Φώτη Κόντογλου: "Η Αγριότητα του Ανθρώπου"

Στις απάνθρωπες μέρες που ζούμε σήμερα, όπου στον τόπο που γεννήθηκε ο Χριστός σφάζονται άνθρωποι και ανάμεσά τους γυναίκες με τα παιδιά τους, ας δούμε τι έγραφε για την «Αγριότητα του ανθρώπου» ο Κόντογλου το 1948. 

Το άρθρο έχει υπότιτλο «Και η Πάντερπνη Αγάπη» αλλά να μιλάμε σήμερα, με όλα όσα γίνονται, για αγάπη του ανθρώπου στον άνθρωπο είναι σα να κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας.

Ο Κόντογλου στην εικονογράφηση του ΑΣΤΡΟΛΑΒΟΥ έχει ζωγραφίσει Αγριάνθρωπους και Ανθρωποφάγους της Αφρικής, μόνο που αυτοί, μπροστά στους σημερινούς αγριανθρώπους, ήσαν άκακα αρνιά. 

________****________

Η Αγριότητα του Ανθρώπου

Και η Πάντερπνη Αγάπη

Από άρθρο του Φώτη Κόντογλου στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 28/3/1948:

"Κανένα πράγμα δε φαίνεται στον άνθρωπο τόσο σιχαμερό όσο το να του πούνε να φάγει κρέας ανθρώπινο. Και μολαταύτα κάποιοι αγριάνθρωποι το τρώγανε και το τρώνε ακόμα με πολλή όρεξη και μάλιστα παραξενεύονται πως δεν το τρώνε κι οι ταξιδευτές που πάνε στον τόπο τους από την Ευρώπη. 

Τον καιρό που πολιόρκησε ο Ρωμαίος Τίτος τα Ιεροσόλυμα, οι δυστυχείς Εβραίοι είχανε γίνει σκέλεθρα από την πείνα. Αφού φάγανε ό,τι μπορούσε να μασήσει άνθρωπος, κοιτάζανε σαν αγρίμια ο ένας τον άλλον έτοιμοι να σπαραχτούνε για να χορτάσουνε την πείνα τους. Στο τέλος πέσανε οι Ρωμαίοι μέσα στην Ιερουσαλήμ, σφάζοντας και καίγοντας.

Ο Φλάβιος Ιώσηπος που ιστόρησε αυτόν τον πόλεμο γράφει και τα παρακάτω:  «Ο Πτολεμαίος ο Λάθουρος ύστερα από τη νίκη εδιαγούμησε τη χώρα. Και σαν βράδιασε στρατοπέδεψε σε κάποια χωριά της Ιουδαίας. Αυτά τα χωριά ήτανε γεμάτα από γυναίκες και μωρά παιδιά.  Τότε ο στρατηγός πρόσταξε τους στρατιώτες να τα σφάξουμε και να τα λιανίσουνε κείνα τα γυναικόπαιδα κι ύστερα να τα ρίξουνε μέσα σε καζάνια που βράζανε.  

Κι έδωσε τέτοια προσταγή ώστε σαν έρθουνε να παραδοθούνε όσοι ξεφύγανε από τη μάχη, βλέποντας τα καζάνια να νομίσουνε πως οι εχθροί τους είναι ανθρωποφάγοι και να τρομάξουνε ακόμα περισσότερο. Τούτο το περιστατικό το γράφουνε κι ο Στράβωνας κι ο Νικόλαος, το ίδιο όπως το ιστόρησα κι εγώ».

Όλα τούτα τα άγρια πράγματα να με συγχωρέσει ο αναγνώστης γιατί τα ‘γραψα. Αλλά καμιά φορά δεν κάνει ζημιά να ακούμε και κανένα τέτοιο, ώστε να μην ξεχνάμε τι θηρία είμαστε εμείς οι άνθρωποι.

 Αν και δεν είναι ανάγκη να τρώμε με ακριβολογία ο ένας τον άλλον μας, για να σιχαθούμε το ακοίμητο θηρίο που φωλιάζει μέσα στο σπήλαιο της ψυχής μας, αφού αυτό φανερώνεται κάθε τόσο με χίλιους δυο άλλους τρόπους … 

Αλλά επειδή φανερώνεται σκεπασμένο με προβιά αρνίσια να μην κάνουμε πως δεν το καταλαβαίνουμε. Γιατί όποτε δε νιώθουμε τον πόνο τ’ αλλουνού και τον μαλώνουμε μάλιστα γιατί ταράζει την ησυχία μας και γινόμαστε με την αλαζονεία μας και την αχορταγιά μας αιτία της θλίψης του, της αρρώστιάς του και του χαμού του, τι είμαστε λοιπόν παρά θηρία άκαρδα; 

Αντώνης Σαμαράκης 16/08/1919 - 08/08/2003

«Εµείς οι ίδιοι, τα θύµατα του τροµοκρατικού µηχανισµού της εξουσίας, υποχωρούµε σιγά σιγά στην καρδιά µας και τη συνείδησή µας, ο φόβος έρχεται και κατατρώγει τα πνευµατικά και ηθικά σπλάχνα µας, συµβιβαζόµαστε µε την τυραννία, οι ευγενείς ιστοί της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και ακεραιότητας σαπίζουν, συνηθίζουµε τέλος τη συνήθεια.

∆εν µπορείς να κοιµάσαι ήσυχος µε τη σκέψη ότι δεν είναι η δική σου ελευθερία που απαλλοτριώθηκε, ότι είναι του γείτονα. ∆εν µπορείς γιατί αύριο θα είναι η σειρά σου.

Εμείς λοιπόν οι σημερινοί που γράφουμε ας δούμε αν αυτό το μικρό, το ελάχιστο, που τολμήσαμε να δώσουμε στους άλλους, μπόρεσε να τους αγγίξει, να τους πλησιάσει κάπως, να τους ζεστάνει την καρδιά, να τους συντροφέψει μια δύσκολη ώρα, να τους ψιθυρίσει μια κάποια απόκριση στα ερωτηματικά που τους βασανίζουν, να τους κάνει να ξεχωρίσουν στο βαθύ σκοτάδι μέσα ένα μικρό φως, μια χαραμάδα φως, να τους σταματήσει το τελευταίο δευτερόλεπτο πριν αφεθούν να πέσουν στο κενό. Και το κενό δεν είναι μόνο η άβυσσος που καραδοκεί κάτω από τα πόδια μας και μας μαγνητίζει.

Αδικία, μα τον Θεό και τον Αλλάχ

Όταν η ανάγκη για ΑΓΑΠΗ, η πατρική έγνοια ενός ιερέα, η διαμαρτυρία ενός γνωστού πανεπιστημιακού, δεν μπορούν να νικήσουν τη σκατοψυχιά των Άιχμαν και τη γραφειοκρατία του κράτους ΧΑΘΗΚΕ κάθε ΕΛΠΙΔΑ για ΑΝΘΡΩΠΙΑ...

Arshad Muhamad | O π. Εμμανουήλ Καροφυλλάκης

Μάριος Διονέλλης

Η οδύσσεια του Αρσάντ και ο αγώνας του ιερέα Μανώλη Καροφυλλάκη να τον δικαιώσει ⫸ Ενας χριστιανός ιερωμένος από την Κρήτη, που υπηρετεί στο Κερατσίνι, υπερασπίζεται έναν μουσουλμάνο μετανάστη που κρατείται άδικα στην Αμυγδαλέζα

 ● Μεγάλη κινητοποίηση για την απελευθέρωσή του καθώς αντιμετωπίζει σοβαρότατο πρόβλημα υγείας. Ζητείται παρέμβαση του υπουργού Νότη Μηταράκη

Aκόμα ένα θύμα της αυθαιρεσίας και της κρατικής καταστολής εναντίον των μεταναστών αποκαλύπτεται από την ιστορία του Αρσαντ αλλά και του ιερέα Μανώλη Καροφυλλάκη από τον Αγιο Νικόλαο Λασιθίου, που επί σχεδόν 50 χρόνια υπηρετεί στο Κερατσίνι.

Εκεί, στο Κερατσίνι, εκτυλίσσεται η ιστορία των δύο ανθρώπων, ο ένας μουσουλμάνος πένης και ο άλλος χριστιανός ιερωμένος, που συναντήθηκαν πριν από πέντε χρόνια, όταν ο Αρσαντ βρέθηκε δίπλα του, ζητώντας βοήθεια από τις δομές που έχει οργανώσει ο παπα-Μανώλης για να στηρίζει όποιον έχει ανάγκη. Και εκείνος όμως πρόσφερε εθελοντικά τη δική του εργασία σε οποιαδήποτε ανάγκη είχε η εκκλησία, ενώ έγινε κομμάτι της ενορίας, η οποία, παρότι ήταν ξένος και αλλόθρησκος, εντούτοις τον συμπεριέλαβε στους κόλπους της.

Ο Αρσαντ (Arshad Muhamad, 43 ετών) είναι ένας από τους εργάτες γης στα φραουλοχώραφα της Μανωλάδας. Εκεί πρωτοβρήκε δουλειά όταν ήρθε στην Ελλάδα. Το 2014 ένας από τους κτηματίες τού υποσχέθηκε μισθό 5.000 ευρώ τον χρόνο για δουλειά κάθε μέρα χωρίς αργίες και Σαββατοκύριακα. Και όταν ήρθε η ώρα της πληρωμής αρνήθηκε να τον πληρώσει. Ο Αρσαντ έβαλε δικηγόρο για να διεκδικήσει τα λεφτά του, όμως βρέθηκε κατηγορούμενος ψευδώς από τον εργοδότη του ότι έβαλε φωτιά στο κτήμα. Η δίκη του ήταν μια παρωδία, χωρίς αποδεικτικά στοιχεία, ενώ οι κατηγορίες στοιχειοθετήθηκαν μόνο από τις «εκτιμήσεις» και τις «υποψίες» του πρώην εργοδότη του. Τελικά καταδικάστηκε κατά πλειοψηφία και έμεινε ενάμιση χρόνο στη φυλακή, απ’ όπου βγήκε το 2017.

Το ανθρώπινο είδος στην Αντιγόνη του Σοφοκλή

Του Αντώνη Καραμπάτσου

Ο Σοφοκλής, ένας από τους τρεις μεγαλύτερους τραγικούς  ποιητές, της Ελλάδας στο έργο του  Αντιγόνη, έγραψε έναν περίφημο κείμενο για τον άνθρωπο.

 Δεινό είναι λέει το ανθρώπινο είδος. Ένα χαρμάνι αξιοθαύμαστων και αξιοχλεύαστων πολιτών!!!

 Στους   μεν πρώτους ανήκει κάθε   πολιτισμένος και εκλεκτός πολίτης στους  δε δεύτερους  κάθε απολίτιστος και   κακοποιός πολίτης.

Θαυμάστε, αγαπητοί φίλοι, τις λέξεις που χρησιμοποιεί ακριβώς  ο Σοφικλης!!!

Λέει:  Στους  μεν  ανήκει κάθε  Υψίπολις , στους δε ανήκει κάθε  άπολις!!! (λέξεις που σημαίνουν ο μεν είναι πολίτης που εξυψώνει την πόλη του (Εύκοσµος,  αξιόλογος πολίτης), στους δε είναι πολίτης  που απαξιώνει την πόλη  του (απολίτιστος,   απόκοσμος) 

Ο Σοφοκλής, για τον άνθρωπο...

 

Ύµνος στο ΜΠΟΡΩ

(Ελεύθερη απόδοση από το χορικό της Αντιγόνης από Α. Καραμπάτσο)

Από όλα όσα οι άνθρωποι στο κόσµο αυτό θαυµάζουν

Ασύγκριτα είναι ανώτερη τ’ ανθρώπου η σοφία.

Μ’ αυτή λαλιά αυτός έφτιαξε κι έµαθε να τη γράφει.

Μ΄ αυτή ονόµατα πολλά σε όλα έχει δώσει. 

Απ-ανθρωποποίηση; Η «μεγάλη επανεκκίνηση» και το παιχνιδιάρικο «απο-»

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου

Αναπληρωτής Καθηγητής στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθήνας

Αρχισυντάκτης του περιοδικού «Σύναξη»

Η γλώσσα είναι πράμα ανυπόταχτο. Έχει την κοίτη της, μα ταυτόχρονα έχει και δύναμη να ανοίγει νέες κοίτες προκειμένου να εκφράσει ζωντανά την ολοζώντανη ζωή και να την πηδαλιουχήσει (και τα δύο). Χαρακτηριστικά ανυπόταχτο είναι το «απο-» στην αρχή των λέξεων: άλλοτε εντείνει το νόημα της λέξης της οποίας προτάσσεται (όπως αποξένωση, αποσάθρωση), ενώ άλλοτε το ανατρέπει (όπως απασφάλιση, απάνθρωπος). Κανόνας που να υποχρεώνει το «απο-» να είναι μόνο το ένα ή μόνο το άλλο, δεν υπάρχει. Μοιάζει με την ανοιχτωσιά της ζωής και την πολυσημία των ανθρώπινων επιλογών.

Απάνθρωπο λέμε αυτόν που απεμπολεί τη ανθρωπιά. Η λέξη χρησιμοποιείται με ηθική φόρτιση. Δηλώνει εκείνον που δεν νιώθει, που δεν πονά τον άλλον. Να πάλι μια ανυπόταχτη λέξη: άλλο το «πονάω (συμπονάω) τον άλλον», άλλο το «πονάω (προκαλώ πόνο σ)τον άλλον». Στην καθημερινή και λαϊκή χρήση της, λοιπόν, η ανθρωπιά (το να είσαι όντως άνθρωπος) δεν ορίζεται από την χημεία των συστατικών σου, αλλά από τη σχέση σου με αυτόν που βρίσκεται έξω από σένα. Με άλλα λόγια, άνθρωπος που έχει  υπέροχες απαντήσεις στις μικροβιολογικές του εξετάσεις, αλλά δεν αγαπά, δεν είναι όντως άνθρωπος.

Ωστόσο έχουν πλημμυρίσει τον χώρο του δημόσιου διαλόγου και απόψεις οι οποίες διαφορετικά ορίζουν την ανθρωπιά. Η ενίσχυση της ατομικής χημείας μέσω της τεχνολογίας, και το ξεπέρασμα της ηθικής κατανόησης της ανθρωπιάς, εμφανίζονται ως υπόσχεση για φτάσιμο σε κάτι που παρουσιάζεται ως αληθινή πραγμάτωση του ανθρώπου, ως ριζική επανεκκίνησή του. Ο λεγόμενος «μετανθρωπισμός», ο «υπερανθρωπισμός», η «αθανατοποίηση» (ιμορταλισμός) κ.λπ. ανήκουν (μ’ όλες τις επιμέρους διαφοροποιήσεις τους) σ’ αυτή την οπτική.

Μοιάζει με άλμα στην ελευθερία. Αλλά είναι; Οι αλγόριθμοι –λένε– του κυβερνοχώρου και των θηριωδών εταιριών διαμόρφωσής τους συγκεντρώνουν απίστευτο αριθμό δεδομένων, αριθμό που ο άνθρωπος είναι αδύνατον να κουμαντάρει. Οπότε, οι αλγόριθμοι ορίζουν με τον καλύτερο, πληρέστερο τρόπο τις αποφάσεις μας. Ιδού η αντίφαση και η σαγήνη: Ο άνθρωπος έχει πλέον στη διάθεσή του δυνατότητες που δεν θα τις έβαζε παλιότερα ο νους του, και όντως αυτό τον ελευθερώνει από κάποια δεσμά του χώρου και του χρόνου, ωστόσο η λήψη απόφασης γίνεται όλο και πιο καθορισμένη. Η διαφορά του ανθρώπου από την τεχνητή νοημοσύνη, λέει εύστοχα ο Μπιουνγκ-Τσουλ Χαν, βρίσκεται στο ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν εμπεριέχει πόνο [1]. Ο πόνος είναι σπουδαία παράμετρος της ανθρωπιάς. Πονάμε με τα διλήμματα, με τα σπαζοκεφαλιάσματα, με την πολύτιμη δυνατότητα να μετανιώνουμε. Υπ’ αυτή την έννοια, πονάμε όντας υποκείμενα και όχι αντικείμενα / πράγματα.

Δύο διαφορετικοί κόσμοι, ένα κοινό και πηγαίο μήνυμα.

Κείμενο -φωτογραφίες :Βαρβάρα Γκιγκιλίνη- Νατάσα Παπανικολάου

 “Εάν ταις γλώσσαις των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, αγάπην δε μη έχω, γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον”.

Ο Δημήτρης Καλογιάννης στα 14 του είπε στους γονείς του ότι ήταν κορίτσι. Εκείνοι τον έκλεισαν σε ίδρυμα. Στα 20 του έφυγε για την Αθήνα όπου βρέθηκε να κοιμάται στα παγκάκια. Στη Συκαμιά επέστρεψε πέντε χρόνια αργότερα όπου έμεινε να φροντίζει την άρρωστη μητέρα του. Όταν εκείνη πέθανε, άρχισε να φορά γυναικεία παντελόνια και μπλούζες και μόλις το 2014 έβαλε για πρώτη φορά φόρεμα δημοσίως. Όταν εκατοντάδες βάρκες έβγαιναν πέρυσι στις ακτές της Σκάλας Συκαμιάς, μέσα σε εκείνο το χαμό, το θέαμα του Δημήτρη να τριγυρίζει θλιμμένος με το αγαπημένο του ροζ φόρεμα προσέθετε μια σουρεαλιστική πινελιά στην ήδη παράξενη κατάσταση που όλοι οι κάτοικοι του χωριού βίωναν…

Ο πατήρ Χριστόφορος Σουφ, με καταγωγή από την Καλιφόρνια, έχει ζήσει μεγάλα διαστήματα Νορβηγία, στην Ελλάδα ενώ ηρθε στη Λέσβο πριν από 15 χρόνια σε ηλικία 22 χρονών. Είναι Ορθόδοξος ιερέας, πρεσβύτερος του Οικουμενικού Πατριαρχείου παντρεμένος με τρία παιδιά. Στη Λέσβο βρέθηκε για πρώτη φορά στο μετόχι των Αγίων Αναργύρων που εδώ και 22 χρόνια κάθε καλοκαίρι διαμένουν, σιτίζονται και διδάσκονται φοιτητές του Νορβηγικού Πανεπιστημίου του Agder. Από το Σεπτέμβριο του 2015 έως τώρα έχει περάσει τον περισσότερο χρόνο του στην Συκαμιά βοηθώντας τους πρόσφυγες.

 

Ο Δημήτρης με τον πατήρ Χριστόφορο είναι φίλοι. “Είναι και τα δύο πλάσματα του Θεού”, όπως λέει ο ψηλός, λιπόσαρκος παπάς με τα φαγωμένα ράσα και τον μεγάλο ξύλινο σταυρό που κρέμεται μονίμως στο λαιμό του. Γνωρίστηκαν εδώ στη Συκαμιά όπου από το περασμένο καλοκαίρι ως σήμερα πέρασαν σχεδόν μισό εκατομμύριο ψυχές. Δυο άνθρωποι διαφορετικοί, από εντελώς ανόμοιους κόσμους κι όμως τόσο ίδιοι. Όπως κι εκείνοι που έφταναν με τις βάρκες μέσα από τη θάλασσα. Η φωτογραφία τους με τα ροζ γάντια, σήμα κατατεθέν των “Dirty Girls”, που συλλέγουν και πλένουν τα ρούχα των προσφύγων ώστε αυτά να επαναχρησιμοποιηθούν, μια εικόνα βαθιά συμβολική, έκανε το γύρο του διαδικτύου. Έτσι, τη στιγμή που η “κόντρα” ανάμεσα στην εκκλησία και την κυβέρνηση έφερε στον προσκήνιο τον διάλογο για τον διαχωρισμό Εκκλησίας -Κράτους και έπειτα από ένα καλοκαίρι γεμάτο ρατσιστικά παραληρήματα διαφόρων εκπροσώπων της εκκλησίας, ένας διαφορετικός παπάς, μια ροκ αναρχική περσόνα (που στον ελεύθερο χρόνο του ραπάρει για τα ανθρώπινα δικαιώματα) συναντά τον Δημήτρη, την παρενδυτική Παναγία της Συκαμιάς, ένα σύμβολο υπέρ της διαφορετικότητας και της ανάγκης για την κοινή συμβίωση όλων “των πλασμάτων του Θεού”.

Αφού δεν υπάρχει ανθρωπιά και δικαιοσύνη ας δημοσιοποιήσουμε την απάνθρωπη παρακμή μας...

Για να το εμπεδώσουμε:

* Αυτός ο λαμπρός νέος έχει αναπηρία 70% λόγω ψυχιατρικών προβλημάτων που προέκυψαν επειδή φυλακίστηκε για κατάχρηση 256.000.000 ευρώ. Αποφυλακίστηκε.

* Αυτή η 71χρονη γυναίκα έχει αναπηρία 50% και κρίθηκε από την ίδια επιτροπή οτι δεν δικαιούται βοήθεια στο σπίτι.

*Και τις δυο γνωματεύσεις υπογράφει ο Διονύσιος Γαϊτάνης.

Αφού δεν υπάρχει ανθρωπιά και δικαιοσύνη ας δημοσιοποιήσουμε την απάνθρωπη παρακμή μας...
Ο εικονιζόμενος Αριστείδης Φλώρος, νεαρός επιχειρηματίας καταδικάστηκε σε 21 χρόνια κάθειρξη για κατάχρηση δημοσίου χρήματος (σκάνδαλο Energa, ύψους 256 εκατ. ευρώ). Ο ίδιος έχει καταδικαστεί επίσης σε 13 χρόνια για ηθική αυτουργία σε απόπειρα δολοφονίας ενός δικηγόρου που ήταν αντίδικός του στην υπόθεση της Energa, ποινή που συγχωνεύτηκε.
Βρέθηκε εκτός φυλακής, έχοντας εκτίσει μόλις ενάμιση χρόνο ποινής, καθώς διαγνώστηκε με ποσοστό αναπηρίας 70% - φέρεται να αντιμετωπίζει ψυχιατρικά προβλήματα.

ΓΕΡΟΜΟΡΙΑΣ