Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΓΟΥΝΑΡΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΓΟΥΝΑΡΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Κυριακή 1 Οκτωβρίου 2017

Η παιδεία του κέρδους





Της Παναγιώτας Γούναρη*


Αποτέλεσμα εικόνας για γουναρη παναγιωτα
 Τον μακρινό Μάρτιο του 1998, ο Μάικ Κάμερον, μαθητής της τρίτης τάξης στο Λύκειο Γκρηνμπράιερ, στο ‘Εβανς της Τζόρτζια εμφανίστηκε στο σχολείο φορώντας ένα μπλε-κόκκινο μπλουζάκι με το λογότυπο της Pepsi Cola. Την ημέρα εκείνη υψηλόβαθμα στελέχη της Coca Cola πραγματοποιούσαν επίσκεψη στο σχολείο στο πλαίσιο της «Ημέρας της Coca Cola στην Εκπαίδευση». Το σχολείο θεώρησε ότι η συμπεριφορά του Μάικ ήταν προσβλητική αφού αποκάλυψε το μπλουζάκι Pepsi που φορούσε την ώρα που έβγαζαν την ομαδική αναμνηστική ομαδική φωτογραφία με τους εκπροσώπους της Coca Cola και τους υπόλοιπους μαθητές, οι οποίοι είχαν στοιχηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να διαβάζεται η λέξη «Κόκα» (Coke). Αποτέλεσμα: ο Μάικ πήρε ημερήσια αποβολή.

   Το περιστατικό αυτό, όσο σουρεαλιστικό κι αν ακούγεται, εγείρει μια σειρά ερωτημάτων σχετικά με τη διείσδυση της αγοράς στα δημόσια σχολεία. Στο κέντρο αυτών των ερωτημάτων βρίσκεται η πεποίθηση ότι το σχολείο αποτελεί άλλη μια σφαίρα εμπορευματοποίησης, ένα σχεδόν «ανεκμετάλλευτο» τοπίο όπου η αγορά επιχειρεί να διεισδύσει επιδιώκοντας το κέρδος. Οι ιδιωτικές εταιρίες διαφημίζουν τις «αγαθές» τους προθέσεις μέσα από χρηματοδοτήσεις για έρευνα, δωρεές εξοπλισμού, υποτροφίες και εκδηλώσεις, πάντοτε με το ανάλογο αντάλλαγμα: πελατεία, καταναλωτές για το προϊόν τους, επιρροή στο αναλυτικό πρόγραμμα, χειραγώγηση της έρευνας, κλπ. Οι μαθητές/φοιτητές αντιμετωπίζονται πλέον ως πελάτες, οι στόχοι της παιδείας αλλάζουν ριζικά για να υπηρετήσουν όχι τη διαμόρφωση ενεργών και κριτικά σκεπτόμενων πολιτών αλλά την απόκτηση πολύ περιορισμένων δεξιοτήτων που δεν εξασφαλίζουν συνήθως παρά μια κακοπληρωμένη και επισφαλή εργασία.

Πέμπτη 13 Ιουλίου 2017

Για µια κριτική παιδαγωγική της ανυπακοής

Αποτέλεσμα εικόνας για Παναγιώτας Γούναρη
 Εκτύπωση

της Παναγιώτας Γούναρη*, University of Massachusetts Boston
«Οι εξωτερικές αλυσίδες τοποθετήθηκαν απλά µέσα στον άνθρωπο. Οι επιθυµίες και οι σκέψεις µε τις οποίες τον γεµίζει ο µηχανισµός της κοινωνίας τον αλυσοδένουν πολύ περισσότερο από όσο οι εξωτερικές αλυσίδες. Αυτό συµβαίνει γιατί ο άνθρωπος µπορεί να συνειδητοποιεί τις εξωτερικές του αλυσίδες αλλά όχι και τις εσωτερικές, έχοντας έτσι την ψευδαίσθηση ότι είναι ελεύθερος. Μπορεί να προσπαθήσει να αποτινάξει τις εξωτερικές αλυσίδες, αλλά πώς µπορεί να απαλλαγεί από τις εσωτερικές όταν δεν γνωρίζει καν ότι υπάρχουν;» (Fromm, 1992, σ. 7)
Στο πλαίσιο της οικονοµικής κρίσης του καπιταλισµού που έχει προκαλέσει µια δίχως όρια ανθρωπιστική, κοινωνική και πολιτισµική κρίση διεθνώς µε χαρακτηριστικό παράδειγµα την Ελλάδα, είναι επιτακτική ανάγκη να ξανασκεφτούµε την κριτική παιδαγωγική σε επίπεδο θεωρητικό, σε επίπεδο κατευθύνσεων και στόχων, αλλά και σε σχέση µε τον τρόπο που επαναπροσδιορίζει το ρόλο των εκπαιδευτικών και επιχειρεί να επηρεάσει τις ζωές των µαθητών. Η συνεχιζόµενη οικονοµική κρίση έχει πλήξει µε ιδιαίτερα σκληρό τρόπο όχι µόνο την εκπαίδευση ως θεσµό, αλλά κυρίως τους ανθρώπους οι οποίοι εµπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία: από τον συρρικνούµενο προϋπολογισµό για την παιδεία, τις περικοπές στους µισθούς των εκπαιδευτικών, τις συγχωνεύσεις σχολείων, τις απολύσεις και τη διαθεσιµότητα µέχρι τις υλικές υποδοµές (σχολικά κτίρια, συντήρηση, καθαριότητα, φύλαξη, αναλώσιµα, πετρέλαιο θέρµανσης), αλλά και την καθηµερινότητα και επιβίωση των οικογενειών των µαθητών και των εκπαιδευτικών (ανεργία, φτώχεια, υποσιτισµός). Είναι φανερό ότι η µνηµονιακή κυβέρνηση θέτει ως προτεραιότητα µια διαφορετικού τύπου εκπαίδευση. Η νέα κατεύθυνση της εκπαιδευτικής πολιτικής ευθυγραµµίζεται πλήρως µε τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αποσκοπεί στη µηχανοποίηση, αυτοµατοποίηση και ποσοτικοποίηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, επιβάλλοντας ένα νέο καθεστώς καταπίεσης. Η τάση ποσοτικοποίησης και η εµµονή στην αποτελεσµατικότητα και τα µετρήσιµα µεγέθη κάθε άλλο παρά έχουν ως στόχο να βελτιωθεί η δηµόσια εκπαίδευση. Το σχολείο, λειτουργώντας όλο και περισσότερο σαν φυλακή ή σαν εργοστάσιο µετατρέπεται σταδιακά σε µια µορφή νεκρού χρόνου (Giroux, 2007) όπου δολοφονείται η φαντασία, η δηµιουργικότητα και η ελεύθερη σκέψη µαθητών και εκπαιδευτικών.
Σ’ αυτό λοιπόν το πλαίσιο, στο οποίο έχει καταλυθεί κάθε έννοια νοµιµότητας και συνταγµατικότητας, µε επιστροφή σ’ ένα εργασιακό µεσαίωνα για τους εκπαιδευτικούς και σ’ ένα σχολικό µεσαίωνα για τους µαθητές, τι µπορεί να προσφέρει η κριτική παιδαγωγική;

