό κάποιες στιγμές στην πολυκύμαντη Ιστορία της Ευρώπης- αλλά ζυμώθηκαν, με την πάροδο του Χρόνου, σε κάτι που δεν είναι, ούτε ακριβώς Χριστιανικό, ούτε Ιουδαϊκό, ούτε αμιγώς Ρωμαϊκό ή Ελληνικό.

Έτσι αναδείχτηκε τελικά κάτι νεοφανές στην ανθρώπινη Ιστορία, ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός, προπύργιο της Δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του Παγκόσμιου πολιτισμού.

Οι εχθροί του Ευρωπαϊκού πολιτισμού βρίσκονται, τοπικά, τόσο εκτός αυτού, όσο και εντός του. 
Και θαυμαστές του Ευρωπαϊκού πολιτισμού επίσης βρίσκονται, τόσο εντός του (τοπικά), όσο και εκτός του. Γιατί ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός δεν είναι κυρίως τόπος, είναι κυρίως τρόπος θέασης του Κόσμου, όπως όλοι οι πολιτισμοί.

Σάββατο 21 Ιανουαρίου 2023

Η Ευρώπη γεννήθηκε απο το Σχίσμα – Χρήστος Γιανναράς (βίντεο)





Οι Εκδόσεις Ίκαρος παρουσίασαν την Παρασκευή, 6 Νοεμβρίου 2015 και ώρα 2030 στο βιβλιοπωλείο Ιανός το βιβλίο του Χρήστου Γιανναρά με τίτλο Η Ευρώπη γεννήθηκε από το «Σχίσμα»

Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2022

ΝΑ ΠΑΝΕ ΝΑ ΚΟΥΡΕΥΟΝΤΑΙ



ΝΑ ΠΑΝΕ ΝΑ ΚΟΥΡΕΥΟΝΤΑΙ!


Από το "Ένζυμο"

Εἶναι πρόδηλο ὅτι ἡ (μία ἀκόμη) «πορτοκαλὶ ἐξέγερση» ποὺ λαμβάνει χώρα στὸ Ἰράν, μέσω τοῦ γνωστοῦ ἀμερικανικοῦ Δούρειου Ἵππου τοῦ «δικαιωματισμοῦ», ἀποτελεῖ μέρος τοῦ ἐξελισσόμενου τρίτου παγκοσμίου πολέμου, μὲ τὶς ΗΠΑ νὰ ἐπιχειροῦν, γιὰ μία ἀκόμη φορά, νὰ ἀνατρέψουν τὸ «ἀντιδυτικὸ» σιιτικὸ καθεστὼς τῆς χώρας μὲ ὅπλο τὰ «δικαιώματα τῶν γυναικῶν».

Γράφω «ἀντιδυτικό», ἐπειδὴ ἀναρωτιέμαι μὲ ποιά μέτρα καὶ σταθμὰ «δυτικότητας» μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ «φιλοδυτικὸ» τὸ οὐαχαμπιτικὸ σουνιτικὸ καθεστὼς τῆς Σαουδικῆς Ἀραβίας, ποὺ εἶναι ἀκόμη πιὸ σκληροπυρηνικὰ θεοκρατικὸ ἀπὸ τὸ Ἰράν, καὶ πολὺ πιὸ αὐστηρὸ ἀπέναντι στὶς γυναῖκες, μὴν ἐπιτρέποντάς τους οὔτε κἄν νὰ σπουδάσουν (ἐνῶ στὸ Ἰρὰν ἡ μεγάλη πλειονότητα τῶν νεοεισερχομένων φοιτητῶν εἶναι γυναῖκες), ἐνῶ προσφάτως τοὺς «παραχώρησε» τὸ δικαίωμα νὰ παρακολουθοῦν μαθήματα ὁδήγησης. 

Προφανῶς, τὸ κριτήριο τῆς φιλίας ἤ τῆς ἐχθρότητας στὶς περιπτώσεις τοῦ Ἰρὰν καὶ τῆς Σαουδικῆς Ἀραβίας δὲν εἶναι οἱ «δυτικὲς ἀξίες», μὲ κορωνίδα τὰ περιβόητα «ἀνθρώπινα δικαιώματα», καὶ ἐν προκειμένῳ τὰ «δικαιώματα τῶν γυναικῶν», ἀλλὰ τὸ ἄν οἱ χῶρες αὐτὲς εἶναι σύμμαχες ἤ ἀντίπαλες τῶν ΗΠΑ. 

Δὲν θὰ ἀσχοληθῶ μὲ τὴν θετικὴ ἤ τὴν ἀρνητικὴ ἀποτίμηση τῶν μουσουλμανικῶν θεοκρατικῶν καθεστώτων. Ἀσφαλῶς εἶμαι ἀντίθετος (καὶ ὄχι ἐπειδὴ ἀσπάζομαι τὴν νεωτερικότητα ἤ τὸν φεμινισμό, ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶμαι χριστιανὸς ὀρθόδοξος), ὅμως ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριά, ἀναγνωρίζω τὸ δικαίωμα κάθε λαοῦ νὰ ζεῖ ὅπως ἐκεῖνος ἐπιθυμεῖ, χωρὶς αὐτὸ νὰ γίνεται εἰς βάρος ἄλλων λαῶν. Καὶ στὸν βαθμὸ αὐτὸ εἶμαι κι ἐγὼ «φιλοδυτικός», ἄν πρέπει νὰ πάρω στὰ σοβαρὰ τὰ δικαιώματα κάθε λαοῦ στὴν αὐτοδιάθεση καὶ στὸν αὐτοπροσδιορισμό, ποὺ διακηρύσσουν σοβαροφανῶς οἱ «Δυτικοί», γιὰ νὰ τὰ ὑποστηρίξουν, ὡστόσο, ἐκεῖ ποὺ κάθε φορὰ τοὺς συμφέρει. 

Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου 2022

Sevcan Kence: Οι λέξεις

Sevcan Kence: Οι λέξεις


(Μάθημα για τη χώρα που ο πρωθυπουργός της αρέσκεται να ομιλεί τα Αγγλικά, και τα αποδίδει τόσο όμορφα, σαν Άγγλος!)

«Όταν έφτασαν οι Ιεραπόστολοι, οι Αφρικανοί είχαν τη γη και οι Ιεραπόστολοι τη Βίβλο. Δίδαξαν πώς να προσευχόμαστε με κλειστά μάτια. Όταν τα ανοίξαμε, είχαν τη γη και εμείς τη Βίβλο.» ανήκουν στον Jomo Kenyatta.

ΓΕΡΟΜΟΡΙΑΣ


____________

Το 1997, η βασιλική οικογένεια προσκάλεσε τον Ουσμάν Σεμπέν να του απονέμει το Ειδικό Τιμητικό Βραβείο της Βρετανικής Βασιλικής Οικογένειας. Ο 74χρονος συγγραφέας παρευρέθηκε στην τελετή και παρουσία της βασίλισσας Ελισάβετ Β' έκανε την ακόλουθη ομιλία που συγκλόνισε τον κόσμο, μετά την οποία έφυγε από την αίθουσα χωρίς να παραλάβει το βραβείο:

«Ζητώ συγγνώμη από όλους σας που δεν θα συνεχίσω την ομιλία μου στα αγγλικά. Βρίσκομαι στη χώρα σας και βαθμολογούμαι από το σύστημα που έχετε. Ωστόσο, η κύρια ομιλία μου θα είναι στη μητρική μου γλώσσα. Όσοι θέλουν μπορούν να βρουν την αγγλική μετάφραση της ομιλίας φορώντας τα ακουστικά που βρίσκονται στις πολυθρόνες σας…

Όταν ήρθαν οι Βρετανοί είχαν μια Βίβλο στα χέρια τους και εμείς είχαμε γη. Μας έμαθαν να προσευχόμαστε με κλειστά μάτια. Όταν ανοίξαμε τα μάτια μας, κρατούσαμε μια Βίβλο στα χέρια μας και είχαν την ιδιοκτησία της γης μας...

Μας αλλάξατε τη κουλτούρα μας τη γλώσσα μας. Η νέα γλώσσα και θρησκεία από έναν μακρινό κόσμο, μας έκανε υπάκουους σκλάβους που έπρεπε να δουλεύουμε συνέχεια. Κάθε φορά που υπερασπιζόμασταν την ελευθερία μας, έσπερναν διχόνοια έδινα όπλα για να σκοτωθούμε μεταξύ μας.

Οι ιερείς των Βρετανών εκμεταλλεύτηκαν τη μαχητικότητα μας και έκανε τα παιδιά μας πολεμιστές. Άγριοι πολεμιστές που πολεμούν υπέρ των Άγγλων και Γάλλων και εναντίον στα αδέρφια τους.

Έκαναν τα παιδιά μας να πιστεύουν ότι όλος ο κόσμος αποτελείται από την αγγλική και Γαλλική γλώσσα και τη Βίβλο…

Μας έφεραν ποτά που δεν ξέραμε, ασθένειες που μας έκαναν άρρωστους και αδύναμους.

Πήραν τους προγόνους μας αλυσοδεμένους ως σκλάβους στις μεγάλες πόλεις τους για να τους φτιάξουν εκείνα τα υπέροχα κτίρια, τους δρόμους, τις σήραγγες και τις εκκλησίες πάνω σε ανθρώπινη σάρκα…

Έριξαν φάρμακα στη γη μας, καταστρέφοντας τη χλωρίδα και πανίδα λόγω του μαύρου αίματος της κόλασης (πετρελαίου) στα υπόγεια της γης μας για τα συμφέροντά τους. Έσπειραν μεγάλους πόνους και θανάσιμα μαρτύρια...

Αυτοί που ήρθαν πρώτοι μας φέρθηκαν σκληρά, και οι φίλοι τους που ήρθαν μετά από αυτούς Γάλλοι με υποσχέσεις να σταματήσουν αυτή τη σκληρότητα, μας κατέκτησαν.

Όσοι έρχονται σήμερα συνεχίζουν την κατοχή με το ίδιο σύστημα…

Δεν θέλουμε τους εθελοντές γιατρούς σας να δοκιμάζουν τα νέα τους φάρμακα, βιολογικά όπλα και ασθένειες πάνω μας!
Δεν δεχόμαστε την επισιτιστική σας βοήθεια που είναι στην πραγματικότητα εκμετάλλευση με την ιμπεριαλιστική σας οικονομία της ανακύκλωσης!

Απορρίπτουμε τη φτωχή γλώσσα σας, που μας δυσκολεύει να καταλάβουμε ο ένας τον άλλον και μας κάνει να ξεχνάμε τα τραγούδια και τα παραμύθια μας!

Τρίτη 30 Αυγούστου 2022

Ο αυτοεξευτελισμός του δυτικού συστήματος ενημέρωσης και οι συνέπειές του



Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος

Για ακόμα μια φορά, τα ΜΜΕ του δυτικού κόσμου ξεπέρασαν τον εαυτό τους, με τον τρόπο που αναφέρονται στη δολοφονία της Ρωσίδας δημοσιογράφου Ντάρια Ντούγκινα

Για ακόμα μια φορά, όχι μόνο τα «κίτρινα», αλλά και τα υποτιθέμενα σοβαρά ΜΜΕ του δυτικού κόσμου ξεπέρασαν τον εαυτό τους, με τον τρόπο που αναφέρονται στη δολοφονία της Ρωσίδας δημοσιογράφου Ντάρια Ντούγκινα, όπως και στον βομβαρδισμό του πυρηνικού εργοστασίου της Ζαπορίζια από τους Ουκρανούς του Ζελένσκι, που απειλεί και την περιοχή και όλη την Ευρώπη με τις συνέπειες ενός νέου Τσέρνομπιλ.

Όλη η ανάρτηση....

ΠΗΓΗ: Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Τρίτη 10 Μαΐου 2022

«Στάσις», η προαιώνια, ειδοποιός διαφορά «Ανατολής» – «Δύσης»

του Ιωάννη Σαΐνη

Κάθε επιδρομή, επίθεση, διαγούμισμα, πειρατεία, απαιτεί νομιμοποίηση. Είναι χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης, η δικαιολόγηση κάθε πράξης. Από την αυγή της ανθρώπινης Ιστορίας.

Η πειρατική επιδρομή της Αργοναυτικής εκστρατείας, για την αρπαγή του Χρυσόμαλλου δέρατος, είχε τη δικαιολόγησή της στην προέλευση του ίδιου του δέρατος. Αφού το δέρας είχε προέλευση Ελληνική, όπως μας βεβαιώνει ο μύθος του Φρίξου και της Έλλης, δεν νομιμοποιούνταν οι Έλληνες να το οικειοποιηθούν, είτε με το καλό, είτε με το στανιό;

Μήπως η εκστρατεία στην Τροία βρίσκει την νομιμοποίησή της μόνο στην αρπαγή της ωραίας Ελένης; Δεν είχε προηγηθεί, σύμφωνα πάντα με το μυθολογικό κύκλο της Αργοναυτικής εκστρατείας, η αθέτηση από μεριάς του βασιλιά της Τροίας, της υπόσχεσης στον Ηρακλή πως θα του δώσει γυναίκα την ίδια του την κόρη, αν έσωζε τη ζωή της από το φοβερό τέρας που είχε στείλει στα νερά της Τροίας ο Ποσειδώνας; Δεν ήταν επαρκής λόγος, αυτή η αθέτηση του βασιλικού λόγου στον μεγαλύτερο ήρωα της Ελλάδας, στον Ηρακλή, αναγκαία και ικανή συνθήκη για μια εκστρατεία εκδίκησης και διαγουμίσματος;

Κυριακή 8 Μαΐου 2022

Η απάνθρωπη ελευθερία του δυτικού ανθρώπου - Του Στέλιου Ελληνιάδη

Η

μουν και παραμένω εναντίον της ελευθερίας όπως την αντιλαμβάνονται και την εργαλειοποιούν οι επικυρίαρχοι, οι αποικιοκράτες, οι δουλέμποροι, οι εκμεταλλευτές του ανθρώπινου μόχθου, οι άρπαγες του πλούτου των λαών.


Είμαι και παραμένω συνήγορος και υπερασπιστής μόνο της ελευθερίας που δεν συνυπάρχει με ούτε προϋποθέτει τη σκλαβιά ή τη λεηλασία των άλλων. Και πιστεύω ότι κάθε καλών προθέσεων άνθρωπος θα πρέπει να είναι ειλικρινής και να ελέγχει υπέρ ποίας ελευθερίας είναι. Γιατί, αν είναι υπέρ της δικής του ελευθερίας  ανεξάρτητα από το αν αυτή αντλεί τους πόρους για την ύπαρξή της από την καταπάτηση της ελευθερίας των άλλων, ακόμα κι αν η ελευθερία του είναι παράγωγο της ανελευθερίας και της δυστυχίας του ανθρώπινου είδους, υπάρχει πρόβλημα.

Ελεύθερος μπορεί να αισθάνεται κανείς ακόμα και μέσα στη φυλακή, πνευματικά. Ή να αισθάνεται ελεύθερος αδιαφορώντας ή απορρίπτοντας ό,τι συμβαίνει γύρω του. Κι αυτή μπορεί να είναι μια φιλοσοφική στάση ζωής που υιοθετούν και καλλιεργούν κάποιοι άνθρωποι που θέλουν να δραπετεύσουν νοητικά από τις καταπιεστικές κοινωνίες αφού νιώθουν ότι δεν μπορούν πρακτικά να τις αλλάξουν. Και επιλέγουν το στοχασμό και την αποχή από τα κοινά. Αλλά αυτοί είναι λίγοι και δεν έχουν σχέση με τους μισάνθρωπους και συμφεροντολόγους, που νοιάζονται μόνο για τη δική τους ελευθερία ακόμα κι αν αυτή πληρώνεται πολύ ακριβά από τους άλλους.

Οι βαθιά φιλοσοφημένοι και πολιτικοποιημένοι πολίτες δεν έχουν ψευδαισθήσεις. Ξέρουν πολύ καλά ότι η ελευθερία, η πραγματική, για όλους, είναι πολύ μακρινός στόχος. Κι ότι η ελευθερία την οποία εμπορεύεται και παρέχει το σύστημα είναι fake. Πρώτα-πρώτα, βασίζεται στη θέληση των ισχυρών που τη δίνουν σε όποια δόση επιθυμούν και την παίρνουν πίσω ανάλογα με τι τους συμφέρει. Είναι βάρβαρη «ελευθερία», γιατί ο κάθε χρήστης, ο κάθε «ελεύθερος», την εξαργυρώνει με την ανελευθερία και τον πόνο των άλλων που είναι αδύναμοι, αιχμάλωτοι, εξαρτημένοι και υποτελείς των επικυρίαρχων κτητόρων και διανομέων της «ελευθερίας».

Σάββατο 7 Μαΐου 2022

Σύγκρουση Χριστιανικών Κόσμων: Γιατί η Ευρώπη δεν μπορεί να καταλάβει τη Ρωσία

Οι Δυτικοευρωπαίοι βλέπουν τους Ορθόδοξους και τους Ανατολικούς Χριστιανούς ως σατράπες και ένα σωρό λαθρέμπορους, ενώ οι Ορθόδοξοι βλέπουν τους Σταυροφόρους ως βάρβαρους σφετεριστές που θέλουν να καταλάβουν τον κόσμο.



Σε μια τοξική και διάχυτη ατμόσφαιρα γνωστικής ασυμφωνίας βουτηγμένη στη ρωσοφοβία, είναι απολύτως αδύνατο να γίνει μια σοβαρή συζήτηση για συγκεκριμένα σημεία της ρωσικής ιστορίας και πολιτισμού στον χώρο του ΝΑΤΟ – ένα φαινόμενο που βιώνω αυτή τη στιγμή στο Παρίσι, μετά από μακρά παραμονή στην Κωνσταντινούπολη.

Στην καλύτερη περίπτωση, σε μια επίφαση πολιτισμένου διαλόγου, η Ρωσία βρίσκεται στο περιστεριώνα του αναγωγικού οράματος μιας απειλητικής, παράλογης, διαρκώς επεκτεινόμενης αυτοκρατορίας - μια πολύ πιο άσχημη εκδοχή της αρχαίας Ρώμης, της Αχαιμενιδικής Περσίας, της Οθωμανικής Τουρκίας ή της Ινδίας των Μουγκάλ.

Η πτώση της ΕΣΣΔ πριν από λίγο περισσότερο από τρεις δεκαετίες έριξε τη Ρωσία τρεις αιώνες πίσω – πίσω στα σύνορά της του 17ου αιώνα. Ιστορικά, η Ρωσία είχε ερμηνευτεί ως μια αιωνόβια αυτοκρατορία – τεράστια, πολλαπλή και πολυεθνική. Όλα αυτά βασίζονται στην ιστορία, η οποία είναι ακόμα πολύ ζωντανή σήμερα στο ρωσικό συλλογικό ασυνείδητο.

Όταν ξεκίνησε η επιχείρηση Ζ, ήμουν στην Κωνσταντινούπολη, τη Δεύτερη Ρώμη. Έχω περάσει ένα σημαντικό μέρος των νυχτερινών μου περιπάτους γύρω από την Αγία Σοφία στοχαζόμενος τους ιστορικούς συσχετισμούς μεταξύ της Δεύτερης Ρώμης και της Τρίτης Ρώμης – που τυχαίνει να είναι η Μόσχα, από τότε που η έννοια διατυπώθηκε για πρώτη φορά στις αρχές του 16ου αιώνα.

Αργότερα, πίσω στο Παρίσι, η εξορία στην περιοχή του μονόλογου φαινόταν αναπόφευκτη έως ότου ένας ακαδημαϊκός μου υπέδειξε κάποια τεκμηρίωση, αν και έντονα παραμορφωμένη από την πολιτική ορθότητα, διαθέσιμη στο γαλλικό περιοδικό Historia .

Υπάρχει τουλάχιστον μία προσπάθεια να συζητηθεί η Τρίτη Ρώμη. Η σημασία αυτής της έννοιας ήταν αρχικά θρησκευτική πριν γίνει πολιτική – συνοψίζοντας τη ρωσική προσπάθεια να γίνει ο ηγέτης του ορθόδοξου κόσμου σε αντίθεση με τον καθολικισμό. Πρέπει επίσης να γίνει κατανοητό στο πλαίσιο των πανσλαβικών θεωριών που ξεκίνησαν από τους πρώτους Ρομανόφ και έφτασαν στο αποκορύφωμά τους τον 19ο αιώνα.

Ο Ευρασιανισμός –και οι διάφορες παραλλαγές του– αντιμετωπίζει τη σύνθετη ρωσική ταυτότητα ως ταυτότητα δύο όψεων, μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Οι δυτικές φιλελεύθερες δημοκρατίες απλώς αδυνατούν να καταλάβουν ότι αυτές οι ιδέες –που διαπερνούν διάφορες μορφές ρωσικού εθνικισμού– δεν υποδηλώνουν εχθρότητα προς τη «φωτισμένη» Ευρώπη, αλλά επιβεβαίωση της διαφοράς (θα μπορούσαν επιπλέον να μάθουν να διαβάζουν περισσότερα Gilles Deleuze ). Ο Ευρασιισμός βαραίνει επίσης την προσέγγιση με την Κεντρική Ασία και τις απαραίτητες συμμαχίες, σε διαφορετικό βαθμό, με την Κίνα και την Τουρκία.

Μια σαστισμένη φιλελεύθερη Δύση παραμένει όμηρος ενός ανεμοστρόβιλου ρωσικών εικόνων που δεν καταφέρνει να αποκρυπτογραφήσει σωστά – από τον δικέφαλο αετό, που ήταν το σύμβολο του ρωσικού κράτους από τον Μέγα Πέτρο, μέχρι τους καθεδρικούς ναούς του Κρεμλίνου και την ακρόπολη. της Αγίας Πετρούπολης, η είσοδος του Κόκκινου Στρατού στο Βερολίνο το 1945, οι παρελάσεις της 9ης Μαΐου (η επόμενη θα είναι ιδιαίτερα σημαντική) και ιστορικά πρόσωπα από τον Ιβάν τον Τρομερό έως τον Μέγα Πέτρο. Στην καλύτερη περίπτωση –και εδώ μιλάμε για ειδικούς πανεπιστημιακού επιπέδου– αποκαλούν όλες τις παραπάνω «επιφανείς και μπερδεμένες» εικόνες.

Το χάσμα μεταξύ χριστιανών και ορθοδόξων

Ούτε μπορεί να γίνει κατανοητή η φαινομενικά μονολιθική φιλελεύθερη Δύση αν ξεχνάμε ότι, ιστορικά, η Ευρώπη είναι επίσης ένα θηρίο με δύο κεφάλια: μπορεί κανείς να εντοπιστεί από τον Καρλομάγνο μέχρι τη φοβερή ευρωκρατική μηχανή των Βρυξελλών. ο άλλος προέρχεται από την Αθήνα και τη Ρώμη και, μέσω Βυζαντίου/Κωνσταντινούπολης (η Δεύτερη Ρώμη), φτάνει στη Μόσχα (την Τρίτη Ρώμη).

Σάββατο 30 Απριλίου 2022

Η Δυτική παρένθεση και το come back της Ασίας



 

Το μόνο εργαλείο που έχουμε για να ταξινομήσουμε και να κατανοήσουμε τα όσα σήμερα συμβαίνουν είναι το “μακριά”, η ιστορία. Στην ιστορική διαδρομή της ανθρωπότητας –στο τμήμα της που μας είναι σχετικά γνωστό, περίπου 5.000 χρόνια– η γεωγραφική κατανομή του πλούτου επικεντρωνόταν σταθερά στην Ασία. Αυτό ήταν η ιστορική κανονικότητα. Οι τρεις προηγούμενοι αιώνες ήταν η Δυτική παρένθεση.

Στα χρόνια της ρωμαϊκής ακμής οι μεγάλοι πολιτισμοί της Ασίας (Κίνα, Ινδία, Ιαπωνία κλπ.) αντιπροσώπευαν περισσότερο από το 60% της παγκόσμιας οικονομίας, αφήνοντας ένα 10% για τον Ρωμαϊκό Κόσμο, την πλούσια Μεσόγειο. Δεκαπέντε περίπου αιώνες αργότερα, στα 1500 μ.Χ., στην πρώτη αφύπνιση αυτού που αργότερα θα γινόταν ο καπιταλισμός, η Ασία συγκέντρωνε πάνω από 55% του παγκόσμιου πλούτου έναντι λιγότερο του 10% του υπό διαμόρφωση Δυτικού Κόσμου.

Αυτή η διαχρονική σταθερά στην γεωγραφική κατανομή του πλούτου διαταράχτηκε δυναμικά με την είσοδο του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής στο ιστορικό προσκήνιο. Η δυναμική του νέου συστήματος έδωσε τρομερή ώθηση στις ζώνες που αποτέλεσαν το λίκνο του: εδώ γεννήθηκε ο λεγόμενος Δυτικός Κόσμος και ξεκίνησε η παγκόσμια κυριαρχία του. Στα 1820, στην αυγή της πρώτης βιομηχανικής επανάστασης, η Ασία εξακολουθούσε να διατηρεί το 55% του παγκόσμιου πλούτου και ο Δυτικός Κόσμος περίπου το 16%. Πενήντα μόλις χρόνια αργότερα, στα 1870, οι ισορροπίες είχαν δραματικά ανατραπεί: ο Δυτικός Κόσμος ξεπερνούσε πλέον το 35% της παγκόσμιας οικονομίας, αφήνοντας πίσω την Ασία στο 30%.

Ο δια του καπιταλισμού θρίαμβος του Δυτικού Κόσμου γνώρισε στη συνέχεια δύο “αιχμές”. Η πρώτη ήταν ευρωπαϊκή. Στα 1913, στις παραμονές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ο Δυτικός Κόσμος αντιπροσώπευε το 45-50% της παγκόσμιας οικονομίας με την μερίδα του λέοντος στη Δυτική Ευρώπη (περισσότερο από 25%). Το μερίδιο της Ασίας είχε συρρικνωθεί σε λιγότερο από 20%.

Η Δυτική παρένθεση στο απόγειο

Στα 1950, μετά από δύο παγκόσμιους πολέμους, η κυριαρχία του Δυτικού Κόσμου μεσουρανούσε ακόμα, μόνο που αυτή τη φορά ο απόλυτος κυρίαρχος ήταν οι ΗΠΑ. Η Δύση αντιπροσώπευε περισσότερο από το 50% της παγκόσμιας οικονομίας (30% μόνες τους οι ΗΠΑ), ενώ η Ασία γνώριζε το ιστορικό της χαμηλό, μόλις 12% της παγκόσμιας οικονομίας. Η Σοβιετική Ένωση και ο Ανατολικός Συνασπισμός ποτέ, στην σύντομη ιστορία τους, δεν αντιπροσώπευαν ένα ανταγωνιστικό –στην παγκόσμια κλίμακα– οικονομικό μέγεθος. Αυτό φυσικά είχε πολιτικές επιπτώσεις και στον Ψυχρό Πόλεμο. Πρόκειται, όμως, για μια μεγάλη συζήτηση που θα μας απασχολήσει ίσως άλλη φορά.

Η συνέχεια της δημοσίευσης: Η Δυτική παρένθεση και το come back της Ασίας

Πέμπτη 21 Απριλίου 2022

Απόστολος Αποστολόπουλος: Ο πόλεμος στην Ουκρανία αλλάζει τον κόσμο

Αν ο ουκρανικός πόλεμος και οι πιέσεις στη Μόσχα καταλήξουν, όπως διαφαίνεται, να σπρώξουν τη Ρωσία σε σφιχτό εναγκαλισμό με την Κίνα και στη συγκρότηση μετώπου αυτών των δυο με την Ινδία τότε το κατόρθωμα της Δύσης θα είναι μοναδικό: Θα βγάλει τα μάτια της με τα ίδια της τα χέρια. Ποιος θα μπορεί να ισχυριστεί ότι τα περίπου 700-800 εκατομμύρια του Δυτικού Κόσμου «απομόνωσαν» τα σχεδόν 4 δισεκατομμύρια ανθρώπων από τη Μόσχα ως το Πεκίνο, το Δελχί και τις άλλες ασιατικές πρωτεύουσες! Η Δύση, υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, κάνει το λάθος να φοβίσει ταυτόχρονα όλους τους άλλους, από τις παλαιές αποικίες ως τους αφυπνισμένους γίγαντες, Κινέζους και Ινδούς.

Σε ένα πρώτο, περιορισμένο, απολογισμό ο πόλεμος στην Ουκρανία βρίσκει την Ευρώπη ενιαία, απέναντι στο δίδυμο Ρωσία- Κίνα και πλήρως υποταγμένη στις ΗΠΑ. Το «νέο» στοιχείο είναι ότι, σε ένα σημείο, η Ιστορία επαναλαμβάνεται: Η Γερμανία ήταν προ του Β΄ Πολέμου μήλον της έριδος μεταξύ Ρωσίας και Αγγλογάλων. Έτσι είναι και τώρα. Σήμερα το Βερολίνο, δέσμιο της ήττας του στον πόλεμο, τάχθηκε με τη Δύση αλλά οι ΗΠΑ πλήρωσαν ως τίμημα, τον επανεξοπλισμό της Γερμανίας. Στο μέλλον θα φανεί πόσο βαρύ ήταν το τίμημα.

Αλήθεια είναι ότι και οι άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες σε συγχορδία παίζουν στις σκανδαλώδεις «πενήντα αποχρώσεις του γκρι» ακολουθώντας την Ουάσιγκτον. Η αυτονομία της Ε.Ε. είναι, πλέον, κουρέλι που σέρνεται άδοξα στις ρούγες των Βρυξελλών. Με την εξαίρεση του Ούγγρου Ούρμπαν που δήλωσε με απλή μπακαλίστικη λογική: Δεν θα πω στον κόσμο να βάλει πουλόβερ όταν, για να ζεσταθούμε, μπορούμε να έχουμε φτηνό αέριο – από τη Ρωσία. Οι Βρυξέλλες που τον κατηγορούσαν για απειθαρχία, πασπαλισμένη με φασισμό, δεν βγάζουν άχνα. Ποιος άλλος στην Ε.Ε. παίρνει πάνω από το 50% στις εκλογές;

Ακμή και παρακμή της Ευρώπης

Δευτέρα 18 Απριλίου 2022

Τό ἐθνικό συμφέρον καί οἱ ἐγκληματίες τῆς εἰρήνης.

Γράφει ὁ Μανώλης Κοττάκης – Διευθυντής τῆς ἐφημερίδος «ΕΣΤΙΑ».

Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Ορμπάν (Orban) και ο πρόεδρος της Σερβίας Βούτσιτς (Vucic).

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑ ἀργά προχθές τό βράδυ ἀπό τό ἑλληνικό κανάλι τοῦ Euronews τίς ὁμιλίες τοῦ Πρωθυπουργοῦ τῆς Οὑγγαρίας Βίκτορ Ὀρμπάν καί τοῦ Προέδρου τῆς Σερβίας Ἀλεξαντάρ Βούτσιτς ἀμέσως μετά τίς ἐκλογικές τους νῖκες στίς ἀναμετρήσεις πού διεξήχθησαν στίς χῶρες τους. Ὁ Ὀρμπάν διέψευσε τίς δημοσκοπήσεις, συγκέντρωσε τό 54% τῶν ψήφων καί συνέτριψε τήν ἑνωμένη ἀντιπολίτευση. Ἕξι κόμματα συνασπίστηκαν ἐναντίον του γιά νά τόν ἀνατρέψουν. Ἀριστερά καί Δεξιά. Τά κέρδισε μέ 20 μονάδες διαφορά! Ὁ ἴδιος εἰρωνεύτηκε τίς δυνάμεις τοῦ ἐξωτερικοῦ πού χρηματοδότησαν τήν ἐκστρατεία ἐναντίον του μέ τήν φράση κάθε εὐρώ πού ἐπενδύεται ἀπέναντι στό κόμμα μας εἶναι ἕνα χαμένο εὐρώ –ὁλόκληρον Σόρος ἔδιωξε ἀπό τήν Οὑγγαρία– καί πρόσθεσε μέ χιοῦμορ: ἡ νίκη μας εἶναι ὁρατή ἀπό τό φεγγάρι! Γιά τέταρτη θητεία ἐπανεξελέγη. Τόνισε βεβαίως ὅτι ἡ πολιτική ὑπεράσπισης τοῦ ἐθνικοῦ συμφέροντος καί οἱ ἐθνικές πολιτικές δέν εἶναι πολιτικές πού ἔρχονται ἀπό τό παρελθόν ἀλλά ἀπό τό μέλλον. Σέ πιό χαμηλούς τόνους ὁ Σέρβος Βούτσιτς ἐξέφρασε τήν ἱκανοποίησή του πού ψήφισαν 4 ἑκατομμύρια Σέρβοι, στηλίτευσε τό ΝΑΤΟ καί ἀναφέρθηκε σέ διάφορα προβλήματα τῆς διαδικασίας, ὅπως ὅτι ὁ Πρωθυπουργός τοῦ Κοσσυφοπεδίου ἀπαγόρευσε στούς ἐκεῖ Σέρβους νά ψηφίσουν καί ἔπρεπε νά μεταβοῦν στήν Σερβία γιά νά ἀσκήσουν τό ἐκλογικό τους δικαίωμα.