Κυριακή 19 Μαρτίου 2017

«Απελευθερωτική και Κριτική Παιδαγωγική στην Ελλάδα» – Μια παρουσίαση του βιβλίου των Γ. Γρόλλιου – Π. Γούναρη




“Απελευθερωτική και Κριτική Παιδαγωγική στην Ελλάδα, Ιστορικές Διαδρομές και Προοπτική”


του Γιώργου Καλημερίδη
Από την παρουσίαση του βιβλίου στο Polis Art Cafe στις 21 Δεκεμβρίου 2016
Ξεκινώντας την παρουσίαση του νέου βιβλίου των Γ. Γρόλλιου και της Π. Γούναρη θα ήθελα εξαρχής να ευχαριστήσω τον Γιώργο για την τιμή που μου κάνει να παρουσιάσω το βιβλίο τους. Πιστεύω να ανταποκριθώ, διότι τα θέματα που διαπραγματεύεται το βιβλίο κάθε άλλο παρά εύκολα και απλά είναι.
Εισαγωγικά αξίζει να τονιστεί ότι το συγκεκριμένο βιβλίο στην πραγματικότητα ολοκληρώνει ή έστω συμπυκνώνει ένα μακροχρόνιο ερευνητικό πρόγραμμα γύρω από το ρεύμα της απελευθερωτικής- κριτικής παιδαγωγικής των συγγραφέων και των συνεργατών τους. Ένα εγχείρημα μακροχρόνιο και συλλογικό, διάσταση που συνδέεται γενικά με τις βασικές αρχές της κριτικής παιδαγωγικής.
Πρόκειται για μια περίπτωση όχι και τόσο συχνή για τα ελληνικά ακαδημαϊκά πρότυπα και ιδιαίτερα στο πεδίο των εκπαιδευτικών και παιδαγωγικών μελετών.  Χωρίς να είμαι ειδικός στα ζητήματα της ακαδημαϊκής έρευνας, η ελληνική ακαδημαϊκή κουλτούρα είναι μάλλον ναρκισσιστική, καθώς θεωρεί πολύ εύκολα ότι μια μονογραφία εξαντλεί όλα τα θεωρητικά ζητήματα ενός συγκεκριμένου πεδίου έρευνας, εύκολα προσαρμόζεται στις ανάγκες της ακαδημαϊκής αγοράς, ιδιαίτερα στη σημερινή πραγματικότητα του πανεπιστημίου της αγοράς, όπου η αξία των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων κρίνεται με βάση τη δυνατότητα μεγιστοποίησης των κερδών του κάθε πανεπιστημιακού τμήματος στο πεδίο  της αγοράς πιστοποιήσεων, μετρήσιμων δεξιοτήτων, πιστωτικών μονάδων και μεταπτυχιακών τίτλων, μια επιστημονική έρευνα, τελικά, η οποία  γρήγορα αναπροσανατολίζεται σε νέες εμπορικές θεματικές σε άμεση σύνδεση με τις πρακτικές ανέλιξης και ανταγωνιστικής επιβίωσης στο πανεπιστήμιο των ίδιων των φορέων της. 
Εδώ, με αυτό το βιβλίο έχουμε επομένως μια  διαφορετική περίπτωση στα ελληνικά ακαδημαϊκά πρότυπα και ήθη,  όπου μια μακροχρόνια ερευνητική δραστηριότητα πηγαίνει κόντρα στο καταθλιπτικό ρεύμα που έχει διαμορφωθεί τις δύο τελευταίες δεκαετίες στο πανεπιστήμιο και ειδικά στο πεδίο των παιδαγωγικών επιστημών, υπό την ηγεμονία της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης.